Niveli i Diplomacise Shqiptare

[Enri]

Qeveria shqiptare do te mbylle se shpejti ambasadat e vendit tone ne Izrael dhe Slloveni. Kete e ka konfirmuar zv/kryeministri dhe ministri i Jashtem, Ilir Meta ne mbledhjen e fundit te komisionit parlamentar te politikes se Jashtme. Meta nuk ka dhene shpjegime te detajuara per kete levizje, por mesohet se mbyllja e dy perfaqesive diplomatike ne Tel Aviv dhe ne Ljubjane do te realizohet per te kufizuar shpenzimet financiare te shtetit shqiptar. Izraeli dhe Sllovenia konsiderohen si vende te "dores se dyte" per diplomacine shqiptare pasi bashkepunimi dypalesh ne fusha te ndryshme nuk eshte intensiv. Keto dy vende do te mbulohen nga ambasadoret shqiptare ne shtetet fqinje. Fondet e parashikuara ne buxhetin e shtetit jane konsideruar te pamjaftueshme per te mbajtur mbi 30 ambasadat tona ne vendet e huaja dhe keshtu kreret e qeverise kane menduar qe te shkurtojne si fillim dy misione ne kuader te riorganizimit te sherbimit diplomatik shqiptar.

Anetaret e komisionit te Jashtem parlamentar e kane mbeshtetur propozimin e Metes dhe kane deklaruar se diplomacia shqiptare duhet te jete me eficente duke u rritur cilesisht dhe shkurtuar "pjeset" e panevojshme. Komisioneret e Jashtem kane mbeshtetur idene e rritjes se pagave te ambasadoreve dhe punonjesve te tjere neper perfaqesite tona jashte shtetit. Sipas tyre, qe ky personel te perfaqesohet me dinjitet ne vendet ku eshte akredituar, duhet te paguhet mire. Aktualisht niveli i pagave te ambasadoreve shqiptare jashte vendit ndahet ne tre kategori sipas gjykimit per veshtiresine e punes. Pagat e ambasadoreve variojne nga 800-1000 dollare.

Ne mbledhjen e fundit te komisionit te Jashtem parlamentar, Meta ka informuar se qeveria shqiptare deshiron te cele sa me shpejt nje konsullate ne Nee York te SHBA-ve per t'i ardhur ne ndihme shqiptareve te shumte qe jetojne ne zonen lindore te kontinentit te Amerikes. Ministria e Jashtme po diskuton gjithashtu nje plan per te hapur nje konsullate tjeter ne Greqi dhe Itali, ku stafi i vogel e ambasadave dhe konsullatave tona, e ka bere te veshtire komunikimin mes shqiptareve te shumte qe jetojne ne keto vende fqinje dhe shtetit shqiptar.

Muajt e fundit diplomacia shqiptare ka rinovuar perfaqesuesit e saj ne shume ambasada. Qe nga koha kur Meta u zgjodh ne krye te ministrise se Jashtme, nje pjese e perfaqesive diplomatike ka ndryshuar drejtusit e saj, kjo edhe per faktin se shume prej tyre kishin mbaruar mandatin katervjecar. Gjate ketij viti eshte hapur perfaqesia shqiptare ne Beograd te Federates Jugosllave dhe Kopenhagen te Danimarkes. Ambasadat e vendeve fqinje shihen me me prioritet nga qeveria per faktin se ne Greqi, Maqedoni dhe Malin e Zi jetojne shume shqiptare, dhe per faktin se me keto vende ekzistojne marreveshje bashkepunimi ne fusha te ndryshme. Prioritare konsiderohen edhe ambasadat apo konsullatat shqiptare te akredituara ne vendet te tjera ku jetojne shqiptare, si Italia, SHBA-te, por edhe Anglia e Gjermania qe jne vende te rendesishme te Bashkimit Europian.

[Enri]

Qeveria shqiptare po harton nje plan per te ndryshuar strategjine e shpenzimeve financiare ne fushen ediplomacise. Shteti yne harxhon shuma te konsiderueshme cdo vit per sherbimin diplomatik dhe ndertimi i nje strategjie "kursimtare" eshte mese e nevojshme. Ambasadat tone ne vendet e huaja ne pergjithesi paguajne shuma qe variojne nga 3000 deri ne 7000 dollare ne muaj per qirate e zyrave qe ne me te shumten e rasteve gjenden ne vila disakateshe.

Keshtu ministria e Jashtme ka menduar qe shteti yne t'i bleje keto vila dhe t'i kete nen pronesine e vet, ne menyre qe te mos harxhoje cdo vit qindra mijera dollare vetem per qira. Per blerjen e ketyre vilave apo zyrave te ambasadave tona do te kerkohet kredi bankare dhe ne kete menyre shteti yne do te paguaje jo me qiradhenesit, por kestet tek bankat qe do te huazojne shumat financiare. Kjo strategji pritet te rezultoje e sukseshme pasi pas shlyerjes se kredise nga qeveria shqiptare, ndertesat e ambasadave tona jashte vendit do te kthehen ne pronesi te shtetit shqiptar. Vendi yne ka mbi 30 perfaqesi diplomatike ne rang ambasadash dhe konsullatash ne te gjithe boten. Perfaqesite me shpenzime financiare me te larta jane ato te akredituara ne kontinentin amerikan dhe ne Europen Perendimore. Ne kuader te strategjise se re per shpenzimet financiare, ministria e Jashtme pritet te rrise me 10% pagat e te gjithe ambasadoreve, por pritet te ule fondet e parashikuara per shpenzime administrative, telefona, automjete, karburant, etj.

Shteti yne harxhon disa milione dollare ne vit per sherbimin diplomatik, duke nisur qe nga qirate e zyrave dhe te banesave te personelit, shpenzimet e transportit, pritjet zyrtare qe organizohen nga perfaqesite cdo vit me rastin e festes Kombetare deri tek paisjet e zyrave dhe serviset e automjeteve.

[Enri]

Qeveria shqiptare i ka kushtuar dhe do te vazhdoje t’i kushtoje nje
vemendje te vecante marredhenieve me Greqine. Bashkepunimi me Greqine ka
nje baze te thelle historike. Per mijra vjet shqiptaret dhe greket jetuan
e ndertuan se bashku themelet e lashtesise ne kete Gadishull si dhe
kontribuan se bashku edhe per ruajtjen dhe zhvillimin e vlerave te
civilizimit mbare europian. Si nje vend fqinje dhe si popuj fqinje
historia na ka bere te ndajme se bashku periudha te veshtira dhe te
ndritura, luftra dhe paqe, kriza dhe perparime, varferi dhe prosperitet,
izolim dhe bashkepunim- por ne veshtrim te pergjithshem, shqiptaret dhe
greket kane qene dhe mbeten dy popuj qe bashkejetojne ne miqesi te plote,
faktore te rendesishem per paqe, stabilitet dhe zhvillim ne rajon. Keto
marredhenie miqesore njerezore jane nje pasuri e cmuar mbi te cilen ne
ndertojme politiken tone te fqinjesise se mire me Greqine per sot dhe per
te ardhmen.

Greqia eshte nje vend qe ka arritur prej vitesh te ndertoje nje shoqeri
demokratike dhe nje zhvillim te gjithanshem ekonomik dhe kulturor. Pervoja
e saj ka qene dhe mbetet me shume rendesi per vendin tone, sidomos ne
fazen e tranzicionit qe po perjetojme. Ne kete kontekst ne vleresojme
rolin dhe kontributin e madh qe Greqia i ka dhene vendit tone gjate
tranzicionit, per reformat e brendshme, per forcimin dhe konsolidimin e
demokracise, per funksionimin e institucioneve shqiptare.

Trashegimia historike pozitive ne miqesine midis dy popujve e vendeve
tona, vlerat e perbashketa qe kemi e qe i ndajme prej shekujsh,
kontributet qe kemi dhene ne mbeshtetje te njeri- tjetrit ne periudha te
veshtira, pervoja e bashkepunimit dhe e miqesise ne kohet qe jetojme si
dhe interesat strategjike afatgjate qe kemi si dy fqinje nga me te vjetrit
te rajonit tone perbejne baza te fuqishme e te qendrueshme ne marredheniet
shqiptaro-greke.
Keto baza nuk mund te cenohen edhe nga problemet e sfidat me te cilat, sic
eshte e natyrshme, mund te ballafaqohen marredheniet tona per arsye te
ndryshme.
Sikunder edhe ne te kaluaren ne do te dijme qe, duke shtruar per zgjidhje
gjithe problemet qe kemi midis Shqiperise dhe Greqise, te vazhdojme te
ruajme e te zhvillojme vlerat e miqesise dhe te bashkepunimit tone pozitiv
e te gjithanshem.

Qeveria shqiptare eshte e pikpamjes se problemet qe trashegojme nga e
kaluara ose qe lindin natyrshem ne rrugen tone te perbashket, kerkojne
zgjidhje pikerisht per t’i kontribuar forcimit te miqesise dhe
bashkepunimit te metejshem dypalesh, paqes e stabilitetit rajonal si dhe
integrimeve europiane dhe euro-atlantike.

Nje nga problemet e trasheguara ne marredheniet dypaleshe midis Shqiperise
dhe Greqise eshte ekzistenca e Ligjit te Luftes qe Greqia mban me
Shqiperine qysh nga fillimi I Luftes se Dyte Boterore. Dihet qe me 28
tetor 1940, Italia fashiste, e cila e kishte pushtuar vendin tone nje vit
me pare, sulmoi nga territori yne Greqine. Menjehere mbas ketij akti
pushtues te Italise fashiste parlamenti grek, me 10 nentor 1940 miratoi
Ligjin Nr. 2636 “Mbi veprimet juridike te armiqve dhe konfiskimin
konservativ te pasurive armike”. Po ne te njejeten dite doli edhe Dekreti
Mbreteror “Mbi caktimin si shtete armike”, ku Italia dhe Shqiperia u
klasifikuan njelloj dhe u shpallen si armike ndaj Greqise. Ne prill 1941
Greqia pushtohet nga Gjermania. Nderkohe Qeveria greke shfuqizon Dekretin
Mbreteror te 10 nentorit 1940. Mbas tre vjetesh, ne 1944, ky Dekret
risillet ne fuqi, por kete radhe ne te klasifikohet si shtet armik i
Greqise vetem Shqiperia.

Ne vitin 1947 Ministria e Financave dhe ajo e Ekonomise kombetare Greke
nxorren vendimin Nr. 14882/3574, mbi baze te te cilit pasurite e shtetasve
shqiptare me origjine greke mund te perjashtohen nga sekuestro
konservative, pasi konsideroheshin si greke te gjithe personat e besimit
ortodoks qe banonin veri te Greqise.

Ne vitin 1965 u miratua Ligji Nr. 4506 “Mbi ndalimin pa leje te posaqme te
kryerjes se veprimeve juridike qe kane te bejne me pasurite ne Greqi te
personave me origjine greke e banim ne Shqiperi”, qe eshte rrjedhoje dhe
vazhdim juridik i Ligjit te Luftes me Shqiperine.

Ne 27 Gusht 1987 zedhenesi I Qeverise Greke Sotiris deklaroi se Qeveria e
venit te tij kishte vendosur t’I jepte fund ligjit te luftes me
Shqiperine. Por ne Qershor te vitit 1999 rezultoi se ligji I Luftes me
Shqiperine nuk ishte shfuqizuar.

Sic shikohet, Ligji i Luftes, i nxjerre ne kohe historikisht te
kapercyera, eshte pasuar edhe me nje sere Ligjesh, Dekretesh dhe
Rregullash qe kane te bejne me trajtimin civil dhe te pasurive te
qytetareve te Camerise, te cilet u perzune forcerisht per ne Shqiperi nga
rrethanat e Luftes se Dyte Boterore.
Ne Shqiperi ekziston nje komunitet i madh nga Cameria. Ka komunitete te
tilla edhe Turqi, Evrope dhe ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes, te cilet
ne teresi bejne presion te natyrshem dhe perhere ne rritje mbi qeverine e
shtetin tone per heqjen e Ligjit te Luftes nga Greqia dhe per te zgjidhur
problemin e pasurive te cameve ne Greqi.

Qeveria shqiptare e ka ne studim te vemendshem kete problem te trasheguar
nga e kaluara historike midis dy vendeve tona. Ne nuk duam as te
spekulojme politikisht mbi historine dhe as te historizojme ne menyre te
panevojshme politiken. Qeveria shqiptare mendon se problemi themelor I
cameve eshte parasegjithash problem I te drejtave te njeriut, civil dhe i
pronave te tyre ne Greqi. Nga sa e kemi studiuar deri tani kete problem
mendojme se nuk eshte I pazgjidhshem. Ka mjaft raste analoge ne historine
boterore qe me mirekuptim e vullnet te plote, me rruge negociatash dhe
instrumenta ligjore probleme te tilla jane zgjidhur ne menyra te
pranueshme per palet.

Para se gjithash une mendoj se ky eshte nje problem dypalesh dhe mund e
duhet trajtuar si I tille, brenda kuadrit te marredhenieve bilaterale.

Me angazhim te eksperteve ligjore e konsullore, me negociata te kujdesshme
e te matura diplomatike, me mirekuptim te plote politik problemi i
pronave te cameve mund te futet ne rrugen e nje zgjidhje te pranueshme.

Gjithashtu, ne mendojme se e drejta nderkombetare pergjithesisht dhe ajo
private posaqerisht, si dhe nje sere dokumentash te rendesishem ne te
cilat jane pale edhe vete Greqia dhe Shqiperia, na krijojne plotesisht
kuadrin e nevojshem ligjor dhe instrumentat perkates qe zgjidhja e
problemit te pronave te cameve te behet ne perputhje te plote me to.

Une mendoj gjithashtu se shtrimi e venia ne rruge te zgjidhjes se
problemit te pronave dhe pasurive te cameve ne Greqi nuk ka asnje arsye qe
te shnderrohet ne bumerang per bllokimin ose demtimin e marredhenieve te
shkelqyera qe ekzistojne midis dy vendeve e popujve tane.

Perkundrazi, ne mendojme se shtrimi dhe venia ne rruge te zgjidhjes se
ketij problemi te trasheguar historik do t’I kontribuonte forcimit te
metejshem te miqesise dhe bashkepunimit tone dypalesh, sepse do te hiqte
nje problem, i cili here pas here vetem do te ndikoje mbi te dy qeverite e
vendeve tona.

Heqja e Ligjit te Luftes do te ishte hapi i pare qe do te fillonte
procesin e lenies prapa te problemeve te se kaluares, si dhe fillimin e
procesit te zgjidhjes se problemit te pronave te cameve ne Greqi.

Heqja e ketij Ligji, per mendimin tone te kapercyer dhe absurd, eshte
dashur bere me kohe.

Nga pikpamja e te drejtes nderkombetare, si dy anetare te vjeter
Organizates se Kombeve te Bashkuara, Shqiperia dhe Greqia kane obligim per
te respektuar Nenin 2 /4 te Kartes “Mbi ndalimin e kercenimit ose te
perdorimit te forces kundrejt integritetit territorial apo pavaresise
politike te cdo vendi”.

Ndersa nga pikpamja e obligimeve juridike dypaleshe, ne kemi firmosur dhe
futur ne fuqi se bashku Traktatin e Miqesise dhe Bashkepunimit.

Pra eshte shkelje e Kartes se Kombeve te Bashkuara qe vendet anetare te
kercenojne njeri- tjetrin per pavaresine dhe integritetin territorial
sikunder eshte absolutisht paradoks politiko-juridik qe midis dy vendeve
te kete njeheresh edhe Ligj Lufte edhe Traktat Miqesie dhe Bashkepunimi.

Heqja e Ligjit te Luftes do kishte shume elemente pozitive per rritjen e
bashkepunimit dypalesh Shqiperi-Greqi, bashkepunim i cili do te
reflektohej pozitivisht edhe me gjere.

Ne e dime se rajoni yne eshte i ngarkuar me shume probleme te mprehta,
nje pjese e te cileve jane trashegimi historike e se kaluares, nje pjese
tjeter jane krijuar rishtazi kohet e fundit. Kane qene pikerisht keto
probleme qe e kane destabilizuar here pas here Ballkanin dhe kane
provokuar kriza, konflikte dhe luftra midis vendeve e popujve te tij.
Fatmiresisht, Shqiperia, nuk eshte bere asnjehere pjese e krizave
Ballkanike gjate viteve te fundit, por perkundrazi ka qene pjese e
zgjidhjes se tyre, duke u shnderruar keshtu ne nje faktor i qendrueshem
paqe e stabiliteti. Ne kete kontekst, te politikes sone rajonale
plotesisht konstruktive dhe ne frymen e pergjithshme te ko-operimit, te
integrimit dhe te globalizimit ne deshirojme te gjejme edhe zgjidhjen e
problemeve te lartpermendura midis Shqiperise dhe Greqise.

[Albo]

ANALIZA

Ish-presidenti komenton një deklaratë të pasuesit të tij në Pallatin e Brigadave. Ja shembujt që duhen ndjekur nga politika pragmatiste që kanë bërë të tjerët

Si duhet të jetë diplomacia shqiptare

Orientimi me dinjitet i Tiranës mes poleve vendimmarrëse të politikës ndërkombëtare

Pavarësisht të ndonjë deklarate,me nota të çuditshme, me "shpërthim naiv" apo me "sforcim unipolar", në vitet e fundit një dukuri pozitive është dhe shfaqja e një diplomacie normale, shumëpërmasore e dinamike, që merr parasysh deri dhe ndonjë "risk politik" në mjedisin akoma të kompleksuar shqiptar, në ndryshim nga diplomacia e ndrojtjes dhe "peqelepe"-s, që veç "fjalëve të bukura" e premtimeve me tepricë, nuk mund të ngjallte e të ngjallë respektin, dinjitetin, autoritetin e partneritetin real
Po të analizohet me kujdes viti 2002 si viti i parë i plotë, pas ngjarjeve tragjike të 11 Shtatorit 2001, mund të nxirren disa përfundime në perceptimin e kësaj ardhshmërie dhe për ndryshimet në vazhdimësi të "skakierës" politike e diplomatike botërore në kuadrin e rendit të ri ndërkombëtar, që ka "zhvendosur" përkohësisht nga aktualiteti parimin uillsonian të vetëvendosjes. Kështu, Rusia, p.sh., po "shfrytëzon" me zhdërvjelltësi luftën antiterror për të rritur "pikët" në fushën e integrimit me Perëndimin


--------------------------------------------------------------------------------

Rexhep MEIDANI

Disa ditë më parë i pyetur në telefon nga gazetari Ilir Babaramo për të komentuar një intervistë të z.Moisiu, të botuar diku, për hir të institucionit, preferova të përgjigjesha vetëm në mënyrë lakonike: "Uroj që të jetë një keqkuptim. Uroj të mos jetë e vërtetë." Por njëkohësisht i premtova këtij gazetari se do të përpiqesha pak më vonë ta analizoja këtë problem në një rrafsh më të gjërë, natyrisht brenda hapësirave të një shkrimi gazete, larg prirjeve e keqkuptimeve me emër të përveçëm. Në këtë premtim të dhënë pata parasysh dhe një analizë paraprake që kam bërë në Gusht të vitit 2000, në takimin me të gjithë përfaqësuesit e trupit diplomatik shqiptar në Ministrinë e Jashtme…

Interesat kombëtare dhe diplomacia shqiptare

Në këtë takim, nëpërmjet të tjerash jam ndalur në disa drejtime apo "boshte kryesore në të cilat duhet të lëvizë politika e jashtme". Ndër to kam veçuar, krahas proceseve integruese rajonale e ndërkombëtare, boshtin kombëtar, "si më të rëndësishmin në punën e diplomacisë shqiptare edhe në të ardhmen", por aspak me retorikë të konsumuar apo deklarata gjoja "bombë", që vetëm prishin punë kur dalin nga përfaqësues të institucioneve kryesore, por, përkundrazi, me depë-rtim kurajoz, diplomatik, elastik e të përllogaritur mirë në kancelaritë vendimmarrëse për të gjitha çështjet tona epërsore. Të tilla mbeten në axhendën diplomatike shqiptare ato çështje që lidhen me ecurinë reale të proceseve vetëqeverisëse në Kosovë dhe të statusit përfundimtar të saj, me rritjen e rolit shtetformues të shqiptarëve në Maqedoni, me fuqizimin demokratiko - institucional të pjesëmarrjes e të dëgjimit të zërit të shqiptarëve në Mal të Zi, në rajon e diasporë, etj., Po aq ngushtë lidhet me to edhe problematika e çështjeve që kanë të bëjnë me integrimin e Shqipërisë në strukturat globale dhe në veçanti ato euroatlantike: NATO e BE, që ndihmojnëë vetëintegrimin nëpërmjet integrimit; me zhvillimin e gjithanshëm të vendit në rrafshin demokratiko-institucional dhe ekonomiko- shoqëror, nga vetë shqiptarët dhe me mbështetjen e miqëve tonë. Por për këtë nevojitet më shumë mençuri, diplomaci, fleksibilitet e "agresivitet" në vetë politikën e jashtme shqiptare. Madje në bazë të vlerësimit të efektivitetit të punës së shërbimit diplomatik duhet të jetë e të mbetet pragmatizmi, sipas të cilit "rritja e vëllimit të shkëmbimeve dhe e mbështetjes ekonomike do të duhet të mbetet parametri më i mirë për këtë vlerësim", por dhe i intensifikimit, pa asnjë paragjykim, të kontakteve e ndërveprimit të gjithanshëm me çdo vend që paraqet interes e konjukturë për zhvillimet tona . Nën këtë perspektivë mund të përllogaritet dhe aspekti ekonomik e juridik në punën e ambasadave dhe misioneve tona, duke konsideruar dhe mundësinë e përfaqësimit të specializuar me natyrë ekonomiko-juridike, veçanërisht në ato vende në të cilët kemi një emigracion të shënuarshëm, por dhe një vëllim të madh shkëmbimesh. Kjo, krahas rritjes së mundësisë së informimit mbi ecurinë ekonomike e reformat legjislative në Shqipëri, mund të shërbejë dhe për sigurimin e asistencës juridike e informacionit ekonomiko-juridik, në funksion të problemeve që mund të shfaqen në procesin e legalizimit të emigrantëve, të shkëmbimeve, investimeve apo integrimit në përgjithësi, por dhe të përshtatjes së legjislacionit sipas standarteve ndërkombëtare. Nga ana tjetër, kjo rrit natyrshëm dhe cilësinë e komunikimit politiko-diplomatik të Shqipërisë me botën, komunikim që "duhet të jetë, jo vetëm me zemër të hapur, por edhe me mendje të hapur, brenda parametrave demokratike, nisur thellësisht nga interesat integruese e kombëtare, për të cilat duhet të jemi dhe "agresivë"", madje "nuk duhet lejuar që të abuzohet e përfitohet në kurriz të Shqipërisë e shqiptarëve për shkak të moderimit të drejtë të politikës shqiptare në kuadrin rajonal".

Me vlera të pallogaritshme është dhe rritja e veprimtarisë politiko-kulturore e mediatiko-njohëse "në funksion të ruajtjes së imazhit të mirë të Shqipërisë të krijuar gjatë krizës kosovare, imazh që kohë pas kohe është kërcënuar dhe kërcënohet nga "rrebeshe" të orkestruara në dëm të tij në masmedia dhe botime të ndryshme të huaja". Për këtë "duhen aktivizuar të gjithë potencialet tona më të mira, mbështetja e miqve të huaj të çdo sfere, por më veçanërisht potencialet e gjithanshme të diasporës, për t'iu kundërvënë, në mënyrë të studiuar dhe të unifikuar, çdo fushate antishqiptare, që sipas analizës del se synon që të pengojë dhe të vejë në diskutim zhvillimet demokratike në Kosovë, ecurinë institucionale të zgjidhjes së afërt të çështjes së saj dhe, për më tepër, të zbeh rolin në rritje, tërësisht emancipues e stabilizues, të shqiptarëve në rajon". Kjo, pa dyshim, kërkon dhe një përmirësim të punës përpunuese e analizuese të informacionit në Ministrinë e Jashtme, në kuadër të intensifikimit të kontakteve e të informimit, në të dy kahet, njëkohësisht: nga Shqipëria dhe nga përfaqësitë tona. Por po aq vlerë ka dhe një ndërveprim më i mirë me median shqiptare, por dhe atë botërore, pavarësisht vendit dhe hapësirës që ajo mbulon, gjithmonë në shërbim të imazhit të shqiptarit e të Shqipërisë në botë, Kjo mund të shërbejë edhe si qartësim e ndërgjegjësim i vetë medias shqiptare dhe rritjes së përgjegjësisë së saj kombëtare, pavarësisht se akoma "jo rrallë, organe të ndryshme të saj realizojnë atë që quhet "vetëgërryerje" shqiptare apo realizojnë "autogole", që e dëmtojnë rëndë dhe vetë këtë imazh"…

Një diplomaci e shëndetshme, pa paragjykime dhe pluripolare
Pavarësisht të ndonjë deklarate, me nota të çuditshme, me "shpërthim naiv" apo me "sforcim unipolar", në vitet e fundit një dukuri pozitive është dhe shfaqja e një diplomacie normale, shumëpërmasore e dinamike, që merr parasysh deri dhe ndonjë "risk politik" në mjedisin akoma të kompleksuar shqiptar, në ndryshim nga diplomacia e ndrojtjes dhe "peqelepe"-s, që veç "fjalëve të bukura" e premtimeve me tepricë, nuk mund të ngjallte e të ngjallë respektin, dinjitetin, autoritetin e partneritetin real. Po ashtu, po aq e rëndësishme është dhe kurajua që po ekspozohet gradualisht në paraqitjen publike të opsioneve tona, në diskutimin transparent, prekjen e atakimin e tematikave deri vonë "tabu", pavarësisht nga qëndrimi kundërvënës, ndoshta dhe diametralisht i kundërt, i bashkëbiseduesve apo kancelarive përkatëse. Një frymë e tillë duhet të karakterizojë të gjithë aksionin pragmatik diplomatiko-politik, me synim fuqizimin e mëtejshëm e të gjithanshëm të marrëdhënieve tradicionale me SHBA, vendet e BE-së e vendet e rajonit, por edhe rritjen e kontakteve e shkëmbimeve me Japoninë, Kinën, Rusinë, etj.

Por a është e mjaftueshme ajo që është bërë deri tani brenda një konceptimi tërësor të pragmatizmit politiko-diplomatik? A nuk duhet të shqetësohemi kur në disa vende me vlera të veçanta nuk kemi akoma përfaqësim në nivel ambasade? A nuk jemi të vonuar, p.sh., me hapjen e një ambasade tonën në Tokio kur njihet mjaft mirë fuqia ekonomike e Japonisë, vend ky antar i G7-ës dhe me autoritet të veçantë në skenën botërore e instrumentat më të rëndësishëm globalë? Aq më e vështirë bëhet përgjigja kur, për më tepër, bëhet fjalë për një vend, i cili ka kontribuar me donacione shumë të mëdha për stabilizimin dhe zhvillimin e Shqipërisë e Kosovës, veçanërisht gjatë krizës kosovare.

Pavarësisht përpjekjeve të deritanishme për arritjen e këtij objektivi në mënyrë të dyanshme, ja vlen përshpejtimi deri i njëanshëm i këtij procesi. Pra, të mos kënaqemi si deri më sot vetëm me një konsull nderi dhe mbulimin e marrëdhënieve me Japoninë nëpërmjet ambasadës sonë në Pekin, ndërkohë që ne përfaqësim në nivel ambasadori rezident me karakter të njëanshëm kemi dhe me vende të tjera europiane si Spanja, Suedia, etj., madje dhe me Slloveninë!…

Në qoftë se specialistët e prognozës në Ministrinë e Jashtme do të lexonin me "laps në dorë" veprën madhore bashkëkohore të politologut dhe diplomatit të shquar H.Kissinger, do të duhej të ndalonin e analizonin deri në detajim atë pjesë të mendimit të tij parashikues, sipas të cilit: "Në nivelin e marrëdhënieve ndërmjet shteteve, rendi i ri do të jetë më tepër si sistemi shtetëror europian i shekullit të tetëmbëdhjetë dhe nëntëmbëdhjetë, sesa modelet e ngurta të Luftës së Ftohtë. Ai do të ketë të paktën gjashtë fuqi të mëdha-Shtetet e Bashkuara, Europën, Kinën, Japoninë, Rusinë dhe mbase Indinë- si dhe një numër të madh shtetesh mesatarë dhe më të vegjël. Në të njëjtën kohë, marrëdhëniet ndërkombëtare për herë të parë janë bërë me të vërtetë globale. Komunikacionet janë të menjëhershme, ekonomia botërore funksionon njëkohësisht në të gjithë kontinentet. Ka lindur një varg i tërë problemesh, që mund të trajtohen vetëm në një shkallë të gjerë botërore, siç janë përhapja bërthamore, mjedisi, eksplozioni i popullsisë dhe ndërvarësia ekono-mike."

( Diplomacia, f.23-24).
Edhe pak nga këto rrjeshta të cituara të ndihmojnë për të nxjerrë disa mësime të nevojshme në zhdërvjelltësimin e diplomacisë shqiptare dhe për përgatitjen e saj në mënyrë më të kualifikuar ndaj një orientimi të drejtë në rendin e ri ndërkombëtar pluripolar që po ravijëzohet. Duke vazhduar me një intensitet më të lartë bashkëpunimin shumëplanesh me SHBA dhe vendet europiane, ja vlen të studiohet më tej, në përputhje me parashikimin e Kissingerit, vijueshmëria e aksionit politiko-diplomatik dhe e bashkëpunimit me Kinën, Japoninë, Rusinë e, pse jo, edhe me Indinë.

Po të analizohet me kujdes viti 2002 si viti i parë i plotë, pas ngjarjeve tragjike të 11 Shtatorit 2001, mund të nxirren disa përfundime në perceptimin e kësaj ardhshmërie dhe për ndryshimet në vazhdimësi të "skakierës" politike e diplomatike botërore në kuadrin e rendit të ri ndërkombëtar, që ka "zhvendosur" përkohësisht nga aktualiteti parimin uillsonian të vetëvendosjes. Kështu, Rusia, p.sh., po "shfrytëzon" me zhdërvjelltësi luftën antiterror për të rritur "pikët" në fushën e integrimit me Perëndimin. Ndërkohë, ndaj Rusisë janë zbehur tashmë, pothuajse tërësisht, kritikat e ashpra për operacionet ushtarake ruse ndaj popullsisë civile në Çeçeni. Madje reagimi tepër kërcënues i Këshillit të Europës ndaj Rusisë, kohë më parë, mund të konsiderohet tashmë si i mbuluar nga "harresa", apo, më saktë, është pothuajse ridimensionuar nën trysninë e propagandës politike e të "diplomacisë kushtëzuese" ruse të luftës kundër terroristëve. Po në këtë mënyrë po synohet të justifikohen edhe nga Izraeli operacionet ushtarake ndaj popullsisë civile palestineze. Nga ana tjetër, siç duket, një situatë e tillë ka favorizuar më tepër Indinë ndaj Pakistanit me rastin e konfliktit të Kashmirit.

Pas ngjarjeve të 11 Shtatorit edhe Kina pati përfitimet e saja, duke dalë përfundimisht nga lista e "armiqve", si konkuruese strategjike e Uashingtonit. Një gjë e tillë kishte mbetur e pa rishqyrtuar që pas mbarimit të Luftës së Ftohtë, nën trysninë e segmentëve më konservatorë që ishin kundër dhënies së Kinës të statusit të kombit më të favorizuar, kundër antarsisë së saj në Organizatën Botërore të Tregtisë (OBT) apo dhe kundër vizitës së presidentit Klinton në Kinë. Përkundrazi sot Kina është një aleat i Uashingtonit në luftën antiterror. Ajo është mbështetur nga Uashingtoni për antarsimin në OBT, për Lojërat Olimpike të vitit 2008 në Pekin, etj. Por në mënyrë më të veçantë Kina ka përfituar nga kjo klimë e re në Uashington për t'u përqëndruar në objektivin e saj themelor- rritjen ekonomike. Gjithashtu, me përjashtim të çështjes së Taivanit. Kina në përgjithësi e ka mbështetur dhe e mbështet politikën e jashtme të SHBA-së, sepse mbi të gjitha kërkon kohë për më tepër zhvillim në përputhje me konsensusin e brendshëm politik të arritur, në favor të reformave të tregut, që kanë prodhuar këto vitet e fundit rezultate me të vërtetë impresionuese. Madje siç pohon dhe ekonomisti amerikan, Jeffrey Sachs, që ka qenë konsulent për dhjetra vende në zhvillim: "Kina është rasti i një zhvillimi nga më të suksesshmit në historinë e botës".

Ndërsa harta e re ekonomike e Azisë po rivizatohet me Kinën në qendër, ka shanse që në perspektivën e afërt Japonia dhe Kina të zhvillojnë midis tyre ekonomi krejtësisht komplementare. Por problemet për Kinën mbeten akoma me natyrë politike, si dhe me pranimin e integrimin e mëtejshëm të saj në botën vendimmarrëse. Kjo e fundit varet jo vetëm nga Pekini, por në mënyrë më kruçiale nga Uashingtoni.

Një analizë tjetër prognozë mund të rezultonte e dobishme dhe për rastin e Indisë, në kuptimin e ridimensionimit të vlerave e potencialeve konkrete të saj. Vetëm në këtë mënyrë, krahas partneritetit strategjik BE e SHBA, me një hapje në zgjërim e karakter plurivalent, por peshë specifike të ndryshueshme në kohë e hapësirë, ne mund të përgatisim e zhvillojmë që sot atë shtrat pragmatik të një diplomacie dinamike në shërbim të qytetarit shqiptar, dinjitetit, lirisë dhe mirëqënies së tij.

[Albo]

Presidenti me i meshte ne historine tone kombetare, Prof. Mejdani, mundohet te "analizoje" dhe japi leksione pasardhesit te vet. Ndryshimi midis te dyve eshte si nata me diten, pasi Mejdani presidencen e ktheu ne nje insiticion inekzistent qe nuk iu degjua asnjehere zeri, dhe nuk ndermori asnjehere asnje inisiative qe te mund ta linte si legacy te karrieres se vet.

Duke qene se nuk i mjaftuan 5 vjet si president per te bere dicka per shqiptaret, presidenti Mejdani kerkon qe te na i mesoje edhe presidentit gjeneral Mojsiu, qe eshte me mire "ta heqesh e mos ta keputesh", sic na mesonte Partia me shokun Ramiz e Hekuran.

Perpara se te jesh president duhet te jesh BURRE. Ngritja e gjeneral Mojsiut si president i vendit u kujtoi shqiptareve se Shqiperia ka edhe nje presidence dhe nje president qe nuk hesht kur shkelen interesta e popullit dhe kombit shqiptar. Heshtja eshte per njerezit e meshte dhe karrieristet pa karriere.

[Enri]

Zgjidhja e problemeve te shqiptareve ne Grei si dhe hapat e rendesishem te integrimit te Shqiperise ne BE jane dy nga prioritetet kryesore te ambasades shqiptare ne Athine. Vetem pak kohe emeruar ne detyren e perfaqesuesit te shtetit shqiptar ne Greqi, Ambasadori Bashkim Zeneli tha per "KJ" gjate dy diteve te para te ketij viti se po perqendrohet ne zgjidhjen e disa ceshtjeve ne ambasade, por edhe per konkretizim te marredhenieve mes dy vendeve. "Do te bashkepunojme me Greqine me mentalitet europian dhe jo me mentalitete te se kaluares. Koncepti yne i punes do te jete integrues, e jo perjashtues", tha ambasadori Zeneli per "KJ".

Ndryshimet ne ambasade kane filluar te jene te dukshme, qofte ne ristrukturimin e perfaqesise sone diplomatike atje, por per me teper, lidhur me punen e zyres konsullore. Madje, ambasadori pohon se shume shpejt, shteti shqiptar do te bleje ambasaden ne Greqi. Jane perzgjedhur selite dhe pritet vetem vendimi i qeverise shqiptare.

Shqiptaret ne Athine kane probleme te shumta dokumentacioni dhe jo rralle here kane hedhur akuza edhe ndaj administrates diplomatike shqiptare qe punon ne Athine per llogari te shtetit shqiptar. "Duke pare rradhet e gjata te te gjithe shqiptareve qe jetojne e punojne ne Greqi, kerkova mbeshtetjen dhe ndihmen e Ministrise se Jashtme shqiptare per zgjidhjen e tyre. Per te gjitha problemet, zgjidhja ishte ne shtimin e personelit per perfundimin ne kohe te procedurave te zyres konsullore. Me mbeshtetjen e Ministrit te Jashtem, u arrit nje gje e tille. Tashme per t'u ardhur ne ndihme te interesuarve, punojne dy linja konsullatash, duke reduktuar ne kete menyre kohen e pritjes ne rradhe", sqaron ambasadori Zeneli per "KJ". Gjendja eshte permiresuar disi, me ardhjen e ambasadorit te ri, i cili shpreson qe te ndryshoje opinionin per punen ne ambasade. Kjo do te ndihet edhe ne punen e diplomateve te zyres konsullore, te cilet, do te impenjohen me shume per t'u ardhur ne ndihme emigranteve. Ambasadori Zeneli sqaron se te gjitha keto do te zgjidhen me kohe, edhe tani, kur do te fillojne procedurat per pasaportat. Nderkohe, puna e pare e ambasadorit Zeneli ka qene insistimi qe qeveria greke te merrte vendimin per shtyrjen e afatit te legalizimit te dokumentave te shtetasve shqiptare me pune e banim ne Greqi. Vendimi u mor per te gjithe emigrantet, shqiptare dhe te kombesive te tjera qe jetojne ne Greqi dhe sot pritet te kaloje per miratim ne Parlamentin grek, duke e shtyre kete procedure nga 31 dhjetori i vitit te kaluar, ne 31 qershor te ketij viti.

Por, nje pjese e mire e punes do te perqendrohet edhe ne marreveshjet mes dy vendeve. "Ka projekte te diskutuara mes dy paleve, por te panegociuara. Do te perpiqemi te jemi me konkret. Predispozicioni politik ekziston per te zgjidhur te gjitha keto ceshtje", shprehet ambasadori, i cili shton se ky do te jete nje prioritet. Ceshtja e patentave, te cilat nuk njihen nga shteti grek, e pensioneve dhe sigurimet qe shqiptaret paguajne ne Greqi si dhe e pasaportave, do te jete ne plan te pare. Por nuk mbeten pas edhe marredheniet ne planin diplomatik. "Vizita e Ministrit te Jashtem grek Papandreu eshte nje sinjal pozitiv per mbeshtetje, por edhe per bashkepunimin dypalesh. Ka edhe nje ftese te kryeministrit Nano per kryeministrin grek Simitis per te vizituar Shqiperine dhe po punojme edhe ne kete drejtim. Kryeministri grek po e shikon mundesine e vizites se tij ne Shqiperi", tha mbasadori Zeneli.

[Enri]

Duhet te kene te qarte disa gjera "zyrtaret diplomatike" te Shqiperise.
E para e punes duhet te mesojne te ndryshojne mentalitetin me te cilin perpallojne problmete e qytetareve shqiptare qe, sic dihet, ne Greqi perbejne pjesen derrmuese te emigranteve ekonomike shqiptare. E kam fjalen per mentalitetin e rryshfeteve, i cili ka ngelur i pandryshuar. Qe te "mbarosh pune" ne Ambasaden tone ne kryeqytetin grek, duhet te japsh nga 50-500 Euro. Jo me shume se dy jave me pare isha vete prezent ne nje "dallavere" prane zyres se ambasades...
Kete mentalitet kam frike se eshte i futur ne gjak , dhe sado qe te shohet numri i zyrtareve ne sherbim te publikut s'eshte bere absolutisht asgje ne drejtimin e korrupsionit.

Nje gje tjeter qe duhet te kene parasysh zyrtaret tane diplomatike ne kryeqytetin grek eshte dhe fakti qe Shqiperia trajtohet diplomatikisht si nje vend i odres se trete (per te mos thene akoma me keq). Shteti grek ka kaluar ato vendime qe ai ka dashur ne marrdheniet dypaleshe. Te mos harrojme ketu Ceshtjen Came, per te cilen Kryeministri Grek vjet ne nje Interviste per shtypin e ka cilesuar si nje ceshtje ineksistente per Greqine, apo dhe Ligjin e Luftes qe egzistone paradoksalisht qysh nga Lufta e Dyte Boterore midis vendeve tona dhe qe vetem keto kohet e fundit u hoq me vendim te parlamentit grek. Me vjen me te vertete shume keq qe dilpomatet tane s'arrijne dot ti japin Shqiperise dinjitetin qe i perket !!!

[Enri]

Beograd - Moske, Prishtina ne mes



Ministri jashtem shqiptar Ilir Meta dhe homologu i tij rus Ivanov ne Moske

"Po per ate punen e kornizes kushtetuese qe folem me pare, a do te deklarojme dicka?". Befas konferenca per shtyp e Ilir Metes dhe Igor Ivanovit, eshte nderprere nga nderhyrja thuajse pa takt e ketij te fundit. Ivanov i ka kujtuar homologut shqiptar se duhet te flasin per ate qe u kthye ndoshta ne thelbin e vizites se Ilir Metes ne Moske. Korniza kushtetuese Serbi-Mali i Zi, qe duhet te hyje ne fuqi ne date 31 janar 2003, ka gjetur dhe ne kryeqytetin e ftohte rus, vemendjen maksimale te ministrit te jashtem Ivanov. Po ai Ivanov i cili kur vizitonte Tiranen ne kulmin e konfliktit kosovar me 1999, si anetar i Trojkes, kercenonte ne Pallatin e Kongreseve per pershkallezimin e mundshem te konfliktit ne Kosove, per futje te trupave ruse, per nje Kosove perjetesisht jugosllave. Befas, ne kulm te dimrit rus, ne Moske gjerat fryne ndryshe. Korniza kushtetuese e lidhjes se re mes Serbise dhe Malit te Zi, e ngritur mbi rrenojat e Jugosllavise ka lene nje pozicion te paqarte juridik Kosoven. Statusi i saj perfundimtar ende nuk eshte percaktuar dhe nuk dihet se kur dhe si ai do te percaktohet. Rezoluta 1244 e Keshillit te Sigurimit te Kombeve te Bashkuara e perkufizon Kosoven vetem si pjese te Jugosllavise - kjo edhe fale kembenguljeve dhe kercenimeve te Ivanovit ne lobingun paraprak ne Nju Jork. Ne mengjesin e 31 janarit 2003 kur termi Jugosllavi do te vdese edhe nga pikepamja juridike, si do te gdhihet Kosova? Nje veprim thuajse arbitrar i Beogradit, perfshiu edhe Kosoven ne projektin e kushtetuetshmerise se Jugosllavise se vdekur, duke ngjallur reagim te ashper te lidershipit shqiptar ne Prishtine, qe menjehere kercenoi me shpallje te pavaresise. Por nderkohe ne Beograd vazhdon saga e zgjedhjeve presidenciale. Koshtunica vazhdon perpjekjet per te qendruar ne skenen politike edhe pas 31 janarit, ndersa Gjingjic tenton ta perzere nga ekranet e serbeve te thjeshte. Momenti me i mire ndoshta per te perfituar dicka per Kosoven?

Ndoshta edhe kjo ka qene pjese e thelbit te turit diplomatik te ministrit te jashtem shqiptar ne aksin sllav, Beograd - Moske. Ne nje levizje spektakolare dhe te papare ne politiken e jashtme shqiptare, Meta zgjodhi te braktise njehere e mire rrugen e diplomacise turistike te gjithe paraardhesve te tij, qe nuk lane vend te Amerikes, Azise dhe Amerikes Latine pa shkelur, por nuk tentuan qofte edhe njehere te shkelnin ne territorin e "minuar" sllav. Praktike turistike qe shkon prapa ne kohe, ndoshta qe ne kohen kur si minister i jashtem me 1946, ne Brijune te Kroacise, Enver Hoxha pyeti Titon se cdo te benin me Kosoven. Ndoshta rastesisht, edhe prej rrethanave, Kosova ishte serish vatra e nxehte e ketij turi te jashtezakonshem.

Vizita e Ilir Metes ne Beograd ne fund te nentorit, ishte sprova e pare e perballjes me realitetin tjeter. Ndonese ne pozicione qartesisht ne ndryshme, ndonese publikisht per Kosoven u mbajt nje profil i ulet deklaratash, u njoftua per nje takim teper konstruktiv te ministrit te jashtem shqiptar me presidentin jugosllav Vojisllav Koshtunica. Burime zyrtare deklaruan se te dy politikanet ishin angazhuar per bashkepunim ne rritjen e sigurise dhe stabilitetit ne Ballkan, vecanerisht ne Kosove. Te dyja palet thuhet se me pas kane diskutuar sesi se bashku te luftojne krimin e organizuar dhe trafiqet ne rajon - dhe Kosove vecanerisht. Dy jave me vone Igor Ivanov, gjate mengjesit te punes me Ilir Meten, do te nxitonte te lavderonte levizjen e fundit te kryediplomatit te Tiranes. "Nje levizje e shkelqyer, celesi i sigurise dhe stabilitetit te Ballkanit, varet pikerisht nga raporti Tirane-Beograd. Jeni ne nje rruge te mbare", Ivanov i ka thene Metes, ndersa rrufisnin filxhanet e rralle prej porcelani, plot me caj te zi rus. Sigurisht pasi e falenderoi per bllokimin qe qeveria e Tiranes i beri ne kufi, dy funksionareve te larte cecene, qe Moska i mbante pergjegjes per aktin terrorist ne Teatrin e Operas se kryeqytetit rus.

As nje jave nga takimi me Ivanov, Ilir Meta udheton te merkuren ne Prishtine, kete radhe i ftuar zyrtarisht nga kryeadminstratori Shtainer. Ky i fundit i sapokthyer nga Nju Jorku, ku thuhet se eshte diskutuar intensivisht ceshtja e statusit te Kosoves. Vetem dy jave me pare, zyrat e Pallatit te Qelqte u tronditen nga deklarata e kryeministrit Rexhepi - dhene TV KLAN - se "nese ceshtja e pavaresise nuk shqyrtohet brenda dy deri tre vjetesh, atehere ne Kosove rrezikon te shpertheje nje konflikt i ri". Qe mesa duket nuk i intereson me askujt. As Beogradit, qe ka problemet e veta, por as Moskes, qe ka boll pune me cecenet e saj. Amerika eshte teper e zene me Irakun dhe Aksin e se Keqes. E perse te rimerren me nje problem si Kosova, qe e quanin tashme te zgjidhur?

Dy jave pas deklarates se Rexhepit, gjuha e rafinuar e kryediplomatit shqiptar, transmetoi mesazhin e thjeshte: "Futja ne kornizen kushtetuese Serbi Mali i Zi e Kosoves, ne menyre te njeanshme dhe pa marre parasysh vullnetin e popullit te Kosoves, eshte nje iniciative e nxituar dhe jodemokratike, me pasoja per paqen dhe stabilitetin ne Ballkan". E pasuar nga deklarata historike e ministrit rus Ivanov: "Rusia mbeshtet cdo zgjidhje per statusin e Kosoves, qe respekton rezoluten 1244 te Keshillit te Sigurimit".

Te merkuren ne Kosove Meta duket se udheton me i qete se ne Beograd dhe Moske. Gjerat kane filluar te levizin, ruset kane moderuar qendrimin e ashper te dikurshem, ndoshta edhe Beogradi. Nuk dihet sesa detaje te tjera fsheh valixhja diplomatike e Ilir Metes, ne udhetimin e tij ne Prishtine. Ndoshta ai kurre nuk do te mund te flase lirshem se cfare i thane ne Beograd, apo per cka negocioi ne Moske. Veshtire qe te mesohen hollesi rreth nje telefonate te gjate te Ivanovit me Koshtunicen, lidhur me te ardhmen e Kosoves. Por eshte e sigurt se Bajram Rexhepi mund te ndjehet me i qete se profecia e tij, se paku do te shtyhet ne kohe.

[Enri]

Presidenti i Republikës, Alfred Moisiu në përshëndetjen drejtuar dje në mbrëmje të githë ambasadorëve shqiptarë në botë për fillimin e vitit 2003, u shpreh se ky vit do të shërbejë për arritjen e objektiva madhore të shtetit shqiptar, si dhe për vazhdimin e reformave institucionale. “Unë kam kënaqësinë t’u konfirmoj se edhe viti 2003 ka nisur në këtë frymë, e cila do të favorizojë normalitetin dhe angazhimin e përbashkët të të gjithë faktorëve politikë dhe institucionalë për të përmbushur objektivat tona madhore”,-i shkruan Moisiu ambasadorëve shqiptarë. Sipas tij, gjatë vitit 2003, “Shqipëria ka shumë punë për të bërë si në planin e brendshëm, për të avancuar me reformat institucionale, ashtu edhe në planin e jashtëm, ku synojmë të bëhemi një faktor dhe partner i denjë bashkëpunimi me komunitetin ndërkombëtar”. “Falenderimet e mia të veçanta janë edhe për Ju, për rolin dhe për aktivitetin tuaj në dobi të zhvillimit pozitiv të marrëdhënieve dypalëshe. Ne u jemi mirënjohës dhe ndihemi të vendosur për të punuar akoma më shumë për të bërë realitet ëndrrën evropiane të shqiptarëve. Ne do të vazhdojmë përpjekjet për anëtarësim në NATO duke thelluar reformat në ushtri dhe duke plotësuar standardet e kërkuara”,- thekson në mesazhin e tij presidenti. Për kreun e shtetit gjatë vitit 2003, duhet të punohet në funksion të realizimit të objektivave prioritare, që janë integrimi euroatlantik dhe bashkëpunimi rajonal, mbi bazën e një axhendë të ngjeshur takimesh, vizitash dhe aktivitetesh, ku mund të veçohet dëshira për të ndarë me të tjerët vlerën e madhe të harmonisë dhe të tolerancës fetare në Shqipëri.

[Enri]

Fjala e Zv/kryeministrit dhe Minister i Puneve te Jashtme, z Ilir Meta ne aktivitetin me teme: "Japonia nje partner i rendesishem per Shqiperine"

Qeveria shqiptare e ka ndjere nga afer gjate dhjete viteve te fundit te
tranzicionit ndihmen dhe bashkepunimin e Qeverise Japoneze. Kjo ndihme ka
qene ne forme te financimeve te ndryshme "grant", te mbeshtetjes
buxhetore, te financimit te projekteve bujqesore 2KR, te bashkefinancimeve
se bashku me Banken Boterore, te dhenies se kredive te buta, te financimit
falas te studimeve te ndryshme, te asistences teknike dhe te trajnimeve e
kualifikimeve te burimeve tona njerezore ne fusha te ndryshme.



Vlefta totale e kesaj ndihme, per te cilen eshte angazhuar Japonia deri
tani dhe qe kap shifren e rreth 100 milione dollare amerikane, eshte e
konsiderueshme dhe ka patur efektshmeri te larte ne fushat dhe sektoret ku
ajo eshte perdorur.



Efektshmeria e larte e perdorimit te ndihmes japoneze ne Shqiperi ka
ardhur si rezultat i kujdesit te vecante te Qeverise shqiptare dhe te
pushtetit vendor por edhe te angazhimit e ekzigjences te komuniteteve
tona te biznesit privat per te permbushur profesionalisht projektet e
financuara.



Disa here Qeveria jone e ka analizuar ne proces ecurine e projekteve te
financuara nga Japania me qellim qe te kontrollonte dhe njekohesisht te
mbeshteste mbarevajtjen e tyre.



Duke perfituar nga rasti, do te deshiroja tju beja te ditur se
marredheniet dypaleshe midis Shqiperise dhe Japonise jane ne nje rruge
gjithmone e me te mbare.



Brenda nje kohe te shkurter te historise se marredhenieve dypaleshe midis
Shqiperise dhe Japonise eshte inicuar nje bashkepunim i gjithanshem
politik, ekonomik, tregtar, teknik e teknologjik, kulturor, arsimor e
shkencor.



Mungesa e nje trashegimie te hershme ne marredheniet tona dypaleshe si dhe
distanca gjeografike, tani po kapercehen ne saje te angazhimit te
perbashket te te dy Qeverive tona si shprehese te vullnetit te te dy
popujve tane.



Shqiperia eshte ne nje proces transformimi te gjithanshem.
Ne menyre te vecante ne po bejme reforma ekonomike per te realizuar
plotesisht integrimin ne sistemin ekonomik europian e boteror.



Duke patur parasysh pervojen e fituar deri tani, si dhe suksesin e
projekteve si "2KR”, ne do te deshironim qe Japonia, si nje fuqi ekonomike
boterore, te vijonte edhe me tej ne asistencen e saj te çmuar jo vetem ne
kete projekt por edhe ne projekte te tjera per ekonomine tone.



Qeveria shqiptare do ti mbeshteste , siguronte dhe garantonte keto
projekte me qellim qe te respektohen me ekzigjence dhe korrektese
detyrimet qe rrjedhin nga marreveshjet e nenshkruara midis dy Qeverive..



Projekte te tilla do te ishin te mirepritura edhe ne ato fusha ku ekonomia
shqiptare eshte tronditur ne menyre te vazhdueshme dhe ketu e kam fjalen
ne veçanti per energjitiken.



I bazuar kryesisht ne burimet hidro dhe ne mungese te altemativave te
tjera burimore energjitike, sistemi yne energjitik, ne prodhim dhe ne
shperndarje eshte vjeteruar, amortizuar dhe nuk i pergjigjet kerkesave
perhere ne rritje te zhvillimit te vendit dhe ne veçanti te ekonomise dhe
te sektoreve private.



Keshtu qe per Qeverine tone mbetet prioritet i rendesishem terheqja e
investimeve te huaja ne fushen e energjitikes. Japonia si nje fuqi e
konsiderueshme boterore, edhe ne kete fushe, do te ishte shume e
mirepritur per te vijuar investimet dhe angazhimet e saj per modernizimin
e sistemit tone hidroenergjitik, por edhe per te ofruar sisteme
alternative, sikunder edhe per te futur tekonologji te reja per
shperndarjen dhe kontrollin e shpenzimeve te energjise tek konsumatori.



Nje pervoje shume te mire ne marredheniet tona dypaleshe kemi krijuar se
bashku edhe ne projektet ne fushen e shendetesise.



Per arsye qe dihen sistemi yne shendetesor sot po ballafaqohet me nevoja
te medha teknike, teknologjike e shkencore.



Spitali Pediatrik ne Tirane eshte bere model ne saje te ndihmes japoneze,
ndihme e cila jo vetem ka sjelle teknike e teknologji moderne te niveleve
europiane , por edhe ka pergatitur stafe te afta per ta perdorur dhe per
ta mirembajtur kete aparature moderne shendetsore.



Ne do te ishim shume mirenjohes qe kjo pervoje te vazhdonte te vijonte
edhe ne qendra te tjera mjekesore dhe ne rrethet e ndryshme te vendit qe
kane nevoje per sherbim mjekesor te nivelit te larte.



Bashkepunimi shqiptaro-japonez ka dhene fryte te dobishme edhe ne
financimet qe kemi realizuar permes buxhetit te shtetit.



Ndihma japoneze dhene buxhetit eshte shfrytezuar me sukses ne disa sektore
si ne transportin hekurudhor, ne agro-industri, ne procesin e
privatizimit, ne specializime, trajnime e kualifikime te ndryshme.



Ne te ardhmen do te deshironim te vijonim kete pervoje te sukseshme dhe
shume te dobishme per ne.



Duke i konsideruar marredheniet dypaleshe Shqiperi- Japoni si shume te
rendesishme, Qeveria Shqiptare eshte plotesisht e angazhuar per te bere
hapa konkrete me qellim qe keto marredhenie te zhvillohen me tej ne fushat
e nisura si dhe te zgjerohen edhe ne fusha te tjera me leverdi reciproke.



Pikerisht per keto arsye ne jemi te angazhuar, jo vetem per te paraqitur e
nenshkruar disa marreveshje te rendesishme, vecanerisht ne fushen e
bashkepunimit ekonomik dhe te nxitjes se investimeve, por edhe
njekohesisht per te hapur brenda ketij viti Ambasaden e Republikes se
Shqiperise ne ]aponi, me qellim hapjen e nje faze te re te bashkepunimit
midis dy vendeve tona.



Edhe njehere deshiroj te falenderoj Ambasadoren Matsubara, t’i uroj
suksese gjate mandatit te saj si Ambasadore per Shqiperine dhe
njekohesisht te uroj edhe pjesemarresit jo vetem per pranine por edhe per
kontributin qe kane dhene per zbatimin me sukses te ketij projekti kaq te
rendesishem per zhvillimin e bujqesise dhe agrobiznesit.



Tirane, me 24 Janar 2003