Vatikani dhe Papa

[Seminarist]

A ka qene perhapur se pari krishterimi roman apo ai bizantin ne trojet shqiptare?


Eshte perhapur padyshim, krishterimi roman. Madje dhe administrativisht, kisha ne Shqiperi, madje deri poshte ne Krete, varej nga Roma, e administruar nga Vikariati i Selanikut, me vone nga Justiniana Prima, deri ne shek.8.


Vete terminologjia e sotme fetare ne shqip, eshte terminologji latine, fakt ky qe verteton lidhjen me Romen.


Varesia bizantine u be ne shek.8, por me pjesen veri-perendimore, duke ruajtur ritin latin dhe lidhjen me Romen, lidhje qe u rishfaqen fuqimisht pas shek.11.


Pra, kjo pjese veriore se ka nderprere kurre lidhjen me romen. Keto qe them une, i vertetojne historiane si Shufflay dhe cdo trajtim konferencor mbi perhapjen e krishterimit ne Shqiperi.



Pra, shek.11-15 nuk perbejne vecse RI-kthimin ne varesine e Romes dhe jo kthimin per here te pare sic thote Albo - pa u bazuar ne ASNJE studim historik.



Ne lidhje me afirmimin e shtetshmerise dhe nacionalitetit te shqiptareve, pa dyshim qe kisha katolike ka luajtur nje rol me te madh se cdo komunitet tjeter fetar - per kete arsye dhe fakt historik dhe Konica dhe Kadare jane kaq filo-katolike.


Koncepti i shtetit te shqiptareve u shfaq vetem ne lidhje me fuqite katolike perendimore, Anzhuinet (1272), Skenderbeu (me papen, Napolin dhe Venedikun) dhe eshte kercenuar vetem ne fuqite politiko-fetare ortodokse, bizanti, serbet dhe bullgaret.

Madje, sa per dijeni te Albo-s, deshmite na tregojne se edhe Muzaka, me te cilin mburret Albo, nderkohe qe perbuz kalimin ne varesi te Romes te Himarioteve dhe Sulioteve, ka qene unit, bashke me Arianitet. Ka qene kjo arsyeja sepse Konica pretendonte shqiptaret kane qene i vetmi popull katolik ne Ballkan.




Une ne forum kam kundershtuar, si Seminaristi 2004 psh, vetem ate qe une kam gjykuar si fryma e degraduar ne politizim te katolicizmit qe edhe sot nuk e mohoj se ka ekzistuar apo dhe ekziston, POR asnjehere - edhe pse vete jam besimtar BIZANTIN ortodoks - nuk kam mohuar VELLAZERINE dhe respektin per Kishen Perendimore si besim.
Respekti im per besimin katolik mund te verehet qe ne postimet e mia te para.

[Seminarist]

Ndryshe nga ty, qe perdor shume fjale per te mos thene asgje, une e ve gishtin atje ku dhemb. Eshte Kanuni i Leke Dukagjinit nje kanun i pranueshem nga morali ungjillor i te krishtereve?

1. Vete pyetja, nese duhet te jete apo jo i krishtere, eshte naive.
2. Nuk eshte kanun anti-kristian, ose te pakten nuk eshte me anti-kristian se ligji i moisiut.
3. Kemi dhe kanun te skenderbeut...mos valle Skenderbeu ishte pagan anti-kristian?!

Shteti demokratik ne cdo vend te Evropes nuk eshte ngritur mbi hicin, eshte ngritur mbi vlerat e jetes dhe moralin kristian, qe Kanuni i Leke Dukagjinit i shkel me te dyja kembet. Se si mund ta shohesh Kanunin si "te pranueshem" apo te "krahasueshem me shtetin", kur vete Kanuni edhe sot e kesaj dite sfidon autoritetin e shtetit, kjo eshte dicka e pakonceptueshme nga une.

1. kush tha qe shteti demokratik eshte ngrejtur mbi moralin kristian?! Perkundrazi, shtet-nacionet dhe koncepti i formimit te tyre filloi ne nje kohe te kulmimit te levizjeve anti-kristiane, ne France e gjetke, levizje, si humanizmi psh, qe kane ne qender te tyre njeriun e jo zotin dhe qe per kete kritikohen rende nga kisha lindore.
2. Kanuni eshte i krahsueshem me shtetin per aq sa ai luan rolin e rregullatorit te jetes se perditshme ne nje vend ku nuk ka shtet.
3. Sot nuk ka me kanun. Ai nuk funksionon me.

Justifikimet se "keto ishin kushtet e mesjetes" vlenin 6 shekuj me pare, jo ne mijevjecarin e trete te Krishterimit.

.....

Kur une te them qe ti ke lexuar per traditen, por nuk e ke njohur ndonjehere se afermi traditen, nuk te vjen mire. Me lart, me fjalet e tua ke nxjerre ne pah nje obzervim te drejte e te prekshem edhe sot e kesaj dite tek shqiptaret, por e interpreton kete fakt per te prapi, e perdor per te perligjur gjoja se edhe fenomeni i gjakmarrjes kanunike nuk eshte i izoluar vetem ne veri te vendit.

Po c'jane keto marrzira more Albo? Qekur na qenke bere Gjyshe-lolater ti?

Te pagezohesh, kungohesh dhe te lexosh mbi besimin tend, nuk eshte njohje nga afer e Tradites?! Po, a ka hapa me te afert se keto per te njjohur Traditen?

Bie, fjala, psh, pse nuk lexojne kusherinjte e tu qofte dhe antaret e tu te familjes ne moshen time, ashtu sic lexoj une per Fene, kur sic mund ta veresh ti ata s'dine as ABC-ne e fese...?
Eksperienca na ka treguar sepse ata dhe pse jane po aq te bindur sa ti se jane ortodoks, ata nuk jane fare besimtar dhe as qe preokupohen se cfare thote apo kerkon besimi ortodoks.
Psh, a eshte ortodoks nje me mbiemer papa bie fjala qe pervec pagezimit, nuk ka shkuar ndonjehere ne Kishe, as eshte rrefyer, as ka marre sakramentet thelbesore, as se ka vrare mendjen se cfare thote Bibla, megjithese mund te kete kohe te lexoje dhe konsumoje Dan Brownin bie fjala, ta besoje mundshmerine e vertetesise se atij libri apo te librave qe vene ne pikepyetje ekzistencen e Zotit....dhe prape te te thote se eshte orthodhks?!

Cila eshte e perbashketa e malesoreve, leberve, camerve, sulioteve, himarrioteve, sicilianeve, qe ti ze ne goje me lart?

Po ta kishe vrare pak mendjen me gjate do ta kish kuptuar qe e perbashketa e tyre, prej nga buron edhe identiteti i tyre si "etni brenda te njejtes etni" eshte konvertimi i tyre ose sic do ta quaja une ndryshe "trazimi(perzierja) i shpirtit". Ne te gjitha ato grupe shoqerore do te gjesh te dyja ritet, si ate orthodhoks dhe ate perendimor. Dhe ne rastin e malesoreve, gjen edhe dy vellezer nga nje dere, njeri orthodhoks e tjetri katolik. Pa kaluar pastaj ne emrat e tyre qe eshte e parendesishme ne kete debat.




Une nuk jam nga ata qe i tregoj me gisht malesoret shqiptare si pagane, bile une nuk ndaj me ty as bindjen tende qe trekendeshi katolik i Malesise se Madhe ka qene katolik qe ne gjeneze. Une jam nga ata qe besojne se te gjithe shqiptaret kane ndare te njejtin besim orthodhoks, dhe rrjedha e rrembyer e historise beri te sajen duke tjetersua besimin ne shume treva. Kuptohet, besimi u ruajt me i plote dhe me i pastert ne ato treva ku ai u pushtua me me zemer, pasi vendi i vetem ku pushtuesi nuk mund te shkelte dot ishte zemra e shqiptareve.

Lab do te thote "la besën" dhe "Labëri" eshte vendi ku jetojne ata qe lane besen. Ashtu si camet, edhe labet, jane te ndare ne leber muslimanë dhe orthodhokse. Ato steriotipet qe ti ze ne goje burimin e vete e kane tek tjetersimi shpirteror i tyre, konvertimi nga besa e te pareve ne nje bese qe i kthen keta ne "etni brenda etnise" apo "lloj brenda llojit". Vete identiteti i tyre sot buron nga tjetersimi i tyre shpirteror dje. [Ti nuk arrin ta shohesh kete pasi ti ende nuk arrin te masesh sic duhet madheshtine e besimit ne jeten e shqiptareve]. Fjalet profetike te Gjon Muzakes, "po humbet besen e te pareve keni humbur gjithcka", deshmon esencen e qenies shqiptare, esence qe nuk ishte e lidhur as me token, as me gjuhen, as perandorite e pushtuesit, ishte e lidhur me besimin e te pareve. Toka, gjuha, kultura jane te nje rendesie dytesore. Edhe sot e kesaj dite, si ne Kalabri, si ne mes te New Orleans, SHBA, jeta e arberesheve eshte e ndertuar rreth Kishes.

Te thuash qe Lab = La Besen eshte shume ABUZIVE dhe aq me shume NAIVE te ngresh TEORI mbi baze te nje abuzimi.
Aristidh Kolia e lidh emrin Laberi me nje fis te lashte para se kristianizmi te prekte trojet shqiptare.....gjithsesi dhe kjo teori.


Pastaj, c'pune ka Cameria dhe Laberia ketu me ate qe po flet ti? Une po flas mbi dukuri te hakmarrjes ne zona me ndkim dhe ungjillizim bizantin ortodoks, si Suliotet dhe Himariotet, apo mbi dukurine e plackitjes nder Leber, qe s'jane katolik verior, por tosq te gatuar ne shkollen bizantino-osmane.

Tradita e Shenjte dhe Apostolike eshte nje TRADITE E GJALLE dhe cdo gje e gjalle misherohet ashtu sic u misheruar Zoti jonë Jisu Krisht. Veprimi i Shpirtit te Shenjte ne Kishe dhe tek jeta e besimtareve qe ajo Kishe mbledh, eshte misherimi i Tradites. Tradita Orthodhokse, ndryshe nga ajo Katolike, nuk e gjejme ne librat dhe dogmat e shumta qe nxjerr Vatikani per cdo gje, duket tek jeta e besimtareve orthodhokse qe veshin dhe bejne per vete ate Tradite qe Kisha ia deshmon cdo brezi.

Te thuash qe meqe si e gjalle, Tradita misherohet, ne sensin, qe nje ortodoks ka GENE, GJAK apo SHPIRT ortodoksi, eshte nje gafe qe nuk e di se nga te vjen.
Sidoqofte, nqs do te ishte e vertete, atehere konvertimi i shqiptareve ne Islam nuk eshte i vertete, sepse mishi dhe gjaku nuk nderrohen dot, keshtu qe ata jane ende ortodoks, aka katolike.


Traditen Ortodokse e gjejme patjeter ne Libra. Ja te te permend une NJe liber: Bibla eshte Tradite e Kishes, Keshillat Ekumenike dhe Dekretet e tyre kanonike dhe dogmatike jane Tradite e Kishes; shkrimet e shenjtoreve, te pranuara nga Kisha jane po ashtu Tradite.
Ne te kundert, Traditen NUK e GJEJME ne jeten e cfaredo besimtari ortodoks, aq me teper, jam i bindur megjithe respektin qe kam, por meqe ra fjala, te gjyshes tende. Jeta e nje besimtari ortodoks eshte konform Tradites per aq sa ajo jete perputhet me Traditen e shkruar dhe te pashkruar, ndryshe, veprimet individuale (padituria, supersticioni, mos-njohuria e mjaftushme e as bazike, zakoni-rutina rituale dhe mos-kuptimi i zakoneve qe ndjek, degradimi ne folks-legjendizim i doktrines kristiane) jane veprime individuale te besimtareve dhe jo tradite.

Bile une do te thosha, se te mesosh nga goja e nje besimtari te moshuar Traditen je me i fituar se sa ta lexosh ne faqet e nje libri. Besimtari i moshuar bashke me shpjegimin me fjale te Tradites, te jep edhe nje leksion perulesie dhe besimi. Kuptohet, fjala e tyre vlen per ata qe dine te vleresojne urtesine e flokeve te bardha e jo per ata harabelat qe kujtojne se dine gjithcka dhe nuk kane se si te mesojne nga nje plak.



Nga ato ane qe vi une, edhe fshati me fshat nuk bente krushqi, packa se mund te ishin te nje besimi. Per ty ky mund te jete "fanatizem", per mua eshte vleresim i jashtezakonshem i tradites dhe virtyteve me te mira(fisnikerise). Dhe Permeti eshte vendi gjen arrumune, greke, egjiptiane, turq, krahas popullsise autoktone. Kurse persa i perket besimit, gjen kisha, teqe, xhami dhe tani se fundmi edhe kishe protestante.



Atehere nuk eshte faji tend qe je kaq gafil mbi traditen orthodhokse shqiptare. Te duhet te shpenzosh ca kohe ne Berat, Gjirokaster, Permet, Korce, Elbasan qe te njohesh orthodhokset autoktone shqiptare. Ne Tirane do te gjesh vetem ata orthodhokse qe u vune ne sherbim te rregjimit, arrumunet apo "cobanet" sic i quajne ne gjuhen popullore permetare, me ne krye shokun Simon Stefani.




At Kleopen e kam lexuar para dy vjetesh dhe jam matur qe ta perkthej edhe ne shqip por nuk kam gjetur kohe. Por ti prape je duke mashtruar veten. Bukuria e besimit te nje familje orthodhokse(krishtere) nuk duket tek numri i shenjtoreve qe ka nxjerre. Duket tek virtytet me te larta te krishtera qe veshin femijet e asaj familje dhe sa te dhembshur dhe te perkushtuar jane ndaj familjes dhe shoqerise. Kjo eshte bukuria dhe vecantia e komunitetit orthodhoks shqiptar ne kontrast me komunitetet e tjera ne vend. Dhe per mua ky eshte edhe dallimi themelor midis toskeve dhe gegeve. Nuk eshte dallim fizik, rracor apo thjeshte historik, eshte dallim shpirteror.

Albo

Traditen e mesoj nga ai qe e njeh dhe jeton - gje qe s'varet nga MOSHA. Nuk kam pare ndonje te moshuar ne Shqiperi qe e njeh Traditen ortodokse, as ne familjen ne rrethin tend familjar madje. Permetar (bualiot), Beratas etj ka me kuinjtal ne Tirane,.....madje mund te te them se Vllehet i kane dhene dum ortodoksise ne Shqiperi e jo ta kene degjeneruar ate (kuptohet qe s'mohoj dhe anet negative, si te cdo popullate).

Ne lidhje me At Kleopen, une ta parashtrova qe TI ta paralelizoje familjen tende ortodokse me familjen e tij. Karahsimi eshte me vend dhe mund te kuptosh se cfare "Tradite" ke jetuar apo mesuar ti. Une per veten time nuk mburrem me gjyshe(r) ortodoks.

[Matrix]

Dmth, perfundimisht Seminarist,

Sipas teje K.O eshte nje Kishe Skizmatike e ndare nga Kisha Meme, per arsye politike.

Pra pak a shume si Kisha Anglikane, apo jo?

[Manulaki]

[While not a part of the generally accepted canons of the Council of Nicæa, these canons promulgated from the Eastern Church give a mind's eye view of the thinking of Eastern Christianity.]" Philip Schaff and Henry Wace, eds., Nicene and Post-Nicene Fathers--The Seven Ecumenical Councils, vol.14, (Peabody, MA: Hendrickson, 1994), 48.

Nderkohe qe nuk eshte nje pjese e kanoneve pergjithesisht te pranuara te keshillit te Niceas, keto kanone te shpallura japin nje pikeveshtrimi mendor te Krishterimit Lindor.


Pra Seminarist nga shpjegimi del qe ky kanon ne vecanti nuk eshte pranuar (nderkohe qe te tjera ne pergjithesi jane pranuar)

Gjithashtu, sa per krishterimin ne Shqiperi, Illyrium.. nuk ishte aspak Roman/k, perkunderazi ishte Pavlist. Kisha nuk kishte pesuar ndarje Lindore/Perendimore ne kohen qe Pavli beri udhetimet e tij. (shiko - Romaket 15:19)

[Albo]

3. Kemi dhe kanun te skenderbeut...mos valle Skenderbeu ishte pagan anti-kristian?!

Nuk gjykohet dot Gjergj Kastrioti ne nje kallep me njerez te shpellave si Leke Dukagjini. Gjergj Kastrioti besimin e tij e deshmoi si ne kthimin e tradites se te pareve, si ne beselidhjen e Lezhes ku u zgjodh "i pari mes te barabarteve", si ne faljen e te gjithe trimave te tij qe e tradhetuan, si ne ndihmen qe u erdhi napolitaneve pertej Adriatikut, si ne martesen e tij me nje princeshe nga nje prej familjeve bizantine me ne ze ne gjithe perandorine ne manastirin shekullor te Ardenices, si ne postulatin e jetes se tij qe do te mbetek mik i virtytit e jo i fatit, e deshmoi edhe me vdekjen dhe varrimin e tij prane Kishes, ashtu sic bene babai dhe vellai i tij ne Malin e Shenjte.

Kurse jeta e Leke Dukagjinit eshte jeta e djallit me fytyre njeriu qe i solli gjemen te gjitheve qe nga Gjergj Kastrioti, komunitetit katolik, e deri tek familja e tij.

1) Papa, pasardhes i Pjetrit 2) kreu i gjithe patriarkeve 3) Vikari (mekembesi) i Krishtit.

Kisha Orthodhokse asnjehere nuk i ka mohuar Patrikut te Romes primacine, por primacine jo ne "pushtete te paqena", por primacine ne formen e nderit, qe te ne nje takim patrikesh, te flasi i pari. "I pari mes te barabarteve", dhe sic ka vlere fjala e Patrikut te Romes, aq shume ka vlere edhe fjale e te gjithe patrikeve te tjere. Ky eshte qendrimi orthodhoks qe nuk ka ndryshuar ne shekuj, qendrim qe ti e njeh shume mire se deri dje ishte "mbrojtesi i orthodhoksise" nga "papizmi - protestantizmi i pare." Dhe nje njeri qe e njeh te verteten orthodhokse dhe zgjedh ta anashkaloje ate merr persiper te behet avokati i djallit.

Shen Pjetri, para se te ishte Peshkop i Romes ishte Peshkop i Antiokut.

Vete terminologjia e sotme fetare ne shqip, eshte terminologji latine, fakt ky qe verteton lidhjen me Romen.

Hajde perfundim hajde. Gjuha shqipe ka vetem 1 shekull qe po shkruhet me germa latine dhe ti e merr si "deshmi" per te treguar "lidhjen me Romen" te Krishterimit shqiptar 2000 vjecar.

Ne vitin 2000 ne Seline e Shenjte ne Rome komuniteti katolik shqiptar nuk kish asnje trashegimi 2000 vjecare qe te shpinte, komuniteti orthodhoks shpuri Kodikun e Beratit te shekullit te VI qe eshte nje prej 5 kodikeve me te lashte ne gjithe historine e Krishterimit qe provon autencitetin e vete Dhiates se Re. Provon edhe trashegimine apostolike te trevave nga kane dale ato 100 kodiket qe i gjen sot te ruajtur ne Muzeun tone kombetar ne Tirane.

Pra, shek.11-15 nuk perbejne vecse RI-kthimin ne varesine e Romes dhe jo kthimin per here te pare sic thote Albo - pa u bazuar ne ASNJE studim historik.

Je duke folur per Romen si kryeqytet te Perandorise Romako-Perendimore, Romen si qendren e shtetit te Vatikanit, apo je duke folur per Seline e Shenjte ne Rome qe ne shekullin e XI-XV ishte nje Kishe skizmatike dhe heretike ne syte e kater patriarkanave te Lindjes, dhe vazhdon te jete e tille?

Vatikani i drejtohet Kishes Orthodhokse si "skizmatike", Kisha Orthodhokse i drejtohet Kishes Romano-Katolike si "skizmatike dhe heretike". Nese je duke e lexuar historine si nje perralle, atehere vazhdo se e ke mire por mos kujto se je duke diskutuar me njerez me nje mendje foshnjore.

1. kush tha qe shteti demokratik eshte ngrejtur mbi moralin kristian?! Perkundrazi, shtet-nacionet dhe koncepti i formimit te tyre filloi ne nje kohe te kulmimit te levizjeve anti-kristiane, ne France e gjetke, levizje, si humanizmi psh, qe kane ne qender te tyre njeriun e jo zotin dhe qe per kete kritikohen rende nga kisha lindore.

Demokracite alla-evropiano-perendimore i dogji flaka e luftrave boterore, une po te flas per demokracine qe vjen pertej oqeanit Atlantik, demokracine amerikane qe eshte ngritur mbi nje trashegimi te qarte kristiane.

2. Kanuni eshte i krahsueshem me shtetin per aq sa ai luan rolin e rregullatorit te jetes se perditshme ne nje vend ku nuk ka shtet.
3. Sot nuk ka me kanun. Ai nuk funksionon me.

A e di se jane rreth 1000 familje shqiptare ne gjak me njera-tjetren ne veri te vendit? A i ke hapur ndonjehere gazetat qe te lexosh se si perdite gjakmarrja merr gjak shqiptari edhe ne mes te Shkodres edhe ne mes te Tiranes, edhe ne mes te Romes edhe ne mes te New York? A ke mesuar per qindra femije shqiptare qe rriten te ngujuar neper kulla me ushqim qe sigurohet nga donacionet e Kishes Katolike apo shoqatave humanitare? A e di se keta femije ngelen jo vetem pa baba e vella, por ngelen edhe pa shkolle?

Kanuni eshte e keqja me e madhe ne rang kombetar me te cilin perballen shqiptaret sot, por me sa duket ty nuk te behet vone shume nje realitet i tille.

Pastaj, c'pune ka Cameria dhe Laberia ketu me ate qe po flet ti? Une po flas mbi dukuri te hakmarrjes ne zona me ndkim dhe ungjillizim bizantin ortodoks, si Suliotet dhe Himariotet, apo mbi dukurine e plackitjes nder Leber, qe s'jane katolik verior, por tosq te gatuar ne shkollen bizantino-osmane.

Atje ku ungjilli nuk ka hedhur rrenje ne zemrat e shqiptareve, atje gjen edhe veset me te keqija te shoqerise, dhe gjakmarrja e malesoreve apo gjaknxehtesia labe, apo pabesia dhe hajdutlleku i cameve, jane fenomene negative qe bien ndesh me moralin ungjillor kristian.

Dhe nje lab musliman apo nje cam musliman, ndryshon si nata me diten me nje lab orthodhoks dhe me nje cam orthodhoks, jo vetem ne besim por edhe ne sjellje, edhe ne botekuptimin e jetes, edhe ne traditen familjare apo shoqerore.

Bie, fjala, psh, pse nuk lexojne kusherinjte e tu qofte dhe antaret e tu te familjes ne moshen time, ashtu sic lexoj une per Fene, kur sic mund ta veresh ti ata s'dine as ABC-ne e fese...?

Ta kam shpjeguar disa here por ti nuk do te mesosh me sa shoh. Te lexosh mbi besimin orthodhoks, nuk te ben ty njohes te Tradites, te ben te kuptuar mbi traditen. Ashtu si mbarimi i nje shkolle per inxhinieri nuk te ben ty automatikisht inxhinier te mire. Ashtu si mbarimi i nje seminari nuk te ben ty seminarist te mire. Kjo eshte vetem ana teorika e gjerave. Ana praktike e tyre duket se sa i afte do te jete ai inxhinieri ne aplikimin e asaj dije ne jeten e tij; sa i mire do te jesh ti si seminarist qe ti vish ne ndihme enorise tende si dhiak apo prift.

Kjo nuk do te thote qe leximi i Bibles apo materialeve shpirterore nuk mbart vlera, perkundrazi, do te thote qe vleren e atyre gjerave qe lexon, mos e shiko se sa mire i ke kuptuar gjerat ne mendje, por sa shume i aplikon ne jeten tende. Aty duket vlera e tyre, aty duket edhe "misherimi i Tradites" ne jeten e cdo te krishteri.

Ne Diten e Gjykimit Perendia nuk do ti gjykoje njerezit duke i pyetur se sa mire dine te artikulojne me fjale doktrinen Trinitare te Kishes, do ti gjykoje per veprat e tyre ne jete.

Nese do te aplikonim te njejten "llogjike" qe aplikon zotrote, Shen Pjetri nuk do te ishte ne syte e tu "Vikari i Krishtit ne Toke", por do te ishte nje cope peshkatar i pashkolle nga Galilea qe na u be edhe Peshkop i Romes.

Traditen e mesoj nga ai qe e njeh dhe jeton - gje qe s'varet nga MOSHA. Nuk kam pare ndonje te moshuar ne Shqiperi qe e njeh Traditen ortodokse, as ne familjen ne rrethin tend familjar madje. Permetar (bualiot), Beratas etj ka me kuinjtal ne Tirane,.....madje mund te te them se Vllehet i kane dhene dum ortodoksise ne Shqiperi e jo ta kene degjeneruar ate (kuptohet qe s'mohoj dhe anet negative, si te cdo popullate).

Nuk ka tradite me te lashte fetare ne vend se ajo orthodhokse dhe mos u trego ti apo kushdo orthodhokseve autoktone se cila eshte merita e njerit grup apo merita e tjetrit grup. Une mjaftoj te lexoj se cfare shkruan, qe te kuptoj se kush je dhe ne cilin grup ben pjese. Kete aftesi e kane vetem ata qe kane deshmuar transformimin shpirteror dhe fizik te nje populli ne shekull pa kompromentuar traditen e te pareve te tyre.

Dhe gjysma e vete komunitetit autokton orthodhoks e kane mbiemrin "Papa" e "Prifti" dhe e kane kete mbiemer te tille se identitetin e vete e kane ngritur mbi stergjysherit dhe katragjysherit e tyre qe i kane patur prifterinj. Nje tjeter deshmi se cfare roli te jashtezakonshem ka luajtur besimi ne identitetin e popullit shqiptar dhe ne gjirin e vete komunitetit orthodhoks.

Gjon Muzaka amanet djemve te tij u la fjalet "... po humbet besimin e te pareve, keni humbur gjithcka!" dhe keto nuk jane thjeshte fjale qe buron nga shpirti i nje plaku per femijet e tij, keto jane fjale profetike qe shpalosin nje te vertete universale per ne shqiptaret.

Albo

[Seminarist]

Ti nuk ndjek fillin e debatit. Po flasim per Kanun? Nder te tjera, te thashe qe Kanun kemi dhe prej ose ne emer te Skenderbeut.

Defekti yt serioz, qe ti e ngre mbi baza te nje paragjykimi te keq krahinor, eshte kur cileson fenomenin e Kanunit si anti-kristianizem dhe mos-ungjillezim te popullit qe e mban.
Ky lloj opinioni eshte NAIVITET dhe te ben ty nje looser ne kete debat.


Ne qofte se do ta dish, Kanuni vecse tregon vlerat e lashta te nje menyre te jeteses ne nje vend sovran, ku mbreteron dinjiteti dhe sedra.

Ne kohen e Lek Dukagjinit, kur neper Malesi mbreteronte Kanuni, Permeti bashke me fshatrat e vet benin pjese ne Timarin turk te Shqiperise se jugut te hartuar ne vitin 1431.
Ne Kanun percaktohet qarte se si behet zhdemtimi i nje vjedhje apo vrasjeje, me forma shume te perparuara per kohen dhe me shume dinjitet, nderkohe qe Permetari i timarit turk, per vjedhje e vrasje do shkonte tek Kadiu turk.


Ne nje kohe qe ne Malsine e kanunit ekzaltoheshin privilegjet e te qenit Sovran dhe te veteqeverisur, ne Permet mesohej se si ti nen-shtrohej Udheheqjes se Re e te lavdishme (Otomanit qe zuri vendin e Aga bizantit) me sa me teper servilosje, berje qejfi, hipokrizi, butesi, rryshfet, kameleonllek, me parimin "urt e bute e tiganin plot"....


Nderkohe qe Katolicizmi ne Malsi bente kushtrim per kryengritje, ne Permet, kisha konstantinopolitane patjeter qe kishte gjetur rehat nen privilegjet e marreveshjes me Porten e Larte dhe bente thirrje per nen-shtrim.



Jane keto cilesi (nen-shtrimi, apatia etj qe kam permendur larte) - qe i gjen te hulumtuara me kujdes ne pershkrimin qe Kristo Maloki i ben ne shkrimin e tij "Orientalizma shqiptare...", qe ti ngaterron me "virtute" ungjillore, ne nje kohe qe ato pra e kane burimin tjeter kund.




SOT ne Veri nuk ka me kanun, por ka nje degradim te perdorimit te kanunit, ashtu sic ka nder te ashtequajtur ortodokse nje degradim te trashegimise se siperfaqshme kristiane sa per emer.

[Seminarist]

Ti nuk ndjek fillin e debatit. Po flasim per Kanun? Nder te tjera, te thashe qe Kanun kemi dhe prej ose ne emer te Skenderbeut.

Defekti yt serioz, qe ti e ngre mbi baza te nje paragjykimi te keq krahinor, eshte kur cileson fenomenin e Kanunit si anti-kristianizem dhe mos-ungjillezim te popullit qe e mban.
Ky lloj opinioni eshte NAIVITET dhe te ben ty nje looser ne kete debat.


Ne qofte se do ta dish, Kanuni vecse tregon vlerat e lashta te nje menyre te jeteses ne nje vend sovran, ku mbreteron dinjiteti dhe sedra.

Ne kohen e Lek Dukagjinit, kur neper Malesi mbreteronte Kanuni, Permeti bashke me fshatrat e vet benin pjese ne Timarin turk te Shqiperise se jugut te hartuar ne vitin 1431.
Ne Kanun percaktohet qarte se si behet zhdemtimi i nje vjedhje apo vrasjeje, me forma shume te perparuara per kohen dhe me shume dinjitet, nderkohe qe Permetari i timarit turk, per vjedhje e vrasje do shkonte tek Kadiu turk.


Ne nje kohe qe ne Malsine e kanunit ekzaltoheshin privilegjet e te qenit Sovran dhe te veteqeverisur, ne Permet mesohej se si ti nen-shtrohej Udheheqjes se Re e te lavdishme (Otomanit qe zuri vendin e Aga bizantit) me sa me teper servilosje, berje qejfi, hipokrizi, butesi, rryshfet, kameleonllek, me parimin "urt e bute e tiganin plot"....


Nderkohe qe Katolicizmi ne Malsi bente kushtrim per kryengritje, ne Permet, kisha konstantinopolitane patjeter qe kishte gjetur rehat nen privilegjet e marreveshjes me Porten e Larte dhe bente thirrje per nen-shtrim.



Jane keto cilesi (nen-shtrimi, apatia etj qe kam permendur larte) - qe i gjen te hulumtuara me kujdes ne pershkrimin qe Kristo Maloki i ben ne shkrimin e tij "Orientalizma shqiptare...", qe ti ngaterron me "virtute" ungjillore, ne nje kohe qe ato pra e kane burimin tjeter kund.




SOT ne Veri nuk ka me kanun, por ka nje degradim te perdorimit te kanunit, ashtu sic ka nder te ashtequajtur ortodokse nje degradim te trashegimise se siperfaqshme kristiane sa per emer.

[Seminarist]

Kisha Ortodokse Lindore i ka njohur Primacine Romes, kete them dhe une, nderkohe qe te tjere po e mohojne, duke mohuar meriten e Pjetrit ne konfesionin e tij Mateu 16; duke thene qe Roma eshte primate VETEM se eshte/ishte kryeqytet i perandorise romake dhe jo se eshte edhe, se pari) Seli Apostolike dhe e lidhur ngushte me rolin e Pjetrit.




Sa per terminologjine latine, tregon se nuk merr vesh fare, kur me flet per alfabetin. Terminologjia fetare nuk ka te beje fare me alfabetin, sepse alfabeti ben fjale per menyren e te shkruarit, ndersa terminologjia per burimin e fjaleve.

Ne gjuhen shqipe, terminologjia fetare, pra fjalet e fjalori qe perdoret per fene jane me origjina latine. Psh Kryq, Qiell, Parajse, Ferr, Shenjt, Qelq, Altar etj etj jane te gjitha me origjina latine, pra fjale latine te shqiperuara...dhe te gjithe albanologet qe e konfirmojne kete gje, bashke me Nolin, e japin si prove te varesise latine romake te krishterimit gjate mijevjecarit te pare.

Une habitem se si ti se diktkerke ende kete fakt edhe aq me teper qe e ngaterron me alfabetin!!!!



Persa i takon kontributit gjuhesor, komuniteti katolik mburret me nxjerrjen e pare te librit fetar ne gjuhen shqipe, nderkohe qe ti me flet mua per nje kodik bizantin nga ish-qyteti bizantin i Beratit qe ishte ne gjuhen GREKE.



Shqiptaret ne shek.11-15 iu kthyen Romes, politikisht dhe kishtarisht, pak rendesi ka se si e vlereson ti a une, ne ishte rome skizmatike apo cfare, rendesi ka perspektiva e veprimit te tyre qe iu kthyen Romes, te ciles i kane pas perkitur me pare.
Une kurre se kam mohuar kete FAKT, as dobite e te metat e tij.

Une se mbroj ortodoksine duke mohuar te verteta historike e duke ngrejtur te tjera mbi fantazi. Eshte tipar i yti karakteristik qe ngre TEZA duke u nisur nga arsye te mirefillte subjektive (krahinore, fetare etj). Per ty, derisa ti thua me vete se je ortodoks, ne rang genetiko-politik, ti duhet te gjesh e krijosh cfaredo arsye per ta perligjur kete perkatesi dhe keshtu ti vecse fantazon se si do te duhet te kishte qene ne menyre qe TI te dalesh i mire me nje metode ekskluzive ndaj te tjereve. Dhe rezultati eshte ai qe ti shfaq veten ne forum, me mendimet qe ke....aq sa na i kerkove ortodoksizmin e Skenderbeut deri tek Mjekra...




Demokracia amerikane eshte protestante-kristiane, e nje kristianizmi te pushtuar nga herezia, bastardimi fetar, laicizimi dhe shekullarizmi. Bravo u qofte nqs ata jane te kanaqur me veten e tyre...



Komenti yt mbi camet dhe leberit musliman, tregon nje kompleksitet tendin...gjithsesi une i rri mendimit se...po per komunizmin ortodoks, cfare do te themi? Do akuzojme vetem vllehet?
A je i sigurte TI Albo se ti nuk ke nje rreth te gjere komunistesh apo te perkedhelurish komunist ne FIS - biles dhe nga ata qe jane njekohsisht dhe orthodhoks? Nqs po, atehere Ungjilli nuk ka zen vend mire as ne zemrat e ortodokseve....dhe jo vetem te leberve e cameve.




Mbiemri papa nuk vjen ngadonje FILOZOFI e madhe e merites se te qenit prift, dhe kjo eshte nje nga provat e tjera te fantazise tende per te ngrejtur nje sistem vlerash te paqene. Perdorimi i atij mbiemri eshte po aq i natyrshem ne nje shoqeri mesjete me tipare kolektive dhe praktike sa edhe mbiemra te tjera profesionesh apo karakteristika fizike si Nallbani, Teneqexhiu, Kokemadhi, Topalli, Hoxha etj...


SOT, periudha e individualizmit, nuk merren me mbiemra per nje familje te tere, nisur nga profesionet apo kakateristika te tilla.

[Matrix]

Seminarist,

Nuk i je pergjigjur pyetjes qe te bera:

Cfare statusi ka Kisha Ortodokse, nqs Kisha Katolike eshte Kisha Meme?

A eshte ajo (KO) nje Kishe Skizmatike, apo eshte nje Kishe qe u shkeput nga Herezia Romane per te ruajtur Ortodoksine?

[Seminarist]

Gjithsekush nxjerr nga goja ate qe ka ne zemer. Nga pikepamja ime, pra nga ajo qe une kam ne zemer, une punoj dhe aderoj per gjetjen e gjuhes e jo pengesave te perbashketa, keshtu qe dhe pyetjet dhe pergjigjet une i bej dhe i nxjerr ne kete parim.
Ceshtja per tu zgjidhur midis K.O dhe K.K nuk eshte per te gjetur se kujt duhet ti mbese faji.