Vatikani dhe Papa

[Matrix]

Po e hap kete ne teme, na vazhdim te nje bisede te filluar me Labeatin tek tema: "Ethet e Janullatosit".

Dihet qe K.K e gjithe botes varet nga Selia e Shenjte e Vatikanit.
Pra, nuk ekziston koncepti i autoqefalise ne asnje kishe katolike.

Por cfare eshte Vatikani?

Vatikani eshte nje Seli nderkombetare, e cila udheheq kishat katolike te te gjithe botes. Shefi i kesaj selie eshte "papa i romes", i cili pretendon se eshte pasardhesi i drejtperdrejte i Apostull Pjetrit.

Por cfare titujsh ka Papa?
Sipas Enciklopedise Katolike, ai eshte:

1-) Peshkop i Kishes se Romes
2-) Kryepeshkop i gjithe provincave te Romes
3-) Primati i Italise
4-) Patriarku i Patriarkanes se Perendimit
6-) Udheheqes i Selise se Shenjte te Vatikanit
7-) Udheheqesi i Gjithe Kishes
8-) Vikari i Krishtit

etj...

Atehere, nga kjo liste titujsh, ne shohim se Papa eshte Peshkopi i Romes dhe po keshtu Udheheqes i Selise se Shenjte, e cila udheheq gjithe Kishat Katolike te botes.

Pra, si i Udheheqes i Selise se Shenjte, ai mund te caktoje Kardinale, Kryepeshkope,Peshkope etj...Ndersa si Peshkop, ai nuk mund ta kete te drejte.

Pra, keto dy tituj, a nuk bien ne kundershtim me njeri-tjetrin?

[NoName]

KISHA - (hebr. kahal dhe greq. ekklàsia qe dtth 'kuvend').

Fjale hebraike qe shenon korin e popullit te Izraelit qe Hyji e mblodhi ne Sinai (LP 5) dhe bashkesine hebreje pas kthimit nga roberia (Neh 8, 2). Pali kur u drejtohet kishave (bashkesive lokale) perdor fjalen greke ekklasia. Sipas Ungjillit te Mateut Jezusi i tha nxenesit te tij Simon Pjetrit: "Ti je Pjeter - Shekemb dhe mbi kete shkemb une do te ndertoj Kishen time" (Mt 16, 18 ).

Kishat (Katolike, Ortodokse e Reformes) konsiderohen "populli i Hyjit". Sipas Palit (Kol 1, 18 ) ato e shohin veten si trup i cili per krye ka Krishtin.

Kisha (me shkronje te vogel) eshte ndertesa ne te cilen mblidhen te krishteret.

[eVerteta]

...Pra, nuk ekziston koncepti i autoqefalise ne asnje kishe katolike.

Koncepti i Autoqefalise ekziston qe ne koherat e lashta ne Kishen Katolike por jo sic e koncepton Kisha Ortodokse ose Kisha Protestante, por ne menyren e Koligjialitetit, ku cdo ipeshkev apo dioqeze ben pjese ne Konferencen Ipeshkvore. Konferenca Ipeshkvore gezon te drejte te marre vendime te cfare do lloj natyre ne menyre te pavarur. Pra eshte Institucioni me i larte ne Kishen Katolike vendase

Por cfare eshte Vatikani?

Vatikani eshte nje Seli nderkombetare, e cila udheheq kishat katolike te te gjithe botes.

Kishen Katolike ne Shqiperi nuk e udheheq Papa, por Konferenca Ipeshkvore. Ne kete Konference bejne pjese te gjithe Ipeshkvinjte e Shqiperise.

Atehere, nga kjo liste titujsh, ne shohim se Papa eshte Peshkopi i Romes dhe po keshtu Udheheqes i Selise se Shenjte, e cila udheheq gjithe Kishat Katolike te botes.

Pra, keto dy tituj, a nuk bien ne kundershtim me njeri-tjetrin?

Keto dy funksione nuk bien fare ne kundershtim njera me tjetren, perkundrazi plotesojne njera-tjetren.
Papa duke qene pasardhes i Pjetrit Apostull gezon autoritetin mbi Ipeshkvinjte (pasardhesit e Apostujve) e tjere te botes. Sepse ky pushtet nuk e ka fituar ne baze te meritave, por i eshte dhene nga vet Jezu Krishti Zot e Shelbues i mbare njerezimit.
Kur Jezu Krishti ka pyet Apostujt, gjithnje shen Pjetri eshte pergjigjur ne emer te te gjitheve. Kete autoritet eshte sot e kesaj dite e gezon pasardhesi i tij qe eshte Papa.

[Matrix]

Pra, ju po thoni se Peshkopi i Romes dhe Udheheqesi i Gjithe Kishes eshte i njejti person dhe ketu nuk ka asnje kontradikte.

Por, le te shohim rastin e Pjetrit.
Ai ishte Apostull.
Por ai nuk ishte MBI APOSTUJT, as nuk ishte APOSTULLI KRYESOR.

Ai nuk kishte te drejte te emeronte apostuj te tjere, dhe as te hiqte apo ndryshonte apostujt qe kishte emeruar Krishti. Nderkohe, qe Papa ka te drejte te heqe/ndryshoje/emeroje Peshkope, Kardinale, Kryepeshkope etj..

A nuk e shihni akoma kontradikten?

Nderkohe qe Pjetri nuk kishte autoritet mbi Apostujt (po te doni, ju sjell referenca nga Bibla per kete)
si mundet qe pasardhesi i tij te kete autoritet mbi pasardhesit e tyre?

[eVerteta]

Kisha Katolike, Kisha Ortodokse dhe pjesa me e madhe e Kishave te reformuara njohin qe Pjetri ka pas nje rol te vecante ndermjet apostujve; megjithate primati i Pjetri ka qene objekti i debateve doktrinale ndermjet Kishave te krishtera.

Ne Beselidhjen e Re flitet per primatin e Pjetrit Apostull, sidomos po ndalohem tek rreshti i Ungjillit te Mateut 16,18.

Edhe unë po të them: Ti je Pjetër‑Shkëmb dhe mbi këtë shkëmb unë do ta ndërtoj Kishën time dhe dyert e ferrit s’do të ngadhënjejnë kundër saj! (Mt 16,18).

Ne Shkrimin Shenjt emri i ri tregon karakterin ose statusin e vecante qe i jipet si psh. Abram ne Abraham, Jakobi ne Izrael, Saul ne Pal, Simoni ne Pjeter... etj). Ne vargun Mt 16,18 "Simonit" i jipet emri i ri πητρος (greqisht), ndersa ne gjuhen aramaike Kefa, Jezusi tregon qarte primatin e Pjetrit ndaj apostujve te tjere.

* Dorezimi i çelesve
Ne Mt 16,19 Jezusi i thote Pjetrit: Ty do të t’i jap çelësat e Mbretërisë së qiellit: gjithçka të lidhësh mbi tokë, do të jetë e lidhur edhe në qiell e gjithçka të zgjidhësh mbi tokë, do të jetë e zgjidhur edhe në qiell.” (Mt 16,19). Edhe ne librin e fundit te Shkrimit Shenjt, pra Zbulesa 1,18 Jezusi thote: "...unë i kam çelësat e Vdekjes dhe të Nëntokës!". Kardinali James Gibbons, ne librin e tij The Faith of Our Fathers (Feja e eterve tane), tregon qe çelesat jane simbol i autoritetit edhe ne kulturen e sotme; duke perdorur shembullin e ndonjerit qe i jep celesat e shtepise nje personi tjeter, dhe ne kete menyre ky i fundit behet perfaqesues i Pronarit te shtepise gjate mungeses se tij.

* "Kulloti delet e mia"
Nje burim tjeter i primatit te Pjetrit gjendet ne Ungjilin sipas Gjonit 21,15-17, ku Krishti i thote Pjetrit tri here: "kulloti qengjat e mi, kulloti delet e mia".
Ne Beselidhjen e Vjeter Hyji eshte bari i grigjes se tij, pra te popullit te Izraelit, ndersa ne Beselidhjen e Re eshte Jezusi qe thote per veten e tij: "Une jam bariu i mire" (Gjoni, kapitulli 10), grigja ne kete rast perfaqeson ata qe besojne ne Jezusin. Per kete arsye te krishteret katolik besojne qe Pjetrit eshte besuar udheheqesia e mbare grigjes te Krishtit, pra te Kishes.

* Apostulli i pare
Pjetri eshte gjithmone eshte vendosu ne rend te pare kur jane radhitur Apostujt (Mateu 10,2-4; Marku 3,16-19 dhe Luka 6,13-16), nderkohe Juda Iskariot ndodhet gjithmone ne fund. Pjetri permendet i pari edhe kur flitet per grupe te apostujve, qofte te Ungjilltaret poashtu edhe ne Vepren e Apostujve (1,13;2,37;3,1;3,3;3,11) por jo gjithmone (Gjn 1,44).

Ne Mateun 10,2 Pjetri eshte deklaruar te jete "apostulli i pare", duke mos qene as me i moshuari dhe as te kete qene i zgjedhur i pari nder Apostujt nga Jezusi, shume e mundshme eshte se behet fjale per "i pari" ne autoritet.


Primati i Pjetrit ne kishat e krishtera

Kisha katolike meson se Pjetri ka pas gjithmone nje rol te veçante ne Kishe dhe nga kjo shpjegohet edhe primati i Papes.

Kisha ortodokse eshte dakort me interpretimin e katolik te vargut te Mateut, por deri te mosmarreveshja mbi primatin e Papes mbi burime te tjera.

Interpretimi protestant sot perputhet me interpretimin katolik duke u bazuar ne vargun e Mateut, por çeshtja e primatit te Papes nuk perputhen me Kishen katolike sepse Simon Pjetri e identifikon veten me Papen.

[NoName]

Nderkohe qe Pjetri nuk kishte autoritet mbi Apostujt (po te doni, ju sjell referenca nga Bibla per kete)
si mundet qe pasardhesi i tij te kete autoritet mbi pasardhesit e tyre?

Lexo se cfare thote Shkrimi Shenjt
mbi themelimin e Primatit te Papes
(qe njekohesisht eshte edhe zevendesi i Krishtit mbi toke):

Mateu 16, 17-19 (dhe Gjoni 21, 15-17)

17 Atëherë Jezusi i tha:

“I lumi ti, o Simon, biri i Jonës, sepse këtë nuk ta zbuloi mishi e gjaku, por Ati im që është në qiell! 18 Edhe unë po të them: Ti je Pjetër‑Shkëmb dhe mbi këtë shkëmb unë do ta ndërtoj Kishën time dhe dyert e ferrit s’do të ngadhënjejnë kundër saj!

19 Ty do të t’i jap çelësat e Mbretërisë së qiellit: gjithçka të lidhësh mbi tokë, do të jetë e lidhur edhe në qiell e gjithçka të zgjidhësh mbi tokë, do të jetë e zgjidhur edhe në qiell.”

Ne Krishtin,
NoName

[Seminarist]

Kush do nje liber te mire on-line mbi papacine, le te lexoje librin e ish-priftit katolik francez, abbe Guettee-se qe u konvertua ne ortodoks ne shek.19.


http://jmgainor.homestead.com/files/.../AbGu/AbGu.htm

[Matrix]

Edhe unë po të them: Ti je Pjetër‑Shkëmb dhe mbi këtë shkëmb unë do ta ndërtoj Kishën time dhe dyert e ferrit s’do të ngadhënjejnë kundër saj! (Mt 16,18).

Ne Shkrimin Shenjt emri i ri tregon karakterin ose statusin e vecante qe i jipet si psh. Abram ne Abraham, Jakobi ne Izrael, Saul ne Pal, Simoni ne Pjeter... etj). Ne vargun Mt 16,18 "Simonit" i jipet emri i ri πητρος (greqisht), ndersa ne gjuhen aramaike Kefa, Jezusi tregon qarte primatin e Pjetrit ndaj apostujve te tjere.

Dhenia e emrit te ri nuk ju be vetem Pjetrit, por dhe disa dishepujve te tjere nga Krishti. Psh Jakobi dhe Gjoni u quajten: Boanerges (Bij te bubullimes)

Marku 3:17:
Jakobi, bir i Zebedeut, dhe Gjoni, vë-llai i Jakobit, të cilave ua vuri emrin Boanerges, që do të thotë: "Bij të bubullimës";

Pra ketu nuk kemi asgje te vecante tek Pjetri.

* Dorezimi i çelesve
Ne Mt 16,19 Jezusi i thote Pjetrit: Ty do të t’i jap çelësat e Mbretërisë së qiellit: gjithçka të lidhësh mbi tokë, do të jetë e lidhur edhe në qiell e gjithçka të zgjidhësh mbi tokë, do të jetë e zgjidhur edhe në qiell.” (Mt 16,19).

Keto fjale nuk i jane thene vetem Pjetrit.

18 Në të vërtetë ju them se gjitha gjërat që do të keni lidhur mbi tokë do të jenë lidhur edhe në qiell; dhe gjitha gjërat që keni zgjidhur mbi tokë do të jenë zgjidhur edhe në qiell.

19 Po ju them gjithashtu se, në qoftë se dy prej jush bien në ujdi mbi tokë të kërkojnë çfarëdo gjëje, kjo do t'u jepet atyre nga Ati im që është në qiej.

20 Sepse, kudo që dy a tre janë bashkuar në emrin tim, unë jam në mes të tyre".


Mateu 18

Pra vargjet qe sollet, nuk paraqesin asnje cilesi qe e iu dha Pjetrit dhe nuk ju dha dhe dishepujve te tjere.

* "Kulloti delet e mia"
Nje burim tjeter i primatit te Pjetrit gjendet ne Ungjilin sipas Gjonit 21,15-17, ku Krishti i thote Pjetrit tri here: "kulloti qengjat e mi, kulloti delet e mia".
Ne Beselidhjen e Vjeter Hyji eshte bari i grigjes se tij, pra te popullit te Izraelit, ndersa ne Beselidhjen e Re eshte Jezusi qe thote per veten e tij: "Une jam bariu i mire" (Gjoni, kapitulli 10), grigja ne kete rast perfaqeson ata qe besojne ne Jezusin. Per kete arsye te krishteret katolik besojne qe Pjetrit eshte besuar udheheqesia e mbare grigjes te Krishtit, pra te Kishes.

Perseri, as ketu nuk kemi nje cilesi te vecante te Pjetrit.
keto fjale u drejtohen po keshtu nga Pali, pleqve te Kishes se Efesit ne Milet:

Veprat 20:28
Tregoni kujdes, pra, për veten tuaj dhe për gjithë tufën, në mes të së cilës Fryma e Shenjtë ju ka vënë ju kujdestarë që të kullotni kishën e Perëndisë, të cilën ai e ka fituar me gjakun e tij.

* Apostulli i pare
Pjetri eshte gjithmone eshte vendosu ne rend te pare kur jane radhitur Apostujt (Mateu 10,2-4; Marku 3,16-19 dhe Luka 6,13-16), nderkohe Juda Iskariot ndodhet gjithmone ne fund. Pjetri permendet i pari edhe kur flitet per grupe te apostujve, qofte te Ungjilltaret poashtu edhe ne Vepren e Apostujve (1,13;2,37;3,1;3,3;3,11) por jo gjithmone (Gjn 1,44).

Persa i perket asaj se Pjetri permendet i pari, me perjashtim te Gjonit 1:44 ku permendet Andrea, besoj se kjo nuk tregon se Pjetri kishte me shume autoritet se apostujt e tjere. Po keshtu as cilesi qe i ishin dhene atij dhe jo te tjereve.

Ne rast se do pranohet kjo, atehere i bie qe dhe Ati te kete me shume autoritet se Biri dhe Biri me shume se Fryma e Shenjte, meqenese permenden Ati, Biri dhe Fryma e Shenjte.

Por, kjo do na conte direkt ne Arianizem...

Pra, dhe kjo bie poshte.

Deri tani, asnje fakt nga ana juaj per Primacine e Pjetrit.

[eVerteta]

Pra ketu nuk kemi asgje te vecante tek Pjetri.

Nderrimin e emrit e ke nje varg me larte ne Bibel, pastaj te besh eksegeze vargjeve te Bibles shifet qarte se ungjilltaret per Simonin thone se Jezusi ia ngjiti emrin Pjeter, ndersa per bijte e Zebedeut i quajti Boanerges.
Ne shikim te pare duket se eshte e njejta gje, por te analizosh dhe studiosh thelle, patjeter se bien ne konkluzion se behet fjale per dallime te medha.

Kurre mos shkeput vetem nje varg nga paragrafi per te shpjeguar Biblen. Ne kete menyre ti cungon mendimin e autorit te shenjte. Vargu gjithmone paraprihet nga nje varg tjeter e vijon me vargjet tjera, pra vargjet duhen pare ne kontekst me te gjere.

[I]18 Në të vërtetë ju them se gjitha gjërat që do të keni lidhur mbi tokë do të jenë lidhur edhe në qiell; dhe gjitha gjërat që keni zgjidhur mbi tokë do të jenë zgjidhur edhe në qiell.

Ketu flitet per pushtetin qe iu jipet Apostujve, ndersa ne po flasim per Autoritetin qe gezon Apostulli Pjeter.

...po keshtu nga Pali, pleqve te Kishes se Efesit ne Milet:

Veprat 20:28
Tregoni kujdes, pra, për veten tuaj dhe për gjithë tufën, në mes të së cilës Fryma e Shenjtë ju ka vënë ju kujdestarë që të kullotni kishën e Perëndisë, të cilën ai e ka fituar me gjakun e tij.

Autoritetin Pjetrit nuk ia jep Pali por Jezu Krishti. Keshtu qe vargun qe solle (si vargjet tjera) nuk ka te bej fare me temen qe po diskutojme. Sido qofte primacia Pjetrit nuk eshte dhene nga koka jote e vockel, por nga Jezu Krishti Zot e Shelbues i mbare njerezimit.

Persa i perket asaj se Pjetri permendet i pari, me perjashtim te Gjonit 1:44 ku permendet Andrea, besoj se kjo nuk tregon se Pjetri kishte me shume autoritet se apostujt e tjere. Po keshtu as cilesi qe i ishin dhene atij dhe jo te tjereve.

Nxenesit e pare te zgjedhur nga Jezu Krishti jane Pjetri dhe Andrea (i vellai), per me shume krahaso Gjoni 1, 35-42.

Ne rast se do pranohet kjo, atehere i bie qe dhe Ati te kete me shume autoritet se Biri dhe Biri me shume se Fryma e Shenjte, meqenese permenden Ati, Biri dhe Fryma e Shenjte.

Por, kjo do na conte direkt ne Arianizem...

Cfare ka te bej krahasimi qe ke dhene me herezine e Arianizmit?!! Edhe ketu shihet qarte injoranca jote jo vetem mbi Shkrimin Shenjt por edhe mbi dogmat dhe doktrinen e Kishes.

Deri tani, asnje fakt nga ana juaj per Primacine e Pjetrit.

Fakte ka mjaft, por per ate qe kane sy per te lexuar. Kembana bie per ata qe kane vesh - thote nje fjale e urte popullore. Sido qe te jete asnje varg nuk solle per te hedhur poshte gjoja primacine e Apostullit Pjeter (=qellimi i hapjes se Temes).

[NoName]

Matrix,

sa i perket primatit efektiv te Pjetrit ka shume shkrime antike nga e kaluara. Per shembull:

"...Jakobi, vellai i Zotit, e zevendesoj ne administrim te Kishes..."
(Eusebio nga Cesarea, Historia Eccl., II,23,4)

Sipas tradites krishtere shen Pjetri eshte konsideruar ipeshkvi i pare ne Antioki dhe me vone ipeshkev i Romes. Pra primati i papes shihet shume qarte nepermjet fjaleve qe i atribuon Krishtit Zot ne kapitullin e 16 ne Ungjillin sipas Markut (ashtu e kam theksuar me lart!), qe Pjetri do te ishte shkembi qe do te ndertonte kishen e tij.

Gjithashtu Primati i Pjetrit eshte konfirmuar nga vete fjalet e Jezusit duke ju drejtuar direkt shen Pjetrit, pas ngjalljes, me fjalet: "Kulloti qengjat e mi".

Edhe pse Pjetri ka predikuar dhe ungjillezuar edhe ne qytetet e tjera si Jeruzalem, Korint, Antioki, Bari... e deri ne tapen e fundit ne Rome, qe me vone e zevendeson Papa Lino (67-76).




miqesisht!
NoName