Skenari i ricikluar i krizës greko-shqiptare 1993-2006

[Davius]

Kastriot Myftaraj

Nga prifti Maidonis tek prifti Thomollari, me “1997” në fund.Në qershor 1993, disa muaj pasi PD erdhi për në pushtet, filloi kriza në marrëdhëniet shqiptaro-greke që u shkallëzua në vitin 1994, për t’ u kulmuar me luftën e vitit 1997. Gjithçka nisi për një prift. Në qershor 1993 ndodhi incidenti me priftin grek Kristostomu Maidonis, i cili u dëbua nga Shqipëria për shkak se filloi të shpërndante hapur në kishat ortodokse shqiptare harta të “Vorio-Epirit” ku Jugu i Republikës së Shqipërisë paraqitej si Greqi. Shteti shqiptar reagoi duke e shpallur priftin grek persona non grata dhe duke e dëbuar në Greqi. Ky veprim, i cili nuk mund të qe urdhëruar nga kurrkush tjetër veç Presidentit Berisha, qe një sfidë ndaj Greqisë dhe praktikisht qe lëvizja që priste Greqia për të gjetur një pretekst për ta krijuar krizën. Sigurisht që grekët e dinin se shteti shqiptar, ashtu siç do shtet në botë, qe i detyruar që të reagonte kur konstantonte veprime si ai i priftit grek, por ata qëllimisht e nuk e tërhoqën priftin grek kur ai filloi t’ i bënte këto gjëra, madje reaguan ashpër kur shteti shqiptar bëri reagimin më të butë që bën një shtet në raste të tilla, por reaguan shumë ashpër, pasi grekët kërkonin një pretekst për të krijuar një konflikt me Shqipërinë. Dhe çështja e priftit qe një pretekst i parapëlqyer për Athinën, pasi konflikti merrte ngjyrim fetar, aq të pëlqyer për grekët. Greqia që kur u krijua shteti shqiptar i pati thënë opinionit ndërkombëtar se Shqipëria me shumësi muslimane qe në fakt një Turqi e re ku muslimanët shtypnin kristianët ortodoksë, të cilët sipas Greqisë qenë të gjithë grekë.

Tash, në vitin 1993, me dëbimin e priftit nga autoritetet shqiptare, të cilët Greqia i quante thjesht muslimanë, që nga Presidenti i kohës Berisha, tek ministri i brendshëm, Agron Musaraj etj., Greqia pretendonte se qenë muslimanët ata që po shtypnin kristianët ortodoksë në Shqipëri. Në Greqi veprimi i shtetit shqiptar shkaktoi protesta të fuqishme nga të gjitha anët, që nga qeveria, tek opozita, kisha, shoqatat joqeveritare nacionaliste etj. Qeveria greke reagoi duke dëbuar dhjetëra mijë emigrantë të parregullt shqiptarë që punonin në Greqi dhe duke duke i adresuar qeverisë shqiptare në 14 korrik 1993 një dokument që u njoh si “Deklarata Micotakis”, pasi u paraqit nga kryeministri grek Micotakis, ndërsa qe hartuar nga këshilltari i tij për çështjen e grekëve të Shqipërisë, greko-amerikani Nicolas Gage.

Në dokumentin prej gjashtë pikash kërkohej që Shqipëria të përmbushte të drejtat e grekëve etnikë me banim në këtë vend sipas detyrimeve që shteti shqiptar kishte marrë përsipër që nga viti 1912 (nënkuptohej Protokolli i Korfuzit i vitit 1914), të pranonte rikthimin pa kushte të priftit Maidonis, të hapte shkolla greke në Shqipëri edhe përtej zonës të njohur zyrtarisht si e minoritetit grek, të kryente një regjistrim të popullsisë ku qytetarët të qenë të lirë të deklaronin fenë dhe nacionalitetin, t’ i ktheheshin Kishës Ortodokse pronat e veta etj. Por gjëja më interesante e deklaratës ishte se atje thuhej se Greqia nuk do të pranonte për Vorio-Epirin asnjë status tjetër veç atij që do t’ i jepej edhe Kosovës me shumësi shqiptare. Pra, që nga incidenti me priftin Greqia doli atje ku donte, tek kërkesa drejtuar shtetit shqiptar dhe bashkësisë ndërkombëtare për t’ u bërë barazimi në trajtim i çështjes së minoritetit grek në Shqipëri me çështjen e Kosovës.

Greqia e bënte këtë kërkesë në kohën që procesi i shpërbërjes së federatës jugosllave qe çështja kryesore me të cilën merreshin qendrat ndërkombëtare të vendim-marrjes. Në vitin 2006 midis Shqipërisë dhe Greqisë ndodh përsëri një incident shtetëror për shkak të një prifti ortodoks, priftit të fshatit Kosinë të Përmentit, At Vasil Thomollari. Aspekti më interesant i aferës së eshtrave të fshatit Kosinë të Përmetit, është se kemi një incident diplomatik shqiptaro-grek mbi çështjen e një prifti ortodoks. Që kemi të bëjmë me pikënisjen e një incidenti ndërshtetëror kjo kuptohet nga fakti se konsulli grek në Gjirokastër shkoi vetë në fshatin Kosinë për të ndaluar policinë shqiptare që, në zbatim të një urdhëri të Prokurorisë së Përmetit, të kryente veprimet proceduriale në kishën e fshatit Kosinë. E pamë në ekranet televizive diplomatin grek që me duart e kryqëzuara në gjoks (enkas për të treguar mospërfillje) i pati zënë hyrjen e kishës të fshatit Kosinë oficerit të policisë shqiptare, duke e detyruar atë të largohet. Me këtë krijohet përshtypja sikur Kisha Ortodokse në Shqipëri është jashtë juridiksionit të shtetit shqiptar dhe nën mbrojtjen e Greqisë dhe sikur midis Shqipërisë dhe Greqisë ekzistojnë marrëdhënie të ngjashme me ato që ekzistonin midis Imperisë Osmane dhe Rusisë, sipas termave të Traktatit të Kuçuk Kajnarxhasë të vitit 1774, që e përcaktonte Rusinë si mbrojtëse të të krishterëve ortodoksë të Imperisë Osmane.

Por, në këtë artikull çështja nuk është këtu, se tashmë dihet që midis shtetit grek dhe shtetit shqiptar janë krijuar të tilla marrëdhënie derisa në krye të Kishës Ortodokse Shqiptar gjendet prej vitit 1991 peshkopi grek Anastasios Janullatos. Çështja është se deri në këtë pikë të zhvillimit të ngjarjeve duket se kemi të bëjmë me një riciklim të skenarit grek të vitit 1993 për të krijuar një krizë në marrëdhëniet shqiptaro-greke. Prifti Thomollari është thirrur në Prokurori në cilësinë e personit që ka lidhje me hetimin, pra virtualisht i pandehur. Prifti nuk është paraqitur dhe Prokuroria ka deklaruar se do ta marrë forcërisht priftin për t’ u pyetur. Grekët, të cilët me anë të konsullit të tyre që shkoi në Kosinë e kanë bërë të qartë se klerikët ortodoksë në Shqipëri janë nën protektoratin e Greqisë, sigurisht që mezi e presin këtë gjë, për të ngritur zërin për persekutimin nga shteti shqiptar i kontrolluar nga muslimanët, të ortodoksëve, që për Athinën janë grekë. Natyrisht duke ia atribuar këtë persekutim qeverisë “Berisha”.

Në ndërkohë, prifti Thomollari, pas dëshmisë në Prokurori ditën e hënë u shpreh se ai ndjehet kërcënuar dhe në rast se shteti nuk e mbron do të ndërmarrë veprime të tjera. Me siguri fjalën e ka për të ketë shkuar në Greqi për të kërkuar strehim politik si i persekutuar nga shteti shqiptar. Pra, skenari ecën sipas precedentit “Maidonis”. Nuk është e rastit që çështj e Kosinës u hap në kohën që Mali i Zi fitoi pavarësinë (grekët duan ta eksploitojnë prirjen për krijim shtetesh të reja në Ballkan), kur po diskutohet çështja e statusit të Kosovës, si dhe kur do të nënshkruhet marrëveshja e stabilizim-asocimit midis Shqipërisë dhe BE. Greqia synon që të vejë në rend të ditës çështjen e Vorio-Epirit duke e ekuivalentuar me atë të Kosovës dhe të gjejë pretekste për mos ta ratifikuar marrëveshjen e stabilizim-asocimit të BE me Shqipërinë. Në vitin 1993 Greqia e përdori çështjen “Maidonis” si pretekst për të ndërmarrë së pari veprime imediate (Deklarata “Micotakis”), deklaratë me të cilën kërkoi ato gjëra që praktikisht i kërkon dhe sot: regjistrimin etnik dhe fetar të popullsisë, ekuivalentizmin e çështjes së Kosovës me atë të grekëve në Shqipëri.

Ndryshimi i vetëm në kërkesat e grekëve është se nuk e përmendin më Protokollin e Korfuzit të vitit 1914, se u është rritur oreksi për gjëra më të mëdha. Por, skenari i vjetër “Maidonis” këtë herë duket e vështirë që të japë produkte të besueshme. Së pari, Berisha në pushtet në vitin 2006 nuk është Berisha në pushtet në vitin 1993. Në vitin 1993 Berisha në pushtet qe një President i plotfuqishëm, që kontrollonte policinë, Prokurorinë, SHIK-un. Prandaj, derisa akuza e qeverisë greke se pas dëbimit të priftit grek dhe arrestimit dhe dënimit të minoritarëve qëndronte dora e Presidentit Berisha, dukej e besueshme atëhere, nuk duket më sot. Në çështjen e Kosinës policia, e cila për hir të së vërtetës drejtohet nga një ministër i brendshëm ortodoks, Sokol Olldashi, u implikua për të zbatuar një vendim të gjykatës së Përmetit për të kontrolluar kishën dhe për të siguruar provat, vendim që u mor mbi kërkesën e Prokurorisë.

Madje policia u tërhoq pas ndërhyrjes së konsullit grek të Gjirokastrës dhe nuk tregon më ndonjë dëshirë për t’ u marrë me këtë çështje, por është Prokuroria ajo që po insiston duke urdhëruar sekuestrimin e kishës së Kosinës dhe thirrjen forcërisht të priftit Thomollari për t’ u pyetur. Por, sot Presidenti i Republikës që kontrollon Prokurorinë, Gjykatat dhe SHIK-un është ortodoksi Alfred Moisiu. Prokurori i Pëgjithshëm është ortodoksi Theodhori Sollaku. Kryetari i Gjykatës së Lartë është ortodoksi Thimio Kondi. Kryetari i Gjykatës Kushtetuese është ortodoksi Gjergj Sauli, nënkryetari i Këshillit të Lartë të Drejtësisë dhe praktikisht drejtuesi i tij i plotfuqishëm është ortodoksi Ilir Panda. Kjo e bën qesharake një tendencë që ka media greke ultranacionaliste, e cila momentalisht është e vetmja që po merret me këtë çështje, për ta trajtuar çështjen e priftit Thomollari sikur në Shqipëri po persekutohen ortodoksët nga muslimanët.

Mos ndoshta media greke ka të dhëna që nuk i tregon se Moisiu, Sollaku, Kondi, Sauli, Panda janë konvertuar në muslimanë? Asnjë nga këta krerë institucionesh nuk varet nga kryeministri Berisha dhe madje ata janë në marrëdhënie të këqija me Berishën, të cilin e kanë sfiduar shpesh. Pyetja në këtë çështje është se pse prokuroria shqiptare tregon në këtë çështje një zell që nuk e tregoi në hetimin e çështjes së Himarës në vitin 2003, kur veprimtarë të organizatave vorio-epirote të ardhur nga Greqia ndërmorën veprime antikushtetuese dhe kur prokuroria e zvarriti çështjen derisa ata u larguan në Greqi? Ajo që të bën përshtypje në këtë çështje është se janë mediat pranë Edi Ramës, si një gazetë ashtu dhe një televizion, që po bëjnë zhurmën më të madhe për këtë çështje, duke iu kërkuar autoriteteve shqiptare që të marrin masa të forta dhe duke i kërkuar me insistim kryeministrit dhe ministrit të jashtëm që të prononcohen.

Në ndërkohë bie në sy se prononcimin nuk ia kërkojnë Presidentit të Republikës nga i cili varen drejtpërdrejt institucionet që duhet të merren me këtë çështje Prokuroria dhe SHISH, si dhe as Prokurorit të Përgjithshëm. Si shpjegohet insistimi që po tregon prokuroria shqiptare e drejtuar nga ortodoksi Theodhori Sollaku në këtë çështje? Mos ndoshta Sollakun e paska rrëmbyer papritur një ndjenjë e fortë shqiptarizmi në kryerjen e funksionit të vet, kur ai deri më sot nuk është shquar për gjëra të tilla. Në rast se do të kishte qenë kështu, atëhere prokuroria shqiptare nuk do të merrej vetëm me çështjen e eshtrave, duke mbrojtur interesat e shqiptarëve të vdekur para shumë dekadash, por do të merrej dhe me mbrojtjen e interesave të shqiptarëve që janë gjallë dhe të brezave që do të vijnë, interesa që janë cënuar në formën e dhunimit të integritetit tokësor të Shqipërisë, për shkak të ndërtimit tashmë prej disa vitesh të varrezave të ushtarëve grekë në Shqipëri, në një kohë që në dokumentet zyrtare greke ata figurojnë sit ë vrarë për çlirimin e tokave greke.

Në këtë kontekst, ndërtimi i këtyre varrezave në Shqipëri përbën shkeljen e disa neneve të Kodit Penal të Shqipërisë, që prokuroria jonë supozohet ta zbatojë. Në rast se Prokuroria shqiptare do të qe zgjuar tashmë dhe do të donte të merrej me veprimet e kundraligjshme që po bëjnë grekët në Shqipëri, atëhere nuk do të merrej vetëm me mbrojtjen e interesave të cënuara nga grekët, të shqiptarëve të vdekur para më shumë se një shekulli, por do të merrej me interesat e cënuara nga grekët të shqiptarëve të gjallë. Pra do të merrej me çështjen e depozitave greke të naftës në Durrës, me monopolet greke në ekonomi dhe në rradhë të parë me monopolin e kundraligjshëm në telefoninë mobile që po u shkakton shqiptarëve një dëm më të madh se firmat piramidale, do të merrje me ushqimet e skaduara dhe duhanin radioaktiv që futen nga Greqia etj.

Ajo që të bën përshtypja në këtë çështja është kurajoja e të dy palëve, prokurorisë dhe priftit Thomollari. Prokuroria ka kurajë të urdhërojë sekuestrimin e kishës ortodokse të Kosinës dhe ta thërresë priftin gati si të pandehur, ndërsa prifti kas kurajë që mos të paraqitet në prokurori. Që kuraja e priftit ushqehet nga Greqia këtë na e bëri të qartë vetë konsolli grek me prezencën e tij në Kosinë. Por, duket se edhe kuraja e prokurorisë ushqehet nga Greqia. Derisa prokuroria nuk është marrë me çështje, është e qartë se në rastin e Kosinës, prokuroria shqiptare po zbaton një skenar grek për të krijuar një krizë të re shqiptaro-greke.

Theodhori Sollaku nuk mund të justifikohet duke ia atribuar këtë çështje prokurorisë së Përmetit pasi prokuroria është një institucion i centralizuar ku çdo gjë përqëndrohet në duart e Prokurorit të Përgjithshëm. Dihet që pavarësisht se prokuroria është një institucion i pavarur që nuk varet nga kryeministri, siç i pëlqen Sollakut të përsërisë vazhdimisht, megjithatë në rrafsh ndërkombëtar pasojat e bëmave të prokurorisë dhe gjykatave të një vendi i atribuohen qeverisë së këtij vendi, si subjekti që përfaqëson vendin në marrëdhëniet ndërkombëtare. Pavarësisht se qeveria “Berisha” do të thotë se prokuroria nuk varet prej saj kështu që ajo nuk është përgjegjëse për atë që po ndodh në rastin e Kosinës, megjithatë ajo (qeveria) do të vuajë në praktikë reagimin grek.

Nuk është një ironi e vogël që kryeministri Berisha të akuzohet, për veprime për të cilat përgjegjësinë e kanë funksionarë të lartë ortodoksë, se po i persekuton si musliman ortodoksët! Gjithsesi, në rast se incidenti me priftin Thomollari do të shkallëzohet sipas precedentit “Maidonis”, atëhere do të bëhet e qartë se një pjesë e shtetit shqiptar (Presidenti i Republikës, Prokuroria e Përgjithshme) është duke zhvilluar një guerrilje kundër pjesës tjetër qeverisë, për ta futur vendin në një krizë diplomatike me një shtet fqinj, për llogari të këtij shteti dhe të opozitës. Kështu, do të zbulohet se edhe episodi i vitit 1993 ka qenë një skenar grek për të shkaktuar krizë.

Si kulmi i linjës së ngjarjeve që filloi me incidentin “Maidonis” në 1993, qenë ngjarjet e 1997-s, të cilat mediat dhe “shoqëria civile” ultranacionaliste greke i paraqitën si lufta për çlirimin e Vorio-Epirit. Të shohim se cila do të jetë spiralja e hapur nga çështja “Thomollari” dhe mos ndoshta ushtarët e vdekur janë vetëm pararoja e të gjallëve si në 1997. Dhe “1997” që mund të sjellë çështja “Thomollari” duket të jetë më e keqe se 1997 që solli çështja “Maidonis”. Historia ka treguar se planet e grekëve në Shqipëri janë po aq stereotipe sa teatri japonez kabuki.

Sot.com.al

[i_pakapshem]

Kjo me kujton ate barcoleten e vjeter:

Shkon nje burr me nje fshat dhe takon nje grua plake, e i thot "Ku jane burrat e burrave ne kte fshat?" "Hajde, se ta tregon nenoja" i thot plaka. Kur arrijne te varrezat e fshatit, plaka ja bene me gishtet nga varret dhe thot "Burrat e burrave jane aty!" "Ne do burra grash ke plot nga lagjia!"

Kshu dhe puna e Shqiperise me grekun. Ka ardhur greku dhe eshte ulur kembkryq dhe ben c'ti doje menderja. Vjen konsulli grek, dhe ndalon policine shqiptare e cila kishte urdher nga Prokuroria Shqiptare per te ndaluar dhe investiguar zhvarrosjen e eshtrave!!! Dicka e tille, qe quhet pengimi i drejtesise, ne nje shtet tamam denohet jasht mase rende (ktu po flasim po te ishte nje shtetas i vendit qe e bente kte gje)! Po konsullit i nje vendit te huaj cdo ti ndodhte vallai?