Pse orthodhoks dhe jo ortodoks?

[Albo]

Hebrejte Aleksandrine NUK SANKSIONUAN asnje gjuhe, as greqishten, aq me pak ta benin kete per krishterimin, sepse Bibla (DHV) ne greqisht, pra Septuaginta, perkthimi i te 70-teve u be 200 vjet para se Krishti te lindte!

Mbase duhej qe te leshonin nje edikt, ne menyre qe edhe kendveshtrimi yt legalistik i Krishterimit, te pranonte berjen e greqishtes si gjuhe autoritare te Krishterimit. Per ty nuk mjaftojne doreshkrimet me te hershme te Krishterimit qe jane shkruajtur ne greqisht.

Se dyti, nuk u sanksionua greqishtja, sepse nuk ka qene ne tradite te Hebrejve te SANKSIONONIN gjuhe, por ka qene thjesht perdorimi i greqishtes per nje lokalitet hebre aleksandrin qe kishin si gjuhe te pare greqishten.
Vete fakti qe - KETO JANE dhe gjerat qe TI NUK DI - ne sindonin hebre te Jamnias, 100 vjet pas Krishtit, Septuaginta nuk u pranua nga Hebrejte si perkthim i autorizuar, flet per kete.

Dilemat e para te apostujve te Krishtit, nuk lidheshin vetem me gjuhen apo doreshkrimet, lidheshin edhe me punen misionare te apostull Pavlit, i cili theu shume prej tabuve te hebrejve te kohes, qe sot mund te tingellojne si qesharake. Ata hebrejte qe ti ze ne goje, edhe vete Shen Pjetri, nuk besonin se Pavli duhej te shtrohej ne sofer e te hante buke me jo-hebrejte, as nuk duhej te bente dishepuj jo hebrejte, as nuk duhej te predikonte ungjillin ne gjuhen e popujve jo-hebre.

Por te gjitha keto tabu per hebrejte, u thyen nga suksesi i punes misionare te Pavlit te cilit i takon merita kryesore e predikimit te ungjillit ne popujt jo-hebrej. Dhe fakti qe hebrejte nuk e pranuan perkthimin greqisht te Dhiates se Vjeter 100 vjet pas Krishtit, nuk do te thote se ne shekujt dhe vitet qe rrodhen deri ne ditet e sotme perkthimi ne greqisht nuk shihet/njihet si ai me autoritari dhe autentiku.

POR thashe se TRAJTA 'orthodhoks' i ketij termi eshte mbetje e perdorimit te terminologjise (dhe gjuhes) PURO GREKE ne Kishe, sidomos gjate periudhes qe une permenda, pra shek.18-20. Pra, nuk eshte as FRUT i lashtesise se asaj TRAJTE, as FRUT besnikerie ndaj TRADITES - sepse eshte INJORANCE qe te barazosh TRADITEN me froma gramatikore e fonetikore te ndonje FJALE. Por ne fakt TRADITA per TY ndoshta konsiston vetem ne perdorimin besnik grek te terminologjise ortodokse - e ne kete rast ky eshte problem i yti personal qe ti duhet ta zgjidhesh me tjeter kend.

Me duket se ti nuk e di se cfare flet. Cfare gjuhe e mbanin shqiptaret liturgjine ne Kishe qe nga shekulli i IV e deri ne shekullin e XVIII, kur sipas teje na qenkerkan bere perpjekje per helenizimin e Kishes? E mbanin ne greqisht.

Nese shqiptaret nuk kane perdorur termin "orthodhoks", term qe kane perdorur edhe vete greket, cfare termi tjeter kane perdorur nga shekulli i IV deri ne ate te XVIII?

Se dyti, ti keput GAFE kur thua se Kodiket e gjetur ne Shqiperi nuk jane ne sllavisht, kur ne e KEMI CITUAR qartazi nga vete materialet e sjella ne forum, se PJESE te kodikeve te Beratit pervec greqishtes kane dhe tekste ne sllavonisht. Me pak pune kerkimore mund ti gjesh ne forum.

Une i kam hedhur ne forum materialet mbi kodiket perpiluar nga Theofan Popa dhe po pres qe ti te me gjesh pjeset ne sllavisht te Beratinus 2 apo kodiket e qendisur ne sllavonishte. Pervec 2-3 kodikeve ne latinisht, shkruajtur ne Berat me porosi te Karl Topise, te gjithe te tjeret jane ne gjuhen greke.

Une thashe se ligjet foentikore te shqipes jane ndikuar keto 2000 vjet nga latinishtja e JO greqishtja - perjashtojme ketu ndikimin FALLS e jo te natyrshem si ne rastet e trajtes 'orthodhoks' qe i ka burimet sic thashe ne kushtet 200 vjeteve te fundit.

Shqipja ka 100 vjet qe shkruhet dhe ti me bindje te plote 2000 vjecare me tregon mua qe eshte e ndikuar nga latinishtja. Nese shqipja si gjuhe do te ishte ndikuar nga latinishtja, ajo nuk do te ishte dega e pare e gjuheve indo-evropiane, nje prej 12 gjuheve origjinale te botes, por do te ishte vetem nje dege e gjuheve me prejardhje latine.

Te thuash se shqipja eshte ndikuar me shume nga latinishtja, eshte njesoj si te thuash se qyteterimi i lashte romak ka nje ndikim me te madh mbi popullsine shqiptare se ai grek, gje qe nuk eshte aspak e vertete. Nese une do te besoja nje gje te tille, atehere do te me duhej te pranoja se shqiptaret nuk jane nje popull aq i lashte sa pretendojne te jene.

Ajo ceshtja e konvertimit dhe nderrimit te tradites do te uroja qe ta kuptoje se pari ne aspektin tend personal individual e po deshe hidh edhe nje sy rreth e qark neper brezat qe perfaqesojne vazhdimesine e tradites tende se sa dine per ortodoksine!

Te dish per Krishterimin, nuk te ben te krishtere te mire. Te jetosh besimin tend, te ben te krishtere te mire. Dhe po te levizesh ne jug te vendit, do te gjesh gjurme te pashueshme te krishterimit ne NDERGJEGJEN e atij populli qe diti te ruaje besen per 500 vjet pushtimi turk, 500 vjet perpjekjesh uniatizimi nga Vatikani, 50 vjet ateizmi komunist.

Ti nuk arrin ta shohesh kete, pasi ti e mat besimin e dikujt se sa libra ka lexuar dhe jo me virtytet e jetes se Krishtere.

Ne besoren qe lexohet ne Kishe, qe daton nga vitet 325-381 pas.K, thuhet "Besoj ne nje Kishe te Shenjte, KATOLIKE dhe Apostolike" - askund nuk gjehet termi Kishe Ortodokse!

UNITETI I ORTHODHOKSISË

FALË VULLNETIT të Perëndisë, Kisha e Shenjtë, pas rënies së shumë skizmave dhe të vete Patriarkanës Romane, u ruajt në Dioqezat dhe Patriarkanat greke, dhe vetëm këto komunitete mund ta njohin njëra-tjetrën si plotësisht të Krishtera që ruajne unitetin e tyre me Patriarkanat Lindore, ose mund të hyjne në këtë unitet. Sepse ka vetëm një Zot dhe vetëm një Kishë, dhe brenda saj nuk ka as polemika dhe as mosmarëveshje.

Dhe prandaj Kisha quhet Orthodhokse, ose Lindore, ose Greko-Ruse, por të gjitha këto janë vetëm emërtime të përkohshme. Kisha nuk duhet të akuzohet si krenare meqë e quan veten Orthodhokse, duke qenë se e quan veten të Shenjtë. Kur doktrinat e gabuara të jenë zhdukur, nuk do të jetë më e nevojshme për emrin Orthodhokse, sepse atëherë nuk do të ketë më Krishtërim të gabuar. Kur Kisha ta këtë shtrirë veten e saj, ose kur të gjitha kombet të kenë hyrë brenda saj, atëherë të gjitha apelimet do të marrin fund; sepse kisha nuk është lidhur me ndonjë lokalitet; ajo as nuk e mburr veten për ndonjë Seli të Shenjte apo territor, as nuk ruan trashëgiminë e krenarisë pagane; por e quan veten një Kishë e Shenjtë Katolike dhe Apostolike; duke e ditur se e gjithë bota i përket asaj, dhe se asnjë lokalitet brenda saj nuk ka ndonje rëndësi të veçantë, por vetëm përkohesisht mund, dhe duhet, të shërbëjë për lavdërimin e Emrit të Zotit, sipas Vullnetit të Tij të pakuptueshem.

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=40617


Albo

[Seminarist]

Termi apostolik deri ne vitin 400 thuhej ne vend te termit orthodhoks. Termi orthodhoks perdorej afersisht nga viti 300 -per here te pare ndeshet tek Methodhios Potaron (Simp. 3,10 8,10)-, por jo kaq shpesh. Term i shpesht per orthodhoks ishte apostolik. Nga mesi i shekullit te katert edhe tutje, pas Athanasit te Madh filloi te perdored me shume termi orthodhoks

Ti vete bie dakort se termi 'ortodos' i bie te kete filluar - ashtu sic thashe edhe une - nga shek.4. Pra, Albo nuk ka se si te kete te drejte kur thote se termi 'ortodoks' eshte 2000 vjecar, sepse ai po pretendon qe ky term ne vecanti eshte perdorur prej 2000 vjetesh per te designuar Kishen dhe sipas Albo-s meqe ai mendon se eshte Permetar (Bualiot me sakte) prej 2000 vitesh dhe njekohesisht ortodoks, perdorimi i trajtes 'orthodhoks' prej tij me TH dhe DH mbetetet intakt dhe i shenjte se ndryshe po te shqiptohet ashtu sikurse e kerkojne rregullat gramatikore te shqipes letrare, sipas tij eshte prekur TRADITA....




Ky eshte nje mendim i papjekur - per ta perseritur per te disaten here, per shume arsye, nder te cilat po marr nje tjeter. Kishat sllave, popullatat e te cilave e mbajne veten per ortodokse djepi, e kane hequr fare termin ortodoks per ta zevendesuar ate me perkthimin ne sllavisht pravosllava. Kuptohet qe arsyeja se perse e kane bere kete eshte per ti dhene tipar kombetar origjinal besimit qe perqafuan, ashtu sikurse arsyeja e pasjes se trajtes 'orthodhoks' eshte relikja qe mbeti nga koha e lulezimit te helenizimit per kohet moderne, shek.18-20 - pra s'ka te beje fare as me lashtesi te termit e as me besnikeri aq me shume ndaj TRADITES, asaj Tradite qe njeh KISHA edhe jo kuptimit popullor qe kane shume njerez te tille mbi traditen kishtare, qe eshte nje kuptim banal ose i degraduar.




tjeter, Apostolik dhe Orthodoks mund te jene sinonime vetem brenda kontekstit, por ato nuk jane fjale te zevendesueshme. Sipas Besores, Kisha eshte KATOLIKE (e cila nuk shqiptohet po per te njetat arsye, si kaTHolike) dhe Apostolike. Nuk eshte e vertete qe termi 'apostolik' e ka humbur kuptimin e vet, aq me pak qe te kete dale jashte perdorimit duke ia lene vendin ndonje termi tjeter.

[Seminarist]

Sic thashe, mbaj mend se nga kurset qe une kam bere ne greqishte te vjeter, megjth nuk jame thelluar shume ne keto tematika, germa 'D' ne greqishte te vjeter, te pakten sipas shkollareve perendimore, lexohej D dhe jo DH, ashtu sikurse B-ja lexohej B e jo V, psh Vasil ne perendim jepet ne formen Bazil. Asnje mesues nuk me ka thene se kane qene ne perdorim te dyja si D dhe si DH.


ja dhe nje link, ku shihet qarte se Delta ne gresihte te vjeter lexohej D e jo DH.


http://www.greek-language.com/alphabet

[Pasiqe]

Si t'ia bejme qe dropullitet nuk e thone dot "dhe"-ne? Ata per shembull thone "llalle" e jo "dhalle", meqe kane ca probleme me "dhe"-ne.

Keshtu qe i bie qe do e shqiptojne "ortholloks".

Albo, mos u bjer ne qafe dropulliteve.

[Tannhauser]

Ti vete bie dakort se termi 'ortodos' i bie te kete filluar - ashtu sic thashe edhe une - nga shek.4. Pra, Albo nuk ka se si te kete te drejte kur thote se termi 'ortodoks' eshte 2000 vjecar, sepse ai po pretendon qe ky term ne vecanti eshte perdorur prej 2000 vjetesh per te designuar Kishen dhe sipas Albo-s meqe ai mendon se eshte Permetar (Bualiot me sakte) prej 2000 vitesh dhe njekohesisht ortodoks, perdorimi i trajtes 'orthodhoks' prej tij me TH dhe DH mbetetet intakt dhe i shenjte se ndryshe po te shqiptohet ashtu sikurse e kerkojne rregullat gramatikore te shqipes letrare, sipas tij eshte prekur TRADITA....

Une shpjegova se si term, perdoret perhere te pare aty nga 300 (sic the edhe ti), por me perpara (edhe pak me pas) perdorej termi 'Apostolik' i cili u zevendesua. Pra ne kete kuptim i dhashe te drejte Albo-s.

Sic thashe, mbaj mend se nga kurset qe une kam bere ne greqishte te vjeter, megjth nuk jame thelluar shume ne keto tematika, germa 'D' ne greqishte te vjeter, te pakten sipas shkollareve perendimore, lexohej D dhe jo DH, ashtu sikurse B-ja lexohej B e jo V, psh Vasil ne perendim jepet ne formen Bazil. Asnje mesues nuk me ka thene se kane qene ne perdorim te dyja si D dhe si DH.

Une te thash se perdorimi ishte i dyfishte. Δ-ja jepte edhe D edhe DH. Kjo i perkiste perjudhes deri ne shekullin e II pas Krishtit kur u ndane plotesisht. B-ja jipte tingullin V (kurse MΠ jipte tingullin B), dhe Δ jipte tingullin DH, kurse NT jipnin tingullin D.

Por ne kohen qe u perdor termi orthodhoks (rreth 300 pas Krishtit) ishin kryer te gjitha ndryshimet fonetike. Keshtu qe nje grek nuk kishte per te lexuar orthodoks por orthodhoks.

Kisha eshte KATOLIKE (e cila nuk shqiptohet po per te njetat arsye, si kaTHolike)

Per termin Katolik, kjo varet me shume nga cila gjuhe shte huazuar fjala. Fjala 'katolik' nuk ka hyre ne shqip nga greqishtja por nga latinishtja. Si psh fjala 'makine' eshte huazuar nga italishtja (edhe pse fjale greke). Prandaj themi makine dhe jo mihani. Fjalet qe ka marre toskerishtja nga greqishtja jane mbajtur ne shqiptimin grek. Psh avlli (oborr), ajodhime (ajio vima) etj.

[Seminarist]

Albo, per punen e kodikeve ne sllavonisht, shih temen per Shen Triadhen, postimet e mia aty, ku kam cituar nga artikuj autoresh e jo shpikur nga vetvetja se ne to ka dhe pjese, fragmente ne sllavonisht.

[Albo]

Ti vete bie dakort se termi 'ortodos' i bie te kete filluar - ashtu sic thashe edhe une - nga shek.4. Pra, Albo nuk ka se si te kete te drejte kur thote se termi 'ortodoks' eshte 2000 vjecar

Mos i shtrembero fjalet e mia dhe ku nuk kupton kerko sqarim. Une nuk kam thene qe "termi Orthodhoks" eshte 2000 vjecar, une kam thene "besimi orthodhoks" eshte 2000 vjecar. Nese ti nuk di te besh dallimin, ky eshte problemi yt e jo i imi.

Qe te mesosh pak nga dialekti tosk, nuk shkruhet "Bual" por "Buhal" ashtu si Ethem nuk shkruhet Etem por Ethem ose Et'em, pavaresisht se degjohen ne shqiptim si Etem.

Perdorimi i "DH", "TH" dhe "NJ" ne dialektin tosk eshte i gjere dhe nuk kufizohet vetem ne fjalen "orthodhoks". Mjafton te lexosh Naimin ose Cajupin per te kuptuar kete, ose mjafton te shpenzosh ca kohe ne jug te vendit per te pervetesuar dialektin, ashtu sic beri edhe Kristoforidhi ne kohen e tij, para se ta perkthente Ungjillin ne toskerisht dhe gegnisht.

Kishat sllave, popullatat e te cilave e mbajne veten per ortodokse djepi, e kane hequr fare termin ortodoks per ta zevendesuar ate me perkthimin ne sllavisht pravosllava. Kuptohet qe arsyeja se perse e kane bere kete eshte per ti dhene tipar kombetar origjinal besimit qe perqafuan, ashtu sikurse arsyeja e pasjes se trajtes 'orthodhoks' eshte relikja qe mbeti nga koha e lulezimit te helenizimit per kohet moderne, shek.18-20 - pra s'ka te beje fare as me lashtesi te termit e as me besnikeri aq me shume ndaj TRADITES, asaj Tradite qe njeh KISHA edhe jo kuptimit popullor qe kane shume njerez te tille mbi traditen kishtare, qe eshte nje kuptim banal ose i degraduar.

Pra, e rendesishme per ty, nuk eshte plotesia e besimit orthodhoks, e rendesishme eshte "karakteri kombetar" i Kishes. Duhet qe Kisha qe ka per mision te vellazeroje gjithe popujt dhe te shenjteroje gjithe njerezimin, duhet te behet pre e ideologjive kombetare te sllaveve, grekeve apo shqiptareve.

Nje prej surprizave per mua ishte leximi i atij qe ti e quajte "filo-sllav", Vladimir Lossky, dhe ky ne asnje prej librave te tij nuk huazon terma apo fjale nga sllavonishtja, por gjithmone citon greqishten, gjuhen e eterve te Kishes.

Sic te thashe edhe me lart, kundershtia ime nuk eshte thjeshte me "fjalen orthodhoks", kundershtia ime eshte me kendveshtrimin tuaj qe e ka burimin jo tek deshira per te mesuar nga Kisha, por tek deshira per ta "korrigjuar" ate, per ta "kombetarizuar" ate qe eshte e Shenjte dhe Universale.

Dhe kjo ne vetvete eshte nje forme e shfaqjes se sekularizimit ne Kishe.

Albo

[Pasiqe]

Qe te mesosh pak nga dialekti tosk, nuk shkruhet "Bual" por "Buhal" ashtu si Ethem nuk shkruhet Etem por Ethem ose Et'em, pavaresisht se degjohen ne shqiptim si Etem.

Ne shqipe letrare shkruhet Et'hem dhe asesi ashtu si shkruan ti aty siper. Dhe lexohet ashtu si shkruhet.

[Albo]

Albo, per punen e kodikeve ne sllavonisht, shih temen per Shen Triadhen, postimet e mia aty, ku kam cituar nga artikuj autoresh e jo shpikur nga vetvetja se ne to ka dhe pjese, fragmente ne sllavonisht.

Me lejon te te ndricoj edhe une pak mbi kodiket qe ruhen ne Muzeun tone kombetar ne Tirane e jo ne faqet e librave te autoreve te huaj?

http://www.forumishqiptar.com/showpost.php?p=827849

Albo

[Seminarist]

Prape flet gabim, ngaqe kerkon ti personalizosh gjerat. Se pari, te shkruarit Bual, apo Buhal - me H ose pa te, se ben dikend as se c'ben nga te qenit apo jo tosk. Eshte thjesht nje e hedhur ne leter e nje emri per te cilin nga mosinteresimi dhe mosnjohja, dmth mos-fama, mund ta besh gabim.

Naimi dhe Cajupi nuk jane etaloni i drejtshkrimit te gjuhes shqipe, aq me pak per kohen e sotme. Pse se shkruan fjalen katolik to me TH?

Se dyti, ortodoksia nuk eshte FE as etnike, as genetike, megjithese keto tipare i jane dhene dashur pa dashur kesaj Feje dhe ti shpesh flet nga premisa te tilla.

Nisur nga situata e sotme gjuhesore, rinia e ka me te lehte te thote ortodoks se sa orthodhoks; ortopedik se sa orthopedhik; pediater se sa pedhiater; teater se sa theater; ortografik se sa orthografik etj etj etj.


Une po te korrigjoj TY e jo Kishen (ti nuk je KISHA) dhe ASNJEHERE, te pakten ne forum, nuk kam shprehur ndonje KORRIGJIM ndaj KISHES, aq me shume ne gjerat qe kane te bejne me doktrinen dhe praktiken esenciale te saj.
Kisha Ortodokse ne Shqiperi nuk ka gjuhe te STANDARTIZUAR me ane te se ciles te shprehet, prandaj perdoren lirshem trajtat e termave me TH, DH apo T e D sipas lirshmerise, dhe eshte debat i hapur se cfare standarti do mbahet.