Ka ardhur koha qe shteti te marre ne dore institucionet fetare!

[Matrix]

Pervec kesaj, bota e qyteteruar ka cuar ne Hage dhe ish-anetare te UCK-se.

Pra dhe kosovaret nuk kane qene engjuj, jo...

[Angjelini]

Mos u shqeteso shume per emigrantet shqiptare ne Greqi, ata kane goje vete, ke me qindra te regjistruar ne forum prej vitesh. Asnjeri prej tyre deri me sot nuk ka dale te thote se e kane detyruar te ndryshoje emrin apo fene e tij. Ashtu si ata pushtuesit serbe te Kosoves asnjehere nuk bene perpjekje te te konvertonin ty nga mysliman ne orthodhoks.



Albo

Albo nuk eshte nevoja te na thone me fjal po na e thone me vepra

Ka ca dite qe dorzova per rinovimin e dokumentave dhe me beri cudi dicka qe shkruante ne formular (Θρισκια dmth cfar feje je per ata qe nuk e dine ) gje qe me pereket mua dhe shtetit grek, valle ci duhet gregut se cfe kam une Katolik Mysliman apo Ortodoks.

Persa i perket ndyshimt te emrave te them une se shumica i kan ndryshuar emrat dhe mbiemrat! se pse e kan bere ata e dine! bile na u bene te gjithe voriopiriot, mire thone greket ai Voriopiri sa i madh paska qene!


Para dy tre vitesh kur shumica ishim me vertetimin e rinovimit te dokumentave sna linin qe te shkonim ne Shqipri dhe nxirrnin ne leje per 30 dite vetem kur kishte festa ortodokse, un qe jam Katolik sbera dot pashke me prindit e mi sepse leja doli te henen e pashkve.

[Albo]

Fjala shka (sh. shkije), qe ta dish ti, nuk ka te beje fare me fjalen 'skizmatik', apo me ndonje term tjeter religjioz, qe hyri ne te folmen e shqiptareve si pasoje e ndonje ndarjeje (skizme) fetare. Fjala shka (shkavell, shkje) eshte nje fjale e lashte shqipe, po aq e lashte sa vete dyndjet sllave ne Ballkan. Eshte nje korruptim i fjaleve greke & latine: 'sklavenoi', 'sklaveni', 'sklavines' etj.

Ti ngaterron fjalen "sllav" (apo slav ne anglisht) me "skllav" (apo slave ne anglisht). Nuk jane e njejeta gje. Dhe nese ky pretendimi yt do te ishte i vertete, vete greket dhe shqiptaret e viseve te tjera do te perdornin te njejten fjale. Por ajo fjale ka dale nga mesi i komunitetit katolik shqiptar ne Veri qe e ka levruar dialektin geg.

Lexo letren e Peshkopit Pjeter Budit ne forum te vitit 1621 drejtuar Papes se Romes, dhe ne nje moment ai perdor fjalen "Skizmatik" kur u drejtohet "Lindoreve" ne "tokat e Skenderbeut". Fatkeqesisht, letra eshte ne anglisht dhe jo ne dialektin geg te kohes.

http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=51960

Albo, myslymanet dhe katoliket shqiptare qe quajne "shkije" pra "skizmatike" serbet zbulojne dy gjera:

1. E para qe myslymanet e veriut ishin origjinalisht katolike.
2. E dyta, qe shume ortodokse shqiptare te Shqiperise se veriut u detyruan te sllavizohen nga urrejtja e katolikeve shqiptare. Dhe e gjeten mbrojtjen te serbet.

Besimi e tradita e krishtere e nje zone apo grupi shoqeror nuk matet a me perkatesine politike (Vatikan apo Konstandinopoje) dhe as me emertimet (katolik apo orthodhoks). Matet vetem se sa mire gershetohen vlerat dhe virtytet e besimit te Krishtere ne jeten e njerezve. Ky eshte edhe dallimi kryesor midis toskeve dhe gegeve ne Shqiperi prej te cilit rrjedhin te gjitha ndryshimet e tjera. Krishterimi ka lene gjurme te pashueshme ne jeten dhe zemren e toskeve. Nuk mund te thuash te njejten gje per komunitetin katolik ne veri te vendit ku gjejme traditen pagane te perzier me ate te krishtere.

Albo

[Seminarist]

Une vertet kam hedhur nje teori ne lidhje me origjinen e fjales 'shka' dhe mendoj se kam argumente per teorine time dhe se nuk jam i vetmi i ketij mendimi.

Ajo qe duhet pranuar, ashtu sic e pranoj une, eshte se, si mendimi e varianti im, si variantet e tjera, nuk jane vecse teori qe nuk mund te faktohen me garanci te plote, te pakten deri tashti, perderisa nuk mund te provohet me dokumente.


Une mendoj qe varianti qe termi 'shkie' te kete te bej me termin derogativ religjiozo-socialo-politik 'ski-zmatik' eshte shume me i madh se sa origjina e ketij termi dhene nga variante me te hershme, si neprmjet fjales 'sklavinoi' te perdorur per sllavet, ashtu dhe per variantin e origjines nga fjala Skith.


Dy pika te forta qe e bejne me reale teorine qe une mbeshtes, jane:

1) afersia ne kohe.

Termi ski-zmatik eshte nje term i perdorur per ortodokset ne nje periudhe kur mbi historine e popullit shqiptar hidhet mjaftueshem drite nga dokumente te tera. Behet fjale per periudhen e shek.11-15 e deri sot, periudhe kur ne dime mire relatat e sllaveve ne raport me popujt e tjere te ballkanit.


Nqs termi shkie do te vinte nga sklavinoi apo skith, emertime te perdorura ne gjysmen e dyte te mijevjecarit te pare - nje periudhe e erret dokumentore per popujt e ballkanit ne pergjithesi, do te me dukej e habiteshme se si do te ruhej kaq mire nje emertim kaq i lashte per sllavet, ne nje kohe kur ne nuk dime mire procesin e kalimit (jashte romanticizmave) te emertimeve deri ne emertimin e sotem shqiptar te popullit.


2) perdorimi i termit shkie vetem per nje zone te izoluar me ortodoks sllav pikerisht ne trevat dhe kohen e ekspansionit politik-religjioz perendimoro-latino-katolik kunder lindjes-sllavo-bizantino-ortodokse ne kulm te ketyre ferkimeve (kryqezatat) dhe vete fakti se ne keto ferkime eshte perdorur gjeresisht emertimi i pergjithshem 'ski-zmatik' per ortodokset, sic shihet nga shume dokumente te kufirit katolik-ortodoks neper Mal te Zi e Kroaci.





Angjelin


ne cdo vend te europes te shkosh si emigrant, te pyesn per perkatesine fetare, sepse eshte pjese e te drejtave te njeriut te pakten burokratisht, por edhe une si ortodoks nuk kam pasur leje per pashke ne vende perendimore qe i festojne me kalendarin katolik gregorian.

[Labeati]

Ate flamur mund ta kene ngritur malsoret, por ai flamur ka ardhur ne Podgorice bashke me Ismail Bej Vloren, i cili shkruajti promemorien me 11 pika kerkesa per Porten e Larte. ["Zgjimi Kombetar Shqiptar", Stavro Skendi]Albo

kjo qe thue ti asht krejtsisht e pasakte.

Flamurin shqiptar i kryengritjes se MMadhe u prodhua dhe transportua prej klerit franceskan shqiptar te Shkodres. Ata ishin elita ma e ngritun kulturale e patriotike e vendit ne ate kohe dhe e njifshin shum mire historine e flamurin (nuk po zgjatem me detaje te aktivitetit te tyne).

I.Qemali erdh ne Gerce te Malit te Zi disa muej mbrapa ngritjes se flamurit ne Decic, mbasi kryengritja ishte zhvillue mire.

I.Qemali ishte person jo-kryesor e pa influence ne Gerce, tek malsoret e Veriut ne ate kohe. Ai ishte ne mos gabohem deputet i parlamentit turk, qe levizja patriotike e kishte aktivizu, dhe qe mendohej se mund te bante ndojfare pune ne negociatat me Porten e Nalte.

Pa i mohue asnji merite si politikan e si patriot, ish-sekretari i Pashko Vase Shkodranit (guvernator i Libanit), I.Qemali ne lidhje me ngjarjet qe po flasim, ai nuk pati kurrfare roli ne Kryengritjet e malsoreve.

per ma teper I.Qemali nuk na del askund me flamur shqiptar deri ne nandor 1912. Deri atehere ai perpiqej per autonomi, pra nuk bahej fjale per flamur shqiptar.

Nqse din ndonje rast para 28 nandorit 1912 qe I.Q. ka paraqite ne publik apo ne privat flamurin shqiptar je shume i mireseardhun te na ndricojsh.
Bile historia shpjegon se flamuri i pamvarsise, ishte qendise 2-3 ditet e fundit ne Vlone, dhe ndryshon mjaft nga ky qe kemi sot apo ai i Decicit, 18 muej para 1912.

[Rina_87]

1. A CHRONOLOGICAL SURVEY OF THE SOUTH SLAVIC INFLUENCE

The question of the oldest Slavic loanwords

East Latin borrowed the name of the Slavic tribe Slovene in the form Sclavus or Sclavinus; plur. Sclavi or Sclavini at the time of the first contacts with the Slavs. The word is attested to in Latin texts from the 6th century onwards. The Northern Rumanian form is schiau, plur. schei, Arumanian scl´eau. From East Latin, it was transferred to Albanian: shqa, plur. shqe (which in that language means ´Bulgarian´) and to Byzantine Greek: .


http://www.hungarian-history.hu/lib/dunay/dunay05.htm

[Albo]

1. A CHRONOLOGICAL SURVEY OF THE SOUTH SLAVIC INFLUENCE

The question of the oldest Slavic loanwords

East Latin borrowed the name of the Slavic tribe Slovene in the form Sclavus or Sclavinus; plur. Sclavi or Sclavini at the time of the first contacts with the Slavs. The word is attested to in Latin texts from the 6th century onwards. The Northern Rumanian form is schiau, plur. schei, Arumanian scl´eau. From East Latin, it was transferred to Albanian: shqa, plur. shqe (which in that language means ´Bulgarian´) and to Byzantine Greek: .


http://www.hungarian-history.hu/lib/dunay/dunay05.htm

Aludim interesant pavaresisht se une kam rezervat e mia ne lidhje me vertetesine e kesaj teorie. E kam te veshtire te bej lidhjen e rumanishtes me gegnishten. Dhe per me teper, autori me lart hedh idene se "shqa" ne shqip na u perktheka "bullgar". Te kete ngelur qe nga koha e pushtimit bullgar?!

Nje obzervim i thjeshte sot te le te kuptosh se shqiptaret e veriut e perdorin "shqa" dhe "shkije" kur iu drejtohen serbeve dhe malazezeve, te dy popuj sllave te besimit orthodhoks. Nuk e di nese e perdorin te njejten fjale per tiu drejtuar edhe kroateve dhe slloveneve qe jane sllave katolike?!

Por nje gje eshte e sigurt, qe ne gojen e nje besimtari katolik geg, fjala "shka" do te thote skizmatik dhe u atribuohet te gjithe popujve orthodhokse te ballkanit, pa kursyer as shqiptaret e besimit orthodhoks. Letra e Pjeter Budit drejtuar Papes, e verteton kete.

Albo

[fejer_nagy]

Ajo qe duhet pranuar, ashtu sic e pranoj une, eshte se, si mendimi e varianti im, si variantet e tjera, nuk jane vecse teori qe nuk mund te faktohen me garanci te plote, te pakten deri tashti, perderisa nuk mund te provohet me dokumente.

Nuk ka c'te pranohet! Ajo qe them une eshte thene nga vete studiuesit e fushes se gjuhesise dhe historise, dhe eshte e mbeshtetur ne mjaft te dhena dhe fakte historike. Shkrimi qe solli Rina e verteton kete, por une sidoqofte do te marre mundimin te permend disa fakte, qe do ti jap me poshte.

Per dallim, teoria jote eshte nje teori qe ti e ke nxjerrur prej mendjes tende (mbase e ke degjuar nga ndonje prift?!), dhe nuk ke marrur mundimin te spjegosh anen gjuhesore te asaj qe ti pretendon. Psh: si e spjegon dallimin aq rrenjesor ne mes te fjales 'skizmatik' nga njera ane, dhe fjales 'shkavell' (forma e zgjatur) nga ana tjeter, ne rast se fjala e dyte vjen nga e para? Duhet ta kesh parasysh se kalimi i fonemes 'sc' ne 'sh' ose 'shk' nga latinishtja ne shqip, sipas shumices te albanologeve, daton qysh heret, me saktesisht qe para fillimit te mijevjecarit te dyte, pra para skizmes fetare te vitit 1054!

Pastaj, fjala 'shkavell, shka' nuk perdoret vetem tek geget, por perdoret edhe tek tosket, sidomos ne ato zona ku ka 'ferkim' apo kontakt me popullsi sllave (ne te folmet e tjera toske me ne jug, ka rene prej perdorimi). Dallimi i vetem nga te folmet gege eshte se ne shumesin e toskerishtes ka renie te fonemes: 'j' apo 'ij'. Keshtu ne toskerisht shumesi ben 'shkete', ne vend te 'shkijete', apo 'shkjete', sic haset ne te folmet gege.

Plus, ne mos gaboj, fjala 'shkete' eshte hasur edhe ne disa te folme arbereshe (arvanite), megjithese ne keto te folme kjo fjale ('shket') e ka humbur kuptimin origjinal (per t'ju referuar vetem popujve sllave), dhe eshte bere nje sinonim per popuj jo-arberesh (psh: greqerve u kane thene 'shkete').

Pra qe ti biem shkurt ketij muhabeti fjala 'shka' (shkavell) nuk mund te rrjedh nga fjala 'skizmatik' per shkak se:

1). Nuk perputhet, apo nuk u nenshtrohet ligjeve te fonetikes. Dmth, e pare nga nje kendveshtrim gjuhesor eshte veshtire, per te mos thene e pamundur, te spjegohet kalimi nga 'skizmatik' ne 'shkavell, shka' (vetem 800-900 vjet me pare)?!

2). Fjala 'shkje' perdoret per t'ju referuar vetem popujve sllave (serbeve, malazezve, bullgareve- sllaveve te Maq.) me te cilet shqiptaret kane qene ne kontakt te vazhdueshem. Me rralle perdoret edhe per kroatet, madje edhe per boshnjaket, megjithese me keta dy popujt e fundit shqiptaret nuk kane qene shume ne kontakt, prandaj edhe referimet per to jane me te pakta. Nga ana tjeter 'shkije' nuk perdoret per popujt e tjere orthodoks: greqerit, rumunet, arumunet. Nuk perdoret as per 'shqiptaret orthodoks'. Sikur fjala 'shka' te kishte konotacione fetare do te duhej qe ky term te perdorej edhe per keto popujt e siper permendur 'ski-zmatik', apo jo?

3). Nje fjale te ngjashme (schiau), per te mos thene te njejte, perdorin edhe rumunet per t'ju referuar popujve sllave. Perse rumunet, nje popull orthodoks, te perdorin nje fjale me konotacione fetare kur ata kane te njejten fe me sllavet perreth?

4). Fjala 'shkje', apo ndonje fjale e ngjajshme me te, nuk haset tek kroatet e Bosnjes, Malit te Zi, apo Kroacise, per t'ju referuar serbeve orthodokse, edhe pse kroatet kane qene ne kontakt te vazhdueshem me serbet! Sikur fjala 'shka' ('shkje') te vinte nga 'skizmatik', atehere do te duhej qe kjo fjale te gjendej me se pari ne te folmen e kroateve katolike pastaj shqiptareve, sidomos kur ke parasysh faktin qe kroatet kane qene nen ndikim me te madh vatikanez? Por jo, nje gje tille nuk ndodh ngaqe te dy popujt, si kroatet ashtu edhe serbet, jane sllave etnike.

Fjalet 'shka' (shkavell), 'shkiau', nga e njejta rrenje latino-greke ('sclavenoi', 'sclaveni'), hasen vetem ne shqip dhe ne rumanisht (& arumanisht), pra ne gjuhet e dy popujve autokton te Ballkanit, qe dikur, para por edhe pas dyndjeve sllave, jetonin ne afersi gjeografike me njeri tjetrin. Qe te dy keto popuj duke qene ne afersi dhe kontakt te vazhdueshem, e huazuan etnonimin 'sclaven' nga autoritetet bizantine te kohes, prandaj edhe ngjajshmerite.

Kur i merr parasysh te gjitha keto fakte qe i permenda me siper, qe ti me apo pa qellim i injoron, atehere e sheh qe ajo teoria jote nuk qendron aspak ....

[Manulaki]

Si paska kaluar tema nga "Ka ardhur koha qe shteti te marre ne dore institucionet fetare!" ne shpjegimi i fjales "shkie"?

Feja nuk mund te perzihet me politike, perndryshe ndyresohet shume me teper sesa politika "e paster".
Cilado fe qofte, nese ndryshon fokusin e saj, ajo prishet, behet fondamentaliste dhe i erresohet ai pike spiritualizem qe mund te kete.

Jam dakord qe te behet lende mesimi neper shkolla, per ceshtje njohurie dhe bindjeje dhe t'i jepet mundesia njeriut te zgjedhe ne "shkencat" apo ne fe, por jo "pushtet" ne duart e politikaneve.