Situata në Iran

[ATMAN]

Sipas FMN-së, Irani ka ende rezerva të mjaftueshme për të vazhduar importet thelbësore (ushqime dhe mallra të tjera konsumi) për dy deri në tre vjet, dhe me shumë gjasa vendi do arrijë ta mposhtë inflacionin e tij të lartë (rreth 30 për qind) dhe t’i rikthehet rritjes vitin tjetër, pavarësisht sanksioneve, sikundër edhe të menaxhojë tepricën e vogël nga tregtia e këtij viti dhe vitit të ardhshëm.


Në fillim të javës BE-ja vendosi sanksione të reja kundër Iranit, përfshirë shënjestrimin e sektorit bankar, detar dhe industrial të vendit, me shpresën se Teherani më në fund do të thyhet si pasojë e presionit dhe do të fillojë negociata serioze lidhur me programin bërthamor. Shefja e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Baronesha Katherine Ashton, e cila kryeson përpjekjet ndërkombëtare me iranianët, deklaroi se shpresonte që rritja e trysnisë do ta bindë Tehranin të bëjë lëshime dhe se negociatat mund të rifillojnë “shumë shpejt”. Mirëpo, duke shikuar sjelljet e Iranit, nuk pres diçka të tillë.

Irani një herë e një kohë ishte eksportuesi numër një i naftës në botë. Sot, si pasojë e sanksioneve, ai mezi zë vend në listën e 20 shteteve që eksportojnë më shumë naftë në botë. Bojkoti i naftës iraniane nga BE-ja këtë verë erdhi si goditje veçanërisht e vështirë pasi vetëm kjo po i kushton Iranit të paktën 5 miliardë paundë, të ardhura të humbura, çdo tre muaj. Në të vërtetë, Irani po vuan nga një situatë gjithnjë e më vështirë, me shifrat e eksportit të naftës që kanë cekur nivelet më të ulëta në më shumë se 23 vite. Shifrat tregojnë rënie të eksporteve me më shumë se një milionë fuçi në ditë.

Megjithëse Irani po eksporton rreth 1.2 milion fuçi në ditë, kjo shifër përfaqëson rënie të konsiderueshme. Si rrjedhojë, Irani është rrekur të rrisë sasinë e naftës që shet në Azi, por kjo ka qenë problematike. Së pari sepse sanksionet Kirk – Menendez izolojnë Iranin nga sistemi ndërkombëtar i pagesave dhe së dyti për shkak të presionit të Shteteve të Bashkuara ndaj një sërë blerësish të Iranit, për shembull, Indisë. Deri së fundmi, Irani ishte furnizuesi i dytë më i madh me naftë i Indisë, pas Arabisë Saudite, porse tashmë është zhvendosur në vendin e katërt edhe pas Irakut dhe Kuvajtit.

Goditja e fundit ishte kolapsi i rialit iranian, për të cilin Presidenti Mahmoud Ahmadinejad fajësoi “luftën psikologjike” të zhvilluar nga “armiqtë” vendas dhe të huaj të Iranit. Ky kolaps solli mijëra protestues në rrugë, duke demonstruar humbjen absolute të besimit tek Ahmadinexhadi dhe aftësinë e tij për t’u marrë me ekonominë. I njëjti zhvillim ndërkohë thelloi gjithashtu përplasjen midis Ahmadinejad dhe kundërshtarëve të tij të brendshëm. Kryetari i parlamentit dhe konkurrenti i mundshëm që mund të ketë sukses karshi Ahmadinexhadit në zgjedhjet presidenciale të 14 qershorit 2013, Ali Larijani, po përfiton më së shumti nga situata në vështirësim e sipër për të rritur mbështetjen për veten e tij dhe për të minuar Presidentin.

Me këto zhvillime negative, ndonjë mund të besojë me lehtësi se vendi shumë shpejt mund të futet në një krizë të thellë ekonomike. Mirëpo, sipas një raporti të Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), kolapsi ekonomik i vendit nuk ngjan i afërt. Sipas FMN-së, Irani ka ende rezerva të mjaftueshme për të vazhduar importet thelbësore (ushqime dhe mallra të tjera konsumi) për dy deri në tre vjet, dhe me shumë gjasa vendi do arrijë ta mposhtë inflacionin e tij të lartë (rreth 30 për qind) dhe t’i rikthehet rritjes vitin tjetër, pavarësisht sanksioneve, sikundër edhe të menaxhojë tepricën e vogël nga tregtia e këtij viti dhe vitit të ardhshëm.

Kjo do të thotë se megjithëse sanksionet po e dëmtojnë Iranin duke i zvogëluar eksportet e naftës, ato ende nuk janë aq të gjëra dhe të thella sa të shembin ekonominë e këtij shteti. Për më tepër, Irani vijon të shikojë lart e poshtë për mundësi të tjera biznesi në vende të tilla si Kina, Turqia apo India, shtete të cilat vazhdojnë të kenë marrëdhënie të forta tregtare me Teheranin. Një sërë ministrash iranianë zhvilluan së fundmi një vizitë në Indi në përpjekje për të fituar nga ky shtet më shumë investime dhe shkëmbime tregtare. Në të vërtetë, ka mundësi të mira biznesi në sektorin privat të Iranit, i cili vijon të mbetet në pjesën më të madhe i pandikuar nga sanksionet, përfshirë sektorin e energjisë së rinovueshme, farmaceutikën, agrikulturën dhe atë të përpunimit të ushqimit.

Nëse Irani vazhdon të bëjë kokën e tij, me shumë gjasa do të goditet nga sanksione të tjera perëndimore. Mirëpo, teksa Komuniteti Ndërkombëtar kërkon që Irani të ndalojë programin e tij bërthamor, qëllimi përfundimtar pa më të voglin dyshim mbetet ndryshimi i regjimit në këtë vend. Ekziston një besim se rritja e numrit të sanksioneve më në fund do ta acarojë popullin dhe ta ngrejë në një revolucion që do të rrëzonte mullahët dhe të sillte një lidership të ri - një lidership që nuk mbështet organizatat terroriste apo që nuk flet për zhdukjen e Izraelit nga faqja e dheut. Për më tepër, ky Iran do të ishte i mirëpritur të rikthehej në komunitetin ndërkombëtar për të luajtur një rol konstruktiv rajonal çka do të mundësonte që nafta dhe gazi i tij të rridhte lirshëm në tregjet ndërkombëtare.

Mirëpo, siç dimë mirë nga e kaluara e afërt, rrëzimi i këtij regjimi nuk do të jetë aspak një mision i lehtë pasi ata e kanë vërtetuar se janë “me shtatë shpirtra” për gjatë viteve, përfshirë edhe tejkalimin e protestave masive pas zgjedhjeve presidenciale të vitit 2009, për të cilat shumë iranianë besonin se ishin manipuluar. Por për sa kohë nuk do të lëkundet ky regjim, me zemërimin popullor në rritje dhe me Larijanin që po fiton gjithnjë e më shumë popullaritet, ngelet për tu parë.

"Start" Elsa Agia/

[ATMAN]

Kryetari i komisionit të industrisë dhe petrokimisë në parlamentin islamik të Iranit, deklaroi se Irani do të ngrejë padi në organizmat ndërkombëtare, në shenjtë proteste ndaj sanksioneve amerikane kundër industrisë petrokimike të Iranit.

Moid Huseini Sadr, duke folur për mediat, theksoi se funksionarët amerikanë duke sanksionuar industrinë petrokimike të Iranit, synojnë të pengojnë të ardhurat valutore të Iranit dhe shtoi se në lidhje me këtë çështje, Irani do të ngrejë padi në organizmat ndërkombëtarë.

Ai tha se statistikat e deritanishme mbi të ardhurat valutore të petrokimisë së Iranit i kanë nxitur pushtetarët amerikanë të sanksionojnë kompanitë petrokimike të Iranit, me qëllim që të ndalin të ardhurat valutore të Iranit.

Departamenti amerikan i thesarit më 31 maj 2013, deklaroi se në listën e sanksioneve të Iranit janë shtuar tetë kompani petrokimike iraniane.

[ATMAN]

Kleriku i moderuar Hassan Rouhani është zgjedhur president i Iranit, ka njoftuar Ministri i Brendshëm i vendit. Mustafa Mohammad-Najjar tha në një konferencë shtypi sot se Rouhani ka fituar zgjedhjet presidenciale të Iranit me më shumë se 18 milionë të votave.

Najjar tha se 72 për qind e 50 milion iranianëve me të drejtë vote që kishin doli për të votuar, dhe se Rouhani kishte siguruar vetëm mbi 50 për qind të votave të nevojshme për të shmangur një balotazh, sipas Al Jazzera-s. Rivali i tij më i afërt, kryebashkiaku i Teheranit, Mohammad Baqer Qalibaf, mblodhi gjashtë milionë vota. Për të shmangur balotazhin, Rouhani i duheshin 50 për qind plus një votë. Al Jazeera raporton se ka pasur radhë të gjata në qendrat e votimit, por gjithçka ka ecur mbarë dhe me rregull. Rouhani do zëvendësojë Ahmandienexhadin brenda këtij muaji.

Rouhani ishte i preferuari i studentëve dhe i të rinjve. Ai është i moderuar, ka dëshirë për dialog (dhe me Amerikën)

[Qyfyre]

Arrihet marrëveshje me Iranin per programin berthamor

Negociatorët iranianë dhe ata ndërkombëtarë mbyllën sot gati një dekadë mospajtimesh lidhur me programin bërthamor të Iranit, duke arritur marrëveshje për hapat e parë në shkurtimin e këtij programi dhe në lehtësimin e sanksioneve ekonomike. Korrespondenti i Zërit të Amerikës Al Pessin njofton nga Gjeneva, ku marrëveshja u arrit pas katër ditësh negociatash maratonë të nivelit të lartë.

Ministrat e jashtëm të gjashtë vendeve më të fuqishme të botës qëndruan krah për krah me homologun e tyre iranian dhe shefen e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian për të njoftuar marrëveshjen pas orës tre të mëngjesit, duke vazhduar me shtrëngime duarsh dhe përqafime. Në Shtëpinë e Bardhë, Presidenti Barak Obama foli për rëndësinë e marrëveshjes.

"Diplomacia hapi një rrugë të re drejt një bote më të sigurt: një e ardhme në të cilën ne mund të verifikojmë që programi bërthamor i Iranit të jetë paqësor dhe që të mos të mund të ndërtojë një armë bërthamore."

Një mospajtim kyç që vonoi marrëveshjen ishte pretendimi i Iranit për të drejtën e pasurimit të uraniumit, për të cilën Shtetet e Bashkuara thonë se nuk ekziston për asnjë vend. Sekretari amerikan i Shtetit John Kerry i cili shkoi në Gjenevë të premten për të ndihmuar në arritjen e marrëveshjes, tha se ajo nuk parashikon një të drejtë të tillë.

"Ky hap i parë nuk thotë se Irani ka të drejtën e pasurimit të uraniumit. Pavarësisht interpretimeve që i janë bërë, kjo nuk përfshihet në këtë dokument."

Ministri i Jashtëm iranian Mohammed Javad Zarif foli me entuziazëm për të drejtën për pasurimin e uraniumit. Por fjalimi i tij tregoi se marrëveshja njeh programin e Iranit, por jo ndonjë të drejtë.

"Shumë herë, të paktën dy herë, ka qenë shumë i qartë pranimi i faktit se Irani do të ketë një program për pasurimin. Dhe ne besojmë se kjo është e drejta jonë. Ne po e ushtrojmë këtë të drejtë dhe kërkojmë vetëm respektimin e kësaj të drejte."

Sipas një përmbledhjeje të marrëveshjes, e dhënë nga Shtetet e Bashkuara, Irani do të duhet të ngrijë aspekte kyçe të programit të tij bërthamor me aplikime të mundshme ushtarake, të eliminojë stokun e uraniumit të pasururar në shkallë që i afrohet armëve dhe të lejojë inspektime të brendshme.

Për këtë, komuniteti ndërkombëtar do të lejojë lehtësime të sanksioneve që kapin vlerën e disa miliarda dollarëve, por duke mbajtur në zbatim sanksionet më të dëmshme për eksportet e naftës të Iranit dhe sistemin e tij bankar.

Por ekspertët thonë se me rëndësi tashmë mbetet zbatimi i marrëveshjes, veçanësisht ndërkohë që negociatorët do të punojnë për t’iu përmbajtur një afati prej gjashtë muajsh në arritjen e një marrëveshjeje afatgjatë që do të garantonte se Irani nuk do të ndërtojë një bombë bërthamore dhe që do të mund t’i jepte fund të gjitha sanksioneve ndaj tij, diçka që diplomatët thonë se do të jetë edhe më e vështirë për t’u arritur sesa këta hapa të parë.


http://www.zeriamerikes.com/content/...5/1796739.html

[referi_1]

Shteti rrafidij i Iranit këtë marrëveshje e ka kuptuar si njohje ndërkombëtare e së drejtës për përdorimin e uraniumit edhe për armë bërthamore....

[COBMania]

Shijat në akiden e tyre kanë et-Tukkije'n, pra politikën e bëjnë me shumë mjeshtërsi. Kjo marrëveshje me SHBA'në tregon se Irani nuk ka durim dot për sankcionet ekonomike të ushtruara ndaj tij.

Tani Irani vetëm është duke fituar kohë. Nuk është diqka TABU që kanë bërë marrëveshje, pasi që në historinë e shtetit Iranian gjithmonë ka pasur marrëdhënie sekrete me SHBA'në dhe Izraelin. Armiku i vërtetë i Persianëve janë Arabët dhe Osmanët. Pra Ehli Sunneti...

[Ziti]

Shijat në akiden e tyre kanë et-Tukkije'n, pra politikën e bëjnë me shumë mjeshtërsi. Kjo marrëveshje me SHBA'në tregon se Irani nuk ka durim dot për sankcionet ekonomike të ushtruara ndaj tij.

Tani Irani vetëm është duke fituar kohë. Nuk është diqka TABU që kanë bërë marrëveshje, pasi që në historinë e shtetit Iranian gjithmonë ka pasur marrëdhënie sekrete me SHBA'në dhe Izraelin. Armiku i vërtetë i Persianëve janë Arabët dhe Osmanët. Pra Ehli Sunneti...

me obamen president dihej rezultati. kjo eshte nje mareveshje pa kuptim qe te con ne asgje.
marveshjen do ta bejne vetem republikanet kur te kthehen ne pushtet duke e shkaterruar komplet teheranin.

[COBMania]

me obamen president dihej rezultati. kjo eshte nje mareveshje pa kuptim qe te con ne asgje.
marveshjen do ta bejne vetem republikanet kur te kthehen ne pushtet duke e shkaterruar komplet teheranin.

Politika e jashtme Amerikane nuk ndryshon në bazë të pushtetit.

[ATMAN]

Iran–Rusi

Moska, pranë marrëveshjes multimiliardere që mund të shpëtojë Iranin nga sanksionet e Perëndimit

iraniIrani dhe Rusia po negociojnë një marrëveshje shkëmbimi nafte me mallra me vlerë 1.5 miliardë dollarë në muaj, gjë që mund të ndihmojë Iranin të rrisë ndjeshëm eksportet e naftës në sfidë ndaj sanksioneve perëndimore që kanë ndihmuar deri tani në rënien dakord të një marrëveshjeje paraprake mbi programin bërthamor të këtij vendi.

Burime nga Rusia dhe Irani pranë këtyre bisedimeve për tregti, thanë për “Reuters” se marrëveshja është afër dhe parashikon që Rusia të blejë deri në 500 mijë fuçi naftë iraniane në ditë në këmbim të mallrave dhe pajisjeve ruse.

“Progres i mirë po bëhet në këtë moment me shanse të mëdha për sukses”, tha një burim rus. “Ne po bisedojmë detajet dhe data e firmosjes varet nga këto detaje.” Kremlini refuzoi të komentojë zyrtarisht.

“Dëshira jonë është të nënshkruajmë marrëveshjen sa më parë të jetë e mundur”, tha një zyrtar i lartë iranian, i cili refuzoi të citohet me emër. “Zyrtarët tanë po diskutojnë çështjen me rusët dhe shpresa është që firma do të vendoset shpejt, pavarësisht nëse në Gjenevë do të arrihet një marrëveshje për programin bërthamor apo jo.”

Nuk është e qartë nëse marrëveshja do të mund të fillojë të funksionojë para zbatimit të marrëveshjes bërthamore, e hartuar në Gjenevë nëntorin e kaluar mes Iranit dhe gjashtë fuqive të mëdha.

Nuk është gjithashtu e qartë se si Moska mund ta justifikojë para fuqive të tjera këtë tregti mall me mall që mund të vërë në rrezik aftësinë negociuese të fuqive të mëdha në Gjenevë përmes lehtësimit të presionit ekonomik mbi Teheranin.

Rusia është një nga vendet e përfshira në bisedimet bërthamore, por ndryshe nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Europian, ajo nuk ka imponuar sanksione mbi Iranin.

Bisedimet teknike bërthamore mes Iranit dhe Bashkimit Europian filluan këtë javë. Marrëveshja e nëntorit u dizajnua të ndalojë përparimin bërthamor të Iranit për gjashtë muaj për të fituar kohë për një marrëveshje finale që duhet të arrihet brenda majit.

Sanksionet amerikane dhe europiane kanë reduktuar eksportet e naftës iraniane, duke i përgjysmuar ato në krahasim me 18 muaj më parë në afro 1 milion fuçi në ditë. Rusia nuk ka vendosur sanksione mbi Iranin.

Nëse Rusia blen 500 mijë fuçi naftë në ditë nga Irani, kjo do të rrisë eksportet e vendit me 50 për qind dhe do ta ndihmojë shumë ekonominë e saj. Me çmimet aktuale të naftës prej 100 dollarësh për fuçi, Irani mund të fitojë mbi 1.5 miliardë dollarë më shumë në muaj.

“Irani duhet të gjejë mënyra për të rritur eksportet: kjo është arsyeja pas kësaj marrëveshjeje”, tha një zyrtar iranian. “Të dyja palët duhet të nxitojnë. Rusia do të jetë në gjendje të garantojë një volum të madh tregtie me fqinjin e vet dhe Irani do të jetë në gjendje të kapërcejë vështirësitë e veta në eksport.

Nuk ka të dhëna se çfarë mallrash dhe pajisjesh do të ofrojë Rusia në këmbim. Duke parë se Rusia është një eksportues i madh nafte, nafta e Iranit ka gjasa që do të përfundojë në tregun ndërkombëtar përmes Rusisë. Shumica e naftës iraniane aktualisht shkon në Azi. Blerësi më i madh është Kina me 420 mijë fuçi në ditë. Ndryshe nga blerësit e tjerë, Kina nuk i ka ulur importet, pavarësisht kërkesave nga SHBA-ja.

Blerës të tjerë të mëdhenj janë Japonia, Koreja e Jugut dhe India, por këta kanë pakësuar ndjeshëm importet si pasojë e presionit nga Uashingtoni. Turqia dhe Afrika e Jugut i kanë reduktuar apo eliminuar tërësisht.

shqip

[ATMAN]

Komandanti i shtabit të përgjithshëm të ushtrisë së Amerikës deklaroi se Izraeli e di shumë mirë që nëse është e nevojshme Amerika do ta sulmojë ushtarakisht Iranin.
Gazeta amerikane “USA Today” ka shkruar se Martin Dempsi deklaroi se Izraeli dhe Amerika kanë një dakordim të gjerë në lidhje kërcënimin që ka Irani për rajonin se dhe për mënyrën se si duhet përballur me këtë kërcënim. Ai shtoi se ne mendojmë që izraelitët janë të kënaqur me potencialin tonë për të përdorur opsionin ushtarak në rast se Irani del nga rruga diplomatike.

irib