Close
Faqja 2 prej 2 FillimFillim 12
Duke shfaqur rezultatin 11 deri 13 prej 13
  1. #11
    Zoti ėshtė Dashuri! Maska e NoName
    Anėtarėsuar
    01-03-2006
    Vendndodhja
    Doblibarė
    Postime
    2,192
    III - Vepruesit e baritores familjare


    Pėrveē familjes - objekt, por para sė gjithash subjekt, edhe ajo vetė, i baritores familjare - duhen kujtuar edhe vepruesit e tjerė kryesorė nė kėtė sektor tė veēantė.

    Ipeshkvinjtė dhe presbiterėt

    73. Pėrgjegjėsi i parė i baritores familjare nė dioqezė ėshtė ipeshkvi. Si Atė dhe Bari ai duhet tė jetė veēanėrisht i vėmendshėm ndaj kėtij sektori, padyshim parėsor, tė baritores. Atij duhet t’i kushtojė interesimin, pėrkujdesjen, kohėn, personelin, burimet; por, sidomos mbėshtetjen personale ndaj familjeve dhe ndaj atyre qė, nė strukturat e ndryshme dioqezane, e ndihmojnė nė baritoren e familjes. Do tė ketė pėr zemėr veēanėrisht qėllimin qė dioqeza e tij tė jetė gjithnjė e mė shumė njė “familje dioqezane” e vėrtetė, model dhe burim i shpresės pėr shumė familje qė bėjnė pjesė nė tė. Krijimi i Kėshillit Papnor pėr Familjen duhet parė nė kėtė kontekst: tė jetė njė shenjė e rėndėsisė qė i jap baritores sė familjes nė botė, dhe nė tė njėjtėn kohė, njė mjet i frytshėm pėr tė ndihmuar promovimin e saj nė ēdo nivel.

    Ipeshkvinjtė shėrbehen nė mėnyrė tė veēantė me presbiterėt, detyra e tė cilėve - siē e ka theksuar shprehimisht Sinodi - pėrbėn njė pjesė thelbėsore tė shėrbesės sė Kishės ndaj martesės dhe familjes. E njėjta gjė tė thuhet edhe pėr ata diakonė, tė cilėve eventualisht u besohet kujdesi pėr kėtė sektor baritor.

    Pėrgjegjėsia e tyre shtrihet jo vetėm nė problemet morale e liturgjike, por edhe nė ato tė karakterit personal e shoqėror. Ata duhet ta mbėshtesin familjen nė vėshtirėsitė dhe vuajtjet e saj, duke u qėndruar pranė anėtarėve tė saj, duke i ndihmuar pėr ta parė jetėn e tyre nė dritėn e Ungjillit. Nuk ėshtė e kotė tė vihet nė dukje se prej kėtij misioni, nėse ushtrohet me gjykimin e duhur dhe me njė shpirt tė vėrtetė apostolik, mbarėshtuesi i Kishės merr nxitje tė reja dhe energji shpirtėrore edhe pėr thirrjen e vet dhe pėr vetė ushtrimin e shėrbesės.

    Tė pėrgatitur nė kohė dhe seriozisht pėr kėtė apostullat, meshtari apo diakoni duhet tė sillen vazhdimisht, nė lidhje me familjet, si atė, vėlla, bari e mėsues, duke i ndihmuar me mbėshtetjen e hirit dhe duke i ndriēuar me dritėn e sė vėrtetės. Mėsimi i tyre dhe kėshillat e tyre, pra, duhet tė jenė nė pėrputhje tė plotė me Magjisterin e pėrnjėmendtė tė Kishės, nė mėnyrė qė ta ndihmojnė Popullin e Hyjit tė formojė njė kuptim tė drejtė tė fesė, pėr ta zbatuar pastaj nė jetėn konkrete. Kjo besnikėri ndaj Magjisterit do t’i lejojė meshtarėt tė kujdesen me ēdo angazhim pėr njėsi nė gjykimet e tyre, pėr t’ua shmangur besimtarėve ankthet e ndėrgjegjes.

    Barinjtė dhe laikėt, nė Kishė, marrin pjesė nė misionin profetik tė Krishtit: laikėt, duke dėshmuar fenė me fjalėt dhe me jetėn e tyre tė krishterė; barinjtė, duke dalluar nė kėtė dėshmi atė qė ėshtė shprehja e fesė sė thjeshtė nga ajo qė ėshtė mė pak e pėrshtatshme nė dritėn e fesė: familja, si bashkėsi e krishterė, me pjesėmarrjen e saj tė veēantė dhe dėshminė e fesė. Nis kėshtu njė dialog edhe mes barinjve e familjeve. Teologėt dhe ekspertėt e problemeve familjare mund tė ndihmojnė shumė nė kėtė dialog, duke shpjeguar saktėsisht mėsimin e Magjisterit tė Kishės dhe atė tė pėrvojės sė jetės sė familjes. Nė kėtė mėnyrė mėsimi i Magjisterit kuptohet mė mirė dhe sheshohet rruga pėr zhvillimin e tij progresiv. Megjithatė, vlen tė kujtojmė se norma e afėrt dhe e detyrueshme nė doktrinėn e fesė - edhe rreth problemeve tė familjes - i pėrket Magjisterit hierarkik. Marrėdhėniet e qarta mes teologėve, ekspertėve tė problemeve familjare dhe Magjisterit i vlejnė jo pak inteligjencės sė fesė dhe nxitjes - brenda kufijve tė saj - tė pluralizmit tė ligjshėm.

    Rregulltarėt e rregulltaret

    74. Ndihmesa qė rregulltarėt e rregulltaret, dhe shpirtrat e kushtuar nė pėrgjithėsi, mund t’i japin apostullatit tė familjes e gjen shprehjen e vet tė parė, themelore e origjinale pikėrisht nė kushtimin e tyre Hyjit, qė i bėn “para tė gjithė besimtarėve ... shenjė tė asaj martese tė mrekullueshme tė bėrė prej Hyjit dhe qė do tė shfaqet plotėsisht nė jetėn e amshuar, nėpėrmjet sė cilės Kisha e ka Krishtin dhėndrin e vet tė vetėm”[169], dhe dėshmitarė tė asaj dashurie universale qė, nėpėrmjet pastėrtisė sė pėrqafuar pėr Mbretėrinė e qiellit, i bėn gjithnjė e mė tė gatshėm pėr t’iu kushtuar zemėrgjerėsisht shėrbimit hyjnor dhe veprave tė apostullatit.

    Prej kėtu rrjedh mundėsia qė rregulltarėt e rregulltaret, anėtarėt e Instituteve shekullore dhe tė Instituteve tė tjera tė pėrsosmėrisė, veēmas apo tė bashkuar, tė zhvillojnė njė shėrbim tė tyre ndaj familjeve, me njė kujdes tė veēantė ndaj fėmijėve, sidomos nėse janė tė braktisur, tė padėshiruar, jetimė, tė varfėr apo handikapatė; duke vizituar familjet dhe duke u kujdesur pėr tė sėmurėt; duke kultivuar marrėdhėnie respekti dhe dashurie me familjet jo tė plota, nė vėshtirėsi apo tė ndara; duke ofruar veprėn e vet tė mėsimit dhe tė kėshillimit nė pėrgatitjen e tė rinjve pėr martesė dhe nė ndihmėn ndaj ēifteve pėr njė lindje vėrtet tė pėrgjegjshme; duke ia hapur shtėpitė e tyre mikpritjes sė thjeshtė e tė pėrzemėrt, qė familjet tė mund tė gjejnė aty kuptimin e Hyjit, shijen pėr lutje dhe pėr pėrqendrim, shembullin konkret tė njė jete tė jetuar nė dashuri e hare vėllazėrore si anėtarė tė familjes mė tė madhe tė Hyjit.

    Do tė doja tė shtoja nxitjen mė tė fortė pėr pėrgjegjėsit e Instituteve tė jetės sė kushtuar, qė ta konsiderojnė - gjithmonė nė respektin thelbėsor ndaj karizmės sė tyre origjinale - apostullatin e drejtuar familjeve si njėrėn prej detyrave parėsore, qė janė bėrė mė tė ngutshme prej gjendjes sė sotme tė gjėrave.

    Laikėt e specializuar

    75. Jo pak dobi mund t’u sjellin familjeve ata laikė tė specializuar (mjekė, njerėz ligji, psikologė, asistentė shoqėrorė, kėshilltarė, etj.) qė qoftė individualisht, qoftė tė angazhuar nė shoqata e nisma tė ndryshme, ofrojnė punėn e tyre tė ndriēimit, kėshillimit, orientimit, mbėshtetjes. Atyre mund t’u pėrshtaten mirė ato nxitje qė pata rast t’ia drejtoja Konfederatės sė Kėshilltarėve familjarė me frymėzim tė krishterė: “I juaji ėshtė njė angazhim, qė meriton cilėsimin e misionit, aq fisnike janė qėllimet qė ka, dhe aq vendimtare janė rezultatet qė rrjedhin prej tij, pėr tė mirėn e shoqėrisė dhe tė vetė bashkėsisė sė krishterė... Gjithė ajo qė do tė arrini tė bėni nė mbėshtetje tė familjes ėshtė e destinuar tė ketė njė frytshmėri qė, duke kapėrcyer mjedisin e vet tė veēantė, arrin edhe persona tė tjerė dhe ndikon mbi shoqėrinė. E ardhmja e botės dhe e Kishės kalon nėpėrmjet familjes”[170].

    Marrėsit dhe vepruesit e Komunikimit shoqėror

    76. Njė fjalė veēmas i duhet rezervuar kėsaj kategorie kaq tė rėndėsishme nė jetėn moderne. Dihet se mjetet e komunikimit shoqėror “ndikojnė, dhe shpesh thellėsisht, si nė aspektin afektiv dhe intelektual, ashtu edhe nė aspektin moral dhe fetar, nė mjedisin atyre qė i pėrdorin”, sidomos nėse janė tė rinj[171]. Prandaj, ata mund tė ushtrojnė njė ndikim tė mirė nė jetėn dhe nė zakonet e familjes dhe nė edukimin e fėmijėve, por nė tė njėjtėn kohė fshehin edhe “kurthe dhe rreziqe jo tė vogla”[172], dhe mund tė bėhen mjet - nganjėherė i manovruar zotėsisht dhe sistematikisht, siē ndodh mjerisht nė vende tė ndryshme tė botės - tė ideologjive pėrēarėse dhe tė kėndvėshtrimeve tė deformuara tė jetės, tė familjes, tė besimit, tė moralitetit, tė cilat nuk e respektojnė dinjitetin e vėrtetė dhe fatin e njeriut.

    Ky rrezik ėshtė edhe mė real, pasi “mėnyra e sotme e tė jetuarit - sidomos nė kombet mė tė industrializuara - i bėn shumė shpesh familjet qė tė heqin dorė prej pėrgjegjėsive tė veta edukative, duke gjetur nė lehtėsinė e shmangies (tė paraqitur nė shtėpi sidomos prej televizionit dhe prej disa botimeve), mėnyrėn pėr ta zėnė kohėn dhe veprimtarinė e fėmijėve dhe tė tė rinjve”[173]. Prej kėtu rrjedh «detyra... pėr t’i mbrojtur sidomos fėmijėt dhe tė rinjtė prej “sulmeve” qė pėsojnė prej mas-mediave», duke bėrė qė pėrdorimi i kėtyre nė familje tė rregullohet me kujdes. Po kėshtu, familja duhet ta mundohet tė kėrkojė pėr bijtė e vet edhe zbavitje tė tjera mė tė shėndetshme, mė tė dobishme e formuese fizikisht, moralisht dhe shpirtėrisht, “pėr tė fuqizuar dhe pėr tė pėrsosur kohėn e lirė tė fėmijėve dhe pėr tė drejtuar energjitė e tyre”[174].

    Pastaj, meqenėse mjetet e komunikimit shoqėror - njėsoj si shkolla dhe mjedisi - ndikojnė shpesh edhe nė masė tė ndjeshme nė formimin e fėmijėve, prindėrit, si marrės, duhet tė marrin pjesė aktivisht nė pėrdorimin e frenuar, kritik, syēelėt dhe tė matur tė tyre, duke zbuluar se ēfarė ndikimi ushtrojnė tek fėmijėt, dhe nė ndėrmjetėsimin orientues qė lejon “tė edukohet ndėrgjegjja e fėmijėve pėr tė shprehur gjykime tė kthjellėta e objektive, qė pastaj do ta udhėheqin nė zgjedhjen dhe nė refuzimin e programeve tė propozuara”[175].

    Me tė njėjtin angazhim prindėrit do tė mundohen tė ndikojnė nė zgjedhjen dhe pėrgatitjen e vetė programeve, duke qėndruar nė kontakt - nėpėrmjet nismave tė pėrshtatshme - me pėrgjegjėsit e momenteve tė ndryshme tė prodhimit dhe tė transmetimit, pėr t’u siguruar qė tė mos lihen pas dore nė mėnyrė abuzive apo tė shkelen shprehimisht ato vlera njerėzore thelbėsore qė bėjnė pjesė nė tė mirėn e vėrtetė tė pėrbashkėt tė shoqėrisė, por, pėrkundrazi, tė jepen programe tė afta qė tė paraqesin, nė dritėn e tyre tė duhur, problemet e familjes dhe zgjidhjen e tyre tė pėrshtatshme. Nė lidhje me kėtė, paraardhėsi im, Pali VI, shkruante: “Prodhuesit duhet t’i njohin dhe t’i respektojnė kėrkesat e familjes, dhe kjo nganjėherė supozon guxim tė vėrtetė nė ta, dhe gjithmonė njė ndjenjė tė lartė pėrgjegjėsie. Nė tė vėrtetė, ata janė tė detyruar tė shmangin gjithēka qė mund ta dėmtojė familjen nė vetė ekzistencėn e saj, nė qėndrueshmėrinė e saj, nė ekuilibrin e saj, nė lumturinė e saj. Ēdo shkelje e vlerave themelore tė familjes - kur bėhet fjalė pėr erotizėm apo pėr dhunė, pėr apologji tė divorcit apo pėr qėndrime antishoqėrore tė tė rinjve - ėshtė njė sheklje e tė mirės sė vėrtetė tė njeriut”[176].

    Dhe unė vetė, nė njė rast analog, vija nė dukje se familjet “duhet qė tė mund tė mbėshteten nė njė masė jo tė vogėl nė vullnetin e mirė, nė drejtėsinė dhe nė ndjenjėn e pėrgjegjėsisė sė profesionistėve tė mediave: botuesve, shkrimtarėve, prodhuesve, drejtorėve dramaturgėve, informatorėve, komentuesve dhe aktorėve”[177]. Prandaj duhet qė edhe nga ana e Kishės tė vazhdohet t’u kushtohet ēdo pėrkujdesje kėtyre kategorive tė operatorėve, duke nxitur e mbėshtetur, nė tė njėjtėn kohė, ata katolikė qė ndihen tė thirrur dhe kanė dhanti pėr kėtė, tė angazhohen nė kėta sektorė delikatė.

  2. #12
    Zoti ėshtė Dashuri! Maska e NoName
    Anėtarėsuar
    01-03-2006
    Vendndodhja
    Doblibarė
    Postime
    2,192
    IV - Baritorja familjare nė rastet e vėshtira


    Rrethanat e veēanta

    77. Njė angazhim baritor edhe mė zemėrgjerė, inteligjent e i matur, sipas shembullit tė Bariut tė Mirė, kėrkohet nė lidhje me ato familje qė - shpesh pavarėsisht prej vullnetit tė tyre apo tė shtyra nga kėrkesa tė tjera me natyrė tė ndryshme - gjenden pėrballė situatave objektivisht tė vėshtira.

    Nė lidhje me kėtė ėshtė e nevojshme tė tėrheqim vėmendjen mbi disa kategori tė veēanta, qė mė sė shumti kanė nevojė jo vetėm pėr asistencė, por edhe pėr njė veprim mė tė fortė mbi opinionin publik dhe sidomos mbi strukturat kulturore, ekonomike e juridike, me qėllim qė tė zhduken nė maksimum shkaqet e thella tė problemeve tė tyre.

    Tė tilla janė, pėr shembull, familjet e emigrantėve pėr arsye pune; familjet e atyre qė janė tė detyruar tė largohen pėr njė kohė tė gjatė, si pėr shembull, ushtarakėt, detarėt, itinerantėt e ēdo lloji; familjet e tė burgosurve, tė tė arratisurve dhe tė tė mėrguarve; familjet qė nė qytetet e mėdha jetojnė praktikisht tė mėnjanuara; ato qė nuk kanė shtėpi; ato tė paplota apo me njė prind; familjet me fėmijė handikapatė apo tė droguar; familjet e tė alkoolizuarve; ato tė ērrėnjosura prej mjedisit tė tyre kulturor e shoqėror apo nė rrezik pėr ta humbur atė; ato tė diskriminuara pėr shkaqe politike apo pėr arsye tė tjera; familjet ideologjikisht tė ndara; ato qė nuk arrijnė tė kenė lehtė njė kontakt me famullinė, ato qė pėsojnė dhunė apo trajtime tė padrejta pėr shkak tė fesė sė tyre; ato tė pėrbėra nga bashkėshortė tė mitur; pleqtė, tė detyruar jo rrallė qė tė jetojnė nė vetmi dhe pa mjetet e duhura pėr jetesė.

    Familjet e migrantėve, sidomos kur bėhet fjalė pėr punėtorė e fshatarė, duhet tė mund tė gjejnė kudo, nė Kishė, atdheun e tyre. Kjo ėshtė njė detyrė tipike e Kishės, e cila ėshtė shenjė njėsie nė ndryshueshmėri. Pėr sa ėshtė e mundur tė asistohen prej meshtarėve tė tė njėjtit rit, kulturė dhe gjuhė tė tyre. Gjithashtu, Kishės i pėrket t’i bėjė thirrje ndėrgjegjes publike dhe atyre qė kanė autoritet nė jetėn shoqėrore, ekonomike e politike, qė punėtorėt tė gjejnė punė nė krahinėn dhe atdheun e tyre, tė shpėrblehen me pagėn e drejtė, familjet tė ribashkohen sa mė shpejt, tė merren nė konsideratė nė identitetin e tyre kulturor, tė trajtohen njėsoj me tė tjerat, dhe fėmijėve tė tyre t’u jepet mundėsia e formimit profesional dhe e ushtrimit tė profesionit, ashtu si edhe e pasjes sė tokės sė nevojshme pėr tė punuar e pėr tė jetuar.

    Njė problem i vėshtirė ėshtė ai i familjeve ideologjikisht tė ndara. Nė kėto raste kėrkohet njė kujdes i veēantė baritor. Para sė gjithash, me kujdes, duhet tė mbahet njė kontakt personal me kėto familje. Besimtarėt duhet tė forcohen nė fe dhe tė mbėshteten nė jetėn e krishterė. Edhe pse pala besnike ndaj katolicizmit nuk mund tė lėshojė pe, megjithatė, gjithmonė duhet tė mbahet njė dialog i gjallė me palėn tjetėr. Duhet tė shumohen shfaqjet e dashurisė e tė respektit, nė shpresėn e patundur tė mbajtjes fort tė njėsisė. Shumė varet edhe prej marrėdhėnieve mes prindėrve e bijve. Ideologjitė e ndryshme nga feja, nė fund tė fundit, mund t’i nxisin anėtarėt besimtarė tė familjes tė rriten nė fe dhe nė dėshminė e dashurisė.

    Momente tė tjera tė vėshtira, nė tė cilėt familja ka nevojė pėr ndihmėn e bashkėsisė kishtare dhe tė barinjve tė saj, mund tė jenė: adoleshenca e trazuar kundėrshtuese dhe nganjėherė e stuhishme e bijve; martesa e tyre, qė i shkėput prej familjes sė origjinės; moskuptimi apo mungesa e dashurisė nga ana e personave mė tė dashur; braktisja nga ana e bashkėshortit apo humbja e tij, qė hap pėrvojėn e dhimbshme tė vejnisė, tė vdekjes sė njė personi tė familjes qė e cungon dhe e shndėrron nė thellėsi bėrthamėn zanafillore tė familjes.

    Njėsoj nuk mund tė lihet pas dore prej Kishės momenti i moshės sė shtyrė, me tė gjitha pėrmbajtjet e saj pozitive e negative: tė thellimit tė mundur tė dashurisė bashkėshortore gjithnjė e mė tė pastruar e tė fisnikėruar prej besnikėrisė sė gjatė e tė pandėrprerė; tė gatishmėrisė pėr tė vėnė nė shėrbim tė tė tjerėve, nė njė formė tė re, mirėsinė e urtinė e grumbulluar dhe energjitė e mbetura; tė vetmisė sė rėndė, mė shpesh psikologjike e afektive se sa fizike; tė braktisjes sė mundshme apo tė vėmendjes sė pamjaftueshme nga ana e bijve dhe e tė afėrmve; tė vuajtjes prej sėmundjes, tė rėnies progresive tė forcave, tė pėruljes se duhet tė varen nga tė tjerėt, tė hidhėrimit se ndihen ndoshta si peshė pėr njerėzit e tyre tė dashur, tė afrimit tė momenteve tė fundit tė jetės. Kėto janė rastet nė tė cilat - siē kanė thėnė Etėrit Sinodalė - mund tė kuptohen e jetohen mė lehtė ato aspekte tė larta tė pėrshpirtėrisė martesore e familjare, qė frymėzohen nė vlerėn e Kryqit dhe ngjalljen e Krishtit, burim shenjtėrimi dhe hareje tė thellė nė jetėn e pėrditshme, nė pritje tė realiteteve tė mėdha eskatologjike tė jetės sė amshuar.

    Nė tė gjitha kėto situata tė ndryshme tė mos lihet kurrė pas dore lutja, burimi i dritės dhe i forcės dhe ushqimi i shpresės sė krishterė.

    Martesat e pėrziera

    78. Numri nė rritje i martesave mes katolikėve dhe tė pagėzuarve tė tjerė kėrkon edhe njė vėmendje tė veēantė baritore nė dritėn e orientimeve dhe tė normave, qė gjenden nė dokumentet mė tė fundit tė Selisė sė Shenjtė dhe nė ato tė pėrpunuar prej Konferencave ipeshkvore, pėr tė lejuar zbatimin konkret tė tyre nė situatat e ndryshme.

    Ēiftet qė jetojnė nė martesė tė pėrzier paraqesin kėrkesa tė veēanta, tė cilat mund tė kufizohen nė tri pika kryesore.

    Para sė gjithash, duhet tė mbahen parasysh detyrimet e palės katolike qė rrjedhin prej fesė, pėr sa i pėrket ushtrimit tė lirė tė saj dhe detyrimit si pasojė pėr tė paraparė, sipas forcave tė veta, pėr pagėzimin dhe edukimin e bijve nė fenė katolike[178].

    Duhet tė mbahen parasysh vėshtirėsitė e veēanta tė lidhura me marrėdhėniet mes burrit e gruas, pėr sa i pėrket respektimit tė lirisė fetare: ky mund tė shkelet si nėpėrmjet presioneve tė padrejta pėr tė arritur ndryshimin e bindjeve fetare tė palės tjetėr, si nėpėrmjet pengesave qė i bėhen shfaqjeve tė lira tė tyre nė praktikimin fetar.

    Pėr sa i pėrket formės liturgjike dhe kanonike tė martesės, Ordinarėt mund ta pėrdorin gjerėsisht pushtetin e tyre pėr nevoja tė ndryshme.

    Nė trajtimin e kėtyre kėrkesave tė veēanta duhet tė mbahen parasysh pikat qė vijojnė:

    • nė pėrgatitjen e pėrshtatshme pėr kėtė lloj martese, duhet tė bėhet ēdo pėrpjekje e arsyeshme qė tė kuptohet mirė doktrina katolike mbi cilėsitė dhe kėrkesat e martesės, ashtu si edhe pėr t’u siguruar qė nė tė ardhmen tė mos verifikohen presionet dhe pengesat, pėr tė cilat u fol mė lart;
    • ka shumė rėndėsi qė, me mbėshtetjen e bashkėsisė, pala katolike tė forcohet nė fenė e vet dhe tė ndihmohet pozitivisht qė tė piqet nė kuptimin dhe nė praktikimin e saj, nė mėnyrė qė tė bėhet dėshmitare e vėrtetė e besueshme nė gjirin e familjes, nėpėrmjet vetė jetės dhe cilėsisė sė dashurisė sė shfaqur ndaj bashkėshortit tjetėr dhe ndaj fėmijėve.

    Martesat mes katolikėve dhe tė pagėzuarve tė tjerė, megjithėse nė fizionominė e tyre tė veēantė, paraqesin elemente tė shumta qė ėshtė mirė tė pėrmirėsohen dhe tė zhvillohen, si pėr vlerėn e tyre tė brendshme, ashtu edhe pėr ndihmesėn qė mund t’i japin lėvizjes ekumenike. Kjo ėshtė veēanėrisht e vėrtetė kur tė dy bashkėshortėt janė besnikė ndaj angazhimeve tė tyre fetare. Pagėzimi i pėrbashkėt dhe dinamizmi i hirit, nė kėto martesa, u japin bashkėshortėve bazėn dhe motivimin pėr tė shprehur njėsinė e tyre nė sferėn e vlerave morale e shpirtėrore.

    Pėr kėtė qėllim, edhe pėr tė vėnė nė dukje rėndėsinė ekumenike tė njė martese tė tillė tė pėrzier, tė jetuar plotėsisht nė fe tė tė dy bashkėshortėve tė krishterė, duhet kėrkuar - edhe pse jo gjithmonė ėshtė e lehtė - njė bashkėpunim i pėrzemėrt mes mbarėshtuesit katolik dhe atij jo katolik, qė prej kohės sė pėrgatitjes pėr martesė dhe tė dasmės.

    Pėr sa i pėrket pjesėmarrjes sė bashkėshortit jo katolik nė kungimin eukaristik, tė ndiqen normat e dhėna prej Sekretariatit pėr bashkimin e tė krishterėve[179].

    Nė anė tė ndryshme tė botės, sot, regjistrohet njė numėr nė rritje i martesave mes katolikėve dhe jo tė pagėzuarve. Nė shumė prej tyre bashkėshorti jo i pagėzuar ushtron njė besim tjetėr dhe bindjet e tij duhet tė trajtohen me respekt, sipas parimeve tė Deklaratės Nostra aetate e Koncilit II Ekumenik tė Vatikanit rreth marrėdhėnieve me besimet jo tė krishtera; por jo nė pak martesa tė tjera, veēanėrisht nė shoqėritė e shekullarizuara, personi jo i pagėzuar nuk dėshmon asnjė besim. Pėr kėto martesa ėshtė e nevojshme qė konferencat ipeshkvore dhe secili ipeshkėv tė marrin masa baritore tė pėrshtatshme, qė synojnė tė garantojnė mbrojtjen e fesė sė bashkėshortit katolik dhe tutelimin e ushtrimit tė lirė tė saj, sidomos pėr sa i pėrket detyrės pėr tė bėrė gjithēka ėshtė nė dorėn e tij qė fėmijėt tė pagėzohen dhe tė edukohen si katolikė. Bashkėshorti katolik, gjithashtu, duhet tė mbėshtetet me ēdo mėnyrė nė angazhimin pėr tė dhėnė brenda familjes njė dėshmi tė pastėr feje dhe jete katolike.

    Veprimi baritor pėrballė disa situatave tė parregullta

    79. Nė kujdesin e vet pėr tė tuteluar familjen nė ēdo dimension tė sajin, jo vetėm nė atė fetar, Sinodi i Ipeshkvinjve nuk ka lėnė pa marrė nė njė konsideratė tė vėmendshme disa situata tė parregullta nga ana fetare dhe shpesh edhe shoqėrore, qė - nė ndryshimet e sotme tė shpejta tė kulturave, mjerisht janė duke u pėrhapur edhe mes katolikėve, me njė dėm jo tė vogėl tė vetė institucionit familjar dhe tė shoqėrisė, qelizėn themelore tė sė cilės e pėrbėn ajo.

    a) Martesa pėr eksperiment

    80. Njė situatė e parė e parregullt ėshtė ajo qė e quajnė “martesė pėr eksperiment”, qė shumė njerėz sot dėshirojnė ta arsyetojnė, duke i dhėnė asaj njė farė vlere. Vetė arsyeja njerėzore tė bėn ta kuptosh papranueshmėrinė e saj, duke treguar se sa pak bindėse ėshtė tė bėsh “eksperiment” nė lidhje me personat njerėzorė, dinjiteti i tė cilėve kėrkon qė ata tė jenė gjithmonė dhe vetėm qėllim i dashurisė sė dhurimit pa asnjė kufi as kohe as tė njė rrethane tjetėr.

    Nga ana e vet, Kisha nuk mund tė lejojė njė lloj tė tillė bashkimi pėr arsye tė mėtejshme origjinale qė rrjedhin prej fesė. Nė tė vėrtetė, nga njėra anė dhurimi i trupit nė marrėdhėnien seksuale ėshtė simboli real i dhurimit tė tė gjithė personit: njė dhurim i tillė, ndėrkaq, nė ekonominė aktuale nuk mund tė zbatohet me njė vėrtetėsi tė plotė pa pjesėmarrjen e dashurisė, dhėnė prej Krishtit. Pastaj, nga ana tjetėr, martesa mes dy tė pagėzuarve ėshtė simboli real i bashkimit tė Krishtit me Kishėn, njė bashkim jo i pėrkohshėm apo “nė eksperiment”, por pėrjetėsisht besnik; prandaj mes dy tė pagėzuarve nuk mund tė ekzistojė tjetėr veēse njė martesė e pazgjidhshme.

    Kjo situatė zakonisht nuk mund tė kapėrcehet nėse personi njerėzor, qė prej fėmijėrisė, nuk ėshtė edukuar me ndihmėn e hirit tė Krishtit dhe pa druajtje, pėr ta zotėruar lakminė fillestare dhe tė vendosė me tė tjerėt marrėdhėnie dashurie tė pastėr. Kjo nuk arrihet pa njė edukim tė vėrtetė nė dashurinė e pėrnjėmendtė dhe nė pėrdorimin e drejtė tė seksualitetit, tė tillė qė ta udhėheqė personin njerėzor sipas ēdo dimensioni tė tij, dhe prandaj edhe nė atė qė i pėrket trupit tė tij, nė plotėsinė e misterit tė Krishtit.

    Do tė jetė shumė e dobishme tė hetohen shkaqet e kėsaj dukurie, edhe nė aspektin e saj psikologjik e sociologjik, nė mėnyrė qė tė arrihet tė gjendet njė terapi e pėrshtatshme.

    b) Bashkimet e lira faktikisht

    81. Bėhet fjalė pėr bashkime pa asnjė lidhje institucionale publikisht tė njohur, as civile as fetare. Kjo dukuri - gjithashtu gjithnjė e mė e shpeshtė - nuk mund tė mos e tėrheqė vėmendjen e barinjve tė shpirtrave, edhe sepse nė bazė tė saj mund tė jenė elementė shumė tė ndryshėm mes tyre, qė duke vepruar mbi ta ndoshta do tė jetė e mundur tė kufizohen pasojat e tyre.

    Nė tė vėrtetė, disa njerėz ndihen gati tė detyruar t’i bėjnė kėto bashkime prej situatave tė vėshtira - ekonomike, kulturore e fetare - pasi, duke bėrė njė martesė tė rregullt, do tė pėsonin njė dėmtim, njė humbje dobish ekonomike, njė diskriminim, etj. Ndėrsa te tė tjerėt takohet njė qėndrim pėrbuzjeje, kundėrshtimi apo neverie tė shoqėrisė, tė institucionit familjar, tė rendit socio-politik, ose vetėm njė qėndrim kėrkimi tė kėnaqėsisė. Sė fundi, disa njerėz tė tjerė janė tė shtyrė prej padijes e varfėrisė sė skajshme, nganjėherė prej kushtėzimeve tė shkaktuara prej situatave tė padrejtėsisė sė vėrtetė, ose edhe prej njė farė papjekurie psikologjike, qė i bėn tė pasigurt e tė druajtur pėr tė bėrė njė lidhje tė qėndrueshme e pėrfundimtare. Nė disa vende doket tradicionale e parashohin martesėn e vėrtetė vetėm pas njė periudhe bashkėjetese dhe pas lindjes sė fėmijės sė parė.

    Secili prej kėtyre elementėve i shtron Kishės probleme tė guximshme baritore, pėr shkak tė pasojave tė rėnda qė rrjedhin prej tyre, si fetare e morale (humbja e ndjenjės fetare tė martesės, e parė nė dritėn e Besėlidhjes sė Hyjit me popullin e vet; privimi i hirit tė sakramentit; skandali i rėndė), ashtu edhe shoqėrore (shkatėrrim i konceptit tė familjes; dobėsim i ndjenjės sė besnikėrisė edhe ndaj shoqėrisė; trauma tė mundshme psikologjike tek bijtė; afirmimi i egoizmit).

    Do tė jetė detyrė e barinjve dhe e bashkėsisė kishtare t’i njohin kėto situata dhe shkaqet e tyre konkrete, rast pėr rast; t’u afrohen bashkėjetuesve me maturi e respekt; tė punojnė me njė veprim ndriēimi tė durueshėm, ndreqjeje tė mėshirshme, dėshmie familjare tė krishterė, qė mund t’ua sheshojė atyre rrugėn drejt rregullimit tė situatės. Por sidomos, duhet vepruar pėr parandalimin e tyre, duke kultivuar ndjenjėn e besnikėrisė nė tė gjithė edukimin moral e fetar tė tė rinjve, duke i udhėzuar mbi kushtet dhe strukturat qė e favorizojnė kėtė besnikėri, pa tė cilėn nuk jepet liri e vėrtetė, duke i ndihmuar tė piqen shpirtėrisht, duke i bėrė tė kuptojnė realitetin e pasur njerėzor dhe mbinatyror tė martesės-sakrament.

    Populli i Hyjit tė veprojė edhe pranė autoriteteve publike me qėllim qė, duke u bėrė ballė kėtyre prirjeve pėrēarėse tė vetė shoqėrisė dhe tė dėmshme pėr dinjitetin, sigurinė dhe mirėqenien e secilit shtetas, tė punojnė qė opinioni publik tė mos nxitet pėr ta nėnvleftėsuar rėndėsinė institucionale tė martesės dhe tė familjes. Dhe meqenėse nė shumė anė tė botės, nga varfėria e skajshme qė rrjedh prej strukturave socio-ekonomike tė padrejta apo tė papėrshtatshme, tė rinjtė nuk janė nė gjendje tė martohen siē duhet, shoqėria dhe autoritetet publike tė favorizojnė martesėn e ligjshme nėpėrmjet njė serie ndėrhyrjesh shoqėrore e politike, duke garantuar pagėn familjare, duke shpallur dispozita pėr njė banesė tė pėrshtatshme pėr jetėn familjare, duke krijuar mundėsi tė pėrshtatshme pune e jete.

    c) Katolikėt e bashkuar vetėm me martesė civile

    82. Ėshtė gjithnjė e mė i shpeshtė rasti i katolikėve qė, pėr arsye ideologjike e praktike, parapėlqejnė tė bėjnė vetėm martesėn civile, duke refuzuar ose tė paktėn duke e shtyrė atė fetare. Situata e tyre nuk mund tė barazohet patjetėr me atė tė bashkėjetuesve tė thjeshtė pa asnjė lidhje, pasi tek ata ka tė paktėn njė angazhim pėr njė gjendje tė saktė dhe ndoshta tė qėndrueshme jete, edhe pse shpesh nuk ėshtė larg kėtij hapi perspektiva e njė divorci tė mundshėm. Duke kėrkuar njohjen publike tė lidhjes nga ana e shtetit, kėta ēifte tregojnė se, sė bashku me dobitė, janė tė gatshėm tė marrin pėrsipėr edhe detyrimet. Pavarėsisht prej kėsaj, as kjo situatė nuk ėshtė e pranueshme nga ana e Kishės.

    Veprimi baritor do tė punojė pėr tė bėrė qė tė kuptohet nevoja e koherencės mes zgjedhjes sė jetės dhe tė fesė qė njeriu dėshmon, dhe do tė pėrpiqet tė bėjė gjithēka ėshtė e mundur pėr t’i bėrė kėta persona ta rregullojnė situatėn e tyre nė dritėn e parimeve tė krishtera. Megjithėse duke i trajtuar me dashuri tė madhe, dhe duke i shtyrė drejt jetės sė bashkėsive pėrkatėse, barinjtė e Kishės mjerisht nuk do tė mund t’i pranojnė nė sakramente.

    d) Tė ndarėt e tė divorcuarit jo tė rimartuar

    83. Arsye tė ndryshme, sikurse moskuptimet e ndėrsjella, paaftėsia pėr t’iu hapur marrėdhėnieve ndėrpersonale, etj., mjerisht mund ta ēojnė martesėn nė njė thyerje shpesh tė pandreqshme. Natyrisht ndarja duhet tė konsiderohet si zgjidhja e skajshme, pasi ēdo pėrpjekje tjetėr e arsyeshme ėshtė treguar e kotė.

    Vetmia dhe vėshtirėsitė e tjera janė shpesh trashėgimia e bashkėshortit tė ndarė, sidomos nėse ėshtė i pafajshėm. Nė kėtė rast bashkėsia kishtare duhet mė shumė se kurrė ta mbėshtesė, t’i japė vlerėsim, solidaritet, mirėkuptim dhe ndihmė konkrete nė mėnyrė qė ai ta ketė tė mundur ta ruajė besnikėrinė edhe nė situatėn e vėshtirė nė tė cilėn gjendet; ta ndihmojė pėr tė kultivuar nevojėn e faljes sė dashurisė sė krishterė dhe gatishmėrinė pėr rifillimin e mundshėm tė jetės bashkėshortore tė mėparshme.

    Analog ėshtė rasti i bashkėshortit qė ka pėsuar divorcin, por qė - duke e njohur pazgjidhshmėrinė e lidhjes martesore tė vlefshme - nuk e lė veten tė pėrfshihet nė njė bashkim tė ri, duke u angazhuar vetėm nė plotėsimin e detyrave tė veta familjare dhe tė pėrgjegjėsive tė jetės sė krishterė. Nė kėtė rast shembulli i tij i besnikėrisė dhe i koherencės sė krishterė merr njė vlerė tė veēantė dėshmie pėrballė botės dhe Kishės, duke e bėrė edhe mė tė nevojshėm, nga ana e saj, njė veprim tė vazhdueshėm dashurie dhe ndihme, pa pasur asnjė pengesė pėr pranimin nė sakramente.

    d) Tė divorcuarit e rimartuar

    84. Pėrvoja e pėrditshme, mjerisht, tregon se ai qė ka kėrkuar divorcin, nė mė tė shumtėn ka pėr qėllim kalimin nė njė bashkim tjetėr, natyrisht jo me ritin fetar katolik. Meqenėse bėhet fjalė pėr njė plagė qė, njėsoj me tė tjerat, ėshtė duke goditur gjithnjė e mė shumė edhe mjediset katolike, ky problem duhet tė pėrballohet me njė kujdes tė detyrueshėm. Etėrit Sinodalė e kanė studiuar shprehimisht. Nė tė vėrtetė, Kisha, e themeluar pėr shėlbimin e tė gjithė njerėzve dhe sidomos tė tė pagėzuarve, nuk mund t’i braktisė nė duart e vetvetes ata qė - tashmė tė bashkuar me lidhjen martesore sakramentale - kanė kėrkuar tė kalojnė nė njė martesė tė re. Prandaj, pa u lodhur do tė pėrpiqet tė vėrė nė dispozicion tė tyre mjetet e saj tė shėlbimit.

    Ta dinė barinjtė se, pėr hir tė sė vėrtetės, janė tė detyruar t’i dallojnė mirė situatat. Nė tė vėrtetė, ka ndryshim mes atyre qė sinqerisht janė pėrpjekur ta shpėtojnė martesėn e parė dhe janė braktisur krejtėsisht me tė padrejtė, dhe atyre qė pėr fajin e tyre tė madh kanė shkatėrruar njė martesė kanonikisht tė vlefshme. Nė fund, janė edhe ata qė kanė bėrė njė bashkim tė dytė me qėllim edukimin e fėmijėve, dhe nganjėherė janė subjektivisht tė sigurt nė ndėrgjegje se martesa e mėparshme, e shkatėrruar nė mėnyrė tė pandreqshme, nuk ka qenė kurrė e vlefshme.

    Sė bashku me Sinodin, i nxis ngrohtėsisht barinjtė dhe tėrė bashkėsinė e besimtarėve qė t’i ndihmojnė tė divorcuarit duke u kujdesur me dashuri qė tė mos e konsiderojnė veten tė ndarė prej Kishės, meqenėse munden e madje duhet, si tė pagėzuar, tė marrin pjesė nė jetėn e saj. Tė nxiten qė tė dėgjojnė Fjalėn e Hyjit, tė frekuentojnė Flinė e Meshės, tė jenė tė qėndrueshėm nė lutje, tė shtojnė veprat e mėshirshme dhe nismat e bashkėsisė nė favor tė drejtėsisė, tė edukojnė bijtė nė fenė e krishterė, tė kultivojnė shpirtin dhe veprat e pendesės pėr tė kėrkuar kėshtu, ditė pas dite, hirin e Hyjit. Kisha tė lutet pėr ta, t’i nxisė, tė tregohet nėnė e mėshirshme dhe t’i mbėshtesė kėshtu nė fe dhe nė shpresė.

    Megjithatė, Kisha thekson praktikėn e saj, tė bazuar nė Shkrimin e Shenjtė, se nuk i pranon nė kungimin eukaristik tė divorcuarit e rimartuar. Ata nuk mund tė pranohen nė tė, prej momentit qė gjendja e tyre dhe kushtet e tyre tė jetės e kundėrshtojnė objektivisht atė bashkim dashurie mes Krishtit dhe Kishės, qė shfaqet dhe zbatohet prej Eukaristisė. Pėrveē kėsaj, ka edhe njė arsye tė veēantė baritore; nėse do tė pranoheshin kėta persona nė Eukaristi, besimtarėt do tė nxiteshin nė gabim dhe konfuzion rreth doktrinės sė Kishės mbi pazgjidhshmėrinė e martesės.

    Pajtimi nė sakramentin e pendesės - qė do t’i hapte rrugėn sakramentit eukaristik - mund t’u jepet vetėm atyre qė, tė penduar se e kanė shkelur shenjėn e Besėlidhjes dhe tė besnikėrisė ndaj Krishtit, janė sinqerisht tė gatshėm pėr njė formė jete jo mė nė kundėrshtim me pazgjidhshmėrinė e martesės. Kjo konkretisht bėn qė kur burri dhe gruaja, pėr arsye serioze - si pėr shembull, edukimi i fėmijėve - nuk mund ta plotėsojnė detyrimin e ndarjes, “marrin pėrsipėr angazhimin tė jetojnė nė njė vetėpėrmbajtje tė plotė, pra tė heqin dorė prej akteve karakteristike tė bashkėshortėve”[180].

    Gjithashtu, respekti i duhur qoftė ndaj sakramentit tė martesės, qoftė ndaj vetė bashkėshortėve e familjarėve tė tyre, qoftė edhe ndaj bashkėsisė sė besimtarėve, ia ndalon ēdo bariu, pėr ēfarėdo arsyeje apo preteksti edhe baritor, tė zbatojė, nė dobi tė tė divorcuarve qė rimartohen, ceremoni tė ēfarėdo lloji. Nė tė vėrtetė, kėto do tė jepnin pėrshtypjen e kremtimit tė martesės sė re sakramentale tė vlefshme dhe si pasojė do tė shpienin nė gabim nė lidhje me pazgjidhshmėrinė e martesės sė lidhur nė mėnyrė tė vlefshme.

    Duke vepruar nė kėtė mėnyrė, Kisha dėshmon besnikėrinė e vet ndaj Krishtit dhe ndaj sė vėrtetės sė tij; nė tė njėjtėn kohė sillet me shpirt amnor ndaj kėtyre bijve tė saj, sidomos ndaj atyre qė, pa faj tė tyre, janė braktisur prej bashkėshortit tė tyre tė ligjshėm.

    Me besim tė patundur ajo beson se, edhe ata qė janė larguar prej urdhėrimit tė Zotit dhe nė kėtė gjendje jetojnė ende, do tė mund tė marrin prej Hyjit hirin e kthimit dhe tė shėlbimit, nėse do tė kenė qenė tė qėndrueshėm nė lutje, nė pendesė e nė dashuri.

    Njerėzit pa familje

    85. Edhe njė fjalė dėshiroj tė shtoj pėr njė kategori njerėzish qė, prej kushteve konkrete nė tė cilat jetojnė - dhe shpesh jo me vullnetin e tyre tė lirė - unė i konsideroj veēanėrisht tė afėrt pėr Zemrėn e Krishtit dhe tė denjė pėr dashurinė e pėrkujdesjen e dobishme tė Kishės dhe tė barinjve.

    Ekzistojnė nė botė shumė njerėz tė cilėt, fatkeqėsisht, nuk mund t’i referohen nė asnjė mėnyrė asaj qė mund tė pėrcaktohet nė kuptimin e vet si familje. Pjesė tė mėdha tė njerėzimit jetojnė nė gjendje varfėrie shumė tė madhe, nė tė cilėn pėrzierja, mungesa e banesave, parregullsia dhe paqėndrueshmėria e marrėdhėnieve, mungesa e skajshme e kulturės nuk lejojnė praktikisht qė tė mund tė flitet pėr familje tė vėrtetė. Ka edhe persona tė tjerė qė, pėr arsye tė ndryshme, kanė mbetur tė vetėm nė botė. Megjithatė, pėr tė gjithė ata ekziston njė “lajm i mirė i familjes”.

    Nė dobi tė atyre qė jetojnė nė varfėri tė skajshme, kam folur edhe mė parė pėr nevojėn e ngutshme pėr tė punuar me guxim qė tė gjenden zgjidhje, edhe nė nivelin politik, tė cilat lejojnė tė ndihmohen pėr ta kapėrcyer kėtė gjendje ēnjerėzore poshtėruese. Ėshtė njė detyrė qė i pėrket, solidarisht, gjithė shoqėrisė, por nė mėnyrė tė veēantė autoriteteve pėr arsye tė detyrės sė tyre dhe pėrgjegjėsive qė vijnė si pasojė, si edhe familjeve, qė duhet tė tregojnė mirėkuptim tė madh dhe vullnet pėr ndihmė.

    Atyre qė nuk kanė njė familje natyrore duhet t’u hapen edhe mė tepėr dyert e familjes sė madhe tė Kishės, e cila konkretizohet nga ana e saj nė familjen dioqezane e famullitare, nė bashkėsitė kishtare bazė apo nė lėvizjet apostolike. Askush nuk ėshtė pa familje nė kėtė botė: Kisha ėshtė shtėpi dhe familje pėr tė gjithė, sidomos pėr ata qė janė “tė lodhur e tė shtypur”[181].

  3. #13
    Zoti ėshtė Dashuri! Maska e NoName
    Anėtarėsuar
    01-03-2006
    Vendndodhja
    Doblibarė
    Postime
    2,192
    Pėrfundim

    86. Ju bashkėshortė, ju etėr e nėna familjesh;

    ju, tė rinj e vajza, qė jeni e ardhmja dhe shpresa e Kishės dhe e botės, dhe do tė jeni bėrthama mbėshtetėse dhe dinamike e familjes nė mijėvjeēarin e tretė qė po afrohet;

    ju, tė nderuar e tė dashur Vėllezėr nė episkopat e nė meshtari, tė dashur bij rregulltarė e rregulltare, shpirtra tė kushtuar Zotit, qė bashkėshortėve u dėshmoni realitetin e fundit tė dashurisė sė Hyjit;

    ju, njerėz me ndjenja tė pastra e tė drejta, qė me ēfarėdo titulli mendoni pėr fatet e familjes, me zell tė dridhshėm i drejtohet shpirti im nė pėrfundim tė kėsaj Nxitjeje Apostolike.

    E ardhmja e njerėzimit kalon nėpėrmjet familjes!

    Pra, ėshtė e domosdoshme dhe e ngutshme qė ēdo njeri vullnetmirė tė angazhohet pėr t’i shpėtuar e pėr t’i promovuar vlerat dhe kėrkesat e familjes.

    Njė pėrpjekje tė veēantė nė lidhje me kėtė ndiej se duhet t’u kėrkoj bijve tė Kishės. Ata, qė nė fenė e tyre e njohin plotėsisht planin e mrekullueshėm tė Hyjit, kanė njė arsye mė shumė pėr ta pasur pėrzemėr realitetin e familjes nė kėtė kohė tonėn prove dhe hiri.

    Ata duhet ta duan nė mėnyrė tė veēantė familjen. Kjo ėshtė njė detyrė konkrete dhe kėrkuese.

    Ta duash familjen do tė thotė tė dish t’i ēmosh vlerat e mundėsitė e saj, duke i promovuar ato gjithmonė. Ta duash familjen do tė thotė tė zbulosh rreziqet dhe tė kėqijat qė e kėrcėnojnė, qė tė mund t’i kapėrcesh. Ta duash familjen do tė thotė tė punosh pėr t’i krijuar asaj njė mjedis qė ndihmon zhvillimin e saj. Dhe pėrsėri, ėshtė formė e shkėlqyer dashurie t’i rijapėsh familjes sė krishterė tė sotme, shpesh tė tunduar prej dėshpėrimit dhe nė ankth prej vėshtirėsive tė zmadhuara, arsye tė besimit nė vetvete, nė pasuritė e veta natyrore dhe tė hirit nė misionin qė Hyji i ka besuar. “Duhet qė familjet e kohės sonė tė rimarrin vlerė! Duhet qė tė ndjekin Krishtin!”[182].

    Gjithashtu, u pėrket tė krishterėve detyra pėr ta shpallur me hare e bindje lajmin “e mirė” mbi familjen, e cila ka njė nevojė absolute pėr t’i dėgjuar pėrsėri dhe pėr t’i kuptuar gjithnjė e mė thellė fjalėt e vėrteta qė i zbulojnė identitetin e saj, burimet e saj tė brendshme, rėndėsinė e misionit tė saj nė Qytetin e njerėzve dhe nė atė tė Hyjit.

    Kisha e njeh rrugėn nėpėrmjet sė cilės familja mund tė arrijė nė zemrėn e sė vėrtetės sė vet tė thellė. Kėtė rrugė, qė Kisha e ka mėsuar nė shkollėn e Krishtit dhe nė atė tė historisė, tė interpretuar nė dritėn e Shpirtit, ajo nuk e imponon, por ndien nė vetvete nevojėn e vet tė pamposhtur pėr t’ua propozuar tė gjithėve pa druajtje, madje me besim e shpresė tė madhe, megjithėse duke e ditur se “lajmi i mirė” njeh gjuhėn e Kryqit. Por nėpėrmjet Kryqit familja mund tė arrijė nė plotėsinė e qenies sė vet dhe nė pėrsosjen e dashurisė sė vet.

    Sė fundi, dėshiroj t’i ftoj tė gjithė tė krishterėt tė bashkėpunojnė, pėrzemėrsisht dhe me guxim, me tė gjithė njerėzit vullnetmirė, qė e jetojnė pėrgjegjėsinė e tyre nė shėrbim tė familjes. Ata qė i kushtohen tė mirės sė saj nė gjirin e Kishės, nė emrin e saj dhe tė frymėzuar prej saj, qofshin individė apo grupe, lėvizje apo shoqata, gjejnė shpesh pranė tyre persona dhe institucione tė ndryshme qė veprojnė pėr tė njėjtin ideal. Nė besnikėri ndaj vlerave tė Ungjillit dhe tė njeriut dhe nė respekimin e njė pluralizmi tė ligjshėm nismash, ky bashkėpunim do tė mund tė favorizojė njė promovim mė tė shpejtė dhe tė plotė tė familjes.

    Dhe tani, duke e pėrfunduar kėtė mesazh baritor, qė synon tė nxisė vėmendjen e tė gjithėve mbi detyrat e rėnda por tėrheqėse tė familjes sė krishterė, dėshiroj tė thėrras mbrojtjen e shenjtes Familje tė Nazaretit.

    Prej njė plani tė mistershėm tė Hyjit, nė tė ka jetuar i fshehur pėr shumė vjet Biri i Hyjit: pra ajo ėshtė prototipi dhe shembulli i tė gjitha familjeve tė krishtera. Dhe ajo Familje, e vetmja nė botė, qė ka kaluar njė ekzistencė anonime dhe tė heshtur nė njė qytezė tė vogėl tė Palestinės; qė ka qenė e provuar prej varfėrisė, prej pėrndjekjes, prej mėrgimit; qė e ka lavdėruar Hyjin nė mėnyrė pakrahasueshmėrisht tė lartė e tė pastėr, nuk do tė lėrė pa i ndihmuar familjet e krishtera, madje tė gjitha familjet e botės, nė besnikėrinė ndaj detyrave tė tyre tė pėrditshme, nė durimin e anktheve dhe vėshtirėsive tė jetės, nė hapjen zemėrgjerė ndaj nevojave tė tė tjerėve, nė pėrmbushjen e hareshme tė planit tė Hyjit nė lidhje me ta.

    Shėn Jozefi “njeri i drejtė”, punėtor i palodhshėm, rojtar shumė i ndershėm i pengjeve tė besuar atij, i ruajtė, i mbrojtė, i ndriēoftė gjithmonė.

    Virgjėra Mari, ashtu siē ėshtė Nėnė e Kishės, qoftė edhe Nėna e “Kishės shtėpiake”, dhe, falė ndihmės sė saj amnore, ēdo familje e krishterė u bėftė vėrtet njė “Kishė e vogėl”, nė tė cilėn tė pasqyrohet e tė rijetojė misteri i Kishės sė Krishtit. Ajo, Shėrbėtorja e Zotit, qoftė shembulli i pranimit tė pėrvuajtur e zemėrgjerė tė vullnetit tė Hyjit; Ajo, Nėna e Dhimbshme nė kėmbėt e Kryqit, i ngushėlloftė vuajtjet dhe i fshiftė lotėt e atyre qė vuajnė prej vėshtirėsisė sė familjeve tė tyre.

    Dhe Krishti Zot, Mbret i gjithėsisė, Mbret i familjeve, qoftė i pranishėm, sikurse nė Kanė, nė ēdo vatėr tė krishterė pėr tė dhuruar dritė, gėzim, kthjelltėsi, forcė. Atij, nė ditėn e kushtuar Mbretėrimit tė tij, i kėrkoj qė ēdo familje tė dijė t’i sjellė bujarisht ndihmesėn e vet origjinale ardhjes nė botė tė Mbretėrisė sė tij, “Mbretėri e sė vėrtetės dhe e jetės, e shenjtėrisė dhe e hirit, e drejtėsisė, e dashurisė dhe e paqes”[183], drejt sė cilės ecėn historia.

    Atij, Marisė, Jozefit ia besoj ēdo familje. Duarve tė tyre dhe zemrave tė tyre ua paraqes kėtė nxitje: Ata jua shtrifshin Juve, tė nderuar Vėllezėr e tė dashur bij, dhe i hapshin zemrat tuaja ndaj dritės qė Ungjilli rrezaton mbi ēdo familje.

    Tė gjithėve dhe secilit, duke i siguruar lutjen time tė vazhdueshme, i jap nga zemra Bekimin Apostolik, nė emėr tė Atit, tė Birit e tė Shpirtit Shenjt.

    Dhėnė nė Romė, pranė Shėn Pjetrit, mė 22 nėntor,
    Solemniteti i Z. T. Jezu Krishtit Mbret i gjithėsisė, i vitit 1981, i katėrti i Pontifikatit


    Joannes Paulus II





    _______________
    BIBLIOGRAFIA:

    [1] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 52.

    [2] Krh. Gjon Pali II, Homelia pėr hapjen e Sinodit IV tė Ipeshkvinjve, 2 (26 shtator 1980): AAS 72 (1980), 1008.

    [3] Krh. Zan 1-2.

    [4] Krh. Ef 5.

    [5] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 47; Gjon Pali II, Letra Appropinquat iam, 1 (15 gusht 1980): AAS 72 (1980), 791.

    [6] Krh. Mt 19, 4.

    [7] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 47.

    [8] Krh. Gjon Pali II, Fjalimi nė Kėshillin e Sekretarisė sė Pėrgjithshme tė Sinodit tė Ipeshkvinjve (23 shkurt 1980): Insegnamenti di Giovanni Paolo II, III, 1 (1980), 472-476.

    [9] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 4.

    [10] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 12.

    [11] Krh. 1 Gjn 2, 20.

    [12] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 35.

    [13] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 12; Kongregata e Shenjtė pėr Doktrinėn e Fesė, Dekl. Mysterium Ecclesiae, 2: AAS 65 (1973), 398-400.

    [14] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 12; Kushtetuta dogmatike mbi Zbulimin Hyjnor Dei Verbum, 10.

    [15] Krh. Gjon Pali II, Homelia pėr hapjen e Sinodit VI tė Ipeshkvinjve, 3 (26 shtator 1980): AAS 72 (1980), 1008.

    [16] Krh. shėn Agustini, De Civitate Dei, XIV, 28: CSEL 40, II, 56-57.

    [17] Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 15.

    [18] Krh. Ef. 3, 8; Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 44; Dekr. mbi veprimtarinė misionare tė Kishės Ad gentes, 15 e 22.

    [19] Krh. Mt 19, 4 v.

    [20] Krh. Zan 1, 26-27.

    [21] 1 Gjn 4, 8.

    [22] Krh. Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 12.

    [23] Krh. ibid., 48.

    [24] Krh. p.sh. Oz 2, 21; Jer 3, 6-13; Is 54.

    [25] Krh. Ez 16, 25.

    [26] Krh. Oz 3.

    [27] Krh. Zan 2, 24; Mt 19, 5.

    [28] Krh. Ef 5, 32-33.

    [29] Tertuliani, Ad uxorem, II, 8, 6-8: CCL I, 393.

    [30] Krh. Konc. Ekum. i Trident., seksioni XXIV, kan. 1: I. D. Mansi, Sacrorum Conciliorum Nova et Amplissima Collectio, 33, 149-150.

    [31] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 48.

    [32] Gjon Pali II, Fjalimi drejtuar Delegatėve tė “Centre de Liaison des Equipes de Recherche”, 3 (3 nėntor 1979): Insegnamenti di Giovanni Paolo II, II, 2 (1979), 1032.

    [33] Ibid., 4: l.c., fq. 1032.

    [34] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 50.

    [35] Krh. Zan 2, 24.

    [36] Ef 3, 15.

    [37] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 78.

    [38] Shėn Gjon Gojarti, La verginita’, X: PG 48, 540.

    [39] Krh. Mt 22, 30.

    [40] Krh. 1 Kor 7, 32-35.

    [41] Konc. II Ekum. i Vat., Dekr. mbi pėrtėritjen e jetės rregulltare Perfectae caritatis, 12.

    [42] Krh. Piu XII, Let. Enc. Sacra virginitas, II: AAS 46 (1954), 174 v.

    [43] Krh. Gjon Pali II, Letra Novo incipiente, 9 (8 prill 1979): AAS 71 (1979), 410-411.

    [44] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 48.

    [45] Gjon Pali II, Let. Enc. Redemptor hominis, 10: AAS 71 (1979), 274.

    [46] Mt 19, 6; krh. Zan 2, 24.

    [47] Krh. Gjon Pali II, Fjalim drejtuar Bashkėshortėve, 4 (Kinshasa, 3 maj 1980): AAS 72 (1980), 426-427.

    [48] Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 49; krh. Gjon Pali II, Fjalim drejtuar Bashkėshortėve, 4 (Kinshasa, 3 maj 1980); l.c.

    [49] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 48.

    [50] Krh. Ef 5, 25.

    [51] Mt 19, 8.

    [52] Zb 3, 14.

    [53] Krh. 2 Kor 1, 20.

    [54] Krh. Gjn 13, 1.

    [55] Mt 19, 6.

    [56] Rom 8, 29.

    [57] Shėn Toma i Akuinit, Summa Theologiae, IIa-ae, 14, 2, nė 4.

    [58] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn, Lumen gentium, 11; krh. Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 11.

    [59] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 52.

    [60] Krh. Ef 6, 1-4; Kol 3, 20-21.

    [61] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 48.

    [62] Gjn 17, 21.

    [63] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 24.

    [64] Zan 1, 27.

    [65] Gal 3, 26.28.

    [66] Krh. Gjon Pali II, Let. Enc. Laborem exercens., 19: AAS 73 (1981) 625.

    [67] Zan 2, 18.

    [68] Ibid., 2, 23.

    [69] Shėn Ambrozi, Exameron V, 7, 19: CSEL 32, I, 154.

    [70] Pali VI, Let. Enc. Humanae vitae, 9: AAS 60 (1968) 486.

    [71] Krh. Ef 5, 25.

    [72] Krh. Gjon Pali II, Homelia drejtuar besimtarėve tė Ternit, 3-5 (19 mars 1981): AAS 73 (1981), 268-271.

    [73] Krh. Ef 3, 15.

    [74] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 52.

    [75] Lk 18, 16; Mt 19, 14; Mk 10, 14.

    [76] Gjon Pali II, Fjalim nė Asamblenė e Pėrgjithshme tė Kombeve tė Bashkuara, 21 (2 tetor 1979): AAS 71 (1979), 1159.

    [77] Lk 2, 52.

    [78] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 48.

    [79] Gjon Pali II, Fjalim drejtuar pjesėmarrėsve nė “International Forum on Active Aging”, 5 (5 shtator 1980): Insegnamenti di Giovanni Paolo II, III, 2 (1980), 539.

    [80] Zan 1, 28.

    [81] Krh. ibid., 5, 1 vv.

    [82] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 50.

    [83] Propositio 22. Pėrfundimi i nr. 11 tė Enc. Humanae vitae pohon kėshtu: “Duke u bėrė thirrje njerėzve pėr zbatimin e normave tė ligjit natyror tė interpretuar prej doktrinės sė pėrhershme, Kisha mėson se ēfarėdo akti martesor duhet tė mbetet i hapur ndaj pėrēimit tė jetės (ut quilibet matrimonii usus ad vitam humanam procreandam per se destinatus permaneat)”: AAS 60 (1968), 488.

    [84] Krh. 2 Kor 1, 19; Zb 3, 14.

    [85] Krh. Mesazhi i Sinodit VI tė Ipeshkvinjve drejtuar Familjeve tė krishtera nė botėn bashkėkohore, 5 (24 tetor 1980).

    [86] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 51.

    [87] Let. Enc. Humanae vitae, 7: AAS 60 (1968), 485.

    [88] Ibid., 12: l.c., 488-489.

    [89] Ibid., 14: l.c., 490.

    [90] Ibid., 13: l.c., 489.

    [91] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 51.

    [92] Pali VI, Let. Enc. Humanae vitae, 29: AAS 60 (1968), 501.

    [93] Krh. ibid., 25: l.c., 498-499.

    [94] Ibid., 21: l.c., 496.

    [95] Gjon Pali II, Homelia pėr pėrfundimin e Sinodit VI tė Ipeshkvinjve, 8 (25 tetor 1980): AAS 72 (1980), 1083.

    [96] Krh. Pali VI, Let. Enc. Humanae vitae, 28: AAS 60 (1980).

    [97] Krh. Gjon Pali II, Fjalim drejtuar Delegatėve tė “Centre de Liaison des Equipes de Recherche”, 9 (3 nėntor 1979): Insegnamenti di Giovanni Paolo II, II 2 (1979), 1035; krh. edhe Fjalimin drejtuar Pjesėmarrėsve nė Kongresin e parė pėr Familjet e Afrikės dhe tė Europės (15 janar 1981): L’Osservatore Romano (16 janar 1981).

    [98] Let. Enc. Humanae vitae, 25: AAS 60 (1968), 499.

    [99] Deklarata mbi Edukimin e krishterė Gravissimum educationis, 3.

    [100] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 35.

    [101] Shėn Toma i Akuinit, Summa contra Gentiles, IV, 58.

    [102] Dekl. mbi Edukimin e krishterė Gravissimum educationis, 2.

    [103] Nxit. Ap. Evangelii nuntiandi, 71: AAS 68 (1976) 60-61.

    [104] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Dekl. mbi Edukimin e krishterė Gravissimum educationis, 3.

    [105] Konc. II Ekum. i Vat., Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 11.

    [106] Kusht. baritore mbi kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 52.

    [107] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 11.

    [108] Rom 12, 13.

    [109] Mt 10, 42.

    [110] Krh. Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 30.

    [111] Konc. II Ekum. i Vat., Dekl. mbi lirinė fetare Dignitatis humanae, 5.

    [112] Krh. Propositio, 42.

    [113] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 31.

    [114] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 11; Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 11; Gjon Pali II, Homelia pėr hapjen e Sinodit VI tė Ipeshkvinjve, 3 (26 shtator, 1980): AAS 72 (1980), 1008.

    [115] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 11.

    [116] Krh. Ibid., 41.

    [117] Vap 4, 32.

    [118] Krh. Pali VI, Let. Enc. Humanae vitae, 9: AAS 60 (1968), 486-487.

    [119] Kusht. baritore mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 48

    [120] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Zbulimin Hyjnor Dei Verbum, 1.

    [121] Krh. Rom 16, 26.

    [122] Krh. Pali VI, Let. Enc. Humanae vitae, 25: AAS 60 (1968), 498.

    [123] Nxit. Ap. Evangelii nuntiandi, 71: AAS 68 (1976), 60-61.

    [124] Krh. Fjalimi nė Asamblenė III tė Pėrgjithshme tė Ipeshkvinjve tė Amerikės Latine, IV, a (28 janar 1979): AAS 71 (1979), 204.

    [125] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 35.

    [126] Gjon Pali II, Nxit. Ap. Catechesi tradendae, 68: AAS 71 (1979), 1334.

    [127] Krh. Ibid., 36: l.c., 1308.

    [128] Krh. 1 Kor 12, 4 vv.; Ef 4, 12-13.

    [129] Mk 16, 15.

    [130] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 11.

    [131] Vap 1, 8.

    [132] Krh. 1 Pjt 3, 1-2.

    [133] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 35; Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 11.

    [134] Krh. Vap 18; Rom 16, 3-4.

    [135] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Dekr. mbi veprimtarinė misionare tė Kishės Ad gentes, 39.

    [136] Konc. II Ekum. i Vat., Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 30.

    [137] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 10.

    [138] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. e pėrgjithshme mbi Kishėn nė botėn bashkėkohore Gaudium et spes, 49.

    [139] Ibid., 48.

    [140] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 41.

    [141] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. mbi Liturgjinė e shenjtė Sacrosanctum Concilium, 59.

    [142] Krh. 1 Pjt 2, 5; Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 34.

    [143] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentium, 34.

    [144] Kusht. mbi Liturgjinė e shenjtė Sacrosanctum Concilium, 78.

    [145] Krh. Gjn 19, 34.

    [146] Nr. 25: AAS 60 (1968), 499.

    [147] Ef 2, 4.

    [148] Krh. Gjon Pali II, Let. Enc. Dives in misericordia, 13: AAS 72 (1980), 1218-1219.

    [149] Krh. 1 Pjt 2, 5.

    [150] Mt 18, 19-20.

    [151] Konc. II Ekum. i Vat., Dekl. mbi Edukimin e krishterė Gravissimum educationis, 3; krh. Gjon Pali II, Nxit. Ap. Catechesi tradendae, 36: AAS 71 (1979), 1308.

    [152] Fjalimi nė Audiencėn e pėrgjithshme (11 gusht 1976): Insegnamenti di Paolo VI, XIV (1976), 640.

    [153] Krh. Kusht. mbi Liturgjinė e shenjtė Sacrosanctum Concilium, 12.

    [154] Krh. Institutio Generalis de Liturgia Horarum, 27.

    [155] Pali VI, Nxit. Ap. Marialis cultus, 52-54: AAS 66 (1974), 160-161.

    [156] Gjon Pali II, Fjalim nė Shenjtėroren e Mentorelės (29 tetor 1978): Insegnamenti di Giovanni Paolo II, I (1978), 78-79.

    [157] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 4.

    [158] Krh. Gjon Pali I, Fjalim drejtuar Ipeshkvinjve tė Rajonales XII Baritore tė Shteteve tė Bashkuara tė Amerikės (21 shtator 1978): AAS 70 (1978), 767.

    [159] Rom 8, 2.

    [160] Ibid., 5, 5.

    [161] Krh. Mk 10, 45.

    [162] Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. dogmatike mbi Kishėn Lumen gentim, 36.

    [163] Dekr. mbi apostullatin e Laikėve Apostolicam actuositatem, 8.

    [164] Mesazhi i Sinodit VI tė Ipeshkvinjve drejtuar Familjeve tė krishtera nė botėn bashkėkohore, 12 (24 tetor 1980).

    [165] Krh. Gjon Pali II, Fjalimi nė Asamblenė III tė Pėrgjithshme tė Ipeshkvinjve tė Amerikės Latine, IV, a (28 janar 1979): AAS 71 (1979), 204.

    [166] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. mbi Liturgjinė e shenjtė Sacrosanctum Concilium, 10.

    [167] Krh. Ordo celebrandi Matrimonium, 17.

    [168] Krh. Konc. II Ekum. i Vat., Kusht. mbi Liturgjinė e shenjtė Sacrosanctum Concilium, 59.

    [169] Konc. II Ekum. i Vat, Dekr. mbi pėrtėritjen e jetės rregulltare Perfectae caritatis, 12.

    [170] Nr. 3-4 (29 nėntor 1980): Insegnamenti di Giovanni Paolo II, III, 2 (1980), 1453-1454.

    [171] Pali VI, Mesazh pėr Ditėn III tė Komunikimeve Shoqėrore (7 prill 1969): AAS 61 (1969), 455.

    [172] Gjon Pali II, Mesazh pėr Ditėn Botėrore tė Komunikimeve Shoqėrore (1 maj 1980): Insegnamenti di Giovanni Paolo II, III, 1 (1980), 1042.

    [173] Gjon Pali II, Mesazhi pėr Ditėn Botėrore tė Komunikimeve Shoqėrore 1981, 5 (10 maj 1981): L’Osservatore Romano, 22 maj 1981.

    [174] Gjon Pali II, Mesazhi pėr Ditėn Botėrore tė Komunikimeve Shoqėrore 1981, 5 (10 maj 1981): L’Osservatore Romano, 22 maj 1981.

    [175] Pali VI, Mesazhi pėr Ditėn III tė Komunikimeve Shoqėrore: AAS 61 (1969), 456.

    [176] Ibid.

    [177] Mesazhi pėr Ditėn Botėrore tė Komunikimeve Shoqėrore 1980: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, III, 1 (1980), 1044.

    [178] Krh. Pali VI, Motu Proprio Matrimonia mixta, 4-5: AAS 62 (1970), 257 vv.: krh. Gjon Pali II, Fjalim drejtuar pjesėmarrėsve nė mbledhjen plenare tė Sekretariatit pėr bashkimin e tė krishterėve (13 nėntor 1981): L’Osservatore Romano (14 nėntor 1981).

    [179] Udhėz. In quibus rerum circumstantiis (15 qershor 1972): AAS 64 (1972), 518-525; Shėnim i 17 tetorit 1973: AAS 65 (1973), 616-619.

    [180] Gjon Pali PP. II, Homelia pėr mbylljen e Sinodit VI tė Ipeshkvinjve, 7 (25 tetor 1980): AAS 72 (1980), 1082.

    [181] Krh. Mt 11, 28.

    [182] Gjon Pali II, Letra Appropinquat iam, 1 (15 gusht 1980): AAS 72 (1980), 791.

    [183] Praefatio e Meshės sė Solemnitetit tė Zotit Tonė Jezu Krisht Mbret i gjithėsisė.

Faqja 2 prej 2 FillimFillim 12

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •