Origjina e emrit Leka

[Hyllien]

Engjell Mashi (1785 - 1821)
"Pas vdekjes se Skenderbeut, - mbeshtetje e vetme e te krishtereve kunder fuqise se paperballueshme, - edhe heroit te vertete nder trashgimtarret e Pirros edhe te emrit te Aleksandrit (qe te perdor shprehjen e Volteranit), shqiptaret pasi e humben kapedanin e tyre te pathyeqshem u bene pike e vrer".(1807)
Po ai:
"... sot pranohet se Aleksandret, Pirrot, Skenderbejte fituan nam vec nga bemat heroike te kombit trim shqiptar"(1807)

Dora D'Istria

"Populli shqiptar ka nxjerre ushtare e luftetare, qe kane cuditur rruzullin me trimerite e tyre, si Pirroja, Aleksandri i Madh, Diokleciani, Skenderbeu e te tjere"(1866)

Nga "I foni tis Alvanias" (1879 - 1880)

Ne arbereshe kush kle m'i zoti,
zemerzjarri e patrioti ?
Kle Anastas Kullurjoti.
as per trim s'i gjendej shoqi.
Anastas ka Kulluri
me guxim te madh si Burri
mu ne mesin e Greqise
ngriti "Zen e Shqiperise"


Vijme ne HIMARE:
Ci me ci zune e cingerine
Junani me Bullgarine,
sebep per Maqedonine,
se ka qene vendi ine,
se ka qene memedheja
e Skenderit si rrufeja,
qe me nuk e pjell dheja,
Olimbiadhes nga Janina,
qe ka pjelle ata trima,
te forte si vetetima"

Pilur, Vuno dhe Himare

---------------------------
Nga poeti Ilir Medaur Basani (permendur dhe nga Ana Komnena) ne lidhje me zoterimet Epirote te Pirros.
Marre nga "Korpusi i mbishkrimeve latine"(1864) nga Teodor Momzen, poezia eshte fragment nga Medaur Basani i vitit 167 para Krishtit. Me vone u botua dhe nga Karl Patch me sa di une.

"...Ti, qe banon ne ledhet aiakase te Rizonit,
ne keshtjellen e Dalmacise,
o Medaur, o Lar i thjeshte i popullit tim,
i shenjte ne atdhe..."

---------------------

Vazhdojme emrin Leke = Aleksander e gjejme dhe tek Aleksander Mollosi ne folklore te tjera po ne Margallec dhe Mazrrek

Oficer i zoti Pirrua pati dale
Ipe ish dhe shkuar ipes malit,
si na ish dhe aj Leke Malasi,(Leke Mollosi)
iperot ka vendi ine, Thesprotia...
Pirrua blodhi trima sic qe vete
dhe si ipe me krahe kah ipe
me flamurin me ipe ne balle,...
Pirro mbreti, trim e ipe malit
ish stergjuushi ine, camerjot...


Ne nje monedhe shume te rradhe qe ndodhet ne Paris parafytyrohet Ipja, shqiponja tek mbreti legjendar Gerion i Thesprotise...

Ja sa e dashur eshte shqiponja qe ishte si per Pirron si per Leken e Madh si per Skenderbeun.

"Qasuni me ne, o shoke,
t'ja thomi kenges tok
per zhgaben me dy koke.
o zhgab' e jona ne male
nuk u dhe e nuk u fale,
nuk preve, nuk u ngave,
te armiku nuk u qave,
nga neve kurre s'u ndave.

HIMARE

------------------


Emri Aleksander mund... mund te jete edhe Grek... edhe pse si emer ekziston dhe ne rrenjen sankrite dhe ti, si adhurues i teorise indoeuropiane ske pse e quan grek, por indoeuropian. Megjithate ceshtja nuk qendron ketu. Ceshtja qendron se kush mund te kete qene emri i vertete i Aleksandrit. Emri i vertete i Skenderbeut qe Gjergj dhe i ngeli e sot e kesaj dite emri turk Skenderbe ne kujtim te vete Aleksandrit. Rrenja Al- ka kuptimin e majave ne "indoeuropianen" me sa di une. Ne shqiptaret kemi dhe emrin tjeter Aleko ama qe eshte shume i perhapur ne jug te shqiperise. Ketu ka nje evolim te qarte Leke - Aleko(vejme dhe ne shqiptaret shume por vejne dhe vendet Ruse ket emer) - Aleksander. Nuk duhet kaluar me dy rrjeshta kjo pune. Per mendim tim rrenja ka kuptimin " i lindur" si tek Kle-mens(ke le me mend). Gjithashtu emri Hera-kle mund te analizohet ne ket menyre. Me sa dihet Herakleu nuk lindi nga Hera, perkundrazi, por ne Hymnet Homerike, ajo eshte e para qe rri tek dera dhe pret lindjen e tij... ne greqisht emri Herakles eshte "glory of hera".


Teori per ket emer ka ne nje liber tjeter qe spo e gjej per momentin por qe do i kthehem temes kur ta gjej.

[Hyllien]

Me duket si ti po ngaterohesh.

Origjina Pellazgjike qe perkrahej nga Arbereshet (edhe rilindasit arbereshe) edhe Rilindasit e tjere si Vasa, Vretoi etj konsideronte se populli grek popull vella i lindur nga nje pasardhes i perbashket: Pellazget.

Edhe kjo ende kur teoria indoevropiane ishte ne fillim e siper. Populli, nga keta autore mesuan per pellazget. Dhe autoret qe donin te krijonin nje lidhje me nje popull te lashte gjeten pellazget. Dhe keto nga shumica ishin teori.

I vetmi qe u mundua me pune shkencore ishte gjuhetari arberesh qe e ke permendur dhe ti, Kamarda. Ky beri krahasime midis latinishtes, greqishtes dhe shqipes.

Por te them se keto teori filluan te merrnin hov ne formimin e nacionalizmit shqiptar dhe kishin me shume karakter patriotik sesa shkencor. Lexo edhe Skendin 'The Albanian National Awakening' (qe te te them dhe nje fakt, isha nga te paret ne Shqiperi qe kisha kete liber. Por e lexova me nje cik vonese se nuk dija anglisht Nejse...). atehere filluan te merren shkencetaret e huaj me shqiptaret serjozisht duke studiuar gjuhen etj. por dhe me Iliret.

Sa per Kolen, ne te gjitha veprat (une kam lexuar tre, ne origjinal - e jo ne perkthim si ben ti, ne i ke lexuar) ka te njejtin teori. Se shqiptaret dhe greket jane nje, qe te dy pasardhes te pellazgeve.

Kolen e kam lexu, libra pallavra si keto te Skendit nuk para i lexoj, edhe pse i kam hudh i sy ne biblioteke... i cilesoj si ato te Paulin Koles... libra "sensacion"... tip fiction si Kodi i Davincit por per Shqiptaret. Un kam deshmi Kastriotin jo arbereshet. Vula e tij, flamuri i tij, dituria e tij, legjenda e tij dhe gjuha jone e ruajtur nder shekuj qe cilesohet si me e vjetra nga "indoeuropianet" na lidh ne katerciperisht me popullin e lashte Ilir dhe Pellazg. Gjuhetaret vecse artikuluan legjenden e popullit duke pare qe Greket na e futen sa krahu pas pavarsise dhe se Europa mbeshtestes vecse sllavet. Europa arriti deri atje sa te mbeshteste dhe Turqit me na zhduk, sic i la te bejne rrumpalle per 500 vjet ne kurrizin tone e na lane pa shkolla pa gje. Shafariku thote se populli shqiptar eshte i vetmi popull ne Europe qe eshte ne gjendje te riprodhoj gjenealogjine e vet dhe ka nje identitet te theksuar, gje qe gjendet dhe tek krijimtaria folklorike qe eshte e pamohueshme.
Populli nuk genjen, nese ti do me e nxjerr genjeshtar eshte tjeter gje, por sic te thashe lere rilindjen menjane se nuk ishte rilindja ajo qe solli keto vjersha, prandaj dhe te permedna dhe netet pellazgjike... ne te kundert ISHIN VJERSHAT DHE FOLKLORI QE SOLLEN RILINDJEN, SIC ESHTE DHE ME LLOGJIKE... OSE RILINDASIT JANE GENJESHTAR ATEHERE !... ketu jepi sa te duash se ke dhe Sabriun prej anadolli qe do te vije ne ndihme se shpejti kur ti iki perjashtimi

Librat mezi qarkullojne tani, nuk e shef qe gjysma eshte me burime interneti dhe ska as i cop liber me citu ? Jo mo atehere para 200 vitesh. Konditat per rilindjen u favorizuan nga diaspora qe gjeti pak liri veprimi, dhe nga vete kultura dhe folklori i paharruar shqiptar dhe nga liria qe populli shqiptar kerkonte duke pare se luftoi per te tjeret dhe morri noc rrokun. Kjo vertetohet kollaj me kodimin e Kanunit te Leke Dukagjinit qe eshte nder me te vjetrit dhe here here i referohen dhe si Kanun Homerik i epokave te Homerit dhe ashtu del ne fakt. Nje studies Japonez ka bere nje liber per ket pune.

[Hyllien]

Nga Maksimilian Lamberc (Leipcig)

tek: Kanuni i Leke Dukagjinit dhe emri Leke ne gjuhen shqipe (1980)
Ndonese sigurisht shkurtimet e emrave, emrat zvogelues e perkedheles si kudo edhe ne shqipen ndjekin rruge te cuditshme, megjithate zor se mund te gjase qe Aleksandri ne theksin e vet ne rrokjen e parafundit te kishte lene pas si shkurtim Leke dhe ta kishte bjerre pjesen e theksuar te emrit. Kesaj i shtohet, se dyti qe Aleksandri i madh, ndryshe nga Trajani e Diokleciani, nuk ka lene as gjurmen me te vogel ne poezine popullore dhe ne kujtesen e shqiptareve. Se treti, Leke eshte edhe sot nje emer i gjalle dhe mjaft i shpeshte ne malet e Shqiperise se Veriut, karahas Lik dhe Likë mashk. dhe femerore Like.

Ja ti jap disa shkurtime te tjera une tani qe ky nuk paska arrit dot t'i qemtoj, pasi pjesen e dyte te folklorit besoj se e hodha poshte, por po u merzite prap te sjell une.

Aleks-Aleko-Aleksander ---> Lek
Alket ---> Keti, Keta(per femrat)
Albert ---> Berti (ne anglisht ky emer, allbright(me duket se do te thote i ndritshem) nuk shkurtohet Bert, Bert zakonisht eshte fillimi i emrit Bertrand, por shkurtohet me AL, "Hey Al" psh. E njejta gje dhe me Aleksander, nuk thone "Hey Lek", por "Hey Al". shkurtimi ne shqip duket qarte qe ka nje forme te caktuar.
Konstandin ---> TINO
Jordan ---> Dani
Algita ---> Gita
Arjona ---> Jona
Armir ---> Miri
Agim ---> Gimi
Elvis ---> Visi
Hektor ---> Tole(me perkedheli), Tori
Mentor ---> Tori
Dhimiter ---> Miti
Ahmet ---> Met- Meti
Helena ose Elena ---> Lena
Mensur ---> Suri
Armand ---> Mandi
Rezart ---> Rezi
Themistokli ---> Themi
Belul ---> Luli
Rexhep ---> Xhepi
Dorian ---> Dori


etj etj

Sic e shef disa jane emra shqiptar disa jo, disa ne formen origjinale te tyren e kane kuptimin, nderse ne ate te dyten skane kuptim dhe anasjelltas (Shif psh Agim dhe Gim ???).

Mirepo nese merren parasysh te gjithe keto gjera qe studiuesi nuk i ka marre po e ka anashkaluar sipas qejfit dhe nese fillohet dhe analizohet historia ne ket fare feje pra me keto elemente, ose perfundimi i studiuesit do dukeshe teresisht(se tani esht mundu me e kamuflu) tendencioz progrek, ose ai do i futeshe me thelle punes dhe te nxirrte dicka te llogjikshme ose ne te kundert to mbeteshim te gjithe pa histori te qarte..... qe do sillte nxjerrjen ne pah ose te rrenave te reja, ose te librave qe flejne ne Londer, Paris, Vatikan e gjetke.

[Tannhauser]

Profesori ta shpjegoi me larte seLeka nuk vjen nga Aleksander. kemi te bejme me dy emra krejt te ndryshme.

Por edhe sikur te vjen atehere kemi thjesht nje huazim prej greqishtes.

[Hyllien]

Edhe sikur te kemi car do me thene ... qe ishte Grek ? Ti temen e solle per nje aresye te vetme. Ne fakt e solle per dy se nuk je dhe aq budalle, nuk ke qene ushtare por oficer. Deshe me tregu qe ka qene 1) Rilindja qe e futi ket figure ne folklorin shqiptar 2) Jo vetem qe e futi por ja futi p.ordhes duke "e apliku" emrin gabim dhe mua me ngjan sikur thua qe emri "lek" eshte shqip ose ilir. Ndersa un ti hodha poshte te dyja.
Atehere nese emri Lek eshte Ilire sepse ky profesori i esht futur rendshem punes qe ta nxjerri te tille nuk mund te jete shkurtim, por ja qe shqipja se i ka keto shkurtime te ketij lloji. Ceshtja nuk eshte kaq siperfaqesore kaq dua te them.

[Tannhauser]

Ti nuk hodhe poshte azgje.

Sa per kenget nuk tregojne asgje. Me dy tre, dhjete kenge qe akreditohen si popullore na tregove se ne popullin shqiptar ka ngelur kujtesa e Aleksandrit? Po sikur keto kenge te jen krijuar pas hovit rilindas ose ne hov e siper?

Ne teme duket qarte pse nuk mund te lete jete shkurtim me kete forme por eshte nje emer me vete.

Sa per Reinholdin, e vertetova se Kola e perdor ne literature. Prandaj te jesh me i kujdesshem dhe te mos thuash se Kola as qe e dinte.

Meqe himarjot e di greqishten? Apo je nga ata himarjote te brezit te Tiranes?

[Hyllien]

Ti nuk hodhe poshte azgje.

Sa per kenget nuk tregojne asgje. Me dy tre, dhjete kenge qe akreditohen si popullore na tregove se ne popullin shqiptar ka ngelur kujtesa e Aleksandrit? Po sikur keto kenge te jen krijuar pas hovit rilindas ose ne hov e siper?

Ne teme duket qarte pse nuk mund te lete jete shkurtim me kete forme por eshte nje emer me vete.

Sa per Reinholdin, e vertetova se Kola e perdor ne literature. Prandaj te jesh me i kujdesshem dhe te mos thuash se Kola as qe e dinte.

Meqe himarjot e di greqishten? Apo je nga ata himarjote te brezit te Tiranes?

Ti je provokator dhe kaq dhe do argumenta. Se car brezi jam une ska cte interesoj ty, stodhiavolo shume dhe di. Kenget jane te mbledhura nga 1800 e tutje, nderkohe qe referencat ekzistojne qysh nga 1750 me sa kam gjet une e deri poshte.

Per Kolen kur te sjellesh fletushken e bibliografise atehere e verteton. Un e kam lexuar ne shqip dhe sma ka zene syri.

Dhe e fundit ta kam thene dhe nje ehre, fshatari or djale ska nga ta marri vesh Naimin apo dike tjeter apo dhe eprpara Naimit. Populli nuk mund te genjej dhe nuk ke rilindjen shqiptare si deshmitar por ke studies nga e tere, udhetaer te hajrit qe deshmojne per kete gjenealogji. Un nje gje tjeter te pyes ty. Me jep nje kenge popullore greke te viteve 1800 per Aleksandrin qe ta pasurojme kete teme.

[Tannhauser]

Dhe e fundit ta kam thene dhe nje ehre, fshatari or djale ska nga ta marri vesh Naimin apo dike tjeter apo dhe eprpara Naimit. Populli nuk mund te genjej dhe nuk ke rilindjen shqiptare si deshmitar por ke studies nga e tere, udhetaer te hajrit qe deshmojne per kete gjenealogji. Un nje gje tjeter te pyes ty.

He c'naivitet!!!

Po c'ka qene Naimi, apo Cajupi apo te tjere? Mos ka qene ndonje elitist duke dashur te drejtohet ne nje pjese te vogel te shqiptareve te diaspores qe merreshin me letrat.

Apo Vasa kur thoshte: Cohu o Shqiptar prej gjumit, cohu, u drejtohej vetem nja-dy qe dinin te lexonin.

Do te te thoshja dhe une te vesh ne djall (sic the ti me siper) por kam frike se per ty eshte urrate....

Me jep nje kenge popullore greke te viteve 1800 per Aleksandrin qe ta pasurojme kete teme.

Sa te duash, jo vetem te viteve 1800+ por edhe nga Bizanti dhe epoka te tjera. Dhe jo vetem kenge.

Fillo me: Η Φυλλαδα του Μεγαλεξανδρου

[Hyllien]

C'naivitet ? Ti ore edhe shume te tjere Rilindasve shqiptare ti arrini tek thoji. Nuk ishte Akademia Greke qe i dha nderimet me te medhaja pasardhesit te Homerit, Gjergj Fishta ? Shko ore torovello.

Edhe nje gje me interesante akoma. Nese te gjitha keto kenge qenkan te induktuara nga Rilindja sipas teje, dhe keto kenge jan mbledhurnga preveza poshte e deri tutje, atehere per cfare leshin pretendoni se Epiri ka popullsi Greke ? Eshte njesoj sikur ITalia te pretendoj tani per aresye historike gjith mesdheun. Ti sapo na vertetove qe Epiri paska qene banuar vecse me Shqiptar.
Ku jane shqiptaret meqe Aleksandri na doli Grek... kjo besoj eshte pyetje legjitime qe un duhet te bej tani ?

Ti del BLLOF ne cdo ane si krrap qe je.

[Zëu_s]

Veshtruar nga pikepamja onomatologjike emri Leke nuk ka te beje aspak me Αλεξανδρος ose Aleksandri. Ndonese sigurisht shkurtimet e emrave, emrat zvogelues e perkedheles si kudo edhe ne shqipen ndjekin rruge te cuditshme, megjithate zor se mund te gjase qe Aleksandri ne theksin e vet ne rrokjen e parafundit te kishte lene pas si shkurtim Leke dhe ta kishte bjerre pjesen e theksuar te emrit. Kesaj i shtohet, se dyti qe Aleksandri i madh, ndryshe nga Trajani e Diokleciani, nuk ka lene as gjurmen me te vogel ne poezine popullore dhe ne kujtesen e shqiptareve. Se treti, Leke eshte edhe sot nje emer i gjalle dhe mjaft i shpeshte ne malet e Shqiperise se Veriut, karahas Lik dhe Likë mashk. dhe femerore Like.........

hehehehe

Tennhauser, mua me vjen shume mire qe te kemi ty ketu me mendimet dhe "argumentet" tua.

Sic thuhet nga disa "studiues", emri Alexandros (Alehandr-os) vjen nga dy fjalet "Greke", alexein qe do te thot diçka e njejt si smbraps, dhe fjala andros qe do te thot diça si e njeriut. Pra per keta far "studiues" Alexeinandros eshte njejt si Alexandros dhe do te thot smbrapsi i njeriut, ku pastaj ndryshojne te gjitha fjalet dhe thone qe ky emer do te thot Mbrojtesi. (çfar budallalleku, e keta e quajn veten studiues apo shkenctare, nejse)

Variantet e ketij emri ne gjuhet e botes jan : Alec, Alejandro, Alessandro, Alex, Aleks, Aleksander, Alexandr, Alexandru, Aleksandar, Alexey, Alexej, Alexis, Alexius, Aliaksandr, Aleksandar, Alleksanda, Aljoscha, Aljosha, Lekë, Lex (Lex = Leks, kete emer e gjejm gati tek te gjith popujt e perendimit), Sander, Sándor (ungarisch), Sandro, Sandy, Sanja, Lisandru, Schurik, Xander, Xandi, Skander, Aliko, Αλέξαντρος

Ne regjionin e Turkise deri ne Indi perdoret varianti persian Sikandar ose Iskander (arab. Iskandar, Iskenderun ose Al Iskandariyah).

Ne Rusi gjindet ky emer edhe si Sascha (dhe ne disa vende te tjera) dhe ne Turki si Yasar.
(keto me lart jan te perkthyera nga gjermanishtja)

Tua them te drejten une kete emer e kam deshifruar permes gjuhes Shqipe (dialektit Geg) qe ishte diçka shume e leht te deshifrohet, i cili emer perbehet apo eshte krijuar nga tre fjale shqip (apo gegerisht) te cilat fjale une nuk do ti shkruaj ketu (per arsye personale), dhe nuk e ka ndonje kuptim qesharak sikur ky verzioni i Perso-Turqve (Irano-Turqve) orthodoks te Ballkanit qe po e quajn veten "Grek" apo "Helen" dhe sympatizantve te tyre.

-----------------------------
Armiku më i madh që i ka shkaktuar dëmet më të mëdha popullit Pellazgo-Iliro-Shqiptarë, ka qenë gjithmonë Shqipfolsi …