Mė tepėr se 200 milionė njerėz nė botė vuajnė nga diabeti i Tipit 2, njė ērregullim i rėndė e ndoshta vdekjeprurės, qė kufizon aftėsinė e trupit pėr ta shndėrruar sheqerin nė energji. Organizata Botėrore e Shėndetėsisė parashikon qė vdekjet e shkaktuara nga diabeti tė dyfishohen deri nė vitin 2030. Por njė studim i ri mund tė ndihmojė nė ndryshimin e kėsaj prirjeje. Studimi ka gjetur njė ndryshim tė veēantė tė gjenit nė rreth 10 pėr qind tė njerėzve me Diabetin e Tipit 2 nė SHBA dhe nė Evropė. Studimi le tė kuptohet se tė paktėn disa njerėz mund tė mėsojnė nė se janė tė rrezikuar tė kenė diabet, qė do tė thotė se ata mund tė kėrkojnė trajtim nė fazat e para dhe ndoshta tė shmangin prekjen nga kjo sėmundje.
Diabeti ėshtė njė sėmundje qė prek njerėzit si nė vende tė varfėra, edhe nė ato tė pasura. Statistikat e Organizatės Botėrore tė Shėndetėsisė tregojnė se mė tepėr se 80 pėr qind e vdekjeve nga diabeti ndodhin nė vendet me tė ardhura tė pakta dhe mesatare. Mosha dhe obeziteti janė dy faktorė rreziku pėr Diabetin e Tipit 2. Njė tjetėr faktor ėshtė historia familjare. Dr. Ira Goldfine ka studjuar ADN-nė e njerėzve me dhe pa diabet.
Diabeti ėshtė njė sėmunjde tepėr e rėndėsishme, e cila po shtohet nė ēdo vend tė botės. Dhe ne duhet ta dijmė se ēfarė e shkakton atė. Duhet tė gjejmė mjekime mė tė mira pėr kėtė sėmundje.-thotė studjuesja.
Kur njė person ka Diabet tė Tipit 2, trupi nuk ėshtė i aftė ta shndėrrojė sheqerin nė energji. Kur sheqeri krijon rezerva nė gjak, kjo mund tė shkaktojė komplikacione tė rėnda, pėrfshi vdekjen. Kjo ėshtė arsyeja pėrse njerėzit me diabet duhet tė masin nivelin e sheqerit nė gjak.
Dr. Artur Lyons u diagnostikua me Diabetin e Tipit 2 tre vjet mė parė:
Unė duhet ta bėj analizėn e gjakut ēdo ditė pėr tu siguruar qė e kam relativisht normal nivelin e sheqerit nė gjak.
Nė studimin e tyre mbi ADN-nė, Doktoresha Goldfine dhe kolegėt e saj zbuluan diēka tė re.
Ne zbuluam njė proteinė, e cila ėshtė e rėndėsishme dhe se njerėzit me diabet e kanė difektin pikėrisht tek kjo proteinė- thotė ajo.
Gjeni qė krijon kėtė proteinė quhet HMGA-1. Kjo proteinė ėshtė e rėndėsishme, sepse ajo shėrben si mjet lidhės i insulinės, qė bėn tė mundur qė insulina tė lidhet me qelizat e mėlēisė dhe ta shndėrrojė sheqerin e gjakut nė energji.
Kur njerėzit nuk e kanė gjenin HMGA-1, ata nuk e prodhojnė ndėrlidhėsin e insulinės dhe nė se nuk e prodhojnė atė, insulina nuk luan rolin e duhur,- thotė mjekja.
Doktoresha Goldfine ėshtė njė nga bashkautorėt e studimit qė zbuluan mutacionin e proteinės HMGA-1 nė disa Italianė me diabet. Mė pas studjuesit i pėrsėritėn studimet me pacientė amerikanė dhe francezė. Tė gjithė pacientėt ishin tė bardhė. Ata zbuluan se rreth 10 pėr qind tė personave me Diabetin e Tipit 2 nė SHBA dhe Evropė, pra tė gjithė tė racės sė bardhė, kanė difekte tė kėtij gjeni.
Tani ne bėjmė njė analizė tė veēantė, e cila identifikon njerėzit me difekte tė kėtij gjeni dhe familjarėt e tyre, nė mėnyrė qė tė fillojmė trajtimin e tyre qė nė fazat e para,- thotė mjekja.
Ndėrhyrja e hershme tek njerėzit me mutacionin HMGA-1 pėrfshin ndryshime nė stilin e jetesės: ushtrime tė mjaftueshme fizike, ruajtjen e peshės normale dhe matjen e sheqerit nė gjak, pėr tė parandaluar qė disa njerėz tė preken nga diabeti i tipit 2. Studjuesit po ashtu thonė se e kuptojnė qė komponenti gjenetik i kėsaj sėmundjeje mund ti ndihmojė mjekėt tė sigurojnė trajtimin mė tė mirė tė pacientėve me Diabetin e Tipit 2, apo ndoshta njė ditė ta korrigjojnė difektin e gjenit, duke parandaluar kėshtu kėtė sėmundje tė trashėguar. Studimi u publikua nė Revistėn e Shoqatės Amerikane tė Mjekėsisė.
VOA
Krijoni Kontakt