Homazh për Baki Berberin

[Xhuxhumaku]

Homazh për Baki Berberin


Grup autorësh*

Më datën 26 prill 2006, në mënyrë të papritur u nda nga jeta presidenti i Institutit të Ekspertëve Kontabël të Autorizuar z. Baki Berberi, profesori dhe një nga korifejtë e doktrinës kontabël në Shqipëri, njeriu që çdo çast të jetës së tij ia kushtoi punës dhe përpjekjeve të pareshtura e të vazhdueshme për të promovuar gjithmonë të renë dhe më të mirën. Tani që ai është ndarë nga familja, miqtë, të afërmit e kolegët e tij, nuk ka si të mos bëhet një bilanc i kontributit të dhënë, të dalin në pah meritat dhe të vlerësohet roli i tij në disa nga fushat e rëndësishme të ekonomisë. Eksperienca e madhe e grumbulluar gjatë viteve të tij të punës në sektorë të tillë siç janë edukimi arsimor, praktika profesionale dhe menaxhimi në nivele të ndryshme, kanë shërbyer për të formësuar personalitetin e tij model. Aftësitë e këtij personaliteti gjejnë pasqyrim veçanërisht në katër aspektet e mëposhtme, siç janë (a) Kontabiliteti; (b) Legjislacioni tregtar e ekonomik; (c) Ngritja dhe formësimi i profesioneve të lira me bazë kontabilitetin dhe (d) Auditimi.
Kontributi i tij në fushën e kontabilitetit nis që me mbarimin e studimeve të larta në vitin 1978, kur ai ia nisi punës nën shembullin e idhujve të fushës siç ishin prof. Lefter Kriqi, prof Xhemil Cela e të tjerë. Përfshirja në sektorin e edukimit si pedagog në Fakultetin e Ekonomisë Tiranë i përforcoi dëshirat për të avancuar në doktrinën e kontabilitetit e raportimit financiar dhe për të kontribuar në dobi të të gjithë shoqërisë shqiptare.
Ndryshimet e mëdha ekonomiko-shoqërore të pas viteve 90-të me një orientim të qartë drejt tregut, as që do të mendoheshin pa një reformë të thellë në fushën e kontabilitetit dhe të financave. Në këtë kohë të ndryshimeve të vrullshme e të gjithanshme, dhe në kushtet e mungesës së eksperiencës, filloi edhe reformimi kontabël. Ishte viti 1993, kur nga Parlamenti shqiptar u miratua ligji për kontabilitetin, një ligj modern për kohën dhe që bazohej te direktivat 4 dhe 7 të Bashkimit Evropian. Ky është pikërisht momenti kur profesori nis të japë kontributin e tij më të madh në fushën e kontabilitetit. Përfshirja e tij, gjatë viteve 1991-1993 si drejtor i drejtorisë së kontabilitetit në Ministrinë e Financave, në procesin e hartimit të ligjit për kontabilitetin dhe të akteve të tjera rregulluese në këtë fushë ka qenë parësore. Po kështu, i gjithë procesi i trajnimit me parimet e reja të kontabilitetit të gjeneratave të tëra të kontabilistëve, nuk mund të mendohej pa ndihmesën e tij. Një arritje e madhe e kësaj periudhë në fushën e kontabilitetit është hartimi prej tij i Planit Kontabël të Përgjithshëm, që përfaqëson një kod, të cilin sa më shumë e lexon, aq më aktual të duket.
Kushdo që ka një nivel të caktuar të njohurive në fushën e kontabilitetit, pavarësisht nga mosha, ka gjetur e gjen në Planin Kontabël të Përgjithshëm zgjidhjen e duhur për çfarëdo situate që ai mund të ndeshë. Është pikërisht kujdesi i profesorit, gjuha e drejtpërdrejtë e përdorur prej tij dhe shpjegimet që e bëjnë lexuesin të ndjehet komod.
Dashuria e tij për doktrinën e kontabilitetit lidh në mënyrë të pazgjidhshme të gjithë ecurinë e kësaj fushe të re në vite. Azhurnimi me ndryshimet në nivel të BE-së, njohja e përvojave të vendeve të tjera dhe diskutimet akademike e praktike përbëjnë tiparin dallues të të gjithë jetës së tij. Aspektet më të trajtuara të kontabilitetit si gjuhë e raportimit financiar janë pikërisht IFRS-të, konvergjenca e tyre ndërkombëtare dhe standardet ndërkombëtare të kontabilitetit për ndërmarrjet e vogla e të e mesme. Shkrimet e tij për IFRS-të dhe aplikimin e tyre në mjedisin ekonomik në vendin tonë, të publikuara kryesisht në revistën e Institutit të Ekspertëve Kontabël të Autorizuar “Kontabilitet Finance e Auditim”, janë një kontribut i çmuar dhe një material i gatshëm në dobi të të gjithë të interesuarve qofshin këta, edukatorë, profesionistë të fushës apo edhe studentë. Njohuritë e thella e të përditësuara për kontabilitetin, tashmë të trupëzuara në një paketë të plotë shkrimesh e artikujsh, do të vazhdojnë t`i shërbejnë gjeneratave të kontabilistëve edhe në të ardhmen….
Edhe ndryshimet e fundit në fushën e legjislacionit e të rregullave kontabël nuk mund të shihen të shkëputura nga profesori. Kontributi i tij në hartimin e ligjit të ri për kontabilitetin, që u publikua në vitin 2004, ishte vendimtar. Dhe përfundimi tashmë është i qartë. Në Shqipëri aktualisht është miratuar një ligj modern, që e vendos theksin në parime dhe që është në linjë me zhvillimet më të fundit evropiane dhe ato ndërkombëtare. Kontabiliteti ishte një fushë, pas së cilës profesori ishte i dashuruar fort e dëshironte të krijonte pa pushuar….
Zhvillimi i legjislacionit të ri për shoqëritë tregtare, që e ka zanafillën në vitin 1992, përbën një fushë tjetër që duhet të shihet e lidhur ngushtë me kontributin e profesorit. Roli i tij shkon përtej atij të një konsulenti lokal, për t`u shndërruar në një kontributor me peshë të jashtëzakonshme. Aftësia e tij e madhe për t`u orientuar në situatat e reja bëri që ai shumë shpejt të kuptojë principet bazë të organizimit të biznesit në kushtet e ekonomisë së tregut dhe të japë ndihmesë të drejtpërdrejtë.
Trashëgimi e drejtpërdrejtë e kësaj pune janë edhe katër vëllimet e Komentarëve të Kodit Tregtar, të punuara e botuara prej profesorit.
Riparaqitja dhe rishikimi i tre komentarëve të parë gjatë vitit 2004, si edhe përfshirja e shumë aspekteve të reja të dala nga praktika më shumë se 10-vjeçare e biznesit janë një shprehje tjetër e dëshirës së tij për të kontribuar në mënyrë permanente
Në kohën kur profesor Berberi punonte në Ministrinë e Financës, ai u angazhua dhe dha një kontribut të rëndësishëm për projektimin, organizimin dhe funksionimin e Drejtorisë së Thesarit, një strukturë e re dhe me parime funksionimi të reja. Për Thesarin ai punoi qysh në hedhjen e parë të idesë në letër deri në funksionimin e degëve të Thesarit të Shtetit në të gjithë vendin. Vetëm kjo do të kishte mjaftuar për të kuptuar aftësitë dhe kontributin e tij të paçmuar.
Fusha e tretë dhe mjaft e rëndësishme është kontributi i tij i drejtpërdrejtë në organizimin e profesioneve të lira me bazë kontabilitetin ku përmendet profesioni i audituesit të autorizuar (ekspertit kontabël të autorizuar), ngritja dhe organizimi i të cilit mund të konsiderohet deri edhe si një kontribut personal e i drejtpërdrejtë i vetë profesorit. Sot Instituti i Ekspertëve Kontabël të Autorizuar (IEKA) përfaqëson një organizëm profesional me struktura të duhura të menaxhimit e qeverisjes dhe renditet ndër profesionet më të organizuara në shkallë vendi e me reputacion kombëtar e ndërkombëtar. Padyshim, profesionistët anëtarë të IEKA-s, sot konsiderohen se zotërojnë përgatitjen më të madhe dhe luajnë rolin e liderit në fushën e kontabilitetit. Ata përgatiten, trajnohen e ritrajnohen bazuar në një program që nuk ka shumë dallime nga kërkesat e standardeve evropiane e atyre ndërkombëtare. Fakti që IEKA është sot anëtar i asociuar i IFAC-ut (Federata Ndërkombëtare e Kontabilistëve – organizimi më i madh i profesionistëve kontabël në mbarë botën), si edhe anëtar në organizma të tilla rajonale si FIDEF, FCM, SEEPAD, etj., tregon për vlerësimin që i bëhet kontributit të profesorit, që aq shumë u kujdes të harmonizojë ngritjen e vlerave profesionale me përfaqësim dinjitoz institucional. Sot IEKA mund të konsiderohet si një nga palët pjesëmarrëse (stakeholdërsit) mjaft të rëndësishme kur bëhet fjalë për fushën e kontabilitetit e të auditimit. Dhe për të gjitha këto, ishte pikërisht profesori, ideatori dhe lideri…
Një kujdes të veçantë dhe “një merak” të madh profesori kishte për degën tjetër të profesioneve të lira “kontabilistin e miratuar”, për të cilin nuk rreshti duke dhënë këshilla e ndihmë që edhe ky profesion të ecë më këmbët e veta. Dhe sot LPKM – Lidhja Profesionale Kontabël i Miratuar – po funksionon në këtë linjë drejt suksesit…..
Fusha e fundit, natyrisht, në këtë shkrim, pasi fushat ku profesori ka kontribuar janë pambarim – është auditimi. Konceptet bazë të auditimit janë një ndihmesë e drejtpërdrejtë e profesorit. Kontributi i profesorit këtu fillon që me përgatitjen e profesionistëve të gjeneratave të para, ku kandidatët ishin midis profesionistëve ekzistues, për të vazhduar në përgatitjen e gjeneratave të reja në të njëjtën linjë me direktivën e 8 të BE-se dhe në pajtim më Standardet dhe prononcimet e tjera të IFAC-u për edukimin. Veprimtaria e audituesve, anëtare të IEKA-s, bazohet sot në parimet etike të integritetit, objektivitetit, profesionalizmit, dhe sjelljes profesionale. Në dispozicion të audituesve janë sot mjaft dokumente që udhëheqin përgatitjen dhe punën e tyre profesionale, ku mund të përmendim leksione për auditimin, manualin e auditimit për ndërmarrjet e vogla e të mesme, dhe arritja më e madhe – Standardet Ndërkombëtare të Auditimit të IFAC-ut, të publikuara në gjuhën shqipe nga IEKA në edicionin e tyre të parë që në vitin 2003. Publikimi i edicionit të dytë të këtyre standardeve, - parashikuar për këtë vit - përbën një nismë tjetër të profesorit e cila duhet vazhduar më tej.
Kontributi i profesorit mund të thuhet me plot gojën se ka qenë i gjithanshëm. Për ta mbyllur këtë shkrim homazh për profesor Baki Berberin, do të donim të evidentonim rolin e tij të madh veçanërisht në:
Hartimin e standardeve të kontabilitetit për një ekonomi tregu; dhe përgatitjen e materialeve trajnuese e përgatitjen e specialisteve të fushës së kontabilitetit për zbatimin në praktikë të standardeve kontabël dhe legjislacionit për shoqëritë tregtare;
Udhëheqjen dhe drejtimin e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit dhe të Institutit të Ekspertëve Kontabël të Autorizuar (IEKA);
Përgatitjen e materialeve dhe trajnimin e aplikantëve për ekspertë kontabël të autorizuar dhe për kontabilistë të miratuar;
Përgatitja dhe materialet e botuara, dhe kontributi i tij për kontabilitetin publik e auditimin e brendshëm në sektorin publik.
Themelimi i sistemit të Thesarit të Shtetit si strukturë brenda Ministrisë së Financave.
Komentarët e Kodit Tregtar.
Bashkëpunimin me konsulentë të huaj dhe pjesëmarrjen në programet e reformës në fushën e kontabilitetit në Shqipëri (përfshirë ngritjen e profesioneve të lira dhe veçanërisht të EKA-s);
Drejtimin e Revistës profesionale “Kontabilitet Financë & Auditim”, e cila trajton aspekte teorike dhe praktike të fushës kontabël, të legjislacionit të shoqërive tregtare e të profesioneve të lira në Shqipëri; etj.
Më lart ne jemi përpjekur që të përshkruajmë shkurtimisht fushat kryesore në të cilat punoi dhe kontribuoi Profesor Berberi. Por jemi të bindur që për ta paraqitur ashtu siç duhet atë, do të kërkohet kohë dhe studime të mirëfillta.
Por ne nuk mund të lemë pa përmendur aspektin human të Baki Berberit si njeri, koleg, shok, mik, apo i afërm. Në këtë aspekt, Zoti Berberi ishte një njeri me ndershmëri dhe sinqeritet të rrallë. Kontributi dhe thjeshtësia, dashamirësia dhe humanizmi rrallë ndodh që të trupëzohen në një individ me aftësi të tilla profesionale. Ishin pikërisht këto veti të njeriut profesionist, modelit shembull për të gjithë - profesorit tonë të dashur e të shtrenjtë, që u manifestuan në mënyrë spontane në funeralin tij, ku njerëz të marrëdhënieve nga më të ndryshmet, ishin aty të shprehnin lamtumirën e fundit njeriut të dashur e të paharruar.

*Jorgji BOLLANO – Kryetar i Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit
Romeo MITRI – Zv/president i Institutit të Ekspertëve Kontabël të Autorizuar
Bardhyl PELINKU – President i Lidhjes Profesionale Kontabël i miratuar
Hysen CELA – Drejtor, Instituti i Ekspertëve Kontabël të Autorizuar




01/05/2006
KATEGORIA: Analiza.Shekulli.