Close
Faqja 2 prej 4 FillimFillim 1234 FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 11 deri 20 prej 34
  1. #11
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    17-04-2002
    Postime
    273
    Identiteti kosovar ekziston


    Enver HASANI

    Edhe unė them se ky identitet ekziston dhe jo nga dje ose sot. Ai ėshtė shumė mė i vjetėr se qė mendohet ndėr ne kėtu. I takon njė historie tė veēantė tė shqiptarėve ne rajon dhe, sipas meje, lidhet ngusht me ndarjen e Kosovės nė katėr vilajete nga ana e otomanėve, aty rreth viteve '70 tė shekullit 19-tė.

    Kjo ndarje ėshtė bėrė jo rastėsisht pėr tė thelluar dhe mė tej pėr tė kanalizuar dallimet reale nė mes tė viseve tė ndryshme shqiptare, tė cilat duket se kanė lindur si pasojė e moskomunikimit afatgjatė historik ndėrmjet veti. Ky dallim shprehet nė shumė mėnyra dhe kėtu ka ekzistuar njė synim i vazhdueshėm pėr ta fshehur, pėr arsye politike, me bindjen se njė gjė e tillė nuk duhet tė pėrfolet publikisht. Kjo ėshtė bėrė dhe bėhet nė funksion tė shtet/komb-formimit dhe ky proces ėshtė i vonuar dhe mėnyra si trajtohet vetėm sa mund tė ketė kundėrefekte, sepse nėse ka dallime ato duhet lėnė tė dalin nė syprinė sheshazi dhe pa u penguar. Gjuha ėshtė vendi ku mė sė shumti ka pasur dhe ka keqkuptime dhe ndrydhje artificiale e tė sforcuara tė dallimeve rajonale. Keto dallime ekzistojne edhe ne vendet tjera dhe kėtu nuk ka asgjė tė keqe.

    (Autori asht ekspert i marrėdhanieve ndėrkombėtare)

  2. #12
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    17-04-2002
    Postime
    273
    Sa herė shqiptarėt kuvendojnė pėr identitetin e tyre, e pėr bashkimin kombėtar, mė duket sikur kuvendimi i vėllezėrve kur ulen pėr tu ndarė.
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga kosovar : 01-05-2002 mė 00:32

  3. #13
    Shpirt Shqiptari Maska e Albo
    Anėtarėsuar
    16-04-2002
    Vendndodhja
    Philadelphia
    Postime
    33,400
    Postimet nė Bllog
    22
    Pike se pari nuk egziston "identiteti kosovar", ata njerez qe te tjeret i quajne "Kosovare", pasi jetojne ne krahinen me emrin Kosove, JANE SHQIPTARE. Shqiptaret mund te therrasin njeri-tjetrin pa te keq me emerime krahinash, si vlonjat, permetar, kuksian, tirans, kosovar, shkupjan por keto nuk ngrihen ne baze "identitetesh" ngrihen ne baze krahinash.

    Cfare permban ne vetvete identiteti kombetar shqiptar?

    - Gjaku
    - Toka
    - Gjuha
    - Historia
    - Tradita

    Gjaku eshte mbartesi i shpirtit i cdo qenie te gjalle, ashtu sic eshte mbartesi i shpirtit te nje kombi. Kombi Shqiptar ngrihet mbi GJAKUN SHQIPTAR, qe kaq shume veta e kalojne pa i kushtuar rendesine e duhur. Ne mesin e shqiptareve ka shume shqipfoles, qe edhe pse mund te flasin shqip, edhe pse mund te hiqen patriote e nacionaliste, ata nuk kane gjak e prejardhje shqiptari. Ne mesin e shqiptareve ka turq, greke, rome, rumune, malazeze, maqedonas, serbe qe nuk perbejne me pakica, por kane penetruar ndjeshem dhe maskuar bukur ne shoqerine shqiptare. E theksoj fort kete pike, se sado te perpiqen keta njerez te "behen shqiptare", ata asnjehere nuk do te mund te fitojne ate qe shqiptaret me gjak shqiptari kane, Shpirtin e Shqiptarit.

    Toka eshte trupi i nje kombi. Nje trup i cunguar, do te thote nje komb i cunguar. Per gati 1 shekull, shqiptaret u ndane, pushtuan, robtuan duke punuar per te tjere. Kalvari i vuajtjeve eshte i gjate dhe pasoja me e rende e tij, ishte goditja ne ndergjegjen kombetare: vellezer qe ndihen si te huaj ne pranine e njeri-tjetrit. Pa nje trup te shendoshe, shqiptaret nuk do te mund te bejne qofte e nje hap ne rrugen e aspiratave te tyre kombetare.

    Gjuha eshte zeri i shpirtit te nje kombi. Zoti i ka bekuar kombet me gjuhen qe flasin, dhe gjuha jone shqipe eshte nje nder gjuhet me te lashta te vete njerezimit. Pasuria me e madhe qe prindi shqiptar i le femijve te vet, eshte gjuha shqipe pasi ajo gjuhe eshte gjuha qe foli babai, gjyshi, stergjyshi .... e me dhjetra breza para. Kjo gjuhe na vecon nga popujt e tjere dhe flet per madheshtine e Shpirtit te Shqiptarit. Pa te, do te ishim nje popull me nje te shkuar te panjohur, dhe me nje te ardhme te pasigurt.

    Historia eshte testamenti i nje kombi. Historia shqiptare i perngjan shume historise se vuajtjeve biblike pasi kalvari i vuajtjeve i popullit shqiptar ka qene i gjate. Por ne vend qe keto vuajtje te dobesonin aspiratat e shqiptareve, ato jane rritur e lartesuar. Dhimbja te burreron. Vetem pas gati nje shekulli te ndare, Kosova sot eshte e lire duke vene keshtu ne vend nje padrejtesi shekullore qe rendote mbi ne shqiptaret. Nje popull qe nuk e di nga vjen, nuk mund te shikoje rrugen e drejte qe duhet te ndjeki.

    Tradita eshte bukuria e shpirtit shqiptar. Tradita meshirohet ne sjelljen, veshjen, festat, tragjedi, lufte, dasma, vaje, nga nje krahine ne tjetren. Duke qene nje popull i mocem, shqiptaret kane akumuluar ne vitet e egzistences se tyre nje tradite sa origjinale edhe te pasur. Tradita zbukuron karakteret e cdo shqiptari, ushqen moralin e secilit prej nesh, dhe na fal hijeshi ne syte e popujve te tjere. Ky eshte ai thesari qe popujt e tjere na e lakmojne, kurse ne shqiptaret shume pak e vleresojme. Trashegimia jone kombetare perbehet pikerisht nga keto tradita qe brezat aktual duhet tua kalojne brezave te rinj.



    ...vazhdon
    "Babai i shtetit ėshtė Ismail "Qemali", e zbuloi Edvin shkencėtari!"

  4. #14
    i/e regjistruar Maska e Brari
    Anėtarėsuar
    23-04-2002
    Postime
    18,826

    nga HAGA

    Korieri.
    --------------
    Milloshevic miratoi spastrimin etnik ne Kosove

    Milloshevic miratoi spastrimin etnik ne Kosove



    Ratomir Tanic, ish-punonjes i sherbimit sekret jugosllav, deshmon ne Hage se Milloshevic kishte urdheruar spastrimin etnik per shkak te shtimit te numrit te shqiptareve: Ne Kosove duhet te jene me pak 1 milion shqiptare



    Nga Philip Blenkinsop



    HAGE - Ne gjyqin kunder Sllobodan Milloshevic dje u tha se ish-lideri jugosllav miratoi spastrimin etnik te shqiptareve te Kosoves, ne deshmine me te qarte te bere deri tani lidhur me pergjegjesine e tij te dyshimte per krime lufte.



    Ratomir Tanic, qe punoi per nje kohe te gjate per sherbimet sekrete jugosllave ne vitet 1990 dhe qe nga ajo kohe eshte larguar nga vendi, i tha gjykates se fillimisht Milloshevic kishte perqafuar idene e nje zgjidhjeje paqesore per trazirat ne Kosove, por ai u be me luftarak pas vitit 1997.



    "Papritur, numri i shqiptareve... u kthye ne nje problem. Autoritetet serbe, thjesht, duhet te ulnin numrin e shqiptareve ne shifra "realiste"... dhe kjo mund te arrihej nepermjet spastrimit etnik. Nuk kishte menyre tjeter per t'u arritur", i tha Tanic gjykates, pas nje ekrani, me fytyren qe shfaqej e mjegulluar ne monitor. Prokuroret thane se Milloshevic dhe lideret jugosllave ndoqen ne Kosove nje politike te spastrimit entik kunder shqiptareve qe ne fillim te viteve 1990, duke detyruar largimin e 800 000 vetave nga vatrat e tyre dhe duke masakruar te tjere ne fshatra te tilla si Recaku.



    Tanic punoi pjesen me te madhe te kohes nga 1995-1997 per arritjen e nje marreveshje paqeje ne Kosove me qeverine e atehershme reformatore te Jugosllavise. Milloshevic e mbeshteti fillimisht nje marreveshje me popullsine shqiptare te Kosoves, tha Tanic, duke lejuar nje shkalle autonomie, meqenese shqiptaret perbenin te pakten 10 % te popullsise jugosllave, kjo ishte e drejta e tyre. Por kjo ndryshoi ne vitin 1997, sic e tregoi edhe nje takim ne korrik.



    "Pergjigja e tij ishte plot zemerim... Ai tha se donte te tregonte se kishte me pak se nje milion shqiptare dhe si rrjedhoje me pak se 10 % e se keshtu ata nuk mund te kishin autonomi", tha Tanic pas nje takimi midis te dyve, duke shtuar se ai besonte se shqiptaret shkojne aktualisht nga 1,2-1,5 milione.

  5. #15
    Konservatore Maska e Dita
    Anėtarėsuar
    17-04-2002
    Postime
    2,925
    THE ALBANIAN NATIONAL QUESTION
    PRESHEVE: WHERE WE STAND IN 2002



    by Shirley Cloyes DioGuardi



    The Peace Agreement Must Be Implemented



    On March 1, 2001, the Liberation Army for Presheve, Medvegje, and Bujanoc (UCPMB), signed a peace agreement with the Serbian government and NATO and then demilitarized. Since then, the terms of the peace agreement have been repeatedly violated by Serbia and human rights abuses against the Albanian population continue. (The State Department
    acknowledged this to Albanian American Civic League President Joe DioGuardi and me on December 6.) Because the Bush administration seemed willing to take at face value the assertions made by Nebojsa Covic, Serbia’s Deputy Prime Minister and envoy to the area, that the peace agreement was being faithfully implemented, the Civic League brought Riza Halimi, Mayor of Presheve, Galip Beqiri, Mayor of Ternoc, and Shaip Kamberi, President of the Bujanoc Human Rights Center, to meet with Congressman Ben Gilman on April 25. They reported that only the integration of the police force to include Albanians—who make up 70 percent of the population in the Presheve Valley—had begun. Even so, only twenty-two Albanians had been added to the police force, and the location of the police training school (which was to have been built in the Albanian area as a confidence building measure) had been moved to a site deep inside Serbia. This poses a major obstacle to the recruitment of Albanians because of the history of anti-Albanian racism and ethnic cleansing in Serbia.



    No action has been taken on other terms of the agreement, including ending economic discrimination against Albanians, the integration of Albanians into the administration of local governments with proportional representation, and the reduction of Serb military forces in the region. On top of this, the Serbian government announced that it would not recognize degrees from the University of Prishtina. Since most college-educated Albanians hold diplomas from this university, they are de facto excluded from professional and governmental positions. Finally, in an act of provocation, a Serbian military base is being built between Presheve and Bujanoc, and some Albanian factories and schools have been turned into barracks.



    Although the peace agreement calls for the establishment of a new legal framework, this has been put on hold because of the conflicts between Serbia and Montenegro and the unresolved status of Kosova. The current Serbian legal system contains no provisions for the protection of human rights; the region has no official municipal body that monitors human rights abuses; and Belgrade refuses to allow international human rights organizations, such as the Helsinki Commission, Amnesty International, and Human Rights Watch, to enter the Presheve Valley.



    When the peace agreement was signed, the Albanians of Presheve, Medvegje, and Bujanoc were led to believe that genuine political dialogue and negotiations would begin to bring civil and human rights to their community. As Congressman Ben Gilman stated in a letter to Secretary of State Colin Powell in September 2001, “If the United States is serious about building interethnic trust, stabilizing the Balkans, and preventing renewed armed conflict, then we must ensure that the Albanians of Presheve receive the remedies that they were promised. If the Serbian government is masking a failure to live up to the agreement, then the Administration should expose this and bar further assistance to Belgrade until there is full compliance with international law.” The Civic League hopes that the House and Senate foreign relations committees will not only adopt this position but also go further to refocus attention on the Presheve Valley, which was part of Kosova until Serbia annexed it in 1956.



    A Credible Census Is Needed Before Local Elections


    When the Serbian army retreated from Kosova in the summer of 1999, they withdrew into the Presheve Valley, arresting, torturing, and killing hundreds of thousands of Albanians and expelling 30,000. As of the end of 2001, only 12,000 Albanians had returned to their homes.” Either a U.S. or EU envoy should be appointed to monitor the situation in the Presheve Valley, to bring visibility to the region’s problems, and to expedite reforms. In addition, a substantial part of international development aid for the former Yugoslavia should be earmarked for Presheve, Medvegje, and Bujanoc.



    The issue of the Albanians displaced from the Presheve Valley is a major factor in advance of the forthcoming elections in the middle of June 2002. Called two years in advance of schedule, Stefano Sannino, the head of the OSCE mission to Serbia and Montenegro, has hailed the decision as “an essential element of the ongoing democratic process in south Serbia.” Albanians, meanwhile, have been insisting on elections, because they rightly argue that several local councils are undemocratic, Serbian-dominated relics of the Milosevic era. But they have also insisted that these elections cannot be successful in the absence of a reliable census. On March 30, 2002, the Council of Presheve, Medvegje, and Bujanoc issued a statement, signed by Presheve Mayor Riza Halimi, that criticized the lack of “adequate preparation” for the census and demanded that the Serbian government, in cooperation with the Organization for Security and Cooperation in Europe (OSCE), set a new date for the census and then implement it properly. “Our main demand is to register those displaced from their homes, and we also want the participation of the OSCE,” Halimi told Deutsche Presse-Agentur. Halimi also reported that the Serbian government was refusing to redefine the electoral units according to census results.



    Jonusz Musliu, former political spokesman for the UCPMB, told KosovaLive on April 2 that unless the international community is called in to monitor the census, it should be boycotted. The Albanian American Civic League concurs. It would be far better for Albanians in Presheve, Medvegje, and Bujanoc to boycott the census than to participate in a process that can be manipulated by Belgrade to change the demographics of the Presheve Valley in Serbia’s favor. It is already an ominous sign that Belgrade has nominated two Albanians for the nine-member municipal commission for the census without consulting the legitimate Albanian political representatives. More important, the conditions for the return of all deportees have not been met three years after the war’s end (in Medvejge alone, 90 percent are still displaced), and the potential exclusion of thousands of these legitimate residents of southern Serbia automatically invalidates the census and the local elections that are scheduled for June 16, 2002. Meanwhile, Serbia began an official policy on March 5 of buying up property in Presheve in an orchestrated attempt to create a stronghold in the Valley. It is therefore imperative that the OSCE monitor the census on the ground and also make it possible for the displaced, most of whom are in Kosova, to be counted.



    Even if all conditions are met, it will be preferable to postpone the local elections until the fall to coincide with or follow the September elections in Kosova. This will prevent Belgrade from trying to exact concessions from UNMIK in return for Serb participation in the Kosova elections, which would have a disastrous impact on the future of both Kosova and the Presheve Valley. Some of the Serb leaders have already said that they plan to demand the creation of new municipalities and the redrawing of municipal borders (dividing Mitrovice, for example), extra-autonomy for municipalities, and the establishment of separate Serbian and Albanian administrations, judiciaries, and police forces in mixed communities. The Serbian government clearly sees the elections as a way to increase their grip on Kosova, and the danger exists that the international community, eager to demonstrate successful “multiethnic elections,” will yield to some of these demands. This is exactly what happened last year, when then UNMIK administrator Hans Haekkerup and Nebojsa Covic signed the “UNMIK-FRY Common Document,” without consulting the Albanian political leaders in Kosova, in the name of encouraging participation by Kosova’s Serbian community in the general elections that were held on November 17, 2001. Not surprisingly, Covic immediately heralded the document as “the start of Yugoslavia’s return to Kosovo.”



    Albanians in Presheve, Medvegje, and Bujanoc can neutralize the potential threat to Kosova and to their communities by delaying the municipal elections in the Presheve Valley and by giving Covic a set of conditions for their participation in them. The first objective should be to achieve parity between the status of Kosova’s Serbs and the Albanians in the Presheve Valley by insisting that both communities must enjoy the same rights. To this end, Albanians in southern Serbia should warn the international community that they will boycott the census and the subsequent election unless they are afforded the same rights that Kosova’s Serbs were given during Kosova’s civil registration and elections last year, including OSCE presence. (This strategy will actually help the international community reject excessive demands by Belgrade, which has been working hard to empower Kosova’s Serbian population to operate independently of Prishtina.)



    Finally, Albanians in Presheve, Medvegje, and Bujanoc—as a minority in Serbia but as a majority in southern Serbia—should make a concerted diplomatic effort to insist that Belgrade and the international community recognize their human and civil rights.



    This would potentially force the Serbian government to end its repressive measures against non-Slavs and to become more realistic in its demands for Kosova’s Serbs. This, in turn, would make Serbian authorities more responsive to democracy and the rule of law, thus contributing to peace and stability throughout the region.

  6. #16
    Revolucioni ėshtė afėr Maska e Nuh Musa
    Anėtarėsuar
    02-05-2002
    Vendndodhja
    vjenė, austri
    Postime
    4,463
    mrdt!

    kisha lutur udheheqesin e topikut per nje permiresim!

    NUK EKZISTON CESHTJE SHQIPTARE NE KOSOVE!!!, se kosova eshte shqiptare, atje mund te ekzistoje ceshtje e ndonje populli tjeter.

    Flm
    albanish by nature

  7. #17
    Konservatore Maska e Dita
    Anėtarėsuar
    17-04-2002
    Postime
    2,925
    I nderuar Nuh Musa

    Bazen per te ngritur nje teme me kete titull e kam gjetur ne artikujt e gjetur ne faqen e Albanian American Civic League, shkruar nga zonja Dio Guardi.

    Ceshtja shqiptare ne Ballkan edhe sot e kesaj dite mbetet e pazgjidhur.
    Duke qene se trojet shqiptare mbeten te ndara ne 5 shtete mund te flitet se ceshtja shqiptare ekziston ne secilin prej tyre pra edhe ne Kosove, si ajo pjese e territorit shqiptar qe mbetet akoma nen juridiksionin e nje shteti tjeter dhe qe zhvillon jeten ekonomiko-politike nen kontrollin e institucioneve nderkombetare.

  8. #18
    Revolucioni ėshtė afėr Maska e Nuh Musa
    Anėtarėsuar
    02-05-2002
    Vendndodhja
    vjenė, austri
    Postime
    4,463
    mrdt!

    Dita, te te tregoj drejt, gjate u kujtova ne shkrimin tim te pare ta vendosi nje fjali, por ty tash e ceke, dhe ke te drejte, se ekziston ē'ėshtja shqiptare, por ajo e ballkanit.

    Neve nuk duhet te pranojm imponime te huaja sic vendosen nga gjysem intelektual botenore, qe kinse na jane eksperta, dhe keshtu me shenimet e tyre perverze neper gazetat botenore po i hudhin lexuesit nje fjali, "CESHTJA shqiptare ne kosove" sipas motos "HA ose VDIS".

    JO, dhe njemije here JO, ne kosove dhe maqedoni NUK ekziston ceshtja shqiptare, nga kjo pikepamje duhet te shiqohen gjerat, se eskalimi i luftave si ne kosove ashtu edhe ne maqedoni ishte mu per kete keqkuptim te qindvjeteshit te fundit.

    Kosova eshte shtet shqiptaresh, maqedonia me se fundi do te dale konfederate mes shqiptareve dhe slavomaqedoneve e bazuar ne barazine ABSOLUTE mes dy popujve. Opcion tjeter nuk ka!!!, vec dhuna mund ta ndrishoj realitetin e ri qe eshte krijuar ne trojet tona.

    Sa i perket malit te zi, serbise jugore dhe greqise veriore, mendoj se atje ka nje pyetje shqiptare, por definitivisht JO ne kosove, dhe JO ne maqedoni. Cdo mendim tjeter qe shkon ne disfavor te interesave shqiptare duhet te luftohet.

    I lus te gjith shqiparet qe kane interesa kombetare, qe nese eshte ne mundesite e tyre ne cdo medium ku ngrihen pohime te tilla ti kundershtojme, dhe qarte ta shprehim mendimin e mbare popullit shqiptare. Bashkimi i trojeve shqiptare eshte nje e drejte demokratike, nje e drejte qe edhe e kerkon koha, dhe nese jemi kembengules dhe punojme metevertet seriozisht dhe nuk lame qe tjere (sidomos rusia dhe greqia) te perzihen ne punet tona, atehere nuk ka force legjitime qe mund bashkimin e trojeve shqiptare ta ndaloje. Intermecoja e vitit 1913-200? do te mbaroje.
    Dhe shum vlen nga sjellja jone. Une si e shoh, ne shqiptaret frigohena gjerat ti emerojm ashtu si e kane emrin. Mundohena ngadale e perqark ti thona mendimet tona. A mos na vjen mbare?

    Shqiptare, ne nuk e dona "Shqiperine e madhe", ne e dona "Bashkimin kombetare" dy fjali me kuptim te njejte, por me atribute te kunderta. Kujdes ne zgjedhjen e fjaleve.

    Flm
    albanish by nature

  9. #19
    Konservatore Maska e Dita
    Anėtarėsuar
    17-04-2002
    Postime
    2,925
    Po vendos me poshte nje shkrim te bukur nga Kosovar, te publikuar ne forumin e vjeter Albasoul, tek Problematika Shqiptare.

    Besoj se eshte nje artikull permbledhes dhe mjaft informues per te gjithe.

    Lexim te kendshem.

    Dita!



    ---------





    Author Comment
    kosovar3003
    Anetar i ri
    Posts: 49
    (11/10/01 5:14:00 pm)
    Reply Kosova, gjaku im nuk falet!
    --------------------------------------------------------------------------------

    KOSOVA DHE EMRI I SAJ



    1. Kosove apo Kosovo ?!

    Nė gjuhėt e huaj, forma serbe « Kosovo » ėshtė e vėrtetė se pėrdoret mė shpesh nė jetėn e pėrditshme. Megjithatė, nė gjuhėn shqipe, shqiptarėt i thonė nė tė pashquarėn « Kosovė », e Kosova, nė formėn e shquar.

    Mu pėr kėtė nė kėtė punim, me arsye do ta quajmė Kosovė-a



    2. Shqiptar apo kosovar ?!

    Nga kėndvėshtrimi kombėtar, fjala « Shqiptar » pėrfshin tė gjithė shqiptarėt etnik, tė cilėt jetojnė, qoftė nė grup kompakt brėnda haspsirės sė tyre etnike qė shtrihet nė Shqipėri, Kosovė, nė njė pjesė tė Serbisė (Kosova Lindore), nė Mal tė Zi, nė Maqedoni, nė Ēamėri (territor shqiptar i pėrfshir brėnda kufijve administrativ grek), qoftė te shqiptarėve nė mėrgim (Diaspora), jasht haspsirės etnike (Evropė, SHBA, Australi, Kanada). Nė kėtė kuptim, tė gjithė sė bashku, konstituaojnė « kombin shqiptar ».

    Pasi nga pikėpamja e qytetarisė (shtetsisė), fjala shqiptar emėrton qytetarėt e shtetit Shqiptar, Republikės sė Shqipėrisė, aktualisht, pėr tė treguar qytetarėt e Republikės sė Kosovės (apo thjesht tė Kosovės), fjala kosovar (ė) do tė pėrdoret nė tė shumtėn e rasteve.

    Nė kėtė punim, termi « shqiptar » ėshtė pėrdoruar nė kuptimin « shqiptar i Kosovės ».



    3. Toponime tjera

    Sa u pėrket toponimeve, ne kemi zgjedhur t’i shkruajmė me formėn qė pėrdoret mė sė shumti nga popullata shumicė. Kėshtu, emrat e vendeve qė shtrihen nė territoret shqiptare do tė shkruhen nė formėn dhe natyrėn e gjuhės shqipe. Por, ndonjėherė, pėr tė qenė mė i qartė, do tė pėrdoret edhe forma sllave, sipas nevojės dhe do tė futet nė kllapa.
    Shembull : Prishtinė (Prishtina), Shkup (Skopje).



    ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
    KOSOVA : GJEOGRAFIA DHE RELIEFI
    _______________________________________________

    Kosova ėshtė shpallur Republikė e pavarur, mė 02 korrik 1990. Kosova shtrihet nė qendėr tė Balkanit me njė sipėrfaqe prej 10'887 km2. Sot, Kosova numron mė tepėr se 2 million banorė. Regjstrimi i fundit zyrtar ėshtė bėrė nė vitin 1981. Gjuha e folur ėshtė shqipja.

    Kosova kufizohet me :
    ·nė Veri : me Serbinė
    ·nė Jug : me Shqipėrinė (pas hyrjes sė forcave tė NATO-s nė Kosovė, nuk di pse policia dhe doganierėt e Shqipėrisė ruajnė ende kufirin !?)
    ·nė Perėndim : me Malin e ZI
    ·nė Lindje : me Maqedoninė
    ·
    Kryeqyteti i Kosovės ėshte »Prishtina, me mė tepėr se 500000 banorė. Qytetet tjera kryesore dhe tė rėndėsishme janė : Gjakova, Mitrovica, Ferizaj, Gjilani, Podujeva, Vushtrria, Fushė-Kosova, Peja etj.

    Reliefi i saj pėrbėhet me 63% zona malore ; Alpet shqiptare, Sharri, Kopaoniku, Karadaku etj. dhe 37% tė sipėrfaqės sė saj e pėrbėjnė Rrafshi i Kosovės dhe Rrafshi i Dukagjinit (ku kultivohen drithėra, duhan, pemė …)

    Lumejtė mė tė njohur janė : Drini i Bardhė, Ibri, Sitniaca, Morava e Binēes, Lepenci, Lumbardhi i Deēanit, Lumbardhi i Pejės… tė cilėt derdhen nė tri detėra : nė detin e Zi, detin Adriatik dhe detin Egje.

    Kosova, nga ana e pasurive natyrore, mund tė konsiderohet si « Perla e Ballkanit ». Ajo pėrshkohet nga klima kontinentale e mesme dhe posedon njė tokė tė pasur pėr kultivim, qė ujitet nga lumenjtė qė derdhen nė tri detėra qė i pėrmendėm mė lartė dhe ka rajone me male benefike pėr turizmin.

    Kosova ka njė nėntokė shumė tė pasur me minerale. Ajo dikur ka prodhuar 75% tė koncentratit tė plumbit dhe zinkut, 60% tė argjentit, 20% tė arit, dhe 50% tė nikelit nė ish-Jugosllavinė e Totos. Gjithashtu, ajo nė atė Jugosllavi prodhonte 78% tė thėngjillit, 100% bizmut, 61% magnezium. Nė Kosovė gjindet edhe njė kuantitet i madh i boksitit, galiumit, zhermaniumit, magneziumit, tė kaolinit, hekurit, bakrit, merkurit, mermerit, kuarcit, sunit, talk dhe dolomit.

    Pėrkundėr kėtyre resurseve, Kosova ka mbetur njėri nga regjionet mė tė varfėra tė Evropės. Tė ardhurat kombėtare pėr bonar ishin dy herė mė tė vogla se nė Bosnjė dhe Hercegovinė, Maqedoni apo Mal tė Zi, tri herė mė tė vogėla se nė Serbi, pesė herė mė tė vogla se nė Kroaci e tetė herė mė tė vogėla se nė Slloveni. Papunėsia nė gjendje katastrofike, ku vetėm 10% e popullsisiė ishte e punėsuar. Mortaliteti ishte 87 pėr njė mijė, shkallė kjo mė e larta nė Evropė, por edhe pėrqindja e natalitetit nga mė tė lartat nė Evropė.

    Nga kjo del se nė Kosovė janė aplikuar kushte dhe ligje koloniale.

    Pėrafėrsisht, tre million shqipatrė qė jetonin nė Jugosllavi , 62 % prej tyre jetonin nė Kosovė, 28% nė Maqedoni, 5% nė Serbi dhe 2% nė nė Mal tė Zi. Pėrqindja tjetėr jetonte nė republikat tjera tė ish-Jugosllavisė. Ndoshta ka mundėsi tė jipet edhe njė shifėr tjetėr e numrit tė shqiptarėve, sepse regjistrimin e vitit 1991 tė organizuar nga Jugosllavia zyrtare, ata e kanė bojkotuar, nė shenjė proteste pėr shtet-rrethimin e imponuar nga autoritetet e atėhershme jugosllave.

    Sipas regjistrimit tė vitit 1981, 1'584'441 persona banonin nė Kosovė, 1'226'736 shqiptarė, 209'489 serbė, 58'526 musliman (boshnjak), 34'126 ciaganė dhe 27'028 malazezė. Armiqėsia qė ka mbretėruar prej vitesh kundruell shqiptarėve nė Jugosllavi ka shkatuar nė imigrim tė rėndėsishėm tė tyre nga tė gjitha viset e Jugosllavisė kah Kosova dhe shkon, pėrsfėrsisht, deri nė 1'800’00 veta.

    Shumė qytete jasht Kosovės kanė nė gjirin e tyre njė popullatė shqiptare shumė tė rėndėsishme (prej 70% deri nė 90% tė banorėve). Kėto qytete shtrihen nė :
    Kosovėn Lindore : Preshevė, Bujanovc, Medvegje.
    Maqedoni : Shkup (Skopje), Tetovė, Kumanovė, Gostivar, Kėrēovė, Strug, Dibėr
    Mal tė ZI : Ulqin, Tivar, Tuz, Guci.

    Popullata shqiptare ėshtė mė e reja nė Evropė, mosha mesatare e saj sillet prej 24 deri 27 vjeē.

    Shqiptarėt i takojnė konfesioneve : muslimane, katolike, ortodokse. Megjithė kėtė, shqiptarėt kurrė nuk kanė njohur konflikte religjioze mes tyre, shembull i shkėlqyer sot, i njė regjioni qė posedon njė nivel tė shtuar ekumenik.

    Nga 6,5 million shqiptarė qė banojnė nė Kosovė dhe Shqipėri, 45% kanė banuar nė takat e tyre nė ish-Jugosllave. Mu pėr kėtė ata nuk mund tė konsiderohen minoritet por si njė komb i ndar nė dysh, e ajo pjesė e mbatur nė tokat e tyre nė ish-Jugosllavinė e ndarė nė katėr pjėse tjera admnistarative : Kosovė, Maqedoni, Mal tė Zi dhe Serbi (Kosova Lindore).

    Qė nga okupimi i tokave shqiptare e deri nė ditėn e ēlirimit tė Kosovės (apo vuarjes sė saj nėn administratėn e UNMIK-ut - 1999) autoritetet serbe nė veēanti, e ato jugosllave nė pėrgjithėsi, shqiptarėve u kanė imponuar njė politikė tė negacionit sistematik lidhur me identitetin e tyre nacional, prandaj shpesh kanė organizuar ekspulsimin me forcė dhe masiv kah Turqia dhe Shqipėria, gjithnjė duke u konfiskuar tokat e tyre dhe duke ua atribuar kolonistėve serbė dhe malazezė.

    Prej viti 1876 deri nė vitin 1900, jo mė pak se 350'000 shqiptarė janė pėrzėnė nga tokat e tyre nga rajonet e Prokuples, Vranjes, Toplicės, Leskovcit, Nishit, etj.

    Gjatė lufėrave ballkanike, 1200'000 shqiptarė janė ekspulsuar (pėrzėnė me dhunė) nga Kosova.

    Nė mes tė dy luftėrave botėrore, 300'000 shqiptarė janė ekspulsuar nė Turqi e 50'000 nė Shqipėri. Tokat e tyre janė shpronėsuar pastaj janė kolonizuar nga 65'613 kolonė serbė.

    Pas luftės sė Dytė Botėrore, 500'000 shqiptarė janė pėrzėnė me dhunė nga Kosova dhe kanė shkuar nė Turqi, nė vendet evropiane, Australi dhe SHBA .

    Pas demonstratave tė vitit 1981, pothuajse 500'000 shqiptarė e kanė lėshuar Kosovėn, pėr tė shpėtuar nga represioni serb dhe mizerja.

    Ekzaminimi i kėtyre strategjive ka mundėsuar modifikimin e pėrbėrjes kompakt dhe etnike tė territoreve shqiptare dhe ėshtė bėrė objekt i publikimeve shkensore serbe. Kėto studime kėshillojnė asimilimin, presioni ekonomik dhe represionin policor, por edhe ēnderimin, shkatimin e konflikteve ndėr etnike, madje edhe djegjen e ndonjė lagje qyteti apo fashti tė tėrė.

    Shembull : « Shteti serb nuk duhet hargjuar para pėr tė lehtėsuar jetėn shqiptarėve, por pėr t’i detyruar ata, tė ikin sa mė shpejtė qė tė jetė e mundur », thoshte nė vitet e njėzeta Kryeministri serb Nikolla Pashiq.

    Serbia ndjeku kėtė politikė, e cila mbushi kampet dhe qendrat e Evropės Perėndimore me refugjatė shqiptarė tė Kosovės dhe kjo gjendje zgjati deri nė mbarimin e luftės.


    __________________________________

    PASQYRĖ E SHKURTĖR HISTORIKE
    __________________________________

    Tė dhėnat parahistorike dhe tė Antikės na mėsojnė se Shqipėria ishte njė vend me njė civilizim tė lartė. Shqiptarėt, si popull autokton, kanė prejardhjen nga illyrėt, tė cilėt banonin gjithė lindjen e Ishullit ballkanik.

    Roma ndėrmori shumė ekspedita ushtarake kundėr ilirėve. Luftėrat iliro-romake, sidomos rezistenca ilire zgati me qindra vite. Mė nė fund, Roma i pushtoi tokat ilire nė Veri dhe Jug.

    Deri nė shekullin e VII, asnjė burim historik nuk flet pėr vendosjen e fiseve sllave as nė Perandorinė e Re e as nė Perandorinė e Vjetėr, apo nė Dardani (Kosovėn e sotme)

    Kėshtu, nga tėrė ai territor i gjerė i ilirėve i Epokės Antike, tė vetemet territore qė nuk iu nėnshtruan kolonizimit sllavė, tė shekullit tė VII deri nė shek. IX, pėrbėjnė hapsirėn territoriale qė shqiptarėt e banonin nė Masjetė, e nė tė cilėn banojnė edhe sot. Pra Shqipėria dhe Kosova.

    Nė vitin 1217, shteti serb, i formuar nė tokėn e Malit tė Zi tė sotshėm, fillon tė shtrihet deri nė Pejė. Pjesa kryesore e Kosovės mbetet jasht kufijve tė atij shteti. Ashtu, siē konsaton me tė drejtė historiani francez Alain Ducellier, « ēdo argumentim i tipit ‘historik’ vetėm sa demanton tezėn ‘serbe’, ngase historia na mėson, se serbėt kundruell Kosovės, janė vetėm pushtues tė ardhur vonė nė tokat shqiptare ».

    Kah mesi i shekullit XIV, Shqipėria bėhet teatėr i pėrgjakshėm i luftėrave shumė tė rėndėsishme nė mes tė shqiptarėve dhe mbretit Dushan, i cili e shtriu perandorinė serbe duke pushtuar Shqipėrinė dhe i dha veti titullin e perandorit Bizabtine tė Sllavonisė dhe Shqipėrisė.

    Nė shekullin e XIV, kur turqit filuan pushtimin e Balkkanit, ata hasėn gjithkund nė rezistencė. Kėshtu nė vitin 1385, nė Betejėn e Savrės, Myzeqesė, siē quhet sot, shqiptarėt u mundėn nga Turqit, e princi i tyre Balsha II u vra.

    Nė qershir tė vitit 1389, u zhvillua Beteja e Kosovės, nga e cila historianėt serbė krijuan mitin e tyre pėr tė themeluar pretendimet e tyre politike pėr Kosovėn. Nė realitet, kjo betejė u zhvillua nė mes tė turqėve dhe njė koalicioni ballkanik, nė tė cilin shqiptarėt luajtėn njė rol dominant (vlen tė pėrmendet, se dy nga shatė shefat e koalicionit ishin shqiptarė). Pas kėsaj humbjeje tė pėrgjakshme, nuk ia vlente mė tė organizohej ndonjė koalicioni anti-turk nė Ballkan.

    Gjatė shkullit XV, shqiptarėt kanė organizuar njė nga rezistencat mė tė njohura kundėr tuqėve nė tėrė Ballkanin. Kėshtu, nėn udhėheqjen e Skėnderbeut, ata gjatė 25 viteve, radhitėn fitoret ushtarake, duke realizuar veprėn mė tė madhe politike dhe historike me krijimin e shtetit shqiptar, tė pavaruar dhe tė bashkuar. Me tė drejtė, Skėnderbeu quhet mbrojtėsi i civilizimit evropian dhe ushtari i Rilindjes dhe protektori i kristianizmit. Statuja e tij, e ngjashme me atė tė Tiranės, sė shpjeti do ta stolisė edhe Prishtinėn, e ne shqiptarėt e Kosovės do ta nderojmė dhe do t’i buzėqeshim me krenari !

    Nė Shqipėri, sikur ēdo kund nė Ballkan, nė shek. e XIX, ne shqiptarėt filluam njė etapė tė re kundėr pushtuesit turk. Kriza e Orjentit kishte pėr qėllim shkatėrrimin e Perandorisė Otomane para Rusisė dhe Carit nė vitin 1878. Rusia, duke pėrfitaur nga superioriteti ushtarak i saj, imponoi nė Kongresin e Berlinit njė vendim shumė tė padrejtė ndaj shqiptarėve. Kongresi i Berlinit i dha Serbisė, Malit tė Zi dhe Greqisė shumė territore tė banuara ekskluzivisht me shqiptarė. Si rezultat i kėsaj situate, mė se 200'000 shqiptarė kanė emigruar, duke i lėnė vatrat e tyre pėr gjithnjė.

    Si pėrgjigje Kongresit tė Berlinit, e kundėr rrezikut tė dhėnjes sė tokave tė tyre shteteve fqinje ballkanike, shqiptarėt konvokuan nė Prizren, nė Kosovės, njė asamble tė tė gjithė pėrfaqėsuesėve shqiptarė nga tė gjitha regjionet shqiptare e cila njihet me emrin « Lidhja e Prizrenit ». Duke iu falėnderuar kėsaj Assambleje, ēeshtja shqiptare bėri hapin e parė kah skena diplomatike evropiane.

    Nė fillim tė shekullit tė XX, shqiptarėt u ngritėn nė luftė kundėr Perandorisė Otomane. Nė vitet 1910-1912, shpėrthyen nė Kosovė dhe nė takat shqiptare kryengritje zinxhirore. Qėllimi i tyre ishte bashkimi i 4 vilajeteve shqiptare : i Janinės, Shkodrės, Manastiri dhe Kosovės pėr tė fituar autonomin adminstrative dhe politike tė kėtyre vilajeteve tė banuara me shqiptarė, pra, Rilindjen e Shqipėrisė. Edhe kėsaj radhe turqit u treguan tė shurdhėr ndaj revendikimeve tė shqiptarėve. Shqiptarėt ēliruan pothuajse tėrė Kosovėn, muarėn qendrėn administrative dhe strategjike turke nė Ballkan, Shkupin, tė cilin e ēliruan, mė 12 gusht 1912.

    Shtet ballkanike u lidhėn mes vete pėr tė penguar Perandorinė Otomane, qė shqiptarėve tu akordonte tė drejtat e tyre legjitime. Lufta e popullit shqiptar kishte treguar dekomponimin e e Perandorisė otomane. Shtet ballkanike pėrfituan nga kėto ngjarje pėr t’i shpallur luftė Turqisė dhe pėr t’i riokupuar territoret qė shqiptarėt i kishin ēliruar.

    Nė falkė tė luftės ballkanike, mė 28 Nėntor 1912, nė Vlorė, shqiptarėt pas 500 vjet okupimi otoman proklamuan (shpallėn) pavarėsinė e shtetit tė tyre.

    Konferenca e ambasadorėve nė Londėr, e mbajtur nė vitet 1912-1913, i ndau nė mėnyrė shumė dramatike territoret shqiptare. Ky vendim tragjik u muar kryesisht pėr shkak tė influencės sė Rusisė.

    Nga 70'000km2 tė populluar ktyesisht me shqiptarė, territori i Shqipėrisė u tkurrė nė vetėm 28’748km2. Kėshtu, Serbia zgjeroi territorin e saj pėr 82% e numrin e banorėve pėr 55%, ndėrsa Mali i Zi zgjeroi territorin e tij pėr 52% e numrin e banorėve 100% (Mali Zi fitoi 240'000 banorė prej tė cilėve 1800'000 shqiptarė). Pra, Serbia dhe Mali i Zi u zgjeruan me territorin shqiptar tė quajtur Kosovė. Nė kėto territote banonin 78.1% tė shqiptarėve nė pėrgjithėsi.

    _____________________________________________

    KOSOVA NĖ PERIUDHĖN : 1912-1918
    ____________________________________________

    Kryeministri serb i asaj kohe, Milovanoviq, kishte filluar luftėn e parė ballkanike nė vitin 1912 me tė njejtin sllogan, tė cilin e pėrvetėsoi trashiguesi i tij Milosheviq, 89 vjet mė vonė. « Njė shtet i vetėm duhet t’i bashkojė tė gjithė serbėt, ose Ballkani do tė shndėrohet nė njė varr tė madh ».

    Qė ditėt e para tė okupimit tė Kosovės, ushtritė serbe dhe malazeze kryen atrocitete nga mė makabret. Mė 21 shkurt tė vitit 1913, 42 shqiptarė tė fshatit Nishor janė pushkatuar nė shenjė reprezaljeje, pasi qė njė ushtar serb ishte plagosur. S’paku 130’00 shqiptarė janė vra nga ushtritė serbo-malazeze gjatė luftėrave ballkanike.

    Njė komision hetimor i Institutit Carnegie (SHBA) raportonte aso kohe me kėto shprehje pėr sjelljet e autoriteteve serbe dhe malazeze nė Kosovė : « Djegje fshatrash, vrasje dhe masakra masive kundėr njė populli tė paarmatosur dhe tė pafajshėm. Dhunime tė papara, plaēkitje tė ēdo llojshme, kėto janė mjetet e pėrdoruara tė ushtrive serbo-malazeze pėr tė ndėrruar fizionominė etnike tė regjioneve tė popullzuara me shqiptarė ».

    Autoritetet okupuese ndėrmorrėn tė gjitha masat pėr konvertimin masiv tė popullit shqiptar, katolik dhe musliman, nė religjionin ortodoks sllavė, duke imponuar me dhunė edhe pėrkthimin e emrave tė fshatrave dhe qyteteve shqiptare nė gjuhėn sllave ; veē kėsaj ato (autoritetet) provokuan njė ekzod tė shqiptarėve kah vendet limitrofe me Kosovėn.

    Mė 14 korrik 1914, Austro-Hungaria i deklaroi luftė Serbisė, duke okupuar dhe ndarė Kosovėn me Bullgarinė. Pas kapitullimit tė kėsaj tė fundit, mė 29 kusht 1918, u krijua Mbretėria Serbo-Kroato-Sllovene (SKS). Kosova dhe gjysma e kombit shqiptar me territore iu dhanė kėsaj mbretėri fantome, nga Fuqitė e Mėdha, nė Traktatin e Saint-Germain-en-Laye, mė 10 shtator 1919.

    _______________________________________

    KOSOVA NĖ PERIUDHĖN 1918-1941
    ______________________________________

    Pėr krijimin e kreaturės Jugosllavi, Nikolla Pashiqi, u rekomandte kėtė sjellje autoriteteve jugosllave kundėr shqiptarėve : « Autoritet shqiptare, duhet vrarė me pishtole, ndėrsa popullin me topa dhe mitroloza ».

    Vetėm gjatė muajve janar dhe shkurt tė vitit 1918, 11'829 shqiptarė janė vra nga armata jugosllave e 9109 shtėpi i kanė djegur.

    Mė 6 janar 1921, 1253 shqiptarė, burra, gra, fėmijė dhe pleq tė 8 fshatrave tė distriktit tė Podujevės janė masakruar pa ndonjė arsye.

    Sipas njė dokumenti, tė asaj kohe, qė ruhet nė Kombet e Bashkuar, qėllimi i kėtij terrori ishte mė sa vijon :

    · tė pėrdoren tė gjitha mjetet pėr tė provokuar njė ekzod me pėrmasa tė mėdha
    · tė pėrdoren tė gjitha mėnyrat dhe mjetet pėr denacionalizim dhe asimilimin e popujve qė nuk reagojnė
    · tė internohen dhe eksterminohen tė gjithė personat qė nuk pranojnė tė lėshojnė vendin ose qė nuk pranojnė tė vihen nė sherbim tė sllavizimit. Arkivat e Kombeve tė Bashkuara, dosja S 391-4)

    Autoritetet serbe, nė atė periudhė, filluan t’i pėrvetėsojnė tokat shqiptare duke ua dhėnė kolonistėve serbė, tė cilėt merrnin prej 8 deri nė 27 hektar pėr familje.
    Mė 11 korrik 1938, Jugosllavia nėnshkroi me Turqinė njė konventė, nė tė cilėn parashihej qė 40'000 familje shqiptare tė ekspulsohen pėr Turqi gjatė tetė viteve nė vazhdim.

    _________________________________________

    KOSOVA NĖ PERIUDHĖN : 1941-1945
    ________________________________________

    Mė 6 prill 1941, Hitleri sulmoi Jugosllavinė. Armata jugosllave sulmoi popullin shqiptarė, duke vrarė ushtarėt shqiptarė nė radhėt e veta, duke djegur shumė fshatra tė Kosovės, nė vend se ta mbėronte vendin.

    Kosova pastaj u okupua dhe u nda nė mes tė Gjermanisė, Bullgarisė dhe Italisė. Populli shqiptar shprehu moskėnaqėsinė e vetė, dhe nė vitin 1942, u krijuan njėsitet e para ushtarake tė rezistencės kosovare. Nė vitin 1943, u krijua Komanda Supreme e Armatės Nacional Ēlirimtare tė Kosovės. Kjo komandė kishte kompetencat dhe prerogativat e njejta sikur komandat e ngjajshme qė u paraqitėn nė Kroaci, Serbi dhe Slloveni.

    Mė 31 dhjetor 1943, mė 1 dhe 2 janar 1944, mbahet Konferenca e Bujanit tė Gjakovės, e njohur si Koferenca konstituive e Kėshillit pėr Ēlirimin Kombėtar tė Kosovės. Nė kėtė konferemcė ; 43 nga 49 delegatė tė pranishėm ishin shqiptarė, 3 ishin serbė e 3 ishin malazezė, proporcionalisht me pėrqindjen nacionale tė Kosovės. Kjo Konferencė unanimisht adoptoi rezolutėn, sipas sė cilės i njihej « popullit shqiptar », e drejta pėr vetėvendosje, qė nėnkuptonte edhe ndarjen, « qė do tė thot, bashkimin me Shqipėrinė ».

    Duke reaguar kundėr kėsaj Konference, Partia Komuniste e Jugosllavisė u dha urdhėr reparteve tė rezistueseve kosovarė tė lėshojnė Kosovėn pėr tė shkuar nė Vojvodinė, pėr tė luftuar nė frontin e Veriut. Shaban Polluzha kundėrshton dhe me mijėra ushtarė kėthehet nė Drenicė pėr ta mbrojtur popullin shqiptar. Ndėrsa, Fadil Hoxha me repartet e veta niset pėr Vojvoinė.

    Divizionet serbe, maqedone dhe malazeze e pushtojnė Kosovėn pėrseri dhe terrorizojnė popullin shqiptarė tė pambrojtur. Ky terror provokon kryengritjet e popullit shqiptar nė Gjilan, Ferizaj dhe Drenicė gjatė muajve nėntor e dhjetor 1944 dhe janar tė vitit 1945. Rezistenca duke qenė e pamundur pėr shkak tė ndarjes sė reparteve shqiptare, ushtritė jugosllave pėrfitojnė nga kjo situatė dhe i shuajnė kėto kryengritje me gjak, duke vrarė 47'300 shqiptarė tė Kosovės.

    Nė mars tė vitit 1945, vetėm gjatė njė dite, gati 6000 ushtarė shqiptarė, tė cilėt ishin mobilizuar pėr t’i dėrguar nė frontin e veriut ; nė Trieshtė, Slloveni, janė pushkatuar me urdhėrin e autoriteteve tė armatave jugosllave.

    Nė korrik tė vitit 1945, atėherė kur gjendja e luftės ekzistonte ende nė Kosovė, vendimet e Konferencės sė Bujanit anulohen nga Konferenca e Prizrenit, e mbajtur nėn tytat e armėve tė policisė dhe ushtrisė jugosllave. Kosova okupohet pėr herė tė tretė nga Serbia.

    Edhe pse mė vonė, u bėnė disa hapa nė pėrmirėsimin e gjendjes sė shqiptarėve tė Kosovės, sa pėr tė ndrequr gabimet, kurrė vala e arrestimeve dhe burgosjet e shqiptarėve tė Kosovės regjimi komunist i Titos, e nė veēanti represioni policore i ministrit tė brėnshėm tė Jugosllavisė, serbit Aleksander Rankoviqit, nuk i kanė ndalur. Nga tė burgosurit mė tė njohur shqiptar njihet Adem Demaēi, i cili kaloi nė kazamatat sebe afėr 30 vite. Kurrė numri i tė burgosurve shqiptarė, ndoshta, nuk do tė dihet.

    Situata represive ndaj shqiptarėve tė Kosovės kulmon me organizimin e demonstratave tė studentėve nė vitin 1968. Ata kėrkuan lejimin e flamurit shqiptar, hapjen e Universitetit shqip nė Prishtinė dhe Republikėn e Kosovės nė kuadėr tė Federatės Jugosllave. Nga kjo rezultoi lejimi i flamurit, Universiteti i Prishtinės, por akordimi i Republikės nuk u aprovua si dhe demonstratat u shuan nė gjak. Kjo gjendje e moskėnaqėsisė vazhdoi deri nė vitin 1981, edhe pse u lejua Kushtetuta e viti 1974, e cila avansonte dukshėm statusin e Kosovės, por jo nė shkallė republike. Shqiptarėt tė pakėnaqur me statusin e tyre vazhduan aktivitetin legal dhe ilegal, pėr njė status mė tė mirė, por edhe burgosjet dhe maltretimet nuk i ndali policia jugosllave.

    ________________________________________

    KOSOVA NĖ PERIUDHĖN : 1981-1991
    ________________________________________

    Nė demonstratat masive tė marsit 1981, shqiptarėt e Kosovės kėrkuan, prap pėr Kosovėn, statusin e Republikės dhe mbajtjen e zgjedhjeve tė lira. Autoritetet Federale, armata dhe policia, nėn presionin dhe influencėn e serbėve, e shtypėn me tanke « pranverėn kosovare ». Dhjetėra demonstrues i vranė, qindra tė tjerė i plagosėn. Nė vend tė dialogut, autoritetet e jugosllave i imponuan Kosovės njė regjim militaro-policor, i cili filloi njė inkuizicion tė vėrtetė juridik dhe policor. Sipas statistikave zyrtare jugosllave, njė e treta e popullit shqiptar tė Kosovės ka kaluar nėpėr duarėt e policisė pėr motive politike gjatė viteve 1981-1991.

    Qindra procese politike nga gjygjet civile dhe ushtarake u shqiptaun duke denuar mė shume sė 6000 shqiptarė, me vuajtje denimi deri nė 20 vjet burgim, ndėrsa 20'000 procese politike tjera janė shqiptauar nga gjygjet dhe policia me vuajtje denimi deri nė 60 ditė burg.

    Nė mars tė vitit 1989, pėr vetėm njė ditė, 350 intelektalė shqiptarė janė arrestuar nga policia. Pa kurrėfarė forme tė padisė ngarkuese, janė mbajtur dhe torturuar pėr disa muaj nė burgjet e Serbisė

    Sipas mjekėve, mė se 120 shqiptarė janė vrarė gjatė demonstratave, shumica e tyre janė qėlluar me plumba dum-dum pas shpine. Ndėrsa 64 tė rinj shqiptarė kanė bėrė « vetėvrasje » gjatė sherbimit ushtarak. Por, trupat e tyre kanė pasur shenja tė dhunės dhe disa edhe impakte vdekjeprurės me plumba, ēka e vėrteton tezėn e ekzekutimeve. Mė i njohur ėshtė rasti i Paraqinit, i pandriēuar nga njė komision neutral, edhe sot e kėsaj dite.

    Policisė sekrete jugosllave nuk i shpėtuan as aktivistėt e ēeshtjes kėmbėtare nė mėrgim. Pesė shqiptarė janė vrarė nga kjo polici nė Belgjikė dhe Gjermani, sepse denonconin para opinionit perėndimor represionin qė ushtrohej kundėr shqiptarėve tė Kosovės nga policia dhe ushtria serbe. Kėtu duhet pėrmendur Vehbi Ibrahimi, Jusuf Gėrvalla, Kadri Zeja, Bardhosh Gėrvalla dhe Enver Hadri.


    Analizė

    I

    Lėvizjen e shqiptarėve pėr demokraci dhe pėr njė status nė rang republike pėr Kosovė, ėshtė pėrdorur nga serbėt si pretekst pėr « defederalizimin » e Jugosllavisė dhe pėr tė suprimuar autonominė e krahinės sė Kosovės dhe tė Vojvodinės : mė 23 mars 1989 policia dhe ushtria rrethuan Parlamentin e Kosovės me tanke, imponuan suprimimin e statusit tė autonomisė qė kishte Kosova, sipas Kushtetustės sė viti 1974.

    Nė mars te vitit 1990, autoritetet ushtarake serbe, me qėllim tė provokimit tė njė kryengritjeje tė armatosur tė popullit shqiptar dhe pasi kishin aplikuar nė shkolla politikėn e segregacionit, helmuan mė se 7'000 nxėnės shqiptarė tė Kosovės.

    Nė kėtė kohė tashmė formohet Lidhja Demokratke e Kosovės nė krye me Dr. Ibrahim Rugovėn, tė cilės iu bashkuan shumica e shqiptarėve, sepse, Dr. Rugova ishte njeriu i parė, qė atė qė tė tjerėt e kishin kėrkuar me demonstrata dhe me organizime ilegale, e kėrkonte haptas dhe para gjithė botės, nė konferenca shtypi-Kosovėn Republikė. Lidhja Komuniste e Jugosllavisė pėr Kosovė u shkatėrrua dhe filloi formimi i partive tjera, nga mė tė njohurat ishin PSHDK dhe NDSH, por edhe ndonjė qė kishte ende orientim pro jugosllavė, me bindje tė sigurtė qė Jugosllavia nuk do tė shkatėrrohej.


    II

    Mė 26 qershor 1990, autoritete serbe dekretuan ligjin pėr marrėdhėnien e punės nė rrethana tė jashtzakonshme. Sipas kėtij ligji, tė gjithė drejtorėt shqiptarė tė ndėrmarrjev, institucioneve kulturore dhe administrative, nė shumicėn e shkollave, ku bėnė pjesė edhe universiteti, pėrjashtohen nga puna dhe zėvendėsohen me drejtorė tė rinj eskluzivisht serbė. Nė Fakultetin e mjekėsisė nė Prishtinė, tė gjithė mjekėt shqiptarė dhe infermieret janė pėrzėnė nga puna me polici, me urdhėr tė drejtorit tė ri serb.

    Deri para luftės, mė shumė se 800'000 shqiptarė janė pėrjashtuar nga puna, njė e trtea e popullsisiė si shkak i kėsaj mė nuk kishte punė. Aparati administrativ serb, i instaluar nė Kosovė, tash punėsonte vetėm serbė. Duke pėrjashtuar sistematikisht nga puna ; punėtorėt, drejtorėt, mjekėt, gjykatėsit, policėt shqiptarė, profesorėt dhe punėtorėt tjerė shqiptarė, autoritetet serbe kanė shkatėrruar totalisht ekonominė, sistemin shėndetsor, juridik, shkollor dhe administrativė tė Kosovės.

    Autoritetet serbe nė vazhdim konfiskuan apartamentet e shqiptarėve tė larguar nga puna, tė cilėt i hudhnin nė rrugė. Pranarėt e rinj serbė instaliheshin pa vonuar.


    III

    Mė 2 qershor 1990, Parlamenti i Kosovės i konvokuar legalisht me format e parapara, sipas Kushtetutės 1974, proklamoi Kosovėn entitet tė pavaruar nga Serbia, por ende tė varur nga federata jugosllave.

    Mė 5 qershor 1990, autoritetet serbe suspenduan nė baza jokushtetuese Parlamentinė dhe qeverinė e Kosovės. Disa deputet dhe anėtarė tė qeverisė u arrestaun dhe u akuzuan nga regjimi i Serbisė pėr kundėr-revolucion. Tė tjerėt kanė qenė tė detyruar tė lėshojnė Kosovėn, ose tė jetojnė nė mėnyrė klandestine. Tė njėjten ditė, ndėrtesa e Radio Televizionit tė Prishtinės ėshtė marrė me dhunė nga policia ; 1350 gazetarė, teknikė dhe producentė u larguan nga puna. Televizioni do tė mbetet i mbyllur pėr shqiptarėt deri nė mbarim tė luftės, ku nuk pati asnjė emision nė gjuhėn shqipe. Nė ndėrkohė, qeveria e Kosovės nė egzil bėri marrėveshje me TVSH pėr 25 minuta emision lajmesh pėr dhe mbi Kosovėn.

    Mė 7 shtator 1990, Pralamenti i Kosovės, i konvokuar nė klandestinitet, ka aprovau Kushtetutėn, sipas sė cilės Kosova proklamohet republiekė nė kuadėr tė federatės-apo eventualaisht tė ndonjė konfederate jugosllave. Nga kjo shihet se ende lufta pėr shkatėrrimin e Jugosllavisė nuk kishte filluar nė Slloveni, por edhe nuk do tė vonojė.

    Nė vitin 1991, Serbia i mbylli tė gjitha shkollat nė gjuhėn shqipe nė Kosovė si dhe Universitetin e Prishtinės ; 430'000 nxėnės dhe studentė shqiptarė nuk kishin mė tė drejtė mėsimi nė gjuhėn amtare shqipe. Ky diskrimin u aplikua kundėr shqiptarėve nė Maqedoni, nė Mal tė Zi dhe nė Serbie (Kosova Lindore).


    IV

    Serbia filloi distribuimin masiv tė armėve popullatės serbe duke krijuar kėshtu kushtet e nevojshme pėr konflikte tė pėrmasave tė mėdha.

    Aksione ndeshkimi u aplikuan kundėr shqiptarėve : policia rrethon lagje qytetesh apo fshatra shqiptare, ndjek dhe rrah kalimtarėt dhe shkon aq larg sa vret edhe njerėz nė shtėpi tė tyre, madje edhe kur nuk shfaqin kurrėfarė rezistence. Shumė familje janė plaēkitur nga policėt serbė, tė cilėt u merrnin nė tė shumtėn stolit prej ari, argjendi dhe ornamente tjera, e nė veēanti deviza.

    Aplikimi i diskriminimit etnik, violenca flagrante, sistematike dhe masive e drejtave tė njeriut, vrasja e qindra personave tė pafajshėm, segregacioni nė shkolla, uzina, spitale, universite, armatė dhe nė tė gjitha fushat e jetės, ishte rezultat i okupimit serbė nė Kosovė.

    Kjo politikė e terrorit e detyroi Parlamentin e Kosovės tė organizojė njė referendum nė Kosovė, duke pasur parasysh proklamimin e Republikės sė pavaruar dhe sovrane tė Kosovės. Pjesėmarrja ishte nė 87% e popullit tė moshės madhore dhe me drejtė vote, ndėrsa 99,87% janė deklaruar nė favor tė kėtij vendimi.


    V

    Pėr tė zgjedhur problemin kombėtar nė Jugosllavi, autoritetet serbe bėnin njė politikė me « dy kute, per tė njejtėn peshė » : nga njėra anė pėrdornin legjitimitetin historik, duke thėnė se Kosova, edhe pse e banuar 90% me shqiptarė, ishte djepi i Serbisė ; nga ana tjetėr serbėt sherbeheshin me legjitimitetin demografik duke pretenduar se Vojvodina, e banuar me shumicė serbe (54%) ėshtė parti integrale e Serbisė, kėshtu, mbronin tezėn se serbėt, minoritar nė Kroaci kishin tė drejtė tė shkėputen nga kjo republikė, madje edhe me ēmimin e derdhjes sė gjakut.

    Nė mėnyrė paradoksale, serbėt ishin nė gjendje tė reprimojnė shumė rėndė ēdo shqiptar, i cili guxonte tė revendikojė atė qė serbėt kėrkonin nė Kroaci dhe Bosnjė e Hercegovinė ; ata luanin pra nė kartėn e principeve etnike, historike apo politike dhe impononin zgjedhje qė u pėrgjigjej vetėm interesave tė tyre kombėtare.


    __________________________________

    KOSOVA NĖ PERIUDHĖN : 1991-2001
    ___________________________________

    Kjo periudhė karakterizohet si mė e errta nė hitorinė e vjetėr apo tė re tė Kosovės. Pėrjashtim bėjnė vitet pas luftės. Okupi dhe kolonizimi i Kosovės nga regjimi gjakpirės dhe barbar i Millosheviqit nuk njeh kufi. Policia dhe ushtria serbe mund tė silleshin sipas deshirės sė tyre, pa respektuar madje as ligjet e veta nė fuqi. Shqiptarėt e Kosovės trajtoheshin si qytetar tė dorės pa tė drejta dhe dinjitet njerėzor. Qindra e mija tė rinj shqiptar tė Kosovės, tė xhveshur nga ēdo prespektivė, lėshonin vendin pėr tė shkuar jasht. Familje tė tėra marrin tė njejtėn rrugė, familja shqiptare fillon tė dekomponohet (shkatėrrohet). Pastrimi etnik i paraparė nga tė gjitha regjimet serbe gjatė historisė filloi tė realizohet nė qetėsi, por para syve tė gjithė botės.

    Pėrkundėr kėsaj situate shumė tė vėshtirė, LDK dhe partitė tjera shqiptare tė Kosovės organizojnė njė sistem paralel tė jetės, ose tė mbetejes gjallė. Me financimin e Diasporės, ia arrijmė tė organizojmė sistemin shkollor dhe tė sheendetsisė. Por, varfėria ēdo ditė trokiste nė derėn e ēdo kujt dhe deshprimi instalohej nė shpirtin e tė rinjve. Ēuditrisht grupe tė armatosura paraqiten dhe sulmojnė policėt serbė. Edhe komunikatat, nė emėr tė njė ushtrie UĒK-sė (Armata Ēlirimtare e Kosovės) paraqiten nė shtyp. Opinioni publik shokohet, nuk kupton se ēfarė po ndodhė. Me fillimin e vitit 1997, komunikatat shpeshtohen me ritmin e aksioneve tė kryera mbi patrullave tė policisė serbe. Regjimi i Millosheviqit vendos tė shtyp kėto grupe dhe sulmon disa familje nė rrafshlartėn e Drenicės, qerdhe e UĒK-sė. Nė pranverėn e vitit 1998, policia serbe masakron shumė familje, pa bėrė dallim nė mes burrave e grave, apo fėmijėve dhe tė rriturve. Nė kėtė shtėrngatė, UĒK ngjeshte radhėt, por ende ishte e padukshme, por ishte ēdo kund. Lufta pėr ēlirimin e Kosovės fillon. Bashkėsia ndėrkombėtare ua tėrheq vėrejtjen tė dy palėve nė konflikt, e nė veēanti regjimit tė Millosheviqit. Pėr kėtė qėllim ajo, (Bashkėsia …) dėrgon observatorėt e saj nė Kosovė. Pas masakrės sė Reēakut, ku policia serbe masakroi 45 civilė, komuniteti ndėrkombėtar u indinjua dhe vendosi tė reagojė.

    Nė vitin 1999, Armata mė e fortė (NATO) vihet nė alert maksimal. Diplomacia ndėrkombėtare kėrkon pėr herė tė fundit nga Millosheviqi tė stopojė policinė dhe armatėn, pėr tė gjetur njė pėrfundim politik pėr Kosovėn, pėrndryshe pasonte intervenimi i NATO-s dhe ishte i paevitueshėm. Millosheviqi, si gjithnjė bėhet i shurdhėr, NATO fillon aksionin duke bombarduar pėr 78 ditė me radhė pa ndėrpre Serbinė. Gjatė gjithė kėaj kohe, serbėt depotojnė nė Maqedoni dhe Shqipėri mė se 1'200'000 shqiptarė tė Kosovės. Pas 78 dite, Serbia pranon planin e paqės nė Kumanovė dhe tėrheq forcat e veta policore dhe ushtarake nga Kosova. NATO hynė triumfalisht nė Kosovė e me te edhe 1'200.000 shqiptarėt e deportuar, tė cilėt nuk pritėn hyrjen e organizuar nga organizatat humanitare. Bota u mallėngjye nga gjesti i shqiptarėve.

    Pas Aleancės ushtarake tė NATO-s, nė Kosovė u vendos UNMIK-u (Administarat e Pėrkohshme e Kombeve tė Bashkuara me kryeadministratorin e parė tė Kosovės, francezin Bernad Kuchner.

    Aktualisht Kosova ende administrohet nga UNMIK-u, pėr njė peroidė tranzitore tre vjeēare. Konformė rezulutės 1244 tė Konferencės sė Rambouillet. Kosova shumė shpejtė ka dalur nga faza e emergjencės, tash ka filluar periudha e stabilizimit politik. Mė 28 tetor 2000, janė mbajtur zgjedhjet e para tė lira komunale, tė cilat i ka fituar LDK nė shumicėn e komunave (24). Nė vitin 2001 ėshtė aprovuar Korniza Kushtetuese eKosovės (korniza ligjore) dhe mė 17 nėntor 2001, do tė mbahen zgjedhjet nacionale pėr parlamentin e Kosovės, nga i cili do tė dalin institucionet tjera (qeveria dhe kryetari i Kosovės) tė pranuara ndėrkombėtarisht. Kėto institucione e kanė pėr detyrė kombėtarė tė realizojnė referendumin pėr pavarėsinė e Kosovės, pas periudhės tranzitore, tė paraparė me rezulutėn 1244, nė Konferencėn e Rambouillet. Pas pavarėsisė, kush mund ta ndalė bashkimin e shqiptarėve nė njė shtet, i cili ndoshta do tė quhet ILIRI.

    PS : Pėr kėtė hartim kam pėdorur si bėrthamė njė doracak tė ish-ministrisė sė informatave tė Republikės sė Kosovės. Shumė pjesė i kam shtuar vetė duke konsultuar libra historie nė gjuhėn shipe dhe frėnge. Nėse dikujt i intereson njė version mė i shkurtėr nė gjuhėn frėnge, mund t’ia dėrgoj.

    Lexim tė kėnshėm!

  10. #20
    Perjashtuar Maska e illiriani
    Anėtarėsuar
    06-05-2002
    Postime
    655

    po authori i vertete i ketij shkrimi siper, KOSOVA DHE EMRI I SAJ cili eshte author?

    a mjafton vetem titulli i ketij shkrimi dydimenzionalist?

    Po authori i vertete, kush eshte dhe te vazhdojme...
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga illiriani : 30-06-2002 mė 16:35

Faqja 2 prej 4 FillimFillim 1234 FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Esse dhe artikuj të muslimanëve
    Nga ORIONI nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 35
    Postimi i Fundit: 09-12-2010, 09:31
  2. Lidhja Shqiptare e Prizrenit
    Nga dodoni nė forumin Historia shqiptare
    Pėrgjigje: 13
    Postimi i Fundit: 01-06-2009, 00:29
  3. Dosja antishqiptare e Greqisė, 1912-2007
    Nga BARAT nė forumin Historia shqiptare
    Pėrgjigje: 645
    Postimi i Fundit: 15-10-2007, 19:27
  4. Historia e Kishes Katolike shqiptare ne Kosove
    Nga NoName nė forumin Komuniteti katolik
    Pėrgjigje: 1
    Postimi i Fundit: 15-06-2006, 16:43
  5. Si vjen bashkimi kombėtar?
    Nga Anton nė forumin Ēėshtja kombėtare
    Pėrgjigje: 487
    Postimi i Fundit: 22-02-2004, 00:19

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •