PAPE ME ORIGJINE ILIRE - ARBERORE
(renditja kronologjike)
Gjin Andrea Varfi
° Shen Eleuteri pape, prej Nikopolit te Epirit (Preveza, ne jug te Camerise ) martir; mban fronin papnor nė vitet 171-185. Festa e tij ėshtė me 26 maj. Renditet i katermbedhjeti nė listėn e papėve. Eshte i biri i Abondit tė Nikopolit.
Bibl. Enciclopedia italiana fondata da Giovanni Treccani, Roma 1949, vol.XXVI, p.249; vol.XIII, p.779. Zhan Klod Faveirial "Historia e Shqiperise", Plejad 2004, f.80.
° Shen Urbani I pape, (prej l1irie) martir, mban fronin papnor ne vitet 222-230. Festa e tij eshte me 25 maj. Renditet i tetembedhjeti ne listen e papeve.
Bibl. Enciclopedia italiana fondata da Giovanni Treccani, Roma 1949, vol.XXVI, p.249; vol.XXXIV, p.771. Fan Stilian Noli "0 Zot, shpetoje Shqiperine"ne Saint George Cathedral, Boston (USA) 1971.
° Shen Kai pape, (prej Salone, Dalmaci ) martir, mban fronin papnor ne vitet 283-296. Festa e tij eshte me 22 prill. Renditet i njezet e nenti ne listen e papeve.
Bibl. Enciclopedia italiane, fondata da G. Treccani, Roma-l949, vol.XXVI, p.249. Zhan Klod Faveirial, Historia e Shqiperise Plejad 2004,f.90.
° Papa Pali IV (Karafa) mban fronin papnor ne vitet 1555-1559. Renditet i dyqind e njezet e pesti ne listen e papeve. Gjate kohes se tij, me 1555 botohet ne gjuhen shqipe "Meshari" prej klerikut shqiptar Gjon Buzuku. Sot ndeshim nje fshat arberesh te Kalabrise (ne Katanzaro) qe mban emrin Karafa.
Bibl. Enciclopedia italiane, fondata da G. Treccani, Roma 1949, vol.XXVI,p.250; 236; vol. II,p.92;vol. VIII,p.930; 927. Fjalori enciklopedik shqiptar, Tirane 1985, f.136.
° Papa Gjoni IV, Dalmati (prej Ilirie), mban fronin papnor ne vitet 640.642. Renditet i shtatedhjete e katerti ne listen e papeve.
Bibl. Enciclopedia italiane, fondata da G. Treccani, Roma 1949, vol. XXVI, p.250; vol. XVII, p.252.
° Papa Sisti V (Peretti), mban fronin papnor ne vitet 1585-1590. Renditet i dyqind e njezet e nenti ne listen e papeve. Familja Pereti emigroi ne Itali nga Krusheva (Gryka e Kotorrit).
Bibl. Enciclopedia italiana, fondata da G. Treccani, Roma 1949, voIXXVI, p.251 ; vol.XXXI, p.923-924. Edith Durham "Brenga e Ballkanit", Tirane 1991,f.508.
° Papa Klementi XI (Albani), mban fronin papnor ne vitet 1700-1721. Renditet i dyqind e dyzet e pesti ne listen e papeve. Me urdherin e tij u mbajt Koncili i Arberit, me 10 korrik 1703 ne Merkinje te Lezhes; ku pervec te tjerash u muar vendimi per hapjen e shkollave shqipe dhe per botimin e teksteve ne gjuhen shqipe. Aktet e Koncilit te Arberit u botuan ne shqip me 1706. Familja Albani emigroi nga Arberia ne Urbino (Itali), me 1464. Mblemrl i tyre - Laci - nderroi ne mbiemrin Albani.
Bibl. Enciclopedia italiana, fondata da G. Treccani, Roma 1949, vol. XXVJ, p. 251; vol.X, p.572; vol. II, p.95; Fjalori enciklopedik shqiptar, Tirane 1985, f.585.
Krijoni Kontakt