Identiteti evropian i shqiptarëve

[Hyllien]

Ai thote good Christians jo good orthodox ? Tani puna eshte qe per cfare sins eshte duke folur Gjon Muzaka duke qene se Shqiptaret dhane shpirtin e luftuan ? Dhe per cfare sins flet ai per punen e Grekve?

Per te paren e vetmja pergjigje llogjike eshte qe shqiptaret nuk kane qene besimtare shume te devotshem ne krishterim, ose krishterimi qe kjo dihet nuk ka zene rrenje te forta ne kuptimin tradicional te dy traditave kryesore por ka qene e nderthurur shume me elementin pagan. Kontributin paresor qe shqiptaret ti afishohen nje tradite apo nje tjetre e ka padyshim Enver Hoxha i cili mbasi shfarosi cdo besim, mbasi e zhveshi shqiptarin sic nuk e zhveshi dot asnje i huaj, la vend qe te vijne traditat orthodhokse e katolike bashke me tere institucionet e tyre dhe ta ndajne shqiptarin jo vetem thellesisht shpirterisht por dhe politikisht.

Per te dyten fakti qe ishin po greket qe i sollen Turqit ne Ballkan(meqe te pelqen Elsie e ka perkthy edhe ket kronike) me perandorin Kantakuzen per me shfaros shqiptaret "vellezer" orthodhoks.

[ZANOR]

.................................................. .
zogu i shqiptarit gjithmone i zoti
.................................................. .

atdhetari eshte mbipolitik e mbifetar
mediokret te thuren neper kembe

[Qafir Arnaut]

Eshte shkruajtur me doren e Gjon Muzakes, nje prej prijesave fisnike arbereshe qe kur emigroi ne Itali ua la kete kronike si amanet femijeve te tij. Lexoje deri ne fund, dhe kur ta mbarosh, beji pyetjen vetes: nese une jam pasardhes i ketij prijesi arberesh, cfare kam une te perbashket ne jeten time tani, me jeten e tij ne filimin e shekullit te XVI?

Ne nuk jam pasardhes i Gjonit, por mbrapa-lenes i Gjonit. Ai duhet nderuar e rrespektuar, dhe 'tejkaluar' (po te perdorim terminoligjine e Ardian Vehbiut qe na keshillon te 'tejkalojme Shqiptarin).

E bukra e te qenit Shqiptar eshte zhvilluar pikerisht pas pushtimit Osman. Jemi i vetmi komb-i-nacion ne bote qe arrijme te bejme bashke 3 qyteterimet e medha boterore (Perendimor, Islamik, Ortodoks) e te nxjerrim me te mirat prej tyre.

[Albo]

Ne nuk jam pasardhes i Gjonit, por mbrapa-lenes i Gjonit. Ai duhet nderuar e rrespektuar, dhe 'tejkaluar' (po te perdorim terminoligjine e Ardian Vehbiut qe na keshillon te 'tejkalojme Shqiptarin).

Ti je shembulli me i mire ne kete teme qe ilustron simptomat e krizes se identitetit qe tek ty jane shume te lexueshme ne mendimet kontradiktore qe shpreh. Ti je ai qe je per "ruajtjen e gjakut", ti je ai qe thua se nuk je bastard, ti je ai qe "tejkalon" trashegimine tende, qe ne vetvete nuk eshte nje tejkalim, por nje anashkalim, tjeterisim, shartim, skizmim, carje, ndarje, bastardim i identitetit shqiptar qe na vjen nga shekujt, me ate identitet shqiptar qe ti kerkon ti krijosh vetes.

Pra ti, Vehbinjte e Surrojte, duan ta skizmojne identitetin shqiptar jo me 3-sh apo me 4-sh, por duan ta skizmojne ne 7 milion identitete shqiptare, ku cdo shqiptar shpik ne mendjen e tij nje identitet shqiptar. Dhe secili e ngreh kete identitet ne frymen e protestes per identitetin e atij shqiptarit ne krah, pasi ne mendjen e tij ky eshte "unikaliteti" i identitetit te tij.

Ka vetem nje popull shqiptar, nje komb shqiptar, nje identitet shqiptar. Dhe pengesa per "protestantizmin e identitetit shqiptar" eshte perseri ekzistenca e besimtareve orthodhokse shqiptare qe e kane ruajtur te pacenuar besimin dhe identitetin e te pareve te tyre ne shekuj.

Albo

[Sui Juris]

Me ndodh shpesh te frikesohem kur diskutoni me aq siguri rreth historise, fakteve historike dhe sidomos rreth interpretimit te saj. Mire boll qe flisni per HIStory dhe jo per HERstory apo aq me pak per OURstory, por gjithsesi nuk e di nese e merrni ndonjehere guximin te dyshoni pikepamjet tuaja? Dhe “identiteti” qe shitet aq lire, nuk ju duket nje sajese e njerezve per qellime te caktuara, qe eshte ne ndryshim te vazhdueshem ne menyre per te dhene “kuptimin e duhur” gjerave dhe “fakteve”, pra duke perfshire absurditete te reja ne te? Ne asnje menyre nuk dua te shemb themelet prej kashte te kasolleve nga ku bazoni keto interpretime, por nuk mendoni se do te ishte me interesante te perdorim pak logjiken dhe arsyen ne menyre kritike? Keshtu te pakten me duket menyra me e mire per te debatuar, ne vend qe te etiketohen njerezit me identitetit te ndryshme bazuar ne kritere te tipit “pyet ke te duash”. Shume thjeshte, me duket me interesante sesa nje debat midis individeve qe kane ide inflacioniste per veten e tyre. Le te filloje debati pra

[Qafir Arnaut]

Pra ti, Vehbinjte e Surrojte, duan ta skizmojne identitetin shqiptar jo me 3-sh apo me 4-sh, por duan ta skizmojne ne 7 milion identitete shqiptare, ku cdo shqiptar shpik ne mendjen e tij nje identitet shqiptar.

E c'ndryshim ka midis 2 njerezeve qe duan te krijojne njeri 3 shtete, tjetri 3 milion shtete brenda te njejtes bashkesi? (njeri nga ato je ti, tjetri nuk jam une).

[DeLiRiUm TrEmEnS]

Delirium qe nuk di asgje dhe nuk do te mesosh dy gjera me shume, te te jap edhe une nje shkrim historik te perkthyer nga Robert Elsie qe eshte mbase dokumenti me me vlere i mesjetes per ne shqiptaret? Eshte shkruajtur me doren e Gjon Muzakes, nje prej prijesave fisnike arbereshe qe kur emigroi ne Itali ua la kete kronike si amanet femijeve te tij. Lexoje deri ne fund, dhe kur ta mbarosh, beji pyetjen vetes: nese une jam pasardhes i ketij prijesi arberesh, cfare kam une te perbashket ne jeten time tani, me jeten e tij ne filimin e shekullit te XVI? Dhe kjo eshte pikenisja e meditimit per cdo shqiptar.

http://www.albanianhistory.net/texts/AH11.html

For this reason, I beg you, my children, to fear and to love God, and I appeal to you to be good Christians, if you wish to have my blessing, for it was the sins of the rulers of the Greeks, and indeed our own ones, too, which first plunged us into this abyss of pain and suffering. Be humble and devout and always avoid sin. Have faith in the Holy Trinity and in the Most Sacred Mother of our Saviour, who will save your souls and give you good health. Take to heart Christian teachings, do good and righteous deeds and return to your homeland.

Po ca dukuri si psh zgjuarsia , dituria e te tjera si keto, e kam kuptuar me kohe se, une vij i fundit ne to. Shyqyr jini ju, ... na mesoni te vertetat e pamohueshme te teologjise, historise, identitetit kombetar, rreth vobektesise te intelektit tone etj. etj. - kjo eshte per te berre kryqin me doren e mengjer!!! Dhe ..., pa diskutim ne fund te "fjalimeve" te tua pompoze mungon vetem britma e turmes: "Duce! Duce! Viva Duce!!!"

Sa per paraardhesit e mi, nuk kam perse te huazoj bejlere prej asaj kohe. Tani, ... paske gjetur rrenjet e gjakut tend princeror, bej edhe nje kerkim me te detajuar mos del farefis me Windsor-et e Anglise. Plus jeta ime nuk ka asgje te perbashket me jeten e Muzakes, sikurse nuk ka asgje te perbashket ne detaj me jeten e cdonjerit prej jush.

Ai eshte dokumenti me me vlere per "Ty shqiptarin", sepse i shkon per shtat identitetit tend si Ortodoks. Shqiptaret Myslymane e gjejne identitetin e tyre te materiale te tjera. Ata katolike sikurse jane disa shkrime ne kjo teme e gjejne te dokumentat e viseve te pushtuara nga venedikasit dikur. Ndersa ti e gjete identitetin prej nje prijesi, gjeografia e viseve te tij ishte dikur pjese e Bizantit. Me pak fjale perseri dolem te grirja e sallates, secili prej baces se tij.

Qekurse jemi dy njerez te ndryshem, dhe ... ti me paramendon se me njeh shume mire, ndonse nuk me kujtohet te jemi ulur ndonjehere ne te njejten tavoline, te pakten per nje sekonde, thjesht prej nisjes te citmit te atij paragrafi duhet ta kishe kuptuar se po harxhoje energjine kot. Une nuk i kam friken asnje qenieje prej se gjalli e jo me kucedrave te perrallave cifute.

"... ta duan dhe t'ia kene friken zotit" i keshillon femijet e tij Muzaka. Me vjen keq po bie ndesh me dinjitetin tim te jetoj me frike, aq me shume prej nje qenjieje inekzistente.

Ju ... ja degjoni fjalen paraardhesit tuaj tani nuk ju mbetet gje tjeter vecse te na deklaroni se kur do te ktheheni te jepni kontributin tuaj intelektual ne vendin e te pareve tuaj. Te pakten njehere te vetme ne forum pervec dogmave te tua jep nje shembull veprimi kokret.


P.s.: Tani mund te grini te gjithe sallate rrehatshem, se njeriu ka gjera me te rrendesishme ne jete se sa te merret me debate te tilla.

[Qerim]

E ka mire Albo. Ky vend i quajtur Shqiperi ,i eshte taksur qe ne fillimet e lindjes se tij Bizantit dhe Ortodoksise.Myslymanizimi i vendit ishte nje rastesi, apo sic thote edhe Muzaka nje ndershkim qiellor per paudhesite qe shqiptaret dhe greket e asaj kohe i kryen.
Bindja ime personale eshte se Shqiperia kurre nuk do te gjeje paq n.q.s nuk kthehet perseri ne ortodokse dhe katolike.Une kam shume respekt per fene myslymane ,por sinqerisht mund te them se nuk e ka vendin ne Shqiperi.Myslymanismi vetem sa ka pershtjelluar mendjet dhe shpirtrat e njerezve te kesaj toke duke lene pas vetem zhgenjime,zbrazeti dhe tollovi.

[Rejjan]

Njeriut te mire rastesisht!

Nuk kam degjuar ndonjehere marrezi me te madhe se kjo.
Nese eshte fjala per konvertim atehere perse shumica duhet te pasoje pakicen. Kjo eshte nje sipermarrje shume e mundimshme. Me e arsyeshme dhe me logjike do te ishte qe pakica te qendroje ashtu sic eshte ose te pasoje shumicen.
Ajo ne fakt cka trumpetohet nga disa ketu nuk eshte as demokratike ne thelb.
Te thuash qe Islamizimi i shqiptareve ishte nje rastesi dhe te thuash qe bizantinizmi dhe latinizimi i tyre eshte natyrshmeri, eshte natyrisht antishqiptarizem.

[forum126]

Amnestohen të gjithë pushtuesit, përveç Turqisë


Sado që shtresa e identitetit otoman ndër shqiptarë tashmë rezulton e zbehur, më duket se ende bëhen përpjekje që ajo të fshihet e të mohohet krejtësisht, përkatësisht, të mbulohet nga amnezioni i plotë. Dhe kjo bëhet për dy arsye: e para, mendohet se duke u prerë rrënjët lidhjeve të gjata shqiptaro-turke, mund të dobëso-het dhe eventuali¬sht, të mposhtet Islami ndër shqiptarë. Nxjerrja në epiqendër si identitet kombëtar dhe kulturor vetëm e një shtrese të identitetit të krishterë të shqip-tarëve, që ambalazhohet si “përkatësi e civilizimit eu-ropian”, bëhet për këtë shkak. Madje edhe një ngjarje si Beteja e Kosovës e vitit 1389, paketohet si gjoja luftë për ruajtjen e lirisë së popujve ballkanikë, pra, edhe të lirisë e të pavarësisë së shqiptarëve. Ndërsa më herët, u kon-statua se cila ishte gjendja e shqiptarëve nën Perandorinë Serbe, para se ajo të shkërmoqej nga ardhja e osmanëve. Më duket se fshehja e fakteve kaq të fuqishme, përveçse ka për qëllim zbutjen e qëndrimit antisllav dhe antiorto-doks të shqiptarëve, veçmas ka për qëllim mbajtjen e akuzës për Islamin si gjoja pengues të lulëzimit të shqip-tarëve.
Edhe lufta e Gjergj Kastriot Skënderbeut, në shumë aspekte të saj, është e mbështjellë me mitologji, me funksion të njëjtë ideologjik, pra për mbjelljen në ndërgjegje të shqiptarëve të ideologjisë, sipas së cilës identiteti i tyre i vetëm është ai i krishterë.
E dyta, në periudhën e vet të fundit, Perandoria Osmane nuk kishte mbetur as hija e një shteti që rrezatonte kulturë, qytetërim e vlera të mëdha për njerëzimin. Ajo ishte përf-shirë nga korrupsioni, nga injo¬ranca dhe nga miopia politike. Turqia e fundshekullit XIX dhe e dhjetëvjeçarit të parë të shekullit XX, faktikisht, ishte bërë protektorat i disa shteteve perëndimore, veçmas Rusisë, e cila kishte marrë të drejtat e përkujdesjes për ortodoksët dhe të Austro-Hungarisë, e cila kishte fituar të drejtat e protektoratit mbi katolikët e Ballkanit. Egë¬r¬s¬ia e ekspeditave pacifikuese xhonturke kundër shqiptarëve kryengri¬t¬ës në vitet 1910-1912, u shndërrua në armiqësi për gjeneratat që the¬m¬eluan shtetin shqiptar në vitin dhe la vrragë të thella në kujtesën e njerëzve. Prej andej u bart edhe në arsim e në kulturë, duke gjene¬ruar për dhjetëvjeçarë të tërë armiqësi kundër Turqisë dhe veçmas kundër Islamit, e duke i mo-huar të gjitha anët e mira që kishte sjellë për shqiptarët ajo bashkëjetesë e gjatë në Perandorinë Otomane.
Sindroma antiturke ushqehet vazhdimisht nga propa-ganda e ashpër, e injektuar që nga programet shkollore e deri te komentet politike. Rrj¬e¬dhimisht, në një pjesë të madhe të popullsisë, shfaqen hutesa e bllokime të en-ergjive, nga frika se përgjigjja në këto mostra, do të shkak-tonte rritje të konfliktualitetit brendakombëtar.
Shqiptarët tashmë i kanë harruar, ose së paku shtiren se i kanë harr¬u¬ar vuajtjet që u janë shkaktuar nga dy pushtime italiane, nga pushtimi nazist gjerman, nga gjenocidi grek në Çamëri, e ka shenja se po relativizohen edhe hid-hërimet për gjenocidin e fundit serb në Kosovë. Mbajtja e paragjykimit për Turqinë si pushtuese, kur janë amnestuar pushtuesit më të egër, nuk ka si të shpjegohet ndryshe veçse në kontekstin e një strategjie antiislame, si ndër vetë shqiptarët që duan të mbajnë idenë se identitetit i tyre kombëtar është vetëm i krishterë, si nga të huajt që e stimulojnë këtë ideologji. Por, kjo prirje po shkakton blloki-min e energjive, çoroditjen e dialogut të brend¬shëm dhe gjymtimin e identitetit shqiptar.
Po më tutje?
E para, është i domosdoshëm rishkrimi kritik i historisë së shqip¬tarëve, duke e dekontaminuar atë plotësisht nga mi-tologjitë roma¬n¬tike iliro-pellazge dhe nga ideologjitë agre-sive antiislame. Vërtet, përfytyrimet romantike për një popull madhështor në lashtësi për¬plasen sot me një re-alitet të hidhur, sikundër që përfytyrimet për muslimanët shqiptarë si antieuropianë potencialë apo të fshehtë, nuk kanë asnjë qëndrueshmëri logjike. Po ashtu, edhe periud-hat e pushtimit të gjatë bizantin, e pushtimeve shkatërrim-tare mesjetare serbe, e luftërave të Gjergj Kastriotit, e in-tegrimit në Perandorinë Ot¬o¬mane dhe e komunizmit shqiptar, kërkojnë interpretime të reja shk¬e¬ncore, duke identifikuar pasojat dhe rezultatet për identitetin shqi¬ptar. Në një interpretim kritik të hisorisë kombëtare, duhet të për¬fshihen të gjitha shtresat e identitetet, në mënyrë që të krijohet një pamje e plotë dhe koherente, pa konfliktu-alitet të mbarsur ideologjik. Fjala vjen, krahas identitetit kastriotik dhe prodhimit të tij në historinë dhe në kulturën kombëtare, duhet të pranohet edhe ajo shtresë e iden-titetit kulturor me prejardhje otomane, e cila në fakt, u bë tharmi i ideologjisë kombëtare të shqiptarëve.
E dyta, ka ardhur koha të mos injorohet identiteti aktual fetar i shqi¬p¬tarëve, ashtu si është ai në realitetin jetësor. As në këtë nivel nuk ka nevojë të konfrontohet asgjë dhe as të imponohet asgjë. Duhet hequr etiketa që Islami na qenkësh fe antieuropane dhe antiperëndimore, kur dihet se trualli i të tri feve monoteiste është i njëjti dhe vetë Shpallja Hyjnore është unike. Rrjedhimisht, edhe Islami i shqiptarëve duhet të pranohet ashtu si është në të vërtetë: përqafim i Shpalljes Hyjnore , e cila askujt nuk i imponohet me dhunë, por që vërtet nuk mund të mposhtet nga asnjë ideologji dhe nga asnjë luftë që i bëhet. Në pajtim me këtë, duhet të pranohet kontributi i dhënë nga shqi¬ptarët muslimanë në krijimin dhe zhvillimin e identitetit shqiptar dhe në zhvillimin e gjithëmbarshëm shqiptar në këta shtatë shekujt e fundit, që nga shpëtimi nga asimilimi sllav e bizantin në Mesjetë e deri te krijimi i shtetit shqiptar dhe i ridimensionimeve më te reja gje¬o¬politike të kombit shqiptar në hapësirat ballkanike.
E treta, në procesin e globalizmit, kultura dhe kombi shqip-tar duhet të vërë në përdorim gjithë spektrin e vlerave që disponojnë, pra edhe vlerat dhe identitetin islam, në mënyrë që në integrime të jemi partner i pashfytyruar dhe ashtu të kontribuojmë më shumë në njohjen e ndërsjellë dhe në zhvillimin pozitiv të bashkësisë njerëzore. Të qenët në një pozicion gjeografik dhe qytetërues të urës lidhëse ndërmjet Perëndimit e Lindjes, do të duhej të shndërrohej në një favor për kombin shqiptar në proceset e ardhshme të integrimeve globale. Hezitimi përsa u përket lidhjeve e bashkëpunimit me Tur¬qinë dhe me botën islame, duhet të tejkalohet, sepse me to bash¬kë¬punojnë të gjitha kombet e tjera, duke përfshirë edhe amerikanët, të cilët edhe kur sulmojnë një shtet arab, si Irakun, atë sulm dhe pushtim e bëjnë nga trualli i disa shteteve arabe, si Katari e Kuvajti. Rrjedhimisht, mbajtja e paragjykimeve dhe e “fajësisë his-torike” për përkatësinë islame të një numri të madh të shqiptarëve, nuk kanë asnjë mbështetje logjike. Thjesht janë komplekse të imponuara nga armiqtë e shqiptarëve, të cilët këtij kombi i kanë imponuar edhe një ekuilibrim ar-tificial të identitetit shqiptar, duke shtypur shtresën e iden-titetit islam. Vetëm ekuilibrimi i vërtetë i shtresimeve të identi¬t¬e¬t¬it tonë do të na nxirrte nga vorbulla e falsifikimeve të përfytyrimeve dhe të realiteteve kombëtare, me çka do të qetësohej ndërgjegjja e shumicës së njerëzve shqip-tarë. Ashtu do të fitohej mobiliteti i kom¬b¬it në rrugën e përparimit e të emancipimit, çka nënkupton edhe ndi¬h¬mën e pakursyer të Krijuesit, në rast se veprohet në rrugë të drejtë.
Përfundimisht, ky do të ishte stabilizim në një identitet natyral, pas sa e sa shekujve humbjesh në vorbullat e am-nezioneve të mëdha, sikundër ishin proceset e mëdha asimiluese: romanizimi, greqizimi, sllavizimi, e turqizimi, e si-kundër ndodh sot, konvertimi në grekë, në italianë e madje edhe në ashkali e në rusë. Pikërisht këto ndikime të forta shfytyruese mbi identitetin kulturor e kombëtar, e veçmas atë fetar, si boshti kurrizor i harmonisë dhe i sta-bilitetit individual dhe kol¬e¬ktiv, e kanë katandisur kombin shqiptar në më të varfrin dhe gati më të parëndësishmin e kontinentit europian, të njohur për lëku¬n¬dje ideologjike dhe shpërndërrime të rrezikshme të kërkesave sociale dhe politike , si edhe për relativizime tragjike të projekteve politike e kombëtare .
Por, a kemi nxjerrë mësime të dobishme nga përvojat e hidhura të dy mijëvjeçarëve të shkuar apo jo, ende nuk shihet qartë. Në fakt, nëse nuk veprohet sipas strategjisë që u skicua më lart, duhet të konstatoj me keqardhje se do të vazhdojë katandisja e kombit tonë, si pasojë e brishtësisë së identitetit, e konfrontimit të shtresave të ndry-shme të këtij identiteti dhe e rritjes së presionit shkombëta-rizues të proceseve integruese globale. Ta zëmë, gjuha shqipe, e cila mbahet si argumenti më i fuqishëm i iden-titetit kulturor e kombëtar të ne shqiptarëve, në të ardhmen mund të margjinalizohet edhe nga vetë shqip-tarët, të cilët nën presionin e integrimit, do të parapëlqe-jnë të flasin e të shkr¬u¬ajnë në gjuhë të tjera, anglisht, ital-isht, greqisht, ashtu siç kanë bërë edhe paraardhësit tanë, që identitetin e vet gjuhësor e kanë shfyty¬r¬u¬ar, duke parapëlqyer ose duke pranuar imponimin e latinishtes, gre¬q¬i¬shtes, sllavishtes a turqishtes.
Procesi shfytyrues në të kaluarën ka qenë disi më i ngadaltë, edhe për shkak se pushtuesit kanë ardhur në territoret shqiptare dhe e kanë imponuar me aparat shteti një gjendje pushtimi, ndaj së cilës është manifestuar një dozë rezistence, ndërsa sot shqiptarët vetë shkojnë me vullnet në vendet e tjera dhe me vullnetin e tyre bëjnë përpjekje të integrohen në identitete të reja kulturore e kombëtare. Dhe mbi të gjitha, ateizmi i injektuar në të kaluarën komuniste me dhunë nga ideologjia dhe prak-tika agresive e komunizmit shqiptar dhe i përqafuar nga një numër i shqiptarëve të brezave të rinj, për shkak të edukimit të mbrapshtë, në ndonjë rast edhe si farë “trendi europianizues” e më shpesh si fshehje e identitetit të vërtetë fetar, është vetë tharmi i çmoralizimit, i krizës së identitetit të sotëm shqi¬ptar dhe i lehtësisë së konvertimit.
Nga ana tjetër, është krejt e qartë se në mijëvjeçarin e ri, përmasat e gllabërimit të identiteteve të brishta kulturore e kombëtare, janë shumëfish më të mëdha se në dy mi-jëvjeçarët e shkuar.
Prishtinë, 18 prill 2003





.