Identiteti evropian i shqiptarëve

[Rejjan]

Nuk besoj se ka shqiptar te ndershem ose puro shqiptar qe ta vere ne dyshim identitetin yone evropian. Jemi pjese e Evropes pra jemi evropiane, pavaresisht se historia fatkeqe e kombit na perhap ne koke dyshime ogurzeza per identitetin dhe prejardhjen tone. Por mos u stepni o shqiptare nga pesha e rende e se kaluares se zeze. Pak lexim dhe veshtrim i historise do ju kthjelloje cdo medyshje. Qe nga Gjergj Kastrioti der tek Pjeter Bogdani, qe nga Ismail Qemali e der tek Ahmet Zogu, qe nga Sami Frasheri e deri te I. Kadareja kemi pasur vetem nje synim: clirimin e vetvetes, lirine shpirterore dhe plotesimin e shpirtit tone evropian.

Ceshtja eshte si kete fill dallues evropian te cilin morrat dhe pleshtat e kombit po dua ta zbehim, ta forcojme dhe ta bejme dominant ne cdo aspekt te jetes sone. Ja kjo eshte ceshtja.

Te qenurit evropian eshte nje fakt gjeografik. Evropianizmi, afrikanizmi, Amerikanizmi dhe Aziatizmi jane jashte faktorit fetar. Termi eshte teresisht i gabuar. MEndoj se kjo Lunja nuk do te donte te shte evropianiste ne Mesjete. Civilizimet ndryshojne po ashtu edhe zhvillimet. Nese Evropa pa disa kohesh do te behej muslimane a do te donte kjo Lunja te ishte evropiane ?

Identiteti i njeriut nuk eshte i lidhur domosdoshmerisht me poziten gjeografike. Konfuzioni i bakterieve infektuese qe mundohen te perhapin ketu nuk sjellndonje dem te madh. sharjet me konotacione fyese ndaj bashkekombasve te tjere edhe pse nuk ndajne te njejtin mendim apo fe, eshte treguesi me fatkeq i degjenerimit moral dhe i humneres shpirterore.

[Sabriu]

Unë, Sabri Selmani, konstatoi : Mbani mendimet e juaja , ose ndryshoni ato. Kjo është
çështje e juaj. Une ç`punë kam në këtë mes? Megjithate nëse pas debatit në një
forum “nuk ndryshojmë asgjë” atëhere pse duhet debatuar?

[ZANOR]

Ketu per disa mungojne fillet e njohjes: europian dhe europianizem, jane tremine krejt te ndryshme ne praktiken sociologjike. Secili termin me sufiksin - izem, izmi, paraqet perhapje te nje ideologjie jashte territorit te atij vendi ku doli, qe ka per qellim te perfshije territore tjera deri ne permasa boterore, sikurse fjalet - komune e komunizem. Komune eshte krejt normale, sikurse i kemim komunat - kurse komunizem eshte sistem politik i perhapur ne permasa boterore, ashtu sikur edhe ishte. Apo, islami - feja, kurse islamizmi, perhapja e fese islame.

Europian eshte normal, jane popujt europian krejt ata qe gjinden brenda territorit te Europes se kufizuar gjeografikisht dhe s'kane kah mbajne tjeterkah - kurse europianizem, eshte perhapja europiane jashte territorit kontinental europian, ne vende e kontinente tjera, si te thuash - europianizmi i azise, afrikes, amerikes etj. Europa nuk po ben kurrefare europianizmi ne vende e kontinente tjera - po disa po done te jene jashte identitetit europian, si kontinental, jashte kontinentit, me nje identitet tjeter.

Pyetja: cili qenka ai identiteti tjeter i shqiptarit, gjermanit, anglezit, francezit etj...apo shkurt: cili qenka identiteti i shqiptarit, mbase ''njeriu nuk eshte i lidhur domosdoshmerisht me poziten gjeografike? Na thuani troç, trup, shkurt!

I vetmi komb ne europe, si komb musliman, u paraqiten boshnjaket dhe si perfunduan? Nese ndonje shqiptar, don te na mveshi identitetin musliman, katolik, orthodoks, bektashi - athua eshte normal ai njeri shqiptar? Sa ia don te miren ai njeri kombit shqiptar? Kah don ta çoj ai njeri kombin shqiptar europian?

E sheh, se sa i verber eshte dikush ketu, qe don ta ndryshoj identitetin shqiptar europian, ne nje identitet tjeter, qe edhe nuk ka guxim as ta paraqet, vetem siellet rrotull pas bregut edhe mendon se vertet din diçka novatore, risi shkencore!
Njeriu qe edhe nuk ia mbane ta thote mendimin e vet shkoqur, hapur edhe siellet rrotull e ben mjegullire, pa guxuar ta thote realisht mendimin e vet - cfare eshte ai njeri?

Mungon njohja fillestare: identiteti shqiptar eshte identik me europianin, se nuk mund te jete identik me aziatikun, afrikanin etj. Nese ndonje shqiptar mendon ne nje identitet fetar, per shqiptaret, ngase pjesa dermuese jane te fese muslimane - na tregoni hapur, cfare identiteti tjeter kerkoni?

[Kryeplaku]

rrezon shkencetari,

Ti me kujton ata "shkenecetaret" e viteve 20 ne Europe qe te vinin me nje piskatore ta venin ne koke dhe te thoshin nese ishe kriminel apo jo. Keshtu thonin ata: kjo koka paska nja 2 m.m. me pak se e te tjereve dhe te vertetonin "shkencerisht" se je kriminel, sadist, manjak apo ku ta di une.

Keshtu edhe puna e kesaj njohurise shkencore qe po na sjell ti ketu, shko thuja Anglezit e Francezit e mos na i thuaj neve.... shko merr njehere pergjigjen e atyre qe te vesh mend, se gjeografia nuk ka lidhje me doktrinat e Berishave, Kadareve e ku ta di une. Se doktrinat e ketyre na e bejne te zezen te bardhe, te kuqen jeshile e me radhe...

E pra mjaft fole brockulla, se gjeografia jo vetem i afron popujt por i sjell edhe ne ferkim apo ndeshje apo perleshje (si ta preferosh ti fjalen shkencore) dhe kjo ndeshja/perleshja/ferkimi nuk te lejon te flasesh per gjera te njejta se ketu nuk kemi te bejme me luftra "civile europiane" por me luftra (ferkime) kombesh dhe kur behen keto ferkimet nuk thote asnjeri jam europian (dmth. dhe francez dhe gjerman bashke) po sejcili kap kombin edhe fene e vete (se fundja fundit tre fe zyrtare dhe 100 jo zyrtare ka BE dhe jo 1 / gjynah qe s'po e kupton as Kadareja).

Nuk tha njeri qe nuk bejme pjese ne kontinentin europian, ne kontinentin europian bejne pjese te gjithe ish nomadet apo ish te qytetruarit qe sot kane shtetet nga Uralet deri ne Gjibraltar.

Nuk shikoj ndonje gje mallengjyese ketu, mos shikoni ju?

Keta europianistet permendin Europen e ndonje filmi fantastikoshkencor se Europa gjeografike deri para 15 vjetesh ishte e ndare me predha atomike.... ca drejtoheshin ne lindje e ca ne perendim, ca per llogari te rusit e ca per llogari te amerikanit apo francezit. Ne Europen gjeografike u krye para 60 vjetesh lufta me e madhe e historise se njerezimit ku kleri gezohej qe Hitleri i kishte hapur lufte "Judaizmit" dhe "Ateizmit".... e ajo lufta e Hitlerit turepron sot gjithe gjeografine tone fantastikoshkencore.... qysh tek agjenti i gestapos qe ti jepte testikulat ne goje (ne emer te races se paster) e deri tek spiuni polonez apo grek qe tregonte se ku fshihej "cifuti".

E tani na del Kadareja e ku ta di une kush tjeter e na flet per Europianet (sikurse fliste Hitleri per "Arianet".... dmth te shduken te tjeret nga faqja e dheut dhe te triumfojne Europianet/Arianet). Se ne fakt Kadarene ashtu e priten si europian.... po mua dhe ty si na priten andej nga vajtem?

Vetem se historikisht, apo "shkencerisht" sic e kerkoni ju, keta Europianet e Kadarese sidhe ata Arianet e Hitlerit as qe kane ekzistuar ndonjehere!


Prandaj mos flisni brockulla!

Nese kerkoni dike qe ka per ideal per nje Europe te bashkuar, e keni para jush (jam une qe po shkruaj keto shkronja).

Po sic e thash ky bashkim eshte nevoje, sepse historia na tregoi se "ne Europianet" kaq vjet ishim kucedra qe vrisnim njeri tjetrin!

E pra Europianet e Kadarese dhe te Berishes nuk kane ekzistuar ndonje here, ka ardhur koha qe ti krijojme! Po ky krijim nuk vjen me receta si ato te Arianeve te Hitelrit (qe ishin te vetmit qe duhej te mbijetonin) ky krijim vjen me harmoni dhe me kuptimin e te drejtes qe te jemi te ndryshem!

[Qafir Arnaut]

E pra Europianet e Kadarese dhe te Berishes nuk kane ekzistuar ndonje here, ka ardhur koha qe ti krijojme! Po ky krijim nuk vjen me receta si ato te Arianeve te Hitelrit (qe ishin te vetmit qe duhej te mbijetonin) ky krijim vjen me harmoni dhe me kuptimin e te drejtes qe te jemi te ndryshem!

Me duket se te dy ju po debatoni ne nivele te ndryshme per koncepte te ndryshme. Ne mikro-nivel kemi te bejme Republiken e Shqiperise dhe Provincen e Kosoves te banuar nga njerez agrare qe po perpiqen te krijojne nje njesi te bashkuar qe ti bejne balle jetes. keta njerez po kerkojne ate qe i bashkon, dhe eshte shume e veshtire per tu gjetur. Situata eshte tejet ekspozive sepse po debatohen gjerat qe na bashkojne (qe fatkeqsisht edhe na ndajne). Gjera si:

1) Gjuha: ajo qe mund te quhet karakteristika e vetme qe e ben Shqiptarin shqiptar. Flet Shqip (dmth flet qarte, kuptueshem)! Ama, edhe kjo na ndan ne baze te dialektit, aksentit, nivelit te arsimit. Shtoi ketij ekuacioni njerez si Migjen Kelmendi, dhe subjekti kthehet ne nitro-glicerine anti-kohezive

2) Historia: ne baze te fese historia i ndan Shqiptaret. i.e. Mirditore katolike nen pashane shqiptar musliman, luftojne kunder Sulioteve ortodokse.

3) Rraca: Vazhdimesia eshte vene ne ndryshim. Katoliket pretendojne se muslimanet shqiptare jane 'fare turku'. Muslimani shqiptar i perket 'ymetit Islam (prej Anadollit deri ne Pakistan), dhe nuk e ka problem te thote se eshte 'fare turku' (psh Olsi Jazexhi. Ortodoksi do dekorate per kokefortesi shembullore, dhe i eshte mbushur mendja top se vetem ai eshte gjak i paster, dhe e pranon teorine 'fares se turkut'.

Nderkohe qe rracat fqinje na shofin edhe si 'fare turku', edhe si 'trashegimtare te ndyre' te tyre.

4) Ideologjia: Na eshte dhene nga Eterit e Kombit por eshte duke u minuar nga post-nacionalistet (i.e. Ardian Vehbiu, Veton Surroi)

E pare ne kete prizem situata NUK MUND TE DISKUTOHET si po e diskutoni ju. Duhet gjetur ajo qe na bashkon, dhe pretendohet te jete vizioni Evropian. Problemi eshte se ata nuk na duan sepse nuk na njohin.

Keshtu e shoh cetshjen une.

[Albo]

Europianizmi eshte nevoje!

Ky eshte mendimi yt, ky eshte edhe mendimi i Kadarese dhe te dy e keni shume gabim per disa arsye qe jane shume me te thjeshta dhe me llogjike se sa ajo qe shume nga ju po diskutoni:

1. Qe nga momenti qe del dikush, Kadare apo kushdo, dhe shkruan per "identitetin evropian te shqiptareve" ne menyre indirekte te le te kuptosh qe shqiptaret nuk jane nje popull evropian, ose identiteti evropian i shqiptareve duhet mbrojtur. Shqiptaret jane nje popull gjeografikisht ne zemer te Evropes dhe kushdo qe ve ne medyshje identitetin kontinental te shqiptareve, ka vene ne medyshje ekzistencen e shqiptareve si popull. Une jam nga ata qe jo vetem nuk vras mendjen per "identitetin evropian" te shqiptareve por ofendohem kur dikush ulet e argumenton ne mbrojtje te identitetit evropian. Ky identitet kontinental i shqiptareve si popull eshte i pavend dhe i pavlere.

2. Kur shqiptare si Kadare ulen e shkruajne per identitetin evropian, ata bejne gabimin tjeter te anashkalimit me dashje apo padashje te identitetit shqiptar. Nese Kadare apo kushdo do te ndricoje shqiptaret qe sot me shume se kurre kane nevoje per ndricim pasi jetojne ne liri, ai duhet ta beje duke u rrefyer brezave ato frutet e meditimeve qe shkrimtari ka bere ne ato 70 vjet te jetes se tij. Theksi nuk duhet vene tek identiteti i pushtuesve apo i partnereve politike ekonomike, theksi duhet vene tek identiteti shqiptar. Si vihet theksi tek identiteti shqiptar? Kur perpara se te pyesesh se kush jemi, i ben pyetjen tjeter vetes, kush ishin te paret tane? Kur shqiptaret te mesojne kush ishin, do te kene nje ide se pse jane ata qe jane sot dhe ku duhet te jene ne te ardhmen.

3. Se treti, debatet midis kunderrymave pro apo kunder identiteti evropian apo pro-kunder identitetit te "Turqise Evropiane", nuk e shuajne aspak etjen e shqiptareve per te gjetur burimin e origjines se tyre, vetem sa i turbullojne ujrat e burimit dhe mundohen te pengojne rrjedhen natyrale te tij. Qe ta kuptosh brendine e kesaj pike, po te vezhgosh me vemendje, debati eshte zhvendosur se ne cfare NUK duhet te jemi dhe jo ne cfare kemi qene, jemi dhe duhet te jemi. Kur dikush te pyet se kush jam, ti nuk e ndihmon aspak ate duke i thene se cfare nuk je. Ndihma e vetme qe mund ti japesh eshte ti tregosh te verteten se kush eshte me te vertete. Dhe ne kushtet e epokes se lirise qe gjithe shqiptaret po jetojne, Sulltani nuk pret me koka njerezish qe guxojne te nxjerrin te verteten ne shesh, dhe Evropa nuk firmos ndarjen dhe shfarrosjen e shqiptareve sa here qe keta ngrejne koke. E vetmia gje qe u ka mbetur ne dore eshte te tubullojne ujrat dhe te terheqin vemendjen nga esenca e identitetit shqiptar ne identitetin evropian apo turk.

4. Kadare merr si te vertete e te konsoliduar pranine e nje "identiteti evropian" qe na e paskerkan te gjithe popujt e tjere pervec shqiptareve. Se pari, vete Evropa po perjeton nje epoke ndryshimesh dhe vete popujt evropiane po mundohen te krijojne nje "identitet evropian" i cili jo vetem qe nuk eshte i rafinuar, por eshte "ne pune e siper". Dhe kjo per shqiptaret si popull eshte nje propozim fatal, pasi ata vijne nga nje krize e brendshme identiteti, dhe nese i veshin vetes nje "identitet evropian" qe ende nuk ka marre formen e plote dhe ende nuk ka kaluar testin e kohes, nje deshtim i identitet evropian do te thosh nje traume dyfishe te perseritur per shqiptaret, qe mund te jete fatale per ne si popull.

"Evropianizmi" nuk eshte nevoje per shqiptaret, evropianizmi eshte thjeshte nje integrim politik dhe ekonomik i Shqiperise si shtet dhe shqiptareve si popull. Shqiptaret nuk behen evropiane te mire duke u emancipuar politikisht dhe ekonomikisht ne Evrope, shqiptaret behen evropiane te mire kur ata gjejne rrenjet e identitetit te tyre te lashte si popull ne ate pjese te Evropes qe ka qene zemra e te gjithe qyteterimeve qe ajo ka njohur. Duke gjetur identitetin shqiptar shqiptaret si popull kane gjetur automatikisht identitetin evropian, por jo anasjelltas.

Albo

[Qafir Arnaut]

Kur shqiptaret te mesojne kush ishin, do te kene nje ide se pse jane ata qe jane sot dhe ku duhet te jene ne te ardhmen.

Kush ishim, kush jemi, e ku do shkojme na a ka thene Naimi (a Samiu se gjithmone e ngaterroj) ne vepren e tij "Shqiperia c'ka qene, c'eshte, c'do te behet".

Perndryshe jam dakord me ato qe thua (minus Ortodoksine).

[fejer_nagy]

Duhet gjetur ajo qe na bashkon, dhe pretendohet te jete vizioni Evropian. Problemi eshte se ata nuk na duan sepse nuk na njohin.

Ore Qafir, europianet nuk na duan pikerisht ngaqe na njohin. Madje, mund te thuhet qe ata na njohin me mire sesa e njohim ne veten tone.

[beko]

teksa po lexoja keto postimet tuaja(qe akcili edhe nuk ben te pranohet fare ketu, sepse na turperon ne duke qene i turpshem vete), m'u kujtua nje e thene interesante: "shqiptaret s'kane kulture debati/diskutimi". e vertete! me vjen keq qe dike-dike duhet potencuar, mirepo ndryshe nuk ben.

e para, arb, je teper i pist, madje me pis se derri i zhytur dhe i mbytur ne gropat me fekale njeriu. po te ishe vetem i pist, do ia benim disi, mirepo ti je dhe naiv, injorant e kokebosh. shiko se c'ke shkruar tek postimi jot ne dritaren 2 te kesaj teme. gjynaf qe je njeri

e dyta, .qafir arnaut, duhet pasur kujdes kur flet per gjera me delikatese, ne kete rast, sic jane fete nder shqiptare.

e treta, sabriu, ske nevoje te mundohesh e stermundohesh duke nxjerr myslimanet perfekte. turqia shqiptareve ua ka pire gjakun me pamuk. jo me pak se serbet kohen e fundit.

e katerta, rrezon, dhe ti mjaft me me refleksionet tua cinike.

e pesta, albo, e tepron me cenismin tat orthodoks, sterndrydhesh vetem e vetem per te then nje gje me "vlere" orthodokse per shqiptaret. te rekomadoj, mos u lodh se koti. askush nga ne nuk han bar, i dime keto gjera tashme te gjithe.

per temen

nje e thene interesante eshte keshtu: "me mire nje armik i vertete, se nje mik i rrejshem". BE me me deshire na pranon si shqiptare myslimane tte vertete, se kristiane te rrejshem, edhe pse ata jene kristiane.
per ne shqiptaret e gjithe bota mbare e di se kush jemi, sa jemi dhe c'fe kemi. andaj, pse ne te tallemi me vetveten dhe te tjeret ta na shikojne me percmim, teksa ne zihemi ndervete duke u munduar ti themi botes se ne jemi keta apo ata? mos kini frike se ata e dine madje me mire se ne vete se kush jemi dhe cfare fe kemi.
se ne jemi shqiptare, kete askush smund ta mohoje, se ne kemi kombin tone shqiptar, dhe kete smund ta mohoje askush. se ne kemi tri fe, dhe kete smund ta mohoje askush. se ne i takojme europes plake, edhe kete askush smund ta mohoje, edhe po deshen. mirepo, ama, a me mire te jemi myslimane te begatshem, devotshem, fisnike, punetore dhe qe i duhemi europes si te tille, apo kristiane te ndyre e problematike( pakeqkuptime)? ne shqiptaret eshte e vertete qe jemi shumica myslimane, mirepo gjithmone duhet mbrojtur islamin shqiptar dhe jo ate turko-arab. ne radhe te pare dueht identifikuar si shqiptar, e pastaj, nese lypset, si shqiptar mysliman, katolik apo ortodoks. shqiptaret kane mundesi te jene shembull unikal per boten; kane tre fe, kane harmoni te deshmuar ne shekuj. dhe si te tille, e duan nje vend ne mesin e popujve/kombeve me fe kristiane. ketu ska asgje te keqe. shqiptaret myslimane, madje kane nje transparence dhe demokraci shperterore, sa dhe vete europiano-perendimoret. ndaj dhe gjermanet, francezet, italianet, anglezet dhe te tjeret e BE kane per obligim tu bejne gati nje shtrat shqiptareve brenda "dhomes' se tyre. ne si shqiptare myslimane, duhet reformuar fene tone, duhet bere ate tamam shqiptare dhe jo turko-arabe. duhet adaptuar ate me ritet,zakonet, adetet dhe traditat tone shqiptare. kur myslimani fale pese kohet dhe askujt si ekspozohet se ka bere nje gje te tille, ai deshmone se lutet ke zoti vetem per veten dhe shpirtin e tij. kur katoliku shkon ne kishe dhe kryen ritet e tij dhe askujt nuk i thote se isha ne kishe dhe kreva lutjet e mengjesit apo te drekes e darkes, por te gjithat i mbane brenda vetes, vetem atehere do jemi te vertete, do jemi vetvetja dhe te gjithe te tjeret dona duan sinqerisht.
dhe nje gje; une jam mysliman (dhe natyrisht ndihem i lumtur), dhe tashme behen 5 vjete qekur banoj bashke me 4 katolike. as edhe njehere nuk ka ndodhur te keqkuptohemi ndervete. kur ata kane festat e tyre une shkoj tek ta, kur une kam festat e mija ata vijne ke une. vertet mrekulli, harmoni jo e rrejshme, por e sinqerte. nder ne ska urrejtje ne sy, besoj as ne shpirt. ne te jemi mire ndervete, se edhe te tjeret do na kene lakmi pastaj.

per fund,

"Edhe neqoftese nena eshte e keqe, prape se prape e ka emrin nene, e jotja eshte!"

[Qafir Arnaut]

shqiptaret kane mundesi te jene shembull unikal per boten

Shume e vertete, dhe ky 'unikalitet' mund te na firoje lehte nqs perpiqemi me shume sa duhet ti pershtatemi qofte qyteterimit Islam, qofte atij Evropian.