Arbërishtja - gjuha e dyte zyrtare në Itali

[katana]

Gjuha Arberesha eshte zyrtarisht gjuhe e dyte. Ministria e te Mirave Kulturore ka miratuar projektin per rikthimin e gjuhes se vjeter shqiptare ne programet mesimore dhe ne administraten publike. Banoret e Kietit, ruajtes te kujdesshem te kultures dhe tradites arbereshe jane shprehur me pozivitet per zyrtarizimin e gjuhes se tyre, problemet dhe kalvari i gjate deri ne miratim

Arbereshja, gjuha e vjeter shqiptare, do te mesohet serish ne shkollat e Kietit si dhe do te flitet ne te gjithe zyrat publike. Kjo eshte deshira e shume banoreve te Kietit, mbi te gjitha e me te vjeterve, ruajtes te kujdesshem te kultures, te tradites dhe te nje idiome lokale, e cila rrezikon te zhduket. Pak ore nga lajmi i bere publik ne Minitrine e te Mirave kulturore per projektin "Arberesh", i cili synon per ruajtjen, njohjen dhe promovimin e kultures italo-shqiptare, u ndezen serish shpresat qe gjuha e Gjergj Kastriot Skenderbeut mund te rihyje serish, ashtu sic ishte nje here e nje kohe, mes lendeve mesimore ne shkolle. Qe ne vitin e kaluar shkollor, kishte filluar te levize dicka ne qytetin e vogel te Alto Tavoliere, ku si ne Casalvecchio dhe ne San Marzano ne Pulia, perdoren te dyja gjuhet si italaine dhe ajo arbereshe. Vitin e kaluar femijet dhe te rinjte e Kietit, te shkollave fillore e te mesme te udhehequr nga mesueset Lorena D'Ermes, Rosella Gabrieli, Antonieta Totano dhe Anxhela Dell'Aquila organizuan nje manifesim ne gjuhen shqipe me kenge e valle. "Kete vit shpjegon D'Ermes nuk ishte e mundur ta perserisnim kete eksperience. Nuk eshte e thjeshte te organizosh ne menyren me te mire, te gjithe kete shfaqje. Burokracia, normat shkollore, rregulloret, te gjitha gjera qe e bejne shume te veshtire nje mesim te vertete metodik te gjuhes arbereshe neper shkolla. Duhet ti vihemi punes; te gjithe, docente, prinder, te rinj perreth te njejtes tavoline dhe te programojme saktesisht cdo gje. Nga ana jone, disa prej mesuesve, kane marre pjese dhe ne nje kurs te gjuhes shqipe per mesimdhenien ne shkolla, por padyshim, qe nuk mund te mjaftoje vetem kjo". Mes veshtirsive eshte dhe zgjedhja e gjuhes, qe do te mesojne te rinjte. Arbereshja lokale eshte e ndryshme, nga ajo kombetare. Nderkoke qe per zyrat publike shtrohet nje tjeter problem. Edhe ketu, sipas nje projekti per mbrojtjen e minorancave gjuhesore, duhet te jene punonjes qe njohin dhe i flasin te dyja keto gjuhe. "Sigurisht-shton nenkryetari i bashkise Valter Petronzi- qe do te ishte nje gje shume e mire qe ne cdo zyre publike te vendit, te kishte te pakten nje punonjes, qe te flase e te kuptoje gjuhen tone arbereshe. Ne te vertete, ne Komune ka shume te tille, por nuk eshte e njejta gje dhe ne zyrat publike. Ku ndonjehere vjen dikush nga te vjetrit e fundit, te cilet flasin vetem gjuhen lokale. Keshtu lind nevoja per te patur nje perkthim te vertete. Gjithsesi eshte shume e rendesishme dhe pozitive-pohon ende Petronzi-qe ne fushen e inisiativave per respektin dhe mbrojtjen e minorancave gjuhesore, kete vit hyri dhe gjuha arbereshe. Ne ndryshim me ate qe ndodhi vitin e kaluar, kur mes gjuheve ne minorance, e vetmja qe u perjashtua nga projektet e financuara nga Ministria ishte gjuha jone".

A. NIKA per Korrierin




Pasi lexova artikullin e me siperm u gezova qe akoma mbahet gjalle arbereshja ndonese ne itali dhe do doja te dija me shume per gjuhen arbereshe. cfare ndryshimesh ka nga shqipja e sotme dhe si ka evoluar.

flmd
katana

[elbasanas]

(me duket se shkronjat jane latine dhe nuk jam i sigurte se si lexohen)

Arberisht

Tata ghine cë jee në chiex, schetruarë clost embri ghit, jar reghria jòte. Bûrë clost vulema jute astu në chiest, si në dee. Bucnë tënë tëdiscmen emna sòt. E ndiena meatëtë tona si na ndicgnëmi armikete tënë. Etë mòj bieme ën pirasmô, ma lirona caa ghiet eliga. Astu-clost.


Shqip

Ati yn që je ne qiell, i shenjtëruar qoftë emri yt, ardhtë mbretëria jote. Mbarë qoftë vulema (doktorina) jote ashtu si në qiell si në dhe. Bukën tonë të përditshme jepna sot. E ndjena (falna) mëkatet tona ashtu si ne ndjejme armiqtë tanë. E te mos bjejme ne joshje, por lirona nga hijet e liga. Ashtu qoft (Amen)

www.language-museum.com/a/albanian-arbereshe.htm

[AsgjëSikurDielli]

E kam nje liber me poezi te nje arbereshi me emrin Mario Belizzi. Me pat pelqyer shume se perkrah versionit shqip, e kishte edhe ate arberesh ose ashtu sic u shkruan ne origjinale keto poezi.

Me pat pelqyer shume, se u mundoja ta zbertheja dhe me pak mund edhe arrita.

Lajm shume i mire!

[katana]

wow u mundova ta lexoj me ze te lart qe ta degjoja si tingellon po sme duket si shqip percec disa fjaleve qe jane shume te ngjashme.

[elbasanas]

Asgjesikudiell
na shkruaj disa nga ato poezite arbereshe
se jam shume kurioz

te fala

[babetironsja]

wow e temershme ajo eshte gjuha qe eshte folur ne vendin tone dhe ne nuk e kemi iden.
te lutem na shkruj dhe ca te tjera sepse jam shuem kurjoze ta dij.
love u all
babetironsja

[drini_në_TR]

Shumë shumë mirë!
Edhe unë jam shumë kurjoz që të lexoj për ato poezi arbëreshe ASD.

Ju Falem Nderit (në Arbërisht) të gjithëve
drini.

[Shën Albani]

PINO CACOZZA/ZEF KAKOCA



JEMI NJE KULTURE CE NGE MEND VDES

Na jemi burri i lodhur pa lot e pa hare
jemi balta te balta, jemi i treti dhe

Na jemi trim’ i mbitur çë rri e vete praptë
jemi nana çë lireu deren haptë

Na jemi gruaja çë pret, pjaku çë dridhet
jemi djali çë shllon dhëmbet te qaramidhet

E mirremi për dora se jemi vëllezer e motra
jemi një kulturë çë ngë mënd vdes.


Na jemi aresha çë pret veren sa të zgjohet
jemi nusja çë ngë sheh heren të martohet

Na jemi djali te barku çë ngë di pse lehet
jemi burri i humbur çë çon forcen të dehet

Na jemi i treti dhe çë ngë mënd vdes
jemi ajri, suval’e dejtit, jemi lumi arbëresh

E mirremi për dora se jemi vëllezer e motra
jemi një kulturë çë ngë mënd vdes.

Na jemi ata që fjasen me zëmren te dora
jemi dielli ndë verë, ndë dimer jemi bora

Na jemi pesqind vjet historje e kale ndër duar
jemi shpia e bënë me djers e tue kënduar

Na jerni buka te tryza, lulja te muri
jemi fara që lulëzon edhe te guri

E mirremi për dora se jemi vëllezer e motra
jemi një kulturë çë ngë mënd vdes.

Kjo poezi është e Zef Kakocës , marrë nga përmbledhja " Jemi një kulturë çë ngë mënd vdes"; libri është botuar në vitin 1989 në shtëpinë botuese Vatra në Specano Albaneze, nën përkujdesjen e prof. Françesko Altimarit.
Përveç përmbledhjeve tjera me poezi shumë të bukura Z. Zef kakoca në vitin 1990 boton përmbledhjen:"Për Kosovën e lirë" (Per il Kosovo libero), kushtuar poullit shqiptar të Kosovës.


http://www.arbitalia.net

[olsen]

ashtu sic eshte drejtesisht arbereshja gjuha e dyte zyrtare ne itali ,ashtu duhet te jete dhe italishtja gjuhe e dyte zyrtare ne shqiperi,sepse ne te vertete ajo eshte gjuha me e folur pas shqipes dhe pastaj vjen anglishtja.greqishtja as nuk duhet te permendet fare.poshte greket dhe gjuha e tyre e ndyre........

[ajzberg]

Kush mund te ndimoje te me tregoj se a ekziston libri i Xhuzepe Katapanos ne Itali Thoti fliste shqip