Problemet shëndetësore të fëmijëve

[Foleja_]

KOLAPSI ( SINKOPA )

Ç'është kolapsi (sinkopa, alivanosja)?
Humbje e shkurtër e vetëdijes me kohëzgjatje prej disa sekondave ose minutave.

Cili është shkaku?
Sinkopa ndodh si rezultat i asaj që truri nuk ka oksigjen të mjaftueshëm. Shkaku shpeshherë nuk është i njohur. Mund të bëhet fjalë për njërën që vijon:

Rrënia e përnjëhershme e tensionit të gjakut mund të sjellë gjer te sinkopa. Ajo mund të jetë e provokuar gjatë ngritjes së shpejtë në pozitë të drejtë.
Punë e mundimshme ose loja, posaçërisht nëse koha është e nxehtë.
Frymëmarrja e shpejtuar (hiperventilacioni).
Gjatë gjendjes së stresit dhe brengës i cili mund të veprojë në tensionin e gjakut.
Si reaksion i ndaj ndonjë ilaçi.
Kollitje e shprehur, dhembje gjatë urinimit ose lëvizje të dukshme të zorrëve.
Zgjatjes ose lakimit të shpejtë të kokës mënjanë.
Rrënja e sheqerit në gjak (i shpeshtë te njerëzit me diabet).
Alkohol, marihuanë, kokainë.
Shtypje e qafës (psh. Jaka e ashpër e ngushtë).
Dhembje e fortë gjatë lëndimeve, frika.
Probleme të zemrës, probleme me shtypjen e gjakut, sëmundje të ndryshme.
Kush mund ta fitojë sinkopën?

Sinkopa mund të ndodhë në cilën do moshë, por alivanosja përshkak të rrënjes së menjëherëshme të tensionit së gjakut është më e shpeshtë te personat më të moshuar.
Te fëmijët problemi më së shpeshti tejkalohet me rritjen.
Cilat janë simptomet?
Para se ,,të alivanoset” fëmija ndien dobësim ose dridhje, zbehet dhe mund të ankohet në ndjenjë të nxehtësisë, dhembje në bark ose çrregullime në të pamurit.

Çfarë nëse fëmija ndjen se do të alivanoset?

Ndjenja e alivanosjes ose ,,dridhjes” mund të jetë shenjë se fëmija i juaj do të alivanoset.
Në situatë të këtillë shtrijeni në tokë. Nëse nuk mund të shtrihet, uleni dhe le të lakohet nga para, le ta vendosi kokën mes duarve.
Ajroseni dhomën. Fëmija duhet të rrijë ose të ulet, derisa nuk ndjehet më mirë, le të drejtohet gradualisht.
A mundet të prevenohet kolapsi?

Nëse fëmija juaj ndjen se po alivanoset, uleni ose shtrijeni menjëherë.
Nëse është alivanosur edhe më parë, mësojeni që ti shmangi situatat të cilat sjellin deri te sinkopa. Le t'i shmangë ngritjet e menjëhershme. Më parë le të lëvizë dhe le t'i lëvizë këmbët e pastaj ngadalë le të drejtohet.
Kur ta thërrisni mjekun?

Thërrisni mjekun nëse mendoni se fëmija juaj është alivanosur si rezultat i reakcionit të barërave, problemeve të zemrës, diabetit.
Thërrisni mjekun nëse para se të alivanoset është ankuar në rrahje jo të rregullta të zemrës, dhembje të gjoksit frymëmarrje të shkurtuara, alivanosje e menjëhershme pa paralajmërime, çrregullim në të pamurit, marrjemendja ose vështirësi në të folurit.
Nëse është alivanosur pas lëndimit.
Thërrisni mjekun nëse fëmija juaj kolabon më tepër se një herë në muaj.
Nëse edhe anëtarë të tjerë të familjes kanë patur histori të kolapsit dhe vdekje të papritur.
Ku të paraqiteni për ndihmë?

Pedijatri i Juaj
Klinika për Sëmundje të fëmijëve, Ambulanca e Përgjithshme

[Foleja_]

CIRKUMCIZIONI ( SYNETI)

Ç'është cirkumcizioni?
Nën cirkumcizion nënkuptojmë ndërhyrje kirurgjike me të cilën hiqet lafsha që e mbulon maj ë n e penisit.

Pse bëhet cirkumcizioni?
Shumica e shoqatave të pediatërve duke e përfshirë edhe Akademinë Amerikane për Pediatri nuk e rekomandojnë cirkumcizionin si rutinë. Rekomandimi i tyre është që vendimin për cirkumcizion ta sjellin prindërit. Shkaqet që vijojnë mund të ndikojnë në vendimin për cirkumcizion:

Shkaqe religjioze: në disa religjione cirkumcizioni praktikohet si ritual. Për shembull hebrejët, muslimanët.
Shkaqe sociale: disa prindër frikësohen se do tallen me djalin e tyre nëse nuk është i cirkumcizuar.
Shkaqet kulturore: në përgjithësi cirkumcizioni është pranuar në shumicën e shteteve perendimore. Disa prindër vendosen për cirkumcizion pasi që meshkujt tjerë në familje janë të cirkumcizuar .
Shkaqe mjekësore: disa prindër dhe mjekë besojnë se cirkumcizioni është i dobishëm në aspektin mjekësor.
Cila është dobia?
Citohen dobitë potenciale që vijojnë:

Rrezik më të vogël për infeksion të kanaleve urinare.
Rrezik më të vogël për llojin e rrallë të kancerit të penisit.
Rrezik diçka më të vogël për fitimin e sëmundjeve seksuale ngjitëse.
Më lehtë mbahet higjiena e pensit.
Cilat janë rreziqet?
Për shkak të këtyre shkaqeve prindërit nuk vendosen për cirkumcizionin e fëmijës së tyre:

Cilado qoftë ndërhyrje kirurgjike duke e përfshirë edhe cirkumcizionin është e lidhur me rrezik, edhe pse i vogël. Mund të shfaqet gjakosje, infeksion, shërim i keq i plagës ose lafsha mund të pritet më shumë ose më pak.
Pas intervenimit kirurgjik, është e mundshme që maja e penisit të jetë e ekspozuar më shumë në iritim. Kjo mund të shkaktojë probleme në urinim dhe eventualisht nevojë për intervenim të ri kirurgjik.
Disa prindër besojnë se me cirkumcizionin ndryshohet gjendja natyrore e trupit të fëmijës dhe mendojnë që është më mirë për këtë të vendos vetë fëmija kur të rritet.
A dhemb cirkumcizioni?
Nëse jepet anestetik nuk është me dhembje. Te i porsalinduri jepet anestezi e përgjithshme dhe lokale te penisi.

Si bëhet cirkumcizioni?

Ndërhyrja kirurgjike zakonisht bëhet ditët e para pas lindjes (tek hebrejët).
Fëmija duhet të jetë i shëndoshë. Vetë ndërhyrja zgjat 15 minuta.
Paraprakisht prindërit duhet të nënshkruajnë se pajtohen me këtë.
Fëmija zhvishet. Fiksohen duart dhe këmbët që të mos lëvizë.
Me dezinfektues pastrohet penisi. Përdoret anestetik lokal për anestezi. Me gjilpërë jepet anestetiku i cili e bllokon dhembjen gjatë operacionit. Shpesh, jepen edhe medikamente plotësuese nga goja.
Lafsha pritet me klempë.
Pas operacionit, penisi mund të jetë i skuqur dhe me dhembje. Bandazhohet.
Për instrukcionet e mëtutjeshme rreth kujdesit pas ndërhyrjes kirurgjike ndiqni instrukcionet e mjekut. Normalisht ekziston gjakosje dy ditët e para.
Kur nuk duhet bërë cirkumcizioni?
Te fëmijë me hipospadi-anomali te e cila urina nuk del nga maja e penisit, lafsha duhet të rruhet, ndoshta do të nevojitet për intervencë kirurgjike të mëvonshme me të cilën do të sigurohet pamje normale e penisit.
Cirkumcizioni nuk duhet bërë te foshnjë e lindur para kohe, ose nëse ekziston histori familjare për probleme me gjakosje (p.sh. hemofili).
Cirkumcizion nuk duhet bërë nëse mjeku ose ai që e bën nuk ka eksperiencë të duhur.

[PINK]

Dalja e dhembeve



Kur duhet të fillojë?
Zakonisht fillon mes muajit 4-7, por disa fëmijë lindin me dhëmbë, e te të tjerë dhëmbët nuk dalin deri në muajin e dymbëdhjetë. Të dy situatat llogariten si normale.

Lindin me dhembe ? Wow ........ se kisha degjuar me pare .

[Leila]

Edhe jepi gji ti pastaj... lol

[Foleja_]

mesimi nr 1: Sapo te lind foshnja mos pyetni per gjinine por sa dhembe ka



THITHJA E GISHTIT


Thithja e gishtave është një gjë normale nëse bëhet fjalë për foshnjë. Shumica e fëmijëve e humbin këtë shprehi diku mes vitit të 2-4. Deri në shtatë vjet zakonisht nuk ka efekte negative të përhershme te dhëmbët, pasi që bëhet fjalë për dhëmbët e parë, të qumështit, të cilët sidoqoftë do të ndërrohen. Nëse thithja vazhdon edhe pas vitit të shtatë, pasi do dalin dhëmbët e përhershëm, do të shfaqen probleme me dhëmbët.

Problemet që shfaqen me thithjen e gishtave?
Lëkura e gishtit që thithet, nën ndikimin e pështymës, mund të lëndohet dhe të jetë derë e hapur për infektime. Duke i prekur sendet e ndryshme e pastaj duke e futur gishtin në gojë mund të futen mikroorganizma të ndryshëm, disa prej tyre të aftë të shkaktojnë sëmundje. Thithja e tepërt e gishtit të madh mund të sjell deri te deformimi i qiellzës dhe i dhëmbëve, duke e ndryshuar nivelin e dhëmbëve (kafshimin). Qiellëza bëhet e lartë, kafshimi i parregullt, pasi që dhëmbët e sipërm dalin përpara dhe jashtë. Te disa fëmijë formulimi i disa tingujve është i çrregulluar.

Si t'u ndihmoni fëmijëve që të ndërpresin me thithjen?
Në varësi nga mosha, mund të provoni diçka nga kjo që vijon:

Shpërblejeni fëmijën – p.sh. I blini dhuratë që mendoni se e pëlqen, që ta përmbani vendimin e tij që të ndërpres me këtë shprehi.
Përparimin e tij e regjistroni në kalendar – p.sh. shënoni një yll për një periudhë të caktuar kur fëmija nuk e thith gishtin. Bliini një lodër apo diçka tjetër për periudhën kur ai me sukses e ka mbiluftuar shprehinë.
I vendosni një fashë (flaster) te gishti i madh – p.sh. gjatë natës që ta rikujtoni që mos ta thith gishtin.
I blini një dorezë speciale – që ta mbrojë kur nuk do të mund ta ngadhnjej nevojën për thithje. Doreza duhet të jetë e bërë ashtu që të mos mundet vetë ta nxjerr.
Thonjtë mund t'ia lyeni me një ngjyrë speciale me erë të vrazhdë, që për këto qëllime shitet në barnatore. Tek ne është traditë të lyhet gishti me diçka djegëse. Kjo sjell rrezik pasi mund ta prekë syrin.
Sa shpesh ta shpërbleni fëmijën?
Fëmijët më të vegjël kanë nevojë për shpërblime më të shpeshta. Fëmijën prej 5-6 vjet duhet ta shpërbleni qysh prej natës së parë. Më tutje mund ta zgjasni periudhën, prej një nate në një javë, e pastaj në një muaj, kur nuk e ka thithur gishtin.

Më shpesh nevojiten disa përpjekje
Fëmijët shumë lehtë mund t'i kthehen shprehisë së vjetër dhe shpesh nevojiten disa përpjekje që krejtësisht ta shmangin shprehinë. Prindërit duhet të kenë durim, ditët e para pa thithje, në fakt janë ditët më të vështira.

[Foleja_]

TRASHESIA TEK FEMIJET


Ç'nënkuptohet me “fëmijë të trashë”?
Trashësia p'rkufiyohet si prezencë e tepërt e dhjamit. Fëmija i trashë ka më shumë ind dhjamor, sesa që përputhen për moshën.

Cilat janë shkaqet?

Trashësia shpesh është karakteristikë familjare. Prindërit e trashë është e mundshme të kenë fëmijë të trashë. Kjo është rezultat i kombinimit të faktorëve të trashëgimisë dhe mënyrës jo të shënd et shë m të ushqimit dhe të jetesës, me mungesë të aktivitetit fizik.
Ndonjëherë trashësia është e shkaktuar nga shkaqe mjekësore (sëmundje) ose si rezultat i ndikimit të disa barërave.
Çfarë problemesh mund të shkaktojë trashësia?

Trashësia mund të sjell deri te astma dhe deri në apne në gjumë.
Mund të sjell deri në sëmundje të zemrës, sëmundje të sheqerit, tension të lartë, pikë në tru dhe kancer.
Fëmijët e trashë mund të jenë të përqeshur dhe të larguar nga shoqëria.
Fëmijët e trashë janë me rrezik më të madh për depresion.
Si të caktohet a është fëmija i trashë?
Në bazë të matjes së lartësisë dhe peshës dhe krahasimin me vlerat që janë të dhëna si normale për atë moshë. Nëse rritja në peshë është mbi mesataren, mjeku do të mundohet ta zbulojë pse është ashtu.

Si të trajtohet?
Duhet të ndryshohet mënyra e të ushqyerit, aktiviteti fizik dhe stili i jetesës. Shpërblejeni fëmijën tuaj, edhe për suksesin më të vogël.

Dietë për dobësim?
Mos e nënshtroni fëmijën në dietë restriktive, i ndihmoni që ta zëvendësojë ushqimin e jo të shënd et shë m me ushqim të shëndeshtëm. Dietat zgjasin pak, ndërsa efektet janë prezente vetëm derisa zgjat dieta. Ushqimi i shëndoshë duhet të jetë qëllim i qëndrueshëm. Përmbahuni rekomandimeve që vijojnë:

Mësojeni fëmijën tuaj ta përtypë ushqimin ngadalë dhe të kënaqet duke ngrënë.
Dreka le të jetë ndodhi e bukur për familjen, pa TV, radio dhe ngjashëm.
Mos e detyroni fëmijën ta zbraz pjatën deri në fund.
Siguroni që ushqimet të jenë të rregullta.
Mos mbani ushqim tepricë në tavolinë. E servirni ushqimin në pjatën e tij. Porcioni duhet të jetë përafërsisht, sa është madhësia e shuplakës së dorës.
Përgatitni ushqim të shëndetshëm, i cili ka vlerë të madhë nutritive por më pak kalori.
Largoni ushqim të yndyrshëm, vaj dhe ëmbëlsira.
M ë njanoni pijet e gazuara, lëngjet e pemëve dhe qumështin me çokollatë. Kët o pij e kanë shumë kalori. Më i mirë për ta shuar etjen është uji.
Nëse fëmija juaj është më i madh se 2 vjet, përdorni qumësht të cilit i është he q ur kajmaku ose qumësht pa yndyrë.
Kufizojeni sasinë e ushqimit me shumë kalori dhe e rruani më larg nga sytë e fëmijës.
Mos i blini fëmijës çips etj.
Mos e shfytëzoni ushqimin si mjet për dënim apo për shpërblim.
U sqaroni te kopshti se mundoheni të futni mënyrë të shëndoshë të të ushqyerit, që t' i përmbahen edhe ata.
Asnjëherë mos filloni asnjë dietë për dobësim pa konsult im paraprak me mjekun tuaj ose dietetikun.
Aktiviteti fizik
Kënaquni në aktivitetin fizik së bashku me fëmijën tuaj. Ushtrimet e përmi rë sojnë koordinimin dhe i mundësojnë fëmijës më mirë ta shpreh ë veten:

Praktikoni ecje, not, vozitje biçikletë dhe vrapim. Fokusohuni më shumë të kënaqeni dhe të ndjeheni më të fortë, e jo te humbja e peshës.
Në vend të ashensorit, shfrytëzoni shkallët.
Kur keni mundësi, shkoni në këmbë në vend që të shkoni me veturë.
Mjekët rekomandojnë minimum 30 min aktivitet fizik në ditë.
Stili i jetesës

Kufizojeni kohën të cilën e kalon para televizorit dhe kompjutrit. E inkurajoni fëmijën të bëjë diçka më aktive, siç është loja dhe të ndihmojë në shtëpi.
Hani në tavolinë, jo para televizorit.
Kufizojeni kohën që e kalon me video lojat.
I largoni temat për peshën. Fokusohuni më shumë në atë se trashësia mund të sjell deri në probleme shëndetësore.
Mos lejoni përqeshje, e as emra fyes të lishura me trashësinë.
Tek fëmijët e trashë rrezik u është më i madh që të zhvillojnë depresion. U ndihmoni të gjejnë aktivitete në të cilat kënaqen dhe në të cilat do të jenë të suksesshëm.
Mësojeni fëmijën tuaj si të ballafaqohet me stresin. Disa fëmijë kërkojnë strehim te ushqimi që t'ia lehtësojnë vehtes.
Këta ndryshime mund të jenë të rënda për fëmijën. Nëse nuk i pranon mos ia impononi me forcë. Veproni pozitivisht, inkurajoeni dhe i jepni përkrahje për gjithçka. Gjithçka është më lehtë nëse merr pjesë e gjithë familja.
A do të thotë fëmijë i trashë i rritur i trashë?
Me ndryshimin e ushqimit, aktivitetit fizik dhe stilit të jetesës, pjesa më e madhe e fëmijëve dobësohen. Gjatë rritjes në lartësi, pjesë e vogël do ta kalojnë trashësinë e tyre. Një pjesë mbeten të trashë deri në adoleshencë edhe si të rritur. Fëmijët e trashë kanë rrezik më të madh të jenë të trashë edhe si të rritur.

A mund të parandalohet trashësia?
Parandalimi më i mirë është instalimi i shpehive të shëndosha para se të vijë deri te trashësia, në ç'rol kyç luajnë prindërit. Ata e krijojnë stilin e familjes, i cili duhet të jetë aktiv, me shumë shëtitje dhe aktivitet fizik, ndërsa me më pak televizion dhe aktivitete me të ndenjur ulur. Prindërit e krijojnë ushqimin në familje, me më pak ushqim kalorik, xhank ushqim. A duhet fëmijët të mësohen ta çmojnë trupin e tyre dhe shëndetin e tyre.

[shkodrane82]

Lindin me dhembe ? Wow ........ se kisha degjuar me pare .

Pink nje e njohura ime ne Shkoder e ka lind djalin me 4 dhembe, sapo ka dale
femija e kane dallu doktorat..se i ka pase dhembet si prozhektora..
I kane thane ngaqe ka hanger mamaja shume portokalle ( calcium ) prandaj
i jane formu dhembet qysh ne uterus...

Foleja teme shume informuese per nenat e reja, te lumte...!

[Foleja_]

Shkodrane82 flm


HELMIME NE SHTEPI-KRYESORE ESHTE PREVENTIMI

Detyra e prindërve është që ta mundësojnë sigurinë e fëmijëve të tyre. Mes të tjerave, kjo nënkupton shtëpi në të cilën helmet do të jenë larg fëmijëve.

Si mund të helmohet fëmija im?
Helmimi mund të ndodh pothuajse se, me çdo substancë. Helmimi shkaktohet nëse substancat toksike gëlltiten, inhalohen apo nëse vjen deri te kontakti direkt me ta (përmes lëkurës, syrit). Edhe substancat jotoksike, nëse merren në sasi të gabuar mund të shkaktojnë helmim.

Cilat janë helmimet më të shpeshta tek fëmijët?
Helmimet më të shpeshta në rrethin tonë janë:

Helmimi me alkool dhe helmimet me medikamente të ndryshme, si aspirina, antibiotikët e ndryshëm, vitaminat, barërat për kontracepsion, barërat dietale dhe suplementet.
Preparatet e ndryshme të cilat zakonisht ruhen në banjo gjithashtu mund të jenë të rrezikshme siç janë sprejet, parfumet, kolonja, llaku për flokë dhe preparatet për pastrimin e gojës.
Gjithashtu helmim mund të shkaktojnë dhe preparate të ndryshme që përdoren për pastrimin e shtëpisë: detergjentet, preparatet për zbardhje, për shkëlqim, hollues dhe preparate që përmbajnë baza dhe acide (p.sh. acid klorhidrik, preparatet për pastrimin e nevojtores etj.), si dhe preparatet që përdoren për kafshët shtëpiake.
Disa preparate që zakonisht ruhen në garazh dhe bodrum, gjithashtu mund të jenë potencialisht të rrezikshme. Këtu marrin pjesë insekticide të ndryshme, kerozina, terpentina, bojërat, ngjitëset dhe antifrizët.
Preparate që përdoren në mirëmbajtjen e kopshtit: plehëra të ndryshme ushqyes, pesticide, herbicide si dhe disa bimë në oborr.
Duhet patur kujdes që fëmijët të mos fusin në gojë gjethe të ndryshme apo fryte të bimëve me të cilat e zbukuroni kopshtin. Para se të përdorni pesticide ose plehëra, i hiqni lodrat e fëmijës nga obori. Fëmija mund të dalë në oborr pasi të thahet bari.
Kur të fillohet me masat e preventimit të helmi mit?
Asnjëherë nuk është herët që prindërit të fillojnë të ndikojnë në këtë drejtim. Edhe kur fëmija është shumë i vogël, në moshën e foshnjërisë, janë prezente rreziqe reale dhe është e nevojshme të identifikohen pikat potenciale ku mund të gjenden substancat helmuese. Zakonisht këto janë disa vende, siç është kuzhina, banjoja, qilari, garazhi ose bodrumi, ku shpesh ruhen preparate të ndryshme potencialisht të rrezikshme. Prindërit duhet të mendojnë, a ekziston eventualisht edhe ndonjë vend tjetër në shtëpi, që e kanë lëshuar. Duhet ditur që në substancat potencialisht të rrezikshme numërohen edhe disa preparate, në shikim të parë krejtsisht naive, siç është kolonja ose preparatet tjera kozmetike.

Cilat masa preventive duhet të ndërmerren?

Hapi i parë duhet të jetë eliminimi i të gjitha materieve kimike pa të cilat mundeni. Ajo që do të mbetet duhet të hiqen anësh dhe të mbyllen në një vitrinë dhe çelsi të vendoset në ndonjë vend ku nuk mund të arrijë fëmija. Vëmendje të posaçme duhet t'i kushtoni asaj se si ruhen barërat në barnatoren e shtëpisë.
E rëndësishme është që edhe medikamentet edhe materiet kimike të ruhen në pakot e tyre origjinale, që në rast nevoje (p.sh. nëse fëmija i gëlltit) e mundëson identifikimin e shpejtë të helmit. Jo rrallë ndodh, fëmijët të gëlltisin materie të ndryshme kimike duke menduar se është pije, pasi që janë ruajtur në shishe të ngjashme.
Për raste të tilla duhet të ruani shurup nga ipekakuana, preparat që shkakton vjellje dhe ndihmon që helmi të hidhet jashtë më shpejt. Megjithatë nuk duhet të përdoret pa konsultim të mjekut/ndihmës së parë. Duhet të vlerësohet që vjellja nuk do të shkaktojë më shumë dëm se sa dobi. Kështu që, nëse substanca e gëlltitur është tretje acidi apo baze, vjellja mund të shkaktojë djegie të fytit. Nëse bëhet fjalë për tretje të yndyrshme, gjatë vjelljes një pjesë e sasisë së vjellur mund të aspirohet në mushkëritë dhe kjo të shkaktojë inflamacion, i cili më tutje shërohet rëndë. Në situatë kur është rrezik të shkaktohet vjellje, shfrytëzohen metoda të tjera, siç është larja e barkut.
Çfarë të bëj nëse mendoj se fëmija im është helmuar?
Nëse fëmija juaj vjell, nëse është i përgjumur, nëse ka substancë të derdhur nëpër teshat apo përreth gojës, nëse ka djegie nëpër lëkurë ose erë të çuditshme gjatë frymëmarrjes ndoshta është i helmuar. Për më shumë informata, kontaktoni me qendrën lokale ose flisni me mjekun tuaj. Përgatituni të jepni informata nga etiketa dhe informata për fëmijën tuaj. Nëse shkoni te mjeku merreni me vete produktin për të cilin dyshoni se e ka shkaktuar helmimin. Numrin e telefonit të ndihmës së shpejtë/mjekut tuaj/spitalit më të afërm/qendrës lokale për helmime, nëse ekziston e tillë, duhet ta vendosni në vend të dukshëm afër telefonit.

Ku të drejtoheni për ndihmë?

Mjeku juaj
Klinika e Pediatrisë - Reparti i Toksikologjisë

[Foleja_]

UDHEZIME PER NENAT E REJA

Ç'duhet të dinë nënat e reja?
Të kujdeseni për foshnjën tuaj është obligim shqetësues dhe përgjegjës. Por, mos u shqetësoni. Më kryesore është të jeni të qetë dhe t'i ndiqni shenjat që do t'ua japë bebja juaj, që t'ju tregojë se ka nevojë për ju. Në qoftë se nuk jeni të sigurtë për diçka ose keni ndonjë pyetje rreth kujdesit për fëmijën tuaj, lirisht drejtohuni te pediatri juaj. Asnjë pyetje nuk është e tepërt. Shëndeti dhe mirëqenia e bebes tuaj është në vend të parë.

Kur të thërras mjek?
Patjetër thërriteni pediatrin nëse vëreni: temperaturë të lartë mbi 37.6 C e matur nën sqetull mjek (matni disa herë – mund të jetë më shumë i veshur ose temperatura e jashtme të jetë më e lartë), ndryshim në sjellje (qan pa ndërprerë, rëndë qetësohet, nuk mund ta zgjoni), nëse nuk pi, nëse urinon pak (normalisht pelenat duhet të jenë të lagura gjatë çdo ndërrimi të pelenave – 6 herë gjatë ditës), nëse vëreni më shumë se 4 jashtëqitje si ujë gjatë 8 orëve, nëse nga sytë tajitet sekret i dendur dhe i verdhë, nëse shfaqet skuqen dhe nëse ka të ënjtur rreth kërthizës, nëse paraqitet e verdhëza, nëse kollitet, nëse ka ndryshim në ngjyrën e lëkurës ose nëse thjesht ju duket se bebja “nuk duket mirë”.

Mësoni t'i kuptoni sinjalet që ua dërgon bebeja juaj
Të gjitha bebet kanë shumë mënyra të ndryshme me të cilët ua bëjnë me dije se çfarë u nevojitet. Secila bebe e ka gjuhën e saj speciale “gjuhën e bebeve”, e cila dallon nga cilado tjetër. Duke u kujdesur për beben tuaj, ju do të mësoni t'i identifikoni shenjat e saj. Kur bebeja juaj do të luaj ose do të jetë me ju, ato janë shenja që ju thërrasin të afroheni. Kur ka nevojë për pauzë ose pushim, ajo dërgon sinjale me të cilat ju udhëzon se duhet ta lini. Nëse nuk i njihni dhe nuk i kënaqni këto sinjale, më shpesh fëmija reagon me të qarë. Ndiqeni shprehjen e fytyrës dhe sjelljen e fëmijës dhe do t'i kuptoni sinjalet!

Fakte që duhet t'i dini
Duhet të keni disa njohuri të përgjithshme për bebet.

Bebet më mirë shohin fytyra/objekte në largësi prej 20-30 cm. Ata mund ta dallojnë të bardhën nga e zeza dhe fytyrat e njerëzve.
Bebet duan të ndëgjojnë zëra, por më së shumti e duan zërin e nënës/të familjarëve. Ata e kthejnë kokën kah vendi prej nga vjen zëri.
Shumica e bebeve duan që t'i merrni në përqafim, t'i mbani në duar ose t'i mbështetni te qafa. Kështu ndjehen më mirë dhe ndjehen më të sigurtë.
Gjatë javëve të para të jetës bebet në mënyrë refleksive qeshin. Diku nga 3-4 javë, bebja juaj ju qesh si përgjigje ndaj të folurit tuaj dhe kujdesit tuaj.
Bebet normalisht i lëvizin duart dhe këmbët, ndonjëherë rrinë të shtrirë qetë ose dridhen.
Cikluse të ditës

Gjatë 24 orëve bebet kalojnë nëpër disa cikluse/periudha, të cilat ndërrohen në mes veti: periudha në të cilat flejnë e pastaj periudha në të cilat janë të zgjuara.

Gjum i qetë. Gjatë kësaj periudhe bebja e juaj rri e shtrirë qetë, megjithatë kohë pas kohe mund të shqetësohet dhe të dridhet. Mund të jenë prezente lëvizje të thithjes. Në këtë periudhë është shumë rëndë ta zgjoni, kjo nuk është kohë e mirë ta ushqeni ose t'i drejtoheni.
Gjum aktiv. Në këtë gjendje mund të vëreni se bën lëvizje me trupin dhe fytyrën, lëvizje të thithjes dhe të të qeshurit, ndërsa kapakët e syve kohë pas kohe përpëliten. Në këtë gjendje, bebeja juaj mund të zgjohet lehtë.
Përgjumësi. Në këtë gjendje përgjumësie bebeja juaj është pak e hutuar dhe bën lëvizje të ngadalshme (hiqet). Mezi i ngre kapët e syve. Kjo është gjendja që i paraprin zgjuarjes. Pritni që të shihni a do të flejë ende ose do të zgjohet. Që ta zgjoni në këtë periudhë i jepni të shohë diçka, të ndëgjojë ose të pijë gji.
Zgjuarsia. Në gjendje të zgjuar bebeja juaj bën lëvizje të ndryshme. Sytë e saj janë të hapura, ndërsa shikimi i kthjellët. Lehtë fokusohet në fytyrë, zë ose lëvizje të objekteve dhe është i përgatitur të jetë me ju. Mundohuni t'i flisni qetë, i jepni të shohë diçka, të ndëgjojë, të pijë gji. Çelsi i suksesit është të mos bëhet asgjë me forcë, por gradualisht, hap pas hapi.
Zgjuarsi aktive. Në këtë gjendje, aktiviteti i fëmijës tuaj është më i madh (bën lëvizje të ndryshme, proteston). Kohë është të mundoheni t'i jepni gji.
Të qarët
Kur qan bebja bën grimasa dhe lëvizje të shumta të trupit. Me të qarët bebja tregon se e ka mjaft nga ajo që ia bëni dhe se duhet të ndërpritni ose të provoni me diçka tjetër. Prindërit duhet të mësojnë ta kuptojnë të qarën. E qara është gjuha e bebes.

E gatshme për lojë
Shenjat që vijojnë tregojnë se bebja juaj është gati për lojë: ndërpret me lëvizjet, ju ngacmon – sheh në fytyrën tyaj, ju afrohet, i kthen sytë kah ju, ju qesh, kërkon ushqim, zvarritet, gugat, kokën e ka të ngritur, fytyra është e qartë. Kur do t'i vëreni këta shenja është koha t'i flisni, ta shëtisni, ta ushqeni ose të luani.

Koha është ta ktheni barkas
Bebet duhet të flejnë në shpinë. Megjithatë periudha të shkurta duhet t'i kalojnë të shtrirë në bark. Kjo ndikon mirë për muskujt e qafës dhe e stimulon zvarritjen.

Shenja që tregojnë se bebeja do ta leni të qetë (i flihet)
E kthen kokën anësh, qan, shpinën e lakon, e zë gjumi, shtyhet anësh, i kthen sytë nga ana tjetër, e mbledh ballin, kapakët e syve i bienë, bën grimasa etj. Duhet të ndërpritni me atë që e keni bërë gjer atëherë (pirje gji, luajtje, mbajtje në dorë). Ndonjëherë beben vetë do ta zërë gjumi ose vetëm me një pauzë të vogël.

Shenja që tregojnë se do të pi gji
Kapakët e syve i lëviz shpejt, bën lëvizje të thithjes me gojën dhe me gjuhën, i vë duart në gojë, bën lëvizje me trupin, lëshon zëra të caktuara. Duhet të keni kujdes në këto shenja, e jo ashpër të lëvizni me orën, që ta ushqeni fëmijën. Mos e zgjoni nga gjumi i thellë që t'i jepni gji, kjo mund të jetë frustruese edhe për beben edhe për ju.

Si ta qetësoni kur është e shqetësuar
Kur bebja juaj është e shqetësuar, mund ta ndihmoni me disa aktivitete, që zakonisht e qetësojnë.

Ia tregoni fytyrën tuaj që të sigurohet se jeni aty, e luhatni, vendoseni në krevatin e tij, i flisni me zë të qetë, e merrni në duar, i këndoni ose i gugatni, ia ndërroni pelenat që të jetë të thata dhe të ndjehet konfort, përkëdheleni te koka, këmba ose shpina, i ofroni të pijë.
Ndonjëherë bebeja do të qetësohet vetë pa asnjëfarë ndihme. Atë e bën ashtu që i thith gishtat ose tërë shuplakën, i afron duart kah goja, e ndërron pozitën e shtrirjes, kërkon të shohë fytyra dhe të dëgjojë zëra.
Njihni zërat e stomakut kur e mundojnë.
Lidhshmëria juaj me fëmijën dhe zhvillimi i hershëm i trurit
Shkencëtarët kanë vërtetuar se relacioni juaj me fëmijën ka ndikim mbi trurin e tij, në më shumë mënyra. Mënyra në të cilën ju intereaktoni me fëmijën tuaj në vitet e hershme dhe eksperiencat të cilat ia jepni, kanë ndikim të madh në zhvillimin e tij emocional dhe mësimin. Bebet e mbajnë mend mënyrën se si i shihni, shprehjet e fytyrës tuaj, zërin tuaj derisa i gugatni, këndoni, flisni dhe lexoni. Ata e mbajnë mend ndjenjën si i mbani në duar dhe i luhatni, erërat familjare bile edhe shijen e lëkurës tuaj. Është shumë e rëndësishme prekja: e mbajtura në dorë dhe luhatja e stimulon trurin e bebes të lëshojë hormone të rëndësishme, që i mundësojnë të rritet. Çelsi i lidhjes së fortë mes juve të dyve është dashuria juaj. Shprehja e dashurisë tuaj ka ndikim mbi mënyrën në të cilën truri i bebes i formon konekcionet. Nëse këta konekcione përsëriten në moshën e hershme, ata do të mbeten të përjetshme. Nëse fëmijës në moshën e hershme rrallë i flitni ose i lexoni, ai më vonë mund të ketë vështirësi në të shprehur. Hulumtimet kanë treguar se lidhshmëria me fëmijën tuaj, i ndihmon më vonë më mirë të ballafaqohet me stresin në jetën e përditshme. Kjo lidhshmëri i aktivizon sistemet biologjike që janë të rëndësishme për adaptim në stres. Fëmijët me lidhshmëri të fortë me prindërit në periudhën e hershme, më vonë më lehtë adaptohen në stres.

Ndjenjë pikëllimi dhe depresioni postpartal

Pas lindjes nuk është e pazakonshme të ndjeheni pakëz të pikëlluar, gjatë javëve të para pas lindjes. Zakonisht ky i a.q “pikëllim bebeje” fillon të ndjehet ditën e katërt pas lindjes dhe zgjat edhe 5-10 ditë. Bëheni tepër të ndjeshëm, të tendosur dhe të lodhur ose mund të keni probleme me gjumin. Shumica e grave habiten dhe nuk e kanë të qartë ç'ndodh me ta. Nevojitet përkrahja e partnerit dhe e familjes dhe disponimi i tillë do të kalojë vetëvetiu. Megjithatë mund të shfaqen edhe depresione më serioze. Gra që janë të deprimuara mund të ndjehen se ata nuk janë të afta të kujdesen për fëmijën e tyre. Ata janë jostabile, emocionet i kanë të ndryshueshme.
Nëse i shfaqni simptomat e lartëpërmendura në javën e parë pas lindjes së bebes, mund të ndihmoni vetë, kushtoni kujdes gjërave që vijojnë: pushoni më shumë dhe mos u mundoni gjithçka të bëni vetë, bëni dush çdo ditë, vishuni, dilni nga shtëpia – shëtitni me shoqëri, flisni me partnerin tuaj ose me ndonjë të cilit i besoni dhe i tregoni se si ndjeheni. Jeni të afërt me familjen tuaj dhe kënaquni me beben tuaj.
Konsultohuni me mjekun tuaj nëse këto simptoma nuk kalojnë ose nëse bëhen më të shprehura.

[Foleja_]

SINDROMI I" FEMIJES SE SHKUNDUR"


Ky tekst informon për të ashtuquajturin “sindrom i fëmijës së shkundur ”. Eshtë i dedikuar për ata prindër të cilët ndonjëherë në hidhërim e shkundin beben e tyre, duke mos e ditur se me këtë gjë mund t'i shkaktojnë lëndime serioze. Statistika tregon që SHBA, çdo vit rreth 1000 fëmijë vdesin për shkak të “sindromit të fëmijës së shkundur”. Në fakt për çfarë bëhet fjalë? Gjatë shkundjes, koka e fëmijës përnjëherë hidhet prapa. Enët e gjakut të kokës, lëndohen lehtë, dhe gjatë një shkundjeje më të fortë mund të lëndohen. Si rezultat, mund të shkaktohet gjakderdhje e brendshme në kafkën e fëmijës. E qartë është, që ju nuk keni ditur që mund të vijë deri te kjo dhe se ju nuk doni ta lëndoni fëmijën tuaj. Por, humbja e vetëkontrollit, të paktën për një çast, mund të jetë shkak që të pendoheni tërë jetën. Si rezultat i gjakosjes fëmija juaj mund të fitojë dëmtime neurologjike, retardacion mental, konvulsione ose verbëri.

Si duhet të reagoni në situatë të ngjashme?

Kur fëmija juaj është i shqetësuar, sigurohuni që janë të plotësuara të gjitha nevojat e tij. E vendosni te karroca e tij dhe dilni të shëtitni, apo e vendosni te ulësja e tij për veturë dhe vozituni me veturë.
Nëse e ndjeni që jeni në fund me durimin dhe me forcat, për shkurt lëreni fëmijën në krevat, derisa të qetësoheni. Kërkoni që partneri juaj ta marrë kujdesin për fëmijën ose kërkoni t'ju ndihmojë dikush tjetër. Thëriteni shoqen tuaj apo ndonjë prej farefisit. Shëtitni pakëz, që të qetësoheni para se t'i ndërmerrni sërish obligimet tuaja.
Mos e shkundni beben. Një çast hidhërimi, mund t'ju kushtojë pendim për tërë jetën. Për të qënë prind, nuk është e lehtë gjithëmonë. Së bashku me të qeshurit, të përqafuarit dhe kënaqësinë, do të ketë dhe lodhje, frustrim dhe padurim. Ndonjëherë brengat dhe problemet janë ato që i drejtojnë duart tuaja nga fëmija. Por duhet ta dini, që ngritja e dorës mbi fëmijën, asnjëherë nuk do t'i zgjedh problemet dhe shpesh mund të shkaktojë probleme të reja.
Ku të drejtoheni për këshillë?

Pediatri juaj
Psikologu