Fragment nga libri «Maqedonia 5 vjet me pas» te Koço Danaj

[ARIANI_TB]

12:00/08.02.06 Ilir Meta: Duhet te distancohesh nga Ali Ahmeti dhe UCK-ja( Fragment nga libri «Maqedonia 5 vjet me pas» te Koço Danaj)


….Ne takimin qe kryeministri Meta pati me delegacionin e Partise Demokratike te Kosoves te drejtuar nga Hashim Thaci, ndodhi nje incident. Aty nga fundi i takimit, nje nga antaret e delegacionit kater antaresh te PDK, shprehet : Zoti kryeminister i Shqiperise, ju na kerkoni kot neve qe te ndikojme tek UCK-ja e Ahmetit. Une po ju them se ushtarte e UCK.se ne maqedoni mbajne nen sqetull librat e Koço Danaj.( Koço Danaj ishte keshilltar politik i kryeministrit Meta). Meta u kthyer menjehere nga une dhe me pyeti : A eshte e vertete ? Ju pergjigja: Eshte plotesisht e vertete, sic eshte e vertete se librat e mij i ka mbajtur nen sqetull edhe zoteria qe flet, por tani nuk do ta tregoje.
Takimi u mbyll me kaq, perfshire ketu edhe disa shprehje te rendomta mbi marrdheniet midis PDK dhe Qeverise shqiptare. (Me duhet te them se nje nga antaret e delegacionit te PDK, Xhavit Haliti pas takimit me kerkoi te falur lidhur me ate qe ai e quajti incident te njerit prej antareve te delegacionit te PDK. Ju pergjigja se une e di se deri ku te çon karierizmi politik, prandaj Xhavit nuk duhet te ndihesh i fyer.)
Te nesermen e takimit me PDK, rreth ores 8.30 takohem me kryeministrin Meta ne zyren e tij. Qysh ne fillim e pashe se ishte nje takim i stisur. Per tjeter flitej dhe tjeter mendohej.(Iliri i perdorte shpesh keto lloj takimesh kur ishte ne sekelldi) Dhe keshtu ndodhi. Ne fund te takimit kur do te largohesha, Meta me thote: «Duhet te dalesh ne televizor dhe te japesh nje interviste». E pyeta: «Perse duhet te dal?»
«Por ja te distancohesh nga rebelet e UCK-se se Ali Ahmetit.»(Dukej qe ishte shume i tensionuar, por edhe i lekundur ne ato qe thoshte. Gjithmone Ilir Meta mendimet e lekundura i ka shfaqur ne fund te bisedes dhe ne fund te deres. Te pakten per 20 muaj qe une kam punuar me ate.)
Pasi ndenja pak ju pergjigja: «Jam dakord te dal ne televizor, por pasi te them se jane ekstremiste sepse pushka eshte verete nje veprim ekstrem, do te mbroj kauzen e tyre sepse eshte e drejte. Sepse zoti kryeminister shteti gjoja pluralist i Maqedonise atyre nuk ju lejon te jetojne ne Maqedoni. Maqedonia nuk ka bere asnje amnisti per ata. Ndersa per te mos ju krijuar juve si kryeminister asnje shqetesim, po ju paraqis doreheqjen megjithse me vjen gjynah per ty Ilir se shume shpejt amerikanet do ti marrin ne mbrojtje ata qe ti i quan rebele.»
Pas kesaj pergjigje u nisa te dilja, ndersa pa hapur deren e zyres se tij, me nderpreu duke me thene: «Dakord mos dil ne televizor, por po doli vajze do ta mbash per vehte».
Pasi dola nga zyra e tij dhe shkova ne zyren time kam marre ne telefon Ali Ahmetin, qe deri atehere njihej me pseudonimin Abaz Xhuka. Mbasi me doli nje miku im ne numurin celular satelitor i kerkova te me jepte urgjent Abazin. Nuk e kam pyetur as per shendetin kur me doli ne telefon, por vetem i kam thene : «Brenda dites se sotme, duhet qe opinioni publik ta marre vesh se perfaqesuesi politik i UCK quhet Ali Ahmeti, prandaj dergo ne RTK (Radiotelevizioni i Kosoves) njoftimin se je ti perfaqesues politik i UCK-se.»
«Pse duhet ta bej» me pyeti ne fillim Abazi(Ali Ahmeti)? «Duhet ta besh i thashe qe te te hapin dosjen tende ne Lucerne dhe te shikojne se ti jeton akoma me kolltuket falur te Karitasit zviceran dhe nuk je trafikant droge, por idealist fanatik». (Deri ne ate periudhe, luftetaret e UCK konsideroheshin si kriminele dhe trafikante droge). Por Abaz Xhuka (Ali Ahmeti) nuk bindej. Ata qe e njohin ja dine kete cilesi te karakterit te atehershem te vitit 2001. Me dha kete pergjigje, pa ma permendur emrin: «Po me duhet te bisedoj me shoket atje poshte dhe te konsultohem me ata»(«Shoket» atje poshte ishin komandantet e njesive te UCK). Ju pergjigja menjehere me inat, bile me shume inat duke e njohur mire karakterin e tij: «Keto thuaja ndonje tjetri dhe jo mua, ti je edhe komandant edhe komisar edhe shef shtabi, prandaj dil dhe thuaj qe je perfaquesues politik i UCK-se). Ndryshe nuk kam se si te te ndihmoj me as ty dhe as shoket e tu».
Dhe Abaz Xhuka, miku im i Lucernes u tregua vertet i zgjuar. Ne lajmet e ores 19.00, RTK njoftoi se perfaqesuesi politik i UCK ishte Ali Ahmeti, emigrant politik ne Zvicer…….
(Ne pjesen e ardheshme do lexoni si u realizua takimi midis Ahmetit dhe Xhaferrit en Tirane)

[ARIANI_TB]

09:55/04.03.06 Perse ky liber pas 5 vjetesh?(Fragment nga libri : Maqedonia-5 vjet me pas i Koço Danaj)


Ne vend te hyrjes

Eshte nje pyetje qe kerkon pergjigje. Perse ky liber per konfliktin ne Maqedoni pas 5 vjetesh ? Duhet harruar apo duhet kujtuar konflikti ? Apo duhet harruar konflikti dhe duhen kujtuar per te mos u perseritur me, rrenjet e konfliktit ? Me duhet te jap disa pergjigje, per t´ju pergjigjur pyetjes .
Pergjigja e pare ka te beje me sentencen universale te pranuar nga te gjithe se historia e luftes, e politikes kerkon medoemos edhe nje politike te drejte dhe te sakte te vete kesaj historie. Qe do te thote se historia e vitit 2001 duhet shkruar dhe trajtuar jo me mendesite e vitit 2006, as me mendesite e simpative apo antipative te vitit 2006, as me referencat apo preferencat e vitit 2006, as me perdorimin pragmatik te ketij viti nga forca te ndryshme poiltike apo drejtuesve te tyre. As me jehonen e fushatave elektorale apo me qenien ne pushtet dhe ne opozite. Ne sistemet pluraliste, historia e ngjarjeve mbi bazen e qenies ne pushtet e deformon ate duke e kthyer ne te kunderten e saj.
Pergjigja e dyte qe me shtyu ta shkruaj kete liber qendron ne vete rendesine e vitit 2001 per shqiptaret dhe te ngjarjeve qe e shoqeruan kete vit ne Maqedoni. Konflikti i vitit 2001 ne Maqedoni ndoshta nuk mund te ngjaje me librat klasike te konflikteve te ndryshem. Sentenca e njohur se luftrat behen per teritore nuk ishte paresore gjate ketij konflikti, prandaj edhe mendimet pas disa vjetesh se duhet te ishte bere keshtu apo ashtu, kane shume pak vlere. Historia dhe analiza e saj nuk behen me sikur, por me ngjarjet e ndodhura ne kohen per te cilen flitet. Kategoria e vrojtuesve politike te cilet ne kohen e zhvillimit te ngjarjeve u shmangen nga qendra e zhvillimit te tyre, metojne sot per te dale mbi vete ngjarjet, per te anatemuar dhe denigruar vete ngjarjet me «citate kineze». Marreveshja e Prizrenit midis Ali Ahmetit, Arber Xhaferrit dhe Imer Imerit ne 22 maj 2001 tronditi politiken euroamerikane. Ajo ishte nje Marreveshje Historike dhe mbetet nje vlere e madhe ne Universin e vlerave morale te Shqiptareve ne Maqedoni. Vlera edhe mund te analizohet, por kurrsesi te anatemohet.
Pergjigja e trete qe me shtyu ta shpejtoj shkrimin dhe botimin e ketij libri eshte edhe perpjekja qe behet per ta rrumbullakosur konfliktin e vitit 2001 dhe per ta shkruar ate me nje mendesi te ndryshme nga mendesia shkencore, nga mendesia historike apo mendesia njerezore. Ne sistemet pluraliste, historine nuk e shkruan pushteti apo edhe OJQ prane pushtetit. 5 vjet pas konfliktit ka nje perpjekje ne Maqedoni per te gjetur te perbashketen e konfliktit tek shqiptaret dhe maqedonasit. Por perveç perpjekjes se mire, ngjarjet e vitit 2001 jane shkruar me mendesine e pushtetit aktual ne Maqedoni dhe jo te shkaqeve reale. Po e jap kete interpretim sipas botimit tek LOBI:

RRETHANAT SHOQËRORO-EKONOMIKE DHE POLITIKE NË REPUBLIKËN E MAQEDONISË NË PERIUDHËN 2000-2001

Varianti maqedonas: «Periudha e viteve 2000-2001, në Republikën e Maqedonisë karakterizohet me ndryshime të ndërlikuara shoqëroro-ekonomike dhe politike si rezultat i tranzicionit.
Shumë kapacitete industriale falimentuan dhe u mbyllën, një pjesë e madhe e popullsisë mbeti pa punë dhe varfëria morri hov. Privatizimi ishte i shoqëruar me parregullshmëri të ndryshme, dobësi të legjislacionit dhe keqpërdorime të rënda. Qeveria aktuale në të cilën participonin edhe shqiptarët nuk mundej ta përballonte më këtë situatë në vend. Partitë politike ishin të formuara në baza etnike.
Rrethanat politike situatën në vend e bënin të pasigurte, më së shumti për shkak se për Maqedoninë ishin vitet e para si shtet i pavarur.»
Varianti shqiptar: «Shkatërrimi i RSFJ-së dhe mëvetësimi i Republikës së Maqedonisë shkaktuan ndryshime të thella politike, shoqërore dhe ekonomike në vend.
Pluralizmi manifestohej me formimin e partive politike të cilat, në vend të atij ideologjik, kishin karakter të fuqishëm etnik. Si rezultat i këtij tranzicioni, një pjesë e madhe e popullsisë mbetet pa punë, kurse varfëria, korrupsioni, kriminaliteti dhe kriza ekonomike marrin përmasa shumë të mëdha.
Ekonomia e shkatërruar, aferat dhe skandalet politike, korrupsioni dhe marrëdhëniet e keqësuara ndëretnike edhe më shumë e destabilizuan vendin.
Duhet të theksohet fakti se me Kushtetutën e vitit 1991, shqiptarët i humbën të drejtat të cilat, formalisht, i gëzonin me Kushtetutën e vitit 1974. Për këto shkaqe Kushtetuta u miratua pa votat e deputetëve shqiptarë në Parlament».

Varianti shqiptaro maqedonas: «Periudha e viteve 2000-2001 karakterizohet me papunësi të madhe (400.000 persona të aftë për punë janë të papunësuar kurse 80.000 familje marrin ndihma sociale) dhe me procesin e papërfunduar të privatizimit i shoqëruar me procedura për falimentim për shumë ndërmarrje. Vërehet rënie e standardit të jetës.
Jeta politike karakterizohet me parti një etnike, ndërsa Qeveria udhëhiqej nga parti nacionaliste. Qeverisja ishte e centralizuar, kurse sistemi juridik dhe ligjet nuk ishin të përfunduara (nuk ishin miratuar ligjet e nevojshme, ndërsa ato të miratuarat shpesh ndryshonin dhe gjykatat shumë ngadalë vendosin për lëndët).
Edhe pse në Parlament kishte përfaqësues shqiptarë dhe në koalicionin qeveritar kishte ministra-shqiptarë, në administratë dhe strukturat shtetërore, shqiptarët nuk ishin proporcionalisht të përfaqësuar. Partitë politike të shqiptarëve në Maqedoni publikisht vazhdojnë të tregojnë pakënaqësinë nga statusi i tyre në jetën politike dhe publike në vend. Tensionimi i marrëdhënieve ndëretnike vjen në shprehje gjatë protestave të shqiptarëve me kërkesë për rritjen e të drejtave kolektive ku ndëshkohen dhe konfrontohen me policinë si dhe gjatë protestave të maqedonasve kundër shtimit të të drejtave të shqiptarëve»
Vetem nje analize e thjeshte, te çon ne konkluzionin se ngjarjet e vitit 2001 jane shkruar me mendesine e pushtetit aktual ne Maqedoni. Konkluzioni i perbashket se: «Tensionimi i marrëdhënieve ndëretnike vjen në shprehje gjatë protestave të shqiptarëve me kërkesë për rritjen e të drejtave kolektive ku ndëshkohen dhe konfrontohen me policinë si dhe gjatë protestave të maqedonasve kundër shtimit të të drejtave të shqiptarëve», apo : «Jeta politike karakterizohet me parti një etnike, ndërsa Qeveria udhëhiqej nga parti nacionaliste» eshte i pasakte. Konflikti ne Maqedoni kishte rrenje me te thella. Mjafton vetem nje fakt: Ata qe sot jane ne pushtet ne Maqedoni, kane harruar nje detaj: Kur ata erdhen ne pushtet ne Maqedonine e pavarur dhe pluraliste, bene nje amnisti gjysmake, e cila nuk perfshinte nje pjese te partnereve te tyre te BDI-se. Dhe Maqedonia per arsye nga me te ndryshmet qysh kur u be shtet i pavarur ka pasur ne krye qeveri nacionaliste. Prirjen nacionaliste apo jo nuk ta jep emri i Partise, por veprimtaria e saj. Ne vitit 1991-1998, Maqedonia udhehiqej nga nje parti me emer socialdemokrat. Por kjo nuk e pengoi ate te ishte nacionaliste ndaj shqiptareve.
Ndersa pergjigja e katert eshte nevoja qe ngjarjet e vitit 2001, te qendrojne si Vlera te Univesit Moral te kombit shqiptar dhe jo si parzmore apo talisman i disa apo shume politikaneve te djeshem dhe te sotem ne Maqedoni, Kosove e Shqiperi, disa prej te cileve me kalimin e viteve kane filluar te bejne edhe perpjekjen per ta shtremeberuar kete Vlere.
Ky liber eshte pjesa e pare dhe trajtohen ato ngjarje qe tashme nuk perbejne sekret. Tashme nuk perben sekret se Arber Xhaferri u takua me Ali Ahmetin ne Tirane ne fundmarsin e vitit 2001 ne nje Rezidence qeveritare ne prani te ish-kryeministrit te Shqiperise Ilir Meta dhe percaktuan strategjine e perbashket per realizimin e te drejtave te shqiptareve. Ashtu siç nuk eshte sekret se ne ate takim Ali Ahmeti e quajti Arber Xhaferrin «Vellai i Madh». Ashtu siç nuk eshte me sekret se Arber Xhaferri ne fund majit te vitit 2001 pranoi te jepte doreheqjen nga Kryetar i PDSH dhe te mos braktiste Ali Ahmetin dhe Marreveshjen e Prizrenit. Tashme nuk eshte sekret te pohohet se arsyeja e vertete qe Ramush Haradinaj nuk u ftua ne Shqiperi ne mars 2001 ishte fakti se ai konsiderohej nga disa drejtues te qeverise se Shqiperise si eksportues i konfliktit nga Kosova ne Maqedoni. Por ka dukuri te tjera qe jane sekret dhe do te thuhen kur te mbaroje edhe sekreti i tyre.

[ARIANI_TB]

11:00/07.03.06 Leter e Arber Xhaferrit per Kolin Pauell (Fragmente nga libri: Maqedonia-5 vjet me pas I Koço Danaj)


Ishte pragu I fillmit te bisedimeve qe do te çonin ne nenshkrimin e Marreveshjes se Ohrit. UCK nuk ishte pranuar direkt ne bisedime, por idete dhe pikpamjet e saj I perfaqesonin dy partite politike, PDSH dhe PPD.
Bashkesia euroatlantike kishte kompletuar te derguarit e saj. Ata ishin Pardju, i derguari special i Presidentit Bush dhe Leotar ish-minister i mbrojtjes franceze, i derguar I Bashkimit Europian. Ish-Presidenti Trajkovski me ndihmen e konstitucionalistit te njohur francez Badinter kishte beret e njohur ate qe u quajt Platforma Trajkovski.
Pala shqiptare kishte formuluar edhe Projektin e saj per ndryshimet politike, juridike, sociale dhe ekonomike qe duhet te ndodhnin ne Maqedoni.
Nderkaq pala maqedonase perpiqej te fitonte sa me shume terren ne fushen e luftes, per te bere sa me pak leshime ne fushen e bisedimeve. Forcat qeveritare maqedonase perpiqeshin te gjenin pretekste per te prishur armepushimin me UCK duke fajesuar kete te fundit. Ishte e veshtire per krahun ekstremist maqedonas te kaperdinte aq lehte Haraçinen.
Ishte nje situate qe duhej konsoliduar mbeshtetja e fituar tek bashkesia nderkombetare, veçanerisht tek amerikanet.
Ne kete periudhe, Kryetari i PDSH, Xhaferri, i drejtohet me nje leter, ish-sekretarit Amerikan te Shtetit, Kolin Pauell. Letra mban daten 2 korrik 2001. Ja teksti I plote I saj:


«Ritmi I ngadalte I ndryshimeve e çoi Maqedonine ne konfliktin aktual»(Titulli eshte I autorit te librit)

I nderuari sekretar Powell:

Jam thellë i kënaqur nga vendimi juaj për të dërguar një të emisar special në Maqedoni. Jam takuar me ambasadorin dhe jam i bindur se ai është zotuar të ndihmojë të gjejmë një zgjidhje për problemet tona. Dua t’ju siguroj, siç i kam thënë dhe atij, që unë poashtu jam zotuar të bëj gjithë që është në mundësitë e mia për të ndihmuar që misioni i tij të jetë i suksesshëm dhe të parandalojë dhunën e mëtutjeshme në Maqedoni. Të gjithë shqiptarët e Maqedonisë respektojnë SHBA-të, konsiderojnë popullin amerikan si mik të vërtetë dhe ua besojnë udhëheqësve të tyre të ndëgjojnë brengat tona pa paragjykime dhe të veprojnë drejtë në zgjidhjen e konfliktit.

Për kohë të gjatë komuniteti shqiptar i Maqedonisë është dashur ta durojë diskriminimin nga komunitetit maxhoritar në vend, ligjet dhe institucionet e saja shtetërore. Shumë njerëz kanë këshilluar se duhet të kemi durim, se përparimi është i ngadalshëm dhe ndryshimet nuk paraqiten mbrenda natës, dhe se dhuna duhet shmangur me çdo kusht. Këto njerëz nuk arrijnë të kuptojnë që pikërisht ritmi i ngadalshëm i ndryshimeve është ai që ka çuar drejt dhunës që sot zë vend në shtetin tonë.

Por as unë e as komuniteti shqiptar i Maqedonisë nuk kemi hek dorë nga vendi ynë dhe e ardhmja e saj. Ne besojmë që mund të arrihet një marrëveshje për të ndryshuar ligjet dhe trajtimin e shqiptarëve, të na mundësojë të bëhemi qytetarë të plotë dhe të barabartë të Maqedonisë. Masat konkrete, praktike që mënjanojnë nenet diskriminuese nga kushtetuta jonë, garantojnë qasje më të drejtë ndaj arsimit superior dhe mundësojnë më tepër pjesëmarrje në punësim në shërbimet civile, do të ngrisnin patriotizmin e shqiptarëve ndaj vendit të tyre. Decentralizimi më i madh i pushtetit në Maqedoni, gjithashtu do të lejonte shqiptarët të vazhdojnë me jetën dhe traditat e tyre në nivelin komunal në kuadër të një Maqedonie të cilën do të vazhdojmë t’a respektojmë.

Me keqardhje, doemos pranuar si një fakt jetësor se ne dhe sllavomaqedonët nuk mund të arrijmë zgjidhje për problemet tona. Për këtë arsye, pjesëmarrja e Shteteve të Bashkuara në përpjekjet diplomatike për aritjen e një ujdie nuk është vetëm se e dobishme por sipas meje edhe thelbësore. Pa një përpjekje aktive Amerikane dhe pa bashkëpunimin e miqëve tanë në Bashkimin evropjan, rryma në rritje e mosbesimit dhe dhunës do të rrezikojë zërat e moderuar në të dy komunitetet e Maqedonisë që kërkojnë një ujdi të ndershme dhe të drejtë.

Nuk ka kohë për të humbur. Nxis që Shtetet e Bashkuara t’i japin vëmendje prioritare identifikimit të masave për forcimin e armëpushimit. Çdo ditë sjell raporte të reja mbi dhunën që shkakton më tepër mosbesim ndërmjet popujve të Maqedonisë. Armëpushimi doemos respektuar. Shpresoj që do të keni parasysh të shpërndani disa trupa paqeruajtëse të NATO për të ndihmuar në vendosjen e armëpushimit përderisa ne vazhdojmë të punojmë mbi marrëveshjen politike. Është jetike që trupat e dërguara paqeruajtëse të NATO-s në Maqedoni poashtu të përmbajnë trupa Amerikane, autoriteti i të cilëve do të respektohet nga shqiptarët.

E kuptoj që ne shqiptarët duhet kryer pjesën tonë për të përkrahur armëpushimin. Jam i gatshëm të marr pjesë në një komision gjithëpartiak që përfshinë përfaqësuesit Amerikan dhe të BE-së dhe që u themelua për të hulumtuar raportet e dhunës dhe kërcënimet ndaj paqes dhe armëpushimit.

Poashtu kam besim që grupi punues që përfshin përfaqësues prej të dy palëve plus përfaqësues amerikan dhe të BE-së duhet të themelohet menjëherë që të vendos fondacionin për ndihmë ndërkombëtare finansiare dhe një konferencë donatorësh. Kjo do t’i jipte shpresë popullatës së Maqedonisë se kushtet e marrëveshjes mund të implementohen me burime shtesë të siguruara nga komuniteti ndërkombëtar.

Do të ketë nevojë të fokusohet në masa tjera për ndërtimin e besimit për të aritur dhe për të implementuar një marrëveshje. Nëse mund të sugjeroj diçka që Shtetet e bashkuara mund ta marrin parasysh: do t’i inkurajonte sllavomaqedonët dhe ne shqiptarët nëse do të siguronit pajtimin e Athinës për njohjen e shtetit tonë nga ana e komunitetit ndërkombëtar si "Republika e Maqedonisë." Ose nëse nuk është e mundur që të gjithë shtetet të veprojnë kështu, së paku na ndihmoni të bindim Athinën se do të ishte një hap para për Shtetet e Bashkuara të veprojnë ashtu. Duke bërë këtë sugjerim, theksoj që nuk dëshiroj të krijoj tensione më Greqinë por të zbuloj bashkë me to vallë janë të vërteta raportet se ngjarjet e fundit në fakt i kanë shtyrë ato të jenë më të përgjegjshëm për një hap të tillë.


Përfundimisht, Z. Sekretar, dua të theksoj besimin tim që ciladoqoftë marrëveshje do të ishte skajshëm joefektive në mos implementohet besnikërisht. Sidoqoftë , jam optimist që me kujdesin tuaj të vazhdueshëm në përpjekjen për arritjen e marreveshjes dhe në implementimin e plotë të një marrëveshjeje, ne do ti tejkalojmë pengesat që mbeten.

Do të mirëpritja dhe konsideroja me seriozitet çfarëdo ide dhe propozime që mund të keni lidhur me masat për avansimin e procesit diplomatik. Do të jem në dispozicion të takohem ose të bisedoj me të dërguarin tuaj special apo me ju në çdo kohë në bazë urgjente.

Me sinqeritet,



Arben Xhaferi
Kryetar
Partia Demokratike Shqiptare

[ARIANI_TB]

09:45/24.02.06 Ideja e ndarjes se Maqedonise dhe mospranimi i saj!(Fragment nga libri Maqedonia 5-vjet me pas I Koço Danaj)


Ne fund te vitit 2005 nga Arber Xhaferri dhe Ali Ahmeti eshte rihapur teza mbi ndarjen e Maqedonise ne vitin 2001 gjate kohes qe zhvillohej konflikti. Para se te jap gjykimin tim mbi kohen dhe kontekstin kur u hap per here te pare realisht dhe pastaj zyrtarisht kjo teze, po perpiqem te jap ne menyre te shkurter se çfare kane thene pas 5 vjetesh, dy drejtuesit kryesore Te PDSH dhe BDI.
Arber Xhaferri ne intervisten e tij dhene TVALSAT shprehet se: «Lufterat zakonisht nisin per territore. Ne vend qe zoti Ahmeti te hapte temen e ndarjes se Maqedonise meqe hyri ne lufte, ai kerkon te fajesoje Gjeorgjevskin qe paska dashur ai ta ndaje Maqedonine, dhe se UCK-ja bashke me armaten maqedonase luftuan mes veti per te ruajtur integritetin territorial te Maqedonise. Keto jane absurde qe nuk i duron as politika. Mendoj se ky prononcim i zotit Ahmeti eshte ne funksion te ndertimit te imazhit te tij pozitiv, imazhit te ne nje politikani te moderuar. Ne kemi filluar keto biseda me zotin Gjeorgjevski, kur pritej se do te hapeshin konflikte te tilla. Ne vend te shkaterrimit, te vrasjes se njerezve ne donim qe te parandalonim ne menyre te civilizuar nje tragjedi qe do te merrte shume energji te populllit shqiptar dhe atij maqedonas dhe te faktorit nderkombetar".
A kishte nje plan konkret ne 2001-in per te ndare Maqedonine?
Ideja per ndarje kishte edhe dimensionin e alarmit, domethene ose mbushni mendjen ose do perfundojme me ndarje. Dihen territoret ku shqiptaret jane shumice, territoret ku kane pasur histori me qindra vjet, keshtu qe aty nuk mund te kete dilema. Por ceshtja eshte ose do ta korrigjojme konceptin e shtetit qe te jete ne sherbim te te gjitha bashkesive etnike ose do te hapim keto tema.»


Ali Ahmeti ne faqen e BDI ne internet:


Cila ka qene oferta e Kryeministrit Gjeorgjevski ne 2001-in per te ndare Maqedonine ne kohen e luftes kur ju ishit drejtues i UCK-se?
«Une kam pasur oferte ne 2001-in per te ndare Maqedonine. Dokumentacioni i kesaj oferte ka qene publik dhe eshte pasqyruar ne televizionin shteteror te kohes. Ai qe propozoi ne ate kohe ndarjen e Maqedonise ka qene kryetari i Akademise se Shkencave.
Mua m'u ofrua qe pjesa e Likoves, atje ku ne edhe kishim vijat e frontit gjate kohes se luftes, do i takonte Kosoves. Tetova dhe Gostivari ishte llogaritur t'i kalonin Shqiperise. Por une nuk hyra ne gracka te tilla.
Ndersa kompromisi i fshehte qe nuk doli ne siperfaqe ishte qe Zajasi, fshati im i lindjes, t'i kalonte Shqiperise. Dhe kjo ishte pjese e kompromisit qe ata kishin menduar. Mirepo une nuk dola ne lufte per Zajasin, as shoket e mi ne Tetove nuk dolen per Tetoven dhe keshtu me rradhe. Ne dolem ne lufte per ceshtjen e pazgjidhur kombetare ne Maqedoni dhe qe te gezojme te drejtat tona qe na takojne brenda ketij vendi.
Keshtu qe, te ishte per ta ndare Maqedonine, do te ishim pikerisht ne, Ushtria Clirimtare Kombetare qe ne vitin 2001 do te pranonim oferten dhe do te vendosnim litaret per te ndare Maqedonine. Mirepo ndarjet kane dhimbje. Une nuk dua te hyj ne emocione. Por si une qe nuk dua te braktis vatrat e mia, edhe ai qe jeton ne Veles, Prespe, Manastir, Oher, Prileb, Tetove, Gostivar, Struge, Diber e kudo, nuk besoj se duan te braktisin vendlindjet, qofshin shqiptare, qofshin maqedonas. Te gjithe jane te lidhur me token, shtepine, varret e keshtu me radhe. Keshtu qe une nuk desha te shkaktoj tragjedi shpirterore dhe te hyj ne gracka per ndarje apo krijim te kufive te rinj e keshtu me radhe".
Ne kete propozim qe juve ju u be ne 2001 nga Kryeministri i asaj kohe Gjeorgjevski, per ndarjen e Maqedonise, a kishte nje harte te vizatuar se si do te behej kjo ndarje?
Harta ka qene ne televizonin shteteror te asaj kohe dhe ka qene e vizatuar se si do te behej ndarja. Jo i gjithe rrethi i Tetoves dhe i Gostivarit ishte i perfshire ne Shqiperi. Por ajo ka qene nje harte sa per te hapur debat. Ata kishin menduar edhe kompromis Zajasin dhe Likoven. Por keto kane qene qellime te ereta, shoviniste dhe ekspansioniste. Ne nuk rame ne nje provokacion te tille. Mbrojtem deri ne fund qellimin per te cilin dolem ne lufte dhe jemi te perkushtuar per kete qellim, qe dy popujt te jetojne te lire, te barabarte, pa i rene ne qafe njeri-tjetrit, secili te kultivoje historine dhe vlerat e veta. Po ashtu bashkarisht duhet te cojme perpara proceset dhe te garantojme implementimin e standarteve evropiane, duke pershpejtuar rrugen drejt NATO-s dhe BE-se.»

Jane dy interpretime pas me shume se kater vjet. «Abazi» nuk ekziston me dhe ne vend te tij eshte politikani Ali Ahmeti. Ndersa vazhdon te ekzistoje politikani Arber Xhaferri koherent ne konceptet dhe pikpamjet e tij mbi kombin dhe shtetin.
Por ka edhe nje interpretim tjeter te para pese vjeteve ne fillim prill 2001 dhe pastaj ne 30 maj 2001. Interpretimi i pare i perket vendit te quajtur Tushemisht, prane Pogradecit. Ndersa interpretimi i dyte i perket gazetes Veçer te Shkupit te dates 30 maj 2001.


Tushemisht: atje ku u bisedua per here te pare per ndarjen e Maqedonise

Per here te pare per ndarjen e Maqedonise eshte biseduar ne Tushemisht. Ka qene dy dite pas takimit te Arber Xhaferrit me ish-ministrin e jashtem anglez Robin Kuk dhe disa dite pas terheqjes se UCK nga Kodrat mbi Tetove. Kjo terheqje nga pala maqedonase u trajtua si disfata e UCK. Ndersa nga Xhaferri u trajtua ndyrshe. Ja se cili eshte komenti i agjensive te lajmeve mbi takimin Xhaferri-Kuk : Lideri i Partisë Demokratike të Shqiptarëve më prestigjioze, Arben Xhaferi deklaroi se ekstremistët shqiptarë në Maqedoni nuk janë mundur dhe që konfliktet mund të përsëriten, nëse nuk fillon dialogu i frytshëm. «Njerëzit të cilët kanë luftuar kundër forcave maqedonase të sigurisë janë në mesin tonë dhe nuk kanë humbur pa gjurmë», deklaroi Xhaferi në Tetovë, pas takimit me minsitrin e Punëve të Jashtme të Britanisë së Madhe, Robin Kuk. Xhaferi tha që nuk e pranon emërtimin «terroristët» për palën shqiptare në konflikt. «Ata kanë qenë të veshur me uniforma ustarake, e kanë pasur linjën e frontit dhe nuk kanë kryer aksione terroriste kundër civilëve», tha Xhaferi. Deklarata e Xhaferrit eshte bere ne 4 prill 2001.
Dhe dy dite me pas jam takuar me Arberin ne Tushemisht. (Tushemishti ka qene vendi ku shume here benim takimet per tu konsultuar lidhur me zhvillimin e ngjarjeve ne Maqedoni. Te pakten keshtu vazhdoi deri ne shtator 2001, deri sa kishte perfunduari Marreveshja e Ohrit dhe deri sa u hodh ideja e krijimit te Keshillit Koordinues te Partive Politike ne Maqedoni).
Gjate bisedes me Arberin e cila zgjati me shume se tre ore, folem per shume teza dhe hipoteza per te ardhmen e Maqedonise dhe te Kosoves. Te dy ishim dakord se UCK-ja nuk kishte pesuar disfate ne Tetove. Ajo ishte ne mesin e shqiptareve te Maqedonise dhe perseri do te fillonte luften.
Papritur Arberi me tha: -Cili do te ishte mendimi yt neqoftese do te te propozonin ndarjen e Maqedonise?
Ishte nje pyetje e befte, por edhe e patrajtuar ne mendjen time deri ne ate moment. Kisha pasur vetem njehere rastin ta trajtoja kete çeshtje, por jo kaq hapur me delegacionin e Partise Demokratike Kombetare te Shqiptareve ne Maqedoni te cilet mbronin tezen e federalizmit te Maqedonise.(Takimi kishte ndodhur pas tkimit te Ahmetit dhe Xhaferrit dhe une mbajta nje qendrim distancues ndaj idese se federalizmit te Maqedonise.)
I ktheva pergjigje duke i thene: -Do bejme diskutim teorik apo ke ndonje ide konkrete. (Pyetjen e bera thjesht rutinore sepse e dija qe Arberi asnjehere nuk hynte ne diskutime teorike te kota)
Dhe Arberi mu peregjigj se fjala ishte per ide konkrete te hedhura nga Lupco Georgievski ne ate periudhe kryeminister i Maqedonise dhe PDSH ne ate periudhe partnere ne koalicionin qeveritar. Ishte Georgievski ai qe e kishte propozuar idene e ndarjes se Maqedonise me nje takim me Arberin. Folem gjate per kete ide konkrete me Arberin. Kemi peshuar avantazhet dhe disavantazhet e idese se ndarjes. Ne fund kemi konkluduar se ne momentin kur UCK sapo ishte terhequr nga Kodrat mbi Tetove dhe kur kete terheqje maqedonasit e trumbetonin si fitore mbi terrorizmin, shqiptaret do te dilnin te humbur po te pranonin idene e ndarjes se Maqedonise. Ne fund konkluduam qe te mos e perhapim si ide sepse ishte ne disfavorin tone.
Me vone ngjarjet rrodhen ndryshe. UCK u rikthye ne frontin e luftimeve me me force. Arberi dhe Imeri firmosen me Aliun Marreveshjen e Prizrenit, ku nje nga pikat e saj ishte pranimi i integritetit te Maqedonise, ishte larguar Frouik nga Maqedonia, ishte krijuar qeveria e koalicionit te gjere ne Maqedoni, SHBA kishte caktuar Xhejms Pardju te derguar special ne Maqedoni etj.
Dhe pikerisht ne kete kohe, ne daten 30 maj 2001 botohet ne gazeten Veçer Plani i Akademise se Shkencave dhe Arteve te Maqedonise (ASHAM) per ndarjen e Maqedonise
Akademia e Shkencave dhe Arteve të Maqedonisë propozi ndarjen e Maqedonise dhe këmbimin e territoreve dhe popullsisë së Maqedonisë dhe Shqipërisë, për t’u gjetur zgjidhja e përhershme e krizës ndëretnike. Në këtë memorandum të ASHAM ishte propozuar shpërngulja me vullnet e shqiptarëve nga rajonet dhe qytetet në Maqedoni në territorin i cili do t’u lirohej, përkatësisht i cili do t’i bashkohej Shqipërisë. Sipas propozimit Maqedonia do t’ia lëshonte Shqipërisë territorin që prej Tetove deri në Dibër, me Gostivarin dhe një pjesë të Malit të Sharrit, dhe si kompensim për këtë do të duhej t’i fitojë territoret në rrethinën e Liqenit të Prespës, rajon kryesisht i banuar me maqedonas. Kryetari i ASHAM Gjorgji Efremov deklaroi se me këtë ide kanë qenë të informuar edhe disa politikanë maqedonas. Partitë maqedonase dhe shqiptare reaguan lidhur me këtë propozim, duke e vlerësuar si të papranueshëm deri edhe fashist kete plan. Ne mbrojtje te planit doli vetëm ish-kryetari i parlamentit te Maqedonise Stojan Andov.

[ARIANI_TB]

http://www.lajme.net/listanalizat.php