Mesazhi pėr Kreshmėt 2006:
‘Jezusi, kur e pau turmėn, ndjeu dhembshuri pėr tė’



Fort tė dashur vėllezėr e motra!

Kreshmėt janė kohė e privilegjuar pėr shtegtimin? shpirtėror drejt Atij, qė ėshtė burimi i dhėmbshurisė. Ėshtė shtegtim nė tė cilin na shoqėron Ai vetė pėrmes shkretėtirės sė varfėrisė sonė, duke na ndihmuar nė rrugėn drejt gėzimit tė thellė tė Pashkėve. Edhe ‘nė luginėn e errėt tė hijes sė vdekjes’ pėr tė cilėn flet Psalmisti (Ps. 23, 4), ndėrsa tunduesi na shtyn tė dėshprohemi ose t’i mbėshtesim shpresat e rreme nė veprėn e duarve tona, Zoti na ruan e na mbron. Po, edhe sot Zoti e dėgjon zėrin e turmave qė kanė uri pėr gėzim, pėr paqe, pėr dashuri. Ashtu si nė ēdo epokė, ata ndjehen tė braktisura. E megjithatė, edhe nė pikėllimin e mjerimit, tė vetmisė, tė dhunės e tė urisė, qė godasin pa pėrjashtim pleq, tė rritur e fėmijė, Zoti nuk lejon qė tė zotėrojė errėsira e tmerrit.

Ashtu si ka shkruar Paraardhėsi im i dashur, Gjon Pali II, ka njė kufi hyjnor pėr tė keqen, e kjo ėshtė dhėmbshuria. (Kujtesė dhe identitet, fq. 29). Nė kėtė perspektivė vura nė krye tė kėtij Mesazhi, fjalėt ungjillore, sipas tė cilave “Jezusi, kur e pau turmėn, ndjeu dhembshuri”( Mt. 9, 36). Nė kėtė dritė dua tė ndalem e tė reflektoj mbi njė problem shumė tė diskutuar nga bashkėkohėsit: mbi problemin e zhvillimit. Edhe sot, sytė plot dhembshuri tė Krishtit, vijojnė t’i vėshtrojnė njerėzit dhe popujt. Ai i shikon, duke e ditur se ‘plani’ hyjnor parashikon thirrjen e tyre pėr t’u shėlbuar. Jezusi i njeh rreziqet qė i kundėrvihen kėtij plani e prandaj ndjen dhembshuri pėr turmat: vendos t’i mbrojė nga ujqėrit edhe me ēmimin e jetės sė vet. Ėshtė ky vėshtrimi me tė cilin Jezusi rrok njerėz tė veēantė e turma e tė gjithė bashkė ia dorėzon Atit, duke dhuruar vetveten si flije shpėrblimi. E ndriēuar nga kjo e vėrtetė, qė buron nga Pashkėt, Kisha e di se pėr tė promovuar zhvillimin e plotė, ėshtė e nevojshme qė vėshtrimi ynė tė matet me atė tė Krishtit.

Nė tė vėrtetė, nuk ėshtė e mundur kurrsesi ta ndash pėrgjigjen qė u duhet dhėnė njerėzve pėr nevojat e tyre materiale e shoqėrore, nga pėrpjekja pėr tė kėnaqur nevojat mė tė thella tė zemrės sė tyre. E ėshtė kjo qė duhet theksuar mė tepėr nė epokėn tonė tė shndėrrimeve, nė tė cilėn e perceptojmė nė mėnyrė gjithnjė mė tė gjallė e urgjente, pėrgjegjėsinė tonė ndaj tė varfėrve tė botės. Prej kohe Paraardhėsi im i nderuar, Papa Pali VI, i shikonte saktėsisht mangėsitė e prapambetjes, si njė largim nga humaniteti. Nė kėtė kėndvėshtrim, nė enciklikėn ‘Populorum progressio’ ai denonconte ‘mangėsitė materiale tė atyre, tė cilėve u mungojnė edhe gjėrat mė tė domosdoshme pėr jetesėn, por jo mė pak edhe mangėsitė morale tė atyre, qė janė gjymtuar nga egoizmi… strukturat shtypėse, si ato qė vijnė nga shpėrdorimet e pronės, ashtu edhe ato qė burojnė nga shpėrdorimet e pushtetit, nga shfrytėzimi i punėtorėve dhe nga padrejtėsitė e tranzicionit. (n. 21). Si ilaē kundėr kėtyre tė kėqijave, Pali VI kėshillonte jo vetėm ‘tė merren parasysh dinjiteti i tė tjerėve, orientimi drejt shpirtit tė varfėrisė, bashkėpunimi pėr tė mirėn e pėrbashkėt e vullneti pėr paqe.’, por edhe ‘njohja nga ana e njeriut e vlerave mė larta dhe e Zotit, i cili ėshtė burimi dhe caku i fundit i tyre. (ibid). Nė kėtė vijė, Papa nuk ngurronte tė propozonte “sidomos fenė, dhuratė e Hyjit e pranuar nga vullneti i mirė i njeriut dhe unjėsimin nė dashurinė e Krishtit’ (ibid). Prandaj vėshtrimi i Krishtit mbi turmėn, na detyron tė afirmojmė “humanizmin e pėrgjithshėm’, i cili ka tė bėjė me zhvillimin nė pėrgjithėsi tė njeriut dhe tė tė gjithė njerėzve’ (ibid, n. 42).

Pėr kėtė arsye, ndihmesa e parė qė jep Kisha pėr zhvillimin e njeriut e tė popujve nuk pėrqėndrohet nė mjetet materiale ose nė rrugėzgjidhjet teknike, por nė kumtimin e tė vėrtetės sė Krishtit, e cila edukon ndėrgjegjet dhe mėson dinjitetin e vėrtetė tė njeriut e tė punės, duke promovuar formimin e njė kulture, qė i pėrgjigjet me tė vėrtetė tė gjitha kėrkesave tė njeriut. Pėrballė sfidave tė tmerrshme tė varfėrisė nė shumė vende tė botės, indiferenca dhe mbyllja brėnda interesave vetjake krijojnė njė kontrast tė palejueshėm me ‘vėshtrimin’ e Krishtit. Agjėrimi dhe lėmosha tė cilat, sė bashku me lutjen, Kisha i propozon nė mėnyrė tė posaēme nė periudhėn e Kreshmėve, janė rast i zgjedhur pėr tė pėrkuar me kėtė vėshtrim. Shembujt e shenjtorėve dhe pėrvoja e pasur misionare qė karakterizojnė historinė e Kishės, janė tregues tė ēmuar mbi mėnyrėn mė tė mirė qė duhet zgjedhur pėr tė mbėshteur zhvillimin.

Edhe sot, nė kohėn e ndėrvartėsisė globale, mund tė vėrehet se asnjė projekt ekonomik, shoqėror ose politik nuk e zevendėson dhurimin e vetvetes pėr tjetrin, nė tė cilin gjen shprehjen e vet dashuria e krishterė. Kush vepron sipas kėsaj logjike ungjillore, e jeton fenė si miqėsi me Zotin e mishėruar dhe, ashtu si Ai, i bėn tė vetat nevojat materiale e shpirtėrore tė tė afėrmit. E shikon si mister tė pamatshėm, tė denjė pėr kujdes e vėmendje tė pakufishme. E di se kush nuk e jep Zotin, jep tepėr pak , siē thoshte e Lumja Tereza e Kalkutės: “Varfėria e parė e popujve ėshtė mosnjohja e Krishtit”. Prandaj duhet ta gjejmė Zotin nė fytyrėn e mėshirshme tė Krishtit: pa kėtė perspektivė, asnjė qytetėrim nuk mund tė ndėrtohet mbi baza tė shėndosha. Falė burrave e grave qė i binden Shpirtit Shenjt, nė Kishė kanė lindur shumė vepra bamirėsie pėr promovimin e zhvillimit: spitale, universitete, shkolla pėr pėrgatitjen profesionale, mikrosipėrmarrje. Janė nisma tė cilat, shumė mė shpejt sesa shprehje tė tjera tė shoqėrisė civile, kanė dhėnė prova tė shqetėsimit tė sinqertė pėr njeriun nga ana e njerėzve tė vėnė nė lėvizje prej lajmit ungjillor. Kėto vepra tregojnė rrugėn pėr ta udhėhequr edhe sot botėn drejt njė globalizimi, qė duhet tė ketė nė qėndėr tė vėmendjes tė mirėn e vėrtetė tė njeriut e kėshtu ta ēojė edhe drejt paqes sė vėrtetė. ‘Me tė njėjtėn dhembshuri tė Jezusit pėr turmat, Kisha e ndjen edhe sot pėr detyrė t’u kėrkojė atyre qė kanė pėrgjegjėsi politike e qė kanė ndėr duar levat e pushtetit ekonomiko-finaciar tė promovojnė njė zhvillim tė bazuar mbi respektimin e dinjitetit tė ēdo njeriu.

Njė vėrtetim i rėndėsishėm i kėsaj pėrpjekjeje do tė jetė ‘liria reale fetare’, qė nuk kuptohet thjeshtė si mundėsi pėr ta kumtuar e pėr ta kremtuar Krishtin, por edhe pėr tė kontribuar nė ndėrtimin e njė bote tė frymėzuar nga dashuria. Nė kėtė pėrpjekje bėn pjesė edhe vlerėsimi real i rolit qėndror qė luajnė vlerat fetare nė jetėn e njeriut, si pėrgjigje pėr pyetjet e tij mė tė thella e si motivim etik lidhur me pėrgjegjėsitė e tij personale e shoqėrore. Janė kėto kriteret, mbi bazėn e tė cilave tė krishterėt duhet tė mėsojnė tė vlerėsojnė me urti edhe programet e atij qė qeveris. Nuk mund t’i fshehim gabimet qė janė bėrė nė rrjedhė tė historisė nga ata, tė cilėt e quanin veten ‘nxėnės tė Krishtit’. Jo radhė herė, pėrballė pėrgjegjėsisė pėr probleme tė rėnda, ata menduan se duhej tė pėrmirėsohej mė parė toka, pastaj tė mendohej pėr qiellin. Tundimi i shtynte tė mendonin se pėrballė problemeve qė prisnin zgjidhje urgjente, duhej nė radhė tė parė tė ndryshonin strukturat e jashtme. E kjo, pėr disa, pati si pasojė shndėrrimin e krishtėrimit nė moralizėm, zevendėsimin e besimit me tė vepruarit. Me arsye, prandaj, Paraardhėsi im i nderuar, Gjon Pali II vėrente: “Tundimi sot ėshtė qė kristianizmi tė kufizohet nė njė dije thjeshtė njerėzore, gati-gati nė njė shkencė, qė e ndihmon njeriun tė jetojė mirė. Nė njė botė tepėr tė shekullarizuar, ka ndodhur njė shekullarizim i shkallshkallshėm i shėlbimit, nė tė cilin luftohet sigurisht pėr njeriun, por pėr njė njeri tė pėrgjysmuar. Nė sa ne e dimė se Jezusi erdhi pėr tė sjellur shėlbimin e plotė”. (Enc. Redemptoris missio, 11).

E Kreshmėt duan tė na prijnė pikėrisht drejt kėtij shėlbimi tė plotė lidhur me fitoren e Krishtit mbi ēdo tė keqe qė shtyp njeriun. Duke e dashur Mėsuesin hyjnor, duke u kthyer tek Ai, duke provuar mėshirėn dhe dhėmbshurinė e Tij nė sakramentin e Pajtimit, zbulojmė njė ‘vėshtrim’ qė shqyrton deri nė fund tė shpirtit e qė mund tė rifrymėzojė turmat dhe secilin nga ne. Ai ua rikthen shpresėn atyre qė nuk mbyllen nė skepticizėm, duke u hapur pėrballė perspektivėn e tė lumit amshim. Historia dėshmon se Zoti, edhe kur duket se sundon urrejtja, nuk harron kurrė tė japė dėshminė e tij tė ndritshme tė dashurisė. Marisė ‘burimit tė gjallė tė shpresės’ (Dante Alighieri, Parajsa, XXXIII, 12) ia besoj rrugėn tonė tė Kreshmėve, qė tė na prijė drejt Birit tė saj. Asaj ia besoj, nė mėnyrė tė veēantė, turmat, tė cilat ende sot, tė vėna nė provėn e varfėrisė, kėrkojnė ndihmė, mbėshtetje, mirėkuptim. Me kėto ndjenja ju jap tė gjithėve nga zemra, njė bekim tė posaēėm Apostolik.





Nga Vatikani, 29 shtator 2005,
Papa Benedikti XVI, Ipeshkėv i Romes