Mos e harro Dashurinë - Phil Bosmans

[NoName]

Pyetjet - pse?
Me preokupojnë sa një xhungëll!

Shkenca mund të shpjegoj shumë gjëra
dhe të përgjigjet në një varg pyetjesh.
Por kur bëhet fjalë për Pse-n e fundit,
ajo mbetet pa gojë.
Kur është pyetur për Zotin,
për ekzistencën dhe veprimin e tij,
shkencëtarët e vërtetët kryesisht kanë heshtur.

Vetëm një numër shumë i vogël i shpritrave,
duke u mbështetur në pozicionet e tyre,
të verbër brenda kufinjve të vetë,
përherë kanë i ditur të gjithat:
çdo besim në Zotin është vetëmashtrim naiv,
të cilën shkenca duhet ta demaskoj.
Kështu kishte thënë një kirurg specialist,
se ka hapur shumë truj dhe
ende nuk ka parë asnjë shpirt.
Një astronaut rrëfente se
askund në hapsirë
nuk e ka takuar Zotin.

[NoName]

Kërcell bari


I kam lutur njerëzit e shkencës
dhe teknikës
të ma bëjnë një kërcell bari.
Ata e bënë.
Në dukje ishte si kërcell i vërtetë,
i gjelbërt, i hollë dhe i përkulshëm.
Kur e shikova për së afërmi
e pashë se ishte i vdekur.
S’kishte mundësi të merrë frymë.
S’kishte mundësi të rritet.
S’kishte mundësi të jetoj dhe të vdes.
S’kishte asgjë nga kërcelli i vërtetë,
përveç emrit.
As lopa e as dhia nuk mund ta hanin
që të japin qumshtin nga ai.
Kam dëgjuar se të gjithë kërcejt e botës
qeshin me kërcellin e njeriut:
njerëzit e mëdhenj
me tërë shkencën dhe teknikën e tyre,
nuk mund ta krijojnë
një kërcell bari.

[NoName]

Shkenca nuk është e gjithëdijshme


Shkenca dhe teknika i kanë shërbyer shumë njeriut në botë. E kanë nxjerrë njeriun nga disa kufizime të kohës së hershme dhe e kanë liruar nga shumë pranga. Shkenca e vërtetë nuk pengon në rrugë kah Zoti.

Por shkenca nuk është e gjithëdijshme edhe kur ka shumë njohori për proceset të cilët lëvizin brenda botës së dukshme. Shkencëtarët e të gjitha disciplinave gjatë shekujve kanë shkuar në procesionet e gjata dhe i kanë kundërshtuar njëri-tjetrit.

Sot, gjithë e më tepër shkenca po bëhet e vetëdijshme për kufijtë saja. Bëhet gjithë e më e qartë se ajo nuk është në gjendje të jap një figurë të vërtetë të gjithë realitetit. Realiteti i njeriut dhe botës është shumë më i ndërlikuar dhe më i mistershëm se si e kanë paraqitur teorit e tanishme shkencore. Përveç kësaj, rezultatet e deritanishme të shkencës janë aq të gjëra dhe të shumë llojshme në shumë fusha të paparamenduara, që as një tru njerëzor nuk është në gjendje t’i kap e t’i përthakoj të gjitha.

Shkenca nuk jep përgjigje
në pyetjet
që ne i kërkojmë

Derisa dëshirojmë t’i afrohemi Zotit vetëm me mendje, ne do të mbesim jashtë dhe nuk do ta njohim Zotin. Çdo definicion i Zotit dhe çdo përkufizim konceptual është i gjykuar të dështoj. Zotit duhet t’i afrohemi me shpirt dhe zemër, me gjithë qenien tonë. Duhet të hyjmë në Zotin me zemër të lirë e të hapur dhe të kemi një lidhje personale me të.

S’ka rëndësi dituria e madhe.
E rëndësishme është njohja.

Jo njohje e fituar me studim të sforcuar, por një njohje e cila rritet ngadal, kur ne, të rrëmbyer me mrekullinë e jetës u lëshohemi forcave të panjohura me besnikëri, thjeshtësi dhe dashuri. Është e rëndësishme një përvojë e thellë, e cila nuk i kundërshton mendjes, por e tejkalon njohjen mendore. Një përvojë e dashurisë intenzive, e cila na vjenë nga krijesat. Një përvojë se jemi të dashur nga një Qenie, e cila gradualisht na zbulohet si bebè që dalngadal por gjithënjë e më tepër ta njohim, aq sa ne lirohemi nga vetvetja dhe i dhurohemi dashurisë.

[NoName]

Zoti në të cilin nuk mund të besoj

Nuk besoj
në zotin e diktatorëve,
e të fortëve, e të dobtëve,
në zotin, i cili bën rend me forcë,
iu shtie frikën të vegjëlve
dhe i bekon armët.

Nuk besoj
në zotin e totemeve
primitiv dhe të pashkolluar.

Nuk besoj
në zotin i lindur nga nevoja,
në mjetin mashtrues
kur jeta është e papërballueshme,
në një ujdhesë shpëtimi,
kur e humbim
tokën nën këmbët tona,
dhe s’mund të mbështetemi në askënd,
në mjetin e gjithfuqishëm
që me të t’i mbushim zbrastësitë
e pafuqisë sonë.

Nuk besoj
në zotin, i cili rri prapa derës
me shkop në dorë,
në zotin, i cili i frnon njerëzit
në zbatimin e talentave të tyre,
në gjyqtarin, i cili fërshkëllon
vetëm kur dikush gabon,
në gjyqtarin më të lartë moral,
në gjyqtarin e shëmtuar.

Nuk besoj
në zotin, i cili është i paarritshëm,
në një Mbiqenie të largtë, të ftohtë
dhe të palëvizëshëm.
Nuk besoj në zotin e filozofëve dhe ideologëve,
në zotin abstrakt dhe të pakuptueshëm.
Unë jam i pafe.

Zoti është një pyetje e madhe jetësore,
në të cilën vetëm zemra
mund t’i përgjigjet.

Mbi Zotin nuk ka përvojë mendore, sikurse nuk ka përjetim mendor për dashurinë. Për këtë arsye është shumë vështirë të spjegohet me mendje Zoti dhe dashuria. Poetët dhe shenjtërit këtë e dinin kahmoti.

Kur shoh
se si Zoti dëftohet
në Pse-in përfundimtar,
merrë ndryshim gjithçka.
Gjithçka merrë kuptim dhe ngjyrë.
Gjithçka qëndron
mbi humnerat më të thella,
mbi kodrat më të larta,
mbi gjithë detet,
nëpër hapsirën e pamatshme
deri në kufijtë e gjithësisë.

Zemra jonë di për Zotin.
Zemra e ka takuar Zotin
para se ai t’i dëftohet mendjes sonë.

[NoName]

I kuptoj jo besimtarët


Kam miq
që nuk besojnë me plotvetëdije,
por janë njerëz shumë të mirë.

Japin shkaqe serioze përse nuk besojnë. Nuk mund ta pranojnë figurën e Zotit të cilën iu kanë paraqitur. Nuk mund t’i bashkojnë vuajtjen, mjerimin dhe sa të keqen në botë me besim në Zotin e mirë dhe plotë dashuri. Shumë mendojnë se besimi në Zotin i pengon njerëzit në rrugën e tyre të çlirimit dhe për këtë arsye ai e ndalon zhvillimin njerëzor.

Çdo respekt dhe nderim
këtyre njerëzve të mirë,
që nuk besojnë.
Njerëz të cilët janë
të hapur ndaj fshehtësisë së madhe
të jetës njerëzore
dhe në jetë janë të lëvizur
nga fuqia e dashurisë
së madhe ndaj njerëzve.

Shpirti i Zotit
frynë kudo!

Besimtarët dhe jo besimtarët
duhet të kenë shumë mirëkuptim
për njëri-tjetrin.

Nuk duhet që njëri-tjetrit t’ia mohojmë ekzistencën e Zotit. Sikur që besimtarët nuk mund të japin provë përfundimtare për ekzistencën e Zotit, po ashtu jo besimtarët nuk kanë kurrfarë prove të besueshme për pohimin që Ai nuk ekziston. Besojnë apo nuk besojnë, të gjithë jemi njerëz, njerëz të vegjël në një planet të vogël, në një fshat të vogël me emrin Tokë. Në çfarëdo të besojnë ata e kanë të të njëjtën bukë dhe e thithin të njëjtin ajër. I nxenë i njëjti diell dhe nëse bien në dashuri, verbërohen të gjithë njëjtë. Ecin nëpër të njëjtat rrugë dhe i mundojnë, kryesisht, të të njëjtat pyetje. Kur takohen nëpër udhkryqe, s’do të duhej t’i pengojnë njëti-tjetrit, por të jenë të hapur njëri ndaj tjetrit. Duhet të lidhin miqësi. T'i dëshirojnë njëri-tjetrit “rrugë të mbarë” dhe të kërkojnë bashkarisht kuptimin e mistershëm dhe të thellë të çdo gjëje që jeton dhe merrë frymë.

Besimtarët dhe jo besimtarët, janë shumë më afër njëri-tjetrit se sa mendojnë ata. Padurueshmëria është gjëja me e keqe që mund t’iu ndodh atyre. Fanatizmi religjioz është fanatizmi më fanatik dhe më i patenzot se të gjithë fanatizmat tjerë.

[NoName]

Një mik jo besimtar



Ka arritur të di me saktësi ditën, orën dhe rrugën në të cilën Zoti e ka sulmuar. Po – sulmim! Ka ardhur e papritur. Gëzim i pashpjegushëm. Dëshironte të fluturonte por nuk dinte ka. Ka qëndruar në tokë si i ngrirë. “Po çmendem”, mendonte ai. Gjithë qenia e tij klithte: Zoti ekziston! Ka kundërshtuar: Jo, jo, jo. Nuk mund të ndodh kjo. Por kjo nuk e ka lëshuar më.

Zoti ekziston!

Por Zoti ka qenë opium. Prindërit e tij kanë qenë marksist të përbetuar dhe kjo e ka përshkuar atë deri në palcë. Letrat e tija nga koha e fejesës përherë kanë qenë të gjata, që ta bind të fejuarën e vet. S’ka mun ta paramendoj, se të mbesin bashkë nëse në këtë pikë nuk do të jenë të një mendimi.

Kurse tani, qëndronte këtu, pasdite, në një ndër rrugët e shumta në një qytet të madh – i ballafaquar me Zotin. Një ndjenjë e huaj dhe një siguri, të cilën nuk mund ta shpjegonte. Javë të tëra ka luftuar me vetveten, gruas nuk ka mundur t’i thotë asgjë për këtë, derisa një mbrëmje s’arriti ta mbajë në vete. Në gjysmëterri, i mbështetur në karrige, tha: “Ana, unë besoj. Zoti ekziston! Priti kundërshtim, grindje, probleme, por ndodhi një përqafim i butë. Gruaja e tij nga lotët s’mundi të thotë as një fjalë. Përsëri e kaploi një gëzim i papërshkrueshëm. E ndieu se gjithçka është mirë si kurrë më parë. “Unë qysh një kohë të gjatë shkoj fshehtas në një kishë”, tha ajo, “por kam heshtur për këtë që mos të të ofendoj”.

Të dielën e ardhshme shkuan të dytë në Kishë. Aty ishin vetëm disa njerëz. Kur hynë brenda, njëri prej tyre rastësisht ishte duke lexuar nga amboni nga një libër i trash: “Ecni si fëmijët e dritës”, dhe e drejtoj shikimin kah ata. “Vetëm që nuk kërceja”, më rrëfente ai më vonë, “një entuziazëm të këtillë nuk e kisha përjetuar më parë”. Shkuam në shtëpi duke kënduar dhe me një laps të trashë e shkrova në dhomën e fëmijëve, në dhomën e ditës dhe në kuzhinë:

“Ecni si fëmijët e dritës”

[NoName]

Testamenti shpirtëtor i një besimtari


“Jetën e kam kaluar në një mjedis pluralist dhe gjithmonë mes eprorëve mendimtarë të lirë. E kam kancerin dhe e di se do të vdes.

Asnjëherë nuk ka mundur asnjë njeri të më argumentoj që me vdekje kaloj në asgjë. Unë me vdekje kaloj në realitetin përfundimtar, të pakonceptueshëm, gjithëpërfshirës, në realitetin më real të cilin e quajmë Zot. Kjo nuk mund të argumentohet në mënyrë mendore pozitive, por as nuk mund të hidhet poshtë. Për mua është plotësisht e pranueshme që me vdekje nuk kaloj në asgjë, por në Zotin. Nëse Zoti ekzistues vërtetë është, atëherë ai nuk është ai i cili më ka krijuar, por edhe ai i cili me bënë të përsosur.

Kjo është çështje e fesë. Të hysh në Zotin, këtë gjë nuk mund ta argumentosh, por me dritën e fesë dhe besnikërinë mund të shpresosh në te. Si Krijues dhe Mbajtës i botës dhe njeriut, Zoti e thotë një fjalë më tepër se ne. Atij i përket fjala e parë dhe e fundit. Kush vërtetë beson në Zotin e amshuar dhe të gjallë, ai beson edhe në jetën e vetë të amshuar.”

(L. G., Producent televiziv, gusht 1981)

“Besoj,
por nuk guxoj të mendoj për Zotin,
megjithëse kam frikë
që do ta humb fenë”.

Këtë e ka thënë një shkencëtar.
Feja e tij ishte e trashëguar,
brez pas brezi,
si një orë e vjetër në dhomën e tij të punës.
Ka ringjallur kujtime,
por nuk ka rrahur më.
Zemra ishte jashtë.
Ai çdo ditë është thelluar në shkencë.
Por ato pytjet e fundme,
të shtruara nga zemra,
mbetën të pazgjidhura, të hapura.
Për to shkenca nuk ka përgjigje.
Për këtë ka pasur frikë.
Nuk është angazhuar
me tërë qenien e vetë,
të lidhë kontakte me Misterin,
kur përvoja bëhet njohje,
kurse zemra fiton përgjigje,
të cilën mendja nuk mund ta gjejë.

[NoName]

Kokrra e grurit


Shkenctari di të gjitha
për proceset e vërtetuara,
të cilat zhvillohen në kokrrën e grurit.
Mbi pyetjen më të rëndësishme,
"Si" dhe "Pse" është kokrra e parë e grurit,
nuk di asgjë.
Kjo është jashtë profesionit tij.
Edhe atëherë kur është i bindur
se në fshehtësinë e një kokrre gruri
është në vepër një Qenie e lartë,
kjo për të do të ishte joshkencore,
të pranohet publikisht.
Kjo është ndoshta bindje
që ja jep shpresën
e bile pak e gëzon.