Tregu i perbashket Shqiperi-Kosove

[dodoni]

TREGU I KOMBIT 7 MILIONËSH


Gjergj Buxhuku

Tashmë që në takimin e Vjenës u shënua zyrtarisht edhe fillimi i procesit të pavarësimit të Kosovës, kemi rastin të shohim se çfarë kemi bërë për të përfituar si komb nga ngjarja më e rëndësishme për shqiptarët pas 1912-ës. Kur flasim për përfitime, duhet të pranojmë se sot dhe gjithmonë në llogari të fundit, ato bëhen duke pasur parasysh përfitimet ekonomike. Nuk ka kuptim sot të flitet për ndryshim kufijsh politikë, ndonëse edhe një gjë e tillë nuk është tabu. Por fitorja do të ishte e plotë nëse ne do të mund të krijonim të gjithë bashkë si komb tregun 7 milionësh, që është rruga e vetme e zhvillimit dhe pasurimit të shqiptarëve edhe në kushtet e pseudoglobalizmit dhe integrimit. Nëse nuk kuptojmë rëndësinë e jashtëzakonshme të krijimit të tregut mbarëkombëtar, shumë shpejt do të përballemi vetëm me iluzionin e fitores së Kosovës dhe zhgënjimin e shpresave të brezave. Deri më sot nuk është bërë asgjë për qëllimin e mësipërm. Të mos harrojmë se lufta moderne bëhet për vetëm për tregje. Nëse një treg pushtohet, nuk ka asnjë problem që vendi formalisht të jetë i pavarur, për zotëruesin e tregut. Fakt është që Kosova ka kohë që është vënë në fokusin e “zaptimit” ekonomik të të huajve. Qëllimi i tyre është që shqiptarët të jenë të përçarë ekonomikisht, duke e pasur shumë të lehtë kështu zotërimin e secilës pjesë të ndarë. Goditja ka kohë që jepet në Shqipëri sipas këtij skenari dhe ka filluar edhe në Kosovë. Nëse do të gjykohet se kush e ka fajin për mungesën e një strategjie të ribashkimit të tregut kombëtar, pa dyshim që gishti nuk mund t’i drejtohet Kosovës. Të paktën deri më tash ajo nuk ka pasur shtet të vetin. Shteti shqiptar e kishte dhe e ka këtë detyrë strategjike. Fatkeqësisht, për arsye objektive dhe subjektive, nuk kemi mundur të bëjmë asgjë.
Koha e kaluar prej çlirimit “de facto“ të Kosovës në vitin 1999 prej bashkësisë ndërkombëtare nuk është shfrytëzuar aspak nga politika shqiptare. Faji kryesor natyrisht bie mbi vendimmarrjen politike të Shqipërisë. Vetëm fjalët janë të pamjaftueshme për të realizuar shpresën e vetme për të qenë minimalisht dinjitozë në mes të kombeve të Evropës, përfaqësimin si një komb 7 milionësh! Themi shpresën se edhe sikur ne shqiptaret të kishim bërë gjithçka, që të kishim në dorë, zgjidhja përfundimtare e çështjes së Kosovës nuk varet plotësisht në dorën tonë. Interesat dhe konjukturat strategjike ndërkombëtare kanë peshën e tyre të rëndësishme në përgjigjen përfundimtare. Por ne duhet të kishim bërë dhe duhet të bëjmë gjithçka që është në dorën tonë, për të përfituar nga mundësitë e shkëlqyera të fundshekullit të 20-të.
Duhet pranuar se faktori ndërkombëtar gjatë periudhës të administrimit të tij i ka dhënë shanse të shkëlqyera shtetit shqiptar të jetë aktiv në integrimin ekonomik dhe shoqëror të bashkëkombësve të tij pa marrë parasysh kufirin imagjinar të ndarjes. Por shumë pak është bërë. Kanë kaluar 6-7 vjet që do të ishin plotësisht të mjaftueshëm për të lidhur fizikisht me akse rrugore pjesët e trungut shqiptar në të dy anët e kufirit. Mbetesh keq kur shikon se asnjë aks rrugor, qoftë edhe ekzistuese, nuk plotëson ende nga fillimi deri në fund emërtimin, qoftë edhe minimalisht rrugë normale. Nga e gjithë kalaja e rërës së patriotizmit të fjalëve të deritanishme të politikës shqiptarë, kanë mbetur vetëm iniciativa e ndërtimit të rrugës Durrës- Prishtinë, e konkretizuar në disa dhjetëra-milionë dollarë te grumbulluar dhe të harxhuar në mënyrë të paturpshme më pas të kushedi se në çfarë xhepash korrupsionistë qeveritarësh. Kështu mund të vazhdohet gjatë me shembuj, që të bëjnë të ndjehesh keq.
Mungesa e politikave të zhvillimit mbarëkombëtar të shtetit shqiptar shpjegohet me shumatoren e paaftësisë dhe mosdashjes. Duhet ta pranojmë me dhimbje se elementi i dytë ka qenë në mënyrë të përhershme i pranishëm në të gjithë historikun e zhvillimeve të fundit politike dhe ekonomike. Grupe të fuqishme politike shqiptare, të lidhura me interesa të fuqishme ekonomike me vende aleate historike të Serbisë, kanë paralizuar të paktën deri më tash në vazhdimësi çdo iniciativë për ndërtimin e politikave mbarëkombëtare. Do të urojmë që më në fund të veprohet ndryshe dhe tradhtia të mos jetë më vendimmarrëse për shqiptarët. Të kuptohet se vlera e Kosovës për shqiptarët është më e madhe se çdo çmim, që kemi paguar dhe do të duhet të paguajmë për lirinë e saj të pritshme.
Kjo është arsyeja se përse politika shqiptare në Shqipëri, para së gjithash, duhet të mbajë me çdo kusht stabilitetin e shtetit dhe të përgatitet që bashkë me politikën e Kosovës së pavarur nesër të krijojë kushtet që të gjitha kostot e paguara për çlirim të kalojnë në zhvillimin e kombit. Komb, që pavarësisht kufijve të vendosur, do të duhet të zhvillohet si një i tërë. Përfitimet duhet të jenë të përbashkëta, ashtu sikurse edhe kostot i kemi përballuar të gjithë bashkë. Pavarësia e Kosovës është kusht për demokracinë dhe zhvillimin e Shqipërisë dhe të gjithë shqiptarëve. Ashtu sikurse edhe e kundërta është plotësisht e vërtetë. Të mos harrojmë se nuk mund të shpresojmë të ndërtojmë standarde demokratike, qoftë edhe në vlera minimale nëse nuk do të mund të arrijmë një shkallë të caktuar të pasurimit ekonomik të kombit. Nuk mund të ketë shtet demokratik në kushtet e varfërisë. Varfëri që sot, fatkeqësisht, na ka mbërthyer prej fyti kudo që jemi. Shkurt, duhet të fillojmë të përgatitemi, që të shfrytëzojmë të gjitha mundësitë e jashtëzakonshme që na janë dhënë dhe do të krijohen edhe më shumë në të ardhmen e afërme me ligjërimin e pavarësisë së Kosovës. Mundësitë e pothuaj të dyfishuara njerëzore dhe gjeografike, në fakt, janë shumë herë më të mëdha në sinergjinë e zhvillimit ekonomik të kombit.





24/02/2006
Shekulli

[Lunesta]

Nese shqiperia ka 3 milione banore dhe kosova ka 2, nga del ky numri 7 milione? 3+2+x=7?

[dodoni]

Shqiperia ka afer kater milione e Kosova dy milione e gjysme, Maqedonia afer nje milion shqiptar.

[Lunesta]

Regjistrimi i fundit e nxorri Shqiperine 3.23 milione, dhe Maqedonia ka 1.8 milione banore nga te cilet 24.38 jane Shqiptare (CIA factbook). Per kosoven nuk e di por tek Economist thuhej qe provinca ka nje popullsi prej 1.6 milion banoresh.

[dodoni]

Kosova eshte nje shtet qe ka mbi dy milione banore sipas regjistrimeve te fundit dhe tani kete vit do behet Censusi i popullsise, ashtu edhe ne Shqiperi kete vit do behet Censusi i popullsise. Ne Maqedoni, CIA (factbook) nuk e paska bere update, sepse zyrtarisht e pranuar edhe nga sllavo-maqedonet, shqiptaret e perbejne 32% te popullsise, por ketu nuk jane te llogaritur ata shqiptare qe kane shkuar atje gjate viteve te 80-ta, sepse ne kohen e ish-Jugosllavise shume shqiptare nga Maqedonia jane zhvendosur ne Kosove e pjeset tjera, e shume shqiptare jane zhvendosur nga vendet tjera ne Maqedoni. Keta qe jane zhvendosur ne Maqedoni nga vendet tjera si Kosova, Mali i Zi etj. nuk kane ende nenshtetesine e Maqedonise dhe keshtu nuk llogariten ne ato statistika, por jane ne proces nenshtetesie dhe shpejt do nenshtetesohen, pra me keta numri i shqiptareve ne Maqedoni shkon deri ne nje milion, apo shume afer nje milionshit. Pra, shqiptare ne Ballkan, jane diku rreth shtate milion.

Gjergj Buxhuku, nese jo me shume, te pakten numrin e shqiptareve e di me mire se ty Lunesta, per kete te jeshe e bindur.

Tung

[Lunesta]

Une skam pse ti referohem Buxhukeve kur kam faktet e mija ne dore. Nese Maqedonia ka mbi 1 milion shqiptare atehere qenkan mbi 50% e popullsise!? Ti vete the qe jane 32% nderkohe qe censusi i fundit me 2000 tregon 24.38%.

Asnjehere sme ka pelqyer kjo shfryrja provinciale qe i bejme numrit tone te popullsise. Fuqine nuk ta jep numri por mendja, shkollimi dhe civilizimi. 2 milion ka Sllovenia por eshte ne BE. Le pastaj danimarka e me tej..

[Pasiqe]

Shqiperi + Kosove = afro 5.2 milione banore, shifer e respektueshme. Shqiperia dhe Kosova "fryhen" pak ne vere per aresye te ardhjes se emigranteve. Shifra kap 5.4 milione ne javet e korrikut.

Asnjeri nuk flet per nje hekurudhe Tirane-Prishtine, qe do ishte vepra me e rendesishme dhe me e dobishme per transport mallrash, njerezish dhe energjie. As Buxhuku. E pra hekurudha eshte gjeja nga e cila duhet filluar gjithcka.

Une kam nje ide. Te marrim gjithe ish spiunet e komunizmit e t'i veme te punojne ne hekurudhe, :-). Keshtu do kishte nje cike drejtesi. Vetem se s'i ke per pune ata dreq.

[dodoni]

Lufta e shqiptareve ne Maqedoni kishte nje nder kerkesat kryesore qe te mos manipulohej me numrin e shqiptareve ne Maqedoni. Ajo shifer 24.38% eshte para Marreveshjes se Ohrit, marreveshje qe e ndali luften ne Maqedoni, ne vitin 2001. Pas kesaj eshte bere nje regjistrim me i paanshem i popullsise ne Maqedoni (i detyruar per sllavo-maqedonet), i cili ve ne dukje nje perqindje dukshem me te madhe se 24.38% i manipuluar i 2000-tes, dhe kjo perqindje ishte mbi 30%, nuk e di sakte por ishte mbi 30%. Pervec kesaj, ne Maqedoni ka shume shqiptare te zhvendosur qe jane ne proces nenshtetesie sepse jane zhvendosur nga Kosova e vendet tjera te banuara me shqiptare ne ish-Zhugosllavine e viteve te 80-ta, sikur qe ka shume shqiptare nga Maqedonia qe jane zhvendosur ne Kosove e vendet tjera gjate atyre viteve. Me keta, numri i shqiptareve i afrohet nje milionshit, apo eshte diku rreth 800 mije te pakten.

Poashtu, disa te dhena me te fundit e japin Kosoven me dy milione e gjysem banore (ketu perfshihen shqiptaret qe kane qene ne perendim e qe jane kthyer ne Kosove pas luftes, poashtu edhe nga vendet tjera si Shqiperia, Serbia, Maqedonia, Turqia etj.), por per kete do behet censusi shpejt e do kemi te dhena me te sakta.

Autorruga Tirane-Prishtine eshte e nje rendesie shume te vecante per gjithe shqiptaret sepse:
-Nen nje, do rriste aktivitetin tregtar te Kosoves me Shqiperine sepse per momentin shumica e tregtise ne Kosove behet me Maqedonine e Serbine, per shkak te mungeses se kesaj rruge. Nga kjo do perfitojme si Kosova ashtu edhe Shqiperia.
-Nen dy, do rriste numrin e turisteve nga Kosova ne Shqiperi, nga c'gje do perfitonte shume me shume turizmi shqiptar.
-Nen tre, do kishte me shume te huaj qe vizitojne Shqiperine, e kam fjalen per te huajte qe rrijne ne Kosove, njoh shume raste kur nganjehere per fundjava keta te huaj ikin ne Maqedoni, Greqi, Mal te Zi, Kroaci, Bosnje, por jo aq ne Shqiperi sepse nuk ka rruge te mire.
-Nen kater, do rriste bashkepunimin dhe lidhjet ndershqiptare ne te gjitha aspektet.

Poashtu, edhe hekurudha do ndihmonte shume ne kete aspekt, por eshte e nje prioriteti me te vogel se autorruga.

Gjergj Buxhuku, po flet per nje treg gjithekombetar, sikur psh. kemi sot tregun e muzikes, librit, dhe artit ne pergjithesi shqiptar. Nje artist ne Shqiperi qe nxjerr librin apo CD-ne ne Shqiperi, e shet ate edhe ne Kosove e Maqedoni, e njashtu edhe artisti i Kosoves apo Maqedonise, pra qe ky treg te jete jo vetem per artet por edhe per mallrat tjera e ne te gjitha fushat tjera.

Tung

[Pasiqe]

Dodon gjithmone behet nje hekurudhe, pastaj behen ca rruge te sakta, ne fund behet autorruga. Keshtu te pakten ka qene eksperienca e vendeve evropiane. Tani ne s'kemi hekurudhe, kemi nje rruge e gjysem, po ne si te zgjuar qe jemi per cfare do mendojme? Per autorrugen, a thua se i kemi te gjitha te tjerat ne rregull.

E pra une them se nje projekt i vogel zviceran apo austriak per nje hekurudhe malore nuk do ishte shume i shtrenjte, po plotesisht i realizueshem. Njerezit do kishin mundesine t'ia fusnin gjumit ne vagon ne darken e Prishtines e te nesermen te gdhiheshin ne Tirane. Kjo do e zvogelonte distancen shume. Udhetimi me tren eshte shume me i rehatshem sesa me automjete. Ne Evrope hekurudha ka histori dhe te ardhme, jo si ne SHBA, ku distancat jane shume me te medha dhe e bejne te paleverdisshme.

[dodoni]

Ke te drejte Zombie. Mirepo, autorruga vecse ka filluar te ndertohet dhe poashtu edhe Banka Boterore ka pranuar qe te ndihmoje financimin e saj. Edhe hekurudha duhet te behet dhe bile kjo behet me shpenzime edhe me te ulta. Nje nga menyrat si mund te behet hekurudha eshte psh. me kapital publik ashtu si i kane bere edhe vendet europiane sepse hekurudha eshte nje investim profitabil sidomos kjo qe lidh Shqiperine me Kosoven. Pastaj ky borxh do lahej nga te ardhurat qe do gjeneronte kjo hekurudhe. Megjithese jam i sigurte qe edhe Banka Boterore, Bankat Europiane etj. do ndihmojne financimin e saj.

Tung