Serish: Mbi Trinitetin Biblik

[Seminarist]

Shume njerez perpiqen te thone se doktrina e Trinitetit nuk mund te gjendet ne Testamentin eRi as edhe ne ate te Vjetrin. Po te ish keshtu, Perendia nuk do te lejonte asndonje ide e cila do te nenkuptonte se Ai eshte me shume se nje Person. Le te shohim Deutoronomin 6:4
"Degjo o Israel, Jahveh Perendia yne eshte Nje Jahveh" Tashti, me ane te ketij shkrimi, anti- Trinitare duan te na thone se Perendia eshte vetem Nje Person. Cfare shume prej Unitaristeve (ata qe thone se Perendia eshte Nje, si Person) nuk kuptojne, me dashje ose pa dashje, eshte se "Nje" ne Hebraisht ne te shumten e rasteve nuk do te thote thjesht "nje".

Ka nente fjale te ndryshme hebreje, te cilat mund te perkthehen si "nje" si here. Ato jane ish, ishah, nephesh, jahid, almoni, ehad, badad edhe had. Per shembell ish (mashkull) edhe ishah (femer) perkthehen nganjehere si "nje". Sidoqofte keto te dyja nuk jane perdorur per Perendine ne Torah. Eshte e njetja gje me Nephesh (fryme), qe mund te perkthehet si "nje". Tashti nqs Unitaristat qe shkruajten Biblen (dmth ata qe besonin vetem ne Nje Perendi si Person) sikur pretendojne muslimanet edhe disa prej Judenjeve, atehere fjala "Nje" ne hebraisht duhet te reflektoje absolutisht vetem nje person te vetem.

Prej te gjitha fjaleve per "nje", e vetmja qe do te provonte tej cdo dyshimi se Perendia eshte thjesht vetem "Nje" (Person) do te ishte jahid. Nqs kjo fjale do te ish perdorur per Perendine (Elohim) ne Testamentin e Vjeter, kjo do te ish vdekjeprurese per besimtaret Trinitare. Fjala Jahid do te thote absolutisht nje. (Francis Brown, S.R. Driver, edhe Charls Briggs, "A Hebrw and English Lexicon of the Old Testament"; Oxford, Clarendon, 1966 fq. 402).
Kjo fjale nuk eshte perdorur asnjehere ne per Perendine, sepse "Elohim nenkupton te dyja, unitetin e Nje Perendie, edhe lejon pluralitetin e Personave hyjnore, sikurse eshte shprehur ne doktrinen historike te krishtere te Trinitetit. Eshte unike ne monoteizmin Israelit edhe nuk gjendet ne asnje gjuhe te asnje prej fqinjeve te saj politesite semitike (Jack B. Scott, S.V. "elohim", in Theological Worldbook of the Old Testament, Vol 2-te; Chicago, Moody Press, 1980, 1:44).

Ne Deutoronomin 6:4, fjala Ehad "thekson Unitet, ndersa pranon Diversitet brenda Njeshit" (Herbert Wolf, S.V "ehad", Theological Worldbook of the Old Testament, 1:30). Kur i kthehemi Testamentit te Vjeter, cfare hasim? Shkrimtaret e Tesatmentit te Vjeter nuk e perdoren asnjehere Jahid per Perendine. Asnjehere Zoti nuk eshte pershkruar si nje Person solitar (i vetem). Nqs nq qenka keshtu, perse atehere perpiqen Unitaristat (ata qe besojne ne nje person te vetem te Perendise) sikurse muslimanet te na thone neve te krishtereve se eshte gabim te besosh ne Triniti, ne nje kohe kur Teksti Hebre, qe ata perdorin kaq shume per vetembrojtje, e tregon Perendine si Njesi te perbere edhe jo te vetme?

viojon.....

[Danieli]

Se pai Klodi ne shkrimin tend gjeta disa kontradiketa ndermejet thenjeve te sdudjueseve te ndryshem kristian...

Tu thua se:

" Cfare shume prej Unitaristeve (ata qe thone se Perendia eshte Nje, si Person) nuk kuptojne, me dashje ose pa dashje, eshte se "Nje" ne Hebraisht ne te shumten e rasteve nuk do te thote thjesht "nje"."

Sipas shume stdujeseve fjala "Nje", sipas gramatikes se ketij verseti, nuk ka modifikime ne shumes, e cila te sugjeroj se kjo fjal te nenkuptoj dicka me shume se nje individ.
Kete koment e ka cituar edhe nje revist e Deshmintareve te Jehovait ne "A duhet te besosh ne Trinitet? fq 13.

Porse edhe ta zeme se fjlala "Nje" do te kuptonte dicka me shume se nje individ, ajo perseri nuk bene fjal mer disa individ te perber ne nje person te vetem, porse do te kuptonte disa individ te ndar nga njeri tjetri, gje e cila nuk perputhet ne dogmen e Trinitetit.

Ne A Dictionary of the Bible permendet se kjo apo pretendimet e tjera te cilat supozohen nga disa te krishter qe vetetojne Trinitetit, si dhe ajo se Elohim, ketu behet fjala per ate qe studjuesit e gramatikes e quajne si Shumesi i madheshtis,qe tregon plotesin e forces hyjnore, dhe madheshtin e tij...
(Dicka te tille e gjeme edhe ne Kuran, ku Zoti i drejtohet ne disa vende vetes me "Ne", pra per madheshti).

Sa per fjalen Elohim, e cila pretendohet te veretoj Trinin, sipas shume studjueseve sic e permendem edhe me larte, nuk eshte gje tjeter vetem se nje nje shumes intensiv qe tregon madheshi.

Ne nje fjalor Biblik, William Smith thote:

"Ideja e triluar se [Elohim] i referohet nje tresheeje personash ne natyren e Perendis, veshtir se gjene sote nje mbeshtetes nder studjuesesh..." (A dictionary of the Bible)

Megjithe ate, kjo perseri edhe sikur te vertetonte nje "shumesi", pse do te tregonte pa tjeter 3 dhe jo 4 apo 6...?!

Ne Enciklopedin e Re Katolike lexojme:

"Dokterina e Triniteti te Shenjete nuk mesohet ne Beslidhjen e Vjeter" (New catholic Encyclopedia)

Megjithe ate na vine sote disa kristian dhe i komentojn tekstes hebreje ndryshe na komenti qe u kane bere vetk hebrejt...!!!

[Seminarist]

Postuar më parë nga Danieli
Se pai Klodi ne shkrimin tend gjeta disa kontradiketa ndermejet thenjeve te sdudjueseve te ndryshem kristian...

Tu thua se:

" Cfare shume prej Unitaristeve (ata qe thone se Perendia eshte Nje, si Person) nuk kuptojne, me dashje ose pa dashje, eshte se "Nje" ne Hebraisht ne te shumten e rasteve nuk do te thote thjesht "nje"."

Sipas shume stdujeseve fjala "Nje", sipas gramatikes se ketij verseti, nuk ka modifikime ne shumes, e cila te sugjeroj se kjo fjal te nenkuptoj dicka me shume se nje individ.
Kete koment e ka cituar edhe nje revist e Deshmintareve te Jehovait ne "A duhet te besosh ne Trinitet? fq 13.

Porse edhe ta zeme se fjlala "Nje" do te kuptonte dicka me shume se nje individ, ajo perseri nuk bene fjal mer disa individ te perber ne nje person te vetem, porse do te kuptonte disa individ te ndar nga njeri tjetri, gje e cila nuk perputhet ne dogmen e Trinitetit.

Ne A Dictionary of the Bible permendet se kjo apo pretendimet e tjera te cilat supozohen nga disa te krishter qe vetetojne Trinitetit, si dhe ajo se Elohim, ketu behet fjala per ate qe studjuesit e gramatikes e quajne si Shumesi i madheshtis,qe tregon plotesin e forces hyjnore, dhe madheshtin e tij...
(Dicka te tille e gjeme edhe ne Kuran, ku Zoti i drejtohet ne disa vende vetes me "Ne", pra per madheshti).

Sa per fjalen Elohim, e cila pretendohet te veretoj Trinin, sipas shume studjueseve sic e permendem edhe me larte, nuk eshte gje tjeter vetem se nje nje shumes intensiv qe tregon madheshi.

Ne nje fjalor Biblik, William Smith thote:

"Ideja e triluar se [Elohim] i referohet nje tresheeje personash ne natyren e Perendis, veshtir se gjene sote nje mbeshtetes nder studjuesesh..." (A dictionary of the Bible)

Megjithe ate, kjo perseri edhe sikur te vertetonte nje "shumesi", pse do te tregonte pa tjeter 3 dhe jo 4 apo 6...?!

Ne Enciklopedin e Re Katolike lexojme:

"Dokterina e Triniteti te Shenjete nuk mesohet ne Beslidhjen e Vjeter" (New catholic Encyclopedia)

Megjithe ate na vine sote disa kristian dhe i komentojn tekstes hebreje ndryshe na komenti qe u kane bere vetk hebrejt...!!!

========

Daniel...se pari nuk pashe te kesh gjetur ndonje kntradikte ne shkrimin tim, pervecse perpjekjes tende per ta kontradiktuar theniet e mia me thenie deshmitaresh etj...

Se dyti, nuk behet fjale thjesht per Elohim (ne shumes, plural), por behet fjale per te gjithe termat e mundshem "nje" qe kane kuptim jo literal numerik. Sic pashe edhe ne shpjegimin tend, ke nje konfuzion, ndoshta terminologjik persa i perket personit.

Daniel, ne bibel jepen shembuj ku perdoret fjala nje (ehad) qe tek zanafilla, kur thuhet se per kete ata (burri e gruaja) do te lene familjet e tyre edhe do te behen Nje. Ne kete rast per shembell, nje nuk do te thote nje person (pasi ata jane dy)

per me teper vijon me shkrimin...

Ah se harova...thenia ne enciklopedine katolike ka te beje me kontekstin te cilin e kam permendur edhe melart, se ne kuptimin kanunor, terminologjik, Trinia, nuk gjendet ne Bibel, por u shtjellua perfundimisht ne shek. IV-tert, gje qe e kam shpjeguar tashme, nuk ka te beje me fillimine ekzistences se besimit ne Trini, ashtu sikur ligjet shkencore nuk e fillojne ekzistencen diten qe ne i zbulojme.