Statusi i ardhshem i Kosovës!

[dodoni]

Sllovenia, Zvicra, SHBA, Britania janë shtetet e para që do ta njohin pavarësinë e Kosovës

Emisari special i KB-ve për statusin Marti Ahtisari do ta shkruajë në pjesën e dytë të muajit nëntor një raport me propozimin e tij për zgjidhjen e statusit të Kosovës, ndërsa deri në mars 2007 Këshilli i Sigurimit do të nxjerrë një rezolutë të re që do ta shënojë statusin e ardhshëm, pohojnë diplomatët perëndimor, shkruan në numrin e sotëm gazeta “Koha ditore”.

[kimi_te]

Për derisa integriteti teritorial të jetë nën NATO dhe të drejtat e kushtëyuara për minoritete ajo vetvetiu nënkupton pavarësi e kushtëzuar

[dodoni]

U.N. envoy closes in on Kosovo endgame

By Matt Robinson
Reuters
Friday, September 15, 2006; 7:17 AM

VIENNA (Reuters) - U.N. envoy Martti Ahtisaari plans to tell the major powers next week that talks between Serbs and ethnic Albanians on the fate of Kosovo are nearing the end of the line.

"He will tell them: 'Maybe we have reached the stage when both sides have almost exhausted their options and we are at a very difficult period in the negotiations, if not the dead-end yet,"' a senior Western official said on Friday.

Diplomats say that if the two sides fail to agree, major powers will impose a solution, most likely advocating independence for Kosovo.

Ahtisaari leaves on Saturday for New York, where he will brief the U.N. Security Council and the foreign ministers of the major powers on the state of play in talks on Serbia's breakaway province, where 2 million ethnic Albanians demand independence.

"He will brief them on the progress, or the lack of it," the official, who asked not to be named, told Reuters. "He will say: 'This is the situation, what are you going to do about it?"'

Ahtisaari meets the Contact Group -- the United States, Britain, France, Germany, Italy and Russia -- on September 20.

If Moscow agrees, they could give Ahtisaari the green light to propose a solution. Diplomats say this will almost certainly advocate independence, setting up a showdown with Serbia.

Legally part of Serbia, Kosovo has been run by the United Nations since 1999, when NATO bombs drove out Serb forces accused of ethnic cleansing.

Direct talks on the province's future began in February, with little sign of compromise. The focus has been on the rights and security of the 100,000 remaining Serbs, but U.N. mediators say Belgrade has been particularly stubborn.

Talks resumed on Friday in Vienna, but few people involved hold out any hope of the two sides striking a deal.

"INSEPARABLE"

The Contact Group has said a decision should be made this year, mindful of growing Albanian impatience and the risk of fresh violence. As if to underscore the point, a blast overnight destroyed the Kosovo interior minister's car.

A spokeswoman for Ahtisaari said the former Finnish president would brief the Security Council on "the way forward."

"We have to bear in mind the timeframe given to us by the Contact Group. That's the end of the year," she said.


But separately, Russia has cautioned against any "artificial deadlines," backing Belgrade's demand for more time.

Rich in Orthodox heritage, Kosovo holds almost mythic status for Serbs. After an impassioned speech on Tuesday by Prime Minister Vojislav Kostunica, parliament agreed to enshrine Kosovo in a new constitution as forever Serbian.

"The entire world must know that as long as the Serbian state exists, Kosovo must be its inseparable province," he said.

Around 10,000 Albanians died and 800,000 were expelled in Serbia's 1998-99 war against Albanian rebels. Eleven weeks of NATO bombing forced Belgrade to pull its troops out, but half the Serb population too fled a wave of revenge attacks.

Analysts say Belgrade knows Kosovo is lost, but could back a breakaway bid by the Serb north. The West argues this might reignite Albanian insurgencies in southern Serbia and Macedonia.

As 2006 starts to close, the European Union is preparing to take over from the U.N. with a smaller police and monitoring operation. NATO will keep at least some of its current 16,000 troops there.

[tani_26]

Shqiptarët e Kosovë mirëpresin deklaratën e Grupit të Kontaktit
Barry Wood
22-09-2006



Udhëheqës politikë në Kosovë po e përshëndesin deklaratën e Grupit të Kontaktit ku u bëhet thirrje shqiptarëve dhe qeverisë së Serbisë të procedojnë për sa i përket përcaktimit të statusit të ardhshëm të Kosovës.

Deklarata u bë në një mbledhje të Grupit të Kontantit në orët e vona të së mërkurës ndërkohë që vazhdon takimi i Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në Nju Jork. Deklarata u bën thirrje qeverisë serbe dhe shqiptarëve të Kosovës të punojnë në mënyrë kontruktive për përcaktimin e statusit përfundimtar brenda këtij viti.

Ish-kryeministri i Kosovës, Bajram Rexhepi, tani udhëheqës i opozitës, thotë se vendimi i Grupit të Kontaktit është lajm i mirë për të 2 milionë banorët e Kosovës. “Jam i kënaqur sepse deklarata përcakton qartë afatin kohor. Askush nuk mund të pretendojë se ekziston një moment ideal për të vendosur mbi statusin. Por kanë qarkulluar zëra nëse do të ishte më mirë të vendosej para apo pas zgjedhjeve në Serbi. Të presësh, veçse i jep mundësi akumulimit të problemeve”.

Serbia, e cila kundërshton pavarësinë e Kosovës, shpresonte që bisedimet mbi statusin të vonoheshin. Por Grupi i Kontaktit, i përbërë nga Shtetet e Bashkuara, Britania, Franca, Italia, Gjermania dhe Rusia, shprehu mbështetje të fuqishme për të dërguarin e posaçëm të Kombeve të Bashkuara për Kosovën, Martii Ahtisaari, dhe përpjekjet e tij për arritjen e një marrëveshjeje e cila do të garantonte karakterin shumetnik të Kosovës.

Politikanët shqiptarë kanë besim se zoti Ahtisaari do të propozojë që Kosova t’i hyjë rrugës drejt pavarësisë. Propozimi i tij, që ka mjaft të ngjarë të paraqitet brenda tetorit, me siguri që do të përfshijë garanci për sigurimin e pakicës serbe, si dhe shtim të kompetencave të strukturave lokale në zonat e populluara nga serbët.

Zoti Ahtisaari ka drejtuar gjatë 7 muajve negociatat mbi statusin ndërmjet shqitparëve dhe qeverisë së Beogradit.

Kryeministri serb Vojisllav Koshtunica, deklaratës së Gruopit të Kontaktit, iu përgjigj duke thënë se rezultati do të ishte më negativ, sikur Grupi i Kontaktit t’i bënte thirrje Këshillit të Sigurimit të OKB-së të mirrte vendim mbi statusin e Kosovës deri në fund të vitit. Ndërkohë, tensionet etnike në Kosovë po shtohen dhe paqeruajtësit nën komandën e Natos i kanë intensifikuar patrullimet për të parandaluar dhunën.

[Llapi]

Soren Jessen-Petersen: “REZULTATI PËRFUNDIMTAR I BISEDIMEVE PËR STATUSIN E ARDHSHËM TË KOSOVËS DO TË JETË PAVARËSIA E SAJ”



Intervistë

Soren Jessen-Petersen: “REZULTATI PËRFUNDIMTAR I BISEDIMEVE PËR STATUSIN E ARDHSHËM TË KOSOVËS DO TË JETË PAVARËSIA E SAJ”




BBC: Zoti Jessen-Petersen, cilat janë komentet e tuaja për zhvillimet e fundit në Kosovës dhe për Kosovën?

Soren Jessen-Petersen: Duhet te jem i kujdesshëm kur komentoj situatën në Kosovë nga larg. Këtë mund ta bëjnë më mirë njerëzit që ndodhen atje. Nga kontaktet që kam, dhe kam shumë të tilla, fitoj përshtypjen se situata është ende e qëndrueshme dhe e mirë, e dyta, që është gjithashtu shumë e rëndësishme, meqë ndërlidhet me këtë, është se procesi i zgjidhjes së statusit është në rrugë të drejtë. Besoj ne në këtë proces jemi po aty ku kemi dashur dhe shpresuar të jemi, kur e nisëm 12 muaj më parë. Në përgjithësi gjërat po ecin në drejtimin e duhur dhe unë jam i bindur se po i afrohemi gjithnjë e më shumë vendimit për statusin.

BBC: Kur thoni se jemi shumë afër zgjidhjes a do të thotë kjo se duhen pak javë apo mbase edhe më shumë kohë për të ardhur deri tek vendimi?

Soren Jessen-Petersen: Së pari unë nuk kam dëgjuar as parë diçka që do të ndryshonte qëndrimin për zgjidhjen e statusit këtë vit. E kam thënë vitin e kaluar dhe e kam përsëritur në fillim të këtij viti se po presim zgjidhjen e statusit dhe këtë vazhdoj ta bëj edhe tani. Sikurse e thashë, nuk kam parë e as dëgjuar diçka që nuk shkon sipas asaj që ne e kemi paramenduar. Unë prandaj e pres zgjidhjen para fundit të këtij viti dhe mendoj se arsyet për ta zgjidhur atë janë të njëjta. Kosova për shtat vjet ka qenë, siç e quaj unë, një operacion në pritje për më shumë se shtatë vjet dhe unë mendoj se ishte kohë tepër e gjatë. Mendoj se për një qëndrueshmëri dhe përparim ekonomik në Kosovë na duhet një vendim dhe vendimi është i nevojshëm edhe për vetë rajonin. Por, unë nuk shoh se mund të fitohet diçka duke e shtyrë këtë çështje. Ishte me rëndësi se u mbajtën shumë takime në Vjenë dhe, sipas përshtypjes sime, delegacioni kosovar ishte i dobishëm dhe bashkëpunues, duke demonstruar një interesim për të biseduar. Është arritur një përparim, pavarësisht se delegacioni i Beogradit ka treguar shumë pak vullnet për të ecur përpara. Duhet ta pyesim veten se çfarë përfitojmë duke e shtyrë zgjidhjen? Mendoj se vendimi deri në fund të këtij viti është ende në agjendë dhe, siç e thashë, është me rëndësi të posaçme për zhvillimin ekonomik të Kosovës dhe vetë rajonit që kjo copëz e fundit e mozaikut të zgjidhet dhe që rajoni e Kosova të ecin përpara.

BBC: Zoti Jessen-Petersen kjo javë duket të jetë një javë e rëndë diplomatike në Nju Jork. A është kjo java vendimtare për Kosovën?

Soren Jessen-Petersen: Fillimisht unë s‘jam i përfshirë drejtpërdrejt, prandaj është e vështirë për mua të përgjigjem dhe kjo i takon të dërguarit të posaçëm për statusin. Por, është një javë me rëndësi sepse ka shumë takime dypalëshe të Këshillit të Sigurimit, Grupit të Kontaktit, NATO-s dhe shumë nga këto takime do të kenë të bëjnë me Kosovën. Nuk mendoj se kjo javë është vendimtare, por është me rëndësi që të sigurohemi se ky proces do të zhvillohet sipas qëllimeve të përcaktuara në mënyrë që të kemi një vendim në vitin 2006. Pra, të jemi të sigurt se ky proces vazhdon të jetë në binarë, si për sa i përket afatit, ashtu edhe substancës. Unë mendoj se është një javë e rëndësishme, megjithëse nuk do ta quaj a vendimtare meqë ditët vendimtare do të vijnë nga fundi i këtij viti. Por, është me rëndësi që kjo javë ta lëvizë procesin përpara.

BBC: Kur ishit në Kosovë patët thënë se e dini ditën se kur do të vini për të kremtuar fundin e procesit. Ende jeni optimist se e dini datën dhe madje edhe rezultatin e bisedimeve?

Soren Jessen-Petersen: Mendoj se zgjidhja është më e qartë se sa data. Rezultati është i qartë dhe ju duhet të shihni që, siç kam thënë shumë herë më parë dhe siç ka thënë Grupi i Kontaktit, zgjidhja duhet të jetë e pranueshme për shumicën. Por, shumica është përgjegjëse që ta bëjë atë të pranueshme për pakicën. Shikojini parimet, thuhet se nuk ka kthim në gjendjen e para vitit 1999, nuk ka ndarje dhe duhet të jetë zgjidhje e pranueshme. Dhe ka vetëm një rezultat e të gjithë ne e dimë se Kosova do të jetë e pavarur. Por, është me rëndësi që kjo të bëhet në atë mënyrë që secili në Kosovë të ndjehet mirë. Mundet që jo të gjithë ta duan, ta pranojnë ose përqafojnë këtë zgjidhje dhe e dimë se serbët e Kosovës nuk do ta bëjnë një gjë të tillë. Por, mendoj se shumica në Kosovë ka përgjegjësi që të sigurojë që e ardhmja e tyre të jetë e garantuar dhe po bëhet për këtë qëllim. Pra, statusi është i qartë dhe nuk ka dyshim për këtë. Por, sa i përket datës, unë e kam thënë, dhe besoj se Grupi i Kontaktit e kishte seriozisht kur ka thënë se do ta bëjë këtë në vitin 2006. Prandaj, do të jetë brenda tre muajsh. Sikur e kam thënë më herët, nuk besoj se do të përfitojmë diçka duke e shtyrë zgjidhjen. Rezultati është i qartë dhe secili e di se çfarë duhet bërë. Ajo që na duhet tani është t‘i sigurojmë të gjithë se kanë një të ardhme. Prandaj në këtë mes është me rëndësi të posaçme që për këtë të sigurohen edhe serbët e Kosovës.

BBC: Por, si do ta siguroni ju, pra bashkësia ndërkombëtare, Beogradin që ta pranojë këtë zgjidhje?

Soren Jessen-Petersen: Ne kemi parë deklaratat e fundit në Beograd, mendoj nga kryeministri Koshtunica, që lë të kuptojë se do të jetë e vështirë për Beogradin që ta pranojë zgjidhjen. Mendoj se është me shumë rëndësi që kur flasim për stabilitetin e Kosovës, e dimë se nuk do të ketë stabilitet nëse rajoni nuk është i qëndrueshëm. Është me rëndësi që bashkësia ndërkombëtare ta kuptojë se kjo është e vështirë për Beogradin, por edhe që ai të mos e përdorë këtë si një arsyetim për të mos lëvizur. Bazuar në përvojën time, popujt e rajonit, përfshirë edhe Serbinë, kanë nevojë për një perspektivë të qartë evropiane. Me këtë perspektivë evropiane, me një ekonomi dhe liri të lëvizjes, njerëzit mund të lëvizin lirshëm gjithandej. Por, në një afat të shkurtër për Beogradin do të jetë shumë e vështirë që të pranojë zgjidhjen dhe ne jemi të vetëdijshëm për këtë. Mendoj se në një afat të mesëm dhe të gjatë perspektiva evropiane do t‘ju dëshmojë se ku është e ardhmja e rajonit. Është me shumë rëndësi për Serbinë që të ecë drejt një Evrope të integruar dhe të mos merret me Kosovën që praktikisht për të është e humbur.

BBC: Por, çka me zhvillimet e tjera. Ka pasur biseda dhe ka pasur edhe thash e them posaçërisht kur bëhet fjalë për procesin e decentralizimit. Shumë është folur se po bëhet mbi bazën etnike?

Soren Jessen-Petersen: Unë nuk pajtohem me ato që thuhen për decentralizimin. Ai është një çështje ku qytetarëve u mundësohet të thonë më shumë për mënyrën e qeverisjes lokale. Ky është decentralizimi. Kur fillimisht ke në përgjegjësi arsimin, shëndetësinë pastaj edhe drejtësinë e policinë në nivel lokal, atëherë mund të kesh të drejtë të shprehesh se si është qeverisur. Kjo është ajo që duan njerëzit. Mendoj se propozimet e bëra nga delegacioni kosovar janë të mira. Unë jam ende i bindur, bazuar në përvojat e mia të mëhershme në rajon dhe në vendet e tjera në botë, se një nivel i bashkëjetesës, pra një nivel, do të fil-lojë pasi ta kemi zgjidhur statusin. Është një përvojë imja, pas dy viteve të shërbimit në Kosovë, se nuk do të kemi asnjë lloj integrimi, as edhe bashkëjetesë deri sa statusi të jetë i pazgjidhur. Sepse e di se shqiptarët janë ende të shqetësuar për mundësinë e kthimit të së kaluarës, pavarësisht nga të gjitha deklarimet ndërkombëtare se nuk do të ketë kthim dhe as ndarje. Ky dyshim vazhdon të ekzistojë dhe unë e shoh këtë si arsye që shqiptarët ende ngurojnë t‘u ofrohen serbëve të Kosovës. Në këtë pikë mund të them se jam i zhgënjyer, ngaqë mendoj se kanë mundur të bëjnë më shumë dhe mund të bëjnë më shumë. Por, mendoj se në kohën kur të zgjidhet statusi, dhe shqiptarët ta kuptojnë se kanë fituar atë që kanë dashur, do të shohim më shumë afrim të sinqertë. Për sa u përket serbëve të Kosovës, ata janë të shqetësuar për të ardhmen dhe ngurojnë të pranojnë çdo dorë që u shtrihet, ata ngurojnë edhe të integrohen ose të bashkëjetojnë. Ata s‘po bëjnë asgjë rreth statusit, sepse nuk duan që të lënë të kuptohet sikur po e pranojnë zgjidhjen. Kur të zgjidhet statusi do të shohim një shkallë të bashkëjetesës dhe mendoj se shumëçka gjendet në këtë paketë të decentralizimit.

BBC: A mendoni ju se do të ketë një zgjidhje të imponuar për Kosovën apo ka ende shpresë për të gjetur një zgjidhje të negociuar?

Soren Jessen-Petersen: Duke parë deklaratat, p.sh. këtë të fundit nga kryeministri Koshtunica, në të nuk kam vënë re asgjë që do të sugjeronte se do të ketë marrëveshje. Sikur e thashë, në shumë fusha shqiptarët kanë arritur suksese, por jo në atë themeloren për statusin e Kosovës. Unë kam thënë se mund të shtyhet zgjidhja për 50 vjet dhe do të kemi sërish dallime themelore mes Prishtinës e Beogradit.
Prandaj, është shumë më mirë ta zgjidhim tani kur ka mundësi të arrihet marrëveshja. Nëse ajo nuk arrihet, ne vazhdojmë të kemi nevojë për një zgjidhje, prandaj ta marrim vendimin, pavarësisht nëse njëra palë apo tjetra e pëlqen atë. Dhe, kjo është situata tani. Por, duhet shtuar se në këto lloj vendimesh duhet bërë ç‘është e mundur për t‘u dhënë siguri atyre që mund të mos e duan atë zgjidhje. Pas kësaj vjen një ditë dhe pas saj një e ardhme. Pas dy vjetëve në Kosovë do të isha shumë i zhgënjyer nëse rezultati i kësaj do t‘i bënte njerëzit të paguajnë çmimin, duke mos mundur të jetojnë aty ku kanë jetuar deri tani.

BBC: Më lejoni t‘ju pyes a do të jetë kjo pavarësi e plotë me sovranitet apo një pavarësi e limituar, e kontrolluar nga ndërkombëtarët për disa vjet?

Soren Jessen-Petersen: Nuk do të pajtohesha me disa nga fjalët që thatë. Unë nuk e pëlqej termin ‘pavarësi e kontrolluar‘. Mendoj se është me rëndësi të thuhet se në botën e sotme të integruar të gjitha vendet japin diçka nga sovraniteti i tyre, por marrin më shumë.
Do të bëheni anëtar i BE së integruar, ju jepni pak nga sovraniteti juaj, por merrni më shumë, sepse do të jeni pjesë e një sovraniteti kolektiv. Në momentin kur bëheni pjesë e bashkësisë ndërkombëtare, bëheni edhe pjesë e kushteve të saj. Në çastin kur Kosova të fitojë pavarësinë do të vendosen kushte të ndryshme nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, Banka Botërore e të tjerë.
Nuk mendoj se sot mund të flitet për një sovranitet të plotë. Ajo që është me rëndësi për Kosovën është ndarja me Serbinë dhe kjo është ajo që unë e kam kuptuar gjithmonë dhe për këtë nuk ka dyshime. Ajo që do të pasojë mund të jetë një lloj periudhe transi-tore dhe sinqerisht nuk e di. Por, ajo që e di është se rezultati përfundimtar do të kënaqë shumicën dërmuese në Kosovë dhe unë shpresoj se serbët e Kosovës nuk do ta shohin këtë si fundin e botës dhe as si ditën e fundit të jetës.

[Kreksi]

Duke shetitur ne google earth, vrejta nje shenje te mire, teper pozitiv per ne !

Deri para se te ndahej Mali Zi, kufijt ishin te perbashket duke perfshir kosoven dhe vojvodinen ne bashkesin S.M. mirepo disa dite para referandumit pata vrejtur se nga Google earth ishte krijuar nje vije kufitare me ngjyr te hinit qe me pare nuk egzistonta ! U binda se referandumi do sjelli pamvarsin e Malit te Zi....

Keto dite pra, per here te pare eshte e ndare edhe kosova prej serbise me ngjyre hini por edhe vojvodina qe do thote se diçka do behet....
Per mua keto jane sinjale te te mdhenjeve mirepo kur e pash aty edhe vojvodinen.
Pamvarsi per ne, po se po por çka do te ndodhi me vojvodinen ?

[Llapi]

"QEVERIA E KOSOVËS, PENGESË PËR STATUSIN" - Intervistë me publicistin Veton Surroi dhe lider i lëvizjes politike “Ora” - Gazeta "SHQIP"




"QEVERIA E KOSOVËS, PENGESË PËR STATUSIN"



Intervistë me publicistin Veton Surroi dhe lider i lëvizjes politike “Ora”

Gazeta „SHQIP“: Ju personalisht jeni angazhuar për numrin e garantuar të deputetëve për minoritetet dhe kundërshtoni atë të rezervuar siç është në Kornizën Kushtetuese aktualisht, për të cilën është angazhuar z. Blerim Shala.

Veton Surroi: Zoti Shala ka qenë i angazhuar më herët në bërjen e Kornizës Kushtetuese bashkë me anëtarë të tjerë që e kanë bërë këtë dokument. Me mendjelehtësi kanë pranuar këtë term "të rezervuara" , në të cilin krijohej mundësia që komunitetet pakicë jo vetëm të kenë dyfishin e përfaqësimit, por shumëfishin e përfaqësimit në Kuvendin e Kosovës dhe ne arritëm në situatën absurde pas zgjedhjeve të para, ku komuniteti serb, që ka 5% të popullatës në Kosovë, kishte 22 vende në Kuvend. Unë, me gjithë kundërshtimin edhe të bashkësisë ndërkombëtare edhe të disa përfaqësuesve të komuniteteve jemi angazhuar për të drejtat e garantuara dhe vendet e garantuara dhe ky qëndrim përfundimisht është përkrahur në delegacionin e Kosovës. Vende të garantuara do të thotë se 20 vende ju lihen komuniteteve pakicë. Eventualisht nëse ka stërpërfaqësim në votim, do të rritej ky numër, por do të reflektonte një diskriminim pozitiv dhe një gjendje, e cila do të ishte e matshme dhe dyfishim të përfaqësimit.


Gazeta „SHQIP“: Po a do të ndryshojë kjo situatë që është në Kornizën Kushtetuese?

Veton Surroi: Pozicioni im në negociata është se nuk guxon të përsëritet. Kjo do të thotë se nuk guxon të jetë gjendja në Kornizën Kushtetuese, ku thuhet se një ministër duhet të jetë serb dhe një i komuniteteve të tjera. Ne nuk mund të kemi etnizim të ministrive dhe ky është një propozim, të cilin e kemi thënë haptas në këtë proces negociator. Ky është një qëndrim që është pranuar edhe në nivelin e delegacionit të Kosovës.


Gazeta „SHQIP“: Po në nivelin ndërkombëtar a është pranuar, pasi ka një parim të përgjithshëm që një e drejtë që jepet nuk merret.

Veton Surroi: Është një e drejtë e imponuar. Korniza Kushtetuese nuk është votuar në Kuvendin e Kosovës.


Gazeta „SHQIP“: A do ta pranojë Ahtisari këtë kërkesë?

Veton Surroi: Ne kemi mbërritur në atë nivel negociatash, që besoj se do të kalojë. Do të jetë një marrëveshje politike që do të vlejë për një periudhë formula e tanishme, por në dokumentet kushtetuese juridike nuk mund të ekzistojnë formula të tilla që do të dëmtonin funksionalitetin e shtetit të Kosovës.


Gazeta „SHQIP“: Mbetemi te funksionaliteti. Komunat, të cilat ju i keni ofruar në këto negociata dhe që nuk mund të jenë funksionale, janë ato që janë ofruar për hir të bisedimeve dhe jo sepse i plotësojnë kriteret e të shndërrohen në të tilla.

Veton Surroi: Është e vërtetë, por kjo qasje ka filluar hiç më pak se para tre vjetësh. Kjo qasje nuk është e sotme, ka filluar më herët, është adoptuar më herët, partitë politike që kanë marrë pjesë në qeverisje, qoftë në koalicionin e madh, qoftë në këtë të voglin, janë sjellë në mënyrë të papërgjegjshme. Dhe kjo na ka sjellë në këtë gjendje.


Gazeta „SHQIP“: Fakti që Kuvendi nuk e miratoi amendamentin për përdorimin e gjuhës turke, a mendoni se e ka dëmtuar grupin negociator në këtë proces.

Veton Surroi: Po, e ka dëmtuar. Unë kësaj çështje i jam qasur edhe në një kënd tjetër. Është në natyrën e demokracisë që të votohet edhe kundër. LDK ka një peshë vote, që ndikon në rezultatin e votimit. Është problem i brendshëm i LDK-së të shpjegojnë se çfarë duan e çfarë jo. Votimi i tyre kundër e pastaj votimi i tyre pro, dëshmon se nuk ka pasur ndonjë debat real apo qëndrim vlerash.


Gazeta „SHQIP“: Pra, presionet më të vogla nga bashkësia ndërkombëtare mund t‘i ndryshojnë qëndrimet këtu apo jo?

Veton Surroi: Po, mund t‘i ndryshojnë. Te një pjesë, po.


Gazeta „SHQIP“: Ju personalisht, kur prisni që t‘i vihet kapaku kësaj pune, pra të zgjidhet statusi i Kosovës?

Veton Surroi: Unë mendoj se do të shohim propozimin e zotit Ahtisari në nëntor dhe aty realisht do të krijohet mendimi se sa kohë nevojitet realisht dhe kjo do të varet krejtësisht nga fuqitë e mëdha dhe jo nga ne. Mund të varet edhe nga faktorë të jashtëm p.sh., në nëntor apo në dhjetor, mund të imagjinojmë se fuqitë e mëdha do të merren me zgjedhjen e Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, do të merren me zgjidhjen e krizës nukleare në Iran, do të merren me vendosjen e misionit politik në Liban, dhe do të varet nga balancimi i forcave që fuqitë e mëdha apo interesit të tyre, se cilës çështje do t‘i japin përparësi. Unë mendoj se ekziston një lokomotivë brenda Grupit të Kontaktit, e cila përpiqet ta përfundojë këtë çështje deri në fund të vitit, por mund të ndodhë lehtë që kjo çështje të shtyhet, por jo më shumë se në çerekun e parë të vitit të ardhshëm.


Gazeta „SHQIP“: Çfarë prezence ndërkombëtare do të këtë Kosova pas statusit?

Veton Surroi: Atë që e dimë deri tani është se do të ketë forca të NATO-s. KFOR-i do të mbetet dhe është i mirëseardhur. Çështja e dytë që tashmë jemi konsultuar me BE-në dhe SHBA-në është prezantuar. Është një prani civile, e cila do të mbikëqyrë në masë të madhe pavarësinë e Kosovës dhe do të ketë të drejtë ndërhyrjeje në çështjet që kanë të bëjnë me të drejtat e njeriut dhe të komuniteteve, por edhe në sistemin gjyqësor. D.m.th., krejt kjo pjesë do të jetë e hapur shumë më tepër ndaj ndërhyrjes ndërkombëtare sesa segmente të tjera. Mund të ndodhë fare lehtë që bashkësia ndërkombëtare të ndërhyjë në menaxhimin e doganave.


Gazeta „SHQIP“: Duket se do të ketë edhe një UNMIK tjetër në Kosovë, pra nuk bëhet fjalë për status përfundimtar, por status të ardhshëm...

Veton Surroi: Ajo çfarë ne do të na interesonte është rrumbullakimi i subjektivitetit ndërkombëtar. Njëherë e përgjithmonë kufijtë e tanishëm të shndërrohen në kufij ndërkombëtarë, të cilin e garanton njohja reciproke e shteteve pastaj vjen vendi në OKB.


Gazeta „SHQIP“: Kështu do të bëhet njohja e shteti të Kosovës, vende të ndryshme do ta njohin varësisht nga dëshira individuale apo do të ketë një vendim?

Veton Surroi: Ky do të jetë një skenar jo aq i parapëlqyer, sepse nënkupton një proces të gjatë, që të merresh edhe me shtete të ndryshme, të cilët nuk e shohin njohjen në interesin e tyre. Për ne do të ishte me rëndësi që njohja më e mirë të ishte me automatizëm nga ana e Këshillit të Sigurimit që të bëjë njohjen si vend anëtar.


Gazeta „SHQIP“: Cili nga këto dy variante mund të fitojë?

Veton Surroi: Është më afër varianti që të mos ketë rekomandim.


Gazeta „SHQIP“: Ju jeni nga kritikuesit më të mëdhenj të kësaj qeverie dhe e keni cilësuar atë si të shantazhuar. Vazhdoni të mendoni kështu?

Veton Surroi: Absolutisht po. Ne keni një Kryeministër, i cili nuk mund të bëjë gjë as me ministrat, as me stafin e vet. Ai mund të administrojë stafin e tij të afërt. Në një gjendje të tillë nuk mund të flitet për qeveri, sepse nuk mund të flitet për kryeministër. Mund të flitet për një grumbull ministrash, të cilët u shërbejnë interesave krejtësisht dytësore, partiake apo personale. Mund të gjenden brenda kësaj qeverie njerëz të dedikuar e të aftë, por ata janë pakicë, krahasuar me shumicën e një qeveria absolutisht jofunksionale.


Gazeta „SHQIP“: Sa e dëmton Kosovën një qeveri e tillë siç thoni ju në këtë proces.

Veton Surroi: Po e ka dëmtuar dhe vazhdon ta dëmtojë. Niveli i ndërhyrjes së bashkësisë ndërkombëtare në statusin e ardhshëm të Kosovës është i lidhur drejtpërdrejt me dëmet që i kanë bërë në këto shtatë vite, në radhë të parë lidershipi shqiptar, edhe ndërhyrja ndërkombëtare edhe niveli i kushtëzimeve për të drejtat e komuniteteve janë rezultat i dështimeve konsekuente që nga qershori i vitit 1999. Kosova nuk ka dëshmuar se ka një vizion politik të lidershipit të vet historik më 12 qershor 1999, kur ka mundur të jetë e pavarur.

[Llapi]

INTERVISTË ME JENS REUTER: U BESOJ AMERIKANËVE - ZGJIDHJA BRENDA KËTIJ VITI - Fadil Gashi "Radio KOSOVA"





INTERVISTË ME JENS REUTER: U BESOJ AMERIKANËVE - ZGJIDHJA BRENDA KËTIJ VITI

Eksperti i njohur gjerman për Ballkanin, bashkëpunëtori shumëvjeçar i Institutit për Europën Juglindore me seli në Mynih, që tani jeton dhe punon në Selanik të Greqisë, në intervistë ekskluzive dhënë Radio Kosovës, përjashton mundësinë e ndonjë ndikimi të Kushtetutës më të re të Serbisë, në zgjidhjen përfundimtare të statusit të Kosovës. Rojter beson në zgjidhjen e statusit brenda këtij viti dhe beson se zgjidhja është pavarësia për Kosovën.




Pyetje: Zoti Rojter si e komentoni miratimin e Kushtetutes serbe me një procedurë kaq të shpejtuar?


Jens Reuter(Rojter): Mendoj se me këtë veprim Serbia pa pasur nevojë i ka rënduar barrën vetit, sepse është krejtësisht e qartë që bashkësia ndërkombëtare në krye me SHBA-të nuk do të lejojë kurrëfarë ndikimi, kurse Serbia në asnjë formë nuk do të arrijë asgjë në planin politik. Në anën tjetër në planin praktik ky veprim ua lidhë duart të gjithë politikanëve serbë. Ata për pasojë në të ardhmën nuk do të munden të nënshkruajnë kurrfarë marrëveshje lidhur me statusin final të Kosovës, sepse kështu do të vepronin kundër kushtetutës që kanë aprovuar vetë. Kjo do tu krijojë qeveritarëve serbë një alibi për të thënë pastaj se nuk mund ta nënshkruajnë një dokument për pavarësinë e Kosovës, ndërsa para opinionit të brendshëm, duke thurur mite të reja - do të thonë se Kosovën na mori bashkësia ndërkombëtare me detyrim. Pas kësaj, serbët do të vazhdojnë krojojnë legjenda të reja.


Pyetje: Ndërkohë, a mund të ketë ndikim ky veprim në procesin negociator për statusin?


Jens Reuter: Ky veprim mund të ketë pasur për qëllim ndikimin e procesit negociator. Mirëpo, procesi negociator qysh prej fillimit është i konceptuar në atë mënyrë që të mos varet nga disponimi i Serbisë, nëse pajtohet apo jo. Në anën tjetër as shqiptarëve të Kosovës në procesin negociator nuk iu është lënë mundësia e përdorimit të vetos në atë mënyrë që të thonë: ne nuk dëshirojmë, apo nuk lejojmë këtë, apo atë çështje. Në të vërtetë, të dy palët si serbe edhe ajo shqiptare, në procesin negociator mund të paraqesin qëndrimet e veta, ti shprehin ato, të shprehin pajtim, apo kundërshtim, por ato nuk mund të vendosin për zgjidhjen e statusit. Palët në bisedime nuk kanë as të drejtën e vetos për ta shtyer zgjidhjen, porse janë të detyruara ta pranojnë atë zgjidhje për të cilën do të vendosë Bashkësia ndërkombëtare. Kurse unë mendoj se në Serbi me sa duket kjo akoma nuk është kuptuar plotësisht.


Pyetje: Po spekulohet shumë me mundësinë e vetos së Rusisë në Këshillin e Sigurimit, çfarë mendoni ju për këtë?


Jens Reuter: Mendoj se rusët po duan të krijojnë kapital politik përmes kësaj, që do të thotë se ata kërcënojnë me veto, edhe pse jo në mënyrë direkte dhe plotësisht të hapur, por nën rrogoz. Ata do të përpiqen që nga amerikanët dhe BE të kërkojnë ndonjë çmim, përkatësisht përfitim, si kompensim që Rusia të heqë dorë nga vetoja në Këshillin e Sigurimit. Në anë tjetër është krejtësisht e qartë nga pikëpamja ruse se Kosova nuk është aq e rëndësishme për Moskën sa të konfrontohet me Uashingtonin dhe të rrezikojë interesat e veta me Bashkimin Europian. Ajo do të përpiqet të nxjerrë ndonjë përfitim, por ajo që do të ndodhë në të vërtetë është se Rusia nuk do ta përdorë assesi veton në Këshillin e Sigurimit.


Pyetje: Politikanët serbë kërkojnë që çështja e statusit të Kosovës të lihet pas zgjedhjeve në Serbi?


Jens Reuter: Siç thashë, çështja e Kosovës do të zgjidhet pavarësisht nga zhvillimet në Serbi dhe pavarësisht nga kërkesat e politikanëve serbë për Kosovën. Serbët gjatë gjithë procesit kanë pasur mundësinë të qartësojnë qëndrimet e veta, por ata nuk e kanë mundësinë që procesin ta frenojnë, ta shtyjnë, apo ta stopojnë.


Pyetje: Si e shihni ju zgjidhjen e statusit?


Jens Reuter: Mendoj se sot ekziston një unitet dhe pajtueshmëri e gjerë në radhët e Bashkësisë ndërkombëtare për një pavarësi të kushtëzuar për Kosovën. Kjo do të thotë se Kosovës do t’i jepet një pavarësi shkallë-shkallë, ku Bashkësia ndërkombëtare do të mbajë kontrollin për sigurinë në Kosovë, por në praktikë Kosovës do t’i mundësohet rruga e pavarësisë, natyrisht me kërkesën për plotësimin e ndonjë parakushti që është multietniciteti, mbrojtja e monumenteve kulturore të serbëve dhe natyrisht mbrojtja e minoritetit serb, nëse ata dëshirojnë të qëndrojnë në Kosovë. Ndërsa, nëse dëshirojnë të largohen, atëherë t’u garantohet mundësia e shitjes së trojeve dhe pasurisë, sipas çmimit të arsyeshëm në treg. Do të ketë natyrisht një mori dokumentesh për këtë dhe pavarësia e Kosovës do të jetë një proces që do të zgjasë por para së gjithash do të varet më shumë nga vetë zhvillimet në Kosovë, ashtu siç shpreson edhe Grupi i Kontaktit.


Pyetje: A do të ketë zgjidhje të statusit deri në fund të këtij viti?


Jens Rojter: Mund ta marrë me mend fare mirë paralajmërimin e përfaqësuesit amerikan Nikolas Bërns, i cili ka qenë ambasador shumëvjeçar këtu në Greqi dhe të cilin e kam mik personal. Ai ka thënë se çështja e statusit të Kosovës do të zgjidhet deri në fund të këtij viti. Nga përvoja e deritashme mund të vij në përfundim se amerikanët do ta mbajnë fjalën e tyre, mirëpo në politikë asgjë nuk ka të sigurt 100%, edhe mund të ndodhë ndonjë shtyrje, mirëpo mendoj se për këtë ka shumë pak gjasa.


(Fadil Gashi, Radio KOSOVA)

[Llapi]

KJO NUK PAVARËSIA E PRITUR DHE ZGJIDHJA E PRITUR
Nga Vedat Vllasaliu
Oct 5, 2006, 21:05



Bujar Bukoshi: JO



Kjo nuk është ajo pavarësia me të cilën klasa politike po e rren dhe propagon popullin e vet



Assesi kjo nuk është ajo pavarësia që janë angazhuar shqiptarët që ta ndërtojnë. Kjo nuk është ajo pavarësia me të cilën klasa politike po e rren dhe propagon popullin e vet. Kjo, prapseprapë, do të jetë një lloj pavarësie. Assesi nuk mendoj se do të jetë pavarësi e plotë, përkundrazi, do të jetë një pavarësi e gjymtë, e cunguar dhe assesi nuk do të jetë pavarësi në kuptimin e mirë, klasik të fjalës, që nënkupton një shtet të pavarur, me sovranitet, me ulëse në Kombet e Bashkuara. Ky do të jetë një prelud për një pavarësi. Edhe njëherë po e ceki: kjo nuk është ajo pavarësia për të cilën flet dhe po e rren e po manipulon e po e mashtron popullin klasa politike.





Flora Brovina PDK: JO



Oferta e ofruar nga Komiteti Ndërkombëtar është vetëm një shkallë e mëtutjeshme për Kosovën dhe njëherit vazhdim i kësaj statuskuoje dhe kjo nuk është pavarësia e plotë.



Nuk e di se çka është pavarësia e cunguar dhe ajo e pacunguar. Unë njoh vetëm një pavarësi dhe ajo u takon të gjithë popujve që duan të jenë të pavarur. Pas përfundimit të luftës është thanë që çështja e Kosovës brenda një periudhe shumë të shkurtër, brenda një afati 3 vjeçar, do të zgjidhet dhe do të respektohet dëshira e popullit shumicë dhe njëherit do të ketë edhe referendum, por kjo nuk ndodhi.

Personalisht nuk ndihem mirë me vendimin se çështja e Kosovës duhet të bisedohet, sepse për pavarësinë nuk bisedohet. Asnjë popull nuk e lut popullin tjetër që të shpallet pavarësia e tij. Kjo është një e drejtë e garantuar e popujve. Fatkeqësisht, shumë gjatë bota po i vardiset atij që i shkaktoi luftat. Kjo që po i ofrohet Kosovës nuk është pavarësi, kjo është kontroll që ndoshta e ka qëllimin e ruajtjes së një gjendje nga një frikë e mundshme. Unë besoj që ajo frikë ka kalu. Serbia më nuk mund të kryej invazion mbi Kosovën, por ajo është duke e shfrytëzuar këtë moment të kësaj gjendje që të shprehet me fjalë të mëdha, psh, para disa ditësh ajo shpalli edhe vendimin që Kosova është pjesë integrale e Serbisë, që unë mendoj se çdo serb e di se Kosova më nuk mund të jetë e tillë. Unë besoj që oferta e ofruar nga Komiteti Ndërkombëtar është vetëm një shkallë e mëtutjeshme për Kosovën dhe njëherit vazhdim i kësaj statuskuoje dhe kjo nuk është pavarësia e plotë.





Numan Baliq: PO/JO



Mendoj se shefat e partive politike nuk e kanë dhënë provimin dhe nuk janë në nivel të duhur, dhe ata nuk e kanë informuar qytetarin për këtë gjë.





Unë do të japë një përgjigje direkte. Duhet të dallojmë dy gjëra: ajo çka ne dëshirojmë; dhe ajo çka është e mundshme. Unë nuk besoj se është e mundshme edhe përkundër asaj që ne ka më shumë se 16 vite jemi përpjekur për Kosovën e pavarur. Unë mendoj se maksimumi në këtë kohë është pavarësia e kushtëzuar, me disa kushte që do të shtrohen nga Bashkësia Ndërkombëtare, por mendoj që mund të ketë edhe ndonjë komopromis në lidhje me këtë. Me këtë staus Kosova nuk do të ketë ulëse në Kombet e Bashkuara, nuk do të ketë ushtrinë e vet dhe do të jetë i monitoruar apo thënë më drejt në disa aspekte do të jetë edhe e kontrolluar, të cilat janë vetëm parashikime, por patjetër që nuk do të kemi pavarësi të plotë. Ne jemi përkrahës të pavarësisë së Kosovës, mirëpo tani për tani politikanët kosovarë duhet tia spjegojnë popullit atë që është e mundshme, që populli ta dijë dhe ta dallojë atë që është e mundshme nga ajo që nuk është. Unë mendoj se shefat e partive politike nuk e kanë dhënë provimin dhe nuk janë në nivel të duhur, dhe ata nuk e kanë informuar qytetarin për këtë gjë.







Hajredin Kuçi, PDK: JO



Për mua pavarësia është vetëm pavarësia e plotë, si e çdo shteti tjetër sovran dhe të pavarur



Unë edhe në profilin politik edhe atë juridik e di çka është pavarësia. Për mua pavarësia është vetëm pavarësia e plotë, si e çdo shteti tjetër sovran dhe të pavarur. Çdo zgjidhje tjetër nuk përkon me pavarësinë. Kjo është një zgjidhje e ndërmjetme, e cila do të kërkojë prapë energji, prapë kohë, prapë bisedime apo përkushtim në raport me faktorin ndërkombëtar, për ta realizuar pavarësinë e plotë të Kosovës. Unë mendoj që çdo qytetar i Kosovës ka njohuri sa të bëjë ndarjen e asaj se çka është pavarësia e plotë dhe e kushtëzuar.





Albin Kurti: JO



Duke e futur më thellë e më gjerë Serbinë brenda Kosovës, nuk del dot Kosova prej Serbisë



Janë katër elemente të shtetit të pavarur e sovran në bazë të të cilave mund të masim në të ardhmen nëse njëmend e kemi fituar atë. Elementi i parë është ushtria dhe ministria vendore e mbrojtjes; elementi i dytë është ulësja në OKB dhe mundësia për anëtarësim në organizmat dhe institucionet ndërkombëtare; i treti është ministria e punëve të jashtme me ambasadat tona nëpër botë, së paku në vendet ku është shumica e diasporës kosovare dhe te fuqitë e mëdha botërore; dhe, elementi i katërt, jo entitet autonom territorial serb, p.sh. siç është rasti i Republikës Serbe në Bosnje. Përderisa tri elementet e para të sovranitetit e pavarësisë qysh tash po na i privon misioni i ardhshëm i BE-së i cili do të trashëgojë UNMIK-un dhe do t’i ketë kompetencat në polici, gjyqësi, mbrojtje dhe ekonomi, elementi i katërt po minohet nëpërmjet decentralizimit që po e forcon, zgjeron dhe legalizon Serbinë përbrenda Kosovës. Duke e futur më thellë e më gjerë Serbinë brenda Kosovës, nuk del dot Kosova prej Serbisë







Azem Vllasi: JO



Sigurisht që ''pavarësia e kushtëzuar'' nuk është tamam pavarësi, por edhe nuk shtrohet çështja ose-ose: ose e pakushtëzuar ose hiq!



Duket kjartë se Kosova do të ketë një pavarësi me kufizime jo të zakonshme për shtete normale. Sikur që edhe rasti i Kosovës nuk është i zakonshëm, por specifik.

Kufizimet nënkuptojnë kompetenca që për një kohë do të barten prej UNMIK në Unionin Europian, por dukshëm më pak se kompetenca që ka UNMIK. UE para së gjithash do të ketë kompetenca në lëmitë që për shtatë vjet nuk e kemi bindë botën se jemi në nivel të duhur për t’i pasur: mbrojtja e pakicave, siguria dhe drejtësia.

Sigurisht që ''pavarësia e kushtëzuar'' nuk është tamam pavarësi, por edhe nuk shtrohet çështja ose-ose: ose e pakushtëzuar ose hiq!

Pavarësia e Kosovës do të nënkuptonte para së gjithash pavarësi nga Serbia. Nëse kjo nuk realizohet, por në çfarëdo mënyre nënkuptohët se Serbia do të ketë çfarëdo lloj sovraniteti mbi Kosovën apo mbi serbët e Kosovës dhe do të ketë çfarëdo lloj pushteti mbi komunat në Kosovë ku serbët jetojnë në shumicë, atëhere nuk ka as pavarësi, as sovranitet të Kosovës. Nëse nuk ka pavarësi të Kosovës, kjartë të definuar si pavarësi nga Serbia, atëhere është vazhdim i armëpushimit që ka filluar në qershor 1999, deri te lufta e re. Ajo që për shtetet ish-komuniste, faza e kalimit në sistem demokratik, është quajt fazë tranzitore, për Kosovën faza tranzitore do të quhet ''pavarësi e kushtëzuar''. Sa do të zgjasë, shumë do varet edhe prej nesh. Nëse vazhdojmë sikur këto 7 vjet, do të zgjasë shumë.





Alush Gashi, LDK: JO



Pavarësia e kushtëzuar është propozimi i zoti Ahtisarit, përderisa përkushtimi jonë i paluhatshëm është për një Kosovë të pavarur dhe sovrane.



Pavarësia e kushtëzuar është propozimi i zoti Ahtisarit, përderisa përkushtimi jonë i paluhatshëm është për një Kosovë të pavarur dhe sovrane. Natyrisht që sovraniteti bashkëkohor si për Kosovën dhe zonat demokratike të Europës perëndimore është ndarja e sovranitetit në lëmi të ndryshme dhe në fazë të ndërtimit të institucioneve të qëndrueshme demokratike Kosova është e gatshme që ta ndajë një pjesë të sovranitetit të vet me popujt e NATO-s si edhe me mbikqyrje në ndërtimin e organeve të drejtësisë.





Enver Hoxhaj, PDK: PO/JO



Përderisa jam vetë pjesëmarrës në procesin negociator, unë nuk jam në dijeni për ofertë të pavarësisë së kushtëzuar apo diçka tjetër



Nuk jam në gjendje të prononcohem për përfundimet të cilat i nxjerrin gazetat greke në lidhje me atë se zyra e Ahtisarit ka ofruar këtë apo atë për Kosovën. Unë kam hulumtuar dhe jam munduar ta gjej atë shkrim n’Internet, mirëpo nuk kam arritur ta gjeja. Përderisa jam vetë pjesëmarrës në procesin negociator, unë nuk jam në dijeni për ofertë të pavarësisë së kushtëzuar apo diçka tjetër. Kjo është e tëra pse nuk kam dëshirë të prononcohem në lidhje me këtë



Emrush Xhemajli, LPK: PO/JO



Kjo është temë paksa e gjërë dhe nuk mund t’i përgjigjemi me “PO” ose “JO”, dhe kjo kërkon një shtjellim më të gjerë…





Xhevat Bislimi, PDK: JO





Vullnet i përhershëm i popullit shqiptar ka qenë që të jetojë i lirë, i bashkuar në një territor të vetëm. Tash jo që nuk po vie në fjalë kjo kërkesë, por edhe kjo kërkesa minimale për shtet të pavarur dhe sovran në këta kufij të Kosovës të cilët janë disa herë të coptuar...





Gjëja e parë: mendoj se e drejta për pavarësi, për shtet, për jetë të lirë nuk duhet të bisedohet asnjëherë dhe në këtë drejtim bisedimet me Serbinë kanë qenë të papranueshme dhe të dëmshme për Kosovën. Me përcaktimin e statusit të Kosovës si Pavarësi e Kushtëzuar mendoj se nuk mbyllen, por hapen shumë çështje edhe mbrenda Kosovës edhe jashtë saj. Unë mendoj se kjo zgjidhje është një zgjidhje e cila do të hapë probleme. Ofertat të cilat i kanë pranuar grupi negociator për zgjidhjen e statusit të Kosovës janë vetëmse zgjidhje të cilat do të jenë burim i përhershëm i konflikteve, tensioneve, pasigurive dhe mosmarrëveshjeve. Faktikisht kjo nuk do të jetë pavarësia, sepse vullneti i popullit të Kosovës ka qenë dhe mbetet që Kosova të paktën të jetë shtet i pavarur dhe sovran dhe ky proces nuk është dashur të negociohet as me serbët, as em Bashkësinë Ndërkombëtare, e as me Zotin vet, sepse besoj që as Zoti vet nuk mund të dalë kundër vullnetit të një popullit, e lere më Grupi i Kontaktit. Vullnet i përhershëm i popullit shqiptar ka qenë që të jetojë i lirë, i bashkuar në një territor të vetëm. Tash jo që nuk po vie në fjalë kjo kërkesë, por edhe kjo kërkesa minimale për shtet të pavarur dhe sovran në këta kufij të Kosovës të cilët janë disa herë të coptuar...nëse edhe kjo nuk pranohet atëherë çka?

© by Gazetajava.com

[Xhuxh Xhumaku]

"Another Balkan High Noon"

Morton Abramowitz and James Lyon in The Guardian
24 October 2006

With the world focused on Iraq, North Korea, and a possible clash with Iran over nuclear weapons, Kosovo has fallen off the radar screen. That inattention will end soon; a decision about the province's fate is looming.

The United States and its European friends have repeatedly stated their intent to make the difficult decision before the end of the year on whether to separate Kosovo from Serbia. This decision - crucial to the future of an unstable region - will test western determination and unity.

Negotiations this year in Vienna, brokered by the UN, showed that an agreed settlement between Serbia and Kosovo on "final status" will not happen. Talks continue but, as UN negotiator and former Finnish president Martti Ahtisaari diplomatically told the security council, they are effectively dead.

No Serbian leader will agree to Kosovo's independence, because nationalism remains the dominant political force in the country. Indeed, Prime Minister Vojislav Kostunica, the apostle of Serbian nationalism, has been trying in every way to undermine Kosovo's interim government. He is rushing to hold a national referendum this month on a new constitution without serious parliamentary debate or the usual public education. The main purpose of his new constitution is its preamble, which enshrines Kosovo as an inalienable part of Serbia.

Kosovo's ethnic Albanians have proclaimed that they will not accept any tie to Serbia, no matter how tenuous. Throughout the 1990's, they virtually opted out of Serbian-run Kosovo by creating parallel institutions. Their forced mass exodus in 1999 and Nato's subsequent intervention, which ended Serbia's rule and established a quasi-state under UN administration, has made anything other than independence intolerable.

Sometime over the next month or two, the Balkan contact group - the US, UK, France, Germany, Italy, and Russia - will consider Ahtisaari's recommendations on Kosovo's final status and possibly propose a solution to the security council, which must make the final decision. In public, all contact group members have tried to leave the question of Kosovo's final status open, but informally the US and some of its allies have told the two parties that they will propose independence this year.

Some members of the security council - particularly Russia and China - are opposed to or sceptical of an imposed settlement, and few governments favour dividing up another country's territory, however compelling the circumstances. Whether the security council will approve independence largely depends on averting a Russian veto, which will require considerable diplomatic effort.

The nature of the independence bestowed is also important. An independent Kosovo must be secured and its minorities protected. Northern Kosovo, now largely under Belgrade's control, must not be partitioned off in all but name. In the interest of reducing the blow to Serbia, the security council must avoid granting independence in ways that are so contorted that the new state cannot effectively function.

If the security council fails to reach a decision on final status, it will produce a grave situation: Kosovo would declare independence unilaterally, and all nations would have to make up their mind whether or not to recognise the new state. If that happens, it is likely that the Serbs of North Kosovo would declare their own independence. At a minimum, Serbia would campaign strongly against recognition.

In fact, Serbia's government is already trying to persuade the west to postpone a decision until mid-2007. It claims that if Kosovo is granted independence, the ultranationalist Radical party will come to power in the next elections, and believes that holding elections as early as this year will cause the contact group to delay a proposal to the security council. Moreover, the government has encouraged the leaders of Bosnia's Republika Srpska to threaten to hold their own referendum on separation from a still fragile Bosnia. And they continue to push - unsuccessfully - for Ahtisaari's removal in order to prolong the Vienna talks.

The timing of the constitutional referendum appears to be a part of this delaying strategy. Some hope that postponement will stimulate violence in Kosovo and further encourage western reconsideration of independence.

That tactic may be working. Many EU countries are worried about the implications of taking away a country's territory, as well as the impact of Kosovo's independence on Serbian democracy. Given Serbia's political instability, they question the harm of a short-term postponement - albeit mostly self-inflicted. But delay only offers more room for Kostunica to find ways to make a security council decision more difficult.

The west must ignore Belgrade's siren song. Serbian politics will be chaotic and unstable for the foreseeable future, and Serbian politicians will attempt to present this as an excuse to avoid facing the loss of Kosovo. Likewise, there will be problems establishing ties between Serbia and Kosovo under any circumstances.

But failure to proceed definitively now on Kosovo's final status will produce a worse Balkan situation, one that blocks Serbia's move toward the west and ultimate membership in the EU, condemns Kosovo's ethnic minorities to dangerous ambiguity, and imperils fragile states like Bosnia and Macedonia.

No realistic solution exists for Kosovo but independence. If Serbia wants to join the west, it must not forsake that opportunity by trapping itself in its nationalist past.

Morton Abramowitz, a former US assistant secretary of state, is senior fellow at the Century Foundation in Washington. James Lyon is special Balkans adviser for the International Crisis Group stationed in Belgrade.