Polemika, intervista, debate dhe letra
Duke lexuar librin polemika, intervista, debate dhe letra tė Xhemil Zeqirit
Kėto ditė mė ra nė duarnjė libėr nė dorėshkrim prej mikuttė nderuar, Xhemil Zeqiri, i cili jeton momentalisht nė Danimarkė, por vetėm fizikisht, sepse me mendje, zemėr dhe me veprimatri jeton me preokupimet e mėmėdheut- Shqipėrisė etnike.
Veprimatria e tij prej atdhetari prej gati njė ēerek shekulli (1981-2005), karakterizohet me vuajtje dhe sakrifica jo vetėm prej tij por edhe tė familjes sė tij e cila mbi tė gjitha e vlerėson lirinė, barazinė dhe ribashkimin e Shqipėrisė.
Duke filluar veprimtarinė e tij si themelues i Shoqatės "Besa" nė Kopenhagėprej vitit 1981, vepron ilegalisht, deri nė formimin eshoqatės, e cila hapet nė vitin 1985, vepron deri nė vitin 1990, duke bėrė veprimtari me forcatpėrparimtare daneze. Nė vitin 1989, u pa e nevojshme tė formohet njė Komitet legal tė cilin equajtėn "Miqtė eKosovės", i cili u pėrhap nė tėrė Danimarkėn . Kjo e ndihmoi shumė pėrhapjen e ideve ēlirimtare tė LPK-sė, sepse me ndihmėn eKomitetit, parashtroheshin para opinionit danezeverisė dhe institucioneve tjera daneze, pėrta pėrkrahur lėvizjen ēlirimtare qė vepronte brenda dhe jashtė atdheut. Kėshtu qė, tė nxitur nga presoinet e Komitetit, politikanėt danezė dhe mediat daneze e ngritėn shumė herė zėrin nė Danimarkė qė kjo ēėshtje tė kuptohet drejt dhe tė pėrkrahet. Pastaj, herė si veprimtar i Komitetit, herė si veprimtar iLPK-sė, udhėheqės i Sektorit pėr Informim, bėri qė ēėshtja shqiptare tė mos mbetej nė vesh tė shurdhėr nga diplomacia perėndimore qė nė vitet e para pas ngjarjeve historike tė pranverės “81, kur filloj tė artikulohet fuqishėm zėri i liridashėsve shqiptarė.
Nga kjo veprimtari e ngjeshur, bėri qė delegacioni i parė shtetėror, delegacion ky i zgjeruar nga disa forca politike dhe profesorė universitetesh nga shkencat politke, pastaj gazetarė shkuan ta shohin gjendjen nga afėr nė Kosovėn e trazuar. Paraprakisht, deputeti udhėheqės i Partisė Konservatore, Nils Ålman Olsen, ishte pajtuar plotėsisht, me intervistėn Xhemil Zeqirit, dhėnė gazetės "Extra Bladet", mė vonė kur atau kėthyen nė Danimarkė, u pajtuan plotėsisht me qėndrimet e miqėve shqiptarė e nė veēanti u pajtuan me intervistėn qė luftėtari i paepur i ēėshtjes shqiptare, Xhemil Zeqiri, ia kishte dhėnė gazetės, "Extra Bladet", sepse deklaratat e tij, ishin plotėsisht tė argumentuara nga vetė delegacioni danez. Ky, sukses i madh mė dha forcė dhe kurajo qė tė punoj mė tutje nė kėtė linjė pėrparimtare. Mirėpo, Xhemili se harron dot zhgėnjimine tij kur forcat daneze filluan tė kenė kontakte me partitė pacifiste me nė krye LDK-nė, filluan t“i ndėrrojnė qėndrimet pėr Kosovėn dhe trojet shqiptare nė ish-Jugosllavi. Kėtė, ma tha hapur gjatė njė darke, miku i nderuar danez, Claus Carlsen Petersen i cili theksoi. " Ne, tani bashkėpunojmė me forcat legale nė Kosovė, me sa kuptuam ne, ata kanė qėndrime mė reale ( mėtė buta), se ju"- tregon Xh. Zeqiri.
Kjo, qe njė goditje e fortė pėr lėvizjen e vėrtetė ēlirimtare sepse menjėherė nė Danimarkė u krijua njė komitet tjetėr, me qėndrime nė pėrkrahje tė pacifizmit paqėsor i cili trumbetonte me tė madhe "do tė hyjmė me laps nė Europė", "do ta ēlirojmė Kosovėn pa luftė" e tė tjera gjepura politike, pa harruar tė theksoj qė kėtė "mishmash" e bėri LDK-ja me ndihmėn e degės saj nė Danimarkė. Mirėpo, edhe pas kėsaj bllokade politike qė po u bėhej forcave ēlirimtare, Xhemil Zeqiri, nuk do tė thyhet dot, por do tė vijoj mė tej veprimtarinė atdhetare.
Pastaj, do tė angazhohej me tė gjitha forcat nė ndihmė tė "Kėshillit tė Mbrojtjes sė Drejtave tė Njeriut", dega nė Danimarkė. Duke marrė informacione direkte nga anėtarėt e kėtij Kėshilli, ato vuajtje dhe persekutime qė rregjimi serb bėnte mbi shqiptarėt, pasqyroheshin kudo nė mjetet einformimit nė Danimarkė. Si pėr t“u mos mjaftuar dhuna serbe, mbi veprimtarėt atdhetarėpo bėhej njė bllokadė e turpshme nga pacifistėt qė atėbotė i kishin marrė frerėt e politikės shqiptare nė duar. Fjala vjen kur Xhemil Zeqiri i kishte dėrguar gazetarėt tė bisedojnėmesimbolin e rezistencės sonė kombėtare, Adem Demaēin, kėta nuk i kishin lejuar tė takohen me tė, por i kishin dėrguar te Gazmend Pula, po bėhej kjo me qėllim qė Demaēi tė mos kishte mundėsi t“ua thyente imazhin paqėsor tė ldk-istėve, nga mesi i viteve 90-ta.
Vitet e errėsirės nė robėri mezi po kapėrdiheshin ashtusiē pihet farmaku; prandaj shqiptarėt mė nė fund u bindėn se politika pacifiste ėshtė farsė e keqe, prandaj i kapėn armėt, duke i zhvilluar tri luftėra ēlirimtare. Xhemil Zeqiri, dhe familja e tij, ashtu si shumė atdhetarė nė mėrgim i pėrkrahu pa rezerva kėto luftėra, nga tė gjitha aspektet: morale, diplomatike, ekonomike. Lexuesi ka mundėsi qė gjatė leximit tė librit, t“i vėrtetoj kėto pėrpjekėje titanike.
Ėshtė pėr t“u theksuar qė gjatė negociatave, analisti politik me njė pėrvojė tė madhe teorike dhe praktike, shqetėsohej dhe druante se betejat qė po i fitonim me luftėra, po i humbasnim nė betejat diplomatike; fjala vjen, Konferencėn e Rambujės pėr Kosovėne shikoi me njė vėshtrim kritik, sepse sipas kėsaj bashkėsia ndėrkombėtare, po ia njihte sovranitetin ee Serbisė mbi Kosovėn. Atėherė, pėrse luftuan shqiptarėt-pyet me tė drejtė atdhetari i paepur?!Poashtu, aspak nuk qe e mirėpritur prej tij as Marrėveshja e Konēulit e cila nuk solli asgjė tė re nė favor tė shqiptarėve, koha e vėrtetoi qė tani atje po bėhet njė diskriminim i madh mbi shqiptarėt, atyre tani po ua vrasin edhe fėmijėt.
Ndėrsa, diplomacia dhe pacifistėt po heshtin ose sa pėr sy e faqe ijapin ca deklarata para gazetarėve sa pėr t“i larė turpet dhe krimet e tyre politike. Sepse, krim ėshtė kur atase pėrkrahinpolitikėn ēlirimtare, pėr mė tepėr kur e pengojnė atė. Ky, ėshtė krim i shumėfisht- mendon Xhemil Zeqiri.
Fatkeqėsisht, aspak nuk kemi ecur pėrpara meMarrėveshjen e Ohrit, e cila edhe ashtu nuk po shkon drejt realizimit, por nė emėr tė saj po bėhen shumėmanipulime tė turpshme politke. Prandaj, me tė drejtė autori thekson, nė njė letėr tė hapur, Presidentit tė Shqipėrisė, Alfred Mojsiut se:
"Marrėveshja e Ohrit ka rrezik tė kėthehet nė marrėveshje tė mashtrimit"!
Ėshtė pėr t“u theksuar se gjatė leximit tė veprės, lexuesi do tė vėrejė qėndrime tė pathyeshme, atdhetari i flakt nuk bie nė kurthet e politikės ditore, ideologjike, klanore, fetare etj, etj.
Pėr Xhemil Zeqirin, preokupim parėsor ėshtė zgjidhja madhore e ēėshtjes shqiptare, ribashkimi territorial i kombit. Bile, kėtė preokupim ua ka shprehur edhe miqėve tė shqiptarėve kur ėshtė shprehur troē: "ne shqiptarėt kemi mjaft njerėz qė u shėrbejnė politikave partiake ditore, politikave fetare, politikave klanore etj, etj. Por, nevena duhen mė shumė e gjithēka, njerėz qė i shėrbejnė zgjidhjes drejt tė ēėshtjes kombėtare". Ay, pothuaj kurdoherė ėshtė vigjilent ndaj tė papriturave (kurtheve tė tradhėtive tė reja nga tė huajt, miqėve tėvjetėr tė okupatorėve tanė, pėr kėtė jo rrallė i ka ngjarė tė del hapur kundėr qėndrimeve servile tė pushtetarėve shqiptarė kudo nė viset shqiptare, nga ana e djathtistėvedhe e majtistėve, apo qofshin kėta edhe tė qendrės, qė e udhėheqin politikėn shqiptare. Prandaj, siē ka shkruar poeti i madh gjerman, Bertold Breht, " Ku ėshtė revolucionari, ėshtė pakėnaqėsia". Kjo, mė sė miri e paraqet figurėn madhore tė kėtij burri, qė pandalshėm vepron pėr ta zgjidhur drejt ēėshtjen shqiptare. Gjatė kėsaj rruge tė pambarim atij i ka rėnė fati tė ketė takime puneme politikanė, shkrimtarė, gazetarė, luftėtarė tė drejtave kombėtare, shqiptarė dhe tė huaj, prandaj bindshėm qė ka fituar njė pėrvojė tė thellė politike dhe diplomatike. Kėtė, mė sė miri e pasqyron vepra e tij, qė e kemi nė duar. Ėshtė bėrė zakon nga bashkėatdhetarėt tanė qė nė shenjė respekti, mėrgimtarėt t“i quajnė me ose pa tė drejtė: " ju jeni ambasadorė tė Shqipėrisė", por lexues tė nderuar, ky konstatim mjerisht nuk vlenė pėr tė gjithė, nuk vlenė pėr ata qė nuk u munduan kurrė dhe nuk i sollėn asnjė tė mirė Shqipėrisė, nuk i dhanė asgjė, nga dituria, trimėria dhe pasuria e tyre.
Janė ambasadorė tė pa protokolle ata bij“e bijagjatė tėrė kohės qė jetuan nė mėrgim vepruan, pastaj ata qėu kėthyen nė luftėrat ēlirimtare, e derdhėn gjakun, e pėrhapėn diturinė, e shkrinė pasurinė, pėr Shqipėrinė etnike.
Derisa, do tė ketė flakadanė tė tillė, brenda e jashtė atmėmėdheut, fatet e Shqipėrisė etnike, nuk mund tė mirren lehtė nėpėr kėmbė!Jeta e ka dėshmuar qė analistė tė tillė me pėrvojė tė gjatė politike tė kalitur betejave politike, jetėsore etj, shumė herė kanė pasur tė drejtė nė konstatimet e tyre; prandaj me kujdes duhet qė politikanėt shqiptarė pa dallim ideologjie, feje dhe krahine, kėta veprimtarėduhet respektuar si njerėz, e shumė mė tepėr duhet respektuar vizionet e tyre tė arta, pėrndryshe keq do ta pėsojmė si komb, sikur e kemi pėsuar hera tjera gjatė historisė. Druaj, se pa e bėrė kėtė, as nė shekullin qė kemi hyrė, nuk do t“i arrijmė objektivat madhore, pėr realizimin e ēėshtjes kombėtare.
Krijoni Kontakt