Astronomia

[Baptist]

flmn, por kam pershtypjen se e kam kuptuar fare mire

sepse ne nuk gjindemi ne Ekuator dhe as nuk udhetojme per ne Pole gjate mesdites per ta pare efektin,
efekti ngjet pavaresisht nga lartesia e aq me pak nga gjeresia gjeografike e veshtruesit, kurse dallimi ne madhesine optike te te dy trupave qiellor do te jete absolutisht i pamatshem per shkak te dallimit shume te vogel te ndryshimit te distances se pikeveshtrimit mes pikes se ekuatorit dhe te poleve ne krahasim me distancen qe ka dielli apo hena nga veshtruesi.
Prandaj shkencorisht, nuk qendron. Pa e llogaritur faktin se pozita e veshtruesit eshte e pandryshueshme ndersa madhesite e ketyre trupave qiellor ndryshojne.
Poashtu nese marrim per baze kete fenomen te lakeses se siperfaqes se tokes, si diellin, si henen i kemi me afer kur jane ne zenit se sa ne lindje ose ne perendim dhe prape ata jane me te vegjel pikerisht kur i kemi me afer...

Tani nese shtoj se Toka gjate dimrit standard gjindet shume me afer Diellit se gjate veres do te te duket edhe me paradoksale, por ja qe keshtu eshte

[Jimmi_1978]

Ky eshte veshtrim mesjetar, por me logjike te shendoshe. E megjithate nuk eshte ashtu. E keqja eshte se ketu nuk po flitet per ate cfare mendon njeri apo tjetri. Se mendimet mund te jene shume te larmishme dhe poaq te pasakta. Tek e fundit nuk po bejme ekspoze mendimesh por po mundohemi te sjellim fakte. E keto duhet te jene ta pavarura ne mendimi yne subjektiv. Pra te vlejne per te gjithe si per ata qe mendojne, si per ata qe nuk i mendojne fare keto pune.

Pse mendimi yt nuk eshte as fer te vertetes edhepse ne dukje i perngjet asaj shume?

Nder te parat, ajo qe e ben te ngjaje me te verteten eshte vetem ana gjuhesore kur sjell aty shprehjet "poshte" dhe "larte".

1. Keto nocione nuk kan kuptim ne hapesire. Atje nuk ka "poshte" dhe "larte"!
2. E dyta dhe me kryesorja, eshte se sipas asaj qe ke thene orbita e rrotullimit te Henes rreth tokes do te duhej te ishte ne forme suste luhatese gje qe eshte absolutisht e pamundur.

Distanca ee Henes nga Toka gjate rrotullimit te saj eshte shume e prekryer. Ajo pershkruan nje rreth me vetem 0.05 e (ekscentrizem), qe per boten reale konsiderohet rreth "ideal". Pra as nuk i largohet, as nuk i afrohet tokes periodikisht. Prandaj madhesisa e diskut te Henes dhe Diellit gjate lindjes, e sidomos gjate perendimit (te ketij te dytit) nuk eshte rezultat i afrimit te Tokes ndaj Diellit (ne menyre aq drastike dhe te shpejte) dhe as e afrimit te Henes ndaj Tokes (ne menyre poaq dramatike dhe shpejtesi marramendese). Por eshte efekti i thjerrezes (llupes) qe shakton atmosfera jone e pasur me lageshti.

Per arsye te ketij efekti qe ka atmosfera jone ne driten qe vie nga trupat e larget qiellor, ne yjet mund t'i shohim edhe me sy, por per te njejten arsye Observatoriumet me teleskopet e tyre fuqishem ndertohen ne lartesi same te medha mbidetare per tiu shmangur ketij efekti sepse ky efekt turbullon qartesine e shikimit dhe shtremberon detalet. (Pasi qe qielli yne nuk eshte nje thjerrez perfekte dhe pos te tjerash ndryshon ne menyre dinamike...

Pershendetje

Babtist e ke me te lexuar ti apo ia fut kot sepse une nuk e krijova kete teori por kam lexuar per kete me heret ndoshta edhe mund te ket ndryshuar por tani sdi, sepse ideja e rritjer per shkak te atmosferes sone ne toke me duket pak e quditshme tek hena dhe dielli ndersa te yjet do me dukej me reale, por madhesia e henes ose diellit gjithmone duket sapo te dale pra ne lindje dhe ne perendim dhe per kete fakt me duket me e logjikshme mdersa per lageshtine dhe atmosferen a nuk te duket e quditshme qe sa here qe te jete dielli ne perendim te duket me i madh a sdo te duhej ndonjeher te dukej edhe gjat mesdites.

Tani po te flas per pozitat poshte dhe larte te permendura me heret. Kur une flas per pozitat e marr per baze qendrimin dhe pekeveshtrimin tim ku jam, dhe pase qe une gjindem ne toke sa me horizontal te jene dielli dhe hena mua me duken aq me poshte dhe anasjelltas. Por une nuk e di nese ti je ne hapesire dhe ke nje kendveshtrim tjeter

[Baptist]

-Babtist e ke me te lexuar ti apo ia fut kot?
-Vetem nese thua ti!
-sepse une nuk e krijova kete teori por kam lexuar per kete me heret
-nuk eshte e mundur te kesh lexuar me heret ndokund pos ndoshta ne internet.
-ndoshta edhe mund te ket ndryshuar por tani sdi,
-keto jane gjerat e veteme qe nuk ndryshojne kurre, te pakten jo per aq sa do te zgjase njerezimi.
-sepse ideja e rritjes per shkak te atmosferes sone ne toke me duket pak e quditshme tek hena dhe dielli
-po nuk behet nami edhe po mendove ndryshe.
- ndersa te yjet do me dukej me reale
-e po nuk ka qielli preferenca , te pakten jo kur eshte fjala per kete qiellin tone "material".
-por madhesia e henes ose diellit gjithmone duket sapo te dale pra ne lindje dhe ne perendim dhe per kete fakt me duket me e logjikshme mdersa per lageshtine dhe atmosferen a nuk te duket e quditshme qe sa here qe te jete dielli ne perendim te duket me i madh a sdo te duhej ndonjeher te dukej edhe gjat mesdites?
-Absolutisht jo! duket se nuk e paske lexuar fare pergjigjen qe ia kisha dhene pllugut me fillim? Qielli i zmadhon objektet pavaresisht a gjinden ne zenit apo
ne lindje e perendim, por efekti zmadhues varet nga distanca e veshtruesit prej pikes kur ka hyre drita e objektit ne thjerrzen qiellore. Kurse kjo distance eshte me e madhe ne skajet lindje-perendim. (nese nuk ke luajtur me xham zmadhues e thjerreza si femi, merr nje pale syze dhe mbeshteti ne liber shih madhesine e shkronjave,- eshte njesoj, -ngriti pak dhe do te shohesh se si zmadhohen).
-Tani po te flas per pozitat poshte dhe larte te permendura me heret. Kur une flas per pozitat e marr per baze qendrimin dhe pekeveshtrimin tim ku jam, dhe pase qe une gjindem ne toke sa me horizontal te jene dielli dhe hena mua me duken aq me poshte dhe anasjelltas. Por une nuk e di nese ti je ne hapesire dhe ke nje kendveshtrim tjeter
- ky eshte pikveshtrim i gabueshem sepse fakti qe objekti gjindet ne perendim nuk do te thote se ai ka rene me poshte por se ka kend me te vogel ndaj veshtrimit tend, altituda i ngelet e njejte. Sepse po pranuam kete sistem referencial edhe nje here tash pas -V- shekujsh, duhet te kthehemi te themi se: "Dielli sillet rreth Tokes!", ku i keni syte? Nese nuk besoni shikoni!

Besoj se isha i qarte per aq sa pata mundesi.

[Jimmi_1978]

-Babtist e ke me te lexuar ti apo ia fut kot?
-Vetem nese thua ti!
-sepse une nuk e krijova kete teori por kam lexuar per kete me heret
-nuk eshte e mundur te kesh lexuar me heret ndokund pos ndoshta ne internet.
-ndoshta edhe mund te ket ndryshuar por tani sdi,
-keto jane gjerat e veteme qe nuk ndryshojne kurre, te pakten jo per aq sa do te zgjase njerezimi.
-sepse ideja e rritjes per shkak te atmosferes sone ne toke me duket pak e quditshme tek hena dhe dielli
-po nuk behet nami edhe po mendove ndryshe.
- ndersa te yjet do me dukej me reale
-e po nuk ka qielli preferenca , te pakten jo kur eshte fjala per kete qiellin tone "material".
-por madhesia e henes ose diellit gjithmone duket sapo te dale pra ne lindje dhe ne perendim dhe per kete fakt me duket me e logjikshme mdersa per lageshtine dhe atmosferen a nuk te duket e quditshme qe sa here qe te jete dielli ne perendim te duket me i madh a sdo te duhej ndonjeher te dukej edhe gjat mesdites?
-Absolutisht jo! duket se nuk e paske lexuar fare pergjigjen qe ia kisha dhene pllugut me fillim? Qielli i zmadhon objektet pavaresisht a gjinden ne zenit apo
ne lindje e perendim, por efekti zmadhues varet nga distanca e veshtruesit prej pikes kur ka hyre drita e objektit ne thjerrzen qiellore. Kurse kjo distance eshte me e madhe ne skajet lindje-perendim. (nese nuk ke luajtur me xham zmadhues e thjerreza si femi, merr nje pale syze dhe mbeshteti ne liber shih madhesine e shkronjave,- eshte njesoj, -ngriti pak dhe do te shohesh se si zmadhohen).
-Tani po te flas per pozitat poshte dhe larte te permendura me heret. Kur une flas per pozitat e marr per baze qendrimin dhe pekeveshtrimin tim ku jam, dhe pase qe une gjindem ne toke sa me horizontal te jene dielli dhe hena mua me duken aq me poshte dhe anasjelltas. Por une nuk e di nese ti je ne hapesire dhe ke nje kendveshtrim tjeter
- ky eshte pikveshtrim i gabueshem sepse fakti qe objekti gjindet ne perendim nuk do te thote se ai ka rene me poshte por se ka kend me te vogel ndaj veshtrimit tend, altituda i ngelet e njejte. Sepse po pranuam kete sistem referencial edhe nje here tash pas -V- shekujsh, duhet te kthehemi te themi se: "Dielli sillet rreth Tokes!", ku i keni syte? Nese nuk besoni shikoni!

Besoj se isha i qarte per aq sa pata mundesi.

Shiko Baptist nese mendon qe ke njohuri ne astronomi nuk do te thot qe duhet te perdoresh kete doze inferioriteti pa marr parasyshe njohurine tende. Nuk po dua te gjykoj dhe as te ve ne pikepyetje njohurite tua, por kur te debatosh ketu ke pak me shume maturi ti mund ta kesh te drejt per ate qe thua pok kjo ste jep te drejten to na injorosh sikurse je i vetmi qe di, edhe pse une nuk di ne kete lemi sepse seshte profesion imi ngaqe profesioni im eshte krejt i kundert me kete por me vete faktin qe eshte forum publik duhet te tregosh me shum respekt.

Tash per ato qe ke shkruar: Nese nuk e ke te qarte mund te me pyesesh se per qfare pata fjalen e jo te vish ne konkluzionet e tua duke u hiqur sikur din gjithqka qe kam ne mendje. Une te thash qe kam lexuar me heret dhe kjo nenkupton ne te shkuaren nese nuk e ke te qarte te tregoj se cila kehe eshte e shkuara. Une nuk thashe se kam lexuar ne internet apo diku tjeter, dhe ska kjo rendesi me rendesi qe une e kam lexuar. Se a ka ndryshuar teoria vetem ti vjen ne nje perfundim te tille sepse une nuk erdha por ti duke dashur te tregosh qe di diqka e thua kete, sepse une kam thene qe mund te kete ardhur ndonje teori tjeter e argumentuar e cila ben qe kjo teori qe permenda une me pare to mos vleje tani.

Dhe fakti qe gjindet ne perendim nga pika qe po flet ti i bie te mos kete perendim fare sepse nese flasim per yjet, diellin dhe planetet duke mos u bazuar ne toke me trego ti qfar kuptimi kane lindja perendimi jugu dhe veriu jashte planetit tone?

[Baptist]

Se pari me lejo te te kerkoj falje ne rast se toni im ka tingelluar keq. nuk ishte me qellim. Per ta patur te qarte qeshtjen e kahjeve, eshte e preferueshme te lexohet "relativiteti klasik" i Galileos.
une me aq sa kuptova nga shkrimi yt aq edhe pergjegja andajpergjegja ime ishte ne nivel te asaj qe kisha kuptuar dhe jo me shume.

Jo jo une nuk e kisha cvendosur piken ne kozmos, une vetem e kisha shtrire hapesiren aq sa ta perfshije diellin dhe henen per te cilet behej fjale. Prandaj kur flasim per diellin ne lindje, zenit apo perendim me kete automatikisht e kemi zgjatur referencen e kahut permes qiellit deri ne qender te sistemit tone diellor, qe eshte rreth 8,4 minuta rruge drite larg. Prandaj lindja ka kuptim gjithmone ne anen kur toka fillon t'ia ktheje ftyren diellit ne krahasim me piken tende referente ne toke. Prej asaj pike kendore te rrezes se diellit kur arrine te depertoj permes qiellit e deri te pika referente e veshtruesit, rrezes do ti nevojitet nje rruge shume me e gjate terthore se sa kur toka gjindet e kthyer me fytyre pingull kah dielli dhe udhetimi i rrezes qe deperton qiellin deri te pika referente eshte shume me e shkurter. Por dielli per dallim prej henes eshte gjithmone pak me i madh gjate pernedimit se gjate lindjes, kjo per arsye se gjate lindje ka avuj me pak se gjate perendimit te ngrohte ne mbremje mbi siperfaqen qe e ka ngrohur gjate gjithe dites.

Edhe nje here te kerkoj falje por me mire se kaq nuk di ta spjegoj, pershendetje.

[Jimmi_1978]

Se pari me lejo te te kerkoj falje ne rast se toni im ka tingelluar keq. nuk ishte me qellim. Per ta patur te qarte qeshtjen e kahjeve, eshte e preferueshme te lexohet "relativiteti klasik" i Galileos.
une me aq sa kuptova nga shkrimi yt aq edhe pergjegja andajpergjegja ime ishte ne nivel te asaj qe kisha kuptuar dhe jo me shume.

Jo jo une nuk e kisha cvendosur piken ne kozmos, une vetem e kisha shtrire hapesiren aq sa ta perfshije diellin dhe henen per te cilet behej fjale. Prandaj kur flasim per diellin ne lindje, zenit apo perendim me kete automatikisht e kemi zgjatur referencen e kahut permes qiellit deri ne qender te sistemit tone diellor, qe eshte rreth 8,4 minuta rruge drite larg. Prandaj lindja ka kuptim gjithmone ne anen kur toka fillon t'ia ktheje ftyren diellit ne krahasim me piken tende referente ne toke. Prej asaj pike kendore te rrezes se diellit kur arrine te depertoj permes qiellit e deri te pika referente e veshtruesit, rrezes do ti nevojitet nje rruge shume me e gjate terthore se sa kur toka gjindet e kthyer me fytyre pingull kah dielli dhe udhetimi i rrezes qe deperton qiellin deri te pika referente eshte shume me e shkurter. Por dielli per dallim prej henes eshte gjithmone pak me i madh gjate pernedimit se gjate lindjes, kjo per arsye se gjate lindje ka avuj me pak se gjate perendimit te ngrohte ne mbremje mbi siperfaqen qe e ka ngrohur gjate gjithe dites.

Edhe nje here te kerkoj falje por me mire se kaq nuk di ta spjegoj, pershendetje.

Falemnderit por ska nevoje per falje sepse nuk u ndieva i fyer por vetem desha qe debati te mos marre tjeter forme komunikimi.
Tani per temen kur thua qe nuk po e zhvendos piken ne kozmos por prap po e merr parasyshe piken referente te veshtruesit, me sa di edhe une ashtu u perpoqa te ta spjegoj se po marr si pike referimi veten time se nese flasim per hapesiren duhet te marrin nje pike referimi diku edhe une pata marre veten time dhe termin poshte dhe larte nuk i perdora ngase nuk e di qe ne kozmos ketyre termeve iu humb kuptimi por meq une flisja nga toka dhe ne pozicionin dhe kendveshtirmin tim ashtu preferoj te shprehem.
Sa i perket diellit ne lindje dhe perendim nuk di qfar te them sepse ralle kam pare diellin ne lindjen, po mendoj skisha mundesi ta shoh ngase kisha disa pengesa aty dhe shihja vetem pasi ngritej me larte, ndersa ne perendim e kam pare shum here dhe me pelqen. Por nuk e kuptoj pse ne perendim ka avuj me shume? Sepse me sa di une rrezeja e diellit asnjeher s'ndalon se ngrohuri token edhe naten vetem se nje pjese tjeter te tokes dhe pasi qe toka eshte e rrumbullaket dhe ne levizje rrethore i bie qe cdo pjese e saj te ngrohet njejte dhe te kete kontakt te njejt me diellin. Ndoshta jam gabim

[lundertari]

jimmychrist shpjegimi i baptist eshte i sakte.
Madhesia e diellit(optike) eshte me e madhe ne perendim, me e vogel ne lindje edhe me e vogel ne zenit.

Pike referimi marrim veten tone ne toke nga ku veshtrojme diellin.
Kjo ndoth sepse atmosfera e tokes ka veti te thithe rrezet e drites se diellit me gjatesi vale te shkurter pra ato jod edhe blu, depertojne me shume ato rreze me gjatesi te madhe te vales pra ato te verdhat edhe te kuqe kur rritet distanca qe ato pershkruajne ne atmosfere. Prandaj ne perendim dielli eshte i kuq dhe i madh.

Temperatuara, lageshtia, avujt e ajrit luajne rol ne krahasim me madhesine optike te diellit ne perendim / lindje te te njejtes dite ose ne madhesine optike
perendim ne dimer / perendim ne vere. Prandaj madhesia e diellit ne perendim ne vere eshte me e madhe se ne perendim ne dimer.

Atmosfera e tokes nuk ngrohet drejtperdrejt nga rrezet e diellit por ato ngrohin token fillimisht pastaj ajo ngroh ajrin prandaj maja e malit eshte me e ftohte se fusha poshte tij megjithese maja eshte me "afer" diellit.
NE hene qe nuk ka atmosfere dita eshte shume e nxehte dhe nata shume e ftohte. Si perfundim nqs ne toke nuk do kishte atmosfere dielli do dukej njesoj lindje, perendim mesdite.

Baptist sa per madhesine e henes dhe diellit qe the se jane te njejta (ne lidhje me distancen e tyre kuptohet ) dhe une nuk isha dakort Dhe sa per orbiten e henes rreth tokes qe the se eshte perfect cikel e verteta eshte me poshte:

Annular vs. Total Eclipses: Lovely solar eclipses are possible because of a lucky coincidence. Although the Sun is about 400 times larger than the Moon, it is also about 400 times farther away. From our point of view, the Sun and the Moon seem to be the same size: 0.5 degrees wide -- but not always! The Moon's orbit around our planet is an ellipse, not a circle, so the width of the Moon waxes and wanes each month by ±7%. Earth's orbit around the Sun is elliptical, too. The angular diameter of the Sun varies by ±2% throughout the year. When the Moon happens to be the same size as or bigger than the Sun, total eclipses are possible. When the Moon is smaller, eclipses can be only annular or partial. On May 31, 2003, the Moon will be smaller than the Sun, and the maximum eclipse will be annular.

Gjithe te mirat.

[Baptist]

Baptist sa per madhesine e henes dhe diellit qe the se jane te njejta (ne lidhje me distancen e tyre kuptohet ) dhe une nuk isha dakort Dhe sa per orbiten e henes rreth tokes qe the se eshte perfect cikel e verteta eshte me poshte:

Annular vs. Total Eclipses: Lovely solar eclipses are possible because of a lucky coincidence. Although the Sun is about 400 times larger than the Moon, it is also about 400 times farther away. From our point of view, the Sun and the Moon seem to be the same size: 0.5 degrees wide -- but not always! The Moon's orbit around our planet is an ellipse, not a circle, so the width of the Moon waxes and wanes each month by ±7%. Earth's orbit around the Sun is elliptical, too. The angular diameter of the Sun varies by ±2% throughout the year. When the Moon happens to be the same size as or bigger than the Sun, total eclipses are possible. When the Moon is smaller, eclipses can be only annular or partial. On May 31, 2003, the Moon will be smaller than the Sun, and the maximum eclipse will be annular.

Gjithe te mirat.

Por une nuk shoh dikund se ato qe kisha thene une me heret per zmadhimin optik te diellit dhe henes ne horizont qe bien ndesh me keto qe ke cituar nga diku.

Te falenderoj per te dhenat plotesuese qe ke sjellur por si sheh une kisha thene:

Hena dhe Dielli jane 1) pothuaj plotesisht te barabarte per nga madhesia optike. Madhesia dhe distanca e Henes jane 2) praktikisht proporcionale me madhesine dhe distancen e Diellit nga Toka. Prandaj disqet e tyre kane madhesi te njejte.

Kjo rastesi(?) 3) ben te mundur eklipsin e plote te Diellit nga Hena. (Se ndryshe nuk do ta mbulonte).

Duke mos cituar ketu edhe te dhenat e mehereshme ne lidhje me ekcentricmin e orbites Henore qe ka vlere prej 0,05e, dhe faktin e permendur me heret se Toka poashtu ka nje orbite ekscentrike (eliptike) distancat ne fjale nuk jan te perhershme, prandaj e kisha thene 1 se jane pothuaj te barabarta por qe nuk jane; 2 se jan praktikisht (distancat) por jo matematikisht proporcionale, dhe se kjo 3) ben te mundur eklipsin e plote, dmth mundeson eklipsin e plote; kuptohet atehere kur i vjen radha.

Prandaj kjo, keto distanca koincidojne periodikisht me madhesite e tyre sferike per secilin qe e fute logjiken ne funksion, simbas atyre qe kisha thene.

Ndoshta sipas mendimit tend eshte dashur te shprehem me shkoqur. Por sic e sheh edhe vet, aty isha i lidhur te spjegoja nje gje qe s'kishte te bente me zenien e diellit. Perkundrazi, aty isha i detyruar te shkoqisja më me force faktin se as hena as dielli nuk i afrohen tokes ne menyre aq drastike (dhe ate vetem brenda pak oresh) sa ta veresh optikisht kete gje. Kur dihet se afrimi i tokes me diellin ndodhe nje here ne vit e jo 2 here ne dite.
Tani te mos e zgjas, se sa me shume sqarime me pak kuptim kane.

p.s.: keto jan njohuri teper elementare per tu dhene kaq shume hapesire, -te gjitha mesohen ne shkollimin primar, andfaj me kete ne mendje u kisharene ndoshta teper siperfaqsisht.

Pershendetje

[FreeZe]

O qyp si mer qenka Dielli nje madhesi se Hena .Dielli eshte 100 here me i madh se Toka per nga madhesia e jo me nga Hena eshte rreth 400 here me i madh.Ndersa per sa i perket mases Dielli ka nje mase 100.000 here me te madhe se Toka dhe se Hena eshte e pa llogariteshme sepse per vete faktin se Hena (1)Nuk ka atmosphere (2)Hena nuk ka evinimente meteorologjike qe do te thote nuk ka as shi,as bore dhe (3) Nuk ka vullkane,termete,tsunami etj etj .Pastaj Hena eshte e perbere vetem prej guresh qe nuk e kane dendesine te larte.

[Baptist]

Cfare thua ore? Pse futesh kur nuk merr vesh?!
O trungrire shko meso leximin se te shkruash paske mesuar
U bere ti do te me tregosh se cfare madhesie paska dieli dhe a ka atmosfere hena mor qerojs!
A ia ke idene se cfare ke ngateruar me keto budallaqe qe ke shkruar?

O qyp si mer qenka Dielli nje madhesi se Hena .Dielli eshte 100 here me i madh se Toka per nga madhesia e jo me nga Hena eshte rreth 400 here me i madh.Ndersa per sa i perket mases Dielli ka nje mase 100.000 here me te madhe se Toka dhe se Hena eshte e pa llogariteshme sepse per vete faktin se Hena (1)Nuk ka atmosphere (2)Hena nuk ka evinimente meteorologjike qe do te thote nuk ka as shi,as bore dhe (3) Nuk ka vullkane,termete,tsunami etj etj .Pastaj Hena eshte e perbere vetem prej guresh qe nuk e kane dendesine te larte.

Mundohu t'i kuptosh njehere vete pastaj bisedojme hahahahah