Nuk ka Mafia shqiptare!

[mjeshtria]

Shqiptaret janë tepër individualistë për të ndërtuar një organizatë kriminale Flet avokatja italiane Ana Maria Kapozuko, që ka mbrojtur në gjykata mbi 120 shqiptarë. Avokatja e familjes Petalli, të akuzuar për trafik fëmijësh në Peskara tregon për abuzimet e gjykatave, prokurorëve italianë, lidhjet me kriminalitetin e kombeve të tjera, si edhe krimin rus, kinez dhe vetë Mafian italiane, etj.

Mentor Nazarko

Anna Maria Capozucco vjen nga Italia dhe kryen detyrën e avokates. Vjen nga qyteti i Peskarës në Italinë Qendrore, i cili njeh një numër të madh shqiptarësh si banorë të tij. Me këtë fluks të madh, njëkohësisht vijnë dhe të këqijat që karakterizojnë në përgjithësi flukset migratore në vende të huaja. Në cilësinë e avokates znj. Capozucco ka patur rastin që të bashkëpunojë e të mbrojë, shumë qytetarë të vendit tonë, rreth 117 çështje. Ajo ka patur rastin dhe të nxjerrë në liri një numër të madh qytetarësh të dënuar padrejtësisht. Gjatë një eksperience relativisht të gjatë si avokate, znj. Capozucco ka patur rastin të analizojë të metat e sistemit italian apo trajtimin e veçantë që ky sistem iu rezervon bashkëqytetarëve tanë. Ka patur rastin të njohë Shqipërinë, një nga arsyet pse ajo di të mbrojë mirë qytetarët shqiptarë, madje është martuar me një qytetar shqiptar, zotin Qemal Morina. Ajo ka ditur të njohë mirë kulturën shqiptare dhe elementë të veçntë të kësaj kulture, të cilët në kontakt me kulturën e vendit mikpritës, Itali, krijojnë probleme apo vështirësi njohje. Nuk mund të arrij në konkluzionin që ta quaj një engjëll mbrojtës të shqiptarëve, por gjithsesi ajo ka kryer një kontribut për të cilin mendoj se duhet vlerësuar.



Përveç se jeni avokate, pikë së pari ju jeni qytetare italiane. Kur ka qenë kontakti juaj i parë me fjalën Shqipëri ose shqiptar?
Në vitin 1991 kam dëgjuar për eksodin shqiptar drejt brigjeve tona, por në mënyrë thuajse indiferente, si shumë lajme të tjera nëpër televizione. Ndërsa më pas, kur fillova të punoj direkt me problemet e shqiptarëve në burgjet tona, pata dhe kontaktet e para të vërteta me shqiptarët.



I referohem më shumë eksperiencës suaj si qytetare!
Unë për Shqipërinë kam dëgjuar nga gjyshi im, pasi në kohën e luftës ai ka qenë në Shqipëri. Gjermanët e kishin burgosur, por ai shpëtoi falë ndihmës së një familje shqiptare.



Atëhere lidhja juaj me Shqipërinë fillon me tregimet e gjyshit tuaj...
Po.



Ndërsa si avokate, në ç’vit ka qenë kontakti juaj i parë me shqiptarët?
Në vitin 1996, në burgjet tona në Peskara.



Pyetja ime e parë ju drejtohet në radhë të parë si qytetare italiane, pasi si qytetare ju jeni dhe konsumatore e medias. Kur e filluat këtë punë, a ishit dhe ju viktimë e steriotipeve të krijuar nga masmedia për shqiptarët, si një komunitet me tendenca të lindura kriminale?
Jo, unë nuk kam patur kurrë paragjykime, as për shqiptarët as për ndonjë kombësi tjetër. Kjo për motivin e thjeshtë se unë jam lindur e rritur në një vend demokratik, ku jam mësuar t’i shoh njerëzit nga pikëpamja humane, dhe jo si shqiptarë, italianë apo gjermanë. Ne kemi një kulturë katolike, një kulturë shpirtërore ku shpirti vjen para aspektit fizik të personit. Duke patur respekt për njeriun si qenie humane dhe fëmijë i zotit.



Por jo të gjithë bashkeqytetarët tuaj, e në veçanti gazetarët, kanë të njëjtin këndvështrim si ju…
Masmedia bën punën e saj, dhe jo gjithmonë puna përputhet me mendimet personale. Më shumë se njëherë i kam bërë vetes pyetjes: si ndodh që kur në një krim përfshihet një shqiptar, shtypi i jep hapësirë të madhe? Sikur të duan të na thonë se: ja e shikoni? Ju thamë. Janë shqiptarët! Sikur ekziston një vullnet politik që dëshiron të asgjësojë, të errësojë një komb të tërë! Pra nëpërmjet historisë së një personi, errësohet një komb, megjithëse përgjegjësia penale është personale.



Le të hyjmë në detajet e punës suaj si avokate. Cila ka qenë çështja më spektakolare që keni hasur, pasi gjatë përvojës suaj keni pasur shumë?
Eksperienca kam pasur shumë, por çështja më e veçantë që kam mbuluar, nga pikëpamja e shkeljes së normave tona, ka qenë ajo e një djali me emrin Roland Xhepa, që momentalisht ndodhet në burgun e Vaqarrit.



E përse kjo është një çështje e veçantë?
Sepse ai është gjykuar në “mungesë”, pra i është dhënë një dënim për vrasje, që nuk i është njoftuar kurrë, ndonëse autoritetet italiane e kanë ditur që ai ishte i mbajtur për të njëjtin motiv në burgjet shqiptare. Në Shqipëri ishte hapur një proces i njëjtë me atë në Itali, për të njëjtën vrasje, i promovuar nga i njëjti prind i të vdekurit. Më pas, rrjedhimisht ky proces në Shqipëri u mbyll, duke qenë se çështja ishte hapur dhe më parë në Itali. Pala shqiptare kishte kërkuar dokumentacionin e procesit, i cili nuk iu dërgua, pasi duke qenë çështje e hapur dhe në Itali, në atë rast Shqipëria do të ishte “ne bis in idem”, dy herë në të njëjtën gjë, ndaj procesit të hapur në Itali. Por edhe pse ky proces u mbyll në Itali, zoti Roland Xhepa është lënë në burgjet shqiptare, pa asnjë titull.



Prej sa kohësh?
Ai ndodhet në burg që nga viti 1996. Më pas doli në vitin 1997 kur u hapën burgjet, vetëm për pak muaj dhe u rikthye përsëri në burg.



U rikthye vullnetarisht?
Jo, u arrestua. Ky djalë e ka gjetur veten në burgjet shqiptare “pa asnjë masë sigurie nga ana e Italisë dhe pa asnjë kërkesë nga autoritetet shqiptare. Unë nuk e di se nën ç’titull ai ndodhet brenda. Në vitin 2000 i është përcjellë nga një “trup gjykues italian për në Shqipëri, ekzekutimi i dënimit të dhënë në Itali, po në mungesë, pra pa qenë i njoftuar më parë. Kjo bie në kundërshtim me rregullat tona, pasi në Perëndim duhen njoftuar dënimet, sidomos kur dihet se ku ndodhet personi.
Eshtë shkelje e së drejtës së mbrojtjes, e cila ështe një nga kriteret bazë të kushtetutës sonë. E drejta e mbrojtjes është një nga të drejtat kryesore të çdo njeriu.



Për çfarë akuzohet ky djalë?
Akuzohet për vrasjen e një djali tjetër shqiptar në Milano. Por, e përsëris, në fillim, kur kam takuar nënën e tij, e cila më tha se djali ndodhej në burg prej një dënimi të dhënë në Itali, u angazhova dhe verifikova nëse gjithçka ishte bërë sipas rregullave. Kur pashë se kishte një shkelje të së drejtës së mbrojtjes, pasi nuk qe bërë njoftimi në bazë të (artikullit/nenit) 179, njoftim për jashtë, siç parashikohet në procedurën tonë të kodit penal, bëra një “rishqyrtim të ekzekutimit ndaj Gjykatës së Krimeve të Rënda të Milanos. Kërkova “rivendosjen në afat, pasi kishte pasur këtë shkelje. Në fillim Gjykata e Krimeve të Rënda të Milanos ma refuzoi kërkesën, ndërkohë unë e apelova refuzimin në Gjykatën e Kasacionit në Romë. Gjykata e Kasacionit e pranoi këtë shkelje dhe e anuloi. Më tej u vendos seanca në Milano, dhe rrjedhimisht u kalua kjo fazë e dytë. Unë bëra të ditur se ishte e nevojshme mbledhja e elementëve vendimtarë të provave, pasi ne duhet të kishim provat, për të konfirmuar këtë dënim. Duke parë se ky ishte një dënim i bazuar në elementë të dhënash” që nuk ishin as të rëndë apo të saktë dhe as të “përputhshëm”. Kështu unë kërkova rihapjen e dosjes, me tërheqjen e armës (pistoletës) dhe dokumentacionin e analizave balistike; mora një kopje të dokumentacionit që ishte në Shqipëri, pasi në bazë të këtyre dokumenteve rezultonte që arma, e cila i është gjetur djalit, nuk është arma me të cilën është kryer vrasja, siç ishte konfirmuar dhe nga policia shqiptare nëpërmjet Interpolit. Kështu që unë kërkova një verifikim, që nuk më është dërguar akoma, por vetëm më kanë konfirmuar dënimin. Këtë dënim unë e apelova në Kasacion, dhe Kasacioni e anuloi.



Cili është statusi i këtij personi sipas ligjeve italiane?
Ky djalë në rast se do të ndodhej në Itali do të ishte i lirë, veç të tjerave, 6 vitet burgim parandalues në rastet e dënimeve mbi 20 vjet, ai i ka kryer. Ai do të ishte liruar për shkak të skadimit të afateve. Ndërkohë që në Shqipëri atë e mbajnë të burgosur.



Ju jeni e bindur për pafajsinë e tij?
Këtu nuk flitet për fajësi apo pafajsi!



A ka pasur ky person precedentë të tjerë penalë?
Jo! Por sidoqoftë mua, personalisht, si avokate nuk më intereson nëse personi është me faj apo i pafajshëm. Mua më duhet të merrem me mbrojtjen e këtij personi, dhe më duhet të vlerësoj nëse sipas rregullave tona ky person mund të dënohet apo jo. Duhet të siguroj zbatimin e rregullave meqenëse ato janë.



Atëhere, ju interesojnë dhe paratë që përfitoni nga kjo punë?
Paratë janë të rëndësishme, por nuk janë gjëja kryesore në jetë. Ekzistojnë dhe kënaqesitë morale dhe shumë vlera të tjera personale.



Unë di që është “sëmundje profesionale” e avokatëve, ajo e mbrojtjes së klientëve të tyre edhe nëse ata kanë kryer vrasje të rënda. Por unë kërkoj të bëjmë një përgjithësim. Cilat janë cilësitë me të spikatura që ju keni zbuluar tek klientët tuaj shqiptare, dmth cili është profili shoqëror tipik i një krimineli shqiptar në Itali? Çfarë janë ata në shumicën e rasteve, fshatarë, të rinj nga periferitë ose qytetet e vogla dhe që vijnë në Itali për të bërë krime?
Nuk ekziston identikiti i kriminelit shqiptar, pasi personi që mund të kryejë një krim, një shkelje ligji ose rregullash, nuk është e thënë të ketë një profil psikologjik të veçantë ose të jetë shqiptar.



Dakord, ky është këndvështrimi juridik, i cili nuk bën dallime kombësie, por ka dhe një këndvështrim social i cili i intereson dhe drejtësisë. Pra cili është prototipi i një krimineli shqiptar?
Në fillim, pra që në 1991 kishte dhe të rinj që kishin qenë kriminelë dhe të dënuar edhe në Shqipëri, por të ardhur në Itali ata kanë arritur të tërheqin në aktivitetin e tyre kriminal dhe djem të mirë që nuk kishin këto tendenca.



Sa çështje keni ndjekur ju?
Nuk numërohen.



Më shumë se 100?
Po! Megjithatë nuk është e rëndësishme.



Ne na intereson pasi, në përgjithësi, nëpër televizionet tona shfaqen prokurorë, të cilët tregojnë se sa persona kanë arrestuar etj., ndërsa këndvështrimi juaj është interesant, pasi jeni nga ana e mbrojtjes, për më tepër nga ana e mbrojtjes italiane për shqiptarët që kryejnë vepra penale.
Unë kam vënë re diçka që në thelb mund të duket e habitshme, por që në të vërtetë unë kam njohur tek të gjithë shqiptarët një bujari vërtetë të sinqertë.



Këtë e keni vënë re pikërisht tek shqiptarët, pasi ju keni pasur dhe klientë të tjerë me kombësi të tjera?
Po pikërisht tek shqiptarët! Ajo që më çudit është se nëse një shqiptar do mund të vinte lirshëm në Itali dhe të rikthehej po ashtu në vendin e tij pa problemin e vizave, unë mendoj se shumica e aktivitetit kriminal nuk do të ekzistonte. Pasi në të shumtën e rasteve krimi ushqehet kur këta persona janë të detyruar, pasi është e vetmja mënyrë ose i vetmi sistem për të dalë nga Shqipëria për të shkuar në një vend tjetër që shihet, si njëherë e një kohë Amerika për italianët.



Gjithsesi kjo lidhet më shumë me veprën penale të trafiqeve, por nuk shpjegon atë pse një njeri vret një tjetër!
Këtu ka një temë tjetër. Duke qenë se Shqipëria është një vend i hapur me botën vetëm pas vitit 1990, e deri para asaj kohe nuk ekzistonte as liria e besimit fetar, kjo, për mendimin tim, ka influencuar shumë në formimin e personalitetit të njerëzve. Pasi shpesh herë nuk krijohet problemi moral nëse vret apo i bën keq një tjetër personi. Shqiptarët janë shpesh impulsivë, instinktivë dhe nuk kanë frena moralë që krijohen vecanërisht prej kulturës së shpirtit.



Atëhere kjo shpjegon edhe pse shqiptarët janë kaq të egër me gratë?
Ndoshta varet dhe nga kjo, nga mungesa e kulturës së shpirtit, ndaj dhe gruaja shihet sikur të kishte më pak vlerë se një burrë. Në të kundërt, unë shoh nëpër festa, dasma dhe manifestime të ndryshme ku kërcehet e këndohet, dhe ku burrat e gratë kërcejnë e këndojnë në të njëjtën mënyrë, në të njëjtin nivel, si pjesë e një populli krenar, ndaj dhe nuk ka diferencime në këto ngjarje të bukura të jetës. Ndërsa në jetën private ndoshta mund të ketë dhe situata të pakëndshme, që për mendimin tim mund të vijnë dhe si shkak i konflikteve psikologjike të brendshme të një kulture, e cila ndodh të përballet me kultura të tjera të ndryshme. Në këtë rast është e nevojshme të kalojë një kohë e caktuar për t’u përshtatur me këtë mënyrë të re të sjelljes ndaj grave dhe fëmijëve.



Peskara është bërë e famshme dhe për faktin e një kronike trafiku fëmijësh, ku shqiptarët dhe italianët ishin në qendër të ngjarjes...
I gjithë problemi, sipas meje, lindi nga një çështje injorance. Sepse problemi i vërtetë është një tjetër.



Ndoshta dhe dëshira për tu pasuruar shumë shpejt?
Unë nuk e di nëse dikush ka dëshirën për tu pasuruar shumë shpejt. Por problemi lind nga fakti se shumë familje nuk arrijnë të bashkohen me fëmijët e vet, pasi nuk kanë një bazë të ardhurash, nuk kanë një kubaturë të mjaftueshme në raport me numrin e fëmijëve, ka disa rregulla fikse për emigrantët që nuk ekzistojnë për italianet. Prandaj kërkohet një sasi të ardhurash, që në shumë raste personi nuk e ka. Në këtë rast personi detyrohet të sjellë një prind ose fëmijë në Itali, duke u sjellur në mënyrë të paligjshme. Kjo çështje kaq e madhe dhe e fryrë, në realitet reduktohet në shumë pak.



Pra nuk bëhej fjalë për trafik fëmijësh të nxitur nga dëshira për të fituar para?!
I vetmi fëmijë, të cilit i pashë emrin, ishte Kujtim Oracio Bonjaku. Ndërkohë unë jam avokate e Angelo Borreli-t dhe gruas së tij, por dhe disa shqiptarëve të përfshirë në këtë proces, të cilëve u janë mbyllur hetimet në Itali, dhe së shpejti do të caktohet seanca paraprake. Por në të vërtetë kemi të bëjmë me një familje të ndershme dhe të qetë italiane, që ka ardhur shpesh në Shqipëri për të sjellë ndihma humanitare. Ata më bënë të ditur se ishte një fëmijë të cilit i kishte vdekur nëna gjatë lindjes...



Që në fakt nuk ishte e vdekur!...
Sigurisht, por unë e mësova këtë më pas. Në atë kohë ai u angazhua me bërjen e dokumenteve të fëmijës për ta sjellë atë në Itali, për t’i dhënë mundësinë e një jete të shëndetshme.



Por ama duke thyer ligjet italiane dhe shqiptare mbi adoptimin e fëmijëve...
Ai nuk donte të adoptonte ose të bënte diçka të tillë, por vetëm t’i jepte një jetë më të mirë një fëmije që kishte mbetur pa nënë. Dha para për të bërë dokumentet që fëmija të vinte brenda regullave në Itali. Kur e pa që nuk po i jepnin dokumentet, ai shkoi në polici. Atje njoftoi autoritetet, duke iu thënë se është ky fëmijë i vetmuar dhe ka nevojë për ndihmë, dhe se ishte i gatshëm ta ndihmonte, duke iu kërkuar atyre ta legalizonin. Vetëm kjo ka ndodhur. Por më pas u gjend në disa situata të çuditshme të fryra pa asnjë motiv. Dhe mos të harrojmë se ky fëmijë iu hoq kësaj familje jo menjëherë, por pas 5 vitesh. Edhe prokurori i ngarkuar me këtë çështje, është një person shumë korrekt dhe serioz, ai kërkoi të njihte vetëm të vërtetën e kesaj ngjarje.


Por ndërkohë shtypi fliste për një trafik të madh fëmijësh!
Nëse kishte fëmijë të tjerë të përfshirë, unë nuk e di, nuk kam parë emra të tjerë. Di vetëm se dhe një person tjetër që është arrestuar për të njëjtin motiv, u lirua menjëherë. Si përfundim doli se ishte kryer një gabim nga ata të cilët kryenin hetimin, pasi nuk dinin si funksiononte sistemi ynë për dhënien e vizave nga ambasada jonë.



Duke marrë parasysh pozicionin kritik të shqiptarëve ndaj sistemit italian, na thoni pak, ju lutem, se cilat janë defektet e këtij sistemi gjyqësor në drejtim të shqiptarëve?
Difekti më i madh është se kur bëhet fjalë për një shqiptar, nuk ka as delikatesë në trajtimin fizik, ose në respektimin e procedurave. Thjesht mbi bazën e një përgjimi, ose të një denoncimi një shqiptar futet në burg. Është shumë më e vështirë atëhere të provosh të kundërtën për të sesa për një italian. Duket sikur mjafton të jesh shqiptar që të merret masa e sigurisë, megjithëse për italianët duhet të plotësohen disa kushte. Është një lloj mbylljeje mendore: duhet ta njohësh personin para se ta paragjykosh. Në një proces tek ne, prokurori mund të hetojë dhe në favor të të dyshuarit, ndërsa në rastin e shqiptarit ndodh e kundërta.



Kur flitet për çështje që nuk janë mbyllur ende, mbase ju jeni pak difensive.
Unë jam e qetë, se kam besimin më të madh në sistemin tonë, pasi në fund të fundit duhet të them se të paktën në rrethin e Peskarës gjykatësit nuk kanë paragjykime, unë nuk kam parë asnjërin me paragjykime.



Pra është policia që e tepron, është policia ajo që ushqen masmedian, e më pas masmedia influencon policinë për të shpallur suksese?
Nuk di të komentoj për këto raste. Por, e përsëris, se nga ana e sistemit tonë gjyqësor ka garanci të plota ndaj sistemeve të tjera. Por ka raste kur edhe mund të gabohet, megjithatë unë nuk shoh mosbesim apo paragjykim. Madje në një çështje të mafias, trafiku droge, prostitucioni, i njëjti president i kolegjit penal pyeste si funksionon sistemi në Shqipëri, ose thoshte i habitur se kjo vulë e noterit shqiptar qënka si tek ne?


Vula e noterit shqiptar?
Po, pasi dokumentet shqiptare në Itali, edhe pse të përkthyera, nuk janë të ligjshëm ose të rregullt. Për t’u marrë në konsideratë, ato duhet më parë të legalizohen nga ambasada.



Na flisni pak për llojin e asistencës që ju ofroni në Itali. Sa çështje keni trajtuar?
Problemet janë të shumta. Ka pasur raste kur disa vajza nuk kishin prindër ose të afërm në Itali dhe e kanë gjetur veten në situata të pakëndshme, dhe së fundmi më kanë kërkuar mua si avokaten e tyre, madje dhe ndihmë gjatë lindjes. Duket e habitshme, por është gjëja me normale në botë.



Ndonjëherë ju përdorni një fjalor juridik pak të vështirë për t’u kuptuar, mund të na shpjegoni me thjesht çfarë ishte kjo çështje?
Fakti që unë jam grua, dhe një nënë gjithashtu, më ka rastisur shpesh të vijnë vajza me probleme të ndryshme, me raste dhe me probleme të llojit nëse të mbajnë ose jo një fëmijë. Unë jam një person thellësisht fetare, dhe gjithmonë kam këshilluar që të mbahet fëmija.



Këto vajza ishin të shtrënguara për të prostituuar dhe të braktisura?
Çdokush bën zgjedhjet e veta, por nga pikpamja njerëzore secila prej tyre është një grua si mua, që në atë moment ka nevojë për një këshillë. Ndërkohe që ka pasur raste në momentin që duhet të shkonin në spital, i kam treguar se ku duhet të shkojnë, pasi në Itali dhe nëse nuk ke dokumente, e drejta e shëndetit vjen para çdo gjëje, pra dhe klandestinët kanë të drejtën e asistencës mjekësore.



Na tregoni pak më shumë për këtë çështje, sa vjeç ishte vajza për të cilën po flasim?
20 vjeç.



Nga ç’qytet vinte?
Nga Lushnja. E shtrova në maternitet dhe një natë më telefonoi duke më thënë se kishte dhimbje e nuk dinte ç’të bënte, më kërkoi të shkoja atje. Dhe shkova, për ta asistuar gjatë lindjes, ndenja me të deri në mëngjes e më pas u largova.



Pas lindjes kjo vajzë iu rikthye jetës së mëparshme?
Jo, aktualisht ajo ndodhet brenda rregullave në Itali bashkë me vajzën e saj.



A jeni takuar më me të?
Disa herë dëgjohemi, disa herë shihemi, siç më ka ndodhur dhe me shumë klientë të tjerë. Kjo më jep kënaqësi, madje për festën e Vitit të Ri më kanë ardhur urime nga shumë prej tyre.



Zonjë, a mund të na bëni një interpretim psikologjik, social, se përse shqiptarët që janë në Itali bëjnë krime, dhe përse disa lloje aktivitetesh kriminale
Së pari, nuk janë shqiptarët ata që bëjnë krimet në Itali. Unë njoh shumë familje e persona të tjerë që bëjnë një jetë të qetë dhe normale.



Flasim për atë pjesë të shqiptarëve që përfundojnë prapa hekurave, e që më pas kanë të bëjnë dhe me ju.

Shumë shpesh, pasi nuk gjejnë dot punë të rregullt, kanë frikë të humbasin dokumentat dhe detyrohen të gjejnë zgjidhje të tjera. Në shumë raste punëdhënësit preferojnë të mos punësojnë me dokumenta, por në të zezë.



Po një person që trafikon drogë në sasi të mëdha? Besoj nuk i ka këto probleme minimale?
Unë nuk kam parë ndonjeri të trafikojë drogë në sasi të mëdha. Më e shumta që kam arritur të shoh flitet për 100 gram, 1-2 kilogram, ndoshta ndonjëherë dhe 40 kilogram e një kuintal. Dua të them se në fund të fundit trafikantin e madh unë nuk e kam parë, dmth në burgjet tona kam parë vetëm ata, të cilët kanë përfunduar aty për motivet që përmenda pak më sipër.



Ju nuk i keni parë vetë këta trafikantë të mëdhenj, apo doni të thoni se shqiptarët përfaqësojnë vetëm një pjesë të vogël të kriminalitetit ndërkombëtar, në këtë rast dhe trafikut nga Afganistani në Evropë (Itali)?
Ata që arrestohen janë thjesht “punëtorë krahu” të krimit, pra që nuk sjellin “gjënë e vet”, ose nuk e dinë që e sjellin, ose nuk e dinë sesa sjellin. Ka kolumbianë, turq, gjermanë, hollandezë, shqiptarë, spanjollë e shumë të tjerë, të cilët unë i kam trajtuar dhe në çështjet e mia, por nuk është ky problemi. Në përgjithësi është shumë e vështirë të zbulosh shqiptarin, i cili trafikon në sasi të mëdha, ndërsa gjendet djaloshi shqiptar, i cili sjell diçka të vogël sa për të fituar diçka, ose babai i familjes, i cili për të siguruar një rrogë në fund të muajit blen pak drogë dhe e rishet atë.



Ju më keni folur dhe për çështje padrejtësie gjatë hetimeve kur autoritetet ose policia kanë akuzuar dhe baballarë, etj.
Po, është e vërtetë dhe kjo ka ndodhur shpesh, pasi tek ne, elementet e provës së mbledhur nga përgjimet, janë thelbësore në proceset gjyqësore. Por duke qenë se nëpërmjet përgjimit zëri i personit transkriptohet, një bisedë shumë e thjeshtë, mund të keqkuptohet dhe kështu lindin gabimet. Ka raste kur dhe fjala më e thjeshtë mund të bëhet shkak për një proces.



A bëhet më e forcuar kjo dukuri në rastet e shqiptarëve?
Për mendimin tim, po! Madje ka patur raste ku janë përfshirë në proces prindërit e fëmijëve vetëm për faktin se mund të kenë shkuar tek Ëestern Union për të tërhequr para. Por është normale për kulturën e shqiptarëve, që nëse një nga fëmijët punon jashtë (në emigracion) t’i dërgojë para prindërve dhe gjithashtu nëse dërgohet kjo shumë, në përgjithësi babai është figura kryesore, i cili bën tërheqjen. Kështu ka ndodhur që si fëmija dhe babai të përfundojnë nëpër gjyqe edhe pse ata mund të mos kenë shkelur ndonjëherë në Itali. Dhe ndodh që prindi të mos ketë asnjë lloj njohurie që i biri, p.sh të jetë i përfshirë në trafiqe të paligjshme. Ka raste kur dikush merr para borxh për të hapur një aktivitet ose për të kryer një ndërtim. Këtu ndodh që policia bën hetime dhe del në përfundimin se ky aktivitet ose ndërtim ka buruar nga të ardhura jo legjitime, pavarësisht se personi që ka marrë borxh nuk është në dijeni të kesaj. Por këto mbeten rrethana hipotetike dhe nuk janë të vlefshme si prova reale. Dhe ndodh që shumë njerëz, të cilët akuzohen në Itali për të tilla arsye, nuk dinë çfarë t’i thonë prokurorit.



Zonjë, në cilësinë e prokurores, pasi keni patur dhe një përvojë si e tillë, a mund të na thoni nëse kjo dukuri nxitet dhe nga gazetat ose organe të specializuara italiane, të cilët flasin për grupe të mëdha kriminelësh shqiptarë, etj.
Unë për mendimin tim nuk besoj se ekziston një krim i organizuar mafioz shqiptar. Kjo për faktin e thjeshtë se shqiptarët janë individualistë. Ndërsa kur ne flasim për një organizim mafioz elementi kryesor është arritja e një qëllimi të caktuar vetëm nëpërmjet bashkësisë së implikuar, ndërsa tek shqiptarët kjo nuk ekziston, ndaj dhe unë e përjashtoj mundësinë.



Po kur flasim për grupe si Ndrangeta, mafien kalabreze etj?
Secili nga këto grupe ka një kod të brendshëm të vetin.



Atëherë fjala “Mafie” është një emërtim me të cilin abuzohet?
Sipas meje, po!



Dmth ju nuk jeni dakort me cilësimet e organizatave të specializuara ndërkombëtare, të cilat thonë se mafia shqiptare është një nga më të rrezikshmet në Evropë?
E përsëris, në këtë rast, mafia nuk ekziston, mafia shqiptare nuk ekziston! Janë vetëm persona që herë pas here për lehtësira mund të përdorin mënyra bashkëpunimi, por gjithmonë në mënyrë individuale, pa organizim, pa parapërgatitje, pa vetëdijen e të qenit pjesë e një grupi të vendosur për të arritur një qëllim antiligjor.



Si i konsideroni atëherë këta persona të arrestuar nga operacioni HAREM, një operacion ndërkombëtar, ku vetëm në Shqipëri u arrestuan rreth 10 veta?
Unë nuk e di si këta persona ishin të lidhur me grupet italiane. Por shoh se, shumë shpesh shtypi juaj hedh në faqe të parë persona thjesht me fillimin e çështjes penale. Dhe tek ne ndodh, por jo kaq shpesh sa këtu. Jo rrallë ju akuzoni shumë shpesh veten tuaj, gjë që shpjegon dhe pse të tjerët janë kaq shumë kritikë ndaj jush.



Ju, keni të bëni me procesin e Haremit?
Në këtë moment, jo. Por e përsëris, unë në Kalabri kam ndenjur për 3 vjet, dhe e njoh mirë situatën atje. Në Kalabri nuk ekziston pothuaj fare mikro-kriminaliteti, pasi aty krimi është i organizuar, mund të ndodhë më kollaj një vrasje se një vjedhje. Në ato zona ku nuk ekziston fuqia e shtetit, rritet potenciali i fuqisë nga poshtë. Për këtë motiv duke qenë më pak nën kontroll, ekzistojnë mundësitë dhe për një person që vjen nga jashtë.



Si mundet një kriminalitet që vjen nga një vend i vogël si Shqipëria, të kontrollojë territorin siç reklamohet nga prokuroria italiane, sepse të kontrollosh territorin do të thotë të punosh me letra, dokumenta, banka, ose të kesh raporte të privilegjuara me shtetin. Dmth, a e kanë grupet shqiptare këtë kontroll?
Sipas meje nuk ekzistojnë këto grupe shqiptare të organizuara që kanë kontrollin e territorit tonë. Maksimumi janë mbështetje apo punëtorë krahu për organizatat tona. Nëse do të ishte kështu, do të shkatërroheshin nga organizatat tona. Do të ishte e turpshme ta pranonim se dikush që vjen nga jashtë kontrolloka territorin tonë! Është njëlloj sikur të na vijë dikush në shtëpinë tonë dhe të na komandojë!


Edhe për krime si trafiku i prostitucionit dhe drogës?
Për mua jo.



Ju merreni me çështje individuale, por bëni dhe analizë të përgjithshme....
Pikërisht për këtë motiv, unë nuk e shoh këtë organizim të shqiptarëve që kontrollon vendet e tjera, shtetet e tjera, ose grupet e vendeve të tjera. Më duket një hipotezë e pavend.



Por një hipotezë që e përsërisin shumë shpesh, shumë të tjerë dhe autoritetet mjaft serioze në vendin tuaj. Psh. Prokurori i përgjithshëm i ANTIMAFIA-s (Vinja)
Unë nuk e di mendimin që ai ka krijuar për këto çështje, por ama një gjë është e sigurtë, shumë shpesh krijohen disa paragjykime të prokurorëve, që kur fillojnë të qartësohen, rikthehen në fillimin e gjërave duke parë se ajo që kishin menduar në fillim nuk qëndron. Kjo ka ndodhur se fundmi në një proces, ku disa persona ishin akuzuar për bashkëpunim në favorizim të hyrjes së klandestinëve për prostitucion, dhe kjo vetëm në bazë të thënieve të një shqiptari tjetër. Ndërsa kur unë pyeta në favor të klientit tim, cili ishte emri i vajzës që ishte sjellë për prostitucion, ai nuk e dinte emrin!.



Atëhere cila është frekuenca e kriminalitetit në komunitetin shqiptar në krahasim me komunitetet e tjera të huaja në Itali: është më e madhe, më e vogël, e mesme?
Sipas meje nuk ekziston kriminaliteti shqiptar më i spikatur. Nëse një shqiptari i krijohen kushtet për të punuar, për të ndërtuar jetën e tij në mënyrë dinjitoze dhe normale, një shqiptar nuk do të rrezikonte jetën e tij ose të shkojë në burg për shumë vjet. Në shumë raste në vjedhjet e shtëpive, kur ka patur shqiptarë të përfshirë, ose kanë qenë të përzier me sllavë, ose të stërvitur nga sllavë. Ose nga arixhinj rumunë. Por nuk mund të injoroj krimin rus apo kinez që nuk ndihet në shtyp, që merren me trafikun e armëve, të prostitutave që janë tmerrësisht të rrezikshëm: janë shumë depërtues. Të mos harrojmë dhe krimin rumun. Apo krimin nigerian për drogën.



Gjithsesi ka dhe italianë, që i kanë kushtet për një jetë më të mirë, dhe përsëri bien në krim. Krimi nuk është privilegj vetëm i të varfërve...

Me raste kur ke shumë (të ardhura ose të mira) mund të bëjë edhe keq. Të kesh shumë, në disa raste të bën të humbasësh ato që janë vlera humane.



Po ata që kanë pak të ardhura?
Ata që kanë pak, dëshirojnë të kenë aq sa për të bërë një jetë dinjitoze. Por nëse një person nuk ka as të ardhurat minimale për t’u ushqyer, si ia bën për të planifikuar të ardhmen? Prandaj unë them, se këtu në Shqipëri, sidomos tani me një qeveri të re duhet të ketë një organizim në një mënyrë të tillë që të rrisin potencialet e zhvillimit për territorin Shqiptar, pasi Shqipëria është një vend i pasur dhe me shumë mundësi zhvillimi, për t’i dhënë punë e një jetë më të mirë njerëzve. Atëhere Shqipëria do të shkojë akoma më mirë dhe me Italinë. Shpresoj që situata të përmirësohet shpejt, në mënyrë të atillë që dhe për të ardhur në Itali ose vende të tjera, të mos ketë gjithë këto probleme për të marrë një vizë. Italia duhet të ndërtojë një politikë tjetër me Shqipërinë. Gjithë këto paragjykime, disa lloj politikash e dobësojnë atë. Duket sikur për të bërë një marrëveshje tregëtare unë dobësoj pozicionin tënd që të fitoj prej kësaj marrëveshje.



Ju mendoni se praktika për të marrë një vizë është shumë e ashpër?
Jashtëzakonisht shumë, gati e pamundur, dhe shpesh përdoret nga grupe ose persona të ndryshëm për të abuzuar.



Një pyetje të fundit, pak më të këndshme (të gëzueshme). Me çfarë merreni në kohën e lirë, kur nuk bëni avokaten?

Më pëlqen shumë të rri në shtëpi, të punoj kopshtin, të pikturoj. Më pëlqen poezia, muzika.

ABC nr.18-Mentor Nazarko
09.01.2006