Shtegu i njohjes

[INDRITI]

Në emër të Allahut, të Gjithmëshirshmit, Mëshirëplotit.
Falënderimi i qoftë Allahut i Cili ka ndriçuar zemrat e njohësve (gnostikëve) me përkujtim gjuhët e tyre i ka përgatitur që t’i falënderohen Atij, trupat e tyre i ka formësuar që t’i shërbejnë Atij. Në kopshtet e intimitetit ata enden, dhe shmangen në strehimoren e dashurisë së Tij. Ai di për ta dhe ata e përmendin
Ai i do dhe ata e duan. Ai është i kënaqur me ta dhe ata me Të.
Pasuria e tyre është varfëria kundruall Atij; e ndiejnë nevojën për zbatimin e asaj çka Ai u ka urdhëruar. Dituria e tyre është shërim për mëkatet; Ai u bëri të njohin mjekimin për zemrën, e kështu u bënë fenerë për dëshmitë e Allahut në tokë dhe çelësa të thesarit të urtësisë që Ai krijoi. prijesi i tyre është hëna në të lindur; udhëheqësi i tyre është drita e shndritshme – më i afërmi dhe më i zgjedhuri ndër njerëz, Muhamedi as, fryti i pastër nga trungu i bekuar, rrënja e të cilit është njëshmëria e Zotit kurse degët, përkushtimi (devotshmëria); trung “as i lindjes as i perëndimit, vaji i tij ndriçon edhe pa e prekur zjarri. Dritë mbi dritë. Allahu udhëzon kah drita e Vet atë që do. Allahu sjell shembull për njerëzit. Allahu çdo gjë di shumë mirë.” (en – Nur, 35)
“Atij të cilit Allahu nuk i bën dritë, ai dritë nuk ka për të pasur.” (en – Nur 40)
Lavdia dhe mëshira e Allahut i takojnë të Dërguarit të Tij; lavd dhe mëshirë, gjurmët e të cilave shndrisin në qiej e ndriçimi i tyre lartohet në kopshtet e përjetësisë. Lavdi dhe mëshira e Allahut qofshin mbi familjen e tij të ndershme dhe shokët e tij të pastër.

[INDRITI]

1-Ndjekësi i shtegut të njohjes

Ndjekësi në shtegun e njohjes është i lidhur për tre gjendje themelore:

1. Frika
2. Shpresa
3. Dashuria

Frika është degë prej diturisë
Shpresa është degë prej bindjes së sigurte
Dashuria është degë prej njohjes.

Dëshmia për frikën është ikja nga mëkati;
Dëshmia për shpresën është të kërkuarit e mëshirës;
Dëshmia për dashurinë është dhënia përparësi të dashurit mbi veten pra sakrifice.
Shëmbëllim për sa u përmend më lart janë qabja, xhamia dhe "haremi:"
Kush hyn në Haremin e vullnetit është i siguruar nga dëmi i krijesave; kush hyn në xhami është i siguruar për gjymtyrët e tij prej të gabuarit ndaj Allahut të madhëruar; kush hyn në Ka’be e ka ruajtur zemrën e tij nga të preokupuarit me diç tjetër veç të përmendurit të Allahut të Madhëruar.
Kur zgjohet njeriu në mëngjes le të shikojë në errësirën e natës dhe dritën e ditës dhe le të mësojë se kur shfaqet njëra, tjetra zhduket. I këtillë është rasti edhe me dritën e njohjes; kur ajo shfaqet, zhduket errësira e të gabuarit të gjymtyrëve të njerëzve (ajo që në errësirë nuk shquhej, në dritën e dijes dallohet në është e drejtë apo jo e kështu mundësohet rregullimi).
Nëse gjendja e njeriut është e atillë që ta bëjë të qetë dhe të gatshëm për vdekjen, ai i është mirënjohës Zotit të Lartësuar në përudhjen (udhëzimin) dhe ruajtjen që Ai i bëri nga mëkatet. Por nëse gjendja e tij është e tillë që nuk e dëshiron takimin me vdekjen, atëherë duhet të vendosë që me përkushtim madhor t’i hyjë rrugës për zgjidhje, duke ditur se nuk ka strehimore tjetër prej Allahut përveç se tek Ai; ashtu si nuk ka mënyrë të ardhjes deri tek Ai përveç se me Të.
Pastaj robi duhet të pendohet për veprat e tij të këqia të cilat i ka vepruar gjatë jetës mbështetur në zgjidhjen e tij të gabueshme; duhet të kërkojë ndihmë nga Zoti i Lartësuar në të pastruarit e jashtësisë së tij nga mëkatet dhe brendisë nga mangësitë; duhet ta këpusë nga zemra e tij brezin e harresës përhumbëse; ta nënshtrojë zjarrin e epsheve; të vazhdojë me ngulm në rrugën e drejtë sepse me të vërtetë dita është dëshmi e Ahiretit (përjetësisë), nata dëshmi e kësaj botë kurse gjumi shembull i vdekjes.
Njeriu përparon po aq sa vepron, kurse pendohet për atë që kalon.
Allahu i madhëruar thotë: “Atë ditë njeriu do të njihet me atë që çoi para dhe atë që la prapa.” (el-Kijameh, 13).

[INDRITI]

Gjendjet e zemrës

Gjendjet e zemrës ndahen në katër lloje:
Lartësimi
Zbulimi
Rënia
Pezulli .
Lartësimi i zemrës është në të përmendurit e Zotit të Lartësuar.
Zbulimi është në kënaqjen me Të.
Rënia është në të preokupuarit e zemrës me tjetër përveç Zotit.
Pezulli (stagnimi) është në shkujdesjen e zemrës ndaj Allahut të Lartësuar.

Shenjat e lartësimit janë tre:
Harmonia,
Moskapërcimi i kufijve të Allahut, dhe
Përmallimi i përhershëm (për afëri me Zotin).

Shenjat e zbulimit janë tre:
Mbështetja në Zotin
Sinqeritet
Bindja me qartësi (Siguri).

Shenjat e rënies janë tre:
Vetkënaqësia/narcisizmi ,
Syfaqësia
Përkujdesja e tepruar ndaj jetës së kësaj bote.

Shenjat e pezullit janë tre:
Mungesa e ëmbëlsisë në adhurime,
Mosneveritja ndaj mëkatit,
Luhatshmëria në dallimin e të lejuarës.

[INDRITI]

Perkujdesja

Celësi i saj është përkujtimi i vdekjes sepse kështu vjen çlirimi nga preokupimet e ngushta të kësaj bote, shpëtimi nga armiku, përforcimi i të kuptuarit se jeta ka kohëzgjatjen e një dite e kjo mund të përmblidhet me të përsiaturit e përhershëm.
Dyert e të përsiaturit janë të zbrazurit e zemrës nga kjo botë. Cfare shpie deri tek kjo zbrazje është mospërfillja ndaj kësaj bote. Shtylla e misticizmit është devotshmëria , kurse kulmi i devotshmërisë është frika ; udhëzuesi i frikës është bindja e pastër dhe e sigurte, rregullimi i bindjes është në të veçuarit dhe në të ndenjurit uritur , kurse plotësimi i veçimit është përpjekja dhe durimi, rruga e tyre është sinqeriteti, dëshmi e të cilit është kërkimi i diturisë. I Dërguari i Zotit sal ka thënë: “Kërkimi i diturisë është detyrë për çdo musliman.” (Ibn Maxheh).

[INDRITI]

4-Qëllimi
Eshtë e domosdoshme për robin që të vendosë një qëllim për çdo lëvizje dhe ndeje të tij. Percillet se i Derguari i Zotit ka thënë: “Veprat janë sipas qëllimeve dhe çdokujt i takon ajo që ka për qëllim…” dhe “Qëllimi (nijeti) i besimtarit është më i mirë se vepra e tij.”
Qëllimet ndryshojnë sipas rrethanave. Ai që vendos dicka për hir të Zotit është në luftë të vazhdueshme me veten; e ndërkaq njerëzit janë të qetë prej tij, sepse njeriu që ka qëllim Zotin kërkon shpërblim prej Tij dhe jo prej krijesave. Për ndjekesin e shtegut hyjnor s’ka asgjë më të rëndë se ruajtja e qëllimit.

[INDRITI]

Të përmendurit e Zotit

Bëje zemrën drejtim të gjuhës tënde. Derisa e përmend Zotin përpiqu të ndjesh ndrojën e robërimit tek Zoti dhe madhështinë hyjnore. Dije se Zotit të Madhëruar i është e njohur fshehtësia e zemrës tënde; Ai sheh edhe veprimin tënd të jashtëm, dëgjon edhe bisedat e tua të fshehta. Kështu pra, pastroje me trishtim (ndaj gjendjes tënde) zemrën dhe ndize në të flakën e frikës, e kur të digjet e të bjerë veli i përhumbjes nga zemra jote, atëherë të përmendurit tënd kundrejt Tij, do të jetë ne lidhje te drejperdrejte me të përmendurit e Tij kundrejt teje : me permendni mua qe dhe Une t'ju permend ju ...(bekareh) " “…kurse permendja e Zotit është më e madhja” (el-Ankebut, 45) sepse Ai të përmend edhe pse është i mëvetshëm nga ti, e ti e përmend Atë nga nevoja për Të.
Zoti i madhëruar thotë: “Vërtet, përmendja e Allahut i qetëson zemrat.” (er-Rraa’d, 28).
Qetësia e zemrës do të jetë në të përmendurit e Allahut, kurse ndroja në zemër është pasojë e kësaj përmendjeje. I Madhëruari thotë: “Besimtarët e vërtetë janë vetëm ata zemrat e të cilëve dridherohen kur përmendet Zoti.” (Enfal, 2).
Drifherimi eshte per dy shkaqe, nga dashuria per Zotin dhe nga frika ndaj tij.
Permendja është e sinqertë kur e përcjell zemra dhe kur prej saj rrënohen të gjitha botëvështrimet dhe mendimet të cilat nuk lidhen me Zotin.

[INDRITI]

Falënderimi

Në çdo frymëmarrje të robit përtërihet një bekim i Zotit për të cilin i duhet të jetë falënderues po aq herë. Trajta më e ulët e falënderimit është që njeriu t’i shohë begatitë e Allahut të Madhëruar dhe të jetë i kënaqur me atë cfare Zoti i dhuron duke mos shprehur ankim.
Falënderimi më i plotë është në të pranuarit me gjuhën e qenies së brendshme, se të gjitha krijesat janë të paafta t’i shprehin Zotit falënderim edhe për pjesën më të vogël të begatisë së Tij edhe nëse arrijnë shkallën më të lartë të përpjekjes (në adhurim dhe njohje). Sepse në vetvete, udhëzimi prej Zotit për të qenë falënderues gjithashtu është begati për të cilën duhet falënderuar në mënyrë që në çdo falënderim njeriu të jetë mirënjohës që iu mundësua falënderimi, dhe kështu deri në pafundësi…
Falënderimi është shprehje që tregon pranimin e bamirësisë sepse kjo është rruga e cila e shpie drejt njohjes së Bamirësit. Allahu i Madhëruar thotë: “Nëse falënderoni do t’ua shtoj të mirat.” (Ibrahim, 7).

Falënderimi është tri llojesh:

1-Falënderimi i perzemert, i cili është të njohësh se begatia është prej të Vetmit Zot e prej askujt tjetër.
2-Falënderimi i gjuhës është të përmendësh se falënderimi dhe lartësimi i përket vetëm Atij.
3-Falënderimi i trupit është të mos i përdorësh gjymtyrët në mëkat por t’ia nënshtrosh Allahut të Madhëruar.

[INDRITI]

Veshja

Veshja është dhuratë e Zotit të Madhëruar për njeriun që kështu të mbulojë trupin e tij, e më e mira veshje është petku i devotshmërisë. Rrobat më të mira janë ato të cilat nuk e preokupojnë zemrën tënde me tjetër përveç Zotit të Madhëruar.
Kur t’i veshësh rrobat përkujto dashurinë e Allahut i Cili i mbulon mangësitë e robërve të Tij (për të mos i turpëruar prej njëri-tjetrit). Së andejmi, mos turpëro askënd duke ia zbuluar mangësinë e cila të është e njohur, por përpiqu të rregullosh mangësitë e shpirtit tënd dhe mbuloji ato me përhershmërinë e nevojës për Zotin në ndreqjen e tyre.
Kur harron mëkatin tënd, kjo është shkatërruese për ty sepse me këtë i zmadhon vetes dënimin për gabimin. Sikur të zgjoheshe nga gjumi i harresës përhumbëse, mëkatet do t’i rreshtoje para syve të zemrës, do të qaje mbi to, do të të kaplonte frika e do të treteshe në turp para Zotit të Madhëruar.

[INDRITI]

Ngritja

Kur të ngrihesh nga shtrati, edhe zemra le të ngrihet nga shtrati i plogështisë së saj, edhe shpirti le të zgjohet nga gjumi i joditurisë. Me tërë qenien tënde ngrihu kah Ai i Cili të ringjalli dhe të riktheu shpirtin. Nxirre shpirtin tënd prej rrëmujës ose mpiksjes dhe ngrihu lart me zemrën tënde në sferat engjëllore. Mos e bëj zemrën tënde ndjekëse të egos sepse ajo anon nga toka kurse zemra nga qielli. Zbatoji fjalët e Allahut të Madhëruar: “Tek Ai ngrihen fjalët e bukura dhe veprat e mira.” (Fatir, 10)

[INDRITI]

Misvaku

Përdore misvakun sepse ai është mjet për pastrimin e dhëmbëve dhe arritjen e kënaqësisë së Zotit. Pastroje jashtësinë dhe brendinë tënde nga ndytësirat e të keqes; shmangi veprat e tua nga turbullirat e syfaqësisë dhe vetpëlqimit; shpluhurose zemrën me përkujtim të sinqertë të Zotit dhe largohu nga ajo që nuk të sjell dobi por të dëmton.