Kino-ditari - Filma të rinj në 2006

[autori]

"VDEKJA E ZOTIT LAZARESCU" - film rumun i Cristi Puiu

titulli origjinal : "Moartea domnului Lazarescu"

Regjizori i ri rumun e prezantoi filmin e tij te dyte ne festivalin e Kanës 2005 prej nga u kthye me çmimin e filmit fitues ne kategorinë "Un certain regard" (Nje farë veshtrimi).

Filmi, te cilin e pashe dje, rrefen odisenë e nje 63 vjeçari rumun, zotit Dante Lazarescu, i sëmurë per vdekje, neper spitalet rumune.

Ngjarja zhvillohet ne ditet tona dhe eshte nje tabllo tragji-komike e gjendjes reale te sherbimit mjeksor ne Rumani dhe e realitetit social te ketij vendi qe aq shume vuajti nga diktatura komuniste. Pergjate dy oreve (ne 30 minutat e para, Lazarescu eshte ne apartamentin e tij duke pritur ndihmen e shpejte) trupi i tij "gjezdiset" nga nje spital ne tjetrin, sepse askush nuk desheron vertet te merret me 63 vjeçarin e semure: mjeku i pare nuk e pranon si pacient, sepse per të, Lazarescu(qe dikur kish qene inxhinjer i nderuar !) nuk eshte veçse nje alkolik i pandreqshem, i dyti, ben nje diagnostike te gabuar te semundjes, i treti eshte nje mjek i mirë, por qe nuk ka vende te lira ne spitalin ku punon, i katerti... , e keshtu me rradhë.

Agonia e 63 vjeçarit (qe fare mire mund te ishte nje shqiptar !) eshte alegori e agonisë sociale qe perjeton vendi i tij, Rumania aktuale, dhe trupi i tij pothuaj kadavër, nuk eshte gje tjeter veçse trupi i dekompozuar i ish Bllokut te vendeve te Lindjes (Bllokut Sovjetik). Por mund te shkohet edhe më larg: filmi evokon shoqerite ne te cilat jetojme aktualisht, te mbushura me egoizëm, indiferencë, vetmi dhe mos-komunikim.

E gjitha kjo e rrefyer me nota te holla humori sarkastike, tipike per vendet e Lindjes, filmi, nje veper filmike qe rrefen vdekjen por qe eshte paradoksalisht nje veper kinematografike TEJET vitale, eshte nje zbritje e ngadaltë ne ferr e zotit Lazaresku, qe jo rastesisht e ka emrin Dante, si per te na kujtuar ferrin e Dantes. Dante Lazarescu ben "xhiron" e spitaleve (4 spitale ne 4 orë !!) sikurse Dantja i madh kalon tek "Komedia hyjnore" nga nje rreth ferri ne nje tjeter!

Film Dantesk !

[autori]

30 Janar 2006:


Shkova pashê filmin e fundit te nje prej regjizoreve aktualë me te medhenj, gjermanit te famshëm HERZOG, autor i "Fitzcrraldo" apo "Aguirre".

"GRIZZLY MAN" eshte nje dokumentar-fiksion dy orësh qe rrefen jeten e Timothy Treadwell, ekologjist amerikan qe kaloi 13 vite te jetes se tij ne Alaska, midis arinjve te egër qe quhen grizzly, per ti mbrojtur ata nga gjuetia e pa-principë dhe nga rreziku i zhdukjes. Herzog perdor ne dokumentarin e tij nje pjese te mire te imazheve filmike qe Timothy Treadwell xhiroi gjate kohes se qendrimit te tij midis arinjve, deri sa nje dite vjeshte ai u gllaberua nga njeri prej tyre.

Nje dokumentar-fiksion pasionant mbi çmendinë humane dhe tejkalimin nga njeriu te kufijve te natyrës: regjizori Herzog njihet prej kohësh si mjeshtër i xhirimeve apokaliptike dhe kete e provon edhe nje here permes "Grizzly man" : cili eshte Timothy Treadwell :nje ekologjist i çmendur?, nje vizioner i ekzaltuar?

Kur Timothy Treadwell, ne shoqerine e te dashures se tij u gllabërua nga nje prej grizzly-t (arinjt e egër), kamera e xhirimit te tij ishte duke punuar, por kapaku kish bllokuar fokusin e kamerës, nderkohe qe zeri funksiononte fare mire. Nje sekuence e filmit tregon regjizorin Herzog duke degjuar me walk-man kasetën me klithmat e Timothy Treadwell-it dhe te fejuarës se tij ne momentin qe ariu grizzly i shqyen dhe i gëlltit te dy, por ne si spektatorë, edhe pse nuk i degjojme ato klithma, kalojme nje nga momentet me te forta qe mund te perjetohen ne nje film.

[autori]

2 shkurt 2006

Filmi i fundit i Spielbergut, "MUNICH" rrefen historine e marrjes peng te 11 sportisteve izrealitë nga frkaksioni terrorist palestinez "Shtatori i zi", gjate Lojrave Olimike te Mynihut te 1972 dhe raprezaljet e ndermarra nga Sherbimet Sekrete Izraelite pas kesaj ngjarjeje qe perfundoi me vdekjen e të 11 pengjeve.

"MUNICH" jo vetem afirmon talentin e Spielbergut por dhe qellimin e tij per te tejkaluar paragjykimet rreth ketij evenimenti te pergjakshem : filmi i tij fton shikuesin të meditojë rreth nje historie kaq komplekse siç eshte konflikti izraelo-palestinez.

Filmi ka ngjallur jo pak polemika, sidomos ne ato qarqe qe konsiderojne qe Izreali nuk duhet te perdorë diplomacinë, por vetem forcën dhe qe quajne te gabuar faktin qe filmi lejon personazhet palestinezê te shprehin pikpamjen e tyre per kete konflikt.

Nje film ambicioz dhe politik qe beson ne forcën e kinematografise si gjeneruese e dialogut ne ndihme te nje paqeje te qendrueshme.

Film pasionant dhe efikas !

[korçar]

2 shkurt 2006

Filmi i fundit i Spielbergut, "MUNICH" rrefen historine e marrjes peng te 11 sportisteve izrealitë nga frkaksioni terrorist palestinez "Shtatori i zi", gjate Lojrave Olimike te Mynihut te 1972 dhe raprezaljet e ndermarra nga Sherbimet Sekrete Izraelite pas kesaj ngjarjeje qe perfundoi me vdekjen e të 11 pengjeve.

"MUNICH" jo vetem afirmon talentin e Spielbergut por dhe qellimin e tij per te tejkaluar paragjykimet rreth ketij evenimenti te pergjakshem : filmi i tij fton shikuesin të meditojë rreth nje historie kaq komplekse siç eshte konflikti izraelo-palestinez.

Filmi ka ngjallur jo pak polemika, sidomos ne ato qarqe qe konsiderojne qe Izreali nuk duhet te perdorë diplomacinë, por vetem forcën dhe qe quajne te gabuar faktin qe filmi lejon personazhet palestinezê te shprehin pikpamjen e tyre per kete konflikt.

Nje film ambicioz dhe politik qe beson ne forcën e kinematografise si gjeneruese e dialogut ne ndihme te nje paqeje te qendrueshme.

Film pasionant dhe efikas !

Aspak dakort!!!
"Talenti" i Spilbergut tashme eshte i konfirmuar : talenti i tij qendron vetem tek fakti qe eshte nje nga me te miret per te bere filma spektakel. Dhe pikerisht ketu qendron dhe problemi i Spilbergut, ne ate qe talenti i tij nuk eshte i gjitheanshem, qe ky lloj talenti eshte dhe gropa e tij, dhe duket me se qarte ne kete film... Per ti dhene sa me shume besueshmeri spektaklit te tij, perveç faktit qe subjekti i filmit eshte nje ngjarrje e vertete, Spilbergu ben ne fillim te filmit nje rindertim (kontekstualizim) te ngjarrjes me ane te imazheve te arkivuara qe i perkasin asaj kohe... Bujrum spektakli! Aq me shume qe filmi nuk ka asgje interesante ne ate qe çdo kush prej nesh eshte me se ne dijeni te konfliktit izraelo-palestinian. Per mua filmi nuk ndesh ne asnje ide te re, nuk pretendon asgje te re dhe aq me shume kompozohet nga nje perberje etiko-morale qe i perket opinionit me te gjere. Vetem perfitim rasti per te bere dhe njehere me shume nje spektakel ylberi per nje çeshtje kaq te nderlikuar dhe te nxehte. Pra per mua nuk ka asnje fare etike nga ana e regjizorit... dhe si rrjedhoje as me intereson fare. Jam gati ta paguaj edhe njehere bileten per te pare nje rishfaqje te E.T. apo Lista e Shindlerit, por jo Munihun... Te rrime shtrember e te flasim drejt : Spielbergu eshte kineast pak i cekte per sa i perket temave te nxehta siç eshte konflikti izraelo-palestinian. Pa thene qe Spielbergu eshte pak a shume pjese e angazhuar ne kete konflikt, sepse eshte vete çifut.

Dhe spo flas aspak per polemikat politiko-morale qe ndersjell filmi... I rashe shkurt!

[krishna]

Nuk përtypet ideja që një regjizor i tillë si Spilberg-u,të bëjë katrahura të tilla,vetëm për një rigjenerim të një historie që nuk interesohet aspak për të ardhmen.Një film i dobët nese do të marrim një të tillë qëndrim përballë kësaj loje alla hollivudiane.Edhe një herë tjetër,një regjizor që ka kontribuar në artin e shtatë me shumë forcë dhe dëshirë krijuese,na tregon se koha është e tillë,që t'ju lëje vend ideve,imazheve dhe të rejave që aq shumë ka nevojë kinemaja,dhe jo për box-office,siç edhe autori,shpesh herë bën ndërlidhje;paraja vret artin dhe paralizon atë që ka për detyrë për ta krijuar.Të sabotohet një kinema e tillë,hileqare dhe shkatërruese për artin e shtatë.

Spilberg,besoj se e gjen një vend si profesor,se si regjizor,po tallet.

[autori]

Aspak dakort!!!
"Talenti" i Spilbergut tashme eshte i konfirmuar

Nuk di pse, por nuk jam shume partizan i idesë (qofsha i gabuar !) qe nje artist nuk ka nevoje ta rikonfirmojë talentin e tij. Po me kujtohet Gerard Deupardieu qe nuk pushon se theni "S'kam ç'konfirmoj më, i kam konfirmuar te gjitha", dhe rrofte sebepi per te lujatur ne role dhe filma njëri më debil se tjetri... (De Niro ben identikisht te njëjtën gjë...).

talenti i tij qendron vetem tek fakti qe eshte nje nga me te miret per te bere filma spektakel.
Dhe pikerisht ketu qendron dhe problemi i Spilbergut, ne ate qe talenti i tij nuk eshte i gjitheanshem, qe ky lloj talenti eshte dhe gropa e tij, dhe duket me se qarte ne kete film... Per ti dhene sa me shume besueshmeri spektaklit te tij, perveç faktit qe subjekti i filmit eshte nje ngjarje e vertete, Spilbergu ben ne fillim te filmit nje rindertim (kontekstualizim) te ngjarjes me ane te imazheve te arkivuara qe i perkasin asaj kohe... Bujrum spektakli!

Si duket, kur kemi pare filmin, e kemi pare të dy me paragjykime, por me paragjykime qe shkojne ne sense te ndryshme: ti, i influencuar nga fakti i njohur (ndaj PLOTESISHT opinionin tend !!) qe Spielberg eshte mjeshter i spektaklit, ke gjetur elemente te spektaklit ne çdo pjese te tij (p.sh. mua me duket normale perdorimi i arkivave ne fillim te filmit: psre Spielberg-u nuk ka te "drejtë" ti perdorë ato, ndersa Clooney po? (tek "Good night and good luck").
Ndersa une, i nisur nga bezdia qe më pat sjelle pjesa e dyte e "War of the Worlds" dhe sidomos zgjidhja konsensualo-komerciale e fundit te filmit, me sa duket, më eshte dukur nje lumturi fakti qe "Munich" eshte shume here më i ndershëm, artistikisht, se "War of the Worlds" (nuk di sa je dakort me kete konstatim timin por, me sa me kujtohet, ti e ke pelqy asokohe më shumë se unë filmin ne fjalë ...).

Per mua filmi nuk ndesh ne asnje ide te re, nuk pretendon asgje te re

Ka fort mundesi te jete edhe keshtu siç thua ti. Pra, nese e kuptoj mire, ne nje farë menyre, ty te ka bezdisur mos-pozicionimi i Spielbergut ne raport qofte me kete fragment te konfliktit izrealo-palestinez, qofte edhe me gjithe konfliktin, ne pergjithësi. Cuditerisht, mua jo ! Une e kuptova keshtu : "Voilà historia, sekush le ta interpretoje me nuancat e deshiruara". Por te kuptoj shume mire ne shqetesimin tend.

Vetem perfitim rasti per te bere dhe njehere me shume nje spektakel ylberi per nje çeshtje kaq te nderlikuar dhe te nxehte.

Si duket, mbajtja e vazhdueshme parasysh nga nga ana ime pikerisht e ketij fakti (pra qe behet fjale per nje koflikt tejet te nderlikuar, biles më i nderlikuari qe njeh shek XX), mund te më ketë ndihmuar, ne menyre inkoshiente, ta pelqej (appréciation) filmin, qofte kjo edhe thjesht per faktin e thjeshte se na mundëson, qofte dhe spektakolarshëm, t'i rikthehemi here pas here historise izraelo-palestineze.

Spielbergu eshte kineast pak i cekte per sa i perket temave te nxehta siç eshte konflikti izraelo-palestinian. Pa thene qe Spielbergu eshte pak a shume pjese e angazhuar ne kete konflikt, sepse eshte vete çifut.

Po tani, kur s'ke pulën, do hash sorrën...! Kush tjeter po guxon ta trajtoje kete temë? Vjet kam pare 5 filma izrealitë, te pestë goxha të mirë, por jo frontalë ne raport me konfliktin ne fjalë ("Avanim", "Cadeau du cièl", "Mon trésor", "Free zone", "Prendre femme"). Mbetet dokumentari i Avi Mograbi-t "Pour un seul de mes deux yeux", por kuptohet, i parë nga nje publik tejet i ngushte, pra me nje impakt pothuaj te pallogaritshëm...

Sa per angazhimin e tij (origjina e tij çifute), sinqerisht, filmi m'u duk shume here me teper pro-palestinez se sa por-izrealit, nese do te mund te flasim per "pro" e për "kundra", edhe pse jam dakort me ty qe thellë-thellë, ai nuk eshte as njera, as tjetra. Ndofta ka dash te na thote se eshte nje konflikt i pa-zgjidhshëm (une pjeserisht, keshtu e "lexova" filmin). Dhe më konvënoi...

[autori]

"SANGRE", filmi i regjizorit më te ri pjesëmarres ne Kanë (Amat Escalante ka veçse 26 vjeç !), eshte nga te fundit filma të prezantuar ne Festivalin e Kanës e që ende nuk kish dalë ne ekranet e kinemase.


Ka nje lidhje midis "SANGRE" te Amat Escalante-s dhe "Batailla en el cielo", film meksikan i Carlos Reygadas http://www.forumishqiptar.com/showpo...7&postcount=66 : Escalante ka qene asistent regjizor i Reydegas dhe ky i fundit, eshte producent i "SANGRE".

Ajo qe i lidh keta dy regjizore nuk eshte vetem fakti qe filmojne jeten ne Meksikë, por fakti se te dy e veshtrojne dhe e filmojne jeten ne menyre frontale: te dy arrijne te filmoje personazhe qe pothuaj askush nuk ka deshire ti shikoje si personazhe te nje filmi. Behet fjale per personazhe te tille te jetes qe ne gjuhen shqipe, etiketohen me nje cinizëm te pashoq si njerëz koti, pra per personazhe, jetët e te cileve gati-gati do dëshironim t'i injoronim ose akoma më mirë, te mos ekzistonin fare.

Por ato ekzistojnë! Anti-heroi i filmit quhet Diego. S'mund te thuhet se eshte i bukur, s'mund te thueht se ka nje pune interesante (punon roje dere ne nje Gjykatë). Ne mbremje, kur kthehet ne shtepi, e pret e shoqja, Bianca, shume më e re se ai por aspak më e bukur e qe punon ne nje fast-food japonez.

Jeta e tyre eshte e nje monotonie heroike : flasin pak, shikojne ne mbrëmje ulur ne kanapé telefilma rozë ("Prescilla ma drodhi me John-in, qe eshte dashnori i Samantës!"), ***** mekanikisht tek e njejta kanapé, por pa ndonje pasion te veçante. E megjithate, Bianca, e shoqja, eshte xheloze per vdekje, eshte posesive.

Me pas ndodh diçka e forte ne historine e perditshmerise se tyre te rendomtë, por e gjitha kjo eshte filmuar me nje anti-dramaticitet qe nuk te shtyn te emocionohesh "me zor". E prap se prap filmi eshte i mrekullueshem: ndriçimi, fokusimi, planet filmike e bejne filmin fashinant dhe gati-gati pervers ne fashinacionin qe qe ai ndjell.

"SANGRE" eshte nje film turbullues, "i çuditshëm", nje film mbi frustracionet (sikletet) e qenies njerezore, mbi vetminë, mbi indiferencen, mbi tmerrin e perditshmërisë. Nje film aspak komod (confortable) por nje film... ESENCIAL !

(Extraordinaire premier film, c'est du Bruno Dumont mexicain - Dumont est mon réalisateur français préféré).

[peoples]

kush eshte spilberg-u(?)

Tre ore te shpejta,lufte,q.irje,vrasje,gjak artificial,egersi,urrejtje,dashuri,mençuri,tradhti franceze,besnikeri,çifuteri,myslimanizem,idiotesi, amerikanizem,force,djerse,femra dhe pabesia qe i karakterizon deri ne vdekje:e,çfare tjeter per nje rrenje filmike qe ben spektakel me kete histori te dhimbshme,por dhe te rendomte,meqenese jemi ne 2006;e,qe nuk eshte se ka qene e vetmja,te tjera,me te dhimbshme,kane pasuar.Pra,nje spektakel,qe te ngjesh ne kolltukun e kinemase(kinemaja ku isha une,poshte apartamentit,e kishte vendosur ne nje salle te vogel.Bravo mk2 gambetta!) dhe zhgenjehesh nga zgjedhja per te pare nje film,e keshtu shikon vetem nje show qe po ecen mire ne treg sepse njerezit kane nevoje per délir.

super spilberg-u(?)

[autori]

Javen qe kaloi pashë "13 tzameti", ku fjala "tzameti" nuk eshte gje tjeter veçse fjala turke qamenti, fundi i botës. Shifra 13 eshte e famshmja shifer qe per disa sjell fatkeqesi, per disa te tjere, fat.

Nuk eshte rastesi qe filmi titullohet keshtu, pasi regjizori i tij, 27 vjeçari Gela Babluani ka lindur ne Gjeorgji (Tbilisi) por jeton ne France prej 10 vitesh. Ky eshte filmi i tij i parë: BISMILAH !

"13 qameti" ka fituar dy trofé te rendesishme: Cmimin "Future Lion" pra te "Luanit te arte per filmin e parë te nje regjizori te ri" ne Mostra di Venezia 2005 si dhe "Grand Prix" ne Festivalin e filmit Indipendent ne Sundance 2006. Dy çmime tejet me peshë: MARSHALLAH !

Githe ketyre çmimeve, bismilah-ve dhe marshallah-ve, po tu shtosh faktin qe Fox, Universal, Columbia et DreamWorks jane ne garë se kush e kush te bleje më parë te drejtat e autorit per te bere nje remake alla hollywood-ian te filmit ne USA, i bie qe filmi te jete vertet qamet interesant !

Dhe ne fakt, edhe eshte, edhe nuk eshte. Por mua personalisht, më ngjiti. Behet fjale per nje thriller (suspens), i gjithi në nje bardhë e zi gati të pisët, qe tregon historine e nje djaloshi 22 vjeçar, i cili punon si riparues i çatise se nje shtepie private, pronari i ce ciles, diten qe merr nje leter, vdes nga nje over-dozë. Letra, e cila i bie ne dore djaloshit, eshte nje ftesë "per tu bere i pasur", por per kete duhet shkuar ne nje shtepi te izoluar, ne periferine e nje qyteti, ku dhe zhvillohet nje lojë... makabre, por ku fitohen shume parà !

Opinionet jane shume kontradiktore per kete film: disa mendojne se behet fjale thjesht per nje film cinik, sadist, vicioz, tangërlliks; te tjerë mendojne se eshte fjala per zbulimin me te rendesishem kinematografik te vitit.

Gjithsesi, nje gje eshte e sigurt: duhen parë filmat ne vijim te 27 vjeçarit gjeorgjian per te dhene nje gjykim me te sakte mbi interesin qe ai paraqet si regjizor i talentuar (apo i pa talentuar).

KISMET !

(web site i filmit: http://www.numero13.com/

[autori]

"Walk the line" eshte nje biopic (biography picture = film biografik) mbi jeten e kengetarit amerikan country-rock te viteve '60 Johnny Cash.

Eshte bere e modës keto vitet e fundit qe Hollywood-i te prodhoje filma biografike mbi jeten e yjeve te muzikes (po me kujtohet "Ray" mbi jeten e Ray Charles etj etj). Problemi eshte se te gjithe keta film ngjajne tmerresisht me njeri-tjetrin : ndryshon vetem personazhi ! C'ështe më ironike, eshte titulli i filmit: vertet qe ai e meriton te quhet "Walk the line", pra "Ec drejt", ndiq linjën qe kane ndjekur tashmë filmat e tjere biografike dhe ... kaq.

Ajo qe eshte per te ardhur akoma më keq, eshte se filmi nuk na rrëfen asgje mbi muzikën country ne Tennessee (Memphis), asnje fjale te vetme per transfigurimin e kesaj muzike ne rock, por merret vetem me nje ide fikse te cilën e kthen ne obsesion: portretin e June Carter (luajtur nga aktorja Reese Whiterspoon), te dashurën e Johhny Cash, e cila falë zërit dhe faktit qe eshte lindur ne Tennesse, shtyp totalisht portretin e Jonny Cash (luajtur nga Joaquin Phoenix) te cilit i eshte bere nje prerje busti gjate gjithe filmit, per te maskuar injorancën e tij ne raport me kitarrën.

Si rrallë ndonjehere, dola nga salla ne treçerek te filmit...