Katastrofat natyrore ngjarjet e vitit

[Davius]

Catherine Davis
Korrespondente e BBC-së

Një sondazh i komisionuar nga Shërbimi Botëror i BBC-së tregon se shumica e njerëzve në të gjithë botën cilësojnë katastrofat natyrore si ngjarjet kryesore të 12 muajve të fundit.

Sipas tij, 24 për qind e personave të pyetur përmendën cunamin dhe uraganet që goditën Shtetet e Bashkuara si ngrjarjet kryesore të vitit.

Lufta në Irak ishte një nga ngjarjet më të përmenduara në sondazh.

Më shumë 32 mijë njerëz u pyetën në 27 vende gjatë sondazhit që u mundësua nga firma ndërkombëtare GlobeScan dhe studiuesit nga universiteti i Marilandit në SHBA.

Në një kohë kur teknologjia duket sikur i ka dhënë njerëzimit kontroll mbi natyrën, 12 muajt e fundit rikujtuan forcën e kësaj të fundit.

Pesëmbëdhjetë për qind e personave të pyetur në sondazh, thanë se cunami ishte një prej ngjarjeve më të rëndësishme të këtij viti.

Nëntë për qind e të anketuarve identifikuan uraganin Rita dhe Katrina. Ndërsa për të të tjerët, - 15 për qind - lufta në Irak ishte ngjarja kryesore. Jo vetëm që ishte e rëndësishme në rradhët e irakianëve, por ajo u quajt e rëndësishme edhe nga të anketuarit në Korenë e Jugut, Spanjë, SHBA dhe Turqi.

Ngjarja e katërt më e përmendur e vitit ishte vdekja e Papa Gjon Palit të Dytë dhe inagurimi i pasardhësit të tij.

Bombat e korrikut në Londër ishin ngjarja kryesore për katër për qind të të anketuarve. Ndërkohë në mesin e britanikëve vetëm shtatë për qind i përmendin sulmet. Ato përmenden më shumë nga ganezët, australianët dhe koreanojugorët.

Ajo që bie më shumë në sy në sondazh është ngjashmëria në vlerësimet në të gjithë botën.

Tre ngjarjet kryesore të përmenduara gjatë anketimit janë edhe ngjarjet më të përmendura në vendet e anketuara, një shenjë kjo që sipas analistëve i detyrohet globalizmit.

.........

Cila ishte per ju ngjarja e vitit 2005?

[iliria e para]

Të gjitha ngjarjet që tronditën 2005

Nga vdekja e Papës deri te uraganet në SHBA


Nuk ka qenë aspak një vit i lehtë për botën. I ngarkuar me ngjarje të rëndësishme politike, fatkeqësi natyrore, rritje tensionesh, por edhe përpjekje për t’u dhënë fund konflikteve, 2005-a ka përmbyllur një periudhë kohore me shumë dëshpërim, por edhe me shpresë. Vdekja e papës, zgjedhjet në Irak, tërheqja izraelite nga Gaza e uraganet që “gjunjëzuan” Amerikën ishin vetëm disa nga ngjarjet kryesore të vitit që lëmë pas. Ndërsa, tërmetet në Indonezi e Iran, një sërë fatkeqësish ajrore gjatë verës dhe krizat e vazhdueshme në Lindjen e Mesme si dhe brenda bllokut europian rikthyen shqetësimin se problemet s’kishin të mbaruar. Përsa i përket Ballkanit, situata duket më pozitive, pasi komuniteti ndërkombëtar nxiti nisjen e negociatave për statusin përfundimtar të Kosovës, ndërsa Kroacia siguroi nisjen e bisedimeve për anëtarësimin në Bashkimin Europian e Maqedonia mori statusin e vendit kandidat.

Termeti
Viti “nisi” me pasojat tragjike të cunamit aziatik që ndodhi më 26 dhjetor të vitit të kaluar. Qindra mijëra të vdekur në 12 vende aziatike ishte bilanci i viktimave të dallgës gjigande të shkaktur nga një tërmet nënujor. Mes dëshpërimit dhe frikës së lindur rishtas, e gjitha bota u bashkuar për të vajtuar për viktimat e tragjedisë e për të ndihmuar të mbijetuarit. Dhjetëra histori të dhimbshme u publikuan në faqet e shtypit, ndërsa disa muaj më pas u zbuluan edhe skandalet e ndihmave dhe mungesa e përgatitjes së vendeve për tërmete të reja nënujore. Iraku dëshmoi edhe këtë vit se mbetet një zonë e nxehtë e globit, pas ritensionimit të situatës dhe shtimit të sumeve të rebelëve ndaj trupave amerikane e ndërkombëtare. Tre zgjedhjet që u zhvilluan gjatë vitit rikthyen disi shpresën, edhe pse në vend vazhdon lufta për pushtetin.

Papa
Vdekja e liderit shpirtëror të katolikëve në muajin prill i dëshpëroi tej mase besimtarët. 26 vitet e papatit të Papa Gjon Palit II u dominuan nga përpjekja e vazhdueshme për mbylljen e konflikteve dhe nxitjen e paqes, ndërsa për papën e ri, Benediktin XVI, analistët parashikojnë një periudhë pak më të vështirë drejtimi.

Gripi
Gripi i shpendëve i riktheu botës panikun nga një fatkeqësi e re natyrore. Virusi i rrezikshëm H5N1 u përhap me shpejtësi nga vendet aziatike drejt Rusisë dhe Europës, duke krijuar shumë shqetësim mes njerëzve. Medikamenti që u propozua si shpëtimi i vetëm kundër gripit solli përfitime të mëdha për kompanitë farmaceutike, por nuk largoi dot panikun.

Terrorizmi
Terrorizmi u rikthye këtë vit me sulmet në metronë e Londrës që shakktuan 56 të vdekur dhe qindra të plagosur, por më shumë se gjithçka i treguan botës se rreziqet nuk kanë kaluar ende. Nga ana tjetër, BE-ja dhe SHBA-ja u përballën këtë vit me kriza në forma të ndryshme. Franca dhe Holanda rrëzuan Kushtetutën e parë Europiane, dokumentin për të cilin ishte punuar dy vjet radhazi, duke hedhur dyshime mbi të ardhmen e Europës së bashkuar.

Skandali
Ndërkohë, presidenti Bush, inagurimi i të cilit u bë në fillim të vitit 2005, pas rizgjedhjes në tetorin e kaluar, u përball me një sërë skandalesh e shumë vështirësi. Administrata u përfshi në skandalin e zbulimit të identitetit të një punonjëseje të CIA-s dhe më pas edhe në atë të përgjimeve të qëllimshme. Një tjetër agjenci shtetërore, CIA, u akuzua për ngritjen e burgjeve sekrete në Europë dhe përdorimin e torturës ndaj të dyshuarve për terrorizëm. Amerika u përball në shtator me një tjetër fatkeqësi natyrore, disa uragane të njëpasnjëshme, që shkaktuan shumë të vdekur e dëme materiale.

Terheqja
E ndërkohë në Lindjen e Mesme, Izraeli vendosi të tërhiqet nga qëndrimi i tij i përhershëm ndaj palestinezëve duke hequr kolonitë hebreje nga Gaza e duke i hapur rrugë marrëveshjes së paqes. Por, po në këtë rajon, një president ultrakonservator u zgjodh në krye të shtetit iranian, duke shtuar mundësitë për izolimin ndërkombëtar të këtij vendi, pas një sërë deklaratash radikale kundër Izraelit dhe SHBA-së. Viti u mbyll me premtimin amerikan për reduktimin e trupave ndërkomëbtare në Irak, në një përpjekje për të rikthyer besimin në këtë vend e për të normalizuar situatën në Lindjen e Mesme. Një shpresë e re për vitin që vjen.

Cunami në Azi
Viti “nisi” një ditë pas Krishtlindjeve të 2004-s me, me cunamin aziatik që goditi 12 vende dhe solli për pasojë vdekjen e mbi 250 mijë personave. Qindra mijëra vetë mbetën pa shtëpi, ndërsa e gjithë bota u angazhua për të ndihmuar banorët e zonës. Pavarësisht masave të marra, edhe sot banorët e këtyre zonave nuk janë të sigurtë nëse mund t’u shpëtojnë pasojave të një cunami të ri.

Zgjedhje në Irak
Iraku zhvilloi tre herë zgjedhje gjatë këtij. Më 30 janar mijëra votuan për të zgjedhur një qeveri të re që do të krijonte bazat për hartimin e kushtetutës dhe do ta çonte vendin drejt zgjedhjeve të reja. Në tetor u votua për kushtetutën e re të vendit dhe në dhjetor u zhvilluan zgjedhjet për asamblenë e re, edhe pse ky votim nuk arriti të qartësonte koalicionet që do të marrin pushtetin.

Vrasja e Haririt
Një autobombë shkaktoi vdekjen e ish-kryeministrit libanez, Rafik Al-Hariri më 14 shkurt të këtij viti. Dyshimet ranë mbi Sirinë dhe kjo shkaktoi një krizë të madhe mes Bejrutit dhe Damaskut dhe protesta massive në Liban, që rrezikonin luftën civile mes forcave politike prosiriane dhe atyre nacionaliste. Kjo nxiti një hetim ndërkombëtar dhe solli për pasojë largimin e trupave siriane nga Bejruti, por hodhi dyshime mbi imazhin ndërkombëtar të Sirisë.

Gripi i shpendëve
Frika e një pandemie të gripit të shpendëve përfshiu botën që në muajin mars të këtij viti. Në Vietnam u raportuan 41 vdekje, në Indonezi epidemia shpërtheu në disa vatra. OBSH-ja njoftoi për një rrezik të madh për botën, ndërsa virusi H5N1 arriti deri në Rusi e më pas edhe në vendet e Ballkanit. Vaksina Tamiflu kundër gripit solli përfitime kolosale për kompanitë farmaceutike, por nuk zbehu frikën e pandemisë.

Vdekja e Papës
Papa Gjon Pali II vdiq më 2 prill, pas një papati 26-vjeçar që pati ndikim të rëndësishëm në historinë e botës. Mbi 300 mijë vetë morën pjesën në funeralin e tij që bashkoi liderët e botës. Pasardhësi i tij, Papa Benedikti XVI, u zgjodh relativisht shpejt, më 18 prill. Shumë analistë parashikuan një papat të ri të vështirë përballë sfidave të reja të katolicizmit dhe njerëzimit.

Kriza e BE-së
Më 29 maj, votuesit francezë refuzuan të miratonin Kushtetutën Europiane dhe tre ditë më pas edhe votuesit holandezë votuan kundër saj. Kjo shkaktoi një krizë të madhe në Bashkimin Europian, hodhi dyshime mbi bazat e bllokut dhe vuri në dyshim edhe procesin e zgjerimit të tij, gjë që rrezikon direkt anëtarësimin e vendeve të Ballkanit në BE. Kriza u thellua me mosmarrëveshjet për buxhetin, që u zgjidhën vetëm në fund të vitit.

Sulmet në Londër
Më 7 korrik, katër sulme me bomba ndodhën në sistemin e transportit publik në Londër në orët e para të mëngjesit. Sulmi terrorist shkaktoi 56 të vdekur dhe qindra të plagosur dhe riktheu frikën e atentateve të fondamentalistëve. Menjëherë pas kësaj, Britania nisi një fushatë të ashpër kundër të dyshuarve për terrorizëm, gjë që shkaktoi edhe incidente me komunitetet islamike.

Tërheqja e Izraelit
Pas 38 vitesh pushtim, Izraeli nisi më 15 gusht tërheqjen nga Rripi i Gazës dhe Bregu Perëndimor, duke i hapur rrugë procesit të paqes në Lindjen e Mesme. Plani i kryeministrit, Ariel Sharon, sidoqoftë, shkaktoi pakënaqësi mes elementëve radikalë izraelitë, të cilët kundërshtuan heqjen e kolonive hebreje nga zonat e pushtuara gjatë luftës së vitit 1967. Sharon ka krijuar tashmë një parti të re dhe synon të vazhdojë dominojë politikën izraelite.

Uraganet në SHBA
Tri “gra” gjunjëzojnë Amerikën. Fillimisht uragani Katrina godet Nju Orleansin, duke shkaktuar 1300 të vdekur dhe dëme që arrijnë në 130 miliardë dollarë. Ndërsa më pas uraganet Rita dhe Vilma godasin zonën e Teksasit, Meksikës dhe Karaibeve, duke shkaktuar shumë dëme dhe duke vënë përballë vështirësive të reja administratën amerikane, që sapo ka kaluar një skandal lidhur me fondet e rindërtimit për zonat e goditura nga uragani Katrina.

Skandalet e Uashingtonit
Viti mbyllet me një sërë skandalesh që trondisin administratën e presidentit amerikan, George Bush. Zbulimi i identitetit të një agjenteje të CIA-s çoi në bankën e të akuzuarve këshilltarin e zëvendëspresidentit, Dik Çenej. Pas kësaj, Europa akuzoi SHBA-në se kishte mbajtur burgje sekrete në territorin europian dhe se kishte organizuar rrëmbimin e personave të dyshuar për terrorizëm për t’i marrë në pyetje në vende të treta, duke përdorur edhe torturat.

[Dara]

Interviste me Thomas L. Friedman, dhe Opinioni i tij ne lidhje me dy ngjarjet me shokuese per te gjithe banoret e USA, ne menyre te vecante per shtetin e Florida-s.

" Nje dite pas 9/11, une ndodhesha ne Jerusalem dhe po merresha ne interviste nga nje grup gazetaresh nga televizioni Izraelit. NJe prej reportereve me pyeti, "Si mendoni qe administrata e Bush-it do te reagoje ndaj sulmeve?", brenda mundesive te kujteses sime ju pergjigja: "Absolutisht, nje gje ju siguroj per keta *djemte e administrates* ehste se dine hsume mire se si te kunderpegjigjen".
Thjesht kisha nje ndjenje te fuqishme qe George Bush dhe Dick Cheney, ishin njerezit e duhur per tu perballur me Osama, dhe nuk isha i vetmi qe mendonte keshtu. Mr. Bush beri nje mandat(cek te bardhe)qe ishte ne favor te 9/11. Fatkeqesisht mandati u keqperdorua ne shume aspekte te tjera te jetes ne USA, si psh: Taksa, ne aspketin shendetsor, natyror dhe pakteve interancionale. Nqs Osama konsiderohet si nejri prej fundeve te litarit te Bush-it, Katrina ehste fundi tjeter. Nqs Osama(ne menyre figurative) ishte Era qe frynte mbrapa Bush-it, Katrina ishte stuhia qe rrafi ne fytyre. Nqs Bush-Cheney konsideroheshin si Skuadra me e mir eper tu perballur me Osama, ata ishin njerezit me te gabuar qe te merrnin parasysh ceshtjen e Katrines.
Keta jane njerez qe preferojne me mire te shkaktojne dhimbje, se sa ta ndjejne; me mire te percajne se sa te bashkojne;Njerez qe preferojne "Intelligent desing" si teologji, por nuk jan shume te afte per ta vene ne praktike.......Vazhdon.......

[Davius]

NË VITIN 2005 POTHUAJSE 92 MIJË VIKTIMA NË KATASTROFA NATYRORE


Në katastrofa natyrore gjatë vitit 2005 në mbarë botën humbën jetën pothuajse 92 mijë njerëz, bëri të ditur Strategjia ndërkombëtare për zvogëlimin e katastrofave.

Thatësirat, vërshimet dhe tërmetet e shpeshta, të cilat shkencëtarët i përshkruajnë si pasoja të ngrohjes globale, gjatë vitit të kaluar kanë prekur 157 milionë njerëz, që është shtatë milionë herë më shumë në krahasim me vitin 2004.

Në hulumtimin e zbatuar, siç e prezantoi në KB, Strategjia ndërkombëtare për zvogëlimin e katastrofave, theksohet se numri i katastrofave natyrore në vitin 2005 është rritur për një të pestën, në krahasim me vitin e kaluar.

Në këto katastrofa kanë humbur jetën gjithsej 91.963 njerëz, që është dukshëm më pak se sa në vitin 2004, kur jetën e kanë humbur 244.577 vetë. Shkaku kryesor për numrin e madh të viktimave është cunami që e goditi para dy vjetëve Azinë Jugore.

Katastrofa më e madhe në planetë në vitin 2005 ishte tërmeti me përmasa të mëdha në Pakistan, ku vdiqën më shumë se 80 për qind nga viktimat e përgjithshme në fatkeqësitë natyrore.

Sipas Salvano Briçeno, drejtori i Stratregjisë ndërkombëtare për zvogëlimin e katastrofave, rritja e fatkeqësive natyrore do të vazhdojë edhe në të ardhmen.

Në raport përmendet se thatësirat dhe vërshimet janë shumë më pak vdekjeprurëse sesa tërmetet dhe stuhitë.

Zhvendosja e katastrofave natyrore drejt mjediseve urbane në vendet e zhvilluara, e rriti edhe çmimin e pasojave të tyre. Kështu, katastrofat natyrore gjatë vitit 2005 kanë shkaktuar dëm prej 159 miliardë dollarësh, që ëshët për 71 për qind më shumë nga viti 2004. Dëm më të madh prej 125 miliardë dollarëve shkaktoi uragani "Katrina".