Pa hidhini nje sy ketij pershkrimi sartrian te hilesë. Çupat e forumit mund te shohin veten e tyre ne kete pershkrim ose mund ta kundershtojne, fundja eshte shkruar bukur nga ai zoteriu i vogel Sartre.
Sjelljet e hilesë
Ky përshkrim do të na lejojë ndoshta për të kapur më qartë kushtet e mundësisë së hilesë, dmth për t’iu përgjigjur pyetjes sonë të fillimit : « Ç’duhet të jetë njeriu në qenien e tij, nëse ai duhet të mundet për të qenë në hile ? »
Ja, për shembull, një vajzë që ka shkuar në një takim të parë. Ajo i di fort mirë synimet e djalit që është përballë dhe që i flet asaj. Ajo di gjithashtu që herët apo vonë do t’i duhet të marrë një vendim. Por ajo nuk do ta ndjejë ngutjen ; ajo jepet vetëm pas asaj çka qëndrimi i partnerit të saj ofron të respektueshme dhe të ndrojtur. Ajo nuk e mbërthen këtë sjellje si një orvatje për të realizuar atë çka quhen « qasjet e para », dmth që ajo nuk dëshiron të shohë mundësitë e zhvillimit kohor që paraqet kjo sjellje : ajo e mbyll këtë sjellje në atë çka është në të tashmen, ajo nuk dëshiron të lexojë në frazat që i adresohen asaj tjetër gjë sesa kuptimin e tyre të hapur, nëse asaj i thuhet : « Ju admiroj aq shumë », ajo e zhvesh këtë frazë nga sfondi seksual, ajo ngjit pas diskutimeve dhe sjelljes së bashkëbiseduesit të vet domethënie të drejtpërdrejta që ajo i mendon si cilësi objektive. Djali që i flet, ai i duket asaj i sinqertë dhe i respektueshëm siç tavolina është e rrumbullakët apo katrore, siç ngjyra e murit është blu apo gri. Dhe cilësitë kështu të ngjitura pas personit që ajo dëgjon janë kështu të ngurtësuara në një vazhdimësi sendore e cila nuk është gjë tjetër përveçse projektimi në rrjedhën kohore të së tashmes së tyre të mirëfilltë. Kjo është që ajo nuk është në dijeni të asaj çka ajo dëshiron : ajo është thellësisht e ndjeshme ndaj dëshirës që ajo ngjall, por dëshira e gjallë dhe lakuriqe do ta poshtëronte atë dhe do t’i kallte datën. Megjithatë, ajo nuk do të gjente asnjë sharm në një respekt i cili do të ishte veçse një respekt. Për ta kënaqur atë, duhet një ndjenjë e cila t’i adresohet tërësisht personit të saj, dmth lirisë së saj të plotë, dhe që të jetë një mirënjohje e lirisë së vet. Por në të njëjtën kohë duhet që kjo ndjenjë të jetë krejt e tërë një dëshirë, dmth që ajo t’i adresohet trupit të saj si objekt. Këtë herë pra, ajo refuzon për ta mbërthyer dëshirën për atë çka është, ajo nuk i jep asaj madje as emër, ajo e pranon atë veçse në masën ku kjo dëshirë kapërcen drejt admirimit, vlerësimit, respektit dhe ku ajo tretet krejt e tërë në format më të larta që ajo përfton, në pikën që ajo nuk figuron më tjetër përveçse si një lloj vale të nxehtë dhe densiteti. Por ja që asaj ia marrin dorën. Ky akt i bashkëbiseduesit të saj rrezikon të ndryshojë situatën duke thirrur një vendim të menjëhershëm : ta lerë dorën aty, kjo është të pëlqejë nga vetvetja flirtin, kjo është të angazhohesh. Ta heqësh dorën që andej, kjo është të prishësh këtë harmoni të turbullt dhe të paqëndrueshme e cila përbën sharmin e orës. Bëhet fjalë për të zbrapsur sa më larg e mundur çastin e vendimit. Dihet çka ndodh pastaj : vajza e lë aty dorën e saj, por nuk e vë re këtë. Ajo nuk e vë re këtë sepse ndodh rastësisht që vajza është, në atë çast, krejt mendje. Ajo e tërheq bashkëbiseduesin e vet deri në rajonet më të larta të spekulimit sentimental, ajo flet mbi jetën, mbi jetën e vet, ajo tregohet nën aspektin e saj thelbësor : një person, një ndërgjegje. Dhe gjatë kësaj kohe, ndarja e trupit dhe e shpirtit është kryer ; dora prehet e palëvizshme ndërmjet duarve të ngrohta të partnerit të saj ; as pranuese as rezistuese – një send.
Ne do të themi që kjo vajzë është në hile.
Sartre, Qenia dhe Hiçi, f. 89-90
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga Veshtrusja
Krijoni Kontakt