Shpjegimi i emrave të qyteteve shqiptare

[Tannhauser]

Tek "Odise" ke fjalen "Gurapetra= guri e pastaje edhe ne greqishte, por se pari ne shqipe....

Pa sille vargun ku thuhet gurapetra, ta shofim...

[thorgal]

Edhe Santi Quaranta e Troadhes andej vjen mo nga latinishtja ? Epo nuk paska shkuar Enea atje, paskan shku Latinet(qe as i njifeshe ekzistenca atehere) ne Troje dhe i kaen vene emertimet.

Dicka me shume rreth emrit Santi Quaranta mund te na thuash ? Di gje rreth ndonje rituali qe ka te bej me kete emer ?

une keshtu e kam lexuar diku
tani nuk jam ne gjendje te ta them se ku por kij parasysh se krishterimi ne iliri ka hyre pasi iliria ka qene e pushtuar nga romaket dhe emri 40 shenjtoret eshte emre i krishtere
nje pjese e qyteteve ne Shqiperi jan krijuar nga romaket
Enea ka shkuar ne Butrint

[koder kiss]

e di qe jam injorant dhe po kerkoj dije kush mund te me jape shpjegime per emrat e qyteteve shqiptare si Lezha,Kuksi,Shkodra,Tirana,Durresi,Fieri,Kavaja,Ko rca etj etj

Korca qytet ivjeter iliire PO te marrim rrenjen e fjales kor qe do te thote grup kengetaresh pra do te thote Qyteti i kenges

[king nothing]

Meqe jam nga Elbasani di te them qe emri qe ka momentalish ia ka ne nje gjeneral otoman.Ilbasan ne Turqisht do te thot sundues (vend ku vura dore).
po ju tregoj nje si tip legjende qe qarkullon ne Elbasan.
ne kohen e sundimit Osman u nisen nga Stambolli 300mije ushtare bashk me gjeneralin e tyre ne krye.Dhe kur arriten ne elbasan ne vendin e quajtur Ura Lizes (ne hyrje te Elbasanit kur vjen nga Korca) gjenerala turk cuditet sepse ne te dyja krahet e rruges kishte vetem lokale me aheng (mizuk),dhe thot ket qytet do ta pushtojme kur te kshehemi,sepse ato ishin nisur per ne Kruje.Arrijne ne Peqin.Peqinsit thone:Na PEshoni e na QINi se ne nuk kemi ba gja,dhe gjenerali turk ia vuri emrin PEQIN(mori 2rrokjet e para te dy fjaleve PEshoni & QINi-PEQIN).Arriten ne kavaje dhe kavajsi i priten me shpata neper duar,u vrane te gjithe burrat kavajas.Me pas grat filluan te te qajne me vaj.Dhe gjenerali tha:ketu KA VAJ-KAVAJ.Ikin ne Kruje,mbasi e pushtojne kthehen ne ELBASAN,dhe tek vendi i quajtur URA E ZARANIKES (ne hyrje te Elbasanit kur vjen nga durresi),gjenerali shukon te njejten gje,nga te 2 krahet e rruges lokale me muzike.Ndalon dhe i vjen buurre i moshuar e ia ben me dore qe urdheruni,hajdeni e festoni me ne.Ne kete gje bejme perdite.ghe gjenerali i cuditur,sepse ku qytet kishte kaluar nuk i kishte thene ato fjale.Dhe gjenerali Osman u ul ne gjunje dhe vuri doren ne gjoks dhe tha:SKAM PA(SKAMPA).(E gjitha kjo eshte si tip gojdhene qe eshte shpikur nha pleqte e motshem per qytetin e Elbasanit me kuptim qe ne Elbasan behet vetem qejf dhe se nuk e ka njeri mendjen per lufte.)Sa per qytetet e tjera nuk di shum DURRESI-DYRRAHU,FIERI-APOLLONIA.....etj etj.

[thorgal]

Nga Wikipedia

Tirana eshte krijuar nga gjenerali osman sulejman pasha ne 1614 dhe ai e ka quajtur Teheran per hir te fitores qe ka arritur ne Teheran

Shkoder ne antikitet quhej Skodrin dhe rjedh nga Ilirishtja = vend ku kalon Drini

Kruja nga shqipja krua = pranvere ?( sipas Noel Malkon burim uji)

[darkman]

Duke bere kerkimet e mia hasa kete dokument qe i jep nje shpjegim preardhjes se fjales Deti pak a shume te pranueshem edhe per emrin durrahion te durresit te vjeter duke u bazuar ne nje rrenje indoeuropee.

Root / lemma: dheu-1

Meaning: to run, *stream, flow

German meaning: `laufen, rinnen'

Material: Old Indian dhávatē `runs, streams ', lengthened grade dhā́vati ds., dhāutí-ḥ f. `wellspring, stream, brook'; mpers. dawīdan `run, hurry', pām. dav- `run, rush';

Maybe alb. (*dhou̯eti) dēti ` sea ' : nasalized gr.-illyr. (*dh(o)u̯enti) δυάν κρήνην Hes. : mir. dōe `sea' common alb. attribute nouns suffixed in -t formant. [see alb. numbers].

gr θέω, ep. also θείω, Fut θεύσομαι `run'; lak. σῆ τρέχε Hes.; θοός `quick, fast', βοη-θόος ` auf einen Anruf schnell zur Hand, helfend ', in addition βοηθέω (instead of *βοηθοέω) `help', θοάζω ` move in quick dashing movement; scoot, move fast ';

gr.-illyr. δυάν κρήνην Hes.;

anord. dǫgg, Gen. dǫggwar (*dawwō), ags. dēaw, as. dau, ahd. tou, nhd. Тau (*dawwa-);

doubtful mir. dōe `sea' (*dheu̯iā) as ` the violently moving ';

Maybe illyr. TN Tau-lanti (wetland, swamp): nhd. Тau (*dawwa-)

here probably *dhu-ro- in thrak. FlN ᾽Α-θύρας (*n̥-dhu-r-) and in numerous ven.-illyr. FlN, so illyr. Duria (Hungarian), nhd. Tyra, Thur, older Dura (Alsace, Switzerland), oberital. Dora, Doria, frz. Dore, Doire, Doron, iber. Durius, Turia etc (Pokorny Urill. 2, 10, 79, 105, 113, 127, 145, 160, 165, 169 f.);

Note:

Finally the ancient Dorian tribe that overrun Mycenaean civilization was of Illyrian origin. Their name meant `river people' since they spread very rapidly traveling on fast river boats. Their migration took Mycenaean cities by surprise. The Dorian expansion was similar to the Viking rapid expansion hundreds of years later.

maybe illyr. (*Durra-hion) Dyrrhachium -i, n. a port in Illyria.

after Rozwadowski (Rev. Slav. 6, 58 ff.) here the FlN Düna, west-slav. Dvina (*dhu̯einā), borrowed as finn. väinä `wide river', estn. väin(a) ` straits ', syrj. `dyn ` estuary '.

[darkman]

interesant eshte edhe shpjegimi per epirin qe shpjegohet me vend i larte

alb. épërë ` situated above '; illyr. Epirus (*epi-u̯eri̯ō ) ` situated above, highland ' : Ériu `Irland' (*epi-u̯eri̯ō ` enclosed land, hill, island), cymr. Ywerddon ds. (*uiu̯erðon, *epi-u̯eri̯onos) [common illyr. n > nd > d phonetic mutation].

[Tannhauser]

alb. épërë ` situated above '; illyr. Epirus (*epi-u̯eri̯ō ) ` situated above, highland ' : Ériu `Irland' (*epi-u̯eri̯ō ` enclosed land, hill, island), cymr. Ywerddon ds. (*uiu̯erðon, *epi-u̯eri̯onos) [common illyr. n > nd > d phonetic mutation].

Epir eshte fjala greke ηπειρος (ipiros). I-ja u shnderua ne E sepse keshtu kaloi ne te gjitha gjuhet e tjera nepermjet latinishtes (qe e mori dhe shqipja) sepse kjo germa η (qe quhet ita ne greqisht dhe shqiptohet i) u be e. Nga greqishtja kemi fjalen βιβλιοθηκη (vivliothiki) qe u be ne shqip dhe ne gjuhet e tjera biblioteka.

Keshtu dhe ipiros u be epirus (latinisht) dhe epir shqip.

Epir eshte fjale greke dhe do te thote toke, kontinent. Kurse nga epirotet quhej apiros (sepse ipirotet qe ishin dorike nga fisi e thojshin η, α (pra e-se i thoshnin a). Apiros prap eshte fjale greke qe do te thote pa-fund.

Edhe epi- nuk eshte (dhe nuk ka qene kurre) parashtese ilire po greke qe nga lashtesia deri me sot.

epërë eshte huazim nga latinishtja super qe eshte e njejta me fjalen greke hyper ku h shnderohet ne s (bashketingelloret e forta).

[darkman]

épërë vjen nga rrenja indoeuropee Epi dhe eshte pjese formuese e shume fjaleve shqip. Siper -> si-epere, neper -> ne-epere, i eperm qe perdordoret akoma ne disa dialekte ose eper-si. Qe nuk hyjne fare me latinen super apo me greqishten hypper.

e njoh edhe varjanntin e ipiros qe do te thote mbrenda toke, por edhe ky version qe sapo shkruajta nuk me duket aspak me pak i afert me kete te fundit.

Nuk e kuptoj pse je nxehur po nese epi nuk ka qene apo nuk eshte apo nuk do te jete s'besoj se do e vendosim ne te dy.

Besoj se duihet te jesh me i qete kur shkruan

[darkman]

épërë vjen nga rrenja indoeuropee Epi dhe eshte pjese formuese e shume fjaleve shqip. Siper -> si-epere, neper -> ne-epere, i eperm qe perdordoret akoma ne disa dialekte ose eper-si. Qe nuk hyjne fare me latinen super apo me greqishten hypper.

e njoh edhe varjanntin e ipiros qe do te thote mbrenda toke, por edhe ky version qe sapo shkruajta nuk me duket aspak me pak i afert me kete te fundit.

Nuk e kuptoj pse je nxehur po nese epi nuk ka qene apo nuk eshte apo nuk do te jete s'besoj se do e vendosim ne te dy.

Besoj se duihet te jesh me i qete kur shkruan

Ah harrova eshte edhe teper -> te epere
besoj se u binde qe ska te beje me super