Shpjegimi i emrave të qyteteve shqiptare

[Antipatrea]

Me falni qe smunda ti lexoj te gjitha shkrimet qe jane derguar, megjithate ne lidhje me postimin e Qerimit dhe librin e Aristidh Koles po j dergoj nje e mail qe me erdhi para ca ditesh nga nje miku im dhe qe me duket interesant ........


Gjuha me të cilën janë shkruajtur veprat origjinale Iliada dhe Odisea të Homerit ka qenë SHQIPJA. Disa të dhëna për këtë janë tek libri me autor Aristidh P. Kola, Arvanitasit dhe prejardhja e grekërve, Sh. B. 55, Tiranë, 2002; faqe 171-173. Për më tepër theksohet se Iliada dhe Odisea janë vepra që në themel kanë bashkëbisedimin dhe, besoj se e keni vënë re, që nuk përmendet përkthyes në këto dy vepra. Gjithashtu, fjala Helen përmendet tek Iliada vetëm një herë dhe në një rrjesht.


Nr. Shqip Homerike Fetare bizantine
(Greqishtja e sotme)
1 Ai që nëm, nëm (folje) Neme-sis, neme-sao Katara
2 Anda, ënda Andha-no Efkharistisi
3 Arë, ara Arura Horáfi
4 Bashkë ec Vask ithi Porevume
5 Dera, Porta Thira Porta
6 Deti Theti-s Thalasa
7 Dhe, dheu (tokë) Jea, dhor, dha Ji
8 Dor-ë, dor-a Ekedeka-dor-o Qheri
9 Dru Dris, drimos, driti Ksilo
10 Edhe, dhe Idhe, te Qe
11 Elbë, elbi Alfiton Krithari
12 Enë (veshje) Enimi Ruho
13 Errët, errësirë Ere-vos Skotos
14 Ethe (kam ethe) Ethir, ethae Piretos
15 Flas Flio, fliarae Milao, omilae
16 Fryma, frima (dialekt jugor) Frimao Fisima
17 Hedh Heo Rhino, tinazo, sio
18 Heq (helkj = tërheq) Elko Travae
19 Iki, ike Iko Fevgo
20 Kale, kali Kelis-tos Álogo
21 Kall (djeg) Kileo Qeo
22 Korr Kiro Thiro
23 Krua, kroi Krunos Vrisi
24 Krye, krie Krithen, **** Qefali
25 Lehem (lind) Leho, lohia Jenieme
26 Lepur Leporis Lagaes
27 Lesh Lasios Malĺ
28 Lig (i lig) Lig-ios, lig-aes Adhinatos
29 Loz, ljoz (arbërisht) Lizo Pezo
30 Lutem Litome Parakalae
31 Marr, mar Mar-pto Perno
32 Marrë (i marrë) Margos Trelaes
33 Më duket Dhokei mi Nomizo
34 Mend, mendoj Mendohem Medhome Sqeftome, nus
35 Mëri, mëni (dialekt verior) Minis Thimos
36 Mi, miu Mis Pondĺqi
37 Mjeshtër Mistor Tehnitis
38 Mjet Mitos Nima hondrae
39 Ndaj, daj (dialekt verior) Dheo, deo Horizon
40 Ne (neve) Noi Emis
41 Nisem Nisome Ksqinae
42 Nuk Ni uk Dhen
43 Nuse Nisos, nios Nifi
44 Para (përpara) Paros Mbrostá
45 Për ty Par ti Ja sena
46 Për-hapa, për-hapsh Apsh, aps Piso
47 Punë, puna Ponos Dhuliá
48 Qas, kias Qio, kio Simono
49 Qen, qeni Qion Sqilos
50 Re, retë Rea (perëndia e reve) Sinefo
51 Rrah Rahso, raso Dherno, htipae
52 Rri (qëndroj) e-ri-dhome Kathome
53 Rronjë (rroj, jetoj) Rronio, rronimi Zo, akmazo
54 Ruaj, rojtar Rrio, rritor Filáso
55 Shkel Skel-os Patio, patae
56 Shkop Skipon, skiptro Ravdhi
57 Sy O-se Máti
58 Tata, ati, i jati Tata, ata, jetas Pateras
59 Ter (thaj) Ter-so Stegnaeno
60 Thërres, thrres, thrras Threo, throos Fonazo
61 Torrë Tornoo Jiro
62 Udhë, udha Udhos Dhromos
63 Vanë (shkuan) Van Pigan
64 Vend, ved Ved-os, vedh-os Edhafos, topos
65 Verë (stina e Verës) Vear Kaloqeri
66 Vesa, versa Versi Dhrosos
67 Vesh, vishem Ves-this, vesnimi Forae, foráo
68 Zien Zei Vrazi


Gaius Plinius Secundus, i njohur si Plini Plaku (23-79 e.s.)

Natyralist romak i famshëm që botoi në vitin 77 e.s. serinë madhështore
prej 37 vëllimesh për historinë natyrore të titulluar Naturalis Historia.
Këtu, në vëllimin VII 56(57), ai shkruan:

"Ilirët kanë krijuar të parin alfabet dhe romakët shkrimin e tyre e morën nga ilirët."



GJUHA PELLAZGE = ARBËRESHE = ILIRE = SHQIPE


Shqip Anglisht Fjalia pellazge=shqipe Fjalia në Anglisht

Afërdita Aphrodita Afër dita Near daylight.
Agora
(Shesh prej guri) Agoras Asht gur It is made of stone.
Akea Achaea Asht qe (qetë) It is ox (oxen).
Arbana/i Arbana/i Arë bana, Arë bani (I/He) made ar-able land.
Arbëra/i Arbëra/i Arë bëra, Arë bëri (I/He) made arable land.
Arkeleu / Arçel Archelaus Arë ke le / Arë çel Arable land (you) were born / (he) makes.
Artemis Artemis Arë themi -s Arable land (we) say.
Athina
(Perëndi e diturisë) Athena A thina / thena Do we say?
Bukefali Bucephalus Bukë falës Bread gratis-giver.
Bylis Byllis Pylli The forest.
Dea Dea Dhea (Dheja, Dheu) The soil.
Demetër Demeter Dhe mitër Fertile soil.
Desareti Dessareti Deshë are -ti Rams (fed on) arable land.
Drumodi Drymodes Dru madh Large wood.
Edesha (qytet) Edessa E desha / Deshë-a (I) wanted (it). / The rams.
Efesi Ephesus Është vesh-i It is the ear / dressing.
Egnatia Egnatia E njatia (zgjatia) The stretched.
Eleutheri Eleutherius E leu dheri The soil gave born to (him/her)
Epiri Epirus E pira/ e thara The drinking/ the dried.
Eskili Aeschylus E shkeli (He) stepped on.
Eskulapi
(Perëndi e mjeksisë) Aesculapius E shkul a pi Root out and drink.
Ftia Phthia Dhia Goat.
Gigae Gygaea Gji gja Wide harbour.
Gulam Gulam Ku lamë Where did (we) leave?
Hera Hera Era The wind.
Himeti Hymettus Hi mbeti (It) remained ash.
Hipia Hippias I pi (pirë) Drunken.
Isa Issa Isha (I) was.
Itaka Ithaca I thaka It makes dry /them feel cold.
Kalsidika Chalcidice Kalë si dhi ka Black horse like goat (he) has.
Karano Karano Ka ranë / rërë There is sand.
Kasandra Cassandra Kasha /kesha /kisha andrra (I) had dreams.
Kavalla
(Port detar në Greqi) Cavallo Ka valë There are waves (seaport in Greece).
Kos (ishull) Cos Kos Yogurt
Lisus Lissus Lesh / Lis Wool / Oak.
Mallakastra Mallakastra Mal kashtër Straw stack
Menelau Menelaus Me ne leu With us (he) was born.
Mikena Mycenae Mik kena Friends we have.
Molosi Molossia Mbolle shi (You) sowed rain.
Pegas Pegasus Pe gja (gjë) Did (you) see anything?
Pela Pella Pela Mare.
Penelopa Penelope Pen (Pend) e lopë Plough and cow.
Perdika Perdiccas Për dikë For somebody.
Persefoni Persephone Përse vonë Why late?
Perseu Perseus Përse Why?
Pirro Pyrrhus Pi rro Drink (and) live.
Pitian Pythian Pi ti, janë You drink, (they) are.
Poseidon Poseidon Po, se i don Yes, because (he) wants (them).
Potidea Potidaea Pote dhea Earthen pot.
Priam
(Mbreti i Trojës) Priam Prij jam / I parë jam Leader I am / The first I am.
Skae Scaea Skae / Skaj Edge.
Skamandër Scamander S’kam andërr (I) have no dream.
Strimon Strymon Shtrim Laying down.
Detis
(Perëndi e detit) Thetis Deti Sea
Thesalia Thessaly Thesa li-ni Linen sacks.
Tiranët Tyrants Të rëndët The heavies.
Tire Tyre Tirë Wine vat.
Trakë Thrace Trokë (tokë, dhe) (To be) penniless (on ground).
Zeus Zeus Zë Voice.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Emrat në Anglisht janë marrë nga libri (i botuar edhe në Shqip):
Edwin E. Jacques, The Albanians: An Ethnic History from Prehistoric Times to the Present, McFarland & Company Inc. Publishers, Jefferson, 1995.

[rili]

antipatrea medoemos duhet te kete nje kuptim ne gjuhen shqipe se ne greqisht nuk e besoj qe ka ndonje kuptim

[Tannhauser]

Epo atehere moj Antipatrea na del edhe emri Antipatrea shqip? Si na e dhe greqisht?

Me 70 fjalet e A. Koles na nxore (prape midis shume te tjeresh) se gjuha greke e ka prejardhjen nga shqipja? Pa asnje reference ne libra shkencore?

Sa per emrin Antipatria eshte grek dhe eshte emer femeror (ose thjesht i qytetit) i emrit Antipatros qe (ne greqisht) do te thote 'per balle babait' ose ''i barabarte me babain''.

Anti + Patir

[rili]

mendoja qe pater eshte latinisht ..... po nga i nxerr kto mrekuleshe o tanush

[Tannhauser]

mendoja qe pater eshte latinisht .....

epo mendoje gabim

[i_pakapshem]

Epo atehere moj Antipatrea na del edhe emri Antipatrea shqip? Si na e dhe greqisht?

Me 70 fjalet e A. Koles na nxore (prape midis shume te tjeresh) se gjuha greke e ka prejardhjen nga shqipja? Pa asnje reference ne libra shkencore?

Sa per emrin Antipatria eshte grek dhe eshte emer femeror (ose thjesht i qytetit) i emrit Antipatros qe (ne greqisht) do te thote 'per balle babait' ose ''i barabarte me babain''.

Anti + Patir

Po ti pse nuk na jep 70 fjale shqipe qe vin nga greqishtja?

E para e punes njehere greqishtja e sotme pothuajse ska lidhje me greqishten e lashte, gjithashtu dhe populli. Po akoma me mire baza e gjithe shkrimeve te mitologjise greke, zotrit e tyre ne olimp, kane emra me origjine shqiptare (Athina, E-Thena; Zeus=Zot etj)

[Tannhauser]

Po ti pse nuk na jep 70 fjale shqipe qe vin nga greqishtja?

Kapi te gjitha shkencat me radhe dhe do gjesh shume fjale...

E para e punes njehere greqishtja e sotme pothuajse ska lidhje me greqishten e lashte, gjithashtu dhe populli. Po akoma me mire baza e gjithe shkrimeve te mitologjise greke, zotrit e tyre ne olimp, kane emra me origjine shqiptare (Athina, E-Thena; Zeus=Zot etj)

Meqe e di greqishten e vjeter ajde te bisedojme keshtu, te shofim do pergjigjesh?

Me gjej nje tekst qe te kete emrin ''shqiptar'' para shekullit te XV

[i_pakapshem]

Kapi te gjitha shkencat me radhe dhe do gjesh shume fjale...



Meqe e di greqishten e vjeter ajde te bisedojme keshtu, te shofim do pergjigjesh?

Me gjej nje tekst qe te kete emrin ''shqiptar'' para shekullit te XV

Sa per emrat e shkencave, nuk u zgjodhen nga shqiptaret te ishin greke por nga shkectaret vet (Nqftse din pak gjermanisht do shohesh qe gjermanishtja perdor shume shume pak fjale te huazuara nga gjuhe te huaja, sidomos greqishtja)

Se di greqishten e vjeter, por eshte dije e pergjithshme ajo qe thash une. Jepi nje greku te sotem nje shkrim te lashte, e shiko sa ka per ta marr vesh.

E vertete qe ska, kjo ama sdo te thote qe shqipja nuk eshte aq e vjeter ose me e vjeter se greqishtja. Si shqipja moderne qe e dime ne sot ka shume fjale te huazuara nga latinishtja, gjuhet sllave, greqishtja etj. ama rrenjet e saja nuk mund te gjenden ne asnje grup linguist te evropes, eshte thjesht e vecante. Kjo e ben ate te jete gjuhe shume e lashte.

[Tannhauser]

Se di greqishten e vjeter, por eshte dije e pergjithshme ajo qe thash une. Jepi nje greku te sotem nje shkrim te lashte, e shiko sa ka per ta marr vesh.

E di une gjuhen dhe nuk eshte fare dije e pergjithshme ajo qe the. Po ti japesh nje greku nje shkrim ne greqishte te lashte do ta nxjeri kuptimin sado i veshtire qe te jete

Edhe pse di mjaft gjermanishte ketu nuk flasim per gjermanishten. Sigurisht si popull verior nuk kishte aq kontakte sa kishin iliret me greket por prape ka shume huazime. Me te shumtat i ka nga latinishtja.

E vertete qe ska, kjo ama sdo te thote qe shqipja nuk eshte aq e vjeter ose me e vjeter se greqishtja.

Une nuk pretendoj se njera gjuhe eshte me e lashte apo jo. Ajo qe kam thene eshte se greqishtja e re eshte zhvillim i greqishtes se vjeter dhe shqipja eshte zhvillim i nje dialekti te ilirishtes. Sigurisht qe eshte edhe shqipja edhe greqishtja dege e vecante e gjuheve i.e.

Por ato 70 fjale me larte nuk na jane vertetuara si shqipe se nuk mund te shpjegosh nje gjuhe qe flitej para 28 shekujsh (ajo e Homerit) me shqipen e sotme. Ato fjalet ai pane mos jane huazime??

[Antipatrea]

Tannhauser une nuk thashe se greqishtja rrjedh nga shqipja....lexoje mire shkrimin tim dhe do te bindesh. Kam thene per Iliaden dhe Odisene. Megjithate, meqe jeton ne Athine merre mundimin te shkosh deri ne Akropol (duke kaluar nga lagja Plaka, natyrisht) dhe shiko statujat. Do shohesh dy lloj figurash njerezore. Vere me kujdes statujat me te vjetra dhe me me pas shko lexo Edith Durham se si e pershkruan pamjen fizike te shquptareve. Konkluzionet nxirri vete pastaj.
Dhe per te gjithe ata qe lexojne kete teme mund te nai shpjegosh dot emrat e zotave ne greqisht???? P.sh. Aferdita....Jam shume kurioz ta di se cdo te thote ne Greqisht. Sa per nickun tim e di qe eshte greqisht dhe e kam shpjeguar te nje teme tjeter e forumit dhe qe ta dish sa per kulture eshte emri i vjeter i Beratit.

Une nuk e di se ccfare quan ti fakte shkencore, se une ato qe kam shkruar si shpika nga mendja, dhe ai qe i ka shkruar, sigurisht qe diku eshte bazuar. Megjithate une e pranoj qe te gjitha ato qe shkruhen jane hipoteza. Prandaj ben mire qe me shume se te kundertosh me fjale boshe, me mire na dergo ndonje fakt, sado amator qe te jete.
Gjithe te mirat......