Ditet e javes dhe kuptimi i tyre

[Tannhauser]

"Tan......" me lejoni t'a le emrin tuaj ne gjysme ashtu sic keni lene dhe ju ne mes perfundimet lidhur me kete teme.

Tema eshte e perfunduar dhe kam dhene dhe bibliografi peshakqen33 (e shikon, une e them te plote se po te tash peshk dhe lash qenin eshte eufemizem).

Por te shpjegosh ditet e javes ne shqip ne ate forme?!!!!!! Me falni por kjo eshte nje shenje mos respeki ndaj shqipes.

Pse c'ka forma? Ke lexuar ndonje studim shqiptar gjuhesor (si te Demiraj ose te Cabej) qe te thuhet ndryshe? Ti nen cilen detyre mund te thuash c'fare eshte respekt ndaj shqipes apo jo.

Ku e ke mesuar ti, dhe c'fare te bene ty te besosh qe

E marte - marsi - na qenka me prejardhje latine.

Mesime te para te latinishtes i bera ne UShT (ne qofte se di c'fare eshte) dhe me pas i plotesova ne Selanik dhe Athine. Ti ku e mesove latinishten?

Ma shpjego c'do te thote fjala "mars" ne latinisht?(e pashe qe ishe munduar te shpjegoje ne latinisht ate qe ne shqip e thote vet fjala).

Mars ne latinisht do te thote luftetar, ai qe shemb etj

Dhe e di ti sa e gjate eshte lista e perendive greko-latine qe kane emra shqipetar(ose me mire te perkethyeshem ne shqip) Te lutem shume nese di ,ose do te kontribosh, kontribo!

Po pres me agoni te me thuash 1 (nje) perendi greko-romake qe te ket emer shqiptar.

Mos na turbullo idete.

Duket se i ke te turbullta, nuk do ndihmen time.

Konsideroheni kete si nje mendim timin personalo-amator.

Edhe pa sugjerimin tend keshtu do ta konsideroja

Nga menyra se si kerkon ti shpjegoni gjerat dhe nga menyra se si i radhitni mendimet, me dukeni me amator se une.

Nga menyra qe do te shpjegosh fjalet e nje gjuhe qe flitej para 2500+ viteve me ane te nje gjuhe te sotme nuk me duket amatorllek, budallallek (me lejoni te them, dhe po nuk ju pelqen kam fjale me te renda).

Me thuaj njehere sa ishin keto perendite dhe pastaj me kerko emrat.

[Davius]

Ditët e javës në gjuhën shqipe11.12.2007 09:49

(Reagim rreth shkrimit: "Ditët e javës në gjuhën shqipe", shkruar nga akademik Besim Bokshi, gjuhëtar, n/kryetar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, botuar në të përditshmen "Koha Ditore", me 1 dhjetor 2007, faqe: 42. Reagim me të vetmin qëllim: shikim nga një tjetër këndvështrim.!)

Në një ilahi, e cila këndohet nëpër Kosovë, sidomos në Gjakovë, në një varg thuhet: "Shtatë ditë ymër n'kët'dynja."

Pra, jeta në këtë botë, e shkurtër apo e gjatë, jeta në këtë dynja vetëm shtatë ditë i ka!

Të gjithë e dimë se java i ka shtatë ditë, por pak kush e di se nga e kanë prejardhjen ditët e javës dhe ç'kuptim kanë.!

Ditët e javës, java prej shtatë ditësh, së pari u përvetësua në Romë në shekullin e katërt, prej nga më vonë u përhap në Europë.

Me urdhër të perandorit romak, Konstantini i Madh, në vitin 321, u vendos që dita e parë e javës të caktohet dita e diel.

Dita e diel u caktue si ditë e parë e javës për nder të Diellit. Pse? Sepse prej kohësh, prej romakëve paganë, adhurohej kulti i Diellit, me emrin: Sol Invictus (Dielli i pathyeshëm, i pamposhtur.)

Por, nuk duhet harruar se ditët e javës qenë përvetësuar nga romakët prej egjiptasëve. Prej egjiptasëve i përvetësuan popujt tjerë për rreth Detit Mesdhe.

Egjiptasit i kanë përvetësuar ditët e javës prej persianëve, të cilët i kanë përvetësuar prej babilonasëve, të cilët i përvetësuan prej sumerëve.

Java prej shtatë ditësh është përcaktuar sipas katër fazave të Hënës, që e plotësojnë muajin. Hëna e Re është faza e parë, gjysma e pare është faza e dytë, Hëna e Plotë dhe gjysma e fundit.

Ditët e javës janë emërtuar sipas emrave të trupave qiellor ose planeteve. Të gjitha këto emërtime janë me prejardhje nga gjuha latine. Por, në të vërtetë, këto emërtime nga gjuha latine janë përkthime. Janë përkthime nga greqishtja, të cilat i përvetësoi latinishtja.

Dita e parë, e Diel, është emërtuar për nder të Diellit, i cili adhurohej nga romakët paganë si hyu i pamposhtur. Dielli, gjithashtu, adhurohej edhe prej grekëve, egjiptasve, persianëve, sumerëve paganë, me emrat: Helios, Ra, Apollo, Ogmios, Mithra.

Mithra, i cili thirrej Bir'i Zotit dhe Dritë e Botës, besohej se kishte lindur me 25 dhjetor, siç besohej se kishte lindur edhe Osirisi, Adonisi, dhe Dionisi, hyjni pagane.

Dita e dytë, e Hënë, emërtohet sipas Hënës, hyjneshë e adhuruar edhe me emrat: Selene, Luna, Mani. Dita e tretë, e Martë, sipas Marsit, i cili te romakët paganë adhurohej si hyjni i luftës me emrin Martius.

Dita e katërt, e Mërkurë, sipas Merkurit, i cili ishte hy pagan te romakët, kurse te grekët adhurohej me emrin Hermes.

Dita e pestë, e Enjte, adhurohej si hyjneshë e fuqisë.

Dita e gjashtë, e Premte, sipas Afërditës (Venerës,) dita kushtuar Venerës, hyjneshë e dashurisë. Të gjitha planetet rrotullohen rreth Diellit në drejtim të kundërt me akrepat e orës, përveç Venerës, hyjnesha e dashurisë, që sillet në drejtim të akrepave të orës.

Dita e shtatë, e Shtunë, sipas Saturnit, i cili adhurohej prej romakëve paganë si hyu i bujqësisë.

Pothuajse të gjitha gjuhët e Europës i përvetësuan këto emërtime, me përjashtim të gjuhës gjermane, e cila katër ditë të javës, në vend të emrave të trupave qiellor i zavendsoi me emërtime të katër hyjnive pagane romake.

Prej shtatë ditëve të javës, në gjuhën shqipe pesë ditë janë përkthime nga latinishtja, e cila i ka përvetësuar nga greqishtja, kurse vetëm dy emërtime, e enjte dhe e premte, janë në gjuhën shqipe...

Në gjuhën shqipe janë, por çfarë kuptimi kanë? Shumë gjuhëtarë, të huaj e shqiptarë, janë përpjekur për t'i sqaruar, por të gjithë kanë dështuar...!

Lehtë është me thënë se "kemi të kaluar të ndritur", por sot s'jemi në gjendje as dy ditëve të javës kuptimin me ju ditur...!

Sa pak dimë, thoshte Bajroni, se cilët jemi! Jemi ata që jemi dhe kemi aq sa kemi! Pretendojmë se kemi të kaluar të ndritur dhe të ardhme europiane, por ditët e javës i kemi pagane.

Shpëtimi ynë dhe humbja jonë, thoshte Apikteti, janë brenda nesh..

Brenda nesh është një botë e pafund, por ne a jemi kund.?!

Mexhid YVEJSİ

[XH.GASHI]

Davius e ke lexuar artikullin e prof. Besim Bokshit ne krejt artikullin jane dy gjera qe vlejn

1 E EJTE
2 E PREMTE

Autori keti artikulli i paraqet keta dy emra me te lasht se emrat tjere kjo eshte nje argument me shume per orgjinalitetin e emrave te ditve te javes por edhe ky
mendon se kan etimologji latine ketu B Bokshi M.Yvesi vetem kan vazhduar kengen e G.Meyerit Qabeit etj .

[alibaba]

Sa pak dimë, thoshte Bajroni, se cilët jemi! Jemi ata që jemi dhe kemi aq sa kemi! Pretendojmë se kemi të kaluar të ndritur dhe të ardhme europiane, por ditët e javës i kemi pagane.

Të vetmit jemi ne dhe gjermanët që i kemi ditët e javës me emra paganë.
Shiko sllavët, grekët, popujt romanë etj, të gjithë i kanë bërë ditët në bazë të numrimit.
Pikërisht kjo është e kaluara jonë e ndritur.

[XH.GASHI]

A eshte paganizem te kesh njohuri per sistemin diellor
A eshte paganizem te numrosh ne baz te sistemit diellor
A eshte paganizem te ndertosh ne baze te sistemit diellor
A eshte paganizem ndertimi trupit te njeriut ne baz te sistemit diellor
A eshte paganizem te kesh te formuar emrat ne baz te sistemit diellor
A eshte paganizem te formosh germat ne baz te trupave te sistemit diellor
Pellazget-Ylliret kan pas keto njohuri -aftesi dhe nuk eshte e largt dita qe te kuptoni se nuk ishin popull pagan por kan besuar ne nje fuqi supreme.

[Lady Oscar]

Me falni, po ju c'kuptoni me paganizem?

[land]

Të vetmit jemi ne dhe gjermanët që i kemi ditët e javës me emra paganë.
Shiko sllavët, grekët, popujt romanë etj, të gjithë i kanë bërë ditët në bazë të numrimit.
Pikërisht kjo është e kaluara jonë e ndritur.

Po Italianet ku i le!!!!! GIOVE....JUPITERI....EKUIVALENTI ROMAK I ZEUSIT....E ENJTE.
tE DHASHE VETEM NJE SHEMBULL TE VOCKEL FARE

[baaroar]

Me falni, po ju c'kuptoni me paganizem?

Ky term eshte perdorur fillimisht nga te krishteret latine, duke nenkuptuar ate qe nuk beson ne Zotin e religjionit te tyre zyrtar.
Ekuivalenti ne Islam eshte "qafir"
Shqiptaret megjithese ishin te krishtere, quheshin "qafir arnaut"="i pafe"
Pra, te mos i perkisje nje religjioni te institucionalizuar ne ate kohe quheshe i tille.
Kuptimi nga fjala latine "paganus" eshte (fshatar, katundar, njeri i thjeshte)
Per mendimin tim i vetmi argument qe i ka shtyre ata ne perdorimin e ketij termi, eshte fakti qe praktika apo rite te caktuara besimi (ne kundershtim me doktrinen e krishtere) ndiqeshin nga masa e gjere, nga njerezit e thjeshte neper rrethina, te cilet vazhdonin ne boten e tyre.
Sado qe doktrinat fetare jane perpjekur gjate historise per ti zhdukur keto praktika/rite/tradita/bestyni nuk kane mundur dot, madje jane detyruar te bejne huazime, pershtatje me keto te fundit me qellim per te fituar me shume ndjekes.
...
Duke qene se ky term nuk jep kuptimin e pershtatshem, preferohet me teper te perdoren terma te tjere per te emertuar besime te formave te tjera, te ndryshme nga ato te formave kryesisht monoteiste.

[baaroar]

A eshte paganizem te kesh njohuri per sistemin diellor
A eshte paganizem te numrosh ne baz te sistemit diellor
A eshte paganizem te ndertosh ne baze te sistemit diellor
A eshte paganizem ndertimi trupit te njeriut ne baz te sistemit diellor
A eshte paganizem te kesh te formuar emrat ne baz te sistemit diellor
A eshte paganizem te formosh germat ne baz te trupave te sistemit diellor
Pellazget-Ylliret kan pas keto njohuri -aftesi dhe nuk eshte e largt dita qe te kuptoni se nuk ishin popull pagan por kan besuar ne nje fuqi supreme.

Per mendimin tim, sot ky term nuk ka asnje vlere ekzakte etiketimi, emertimi, klasifikimi, vleresimi...
Rrjedhimisht asgje nga ato qe shkruan me siper nuk perben "paganizem"
Nese personi X emertohet "pagan" nga personi Y, kjo varet nga pika e referimit e personit Y nga ku e ben kete emertim.
Cdo njeri eshte i lire ta zgjedhe piken e vet te referimit, perderisa kjo pike nuk eshte ekskluzivisht monopol i personit Y, fare mire edhe personi Y mund te emertohet "pagan" nga personi X nga ku ky i fundit ben kete emertim.
Nese ekziston vetem nje pike referimi "unike", absolute" gjerat qartesohen.
Por per sa kohe palet nuk pajtohen ne ekzistencen e kesaj pike, do te vazhdojne ne pozicionet e tyre.
Perfundimisht, jam i mendimit qe ky term nuk duhet perdorur fare.
...
I nderuar XhGashi, cfare argumentash mund te sjellesh qe te deshmosh se Pellazget/Ylliret besonin ne nje fuqi supreme ?!

[Lady Oscar]

Paganizmi (besimi ne sh Zota) eshte e kunderta e monoteizmit (besimit ne nje Zot te vetem) dhe une e identifikoj thjesht me nje forme te lashte te besimit njerezor.

Nuk shoh asnje arsye qe kjo menyre e lashte besimi te interpretohet si nje mangesi kulture, perkundrazi verteton lashtesine e saj.

Me sa po kuptoj, shumica e ngaterron me interpretimin qe i eshte bere kesaj fjala gjate koheve "moderne" te monoteizmit, kur ky i fundit ka luftuar te afirmohet.

Te mos harrojme qe kulturat greke dhe romake i kane rrenjet e tyre ne mitologjine pagane dhe jane nje pasuri e vertete kulturore.