Miqësia shqiptaro-greke

[Ali Baba Tepele]

Asnjëherë nuk egziston;popull i mirë dhe popull i keq!
Kemi politik të mirë dhe politik të keqe.
Gjithmonë politika është ajo që ka armiqësuar apo bashkuar popujt.

[Albo]

Një film që zbërthen bashkëjetesën me grekët

Gjirokastra...me këtë qytet prej kohësh na ndodh kështu. Edhe kur nuk kemi marrë rrugën që të jemi këtu, na duket sikur jemi këtu, diku në ndonjë prej kalldrëmeve të saj... Edhe pse kështu, pra, që edhe jemi edhe s'jemi, edhe duam edhe s'duam, për më tepër konstatojmë që nuk jemi asnjëherë vetëm, por bashkë me fqinjët tanë jugorë grekë, që prej vitesh ndajmë me ta të përditshmen, lindjet, vdekjet, martesat...
Ky prolog na fton në një dokumentar, një film për bashkëjetesën mes dy komuniteteve, diku në një hapësirë në jug të Shqipërisë, ku ditë-netët nuk trazohen prej asgjëje, as prej lajmeve për provokime etnike, as nga marrëdhëniet politike Tiranë-Athinë.
Dokumentari artistik, "Gjitonia", plot gjetje dhe frymëmarrje, plot dëshmi të vogla e detaje, që krijojnë mozaikun e një bashkëjetese që na fton ta njohim nga afër, është një film i realizuar mirë, i kopsitur mirë dhe grishës për shumë ide, që mund të na çojnë drejt dhjetëra diskutimesh, apo thjesht drejt një reflektimi kaq të nevojshëm për të gjitha momentet e së tashmes që mbajnë pikëpyetje mbi krye. Financuar nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë, dokumentari "Gjitonia" është realizuar nga Art Studio "Pegaso", me skenarist e producent Arjan Dodbibën, regji të Pluton Vasit, me kameran e Ardian Kamberit, operator zëri, Bardhyl Xhanin dhe montazhin e Agim Bulkut. Premiera e këtij dokumentari artistik do të jetë nesër, në orën 19:00, në Teatrin Kombëtar, ndërsa realizuesit e filmit na zbulojnë paraprakisht diçka mbi realizimin e tij.

Si lindi ky film? Cilat ide ju çuan deri tek marrëdhënia mes dy komuniteteve në Gjirokastër e Dropull?

Arjan Dodbiba: Ideja e filmit është rezultati i një kërkimi të vazhdueshëm, i mbresave nga reportazhet dhe emisionet e shumta, nga vajtjet e pafund në Gjirokastër për arsye të ndryshme... Përveç kësaj, gjithmonë më ka ngacmuar ideja e popujve që kanë qenë në kufi, kulturat që janë në kufi midis tyre. Kaq shumë është folur për to. Nganjëherë janë ngatërruar edhe me politikën, ndonjëherë janë ndeshur edhe me gabime historike… Por e vërteta ishte më e thjeshtë. Njerëzit jetonin bashkë, bënin krushqira, pa dashur të dinë dhe pa pasur fare merak se çfarë ndodhte midis Athinës dhe Tiranës, apo ngjarjeve të dhimbshme që kanë shoqëruar marrëdhëniet midis dy popujve që pas çlirimit e më pas. Të gjithë këto së bashku, u mblodhën dhe lindën këtë ide. Në fillim ishte ideja për për ta trajtuar në sensin fetar këtë problem, por pas shumë filtrimesh, morëm këngën popullore që këndohet nëpër dasma, e cila është e njëjta këngë, e kënduar në të dy komunitetet, por e kënduar në gjuhë të ndryshme. Ky është shembulli dhe modeli më i mirë i bashkëjetesës.

Premiera e këtij filmi është nesër, në sallën e re të Teatrit Kombëtar, në orën 19:00. A nuk është ky një moment pak delikat për shfaqjen e një filmi me tematikë të tillë në Shqipëri?

Arjan Dodbiba: Premiera e këtij filmi është vetëm një rastësi, nuk ka lidhje me asnjë situatë. Është një detyrim, falë marrëdhënies që kemi me Qendrën Kombëtare të Kinematografisë, që është edhe financuesi kryesor i këtij dokumentari. Por unë them se nuk do të ishte asnjëherë vonë, apo shpejt për ta shfaqur këtë dokumentar. Madje, them se është e nevojshme të jepet në këto kohë, e të shikohet nga politikanë, njerëz të zakonshëm, studiues e historianë, për të parë sa të thjeshta janë gjërat, që ne padashje i komplikojmë kaq shumë.

Titulli i filmit, "Gjitonia" është krejt kuptimi i marrëdhënies së atyre njerëzve?

Pluton Vasi: Që nga titulli, "Gjitonia" kemi të bëjmë me një marrëdhënie dhe marrëdhëniet nuk janë si një teatër, që fillon në një orë të caktuar dhe mbaron në një tjetër orë. Ajo është minutë pas minute, edhe atëherë kur ne merremi me gjëra të zakonshme a tepër të rëndësishme. Ata jetojnë atje, së bashku, funksionojnë në mënyrën më perfekte. Por kur nisëm të zbërthejmë idenë e filmit, kishim një ide në kokë, të bëjmë anatominë e kësaj gjitonie. Dhe zbërthimi anatomik i saj lidhet me elementët më jetësorë, pra si funksionon kjo marrëdhënie. Dasmat ishin të siguruara, martesat mes tyre janë kaq të përhapura. Po ashtu, edhe këngët. Ata i kanë të përbashkëta. Atje këndohen të njëjtat këngë, por secili në gjuhën e tij. Po ashtu, ata kanë edhe vallet e përbashkëta, lojërat e fëmijëve… e shumë tradita të tjera. Ata kanë dhënë e kanë marrë me njëri-tjetrin kaq shumë, sepse jetojnë bashkë prej kaq e kaq vitesh.

Në të gjithë filmin vihet re një rrjedhshmëri e marrëdhënieve, që nga mosha e tretë, tek më të rinjtë, e deri tek fëmijët. Duken gjithkund përpjekjet e të rriturve për t'iu mësuar më të rinjve traditat dhe zakonet. Mos është trashëgimi që e kalojnë nga brezi në brez, edhe kjo marrëdhënie mes komuniteteve?

Arjan Dodbiba: Jo, është më tepër normalitet, natyrshmëri, që përcillet nga të rriturit tek brezat më të rinj. Gjërat janë aq normale, aq të thjeshta, sa kur kërkon diçka tjetër në atë mes, atëherë ti dukesh i çuditshëm aty, i panatyrshëm.

Admirina Peçi

[Kryeplaku]

Hera e pare qe permenden Shqiptaret ne histori ishte nga perandoresha bizantine/greke Irini Komnini ku permndte aleatet e BIzantit kundra Kryqeazatave permendi edhe Arberit qe kishin marre pjese ne nje lufte qe u be midis fushes Rinas-Preze jashte Tiranes ne shekullin e 11.

Pra hera e pare qe shfaqemi si komb ishim perkrahe bizantineve/grekeve!

Pastaj mbas Kryqezatave gjerat u bene lemsh ne Ballkan, nuk merrej vesh kush ishte me ke. Megjithate me shpatat arbereshe u forcua despotati i Epirit te Paleologeve dhe me ndihmen e ketyre Paleologet morren perseri Konstandinopojen (lexoni Kostas Biris "Arvanites oi neoi doreiis toy Ellinismoy"). Sidoqofte Paleologet rane preh e feudalizmit dhe keshtu nuk arriten gje tjeter vecse te behen pjese e xhungles qe shtrihej midis Papes/Vatikan dhe Patriarkut/Konstandinopoje dhe meqenese nuk kishin ***** vet ta hanin me Sllavet, Bullgaret e Arberit vajten thirren Sulltanin per ndihme, vetem se ky i fundit erdhi dhe nuk u kthye me mbrapsht!

Pastaj me Osmanet prape gjerat ishin njecik te ngaterruara megjithate dy popujt tane u bene perseri pjese e te njejtes perandori. Jugu i Shqiperise dhe Veriu i Greqise ishin kthyer ne nje mozaik shqiptaro-grek ku ligjin e bente shpata shqiptare dhe fjalen e thonte pena greke. Keshtu nje asimilim kulturor ishte i pranishem tek Tosket Ortodokse nga ana greke.

Greqishtja ishte gjuha e shkruar e Ali Pashait, e Sulioteve etj. (shiko Eleytherotypia/Istorika "Sinomilontas me ton Ali Pasa" eshte deshmia e nje ambasadori danez qe vizitoi Ali pashain ne pallatin e tij).

Kur filloi revolucioni qellimi nuk ishte thjesht pavarsia e Greqise por krijimi i n je fedarate greko-shqiptare (shiko marreveshja e Kolokotronit me Lalaj, Encikolpedia e Kombit Grek Historia e Revolucionit).

Gjate Revolucionit Xhavella, Bocari dhe Seko (keta arvanitas te medhenje) i dergojne thirrje prijesve shqiptare per te krijuar nje federate te perbashket me fjalen "vellezer......... Shqiperi pa Greqi nuk ka, Greqia dhe Shqiperia jane e madhe vetem kur jane bashke" (shiko Kostas Biris si me siper).

Pas krijimit te shtetit grek Arvanitasit zune vende perstigjioze ne shtetin e ri u bene akoma edhe kryeministra, diktatore etj. Ne Parlamentin grek flitej edhe Shqip (shiko Theodoros Pagkalos "Oi Arvanites oi progonoi moy" Kathimerini 25/03/07).

Tani si ndodhen ngjarjet me vone do mundohem t'ja u shpjegoj here tjeter se nuk kam kohe.

Perndryshe Zoti na ndihmofte dhe i mbledhshim me ndonje liber....

[BARAT]

"Duhet të popullarizojmë luftën nacional‑çlirimtare dhe veçanërisht të jugosllavëve dhe grekëve. Duhet të shtrojmë haptazi dhe pa ndrojtje problemin e vëllazërimit tonë me popujt jugosllavë dhe grek. Të demaskojmë pa mëshirë reaksionin dhe shovinizmin që mundohet të na vërë në luftë me fqinjët, ta bindim popullin se interesi i lartë i atdheut kërkon që të jemi të vëllazëruar me popujt grek e jugosllavë, t`ia heqim maskën shovinizmit që mundohet të dalë si mbrojtës i Shqipërisë nga të huajt dhe t`i tregojmë botës se ne dhe vetëm ne e mbrojmë Shqipërinë nga okupatorët dhe nga imperializmat e huaja. Duhet ta bindim popullin se lëvizja nacional‑çlirimtare greke dhe jugosllave jo vetëm që nuk cënon indipendencën tonë, por ndihmon për ta fituar"( shih "PPSH Dokumenta kryesore", vëllimi I, faqe221, Tiranë 1971).

Lexoni edhe "Dy popuj miq" te Enver Hoxhes dhe filloni duartrokisni
Po a ikemi vertet miq?
Shikoni edhe filmin e atij te riut qe rrembeu autobuzin, atij qe e perdhunoi policia greke ne qeli....filmin qe solli debate te GJITONET

[Zemrushja]

Vallai, nuk urrej asnje popull po ndaj politikes greke asnjehere s'kam pasur simpati!

Nuk besoj se do kete nje marredhenie te mirefillte me greket, per te vetmen arsye se jane "laspangjosa dhe bishtperdredhur".. e dredhin nga fryn era, ne interesin e tyre kuptohet!

[King_Arthur]

nuk ka miqesi shqiptaro greke . kaq pike .

[DYDRINAS]

Ai qe quhet sot popull grek ( e shumta e tij), nuk eshte gje tjeter vecse nje ngjizje ne shekuj e fares shqiptare, e shperndare ne trojet ku kane banuar perhere stergjysherit e tyre ilire te jugut (epirasit dhe fiset e tjera pellazgo-ilire).
Problemet e trasheguara, jane krijuar nga politika dhe nga politizimi i besimit ortodoks ne sherbim te se pares.
Une i shikoj keto marrdhenie si ato te babait (shqiptaret e sotem) me bijte plangprishes (greket e sotem).
Do vije dita qe djemte plangprishes do te kujtohen per babain e tyre, qe sot eshte i varfer, por krenar.
Nuk eshte cudi qe dhe lufta e Trojes do te kete qene nje lufte civile!

[Albo]

Kryeministri Berisha pret një delegacion të Parlamentit grek, anëtarë të Grupit të Miqësisë Greqi-Shqipëri

5/6/2007

Sot në mesditë, Kryeministri Berisha priti në një takim të veçantë një delegacion të Parlamentit grek, anëtarë të Grupit të Miqësisë Greqi- Shqipëri, kryesuar nga kryetari i këtij grupi zoti Antonios Foussas.

Pasi u uroi mirëseardhjen në Shqipëri, Kryeministri Berisha vlerësoi rolin që luan diplomacia parlamentare, veçanërisht mes dy vendeve tona, si vende me miqësi dhe marrëdhënie të shkëlqyera.

Duke folur në emër të delegacionit grek, z Foussas i përcolli Kryeministrit Berisha përshëndetjet e Presidentit grek z. Karolos Papulias, Kryeministrit grek, z. Kostandinos Karamanlis, të Kryetares së Parlamentit grek znj. Anna Psarouda Benaki, si dhe të gjithë përfaqësuesve të parlamentit. Më tej, ai u shpreh: “Është nder dhe gëzim që ndodhemi sot këtu me Ju, z. Kryeministër. Ne vlerësojmë vizitën tuaj në Greqi, si një tregues i marëdhënieve tona të shkëlqyera. Greqia përkrah dhe mbështet anëtarësimin e Shqipërisë në BE e NATO dhe vlerëson përpjekjet e mëdha të qeverisë shqiptare në këtë drejtim”.

Duke i falenderuar për vizitën, Kryeministri Berisha vlerësoi nivelin e shkëlqyer të marëdhënieve mes dy vendeve në të gjitha fushat. Më tej, z. Berisha i njohur bashkëbiseduesit me nismat e qeverisë, si: luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, reformat ekonomike, etj. “Të gjitha këto nisma, vijoi Kryeministri Berisha, kanë si qëllim krijimin e tregut më atraktiv për investimet e huaja në rajon”.

Bashkëbiseduesit vlerësuan se minoriteti grek në Shqipëri dhe emigrantët shqiptarë në Greqi shërbejnë si një urë lidhëse për thellimin e bashkëpunimit mes dy vendeve dhe popujve tanë.


--------------------------------------------------------------------------------

Copyright (c) Keshilli i Ministrave - Departamenti i Informacionit

[ARKIA]

Vallai, nuk urrej asnje popull po ndaj politikes greke asnjehere s'kam pasur simpati!

Nuk besoj se do kete nje marredhenie te mirefillte me greket, per te vetmen arsye se jane "laspangjosa dhe bishtperdredhur".. e dredhin nga fryn era, ne interesin e tyre kuptohet!

....... dhe si maske lufte vene te qenet muslimane si shtet (shumica)
Kane shume frike nga Turku dhe si ne mes te dy zjarreve qe jane bejne "cudira" politike (ne fakt nuk ia fershellen njeri ne EU) por aktualisht te jemi te ndergjegjshem kemi shume per te bere ne si komb se po qe i varfer s'te do njeri sot.
Sa per miqesi.
-Ka ndonje anektode tjeter me pak anektode.Nese duam t'i bejme qejfin vehtes dakord por, "Nuk fshihesh dot pas gishtit tend." -thone fqinjet juglindor.Nocioni miqesi ka kuptim vetem kur jane dy pale te interesuara sinqerisht.Pretendojme per miqesi, ne nje kohe kur ekzistojne "kerkesa" territoriale ne vazhdim nga te dyja palet dhe nje ligj lufte ne fuqi.
Une kam shume miq/mikesha greke por, fatkeqsisht miqte /mikeshat greke nuk i kam politikane.
Greqia eshte i vetmi shtet ne bote pa miq dhe Shqiperia do te ish rasti me i mire per te, rast qe nuk duhet ta leshoje nga dora.........
Nuk jane kaq tragjike gjerat mendoj .Fuqizimi i ekonomise sone do te coje ne "peruljen" e grekeve se e mbajne shume perpjete.Deri atehere.....pune.

[drity]

Me vjen per te qeshur me ca nga keta te byrose qe kur perdoret fjala "armik" eksitohen keq dhe te trajtojne per paranojak. Ndersa per te kryer punen e tyre nuk ngurrojne te perdorin fjalen "mik", duke harruar qe te dy fjalet jane ekstremet e te njejtit koncept te gabuar (qe ne fakt rrjedh nga librat e shenjte).

Nuk ka miq dhe armiq ne kete bote dhe kurre nuk ka patur. Marredhenjet ndermjet gjallesave (perfshi dhe njeriun) kufizohen ne konkurent dhe partener ne luften per mbijetese.

Sot, fatkeqesisht, Shqiperia dhe Greqia jane KONKURENT. Ate dite qe edhe ai shqiptari me i fundit ta kuptoje kete, gjerat do fillojne te ndryshojne ne favorin tone.

P.S. Se mos e genjeje mendja ndonjerin se jemi miq me Ameriken,.... jemi partener (kujdes, nuk thashe me te drejta te barabarta, lol).