Biblioteka e Ptolomeut në Aleksandri

[forum126]

Biblioteka e Ptolomeut në Aleksandri

- Kush e dogji në të vërtetë?

Periudha e artë e kulturës dhe e qytetërimit të vjetër grek, kap vitet duke filluar prej shekullit të shtatë p.e.r. deri në vdekjen e Aleksandrit një vit më vonë. Shkaku i kësaj ndërprerjeje ishte mungesa e një autoriteti në vend të Aleksandrit të vdekur dhe lufta për pushtet ndërmjet "dijadosëve" të tij. Në këtë luftë për pushtet pësuan një numër i madh mendimtarësh e shkencëtarësh. Bartja e selisë së perandorisë në Aleksandri tërhoqi me vete largimin e shumë dijetarëve nga ish-qendrat kulturore të Greqisë së Vjetër dhe vendosjen e tyre në Aleksandri, të cilët ishin ithtarë të shkencës dhe mecenë të shkencëtarëve. Ngritja e lartë kulturore rezultoi edhe me themelimin e Universitetit të Vjetër të Aleksandrisë, që ndikoi në krijimin e një kulture të lartë të diturisë. Ky institucion në përbërjen e vet kishte edhe bibliotekën me qindra e mijëra vëllime, pastaj muzeumin, laboratorë të ndryshëm shkencorë, kopshtin zoologjik dhe kopshtin botanik. Kështu, pas ekspeditave të Aleksandrit në Lindje, Aleksandria mori në dorë vravashkën e rilindjes kulturore dhe mbeti qendër e diturisë disa shekuj me radhë. Në Universitetin e Aleksandrisë sidomos u dalluan disa emra: Ptolomeu, Arkimedi, Galeni, Dioskoridsi, Oribasiosi, Berklisi, Theoni etj.

Biblioteka e Aleksandrisë, fatkeqësisht, disa herë u dogj e u shkatërrua. Mirëpo, edhe pse për dijen e mirëfilltë është e njohur se kush është "autori" i këtyre veprave piromane e neveritëse, në mjetet e informimit publik, në publikime të ndryshme të të gjitha niveleve, këtë akt barbar shpeshherë ua ngjesin muslimanëve.

Kjo është arsyeja që më shtyri të bëj këtë hyrje diç më të gjatë se rëndom në shkrimet e këtij lloji, pasi që kjo bibliotekë është temë kyç e këtij shkrimi.

Sa është i vjetër mendimi se Bibliotekën e Aleksandrisë e shkatërruan muslimanët?

Ky mendim zë fill në gjoja letrën e Amr ibn Asit, guvernator i Egjiptit, drejtuar Umer ibn el-Hattabit (vdiq 23 h./644), halifit të dytë musliman, se ç’të bënte me Bibliotekën mbretërore të Aleksandrisë? Në këtë pyetje, kinse Umeri ishte përgjigjur: "Nëse shkresat greke pajtohen me Kur’anin, atëherë janë të padobishme, të tepërta dhe nuk duhet lexuar ato, e nëse janë në kundërshtim me thelbin e Tekstit të Shenjtë (Kur’anin, N. I.), ato janë të rrezikshme dhe duhet të zhduken".

Tash shtrohet pyetja:

Kush e lansoi këtë informim ndjellakeq?

Si përgjigje në këtë pyetje mund t’i vëmë në pah dy versione:

1) Sipas njërit prej orientalistëve më të spikatur bashkëkohorë të krishterë, libanezit Filip Hitit (Philip Hitti), këtë gënjeshtër i pari e lansoi Abdu-l-latif el-Bagdadi (vdiq më 629 hixhrij 1231).

2) Sipas versionit tjetër, të cilin e vuri në spikamë Eduard Gibboni (1737 - 1794), fajin për djegien e kësaj biblioteke Umerit ia ngjiti hebreu i pagëzuar Abdu-l-ferexhi (1226 - 1286).

Së këndejmi nënkuptohet se një shpifje e këtillë buron nga propaganda e të krishterëve. Për këtë kujtojmë thënien e Papës Nikolla I (858 - 867) "Respanse Nicolai I Papae ad konsulata Bulgarorum" kreu CIII: "Ju pyetni se ç’duhet bërë me librat heretikë të cilët, pohoni, gjenden tek ju kurse i keni marrë nga saracenët. Ato, natyrisht, nuk duhet ruajtur sepse sikur që është shkruar (në Enciklikën mbi Korinasit), kuvendimet e këqija prishin moralin e shëndoshë, e për këtë si të dëmshme dhe heretike dorëzojani zjarrit."

Së fundi, të dhënat ekzistuese flasin se Abdu-l-latif el-Bagdadi dhe Abdu-l-ferexhi kanë qenë bashkëkohës dhe se kanë jetuar rreth gjashtë shekuj pas depërtimit të muslimanëve në Egjipt, përkatësisht në Aleksandri. Del se akuza e tyre është e vetmuar dhe pa kurrfarë mbështetje burimore.

Të dhënat burimore si përgjigje në këtë akuzë

Mendimet dhe dëshmitë e veprimtarëve kulturorë eminentë, ofrojnë një pasqyrë më objektive për shkaktarët e shkatërrimit të Bibliotekës së Aleksandrisë.

Të dhënat historiografike flasin se edhe sikur data e djegies së Bibliotekës së Aleksandrisë të ishte puçur me datën e ekspansionit musliman në Egjipt gjatë hilafetit të Umerit, ai këtë vandalizëm nuk do ta kishte bërë kurrë, ngase dihet se ka qenë ithtar i parimit të njohur islam: "Urtësia është gjë e humbur e besimtarit - ku ta gjejë le ta marrë," (hadith). Ose: "Diturinë kërkoje qoftë edhe në Kinën (e largët e pagane)," (hadith), pra edhe në Egjiptin pagan. Këto virtyte të mira të tij na i dëshmon edhe fakti se filozofia dhe dituritë e tjera greke erdhën në Evropë kryesisht nëpërmjet muslimanëve.

Madje mund të konstatohet se mbarë familja e Umerit është shquar për nga arsimimi edhe në periudhën e xhahilijetit, e të mos flasim për periudhën e mëvonshme islame.

Halifi Umer ishte i njohur për ndërrimet radikale e liberale në çdo sferë të jetës. Në kohën kur kundërthëniet ndërfetare, ndërnacionale e veçmas ndërfisnore në Arabinë e atëhershme ishin të acaruara, Beladhuri Ensabi shënoi një të dhënë për jetën e Umerit: "Një ditë ai i shkroi një letër guvernatorit të tij në Siri: "Na dërgo një grek i cili mund t’i rregullojë llogaritë e të ardhurave." Dhe kështu një i krishterë u vendos në krye të asaj administrate në Medine."

Madje Umeri, përveç sjelljes së kuadrit administrativ e financiar nga jashtë, dërgoi në Greqi, Persi, Egjipt e gjetkë shumë individë që dituritë e fituara t’i rishqyrtojnë, plotësojnë dhe jetësojnë në rrethanat dhe njerëzit tjerë me specificitetet muslimane.

Fakte dhe fatkeqësi

Është fakt se në Aleksandri gjendej biblioteka më e madhe e kohës së vjetër e themeluar nga Ptolemy Soter. Siç dihet, qysh në kohën e ngritjes së saj nga Demetrius Phalercus kishte 50.000 kokorrathë, ndërsa gjatë kohës së Zenedotusit, Aristarehusit të Bizantit, Apollonius Rhodiusit e të tjerëve kishte rreth 400.000 deri 700.000 kokorrathë. Pjesa më e madhe e titujve ishin vepra letrare të Romës, Greqisë, Indisë dhe Egjiptit. Në të kanë punuar njerëzit më të ditur të kohës, kurse katalogun e kësaj biblioteke e kishte punuar Kalimahu. Gjatë rrethimit të Aleksandrisë nga Jul Qesari në vitin 48 ose 47 p.e.r., pjesa më e madhe e kësaj biblioteke u shkatërrua nga zjarri.

Pjesa tjetër e bibliotekës që u ruajt ishte në Serapion, faltorja e Jupiter Serapios, e cila qëndroi deri në kohën e Theodosiut të Madh (379 - 395). Më 391 Theodosiu urdhëroi që të gjitha faltoret pagane në Perandorinë Romake të shkatërrohen. Fatkeqësisht, në këtë fushatë barbare të krishterë nuk shpëtoi as faltorja madhështore e Jupiter Serapios. Në të vërtetë, një turmë fanatikësh të krishterë të udhëhequr nga kryepeshkopi Theophilos, rrënuan çdo gjë me vlerë në këtë bibliotekë. Të gjitha këto djegie e barbarizma të krishtera kanë ndodhur para se të paraqiten Islami, Umeri e të tjerët në skenën islame historike.

Kur flet historia

Historiani anglez Edward Gibboni, në veprën e tij "Rënia dhe shkatërrimi i Perandorisë Romake", për këtë shkatërrim të Bibliotekës së Aleksandrisë flet në dy vende:

Në kreun XXIII pohon se Bibliotekën e Aleksandrisë e ka shkatërruar kryepeshkopi i Aleksandrisë, Theophilo, kurse në kreun LI, duke folur për gjoja letrën e Amrit dhe përgjigjen e Umerit, E. Gibboni pohon: "Sa më përket mua, dua t’i përgënjeshtroj si faktin ashtu edhe pasojat të cilat i përshkruhen (Amrit). Vetë fakti është vërtet i çuditshëm. Raporti i vetmuar i një të huaji (Ebu-l-ferexhit, N.I.) i cili... ka shkruar gjashtëqind vjet pas këtij rasti, është neutralizuar me heshtjen e dy historianëve të datës më të hershme, të dytë të krishterë dhe egjiptianë të lindur, prej të cilëve më i moshuari, patriarku Eutihijusi, hollësisht e ka përshkruar pushtimin e Aleksandrisë. Vendimi i rreptë i Umerit, përveç kësaj, e kundërshton domethënien literare dhe frymën e kazuistëve muslimanë: ata shprehimisht konfirmojnë se kurrë nuk duhet djegur librat religjiozë të hebrenjve dhe të krishterëve, të cilët bien në duart e muslimanëve si pre lufte, dhe se munden ligjërisht të përdoren në dobi të muslimanëve veprat profane të historianëve dhe të poetëve, mjekëve dhe të filozofëve.

Kimisti dhe historiani anglez me famë botërore John William Draperi (1811-1882), në veprën "Historia e zhvillimit ideor të Evropës" shkroi se gjatë sundimit të Theodosiut të Madh, perandorit romak, "janë rrënuar së bashku edhe religjioni pagan edhe shkenca pagane. Në atë kohë (391 e. r.) në karrigen arkipeshkvore në Aleksandri ka qenë njëfarë Theophilo, njeri brutal dhe i keq, të cilit këtë punë ia besoi mbreti. Theophilo e ka filluar këtë punë me plaçkitjen dhe shkatërrimin e bibliotekave, e kur erdhi radha në faltoren pagane Serapion, e cila çdoherë ka qenë halë në sytë e tij, prudenca e shenjtë e Theophilos nuk u qetësua derisa godina nuk u rrënua deri në themel. Ari dhe argjendi i cili gjendej në faltore me kujdes është mbledhur, objektet më të vogla janë thyer ose janë hedhur në zjarr. Vetë ndërtesa në të cilën ka qenë biblioteka mbase nuk qe rrënuar, sepse njëzet vjet më vonë Orozie (autor kishtar nga Hispania, autori i pasqyrës së Historisë së përgjithshme prej fillimit të botës deri më 417), qartë pohon se i ka parë raftet dhe sirtarët e zbrazët."

Në artikullin "Prej Gnomonit deri te dylbini i Galileut", prof. B. M. Shevarliqi do të shkruajë: "Kur Krishterimi u bë religjion zyrtar në Perandorinë Romake, nën të cilën ra edhe Aleksandria, u pamundësua puna e shkencëtarëve të vjetër paganë dhe u shpërnda Muzeumi e biblioteka e tij u dogj(...). Populli i ri arab në fushatën e tij ekspansioniste nëpër Afrikën Veriore, e pushtoi edhe Aleksandrinë në vitin 642. Të etshëm për dituri, arabët mësuan atë që Aleksandri mundohej e pastaj i tubuan shkrimet e harruara të vjetra greke dhe u hodhën në përkthimin e tyre në gjuhën arabe."

Njëri prej bashkëkohësve të shkatërrimit të Bibliotekës së Aleksandrisë është edhe historiani Osoriusi, i cili e vizitoi Aleksandrinë pas shkatërrimit të faltores Serapion nga të krishterët. Ai rrëfeu se i kishte parë raftet krejtësisht të thata.

Me Bibliotekën e Aleksandrisë u mor edhe dr. Milutin Milankoviq (1879 - 1958), profesor i mekanikës qiellore dhe fizikës teorike në Universitetin e Beogradit. Në librin e tij "Nëpër gjithësi dhe shekuj", midis tjerash shkroi:

"Historikisht është dëshmuar se Biblioteka e madhe e Muzeumit të Aleksandrisë është djegur gjatë kohës së luftërave qytetare të Jul Qesarit. Fatkeqësisht, për këtë dëshmitar i sigurt është vetë Qesari. Biblioteka tjetër e madhe, ajo e cila është e vendosur në Serapion, është plaçkitur dhe rrënuar nga të krishterët... Për një bibliotekë të tretë askund nuk është bërë fjalë. Asnjë nga dëshmitarët të cilët kanë lënë gjurmë të shkruara për pushtimin e Aleksandrisë nga arabët, nuk përmend me asnjë fjalë rrënimin e ndonjë biblioteke. Legjenda e cila fatkeqësisht ka hyrë në të gjithë librat e shkollës së mesme, është krijuar gjashtë shekuj pas pushtimit të Aleksandrisë; autor i saj është peshkopi i krishterë Abu-i-feragius Bar Hebrens (Ebu-l-ferexhi, N. I.), që do të thotë, i biri i Hebreut. Atij konvertiti të fesë nuk duhet besuar. Por, sikur rrëfimi i tij të ishte i sigurt, as atëherë ne të krishterët nuk do të guxonim t’i gjykojmë arabët, sepse ata në rastin e atillë do ta bënin atë që të krishterët e kanë bërë me siguri dy shekuj e gjysmë para tyre."

Sipas mendimtarit musliman dr. Abdu-l-halim Muntasirit, Bibliotekën e Ptolomeut në Aleksandri e dogji Jul Qesari, me rastin e ikjes së tij nga Aleksandria, ose këtë vepër e bëri masa vendëse që ta detyronte Qesarin në ikje. Më vonë, me qëllim të sanimit të gjendjes në Bibliotekën e Aleksandrisë, sundimtari romak Marko Antonio i dhuroi Kleopatrës, sundueses së Egjiptit, 200.000 vëllime nga biblioteka Pergana e Azisë së Vogël. Pas kësaj, kjo bibliotekë do të pësojë në zjarr edhe disa herë dhe do të shkatërrohet tërësisht. Për shkak të konflikteve ndërmjet të krishterëve dhe politeistëve, shkencëtarët eminentë do të detyrohen në emigrim, për të dytën herë, ku pas një prehjeje të shkurtër në Lindje, u nisën në drejtim të qendrave islame: në Bagdad, pastaj në Basrë, Kufë, Buharë, Damask etj.

Duke përmbyllur mund të konstatojmë se muslimanët, me depërtimin e tyre në Afrikë, përkatësisht në Aleksandri, nuk gjetën asnjë bibliotekë me rëndësi në atë vit. Së këndejmi, përfundimi i F. Hitit se "rrëfimi që, sipas urdhrit të halifit, Amri gjatë muajve i ka ndezur furrat e shumta të banjave publike me shkrimet e Bibliotekës së Aleksandrisë, është një prej informatave për një tregim interesant e për një histori të ligë."

Të dhënat e prezentuara më sipër tregojnë qartë se kjo vepër neveritëse dhe e pacivilizuar s’është bërë nga dora e Amrit, Umerit apo Islamit. Është vepër e civilizimit të krishterë, të ngritur mbi gërmadhat e civilizimit helen dhe të Lindjes pagane. Islami është kreativ dhe i pranon të gjitha të mirat kulturore e materiale që nuk ndeshen me parimet e monoteizmit islam, pa dallim nga feja, vendi e raca. Islami nuk është bibliofobik!

(P.S. - I falënderohem dr. M. Pirrakut, i cili e lexoi këtë shkrim dhe me vërejtjet e veta kontribuoi në formën përfundimtare.)

LITERATURA

"Almanah" Bošković - për vitin 1957, Zagreb.

Corbin, Henry, "Historija islamske filozofije", I-II, bot. II, Sarajevo, 1982.

El-Akad, Mahmud Abas, "Abkarijjetu Muhammed", Kajro, (-).

"Enciklopedija Leksikografskog Zavoda", botimi II, Sarajevo, 1966.

Hamidullah, Muhammed, "Uvod u Islam", botimi II, Sarajevo, 1982.

"Glasnik Vrhovnog Islamskog Starješinstva Islamske Zajednice u Jugoslaviji", viti. XXX, nr. 1-2, 1967, Sarajevo.

Grupa autora, "Arapsko-islamski uticaj na evropsku renesansu", Sarajevo, 1987.

Hadžić, Osman Nuri, "Muhammed a.s. i Kur’an", Sarajevo, 1986.

Hitti, Filip, "Istorija Arapa", botimi II fototip, Sarajevo, 1988.

Ibrahimi, Nexhat, "Muslimanët në Ballkan në periudhën paraosmane", Prizren, 1410/1989.

"Kultura islame" – revistë fetare-kulturore, III, gusht, 1942. Rexheb-Shaban, 1361, nr. 1, Tiranë.

Lluzha, Murteza, "Shqyrtime filofozike", Prishtinë, 1981.

"Preporod" – informativne novine, nr. 207, të dt. 01.04.1979, Sarajevo.

Šarif, M.M., "Historija islamske filozofije", I-II, Zagreb, 1988.

"Velika Enciklopedija aforizama", botimi II, Zagreb, 1977.

[Albo]

Biblioteka e Aleksandrise qe mbante gati te gjitha doreshkrimet me te hershme te njerezimit eshte djegur nga Jul Cezari rreth vitit 45 Para Krishtit. Arsyet nuk dihen por ajo qe dihet nga historianet jane xhelozia dhe mllefi i Jul Cezarit kur ai vizitoi Aleksandrine, qytetin qe mban emrin e Aleksandrit te Madh, mllef i cili u shpreh ne formen e loteve para bustit te Aleksandrit te Madh.

Mllefi dhe xhelozia e Jul Cezarit para nje busti te Aleksandrit te Madh buronte nga fakti se Aleksandri i Madh arriti te shtiere ne dore ne nje dekade gjithe boten e njohur te kohes se tij, kur ishte ende 30 vjec, kurse Jul Cezari ende nuk e kish arritur te perseriste te njejten gje dhe mosha e tij ishte afer te 50-tave. Lotet e xhelozise se tij buronin nga fakti se ai nuk ishte strategu me i madh ne historine e njerezimit, kur perballej me historine e Aleksandrit te Madh.

Djegia e bibliotekes se Aleksandrise ishte fshirja me dashje e kujteses se njerezimit nga romaket. Kjo perben edhe nje prej gjemave me te medha per njerezimin dhe historianet e botes, qe do te jepnin gjithcka sikur te kishin mundesi te kishin ne doren e tyre ato qindra mijra manuskripte te historise se hershme.

Albo

[darwin]

Biblioteka e Aleksandrise qe mbante gati te gjitha doreshkrimet me te hershme te njerezimit eshte djegur nga Jul Cezari rreth vitit 45 Para Krishtit. Arsyet nuk dihen por ajo qe dihet nga historianet jane xhelozia dhe mllefi i Jul Cezarit kur ai vizitoi Aleksandrine, qytetin qe mban emrin e Aleksandrit te Madh, mllef i cili u shpreh ne formen e loteve para bustit te Aleksandrit te Madh.

Mllefi dhe xhelozia e Jul Cezarit para nje busti te Aleksandrit te Madh buronte nga fakti se Aleksandri i Madh arriti te shtiere ne dore ne nje dekade gjithe boten e njohur te kohes se tij, kur ishte ende 30 vjec, kurse Jul Cezari ende nuk e kish arritur te perseriste te njejten gje dhe mosha e tij ishte afer te 50-tave. Lotet e xhelozise se tij buronin nga fakti se ai nuk ishte strategu me i madh ne historine e njerezimit, kur perballej me historine e Aleksandrit te Madh.

Djegia e bibliotekes se Aleksandrise ishte fshirja me dashje e kujteses se njerezimit nga romaket. Kjo perben edhe nje prej gjemave me te medha per njerezimin dhe historianet e botes, qe do te jepnin gjithcka sikur te kishin mundesi te kishin ne doren e tyre ato qindra mijra manuskripte te historise se hershme.

Albo

Jo dhe aq korrekte!

Eshte nje tjeter romak, ai qe e asgjesoi biblioteken. Quhet Teodos/ius (bile greqisht emri del me kuptim interesant), dhe ishte perandori romak qe vendosi krishterimin si fe zyrtare te perandorise.

Pra, fshirja me dashje e kujteses se njerezimit u be ne kuadrin e fushates "Te zhdukim gjurmet e paganizmit" nga nje derivat i monoteizmit judaik, krishterimi.

Edhe pas demtimit nga zjarri qe pesoi nga romaket - e Jul Cezarit - (te cilet nuk e vune me dashje zjarrin!) burimet historike vazhdojne te tregojne per ekzistencen e bibliotekes dhe thesareve te saj ne ate kohe dhe me pas.

Patriarku kristian Teofil/us (qe u nxit nga "projektligji" i perandorit Teodos/ius) eshte shkaktari kryesor per rrenimin e bibliotekes -- do te ishte shprehja e sakte.

[nausika]

Jo dhe aq korrekte!

Eshte nje tjeter romak, ai qe e asgjesoi biblioteken. Quhet Teodos/ius (bile greqisht emri del me kuptim interesant), dhe ishte perandori romak qe vendosi krishterimin si fe zyrtare te perandorise.

Pra, fshirja me dashje e kujteses se njerezimit u be ne kuadrin e fushates "Te zhdukim gjurmet e paganizmit" nga nje derivat i monoteizmit judaik, krishterimi.

Edhe pas demtimit nga zjarri qe pesoi nga romaket - e Jul Cezarit - (te cilet nuk e vune me dashje zjarrin!) burimet historike vazhdojne te tregojne per ekzistencen e bibliotekes dhe thesareve te saj ne ate kohe dhe me pas.

Patriarku kristian Teofil/us (qe u nxit nga "projektligji" i perandorit Teodos/ius) eshte shkaktari kryesor per rrenimin e bibliotekes -- do te ishte shprehja e sakte.

Po, biles Theodosius (ne greqisht=Ai qe i jep zotit) nxorri edhe mandat ne 391 per shfarosjen e te gjithe tempujve pagan ne qytetin e Alexandrise.
Cfare krim i papare kunder dijes dhe gjeneratave te ardhshme te njerezimit

Per ate qe flet Albo, eshte thjesht nje mit i cili i ka dhene nje hije me "humane" ketij shkaterrimi...dmth. shkaterim i sjelle nga xhelozia dhe smira njerezore.

[Lunesta]

Po, biles Theodosius (ne greqisht=Ai qe i jep zotit) nxorri edhe mandat ne 391 per shfarosjen e te gjithe tempujve pagan ne qytetin e Alexandrise.
Cfare krim i papare kunder dijes dhe gjeneratave te ardhshme te njerezimit

Per ate qe flet Albo, eshte thjesht nje mit i cili i ka dhene nje hije me "humane" ketij shkaterrimi...dmth. shkaterim i sjelle nga xhelozia dhe smira njerezore.

Agreed! 100%

[Albo]

darwin, mos shkruaj per histori qe i ke lexuar neper faqe Interneti, pa e marre mundimin qe te lexosh me shume per to. Te zgjedhesh si version te besueshem ate qe i shkon per shtat bindjeve te tua, eshte shume kollaj. Mjafton te besosh ate qe te vjen per mbare pa patur asnje baze historike.

Po te lexosh me vemendje me lart, djegia e bibliotekes eshte mister edhe sot e kesaj dite dhe une e kam bere te qarte ate. Grupet e caktuara kane akuzuar njera tjetren si per te fshehur doren e aktit, dhe nen akuze jane nje gjeneral Latin si Jul Cezari, nje patriark bizantin dhe nje kalif musliman. Askush nuk e di me siguri se kush e vuri zjarrin, por kushdo qe meson per historine e njerezimit qe rrodhi me pas e ka te qarte qe flakevenesi me i besueshem eshte vete Jul Cezari.

Patriarku dhe perandori Theodhos nuk mund ti vinin flaken literatures greke, literature dhe histori qe u shkruajt ne greqisht nga te paret e tyre. Kisha asnjehere nuk ka vene ne shenjester literaturen e njerezimit, por vetem kultet pagane qe nuk u rrezuan vetem me urdhra perandoresh por edhe me forcen e Shpirtit te Shenjte nepermjet shenjtoreve te shumte qe kane dale e kane shkelur ne Aleksandri (lexo jete shenjtoresh).

Perse ka gjasa me te medha qe flaken tia kete vene Jul Cezari? I mban mend kryqezatat e Perendimit? E mban mend plackitjen e Konstandinopojes nga franket disa shekuj me vone? E mban mend perdhosjen e kishave te shenjta nga kryqezatoret qe kishin dale te shpetonin krishterimin? I mban mend vjedhjen e artit bizantin dhe kishtar te Perendimit?

Cili eshte ai moment famekeq ne histori ku Lindja ka plackitur apo vjedhur Perendimin?! Dhe mjafton te shikosh mentalitetet e popujve perendimore edhe sot e kesaj dite karshi popujve te lindjes, per te kuptuar se e shkuara nuk ka vdekur, eshte ende e gjalle.


Per nje material me serioz historik qe hedh drite mbi misterin e djegies se librarise se Aleksandrise, lexo faqen me poshte:

http://www.bede.org.uk/library.htm

Albo

[Newhost]

Grupet e caktuara kane akuzuar njera tjetren si per te fshehur doren e aktit, dhe nen akuze jane nje gjeneral Latin si Jul Cezari, nje patriark bizantin dhe nje kalif musliman. Askush nuk e di me siguri se kush e vuri zjarrin, por kushdo qe meson per historine e njerezimit qe rrodhi me pas e ka te qarte qe flakevenesi me i besueshem eshte vete Jul Cezari.


http://www.bede.org.uk/library.htm

Albo

Ty te kam qejf Albo se akuzon te tjeret qe nuk lexojne kurse per vete je si mos me keq sidomos ne histori. Tek websiti qe ke dhene ti thote :

The verdict on Omar
The errors in the sources are obvious and the story itself is almost wholly incredible. In the first place, Gregory Bar Hebræus represents the Christian in his story as being one John of Byzantium and that John was certainly dead by the time of the Moslem invasion of Egypt. Also, the prospect of the library taking six months to burn is simply fantastic and just the sort of exaggeration one might expect to find in Arab legends such as the Arabian Nights. However Alfred Butler's famous observation that the books of the library were made of vellum which does not burn is not true. The very late dates of the source material are also suspect as there is no hint of this atrocity in any early literature - even in the Coptic Christian chronicle of John of Nikiou (died after 640AD) who detailed the Arab invasion. Finally, the story comes from the hand of a Christian intellectual who would have been more than happy to show the religion of his rulers in a bad light. Agreeing with Gibbon this time, we can dismiss it as a legend.



Po ta kishe lexuar burimin tend (normalisht qe di anglisht, po nuk e kuptove jam i gatshem ta perkthej per ty ) do te dilte e kunderta. Historia e kalifit omer per djegjen e Biblotekes se Aleksandrise jane shpikje te nje prifti dhe nuk eshte kalifi ne listen e te "dyshuarve" ....kete e thote edhe referenca jote ( po ta kishe lexuar kuptohet )

[Dara]

"And concerning the number of books, the establishment of libraries, and the collection in the Hall of the the Muses, why need I even speak, since they are all in men's memories?"-- Athenaeus of Alexandria

Library e Aleksandrise, ndryshe e quajtur LLibraria e Ptolemeut,u themelua nga Ptolemeu II ne 283 B.C, dihet historisktsh qe eshte djegur gjate kohes se udheheqjse se Caligula-s, Jul Cezarit. Gjate kesaj periudhe Aleksanderia u be epiqender per luftrat civile te Caligules, duke vecuar dramen midis Kleopatres dhe Antonios dhe vete Caligules me Kleopatren. Kohe me vone, Jul Cezari mbeshteti Kleopatren ne luften e saj kunder vellait Ptolemeu XIV,Pikerisht ne 48 B.C ngjarja e famshme e "djegjes se librarise" ndodhi. Legjenda e djegjes, e ka origjionen nga Livi gjate luftes ne Aleksandri. Sipas njerezve te ndryshem, Livi ka cituar se ne ate kohe jane djegur 400,000 doreshkrime kur Cezari vendosi zjarrin per te ndaluar ushtrine e Ptolemeut. Historiane te ndryshem kane teorira te ndryshme me ngjarjen. Nqs ishte e qellimshme per librarine per tu djegur, nqs libraria ishte ne afersi te mjaftueshme ndaj zjarrit dhe iventualisht u dogj si pasoje e perhapjes, dhe e terta qe Nje librari Nuk eshte djegur. Librat ishin hequr nga vendodhja e tyre origjinale per tu shperndare neper librarite ne Rome.

Ptolemeu shpresonte qe te mblidhte te gjithe Njohurite ne bote , ne librarine e tija, qe ishte libraria me e madhe qe ka egzistuar ndonjehere. Ajo ishte qenkdra e historise se botes antike dhe permabnte rreth 700,000 doreshkrime.

Shkeputur nga libri:
Caligula, The corruption of the power, Anthony A. Barret botuar ne vitin 1989.

[Ardi_Pg_ID]

Pershendetje NewHost!

Une nuk e lexova komplet ate qe ajo link thote per kete histori edhe nuk dua te hy ne histori po thjeshte nga ato qe ti ke shkruar dua te citoj pak gjera.

The verdict on Omar
The errors in the sources are obvious and the story itself ......

Thjesht pjesa The Verdict nenkupton qe Omar ka qene ne listen e te akuzuarve edhe eshte mare nje vendim pra ka pasur nje dyshim qe u mor ky verdikt ku mund te kene hequr akuzen ose mund te mos e kene hequr akuzen.

kurse ti me poshte thua :

.....Historia e kalifit omer per djegjen e Biblotekes se Aleksandrise jane shpikje te nje prifti dhe nuk eshte kalifi ne listen e te "dyshuarve" ....kete e thote edhe referenca jote ( po ta kishe lexuar kuptohet )

Pra ku dole ti ne piken qe Omar nuk ka qene i akuzuar kur per kete person eshte mare nje verdikt. Ti e ke lexuar po me duket se e ke pare ne nje pike per te mos e patur Omar si te akuzuar edhe ve bast qe e lexove tere ate informacion vetem per te gjetur nje pike qe e heq ate te pafajshem.

Ti thua i ke qef njerezit qe akuzojne pa fakte ku ai njeri eshte akuzuar nga te tjere po une i kam me shume qef ata njerez qe bejne te diturin pa patur idene se cfare lexojne.

Ardi

[Dara]

Dito Ardi.
NewHost, duket qarte qe ti ke sjelle ketu informacionet qe ti i ke kapur ne prizmin personal. Ne artikkulin e shkruar tek faqja qe eshte dhene nga Albo, NUK U VERTETUA FAJESIA e asnjerit nga tre te dyshuarit, per arsye se kishte mungesa evidence te plota. Jane marre verdikte per te tre te dyshuarit, dhe arsyetimet qe ti ke sjelle bulojne nje pjese te vaget te "piktures se madhe te historise".
The verdict on Caesar: Although we cannot prove his guilt with first hand evidence, it seems justified to claim that the book stacks of the Royal Library were burnt down by Julius Caesar.
The verdict on Theophilus: The story that Theophilus destroyed a library is clearly a fiction that we can very precisely lay at the door of Edward Gibbon.
The verdict on Omar: The errors in the sources are obvious and the story itself is almost wholly incredible

Nderkohe qe ne artikull ishin dhene keto te dhena, perseri nuk mund te mos vije re dyshimin e egzistences se librarise:
"There is no positive evidence for the existence of the library and instead near conclusive eye witness evidence against."
"Also, the prospect of the library taking six months to burn is simply fantastic and just the sort of exaggeration one might expect to find in Arab legends such as the Arabian Nights"


Si mbyllje, Kur dikush sjell burime informacioni ne lidhje me nje ngjarje historike, dhe shoqerohet nga nje postim, nuk do te thote qe postimi i tij bazohet ne rrymen e informacionit. Lexoni me vemendje, beni kerkime ne lidhje me temen, pastaj mund te flisni me kopetenca duke hedhur poshte "faktet" e njerit apo tjetrit. Edhe sikur keto "fakte" te mos jene te verteta nga ato qe ka njeri apo tjetri do te thote qe mos i besoni burimit te pare te informacionit qe lexoni, dhe se nuk duhet ti vihet faj askujt, dhe jo me teper te ofendohet.

Pilivesa.