Lek Zogu me se fundi ka nje strehe..

[Brari]

nuk hyni atje te shpreheni ku tregohet per mathauzenat qe beri enveri me sojin tuaj si kapterra roje.. por katundaroni ktu..
kapercejini gjysherit.. mos e mbani shqiperin rob..o cunat e rucit..
u cua nje klysh magari me armani ne parlament ..mosha juaj.. nje far taulant balla i majko ruc edvinit..katunar librazhdi e foli ..ja me kto mend tuaja..
nejse..






Panorama..


Ja dicka nga Koha e Zogut..

--

Vitet ‘30, reklamat që i hapën portat zhvillimit

Bizneset vuajnë hendekun 50 -vjeçar të socializmit


Rezarta Delisula
Shumë njerëz e kujtojnë Shqipërinë e viteve ’30 si një moment kulminant zhvillimi, ku tregtia vendase dhe eksporti dominonin.

Hendeku 50-vjeçar i socializmit mpiu trurin popullor me një mentalitet fals, pas kapërcimit të së cilit çdo gjë na dukej e re dhe e panjohur. Ata që emigruan në fillim habiteshin se pse autobusët ndalonin në kryqëzime vetëm prej disa dritave (semaforëve), të tjerë nuk dinin se kishte dhe çezma me rële ku mungonte rubineti, dhe akoma më keq ndodhte në restorante, ku uji i ngrohtë me limon që sillej për të shpëlarë duart pas ngrënies së peshkut, pihej si tretës nga padija. Këto situata që tani na duken komike, por edhe të tjera më pikante se këto, i përjetuan pjesa dominonte e shqiptarëve në fillim të viteve ’90. Mungesa e informacionit kishte dhe përkthimin; vënien në siklet përballë të tjerëve. Gazeta ka kërkuar në revistat e vjetra të kohës së Zogut, ku një ndër gjërat që na ka bërë më shumë përshtypje ka qenë reklamimi i mallrave. Elegancë, thjeshtësi dhe shumëllojshmëri. Ndryshe nga sot, atëherë më të fuqishëm duken tregtarët e vegjël, të cilët mbushnin faqet e të përditshmeve duke reklamuar biznesin e tyre. Në gazetat e revistat e sotme dominojnë reklamat shtetërore, ato të kompanive celulare dhe ndonjë banke, ndërsa rrallë shohim biznesmenë privatë që reklamojnë mallrat e tyre. Zhvillimi i një shteti testohet edhe nga fuqia e biznesit të vogël. Në revistën “Java” të publikuar në vitet ’30, kemi përzgjedhur llojet e reklamimeve, metodën dhe batutat për të tërhequr sa më shumë blerës, duke sjellë një pasazh nga Shqipëria në vitet ’30. Dhe kjo ishte vetëm një revistë e përjavshme, ndërsa në gazetat e përditshme reklamimet ishin më të shumta.

Produktet ushqimore
Në politikën e marketingut të viteve ‘30, rolin kryesor e zinte malli vendas. “Luftë” e hapur i qe shpallur produkteve të huaja, pasi cilësia e mallrave shqiptare ishte konkurrente. Në vitin 1937 prodhuesit e birrës “Korça” reklamonin në një mënyre tjetër mallin e tyre: “Nuk është nevojë për birrë të jashtme. Eshtë e tepërt, bile e dëmëshme, të nxjerrim jashtë arin t’onë kur birra e Korçës i përgjigjet çdo nevoje e çdo kërkimi”. Për produktet ushqimore mënyra e reklamimit ka qenë ndryshe. Ajo shkruhej në bazë të provës së bërë nga njerëzit dhe i dedikohej opinioneve të tyre. Birra “Korça” ashtu sikurse edhe produkte të tjera, sloganet e reklamimit i ndryshonin shpesh. “Po pse të importojmë birrë së jashtmi. Kemi birrën “Korça”, e cila është shumë më e shijshme se ato të markave të jashtme, por kemi edhe për detyrë ta përdorim birra “Korça”, sepse ajo fabrikë u jep punë një numri të madh punëtorësh shqiptarë”. Duket se reklamat ndryshojnë edhe në bazë të politikës së gazetës, të cilat në atë kohë shquheshin për nacionalizëm. Firma e makaronave “Gjeli” e ka reklamuar kështu produktin: “Kush ka përdorur, vendas ose i huej, makaronet e fabrikës së zotit Tahir Beshiri, ka konstatuar dhe e ka ndjerë veten i detyruar të deklarojë se makaronat e markës “Gjeli” janë më të preferueshme se çdo markë tjetër e vendit ose e huaj... Mahmut Tota në pazarin e vjetër afër pusit, kundrejt bashkisë në kryeqytet ka: Pije të zgjedhura të vendit e të huaja dhe djathërat që kanë marrë një famë”. Vëllezërit Hobdari për disa kohë pushtuan faqen e fundit të revistës “Java” me reklamën e tyre Sinalko. Kështu quhej pija pa alkool dhe fort e shijshme, ku nuk harrohej të përmendej higjiena. 1 lek kushtonte shishja, ndërsa etiketat provizorisht ishin gjermanisht, deri sa të shtypeshin në gjuhën shqipe.

Këstet
Teksa kalojmë nëpër duar fletët e zverdhura të revistës, veç lajmeve e komenteve ato që dominojnë janë reklamat. Blerja me kredi e mallrave të ndryshme në kohën e Zogut nuk ka qenë një gjë e re. Shumë dyqane aplikonin këtë lloj shitjeje për të thithur sa më shumë klientë, madje edhe ata që s’kishin mundësi të paguanin. Gaqi Papa dhe Vllau në Fier e kanë reklamuar në këtë mënyrë biznesin e tyre “Magazina të çdo sendi”: “Dhurata të lloj llojëshme e për do rastë, janë specialiteti i kësaj Magazine. Këtu kërkoni radiot e markës së famshme amerikane F.A.D Audrea, në të cilat inxhinieria e hollë amerikane ka kombinuar kualitetin lartë, me çmimin shumë të ulët. Keni shitësa radiosh, kësi lloj, dhe në qytete të tjera të Shqipënisë. Në Tiranë depozitar është z.Shahin Cami, libraria Kombi në Rrugën Mbretnore. Bëjmë shitje me afate dhe me këste. Slogani i tyre ishte ‘Kënaqe klientin që të kënaqësh veten’”. Një firmë tjetër, për të shitur stilografin e famshëm Pelikan gjeti një mënyrë më të thjeshtë dhe të drejtpërdrejtë me sloganin “Udhëtim i çastit”: “Sa herë nuk kini marrë zjarr nga shkaku se stilloja juaj nuk donte të shkruante? Në sa përsëritje keni gjetur njolla mbi letra në vend të letrave të trajtuara me pastërti? Gërmimet rregulluese dhe drejtuesi i bojë-shkrimit prej konstruktimit special i stilografit rezervuar Pelikan, sigurojnë një rrjedhje të rregulltë dhe pa ndaluar bojëshkrimin...” Pothuajse të gjitha reklamat ndryshojnë sloganet e tyre nga java në javë. Firma “Pelikani” disa numra më vonë të revistës vjen me sloganin “Siç lot rroll benzina për automobilin” (Siç luan rol benzina për automobilin).

Nga Parisi te Profarma
Pas viteve ‘50 në sirtarët e varfër të banjës gjendeshin kolonjat e prodhuara nga Profarma. Sapunët “Luks” e “Camay” që vinin nga jashtë, ruheshin mes rrobave për parfumosje, ndërsa figurat e grave të bukura ngjiteshin në lavatriçet 20-ëshe. Në revistën “Java” të janarit të vitit 1938 reklamohej firma e parfumerisë “Au Louvre”, e cila furnizonte me produkte edhe oborrin mbretëror. Kjo firmë kishte ekskluzivitetin e fabrikës franceze Jean Patou në Paris. “Parfumet e Jean Patou i përdor elita e përbotëshme, sepse fabrikimi i tyre u rezervon cilësinë që s’i kanë parfumet e fabrikave të tjera në tërë botën. Një parfum Jean Patou është një gjë e domosdoshme për një zonjë ose zonjushë moderne”, shkruhet në këtë revistë. Moda ishte një pjesë e pandashme e elitës së qyteteve të mëdha. Mundësitë ekonomike për fat ua siguronin stilin veshjes. Një tregtar mallrat e tij i shet në këtë formë: “Stofna angleze nga ma të bukurat e ma modernet i ka vetëm Jani Koça Muzina”. Tregtari Gjinali dhe nipërit që shisnin kapele për zonja e reklamonin në këtë formë: “Modele origjinale të Vjenës, nji copë vetëm prej çdo modeli. Të gjitha kanë karakteristikat e modës së ‘37-ës”. Rrobaqepësit reklamonin atelietë: “Koço Dalani qep me gusto dhe finesë dhe është diplomuar prej Akademisë Amerikane të Athinës”. Apo një tjetër: “Sadik Elezi është padyshim rrobaqepësi më artist i kryeqytetit. Ateljerit të tij i ka dhënë emërin; Rrobaqepsija me famë...” Mënyra e reklamimit me elegancë të produkteve për femra arrinte rezultate më të drejtpërdrejta. Sloganet e firmës “Begëja” që tregtonin çorape të holla ishin të rralla: “Bukuria juaj nuk varet vetëm nga paraqitja e fytyrës. Më tepër varet nga eleganca e këmbës”.

Festat dhe të çuditshmet
Ashtu siç ndodh edhe sot, në raste festash firmat e mëdha tregohen zemërgjerë duke bërë ulje. E njëjta gjë ndodhte edhe para 70 vjetësh, ku biznesmenë të ndryshëm publikonin zbritjet e produkteve. “Firma Mehmet Ndroqi e Djemt, me rastin e festës së Bajramit kemi plotësue artikullin Bizhuteri. Botona, leshna të reja që na kanë arritun, penja pambuku për maqina çorapësh të artikullit ma të mirë. Profumeri L.T.Piver. Çorape grash e fëmijësh të markës Gibel: “Me rastin e Bajramit në Botona bajmë nji zbritje 50 për qind dhe në çdo artikull tjetër bajmë nji zbritje 10 për qind”. Në mes të reklamave që duket sikur nuk kanë ndryshuar përgjatë viteve hasim dhe nga ato të veçantat. Një prej tyre është: “Në rrugën Mbretnore para nja dy vjetësh firma Tasin&Dhori çeli një dyqan gjanash ushqimi dhe pijesh. Sado që zotësija dhe eksperienca profesionale e Dhorit formonin garancinë më të madhe se ay dyqan do të zhvillohesh sa që në klijentelën e tij të përfshihesh ajka e kryeqytetit dhe sidomos atyre që dinë të zgjedhin sendet që ju duhen për ushqimin e tyre, përsëri nuk pritesh që brenda nji kohe aq të shkurtër të zhvillohesh në një dyqan që mund të themi se asht i pari në kryeqytet. Tash së fundi, që dyqani i mbeti Dhorit, si i vetmi proprjetar është kompletuar me tërë artikujt e nevojshëm të llojit të tregtisë së tij, të cilat janë nga më të zgjedhurët”. Këto nuk janë fjalë reklame dhe mund ta provojë kushdo se janë realitet. Një tjetër reklamë interesante gjejmë mes faqeve. “Fabrikë Karrocerie për autobusa, vetura dhe troke Ilia Shomo-Durrës. Prumë specialist nga jashtë dhe kemi gati karroceri me çmime jashtë çdo konkurrence. Përdorojmë material gjerman lluks, dorëzojmë porosina mrenda një muaji. Autobusat që kemi gati u bajnë maqinave; Chevrolet, Dodge, Reo dhe Diamant...”

Shteti
Reklamat ishin të shumëllojshme që nga mobileritë, shitjet e drurit dhe qymyrit, rrobaqepësit, libraritë. Por nuk mungonin as reklamimet për filmat në kinema apo të bankave si në ditët e sotme. Banka Bujqësore e Shtetit në reklamimin përkatës përmend të gjitha veprimet që kryen duke nisur me kredidhënien. Në reklamë shënohen edhe informacione mbi bankën mbi datën e krijimit që ka qenë 19 korriku 1937, si dhe kapitalin fillestar prej 2.800.000 franga ari. Ndërkaq, kinema “Gloria” reklamon: “Shfaqet këto ditë kolosi i filmave “Kryqëzatat” realizimi madhështor nga CECIL B.Mille. Marrin pjesë 100.000 veta. Janë harxhuar 2 miliardë dollarë. Kritika e përbotëshme vërteton se në këtë film pasqyrohet pikërisht epoka tronditëse e luftrave fetare”. Krahas tyre vinin dhe njoftimet nga ministritë e dikasteret e tjera të cilat quheshin shpallje, ndërsa sot njoftime. Për shembull: “Ministrija e Ekonomisë Kombëtare për t’i dhënë hov Blegtorisë e industrisë shtazore dëshiron të me subvencionues shoqërit, stanarët e blegtorët të cilët ngrehin ose përmirësojnë, çdo lloj banese kafshësh me qëllim reproduksioni dhe godina të ndryshme për zhvillimin e industrisë shtazore”. Pas kësaj jepeshin kushtet që duheshin plotësuar për të marrë këtë kredi nga shteti. Këto ishin një pjesë e reklamave të pafund në botimet e revistës “Java”, ndërkohë që të shumta kanë qenë reklamat e publikuara edhe në të përditshmet. Reklamimi tregon zhvillim dhe të mirat e dikurshme u fshinë ngadalë nga memoria për t’u rikthyer pas rreth 70 vjetësh.



Librari e botime
Edhe libraritë ishin pjesë e botës së publicitetit. Thjeshtësia e Elbasanit është karakteristike edhe në reklama. “Libraria Normalisti Elbasan, është e pasur në libra shkollore e rradhorë, penda etj. Një vizitë mjafton”. Ndërkaq edhe botime të veprave të njohura të Naim Frashërit, dhe mësimit të gjuhëve të huaja, publikoheshin si reklama. “Një gazetë, një revistë një romancë të zgjedhur, një styllo dhe çdo gjë nga sendet e zyrës, të muzikës dhe të peshkimit, vlonjatët do ti gjejnë vetëm te Ibrahim Shyti. Sa për aparatet fotografike ka ekskluzivitetin.”
Doktor e avokat
Në gazetat e përditshme nuk hasim njoftime të noterëve e avokatëve. Klinikat mjekësore i prekim më shpesh mes televizioneve. Por ja si reklamoheshin 70 vjet më parë: “Zyrë Avokatore A.Totozani, merr përsipër çdo padi civile e penale. Ndjek me kujdes çdo çështje administrative në të gjitha dikasteret e Mbretërisë. E kaluara e tij është garanti për klientët. Doktor Ihsan Korça, pranon të sëmurët për sëmundje të mbrendëshme, veneriane dhe të ndryshme në Rrugën Koço Kotta nr.41, çdo ditë më ora 3-5 pas dreke, dhe në çdo orë tjetër pas paralajmërimit”.


----

[My_Soul]

Ky eshte lajm fenomenal. Sa mire qe ja dha Sala zogut pallatin se ishte jashte, nuk kishte ku te flinte.

Nje Zog kemi se mos kemi shume zogj, lol.

Ne fakt ky ishte problemi kryesor i qeverise. Pune e madhe se lane pa blere energji elektrike per popullin. Ata per vete kane. Populli popull mbetet, lol

Mire e bejne kur gjejne nje popull budalla qe nga shiu ra ne bresher.

[PORTI_05]

Ky eshte lajm fenomenal. Sa mire qe ja dha Sala zogut pallatin se ishte jashte, nuk kishte ku te flinte.

Nje Zog kemi se mos kemi shume zogj, lol.

Ne fakt ky ishte problemi kryesor i qeverise. Pune e madhe se lane pa blere energji elektrike per popullin. Ata per vete kane. Populli popull mbetet, lol

Mire e bejne kur gjejne nje popull budalla qe nga shiu ra ne bresher.

PO JU ERDHI MIRE JU KOMUNISTAVE KUR JA MORET ATI DHE JO VETEM ATIJ PRONEN JU RACE BOLSHEVIKESH JENI MESUAR QE TE GRINI PER 50 VJET NE KURRIZE TE NJERZEVE ,JU BEHENI XHELOZA SE JU S KISHIT PAS ASNJE GJE DHE SOTE KENI VEN PASURI NE KURIZ TE TE TJEREVE
SHIKONI FATOS NANON RUCIN ANGJELIN.MALAJN FINON EDHE ATA BIRA BUSHTRE QE E VUN PASURIN PER 10 VJET EDHE SOTE HAHEN ME SHEIKET E ARABIS.S PASKA POPULLI DRITA KERKOJANI QEVERISE SE FATOS NANOS QE SKENI DRITA SE AI ABUZOJ ME HIDROCENTRALET SE E DINTE QE DO HUMBETE DHE DO QE TA FUSI QEVERIN E BERISHES NE KRIZE POR IKEN ATO KOHE TE 97 JU HIPOKRIT DHE XHAIL DHE FLISNI NE EMER TE POPULLIT YOU KRIMINELA PO R SI DO QE TE NDODH SOJI DO SHKOJE SOJI VERENI VETHE NE VESH,,,,,,,,,

[My_Soul]

Avash ti Porti se do te te bjere ndonje stroke nga gjithe kjo energji negative.

Edhe po qe per komunista ate e keni ne krye te ulur kembekryq.

[Brari]

port..


mos merr zjarr..leri tjeret te debatojne..
zonjusha "my sol" jo vetem qe nuku eshte bolshevike.. por perkundrazi eshte pak e borgjezuar.. aty ne keshtjellen e imperializmit ne Vashington.. e i njeh mire gjerat.. dhe ja kemi nevojen oponences se saje..

Pra ta gezonjë Lek Zogu shtepine e tije.. e kjo nuk i prish pun askujt vec ca hajdutve cobenj te ardhur ng p s.. me koleren kanibale qe ishin rrasur aty ne bahcet e Toptanasve.. themeluesve te Tiranes.. si ne mall te babes.. e nxorren kaq vite miljarda aty e i biri Ahmet Zogut.. e zoti i ligjshem i atij trualli... flinte rrugve si refugjat ne shpijat e ca miqve katundare te Prez Petreles..

beri shtet biri Botes e duan zengjinet e rinj ish morracak e xhelat vlocishtash e Spacesh.. ta lene rrugve tere jeten te birin..


Me kte veprim Berisha hodhi nje GUR ne themelin e Shtetit te se drejtes..

suksese..

[PORTI_05]

Pse jo brari, pse mos te jet soul ne amerike nga 250.000 antar qe kishte ppsh ne 1989 ,100.000 jane ne amerik te ardhur keto vjet .pasi na torturuan na vran na plackiten ne denegruan keta kanibal sot i gjen kudo.Biles ne ate kohe kur ne c do shpres e kishim tek amerika dhe perendimi keta na persekutuan na burgosen dhe sot kane dal edhe na japin leksione se si eshte demokracia keta lejfenet keta katil dhe te pa shpirt jetoj ne amerik dhe i sho femijte e tyre neper shkolla duke paguar me parat e vjedhura dhe me djersen e prinderve tane shkollohen neper fakultetet e amerikes
S kane faje tani keta se DULLA CA ISHIN NACIONALISTA EDHE ATO FAMILJE QE SAKRIFIKUAN PER CESHTJEN SHQIPETARE U VRAN U MASAKRUAN U DENIGRUAN U PERZUN ME DHUNE JASHTE SHQIPERISE DHE SOTE SHQIPERI ESHTE NE DUAR TE ALABAKVE QE S KAN ASNJE INTERES KOMBETAR VETEM NJOHIN INTERESIN E PARASE PERZUR kokat e nacionalizmit ajken e kombit si mithat frasherin,e shume te tjer dhe krijoj shtet me Palet me Ritat me Lenkat me THEMIJET C FAR KUJTON TI ME SHQIPERI PER DITE , PO VERTETOHET SHPREHJE E BISMARKUT SHPREHJE GJEOGRAFIKE PA KOKE E PA KEMBE

[PORTI_05]

Ti tru 2006-ta !!
Sipas teje edhe PD-ja erdhi me forcë në pushtet në 1992 ??!!
Cili revolucion ska pasur kryengritje o Emiliano Zapata??
Por nuk mund të quash revolucion apo kryengritje ardhjen e Zogut me hordhi serbo-greke në pushtet o historian i 2006-tës. Mercenarët u paguan me troje shqiptare o Emilioano...me Shën Naumin , perlë të cilën e kanë maqedonasit sot. Hapi sytë e lexo më mirë. se do gjesh atë çfarë të duhet për të ditur etapat dhe rregullat e një revolucioni apo kryengritjeje, quaje si të duash.
Ai Pancho Villa që ke ti për shenjt, mori mercenarë që bëri kryengritjen o Pancho ??!!
Rritu dhe ca që të kuptosh Emiliano Zapata ...aka Pancho Villa.
Hajde bye

o profesor lexoje se si eshte e verteta e shen naumit E verteta e ndarjes se Vermoshit... dhe Shen Naumit

E Premte, 22 Prill 2005

(Treguar nga Mehdi Frasheri ne kujtimet e tij, qe jane botuar se fundi nga OMSCA)

Heshtni...po rikthehet Mehdi bej Frasheri

Ai jetoi dhe punoi ne dy shekuj. Kontributi i Mehdi bej Frasherit u dha per nje shtet qe po vdiste, Turqia- dhe per nje te ri qe po lindte, Shqiperia e endrrave te tij. U mundua sinqerisht per te dyja dhe njekohesisht u anatemua nga te dyja...Pse? Kete historianet u duhet kohe qe ta studiojne, ndoshta -ngaqe permasat e verteta te Mehdi bej Frasherit, e kane kaluar gjithmone kohen, ku jetonin bashkevendasit e tij

Ben Andoni

Ka mjaftuar anatema, qe i kane bere pseudot-dhe shmangia e referencave te duhura historike, per te perseritur dekada te tera se Zogu ia fali Shen Naumin -Jugosllavise. Sa keq, kur lexojme sot kujtimet e Mehdi Frasherit, te botuara pas nje kalvari te pashembullt (fale kontributit te nipit te tij Tefik Celo)-ku tregohet thjesht, si ai luftoi ne emer te Shqiperise per cdo centimeter katror "Made in Shqiperia". Dhe, kjo lufte e tij per Vermoshin dhe Shen Naumin -keto pika "gati te panjohura", u kthye me vone ne simbolin e nje urrejtje patologjike per 'tradhetaret' e Shqiperise. Kuptohet, se nuk mund te ndodhte ndryshe. Mehdi Frasheri, protagonisti i tyre, qe ka qene gjalle deri gati ne mes te viteve '60, madje edhe nga njerezit aktive ne kete ndarje si perfaqesues i Shqiperise, ishte i ndaluar per te folur...por edhe per te jetuar. Kishte ikur me 1944 dhe si kreu i Regjences shqiptare, tashme ia kishin barazuar kontributin per vendine tij ne hic. Kuptohet, se nuk mund t'i bente ndonje pershtypje te madhe. Jeta i kishte treguar gjithmone anen e kundert, ku sfida mbetej gjeja me e zakonshme e jetes se tij te mbushur me ngjarje te tera, sa per nje shtet te tere. Keshtu, do te ishte i vetem me 1939- Diten e Pushtimit-qe do t'i fliste Botes kunder pushtimit te vendit te tij. Ashtu si do te ishte i vetmi, si perfaqesues i Shqiperise, qe do te luftonte me te gjitha menyrat, qe Shqipria e vogel te perfitonte sa me shume territor.

Nga largesite e viteve, dhe nga menyra sesi e mbajten larg, na duket sikur ai i perket shekujve te tjere, por ai ne fakt ka nje kohe fizike te afert me kohen kur jetojme, qe shkon deri ne vitin 1963, kur do te mbyllte syte ne Itali. Tashme, shume me pak "i rendesishem" dhe gati 'i harruar' nga njerezit, per te cilet dikur kishte luftuar per cdo pellembe vend. Ky angazhim nuk kishte qene vetem pjese e idealizimit te tij, por edhe e parimeve te medha, qe i kishte fituar me shkollimet e tij ne ish-Perandorine e madhe osmane. Mehdi beu ishte i Doktoruar per Shkencat Politike dhe Ekonomike ne Stamboll. Ishte koha, kur Familja e tij nuk mund t'i shpetonte kryeqytetit- dhe mendimit- qe femijet te kryenin sa me mire formimin e tyre. Pak vite me vone, Karriera e tij nuk do te ndalej dhe ai do te mbaje postet e nenprefektit, guvernatorit qe nga Shqiperia dhe deri ne Palestine. Tregohej si nje nga njerezit me te vyer te Perandorise dhe fliste plot tete gjuhe. Por, e gjithe kjo ngritje nuk do te mjaftoje. Epilogu i tij me Perandorine-qe pak a shume do t'i perseritet dhe me vendin e lindjes- eshte i trishte. Ai largohet nga Posti i Guvernatorit te Egjiptit dhe i drejtohet Shqiperise se vogel, qe sapo ka shpallur shtetin e saj. "Cuditerisht" po i drejtohet nje vendi, i cili eshte akoma nocion dhe qe nuk i dihet e ardhmja. Ca me teper, ai po vinte pas lluksit ku ishte mesuar -ne nje varferi skajore, ku detyra e re ishte per te pastruar sa me mire para te huajve imazhin e vendit te tij. Kete e kryen me se miri, fale lukut Perendimor qe do te mbaje, por me shume kulturen e madhe gjithperfshirese. I gjithe personaliteti i tij do te shfaqet si Perfaqesues i Qeverise shqiptare ne Komisionin e Caktimit te Kufijve, por edhe ne Lidhjen e Kombeve, ku ai do te referoje nga vitit 1923 deri me 1939. Dhe, ai e ben kete me shume se mrekullisht- ne favor te Shqiperise. Si Kryeminister, Minister, Perfaqesues i Larte, kudo ai do te lere gjurmen e tij. Por, kishte ardhur viti 1944---Kryetari i Regjences do te largohej nga Shqiperia per ne Austri per te mos ardhur me. Nga pas do te linte te bijen Sheriarin dhe familjen e saj, qe kishin qendruar neutrale ne lufte. Nje fat i ri i priste te gjithe. Per Mehdiun harresa "e perkohshme", ndersa per "te tijte", teli me gjemba...Ata duruan, ashtu si kishin duruar dhe si ishin munduar perjetesisht per t'i dhene Shqiperise nje imazh krejt ndryshe te Mehdiut ne shekullin e XXI...Mehdi Frasheri vdiq me 25 Maj te vitit 1963, ndersa kujtimet e tij i kemi me Prill te vitit 2005. Ajo qe mund te benin sot dicka per shpirtin e tij, apo ata qe e kane njohur sadopak, eshte qe ta lexojne dhe te heshtin...Sepse po vjen perseri Mehdi bej Frasheri.

Ju rrefej te verteten e Vermoshit dhe Shen Naumit

Kjo eshte nje pjesez e shkeputur nga Kujtimet e Mehdi bej Frasherit dhe perfshin fillimin e viteve '20, kur Shqiperia beri ne terren rakordimin e kufijve me fqinjet e saj

Nga Mehdi Frasheri

Valet e liqenit me fershellimat e tyre formonin nje simfoni te natyres muzike. Nga Pogradeci u nisem me nje automobil per ne Korce dhe kuajt i lame pas, per te arritur te nesermen. Anetaret e huaj te Komisionit nuk kishin arritur ende ne Korce, por automobilat dhe kamionet i kishim cuar ne Sarande per t'i marre e per t'i sjelle ne Korce.

Mbas pak ditesh, arriti Komisioni dhe une dola i prita ne Erseke. Per secilin delegacion kishim zene nga nje shtepi me qira ne Korce dhe une me personelin shqiptar kisha zene me qira gjysmen e shtepise te Lutfi bej Zavalanit. Prane meje ndodhej major Voti, francez ne sherbim te Shqiperise; togeri Dhimiter Kosturi; Selim Zyma, gjeodet' dhe dy topografe italiane ne sherbimin toneontarini e Skalera, pervec sherbetoreve dhe gjellberesve.

Kete rend, caktimin e kufijve e filluam nga Liqeni i Prespes. Simbas vendimit te Konferences se Paqes te Parisit, kazaja e Korces, sic ndodhej ne kohen e Turqise, i kishte mbetur Shqiperise. Vecse ne marreveshjen e Kapshtices me 15 maj 1920, nenshkruar prej delegateve shqiptare te Korces dhe komandantit ushtarak te Greqise, pjesa me e madhe e kazase se Korces ishte liruar prej ushtrise greke, por 16 katunde qe ndodheshin pertej Bilishtit dhe pertej qafes se Zvezdes, i kishte Greqia nen okupacion.

Ne caktimin e kufijve te kesaj zone, na dilnin dy ceshtje me gjemba dhe me rendesi politike. Njera nga keto dy ceshtje ishte caktimi i 16 katundeve dhe zbrasja e tyre prej ushtrive greke; e dyta ishte ceshtja e Shen Naumit. Qeveria konstitucionale e Turqise, pas vitit 1908 per qellime zgjedhjesh, kishte ngaterruar juridiksionin e qarkut te Korces, duke i aneksuar katundet shqiptare te qarkut te Bilishtit, Bozhigrad dhe Vidahof ne kazane e Kosturit, duke qene se keto katunde ndodhen fare afer Bilishtit dhe larg Kosturit. Po te merrej lehtesisht fjala"Kaza e Korces", qe perfshinte vendimi i Konferences se Londres, keto dy katunde lypsej qe t'i mbeteshin Greqise, kurse ato ndodheshin ne luginen e eperme te Devollit, qe ndodhej brenda kufirit natyral te Shqiperise.

Arsyeja e lypte qe keto dy katunde shqiptare dhe muhamedane t'i mbeteshin Shqiperise dhe si kompensim nga te 16 katundet qe ndodheshin nen okupacionin grek dhe te banuara prej elementesh jetergjines, te ndaheshin disa katunde e t'i liheshin Greqise. Kjo ceshtje ishte rrahur edhe vitin e kaluar, kur Komisari i Qeverise shqiptare ndodhej Nenkolonel Bajram Fevziu, por nuk kishte marre fund. Meqenese, katundi Bozhigrad qe do t'i mbetej Shqiperise, kishte nje popullsi relativisht te madhe, kompensimi i ketij katundi perfshinte disa katunde prej te 16-ve, qe kishim per te marre nga Greqia.

Shteti shqiptar ndiente nevojen politike qe ceshtja e kufijve nderkombetarisht te merrte fund nje ore e me pare e te mos mbetej e koklavitur dhe e pacaktuar, sepse, ne rast turbullirash, serbet dhe greket do te gjenin preteks per te nderhyre me arme ne Shqiperi. Me keto prapamendime, delegatet greke dhe serbe- donin si e si qe ceshtja e kufirit te vononte sa te ishte e mundur, sepse parashihnin turbullira politike ne Shqiperi.

Duke marre parasysh keto pika, kur bisedohej vija e kufirit, une shihja qe ne pikat kryesore te insistonim, por per sende, qe nuk kishin ndonje rendesi, sa te ishte e mundur, te mos jepja shkak per konflikt, se ndryshe komisioni detyrohej te pyeste Konferencen e Paqes ne Paris, per te dhene vendimin definitiv, por kjo pergjigje vononte teper. Shenimin e kufirit e filluam nga bregu perendimor i liqenit te Prespes ne katundin Bezmisht tej Gorices, dy cifligje te Frasherit.

Ketu kufiri u caktua midis Bezmishtit dhe cifligut Stenje nga ana e Jugosllavise, por edhe ky ciflig i Frasherit. Se andejmi u hodhen ne bregun lindor te liqenit, duke prere sirrethujzen qe gjen fund me uren e Achillit duke pershkruar nga kodra Urido e duke vazhduar majen e malit qe ndan katundin Rakicke, katund shqiptar muhamedan, nga katundet sllave qe i mbeten Greqise ose Jugosllavise. Me kete menyre, shenimi i kufijve vazhdoi deri ne vargun e Gramozit. Andej e tutje kufiri ishte caktuar vitin e kaluar...

...Me kete menyre- filloi levizja e kryengritjes se Fan Nolit ne muajin qershor. Komisaret e shteteve te medha shfaqen mendimin qe te largoheshin nga Shqiperia nga shkaku i kryengritjes. Nje gje e ketille do te ishte teper e demshme per Shqiperine, sepse Greqia kishte pergatitur komitet e saj afer kufirit, dhe largimin e komisareve te huaj do ta kishte si nje prove per okupimin e Korces dhe Gjirokastres nen etiketen e epiroteve. Une bera c'ishte e mundur per t'i bindur komisaret, se nuk kishte vend per t'u frikesuar, sepse shqiptaret te huajt, sidomos te derguarit e shteteve te medha, i konsiderojne si persona te shenjte e te paprekshem, simbas mendesise dhe zakonit te tyre. Me ne fund u thashe se lypsej te vritesha une me pare- me gjithe ushtaret e personelin tim, mbasandej t'u vinte rradha atyre. Fjalet qe fliten me bindje e me sinqeritet, kurdohere bejne efektin e tyre. Meqenese komisaret kishin besim te plote tek une, e nderruan mendimin dhe nuk u larguan, megjithese qe Konferenca e Parisit u kishte dhene leje te largoheshin....

Pasi mbaroi kryengritja me pushtimin e Tiranes dhe me formimin e kabinetit te Fan Nolit, Komisioni i Kufijve u qetesua dhe vazhduam punimin. Eshte per t'u shenuar se ne kete ndermjet kohe kishte filluar pershkulja e popullsise myslimane te Maqedonise per te shkuar ne Turqi. Afer kufirit, qe kishim caktuar nga ana e Kosturit, qe i ka mbetur Greqise, ndodheshin tre katunde thjesht shqiptare: 1Kavelisht 2. Revan. 3.Shark.

I pari eshte krejt i krishtere, por thjesht shqiptar nga gjaku dhe gjuha. I dyti dhe i treti thjesht shqiptare dhe nga besimi muhamedane, por Greqia me propogande i kishte bindur qe te deklaroheshin si turq dhe keshtu ato dite pregatiteshin qe te shkonin ne Turqi. Grate po lanin teshat ne lume duke vajtuar qe do te linin atdheun e tyre, eshtrat e dashurve dhe kujtimet e tyre familjare e shoqerore.

Gje per t'u habitur ishte vendimi i gjysmes se popullsise te katundit Rakicke, qe, duke i mbetur Shqiperise, duke pare piramidat qe kishim ngritur gjate majes se malit te tyre, qe formonin proven e prere se katundi i tyre i mbetej Shqiperise, dhe per pak dite do te liroheshin, duke u bindur nga propoganda se ne Turqi do te gjenin pasuri dhe fene e vertete muhamedane , ishin bere gati te iknin ne Turqi, sepse ishin deklaruar si turq prane Komisionit te shkembimit te popullsise muhamedane. Beme c'ishte e mundur per t'i larguar nga ky mendim i keq, por ata nuk degjuan, u ngriten e iken ne Turqi.

Kjo ngjarje rrefen sa fatkeq eshte nje komb pa kulture, pa histori te shkruar dhe pa ndjenja kombetare. Popullsia e Rakickes jane te shendoshe nga trupi, te gjate e te holle si lastar, burra e gra te bukur nga fytyra. Ishte nje mekat i madh, qe keta njerez te bukur dhe inteligjente do te shkonin ne Turqi per te vdekur gjysma.

Pasi mbaruam zonen e Liqenit te Prespes dhe Qarkun e Bilishtit, shkuam ne Pogradec per te caktuar zonen e Shen-Naumit e te Malit te Thate. Vitin e kaluar, kur ishte caktuar kufiri shqiptaro-jugosllav, zona e Shen-Naumit ne jug dhe zona e Vermoshit ne veri kishin mbetur te pacaktuara, sepse qeveria e Beligradit i ishte drejtuar Konferences se Parisit, duke i thene se Shen-Naumi ne jug dhe Vermoshi ne veri -i takonin Jugosllavise. Per kete arsye, caktimi i kufijve ne keto dy zona- ishte shtyre per ne vitin 1924.

Konferenca e Londonit me 1913, ashtu edhe Konferenca e Parisit me 1921, ne vendimin e tyre kishin thene se kufiri shqiptar ne breg te Liqenit te Ohrit vete deri ne Shen-Naum, por nuk thuhej nese inkluziv apo ekskluziv: d.m.th. nese Shen-Naumi eshte i perfshire apo i perjashtuar. Komisioni i Kufijve vendosi se i mbetet Shqiperise, por, meqenese Jugosllavia insistonte se i takonte asaj, Konferenca e Parisit, ceshtjen ia referoi Lidhjes se Kombeve. Lidhja e Kombeve konsultoi Gjykatoren e Hages. Derisa te dilte vendimi i Hages, ne pezulluam caktimin e kufijve- vetem ne pjesen qe ndodhej afer Shen-Naumit, dhe pjeset e tjera i mbaruam me gjithe piramidat e tyre. Se andejmi shkuam ne Shkoder, mbasandej ne Vermosh. Qeveria jugosllave kishte pretenduar prane Konferences se mali qe quhej Vermosh, ka hyre brenda ne Jugosllavi teper thelle dhe prandaj krijon nje pengese per rruget e komunikimit midis Ipekut, Gusinjes, Plaves e Podgorices. Prandaj Konferenca e Paqes i dha urdher Komisionit te Kufijve qe ceshtjen e Vermoshit ta hetonte ne vend, keshtu qe u ngritem e vajtem ne Podgorice dhe se andejmi ne Andiravic, Plave, Gusinje e Vermosh. Ne vitin 1921, nga shkaku i luftrave midis shqiptareve e jugosllaveve, ishte caktuar nje zone neutre dhe keshtu Vermoshi ndodhej brenda kesaj zone e pa ndonje autoritet.

Ne Vermosh kurdisem cadrat dhe filluam hetimet. Meqenese padre Cirili, kishte marre pjese ne Luften e Koplikut, ishte ngarkuar si oficer rezerve dhe, duke qene nje patriot i besueshem, e porositem qe te vishte rroba oficeri dhe e morrem me vete si nje oficer ne sherbim te kufijve. Gjaithashtu na erdhi edhe Prenk Cala nga Klementi, qe kishte goditur shtepine ne Vermosh. Vermosh quhet nje lume i vogel, qe del nga mali Montevilla, percan nje lugine me nje fushe te vogel dhe shkon perfund Gusinjes e Plaves, merr emrin Lim dhe shkon e derdhet ne Danub. Ne fushen qe formon luginen e Vermoshit, nja 50 familje nga te Klementit kane goditur kasolle, bejne bujqesi dhe veres kullotin bageti; dimrit pjesa me e madhe vjen ne bregun e Matit ne cifligun e shtetit qe quhet Gurez, dhe disa zbresin ne katundin Kakariq te Shkodres.

Bajraku i Klementit formohet prej kater katundesh, ne luginen e lumit Ceme, qe derdhet ne liqenin e Shkodres, pasi kalon nga toka jugosllave dhe afer Tuzit.

Zona e Vermoshit ka qene dhe eshte kullota verore e Bajrakut te Klementit, por mjaft larg prej bregut te Cemit, dhe hyn si nje triangel i madh brenda ne tokat jugosllave. Po te hidhet nje sy mbi harten e Shqiperise se Veriut, qe kufizohet me Jugosllavine, ky triangel menjehere duket. Konferenca Londonit me 1913 kishte vendosur qe tokat e Klementit i takojne Shqiperise, por e verteta eshte se, pervec Austrise, asnje nga delegatet e shteteve te medha nuk kujtonte se kullotat e Klementit hynin kaq thelle ne token e Malit te Zi, prandaj vendimi ishte marre kesisoj mbi propozimin e ambasadorit te Austrise. Kur kishte shkuar Komisioni i pare i kufijve me 1913 dhe e kishte pare me sy vendin, ne mes te tyre ishin ngrene mjaft: delegati rus mefrancezin, me nje ane dhe delegatet austro-italiane ne anen tjeter, te paret ne favor te Malit te Zi dhe te dytet ne favor te Shqiperise. Megjithekete, ky komision kishte marre disa shenime, por puna nuk kishte mbaruar definitivisht.

Konferenca e Parisit me 1921, per sa i perkiste kesaj zone, kishte pranuar tekstin e Londonit. Komisioni kete rend filloi nga hetimet ne vend dhe kesisoj vendosi qe te pyeste tre shqiptare e tre jugosllave per kete ceshtje. Vendimin ma komunikuan mua dhe delegatit jugosllav, gjeneral Jovanovicit.

Une ne mbremje mora nje shishe raki, pregatita meze dhe thirra...Uc Turkun, At Ciricin dhe Prenk Calin. U dhashe nga nje raki, u shtrova dhe une kembekryq ne mes tyre dhe fillova t'u shpjegoja ceshtjen e hetimit nga ana e Komisionit, duke shtuar se:"C'shenja e c'dokumenta keni per te treguar e per te provuar para komisionit se kullotat i takojne bajrakeve te Klementit: Selc, Vukel e Niksh? Pike se pari do te m'i kallezoni mua nje nga nje, t'i bisedojme se bashku, qe kur t'ju therrese komisioni, te dini se cfare te thoni", u thashe. Se pari filloi Uc Turku, vojvoda i Klementit, nje plak me kuptim te kthjellet dhe patriot, i cili kishte marre dy-tri plage dhe per kete shkak ishte bere calaman-duke luftuar me sllavet ose, simbas fjales se tyre, me shqehet qe guxonin te kalonin tokat shqiptare. Se dyti filloi Prenk Cali, qe kishte prire Komisionin Nderkombetar te vitit 1913 ne zonen e Vermoshit. Prenk Cali, njeri i zgjuar, inteligjent dhe patriot per te shpetuar Vermoshin, gjithmone ka ndihmuar sa ka qene e mundur.

Pas tij, i treti filloi At Cirili, duke treguar se ku ndodhen altaret dhe varrezat katolike ne kete zone, te cilat qartazi provojne token shqiptare, sepse shqehet jane ortodokse dhe keshtu varrezat dhe altaret e tyre ndryshojne nga ato te katolikeve.

Secili prej tyre deftente argumente te posacme e te vlefshme me nje te folur te thjeshte.

Nga ana e jugosllaveve ishin thirrur e pergatitur nje avokat, nje gazetar dhe nje oficer qe pretendonin se e kishin origjinen e tyre prej vendeve sllave kufitare, por qe ne realitet banonin dhe ushtronin detyren ne Beligrad.

Te nesermen Komisioni i thirri te dy palet dhe i pyeti, ne mungese te delegatit shqiptar dhe jugosllav, si dy persona keta te interesuar per ceshtjen. Pasi mbaroi hetimi, seicili prej komisareve te shteteve te medha, duke qeshur, me thane se kuptimi i kthjellet, sinqeriteti dhe inteligjenca e malesorve shqiptare paravlejti me teper se theniet pa llogjike e pa vend te personave jugosllave, te pyetur rreth ceshtjes. Gazetari shqah kishte filluar te bente fjale per nje gjeneral turk te quajtur Sulejman Pasha dhe qe shqiptaret e kishin ndihmuar kunder shqeheve; avokati kishte bere fjale per proceduren dhe oficeri i rezerves kishte filluar fjalen duke i thene kryetarit te komisionit, gjeneral Gazeres se ishte i dekoruar prej qeverise italiane...

Te nesermen, Komisioni bashke me ne do te vente ne Gusinje per te bere hetime.

Une u hoqa verejtjen qe me pare, duke u thene se terrorizimi i shqeheve dhe persekutimet e tyre mbi shqiptaret jane aq te rrepta, saqe personat qe do te pyeten ne Gusinje, po te jete qe te kerkohen prej gjeneral Jovanovicit, ky do t'i frikesoje, keshtu qe nuk do te thone te drejten, prandaj eshte e arsyeshme, si te vemi ne Guzinje, te dalim kinse per te shetitur dhe tre persona qe do te hasim neper rruge, te merren e te pyeten.

Komisioni me degjoi fjalen dhe vendosi ashtu. Shkuam ne Gusinje, dolem te shetitim dhe hasem tre persona, qe te tre muhamedane, sepse Gusinja pothuaj se eshte nje qytet thjesht muhamedan me nje pakice te parendesishme shqehesh ortodokse. Duhet te shenojme se midis popullsise se Gusinjes muhamedane ka edhe njerez qe flasin shqahisht, por qe nga ndjenjat, nga zakonet e veshja jane shqiptare. Gjithashtu eshte per t'u vene re se nga tre personat e thirrur dy flisnin shqahisht, kurse i treti fliste thjesht shqip e nuk dinte asnje gjuhe tjeter.

Kur komisioni pyeti dy te paret qe nuk dinin shqip, thane se jane shqiptare dhe qe Vermoshi i perkiste Klementit, kurse i treti, qe ishte thjesht shqiptar, tha se ishte turk, por, sa per Vermoshin, tha se i perkiste Klementit....Pasi u kthyem nga Gusinja, Komisioni kerkoi mendimin tone dhe te delegatit jugosllav, per sa i perkiste Vermoshit...Une bera nje raport frengjisht, duke treguar argumentat kryesore dhe duke refuzuar pretendimet jugosllave. Raporti i Komisionit iu cua Konferences se Parisit dhe, derisa te merrte nje vendim e t'ia komunikonte Komisionit te Kufijve, Komisioni vendosi qe te shkonim ne Raguze, per te pritur vendimin e Konferences, prandaj u nisem nga Gusinja e Plava...

Mbas 15 ditesh Komisioni mori pergjigjen e Konferences, e cila konfirmonte vendimin e Komisionit te Kufijve, duke ia lene Vermoshin- Shqiperise. Nga Raguza erdhem perseri ne Vermosh, por kete rend filluam te caktojme kufirin e te veme piramidat. Perseri kurdisem cadrat ne Vermosh dhe filluam te shenojme mbi toke vijen e kufirit duke gjurmuar vendimin e Konferences se Londonit dhe ate te Parisit. Zona e Vermosit perbehet prej tre sektoresh: 1.Lugina e Vermoshit, 2.Lugina e Vocipotokut, 3.Gropa e nje perroi qe ndodhet afer Andrievices.

Vendimi i Konferences se Londonit thoshte se nga Montevilla e mbasandej kufiri i Shqiperise do te jete kufiri i vjeter, qe ka qene midis Turqise dhe Malit te Zi. Nga rreza e Montevilles dilte nje perrua qe quhet Skrobotin. Ky perrua ka dy rrjedhina (versant). Rrjedhina e Veriut ka nje kurriz te gjate, qe ndan luginen e Vocipotokut nga ajo e Skrobotines. Ky kurriz quhet Velipoje, mbi te ushtria turke qe ruante kufirin e atehershem, kishte goditur nje karakoll, i cili ishte djegur e shembur prej malazezeve, por rrenimet dukeshin. Meqenese keto rrenime provonin kufirin e vjeter turko-malazes, per te cilin behet fjale vendimi i Konferences, Velipoja na mbeti neve.

Mirepo faqja tjeter e Velipojes ishte kullote e malazezeve dhe per kete shkak ne kohen e Turqise midis malazezeve me nje ane dhe turko-shqiptareve, me anen tjeter, ngjanin luftra. Delegati jugosllav deshironte qe kjo cope kullote t'i mbetej Jugosllavise dhe balle kesaj- ne te merrnim liqenet e Rakavecit, qe sherbenin per te pire uje bagetia e Klementit, sepse mali tjeter ishte i thate. Dhe, vec kesaj, te na jepnin edhe nje rrip tjeter nga ana e Grencarit, per te pasur rruge e per te zbritur ne perruan, qe ishte afer Andrievices. Kjo menyre zgjidhjeje ishte e dobishme per te dy anet, sepse shuhej grindja e armatosur dhe ne kishim lehtesirat e liqeneve dhe te rruges afer karakollit te Grencarit. Une, para se te jepja pelqimin, u keshillova me malesoret, te cilet me gezim dhane pelqimin e tyre, sepse sigurohej Vermoshi. Une, vec pikave qe u thane me siper, kerkova qe nga pjesa e kullotes qe shkembenim me shqehet , nje qark me nje shtize prej 100 metra perqark karakollit te Velipojes, qe do te sherbente per mbrojtjen e vendit, t'i mbetej Shqiperise, sepse perndryshe godina e karakollit nuk mund te ngrihej atje ku ka qene, se vija e kufirit shkonte gjate kurrizit. Ngritja e karakollit te Velipojes do te sherbente per qetesine dhe per sigurine e Vermoshit. Refugjatet politike qe ndodheshin jashte, me vone, kur u firmos protokolli me 1925, me qellim perhapen lajmin se Vermoshi i mbeti plotesisht Shqiperise, duke i siguruar edhe qetesine me shkembimin e nje kullote te vogel pa rendesi...

***

Gjate veres 1924, pasi mbaruam zonen e Shkodres e te Vermoshit, Komisioni zbriti ne jug per te kontrolluar piramidat e kufirit greko-shqiptar. Ne fillim te tetorit, Komisioni, para se te shperndahej, caktoi dy lloj kufijsh rreth Shen Naumit. Nje kufi qe perfshinte Shen-Naumin ne Shqiperi dhe tjetri duke e lene Shen Naumin jashte Shqiperise, por ndryshimi ishte gjysme kilometri tej Shen Naumit per rastin e pare dhe gjysme kilometri perkendej Shen Naumit per rastin e dyte. Ky lloj veprimi u be per shkak se Jugosllavia pretendonte qe Shen Naumi, simbas Konferences se Londonit 1913, i takonte Jugosllavise. Fraza qe i takonte Shen Naumit, ishte kjo:"qe nga katundi Lin, vija shtrihet deri ne Shen-Naum". Fjalet "deri ne Shen-Naum" mund te interpretoheshin ne kuptimin qe Shen-Naumi t'i mbetej Shqiperise. Jugosllavia kete interpretim nuk e pranonte dhe vendimin e Komisionit e kishte apeluar ne Konferencen e Paqes te Parisit.

Konferenca meqenese u nda me dysh per kete pike, ceshtjen ia percolli Lidhjes se Kombeve. Keshilli i ketij Instituti kerkoi mendimin juridik te Gjykatores Nderkombetare te Hages, e cila i dha te drejte Shqiperise per arsye se per te shenuar kufijte e Shqiperise me kufitaret e tjere: greke e jugosllave, Konferenca e Paqes kishte ngarkuar Komisionin e Kufijve dhe, meqenese Komisioni vendosi ne favor te Shqiperise, vendimi i tij duhet te konsiderohej i vlefshem.

***

Pasi u ktheva nga Roma ne Florence, mora nje telegram nga Ahmet Bej Zogu, qe kishte ardhur ne Tirane me 24 dhjetor 1924 dhe qe me 6 Janar te vitit 1925 kishte marre ne dore qeverine, ku me thoshte se duhej te vazhdoja detyren...

Dimrin e vitit 1924-1925 pjeserisht e shkuam ne Florence dhe pjeserisht ne Paris, sepse Jugosllavia me gjithe vendimin e Gjykatores se Hages, Shen Naumin nuk donte t'ia dorezonte Shqiperise dhe Komisioni i Kufijve keshillonte qe te behej nje marreveshje me Jugosllavine per te shkembyer Manastirin e Shen Naumit me nje vend tjeter, sepse Shen Naumi eshte nje shenjt sllav dhe popullsia sllave i jepte nje rendesi morale ketij manastiri. Rreth kesaj ceshtje, midis meje dhe qeverise zogiste ne Tirane rrodhi nje korrespondence rreth vendeve, qe do te shkembeheshin si kompensim i manastirit te Shen Naumit. Qeveria e Tiranes, si kompensim -kishte kerkuar disa katunde, qe ndodhen ne fushen e Dibres afer qytetit qe mban kete emer. Ndermjetesi i marreveshjes ishte komisioni i kufijve. Jugosllavia kete propozim nuk e pranoi, sepse qyteti i Dibres, qe i mbetej Jugosllavise, do te vetmohej krejt prej katundeve me te aferta te tij. Mbas shume bisedave midis Komisionit dhe dy delegateve te interesuar, qeveria jugosllave me ne fund si kompensim shkembimi pranonte qe t'i cedonte Shqiprise katundin Peshkopi nga ana e Pogradecit ne rrezen e Malit te Thate dhe tokat e tri katundeve qe si te tilla i mbeteshin Shqiperise, por qe tokat e tyre mbeteshin ne Jugosllavi. Me cedimin e ketyre tokave Shqiperise, kufiri jugosllav largohej nga rruga Korce-Pogradec 13 kilometra. Me nje fjale, Shqiperia cedonte nje kishe dhe balle saj merrte nje katund dhe tokat e katundeve: Tushemisht, Podgorican dhe Halamja; pervec ketyre, kufiri jugosllav largohej nga rruga Korce-Pogradec 13 kilometra. Se , po te mos ishte bere kjo marreveshje, rruga Korce-Pogradec ndodhej nje nishan pushke me kufirin jugosllav.

Pasi mora propozimet e fundit te delegacise jugosllave dhe mendimin e Komisionit te Kufijve per pjeset e shkembimit, ne muajin maj 1925 u ktheva ne Tirane per t'ia paraqitur ceshtjen qeverise. Aso kohe Minister i Jashtem ishte Myfit bej Libohova. Ai, meqenese, nuk i njihte as vendet, as ceshtjen e dinte, m'u lut qe te veja bashke me te ne parlament per te dhene shpjegimet e duhura. Bashke me Ceshtjen e Shen Naumit ishte edhe pranimi i kufijve te Vermoshit. Refugjatet kundershtare keto dy ceshtje donin t'i shfrytezonin per qellimet e tyre kundershtare dhe kete gje e tregonin si tradheti, por ne realitet tundej mali per nje mi. Rrethi i Shen-Naumit qe cedonte Shqiperia, ishte nje cope toke me diameter 1/2 kilometer. Poziten e Shen Naumit donin ta tregonin si pike strategjike, kurse ne realitet kjo pike, me shkembimet e permendura, permiresohej ne favor te Shqiperise. Gjithe zhurma behej prej disa ortodokseve te Korces, qe i jepnin Shen-Naumit rendesi fetare...

Pasi parlamenti pranoi projektin e marreveshjes, ceshtja nga ana e Ministrise se Jashtme iu percoll Legates shqiptare ne Paris per t'u rreshtuar ne protokollin definitiv te kufijve shqiptaro-jugosllave, qe do te redaktohej ne Paris ne seksionin e shtatmadhorise te Konferences se Paqes....

...

[My_Soul]

S'ja vlen, plus qe edhe pertoj, lol.

[miko]

u cua nje klysh magari me armani ne parlament ..mosha juaj.. nje far taulant balla i majko ruc edvinit..katunar librazhdi e foli ..ja me kto mend tuaja..
nejse..

Ty mor dele e Perendise hallall ta bafte Zoti per cka shkruan.Po ndonje here ja lecon kot fare si kodra mbas bregut...
Nga nje ane i jep leksione virtuale morrave te forumit per mafjen e nano-ramo-ruceve,pastaj vazhdon tu japesh leksione per "ndryshimet" qe do na sjelli e djathta.....
Kur ne nje kohe krijohet pershtypja se kemi te bejme me nje individ me vizion te gjere social-shoqeror....fillon e etiketon robte e botes pa piken e turpit...

Taulant Balla eshte nje politikan i ri,me nje bagazh politik goxha te zhvilluar,me nje vizion te ri politik,prandaj lerini etiketimet injo e reflektoni mbi faktet e rezultatet konkrete,si frut i punes se cdokujt prej nesh.Por Jo jane ca rob Zoti qe ekzitohen duke sheshuar e duke share ne te tille menyre...

Bravo !!!

Nqs je nga ana tjeter e barrikades...Ok ta kritikojme per cka ben a cka thote por kurrsesi skemi te drejten as ti e as une mor dele e urte e Perendise ti ngjisesh mbiemra te cekta tjatrit...

Ps.Mos dilni nga tema me replika boshe se lat nam


Ja qashtu mor bir

Hajt shnet

[Taulant _NYC]

Ju mund te diskutoni shume dhe prape s'keni per te arritur gjekundi se cdo gje e shifni nepermjet syzeve partiake . Koha e Ahmetit ka shkuar a vatur , burr shteti apo langaraq qe iku me bisht neper shale pak rendesi ka . Per mua kushdo nga ju te kishte qen do kishte vepruar njelloj , mbeterit ate pune bejne . Sa eci Shqiperia gjate Zogut , shume ..... per here te pare u formuam shtet dhe kod ligjor etj etj .

Kthehemi tek viti 2005 , 66 vjet pas largimit te Ahmet Zogollit nga Shqiperia .
Te prishesh nje muze qe ti kthesh pronen nje milioneri trafikant , nderkohe kur Tirana gezon 5-6 ore ne dite drita dhe nderkohe qe qindrat e mijarave te pronareve te thjeshte s'kane marre asnje pellembe toke nuk me duket shume e arsyeshme.