Identiteti

[Hyllien]

besoj: zgjedhjet qe bejme ne nuk jane totalisht te kufizuara apo te formuara nga shoqeria ku jetojme.

Me kete s’kam asnje problem, ashtu mendoj dhe une. Por gjithashtu mendoj se edhe nese nuk jane te kufizuara nga shoqeria ku jetojme (dmth. qendrimi im patjeter qe mund te jete i ndryshem ose dhe i kundert me qendrimin e te gjithve ne shoqerine ku jeton per momentin), jane te formuara nen efektin e botes se jashtme, dhe une ketu shtova dhe nje shoqeri ku mbase nuk jetojme, por kemi jetuar dikur, ose kemi pasur kontakt. Duhet te sqaroj qe me kontakt kuptoj edhe nje rrjedhe sado te vogel mendimesh. Gjithashtu e quajta te jashtme, çdo gje qe vjen nga Zoti, shkurt nuk i lashe asgje njeriut.
Diskutimet per te drejten dhe te gabuaren, jane te nevojshme nese duhet te ndjekim burimin, origjinen e zgjedhjeve qe ben njeriu (pra kane lidhje me identitetin).

Qe nga thelbi dhe deri tek detaji me i vogel jemi sa te ndryshem aq edhe te ngjashem.

Kerkoji rrenjet e ketij dimensioni te identitetit tend dhe mblidh mendjen sa s'eshte vone.

Le ta quajme kapitull edukues te mbyllur (qe duhet rilexuar kur te kem kohe) meqe paskemi kaluar tek Ekzistenca.

Nga leximi i pare (rileximet dhe komentet me vone se ka nje mungese te dukshme kohe ketej) i shkrimeve te Zogut mund te them qe jane interesante, kerkojne nje rilexim dhe te tundojne te shkruash.
Shkrimet e Cupke pe Korce interesante por sidomos shembulli i perdorur eshte mjaft sqarues.

[oiseau en vol]

Ok, po me pelqen biseda me ju, e pranoj. Per te kthjelluar pak veten dhe ju gjithashtu (thjesht per te patur ca gjera te perbashketa per te diskutuar), mendova te sjell ca pasazhe te shkurtra nga disa vepra filozofesh te medhenj. Pastaj nxirrini vete perfundimet dhe po qe se deshironi na i beni ato te ditura.

Thoni pastaj qe s'jam nje zog i mire dhe jo pendet te mi shkulni, por te me mbani ne pellembe te dores... jo po ta marrim vesh

Po e nis me Bergson, te tjeret vijne me vone...


A jam unë i njëjti në mënyrë të pandryshueshme ?

Ashtu siç talenti i piktorit formohet apo shformohet, të paktën ndryshohet, nën vetë ndikimin e veprave që ai krijon, po ashtu secila prej gjendjeve tona, në të njëjtën kohë që ajo del prej nesh, ndryshon personin tonë, duke qenë forma e re që ne sapo i dhamë vetes. Pra kemi të drejtë të themi që ajo çka bëjmë varet nga ajo çka jemi ; por duhet shtuar që ne jemi, në njëfarë mase, ajo çka ne bëjmë, dhe që ne krijojmë vazhdimisht vetveten tonë. Ky krijim i vetes nga vetja është aq më tepër i plotë, veç kësaj, që arsyetojmë më mirë mbi atë çka bëjmë. Sepse arsyeja nuk vepron këtu siç në gjeometri, ku kushtet janë të dhëna njëherë e përgjithmonë, pavetore, dhe ku imponohet një rezultat pavetor. Këtu, përkundrazi, të njëjtat arsye do të mund tu diktojnë personave të ndryshëm, apo të njëjtit person në momente të ndryshme, akteve thellësisht të ndryshme, ndonëse njësoj të arsyeshme. Thënë të vërtetën, ato nuk janë të njëjtat arsye, pasiqë ato nuk janë të të njëjtit person, as të të njëjtit moment. Ja përse nuk mund të veprohet me to in abstractio, nga jashtë, siç në gjeometri, as të zgjidhim për tjetrin problemet që jeta i shtron atij. Secili le t’i zgjidhë ato së brendshmi, për llogarinë e vet. Por ne nuk kemi për ta thelluar këtë pikë. Ne kërkojmë vetëm çfarë kuptimi të saktësuar i jep ndërgjegja jonë fjalës « të ekzistosh », dhe ne kemi që, për një qenie të vetëdijshme, të ekzistosh do të thotë të ndryshosh, të ndryshosh për tu pjekur, të piqesh për të krijuar papërcaktueshmërisht vetveten.

BERGSON
Evolution créatrice, Kap. I, P.U.F., f. 6-7

[Cupke_pe_Korce]

hahahahahaahahahaha jur krejzi hahahahaahh

edhe mendja ka limitet e saja po he

e di cme kujtove me kte shembullin e pendeve? hahahaha

i thoja motres une kur ngjishte buke, imagjino sikur ke dike qe nuk do perpara dhe ashtu ke per ta ngjeshur (shtypur) mire buken loool (kshu qe shko gjej ndonje cop pambuku dhe imagjino sikur po shkul pend)

ika se lash nam

Une krejzi? Po kaq u trembet ju? Po une vetem ca pupla i rrjepa djalli e mori...si i behet kur te ve tigane me zjarr?

ps, uazo, don't fret. Recently, I have lost my appetite.

Veshtruese, mendja eshte e limituar vetem kur krahasojme mendjen time me mendjen tende, dmth mendjen me mendjen, por jo mendjen me dicka tjeter. Ketu pika e referimit eshte mendja njerezore (e pergjithesuar) dhe nuk ka kuptim te flasesh per gjera qe jane pertej mendjes njerezore. Dicka qe mendja njerezore nuk e njeh, nuk mund te ekzistoje. Ekzistenca eshte derivat i mendjes sone (dmth aftesise sone per te menduar). Nuk ka piken e kuptimit qe te flasim per ekzistence kur pika e referimit eshte nje dru shelgu. Me kupton?
Tani, si mund te thuash qe ne jemi ajo qe bejme kur brenda sekondes jemi ne Alaske? Si mund te thuash qe une jam ajo qe bej kur plasa e splasa dot te behem kineze por kushtetuta e kines nuk ma lejon? E pra, mendja mund te doje te beje shume gjera por rrethanat e jashtme e kushtezojne ate. Dhe vertet, nuk ka asnje prej nesh qe sirtarin e "endrrave" e ka bosh - te gjithe duan te realizojne te pakten njeren nga "endrrat" e tyre, ne mos me shume. Veprat tregojne se kush jam une nga jashte, por kush jam une nga branda, veprat nuk mund ta thone dot.

E njejta gje vlen edhe per komentet e zogut kur thote se ka vetem nje ek-sistence - njeriu. Pikerisht,pasi vetem njeriu eshte ne gjendje te arsyetoje. Sic e thashe edhe me pare, Ek-sistenca (apo ekzistenca), duke qene derivat i arsyes, eshte subjektive. (yes, yes, yes...the world is my idea, said the guy)

Tani, per sa i perket "thelbit," nuk eshte puna ta njohesh kete dhe ta mbash per vete. Mua me duket se thenia e Cummings ka te beje me teper me prirjen tone per ta bere boten te na shohe dhe pranoje per ate qe jemi ne te vertete. Ne shume mire mund ta izolojme veten dhe keshtu ruajme identitetin tone, por kjo nuk eshte nje zgjidhje. Te jetosh jashte saj eshte shume e veshtire (per te mos thene e pamundur) por te jetosh branda saj dhe te jesh vetvetja, eshte po aq e veshtire. Mua me duket se, te jesh vetvetja eshte njesoj sikur te ecesh kunder rrjedhes. Atehere, perse tere kjo sakrifice? (duke pasur parasysh se ecja me rrjedhen eshte shume me e lehte) A nuk ju duket se Cummings po perpiqet ta percaktoje/perkufizoje nje qenje njerezore pertej shoqerise, pertej instikteve qe e perngjasojne ate me kafshet?

[oiseau en vol]

Boboooooo dhe tigani tani... pupupupupupu... ç'me gjeti mua... Please, do me beni te mendoj qe kam vajtur ne ferr...

Mire çupke, per kete punen e "ne jemi ajo çka bejme, apo ne bejme ajo çka jemi" (shiko pak me lart dhe Bergson), kam nje pjese te bukur te Sartre qe sot mbahet si diçka shume e arrire, madje dhe artistikisht (fundja Sartre ishte nje letrar i shkelqyer). Dhe do ta sjell ketu ate pjesen, e pastaj e di... e di... qe do hedhesh vajin ne tigan, por per petulla ama...

Tani shiko pak ç'thote Heidegger per kete punen e identitetit... dhe pastaj do flasim pak me shtruar, se na more mendsh na more

A mjafton të jemi të ndryshëm për të qenë vetvetja ?

Duke u preokupuar për atë çka kemi ndërmarrë me, për apo kundër të tjerëve, frymëzohemi (vini re këtu : në këtë folje te vetës së parë shumës duhet nënkuptuar përemri i pacaktuar dikush, dhe jo ne si një grup i caktuar – shënimi im, zogu në fluturim) vazhdimisht nga meraku për tu dalluar nga të tjerët. Ose mundohemi vetëm për të fshirë çdo dallim me to ; ose qenia-aty, duke u ndjerë inferiore, kërkon në raportet e saj me to për t’i barazuar ato ; ose dhe qenia-aty (ky term përshkruan mënyrën e të qenurit të njeriut në botë, kundrejt vetvetes dhe të tjerëve – shënimi im, zogu), duke e vendosur veten përsipër të tjerëve, kërkon për t’i mbajtur ato përposhtë saj. Bashkekzistenca – ndonëse ajo ia fsheh vetes këtë – shqetësohet dhe merakoset për këtë distancë. Çka këtë mund ta shprehim ekzistencialisht duke thënë që qenia-në-bashkësi ekziston nën shenjën e distancimit (fjala është për merakun e distancës kundrejt tjetrit – shënim im, zogu). Sa më e pa pikasur që të kalojë kjo mënyrë të qenuri nga qenia-aty e përditshme, aq më thellë dhe kokëfortësisht vepron ajo mbi të.
Distancimi karakteristik i qenies-me-tjetrin mpleks këtë që qenia-aty gjendet në qenien-e-saj-të-përditshme-në-bashkësi nën mbërthimin e tjetrit. Ajo nuk është vetja e saj, të tjerët e kanë shkarkuar nga qenia e vet. Mundësitë e përditshme të të qenurit të qenies-aty janë nën vëzhgimin e tjetrit. Tjetri, në këtë rast, nuk është dikush i përcaktuar. Përkundrazi, kushdo mund ta përfaqësojë atë. Rëndësi ka vetëm ky sundim i fshehtë i tjetrit, ndaj të cilit qenia-aty, në qenien-e-tij-me-tjetrin, është tashmë nënshtruar. Vetja jonë i përket tjetrit dhe përforcon sundimin e tij. "Të tjerët", që i quajmë kështu për të fshehur faktin që jemi thelbësisht njëri prej tyre, janë ata të cilët, në ekzistencën e përbashkët të përditshme, gjenden "të jenë aty" në pamje të parë dhe më shpesh.

HEIDEGGER
L'Etre et le Temps, përkth. frëngj. Boehms & Waelhens, I:1, §. 27,
edic. Gallimard, f. 158-159

[oiseau en vol]

Ja tani Jankélévitch... Me pas do kemi Sartre dhe pastaj do themi ca fjale per ç'behet fjale ketu


A është ndërgjegja aktivitet i mendjes, madje i shpirtit ?

Ndërgjegja nuk është tjetër gjë sesa mendja. Akti nëpërmjet të cilit mendja ndahet dhe largohet njëkohësisht nga vetvetja dhe nga gjërat është një akt kaq i rëndësishëm saqë ai ka përfunduar së dhënuri emrin e vet mbarë jetës psikike ose më mirë « vetëdijësimi » nuk përshkruan një akt të dalluar, por një funksion ku shpirti i plotë përfytyron në njëfarë shkalle atë çka është e përshtatshme për qëndrimin filozofik. Në lëvizshmërinë e saj të pafund ndërgjegja mund ta marrë veten e saj për objekt : ndërmjet spektatorit dhe spektaklit vendoset atëherë një vajtje-ardhje, një transfuzion i ndërsjelltë substance (ndërgjegja, duke e marrë veten për objekt, e njeh veten si mendje, dhe mendja, nga ky fakt, e sheh veten të ngritur në rangun e gjësë menduese, dmth të ndërgjegjshme) : vetëdija, duke u mprehur, rikrijon dhe transformon objektin e vet, dmth një fenomen të mendjes ; por mendja nga ana e saj ndikon mbi ndërgjegjen, pasiqë tekefundit është mendja ajo e cila vetëdijësohet. Ka brenda nesh një si princip trazimi dhe shqetësimi universal që e lejon mendjen tonë për mos u përputhur kurrë me veten e saj, për të reflektuar papërcaktueshmërisht mbi vetveten ; ne mund të bëjmë objekt tonin çdo gjë dhe nuk ka objekt ndaj të cilit mendja jonë të mos jetë transhendante. Ndërgjegja dëshiron të mos mashtrohet nga asgje, madje as nga vetvetja. Kjo është një ironi (nga greqishtja : pyetësim – shënimi im, zogu) e palodhshme… Ndërgjegja ndahet skajshmërisht, ajo i jep vetes çdo qëndrim, të mprehtë dhe abstrakt, me qëllim që ajo të mos jetë e befasuar nga e dhëna. Ajo është largpamësi dhe liri.

Vladimir JANKELEVITCH
La Mauvaise Conscience, P.U.F., f. 1-2

[Benito Graziani]

Hyra rastesishte ne kete teme dhe e gjeta shume interesante .
Po ju pershendes te gjitheve me nje poezi te Getes:

Qe prej dites ,kur dielli ,duke te sjelle ne bote
te dha pershendetjen e planeteve,
menjeher fillove te rriteshe ,sipas ligjit,
nga i cili u krijove i duhet te jesh keshtu ,
nuk mund ti shpetosh vetvetes.
Kesisoj profetuan Sibiliat,Fallxhoret;
asnje moshe,asnje force nuk do ta thyej kurre
formen e derdhur ,qe zhvillohet duke jetuar

[oiseau en vol]

Faleminderit Benito, ja qe edhe ne zbavitemi pak kendej nga katet e poshtme...

Tani ketu me poshte jane ca rreshta te Sartre, me duken me vlere per temen. Shikojini vete.


A jam vetvetja nga vetja ime ?

Nga ''unë mendoj'', në kundërshtim me filozofinë e Descartes, në kundërshtim me filozofinë e Kant, ne e arrijmë vetveten tonë përballë tjetrit, dhe tjetri është po aq i sigurtë për ne sa ç’jemi vetë. Kështu, njeriu që e arrin vetveten drejtpërdrejt nga cogito-ja zbulon gjithashtu të gjithë të tjerët dhe ai i zbulon ato si kushti i ekzistencës së tij. Ai e kupton që ai nuk mund të jetë asgjë (në kuptimin ku themi që jemi shpirtëror, ose i lig, ose xheloz) përveç nëse të tjerët e njohin atë si të tillë. Për të kapur një të vërtetë çfarëdo mbi veten time, duhet që unë të kaloj nga tjetri. Tjetri është i domosdoshëm për ekzistencën time, si dhe veç kësaj për njohjen që unë kam të vetes sime. Në këto kushte, zbulimi i intimitetit tim më zbulon në të njëjtën kohë tjetrin, si një liri e shtruar përballë meje, dhe që i cili nuk do tjetër përveçse pro ose kundër meje. Kështu, ne zbulojmë përnjëherë një botë që ne e quajmë ndërsubjektivitet, dhe është në këtë botë kjo që njeriu vendos atë çka ai është dhe atë çka janë të tjerët.

SARTRE
L'Existentialisme est un humanisme, edic. Nagel, f. 66-69

[Klaraaa]

"Te jesh asgje-pervec-vetvetes - ne nje bote qe po ben te pamunduren, dite e nate, qe ti te jesh gjithcka tjeter - do te thote te luftosh betejen me te veshtire qe nje qenie njerezore mund te luftoje, dhe te mos rreshtesh se luftuari."
-e.e.cummings

Ju c'mendoni?

si citat eshte i bukur- teorikisht, por duke perballuar jeten e vertete, realen, ndonjehere del jashte vetvetes per tu pershtatur me realen...
te jesh vetvetja do te thote te jetosh ne boten tende ku cdo gje duhet te jete "perfekte" sipas menyres tende, por ne jete....pak si e veshtire!

[Veshtrusja]

Une krejzi? Po kaq u trembet ju? Po une vetem ca pupla i rrjepa djalli e mori...si i behet kur te ve tigane me zjarr?

kush e barazoi "krejzines" me friken moj?

Veshtruese, mendja eshte e limituar vetem kur krahasojme mendjen time me mendjen tende, dmth mendjen me mendjen, por jo mendjen me dicka tjeter. Ketu pika e referimit eshte mendja njerezore (e pergjithesuar) dhe nuk ka kuptim te flasesh per gjera qe jane pertej mendjes njerezore.

perse duhet te jete mendja ime e krahasuar me mendjen tende per te kuptuar se eshte e limituar? po sikur te konsideronim se sa ne gjendje jam une, ti, apo kushdo tjeter, qe te hyj ne subkoshiencen e vetvetes per te kuptuar se kush jemi ne thelb? ketu skemi te bejme me krahasim me dike tjeter por jemi duke u munduar te kuptojm thelbin e vetvetes...

Dicka qe mendja njerezore nuk e njeh, nuk mund te ekzistoje. Ekzistenca eshte derivat i mendjes sone (dmth aftesise sone per te menduar). Nuk ka piken e kuptimit qe te flasim per ekzistence kur pika e referimit eshte nje dru shelgu. Me kupton?

Te kuptoj por sjam e sigurt sa dakort jam akoma. "Dicka qe mendja njerezore nuk njeh, nuk mund te ekzistoje." hmmmmm Por cfare duhet te ndodhi per qe te themi se "njohim" dicka?

Tani, si mund te thuash qe ne jemi ajo qe bejme kur brenda sekondes jemi ne Alaske? Si mund te thuash qe une jam ajo qe bej kur plasa e splasa dot te behem kineze por kushtetuta e kines nuk ma lejon? E pra, mendja mund te doje te beje shume gjera por rrethanat e jashtme e kushtezojne ate. Dhe vertet, nuk ka asnje prej nesh qe sirtarin e "endrrave" e ka bosh - te gjithe duan te realizojne te pakten njeren nga "endrrat" e tyre, ne mos me shume. Veprat tregojne se kush jam une nga jashte, por kush jam une nga branda, veprat nuk mund ta thone dot.

Nuk them qe ne jemi ajo qe bejme (vetem te pyeta ne lidhje me te ). Por, njekohesisht, as nuk do thoja qe eshte e detyrueshme te bejme ate qe mendojm per qe ne te jemi vetvetja. Te jemi vetvetja mund te perfshij te paturit e atyre endrrave qe e dime qe mund te jene te parealizueshme (sepse jemi te kufizuar jo vetem nga shoqeria por dhe nga kapaciteti yne ne vetvete) por qe perseri perpiqemi per ti arritur edhe pse nuk i arrime gjithmone. Pra jam dakort qe veprat nuk mund te thone se kush jemi nga brenda.


Oiseau, nuk i kam lexuar postet tuaja te gjitha akoma. Ne te ardhmen do mundohem ti lexoj dhe te shkruaj ca nga "mak-mak"-et (apo mos duhet te perdor gjuhe tjeter dhe te them "ciu-ciu-ut" ?) e mija mbi ato qe ke shprehur.

Naten e mire per sonte.

[Rebele]

Tek e fundit, cfare eshte identiteti pervecse riciklim 'maskash'? Identiteti krijohet prej integrimit te roleve te perditshme te dikujt- ndryshe sillet si punonjes, ndryshe si prind, ndryshe si femije, ndryshe si shok, ndryshe si i dashur ... shpesh here jo qellimisht por sepse ajo ideja e 'it's expected' me kalimin e kohes ndryshon perberjen psiko-biologjike te dikujt saqe nje sjellje e caktuar ne kohe te caktuar me njerez te caktuar i behet zakon. E ve masken pa u menduar, hesapi. E po aq natyrshem e zevendeson ne rrethana te tjera.

Natyrshmeria e ben te panevojshme luften. Dhe pikerisht ketu qendron e keqja.

Kam pershtypjen se 'humbja' e indetitetit apo shnderrimi ne nje paradigme me shume eshte i kushtezuar nga grada e marredhenieve me 'turmen'. Dikush qe jeton vetem, krejtesisht i alienuar ka me pak shanse te behet '1 nder 1 milion'.