Përmirësohet ndjeshëm furnizimi me energji elektrike në vend

[Qerim]

E Hene, 28 Nentor 2005

3 KORRIKU DUHEJ PER BERISHEN APO PER SHQIPTARET?

Para zgjedhjeve parlamentare, nje pjese e mire e analisteve te politikes dyshonin se Berisha synonte fitoren e 3 korrikut vetem qe te rregullonte "biografine" e tij te keqe te rrezimit nga revolta popullore e vitit 1997. Ish-presidenti Berisha kujtohej ne cdo mendim apo shkrim te te huajve per Shqiperine, si njeriu qe u rrezua nga populli dhe keshtu mbeti gjer me date 3 korrik 2005. Duke e ndier veten ngushte dhe me nje moral politik te dyshimte pas asaj qe i ra shteti nder duar, kryesisht per fajin e tij, ai donte me cdo kusht qe t'i fitonte zgjedhjet e 3 korrikut vetem per egon e tij politike personale dhe nuk kishte ndonje qellim per zhvillimin e nje programi me te avancuar qeverises. Duke e vleresuar forcen e tij titanike per mitingje dhe per t'u rikthyer ne pushtet jo me shume per te bere dicka te re, por per te mbyllur dosjen e tij te vitit 1997, nuk mund te lihet menjane edhe loja e tij politike qe u be "qingj" gjate fushates a thua se nuk ishte ai Sali Berisha qe njihte populli gjate viteve 1992-1997. Gjithcka e vuri ne funksion te rregullimit te imazhit te tij personal qe gjithsesi rregullohej vetem me fitoren e zgjedhjeve. Berisha mbetet nje udheheqes qe nuk njeh asnje element te drejtimit te shtetit ne pikepamjen e ekzekutivit dhe te administrimit te tij. Ai njihet si njeri deri tani korrekt ne ndershmerine e tij si dhe autoritar qe di vetem te jape urdhra. Ai nuk di t'i jape urdher vetvetes ne menyre qe te jete nje lider perendimor. Faktet e pas 3 korrikut po provojne fatkeqesisht deri tani se kryeministri mbetet nje nopran ne punet e drejtimit te ekzekutivit. Atij i mjafton qe eshte kryeminister, qe shkon ne takime nderkombetare si numri nje de facto i shtetit, qe nuk citohet si "ish-presidenti i rrezuar", qe nuk guxon njeri brenda mazhorances t'i kujtoje se ka qene nje ish-i deshtuar, etj. Dhe se do te dale ne pension politik me shume si ish-kryeminister i vetelarguar sesa si ish-president i rrezuar nga populli me force. Ne te vertete, per hir te kontributit qe ai dha per rrezimin e komunizimit dhe te ndertimit te nje sistemi kapitalist, nuk e meritonte qe te ikte ashtu sic mund te largohej deri para 3 korrikut. Meritat e tij ne disa drejtime nuk mund te mohohen nga kurrkush, pasi ne te kundert nuk do te ishim serioze ne analizen tone. Por qe Berisha e donte fitoren e 3 korrikut me shume per vete se sa per popullin, kjo eshte evidente. Ku jane premtimet qe ai beri se gjate 100 diteve do te bente kete apo ate gje? Pse ai nuk mbajti fjalen per disa probleme te rendesishme si dergimin ne prokurori te disa ish-ministrave apo drejtuesve te larte te kohes se drejtimit te PS-se? Pse nuk heton dhe ndeshkon ceshtjen e Shkallnuerit me te cilin mbante gjalle mitingjet duke i kujtuar Fatos Nanos "fantazmen e Petrit Islamit"? Pse ndryshoi qendrimin per TEC-in ne Vlore me referendum? Pse emeron pa konkurs apo CV konkurruese dhe pa transparence zv/ministra dhe drejtues te tjere te larte? Pse nuk rrefehet se ne cfare biznesi `shte perfshire djali i tij diku ne nje kazino te paligjshme ne qender te Tiranes? Apo pret qe media t'ia faktoje? Pse nuk tregon se shume emerime te nivelit te larte ne shtet behen me nderhyrjen dhe "krushqine" e vajzes se tij qe ka punuar ne Kosove? Pse nuk thote se si Fatos Nano po manipulon median dhe po krijon media te tjera nen varesine e tij direkte? Apo perse nuk rrefehet se kush i mori milionat e eurove per te lejuar kazinone ne qender te Tiranes, nderkohe qe kur ishte ne opozite sulmonte Fatos Nanon per kazinone? U dha ryshfet per kete apo u ndergjegjesua se kishte bere gabim para 3 korrikut ne kete ceshtje? Berisha apo Ridvan Bode perlau milionat si bakshish? Eshte takuar me Fatos Nanon apo me Xhoana Nanon fshehurazi pasi nuk po heton asnjeri ne kete shtet aferat e tyre sic akuzonte Berisha para 3 korrikut?

Tashme po duket "sherbesa e Berishes". Ai e arriti qellimin e pare; pastrimin e imazhit te tij te keq si ish-president i rrezuar me force. Per karakterin e tij teper verior ai nuk mund te pranonte qe te rrezohej me force. Ai pranon vetem te ike vete! Berisha harron se ne demokraci iken me vote popullore dhe jo kur parapelqen vete personalisht. Tashme ate qe donte kreu i PD-se e kapi. Me pas ai ka nevoje te laje hesapet me ata qe e rrezuan dikur. Por harron se nuk eshte me koha e Gazidedes dhe Agim Shehut. Monitorimi i gjere nderkombetar nuk mund te lejoje me, qe qeveria shqiptare te hedhe hapa fals. Kjo ka kosto per vendin tone, per rajonin por edhe per vete nderkombetaret.

Ne syte e shqiptareve, Berisha duket sikur eshte "rehabilituar". Por, askush nuk mund ta thote nese e njejta panorame shfaqet edhe ne syte e faktorit nderkombetar. Mos valle kriza energjitike, nuk eshte thjesht keqmenaxhim? Mos valle kemi te bejme me nje bllokade sic po i behet Kubes se Kastros?

Mesa duket, 3 korriku ishte vetem per Sali Berishen personalisht. Per popullin duhen zgjidhje, dhe ndoshta zgjedhje te tjera!

Alban Mati

[Dr Rieux]

Sipas Top Channel, duke filluar qe dje ne Tirane ka vetem 90 minuta nderprerje te energjise.

http://www.top-channel.tv/lajme/lajm.php?Lajm=18296

[Dr Rieux]

Marre nga Panorama, 28.11.2001

DRITE!

nga Andrea Stefani

Shqipëria është sot i vetmi vend i Ballkanit ku ka pllakosur errësira. Jemi në të njëjtin gadishull, por as në Maqedoninë fqinje, as në Kosovë, as në Greqi nuk përballesh me terrin tmerrues, rrënues dhe poshtërues që mbulon sot qytetet dhe fshatrat shqiptare. Kriza e sotme zbulon kështu, më shumë se në çdo rast tjetër, se rrënjët e saj të vërteta nuk shtrihen lart në qiell, te mungesa e shirave, por te një thatësirë tjetër, më e tmerrshme, më e qëndrueshme, më afatgjatë. Terri i sotëm buron nga fakti që në Shqipëri në tërë këto vjet ka qeverisur padituria. Terri i sotëm nuk është as më pak as më shumë kostoja që shqiptarët duhet të vuajnë për budallallëkun dhe papërgjegjshmërinë e politikanëve dhe qeveritarëve të tyre. Kjo është ana e dhimbshme e problemit. Më pas vjen ana e hatashme e tij. Ndërsa populli gjendet i zhytur në errësirë për faj të një politike dhe qeverisje primitive, vetë politika përpiqet të shfrytëzojë vuajtjen e njerëzve në mënyrën më cinike, ta shfrytëzojë errësirën si energji në luftën për pushtet. Kështu politika përpiqet të nxjerrë përfitime “politike” nga errësira dhe dëshpërimi që ajo shkakton, ashtu sikundër një vrasës i regjur përpiqet të nxjerrë përfitime nga kufoma e viktimës së tij.
Mendësia dhe mënyra e qeverisjes ka qenë ndoshta elementi më i gurtë, më i pandryshuar në skenën post komuniste shqiptare. Shumë gjëra ndryshuan në themel dhe me shpejtësi pas kolapsit të komunizmit, por mënyra e të menduarit dhe të vepruarit, përgjithësisht në politikë dhe veçanërisht në qeverisje, mbeti thuajse e njëjtë. Mendimi politik dhe qeverisës hyri në një kontrast të fortë me rrethanat e reja politike dhe ekonomike. Fryt i hidhur e kësaj disbalance është edhe kriza kronike e energjisë që shqiptarët e vuajnë për më shumë se 15 vjet. Ironia është se një krizë energjetike që i kish fillimet e saj në sistemin e kalbur komunist, një errësirë që ishte edhe për ironi edhe shkëndija e grevës së studentëve, e cila ndezi zjarrin e madh të protestave antikomuniste, është bërë sot bashkudhëtare, plagë e sistemit të ri që lindi për ta kuruar. Por nuk është aspak faji i sistemit. Eshtë faji i mendjeve të thara (por të lavdishme) të politikës, që i kanë vënë makinës së sistemit të ri timonët dhe boritë e sistemit të vjetër.
Errësira e sotme i dedikohet faktit që të gjitha qeverisjet as nuk e kanë vrarë mendjen të balancojnë prodhimin e energjisë me konsumin në rritje të saj. Kështu, rreth 5 vjet pas nisjes së tranzicionit, Shqipëria u shndërrua nga një eksportues neto energjie, në një importues neto të saj. Rritja e konsumit të energjisë dhe rënia e prodhimit të saj e ekspozoi edhe më shumë ekonominë, njerëzit ndaj rreziqeve që përmbante një industri energjetike e njëanshme, e bazuar vetëm te hidrocentralet. E megjithatë asnjë reagim për këtë fakt nga mendjet e “ndritura” që qeverisin “dritën”. Asnjë kujdes i veçantë për të investuar në burime alternative energjie. Asnjë kujdes edhe për të shtuar burimet ekzistuese të prodhimit të energjisë. Por ndërsa të gjitha këto mund të “justifikohen” me varfërinë e shtetit dhe pamundësinë e investimeve (gjë që mbetet megjithatë vetëm një justifikim), është e pamundur të gjesh justifikim për primitivizmin e shfaqur në qeverisjen e rezervave ujore dhe energjisë së prodhuar nga hidrocentralet. Errësira e sotme denoncon faktin se gjithë këto burime ujore janë qeverisur sipas mënyrës së vjetër. Nuk është marrë fare parasysh fakti se shndërrimi i Shqipërisë në një importues neto e bënte të domosdoshëm një pozicion më aktiv të KESH-it në tregun rajonal të energjisë. Nga ana e drejtuesve të KESH nuk është kuptuar (nëse është kuptuar, atëherë faji është edhe më i madh) se “uji është flori” dhe se energjia që ai prodhon, është një mall me likuiditet të lartë në tregun energjetik. Ndërsa KESH-i vazhdonte t’i qeveriste hidrocentralet si mullirin e Kostë Bardhit, duke iu gëzuar vetëm thasëve me fatura afrofe që shtoheshin, homologë të tij u treguan më aktivë në tregun rajonal të energjisë që po krijohej. Kështu NEC (Korporata bullgare e energjisë) është sot një nga eksportueset e energjisë në rajon. Ajo eksporton, madje këto ditë, edhe në Shqipëri. Shumë shtete, që si Shqipëria nuk i plotësojnë tërësisht nevojat nga prodhimi i brendshëm, importojnë energji në përshtatje me lojën e hapur të bursave dhe tregjeve të energjisë edhe atëherë kur i kanë rezervuarët e hidrocentraleve plot, me synimin që të mund të eksportojnë një pjesë të energjisë në një moment tjetër, kur ajo mund të shitet me çmime më të larta. Me energjinë sot manipulohet në bursa dhe tregje si me të gjitha mallrat e tjera, apo si edhe me paranë. Synimi është të blihet energji lirë dhe të shitet më shtrenjtë. Praktika këto që kërkojnë vëzhgime dhe parashikime të holla dhe jo pak të vështira të ecurisë së tregjeve si dhe të ritmit të reshjeve. Por në kapërcimin me sukses të sfidave të tilla, në ndërtimin e institucioneve dhe kapaciteteve që e bëjnë të mundur një gjë të tillë, dallohet se kush është qeveritar dhe menaxhues i aftë nga i paafti. Dhe është qesharake të quash sot sukses të KESH-it numrin më të madh të faturave të mbledhura nga konsumatorët. Një “sukses” i tillë ulërin për prapambetje të llahtarshme, të ngatërrimit të menaxhimit dhe politikës me policinë.
Tashmë dihet që errësira e sotme është rrjedhojë e faktit që uji i digave nisi të përdorej që gjatë verës sepse KESH nuk importoi energji, sepse KESH nuk kontraktoi energji që në fillim të këtij viti. Dhe sot është tepër e vështirë të kontraktosh energjinë e nevojshme dhe akoma më e vështirë ta sjellësh në Shqipëri për shkak se linjat e transmetimit janë të zëna nga të tjerët. U përpoqëm të importojmë - justifikohen ish-drejtuesit e KESH - por nuk u realizuan dot tenderat e blerjes së energjisë.
Po përse nuk u realizuan tenderat? Se në tendera u paraqit vetëm një kompani, duke e bërë të pamundur zhvillimin e tyre. Po përse u paraqit vetëm 1 kompani dhe jo më shumë? Sepse për shumë eksportues të energjisë Shqipëria shihet si një vend me rrezik të lartë. Po përse kështu? Sepse gjatë vitit 2004 dhe 2005 KESH nuk ka respektuar kontratat për blerje energjie të lidhura me një kompani të huaj që quhet EFT, duke i shkaktuar humbje. Dhe është evidente që eksportues të tjerë të energjisë nuk duan të vuajnë të njëjtën përvojë të hidhur si EFT. Kështu, në fund të zinxhirit të shkaqeve dhe pasojave të kësaj historie, ne gjejmë pasojën më të madhe që është errësira, si edhe shkakun e të gjithë shkaqeve, vetë KESH-in që ankohet. Pse pi?- e pyeti Princi i Vogël i Ekzyperisë pijanecin. Pi që të harroj – u përgjigj pijaneci. Të harrosh çfarë? - këmbënguli Princi. Të harroj që pi – tha pijaneci.
Por cilat janë kontributet e politikës si politikë në errësirën e sotme? Ato shpërndahen në të gjithë spektrin politik dhe janë të ndryshme. Këtu shfaqet edhe një lloj budallallepsie institucionale që i ka rrënjët në luftën e ashpër politike. Kështu thuhet se një herë Kontrolli i Lartë i Shtetit (i cili drejtohet me ligj nga opozita) ka cilësuar si shkelje të ligjit (madje korrupsion) importimin e energjisë nga KESH (i cili drejtohet gjithnjë nga njerëz të pushtetit) në një moment kur rezervuarët e hidrocentraleve ishin plot. Kjo luftë idiote klasash, që e zbulon korrupsionin tek orvatjet për të shfrytëzuar konjukturat e tregut energjetik, kontribuon vetëm për atë që vuajmë sot bashkërisht, terrin. Ndërkaq shqiptarët do të kishin ndoshta diçka më shumë energji, nëse qeveria e sotme, në përpjekjet e saj për blerje energjie, do të kish kontaktuar, ndërmjet shumë të tjerave, edhe një partner të vjetër të Shqipërisë, kompaninë EFT. Kjo kompani është një ndër aktorët më të suksesshëm në tregun e Evropës Juglindore. Veçoria e EFT është se pranon të kontraktojë energji edhe në vende me risk të lartë pagese si Shqipëria. Ajo këmbëngul të bëjë një gjë të tillë edhe pse dy herë rresht KESH nuk i ka respektuar kontratat me të. Por përse qeveria e sotme nuk troket për ndihmë në dyert e EFT? Sepse Berisha gjatë fushatës elektorale (pra kur nuk ishte ende kryeministri Berisha) e akuzoi EFT për korrupsion me njerëzit e ish-kryeministrit Nano. I këshilluar keq, Berisha nxitoi të përdorë disa thashetheme për propagandë elektorale kundër rivalit politik. Ndërkaq nëse vërtet do të kish fakte për privilegjim korruptiv të EFT në procedurat e tenderimit, ato duhet të dorëzohen në prokurori, por nuk ka asnjë arsye që qeveria të heqë dorë nga bashkëpunimi me një aktor të rëndësishëm të tregut energjetik, vetëm e vetëm sepse “doktori” nuk e ka qejf apo sepse dikur e ka shpallur “armik”.
Por ana më e hatashme shfaqet në qëndrimin e opozitës së majtë. Pasi nuk bëri thuajse asgjë për të ndryshuar thelbësisht gjendjen në industrinë energjetike gjatë 8 viteve të qeverisjes, opozita po e përdor sot politikisht një fryt të paaftësisë së saj të djeshme në krye të qeverisë dhe të KESH. Cinizmi arrin deri aty sa, për ta nxjerrë vendin nga kjo gropë e errët ku ka rënë, ajo ofron kontributin e specialistëve të saj, domethënë të atyre që me paaftësinë e tyre e gërmuan këtë gropë. Opozita i ngjason kështu një hordhie pushtuese që uron rrëzimin e kalasë së pushtetit nga mungesa e ujit. Dritë! – thërriti Gëte ndërsa vdekja ia errësonte shikimin. Dritë! – kanë 20 vjet që ulërasin shqiptarët. Por mjerisht vetëm errësirë do të kenë deri atëherë kur errësira të largohet nga kokat e politikës që na qeveris. Ose derisa të largohen ato koka që pjellin errësirë.
stefani_andrea@yahoo.com

[Brari]

shiu e bora e ktyre diteve ja fiken q.iriun petro korabit e enver edvin ram o braces.

bjer o shi se nga ty nuk kemi frik aspak.. thot nje kenge..
mbush liqe.. net.. e bej drit ti nga pak..
qe te ngrohen.. atje cdo femi e plak..
tarara ririririiii

[Lunesta]

Ne Durres ska drita fare. Andej nga keneta edhe vjedhin energjine me kablle edhe nuk paguajme. Ne qe paguajme nuk kemi. Ne Gjirokaster ska as drita dhe u permbyt qyteti. Ne Vlore po vdesin gra ne maternitet nga te ftohtit.

Ku po shkon Shqiperia??????




Teuta KAMPION!!!!

[Lunesta]

Shqipëria nën ujë, dy të vdekur


Besim Dybeli

Elbasan- Një grua dhe një burrë, të martuar me njëri-tjetrin dhe prindër të dy fëmijëve, kanë gjetur vdekjen dje brenda disa minutash në valët e rrëmbyera të përroit të Zaranikës në Elbasan. Tragjedia ka ndodhur në orët e para të mëngjesit të ditës së djeshme.
Më parë u hodh gruaja
Ka qenë ora rreth 6.30 minuta, kur kalimtarët, në rrugën anash përroit, panë të hidhej brenda tij një grua, të cilën e ka përpirë vala në çast. Në pak minuta, është parë edhe një burrë që vraponte i shqetësuar pas gruas dhe është hedhur në përrua për ta shpëtuar. Shumë shpejt është marrë vesh se ata ishin burrë e grua. Sipas dëshmitarëve të ngjarjes, por më pas sipas policisë, mësohet se emrat e çiftit të flijuar në ujin e përroit ishin Liliana dhe Bashkim Bengasi, të ardhur në këtë qytet rreth viteve “70 dhe banues në lagjen “Vullnetari”.
Liljana Bengasi, 57 vjeç, me dy fëmijë është hedhur në përrua fiks në orën 6 e 40 minuta dhe në çast, trupi i saj është mbuluar nga ujërat duke u përcjellë me të njëjtën shpejtësi drejt lumit të Shkumbinit. Vetëm pesë minuta më vonë, teksa ka parë gruan të hidhej në ujë, është hedhur dhe bashkëshorti, Bashkim Bengasi, 57 vjeç, për ta shpëtuar. Dëshmitarët kanë treguar në polici se nuk patën mundësi të ndihmojnë gruan e hedhur, pasi vala e kishte përpirë me shpejtësi dhe trupi i saj u zhduk sakaq. Madje kështu ka ndodhur dhe me bashkëshortin e së ndjerës. Vetëm disa çaste ka parë ai trupin e pajetë të gruas së tij dhe vala , shumë e fuqishme dhe e rrëmbyeshme, e ka thithur edhe atë sa hap e mbyll sytë. Sërish, kalimtarët nuk kanë guxuar të jepnin ndihmë, me frikë pasi do të pësonin të njëjtin fat. Forca të policisë kanë ardhur shpejt në vendngjarje dhe kanë organizuar operacionin në kërkim të trupave të mbytur. Gruaja nuk është gjetur dot akoma e sot, pasi valët mund ta kenë përcjellë të mbytur në lumin e Shkumbinit, i cili dje ka patur aq prurje sa nuk mbahet mend për këto 20 vitet e fundit.
Gjendet burri
Vetëm 50 metra lar vendit ku u hodh, pranë disa shkurreve, ka ngecur e më pas është gjetur trupi pa jetë i Bashkim Bengasit. Ai më pas është marrë nga forcat e policisë dhe është dërguar në morgun e qytetit të Elbasanit. Fillimisht është dyshuar se mos hedhja në përrua e gruas të ishte bërë pas ndonjë grindeje me burrin e saj, por kjo ka rënë poshtë pas hetimeve dhe marrjes në pyetje të familjarëve. Jo shumë vonë është verifikuar nga mjekët se Liliana vuante prej kohësh nga depresione nervore dhe se gjendja e saj është rënduar.
Rasti i djeshëm shënon ngjarjen e dytë të dhimbshme në këtë përrua. 10 vjet më parë aty u mbyt një fëmijë pesëvjeçar i cili ra brenda ujërave nga pakujdesia. Varrimi i Bashkim Bengasit bëhet sot në mesditë, ndërkohë po kërkohet akoma trupi i gruas së tij, Lilianës.

Berat
Reshjet e dendura të pasdites së djeshme bllokuan rrugën Berat-Skrapar si dhe rrezikuan hidrocentralin e Bogovës. Është përmbytur qendra e qytetit të Beratit, uji ka mbuluar trotuaret e tij si dhe lagjen 30 vjetori. Lumi Osum rrezikon pëmbytjen e 30 fshatrave që gjenden në brigjet e tij. Ai ka shkatërruar murim mbajtës të ish-ndërmarrjes të NSHN-së, duke rrezikuar edhe 7 familjet që banojnë atje.

Kukës
Një masiv dheu ka shkarë dje në fshatin Vrish, në kilometrin 50 të segmentit rrugor Kukës-Tiranë dhe në fshatin Kalimash, në kilometrin e 20-të të këtij segmenti. Për pasojë është bllokuar qarkullimi për më shumë se 10 orë në këtë segment. Rruga deri tani është hapur vetëm në një anë të kalimit.
Banorët e përmbytur protesojnë: Mbi kolektor janë ngritur ndërtime që e kanë bllokuar atë




02/12/2005
KATEGORIA: Kronike nga rrethet
SHEKULLI

[Lunesta]

Bëhen 3 të vdekurit nga Qeveria


Tiranë- Një burrë dhe një grua kanë humbur dje jetën, duke u mbytur në lumin e Zaranikës. Bashkim dhe Liljana Bregasi, burrë dhe grua, nuk kanë mundur të kapërcejnë dot lumin nga njëri breg në tjetrin për shkak të fryrjes së tij dhe daljes nga shtrati, shkaktuar nga reshjet e shumta që kanë përfshirë zonën. Këta dy njerëz e cojnë në tre numrin e viktimave të paaftësisë së qeverisë për të menaxhuar krizat. Një i moshuar është djegur nga qiriri në një fshat të Sarandës, ku edhe tani mbizotëron terri, kurse cifti është mbytur në ujërat e lumit, për të cilat qeveria deklaroi se kishte marrë cdo masë dhe tani po i lë nën mëshirën e fatit dhe që t'i përballojnë vetë të gjithë problemet. Pak kohë pas mbytjes, rreth 100 metra nga vendi ku ka ndodhur ngjarja është gjendur trupi i burrit, kurse trupi i bashkëshortes së tij është akoma duke u kërkuar. Situata është shumë e përkeqësuar në zonat përgjatë këtij lumi, Muriqan dhe Shirgjan, të cilat tashmë ndodhen nën ujërat e lumit të fryrë nga reshjet, në cdo moment në rrezik për jetën. Sipas banorëve, nëse reshjet vazhdojnë duke cuar në rritjen e nivelit të ujit që ka dalë nga lumi, ata do të detyrohen të largohen në drejtim të zonave më të sigurta. Përvec kërcënimit të jetës, aktualisht banorët e zonës numërojnë shumë dëme që ka shkaktuar përmbytja, në tokat e mbjella, shtëpi dhe rrëshqitje të dheut. Për shkak të daljes së lumit nga shtrati, janë shembur edhe pritat mbi lumin Shkumbin, që ishin vendosur vetëm pak kohë më parë me një investim të Bankës Botërore. Megjithatë këto nuk kanë mundur të përballojnë vrullin dhe fryrjen e lumenjve, që në kohë reshjesh të vazhdueshme bëhen me të vërtetë të rrezikshme, duke iu kanosur gjithë zonave përreth dhe përgjatë tyre.

24 ORE

[Brari]

Rd

--

Kriza energjitike dhe shkaqet reale të saj


Nga Gëzim KARAPICI


Me diskutimin tim do të përpiqem të vë në dukje disa aspekte mjaft të rëndësishme për t'i bërë edhe një herë të qartë opinionit publik shqiptar disa nga shkaqet kryesore që çuan në situatën e rëndë energjitike që po kalon vendi.

Po të shikosh prodhimin e energjisë nga burimet tona këto 10 vjetet e fundit, ai varion nga 3.2 miliard në 5,8 miliard kwh në vit, në vartësi të rreshjeve gjatë vitit. Prodhimi mesatar mbështetur në prodhimin e këtyre viteve është rreth 4.2 miliard Kwh në vit.

Konsumi i energjisë elektrike gjatë këtyre viteve është rritur vazhdimisht dhe ka arritur aktualisht mbi 6 miliard kwh në vit. Duke u mbështetur në këto shifra është fare e qartë që Shqipëria është kthyer në një vend importues neto të energjisë elektrike.

Ky import duhet të jetë mesatarisht mbi 2 miliard kwH në vit. Duhet theksuar që ky import duhet të merret mbështetur në studime të sakta që e përcaktojnë sasinë e tij në vartësi të disa parametrave që janë:

• nivelet e liqeneve të HEC-ve

• prurjet e lumenjve

• konsumi i energjisë.

Marrja e importit mbështetur në këto parametra është eficiente dhe shmang krizat e mundshme, në rast të kundërt, marrja e tij është vetëm për të shmangur katastrofat humanitare.

Por çfarë ka ndodhur realisht në vendin tonë këtë vit?

Po të shikosh statistikat shumë vjeçare të prurjes së lumejve vihet re se prurjet më të mëdha janë gjatë muajve shkurt mars, prill dhe maj dhe rrjedhimisht liqenet e hidrocentraleve mbushen gjatë kesaj kohe.

Prandaj dhe niveli i Liqenit të Fierzës në fund të muajit qershor është në vlera maksimale gjë që vihet re dhe këtë vit. Më pas fillon zbrazja e liqeneve dhe ajo vazhdon deri në muajt nëntor ose dhjetor në vartësi të rreshjeve.

Për të mos lejuar zbrazjen e tyre dhe ruajtjen e nivelit sipas kritereve të përcaktuara duhet të fillojë importi i energjisë mbështetur në faktorët që u përmendën me lart: nivelet e liqeneve, prurjet e lumenjve dhe nevojat për konsum të energjisë elektrike.

Këtë vit këto kritere u shkelën në mënyrën më banale, duke vazhduar dhënien e energjisë pa kufizime dhe pa asnjë lloj importi.

Dy janë shkaqet kryesore që sollën krizën energjitike:

1. Shfrytëzimi pa kriter i burimeve energjetike vendase

2. Mosimportimi i energjisë elektrike në kohën e duhur.

Një shkak tjetër mjaft i rëndësishëm që vazhdimisht dhe në veçanti këtë vit e ka rënduar situatën energjetike në vend është dhe mosrealizimi në kohën e duhur i rehabilitimit të centraleve elektrike.

Po shpjegojmë shkurtimisht Projektin i Rehabilitimit të HEC-ve Fierzë, Vau Dejës, Ulëz dhe Shkopet.

Kaskada e Drinit dhe HEC-et e lumit Mat janë shfrytëzuar për vite të tëra pa bërë pothuajse asnjë investim për rinovimin e tyre.

Për reabilitimin e këtyre burimeve mbas përfundimit të studimit të fizibilitetit në vitin 1994 u siguruan rreth 40 milion $ (nga 10M$ hua nga EBRD dhe OECF dhe nga 10M$ grante nga Zvicra dhe Austria).

Qëllimi i këtij projekti që përfshinte punimet hidromekanike, elektrike, civile, të kontrollit dhe supervizionit të këtyre HEC-ve, ishte rritja e prodhimit të energjisëe elektrike duke instaluar, rinovuar dhe përdorur teknologji bashkëkohore në vend të asaj ekzistuese.

Mbas rehabilitimit pritej një rritje vjetore e prodhimit të energjisë prej rreth 150 milion kwh.

Që në vitin 1996 u nënshkruan kontratat për paisjet hidromekanike të hidrocentraleve të Fierzës dhe Vaut të Dejës të financuara nga qeveria zvicerane dhe austriake si dhe ishin në fazën përfundimtare kontratat e financuara nga EBRD dhe OECF për paisjet elektrike dhe paisjet e kontrollit dhe monitoringut.

Ky projekt në studimin e fizibilitetit ishte parashikuar të përfundonte në 48 muaj: Janar 1996 - Janar 2000.

Por për fat të keq edhe sot këto punime nuk janë përfunduar, për shkak dhe të menaxhimit shumë të keq teë këtij projekti nga KESH.

Në mbledhjen e kontraktorëve më 14 dhjetor 2000 u vendos që projekti të fillonte të implementohej më 13 Qershor 2001.

Por për shkak të mosplotësimit të konditave fillestare bazë që ishin detyrime kontraktuale të KESH-it (përgatitja e dy vinçave të salleës të makinave në Fierzë) ky projekt u shty përsëri.

Këto detyrime kanë qenë të njohura që në fazën e fillimit të përgatitjes së dokumentave, pra në vitin 1995 dhe mund të ishin marrë masat e nevojshme në kohën e duhur për të mos penguar fillimin e punimeve.

Duhet theksuar që data 13 Qershor 2001 ishte kondicionuar me pagimin nga KESH - PMU të gjobave të paraqitura nga kontraktori Alstom Power Itali për shkak të vonesave nga KESH për fillimin e projektit. Këto gjoba deri në gusht të vitit 2000 ishin rreth 2 milion $, dhe më vonë ato arritën në 4 milion $ vetëm për kontraktorin elektrik.

Aktualisht nuk ka akoma një datë për përfundimin e projektit megjithëse të gjitha paisjet janë prodhuar dhe ndodhen nëpër objekte.

Ndërkohë gjendja në këto HEC-e nuk është më ajo e vitit 1994 kur u përcaktuan punimet rehabilituese që do të kryheshin. Për shkak të mos ndërhyrjes në kohën e duhur të paisjeve që do të rehabilitoheshin ka vazhduar dëmtimi i paisjeve të tjera, gjë që e ka kompromentuar mjaft këtë projekt.

Për dështimin e këtij projekti njeë përgjegjësi të madhe mban i gjithë stafi i KESH-it që është marrë me të dhe veçanërisht drejtuesit e PMU në vitet 1997-2002.

Në rastin më të mirë, për paaftësi, është kontribuar në pengimin e prodhimit vendas në favor të importit të energjisë, duke e detyruar veç kësaj qeverinë shqiptare të paguajë gjoba që mbajnë vlerën e disa milionë dollarëve.

Duhet përmendur këtu gjithashtu dhe gjendja kritike teknike në të cilën është ndodhur hidrocentrali i Fierzës këto vitet e fundit që ka shkaktuar derdhjen e miliona metrave kub ujë pa prodhuar energji për shkak të mos gatishmërisë së këtij hidrocentrali.

Një shkak tjetër që e ka rënduar së tepërmi situatën energjetike në vend është dhe avaria e rëndë që ndodhi në qershor të këtij viti në Hidrocentralin e Vaut të Dejes. Djegia e transformatorit dhe e të gjitha kabllove të kontrollit është shkaktuar vetëm nga gabime të pafalshme teknike. Asnjë analizë nuk u bë dhe asnjë përgjegjës nuk doli nga kjo katastrofë teknike.

Nga kjo avari i tëre hidroçentrali doli nga puna për muaj të tërë, duke shkaktuar dëme materiale kolosale si dhe derdhjen e miliona metër kub ujë, të cilat të kthyera në energji do të ishin qindra milion kwh më shumë.

Pra mosrealizimi i rehabilitimit të HEC-ve të kaskadës dhe difekti në Vaun e Dejës, përveç mosmarrjes së importit në kohën e duhur janë faktorët shumë të reëndësishëm që e çuan vendin tonë në pragun e një katastrofe humanitare.

Do desha të vë në dukje një fakt që për fat të keq është harruar:

KESH nuk ka qenë dhe nuk duhet konsideruar vetëm një ndërmarrje shitblerje energjie, pra shitje energjie (ndoshta me çmim të ulët) dhe blerje energjie (ndoshta me çmim të lartë). KESH në radhë të parë është një ndërmarrje industriale prodhuese energjie elektrike që njihet me emrin Sistem Elektroenergjitik Shqiptar, pra është në radhë të parë industri dhe jo dyqan shitblerje energjie.

Dhe industria prodhuese elektroenergjetike ka rregullat e saja që zor se mund të kuptohen nga njerëz që nuk janë specialistë të fushës së elektroenergjetikës, të cilët pa dashje ngatërrojnë dhe njësitë matëse të fuqisë me ato të energjisë, pa harruar këtu që nuk kuptojnë se çdo të thotë siguri e cilësi transmetimi energjie e parametrat që duhen respektuar.

A e dini zotërinj se në sistemin elektroenergjetik rreth gjysma e prodhimit vendas shkon për humbje teknike dhe jo teknike, pra as më shumë e as më pak vidhet. Që në maj të vitit 2004 ishte premtuar publikisht nga KESH instalimi i matëseve të energjisë për të gjithë konsumatorët. Po ç'ndodhi? Vazhdojnë edhe sot faturat aforfe për mos realizimin e këtij objektivi.

Lidhur me sa përmenda më sipër e gjej me vend ngritjen në një kohë të përshtatshme të një Komisioni Hetimor parlamentar.


--------------------


Gëzim KARAPICI ..eshte profesor i punve te elektricitetit..

[Lunesta]

SHQIPERIA NE KAOS, QEVERIA FLE GJUME.


Orë pas ore me të përmbyturit e fshatrave Mifol, Novosolë, Bishan, Akërni etj.

Izolohet Vlora, përmbyten 780 shtëpi


Ardian Dauti

Situatë dramatike në rrethin e Vlorës dhe sidomos tek ura e Mifolit e cila është mbuluar nga uji i lumit Vjosë. Askush nga banorët e fshatrave aty pranë, Mifoli, Novosolë, Bishan, etj nuk e kishte menduar se një ditë lumi i madh i Vjosës do të mbulonte përgjysmë shtëpitë e tyre. Siç ndodhi dje në orët e para të mëngjesit.
***
Lumi i Vjosës ka dalë nga shtrati në orën 07.00 të mëngjesit të djeshëm, aq fuqishëm saqë ka arritur të mbulojë urën e Mifolit, një urë goxha e lartë. Vërshimi ka përmbytur njëra pas tjetrës të gjitha shtëpitë e parcelat e fshatrave përreth, Mifol, Bishani, Novoselë, Akërni, Ferras, Fitore, Alibani, duke iu përmbytur fshatarëve qindra hektarë tokë dhe duke shkatërruar të gjitha të mbjellat në këtë zonë. Një grua nga Akërnia thotë se “dëgjova gurgullimat e lumit Vjosë që të merr jetën. Unë e shkreta isha vetëm në shtëpi. Lavdi Zotit që më erdhen komshinjtë dhe më morën në katin e 3- të shtëpisë së tyre, derisa erdhën mjetet e ushtrisë që na çuan në Novoselë. Jetoj vetëm, pa njeri se fëmijët i kam emigrantë në Itali. Sot humba shtëpinë që më bënë ata, dy traktorët dhe gjënë e gjallë, por besoj se do të na ndihmojë shteti me ndonjë kredi”.
Është dëmtuar seriozisht dhe është bërë e pakalueshme hekurudha në afërsi ë të urës së Mifolit si dhe është bllokuar rruga nacionale Vlorë-Fier. Që prej orëve të para të mëngjesit, banorët e fshatrave të mësipërm, kanë hipur në tarracat e shtëpive pasi banesat janë mbushur me ujin e Vjosës.
Janë përmbytur shkollat, furrat e bukës, kopshti, stacioni elektrik dhe gjithçka tjetër. Hyrja në këto fshatra është bërë e pamundur.
Menjëherë ata kanë kërkuar ndihmën e shtetit për të shpëtuar jetën e tyre dhe për të dalë nga situata. Pas dhënies së alarmit policia është angazhuar në të gjithë zonën. Bashkë me të kanë shkuar të ndihmojë edhe ushtria, përfaqësues të pushtetit lokal. Në orën 9. 30 minuta në ndihmë të banorëve kanë shkuar 200 forca të policisë e ushtrisë, 2 helikopterë të policisë, 5 mjete lundruese etj. Por as fshatarët nuk kanë ndenjtur duarkryq. Nga fshatrat përreth ata kanë mbërritur me traktorë e zetorë, duke nxjerrë jashtë shtëpive të përmbyturit. Deri në orën 16.00 u bë evakuimi i 350 banorëve.
Por ka patur edhe disa raste kur ata nuk kanë dashur të largohen nga banesat e tyre, kryesisht ata që banonin në shtëpi disakatëshe.
Shumë fshatarë kanë vënë jetën në rrezik për të shpëtuar pasurinë e tyre, sidomos bagëtitë. Ende nuk ka shifra të plota të kafshëve ët mbytura, por deri tani flitet për 120 kokë bagëti e 100 shpendë.
***
Helikopterët kanë shpëtuar 28 persona në Aliban të cilët kishin mbetur të bllokuar në shtëpitë e tyre. “Kur na panë që po afroheshin, njerëzit thirrën nga gëzimi”,-tregon njëri nga pilotët. Të shpëtuarit janë transportuar në qendrën e zonës së Novoselës ku qëndroi edhe shtabi i emergjencës. Të përmbyturit do të gjejnë strehë, deri në normalizimin e situatës në fshatrat e zonës që janë ende larg këtij kërcënimi si dhe në barakat e ngritura nga shtabi i emergjencës.
Gjithsesi një pjesë e tyre pritej të ktheheshin që sot nëpër shtëpi, sepse niveli i ujit filloi të bjerë.
Sipas kreut të komunës Qendër, Kanan Shaka, “deri tani janë regjistruar plot 780 shtëpi të pabanueshme, mijëra hektarë tokë ndodhen nën ujin e lumit Vjosë dhe janë shkatërruar gjithë të mbjellat. Dëmet do të evidentohen saktësisht pas largimit të ujit”.

“I ikëm ujit me traktor”
“Jam Gani Zeno, nga fshati Aliban. Siç e shikoni, shtëpia ime tashmë është e mbuluar nga uji, llumi, dhe unë jam i pastrehë. Isha duke fjetur kur në orën 5.40 minuta të mëngjesit dëgjova të thirrura njerëzish e të lehurat e qenit tim që nuk pushonte. Dola në oborr dhe pashë se një liqen i zi po vinte drejt meje.Thirra vëllanë dhe mundëm të marrin fëmijët, gratë e prindërit, të hipim në një traktor e të nisemi fushës, me frikën se uji po na kapte, derisa dolëm në një kodër të vogël. Nxorrëm fëmijët nga traktori dhe u ulëm në tokë, derisa erdhën helikopterët e policisë. Jemi gjallë vetëm prej tyre”.




03/12/2005
KATEGORIA: Kronike nga rrethet
Shekulli.

[Lunesta]

drita ska, uje nuk ka, cfare ka??

Bovilla nën kapacitet, Tirana vuan për ujë të pijshëm

Mziu: Anomalitë, pas shirave të rrëmbyeshëm, që bllokuan hyrjen e ujit në depot e shpërndarjes

Eglantina Bardhi

Uji i pijshëm mungon në shumë shtëpi të kryeqytetasve, pasi Bovilla nuk po bën furnizimin me ujë me kapacitet të plotë. Këtë e deklaroi dje, Drejtori i Përgjithshëm i Ujësjellës-Kanalizimeve, Xhelal Mziu i cili theksoi se në lidhje me këtë çështje, ka patur shumë ankesa nga qytetarët. Ndëkohë, Mziu ka pohuar se po punohet për të përmirësuar situatën e furnizimit me ujë të pijshëm. Ndonëse nuk dihet një kohë e saktë se kur do të riparohet gjithçka, e në rubinetat e banorëve të Tiranës do të rrjedhë ujë normalisht.
Furnizimi me ujë
Mungesa e ujit që alarmoi tiranasit dy ditë më parë, ka vazhduar edhe gjatë ditës së djeshme. Ndërkaq, sipas drejtorit të Ujësjellës-Kanalizimeve, Xhelal Mziu, furnizimi me ujë të pijshëm ka filluar që dje, por jo me kapacitet të plotë. “Kapaciteti i plotë i Bovillës është rreth 6400 m2 ujë në orë. Që dje e deri në këtë moment që flasim, kapaciteti është rreth 4000 m2 ujë në orë, pasi nuk bëhet dot filtrimi i plotë i saj”,- theksoi ai, duke lënë qartë të kuptohet se pavarësisht përpjekjeve, ujë në çezma do të kemi vetëm kur Bovilla të nisë funksionimin normal të saj. Sipas kreut të Ujësjellës-Kanalizimeve mungesa e ujit nuk ka ndonjë shpërndarje gjeografike, për t’u pasqyruar në mungesë uji të theksuar në lagje apo zona të caktuara. Sipas Mziut, shpërndarja e ujit thjesht nuk ka presionin e duhur. “Ndodh që në disa pallate uji nuk ka presion për t’u ngjitur në katet e larta, por katet e para mund të kenë ujë, veçse jo me presion si më parë”,- tha ai. Drejtori ka pranuar problemin e madh që është krijuar, sepse dihet që prej Bovillës, furnizohen me ujë të pijshëm rreth 50 përqind e qytetarëve të Tiranës.
Masat
Po punohet për normalizim, por jo gjithçka varet nga ujësjellësi. Kjo është përgjigja që merr për pyetjen, se çfarë po bëhet për riparimin e problemit të krijuar. “Kjo varet edhe nga kushtet e motit dhe nga uji që do të vijë në Bovillë”,- theksoi Mziu, duke pranuar se dashur pa dashur jemi në dorë të fatit. Duket se qytetarët e Tiranës përveç mungesës së energjisë elektrike, tashmë shumë prej tyre do të vuajnë edhe mungesën e ujit. “Kemi patur shumë ankesa nga qytetarët për mungesën e ujit”,- tha Xhelal Mziu, duke shtuar se defektet kanë ndodhur për arsye objektive. Kështu aktualisht, Bovilla nuk siguron si zakonisht furnizimin me 1700 litra ujë në sekondë për qytetin e Tiranës. Të ndodhur në këto kushte, kryeqytetasve iu vështirësohen kushtet jetike.
Anomalitë
Anomalitë e furnizimit me ujë të pijshëm sipas Xhelal Mziut, erdhën si rezultat i shirave të rrëmbyeshëm të pak ditëve më parë. Ai tha se për shkak të shirave, uji i impiantit të Bovillës ka ardhur i turbullt, duke i kaluar të gjitha parametrat e turbullirës. “Filtrat e impiantit nuk arrijnë të bëjnë filtrimin kur ndotja është jashtë parametrave të lejuara”,- theksoi Mziu. Sipas tij, në rast se masa e turbullirës dhe papastërtive është jashtë normales, bëhet bllokimi i hyrjes së ujit në depot e shpërndarjes së ujit. Por si të mos mjaftonin shirat e rrëmbyeshëm, impiantit të Bovillës i ka munguar edhe furnizimi me energji elektrike për shkak të një defekti në linjën nëntokësore. “Impianti i Bovillës po punon prej dy ditësh me gjenerator pasi KESH-i nuk ka arritur akoma të bëjë rregullimin e defektit elektrik”,- theksoi Mziu, i cili shtoi se po merren masat për furnizimin me energji të impiantit.


- 50 përqind e Tiranës furnizohet me ujin e Bovillës

- 6400 m2 ujë në orë është kapaciteti i i plotë i furnizimit me ujë i Bovillës

- 4000 m2 ujë në orë është aktualisht kapaciteti i furnizimit me ujë i Bovillës

- 3100 litra në sekontë është sasia e ujit që furnizohet Tirana

- 1600 litra ujë në sekontë është kapaciteti i plotë i furnizimit me ujë i Bovillës së Vjetër







03/12/2005