Shqiptaret dhe Greket

[Arcas]

1) Emri Grek per Helenet gjendet per here te pare tek Aristoteli (Meteorolojika A 352 a) dhe thote d.m.th. ata qe quheshin atehere greke dhe sot quhen Helene. Sot mendohet te ket qene vendi grea ne Oropo, ne Viotia ose ne Tanagra.

Pa mo tanis, pe nga e ke muarr kete ore djal? Na vreteto pakez papirin dhe nr e serise pe nga e ke muarr se keshtu shkoqiten keto gjera tani perndryshe rrime ne vend numero.

Po sikur Heleni ka qene djali i dikujt, shume hore me perpara se te kishte dalur Aristotelua ne skene apo jo ? Nga ti kete kullandrisur keto gjera Aristotelua thua ? Nga librat qe jane publikuar apo nga ato qe nuk jane ?

Cilet permend Homerua mo dhe afer kujt polis ? Se ata sikur ben rrolin e spektatorit gjith kohes me duket mua nga cfare kam lexuar.

Naimi pershembull morri fjalen gjermane Vaterland dhe e beri Atdhe. Si quhej atdheu me perpara? Nuk kishte fjale te pershtatshme, Buzuku i thote 'bota'.

Thuac ti ? Po sikur alvanoset zinin be per dheun qe ne kohet e lashta more Tan. Ati, dheu dhea jane gjerat me te shenjta te shqiptarit. Jane perkthyer fjale teknike e shkencore aq sa ka qene e mundur, por fjale te tilla gjendeshin gjithmone perpara Naimit.
Nga vjen fjala At ?
(se mos me thuac se vjen nga pATer, sepse nese je nje shkencetare i perkryer duhet te dish qe nje nga rregullat numer nje qe shikohet per keto gjera jane sillabat, dhe shqipja eshte nje nga gjuhet qe ka nje numer te math fjalesh monosillabike.)

[Arcas]

Ne pergjithesi tere historianet e kane pranuar qe Durresi eshte themeluar ne vitin 627 p.e.s, nga greket e korintit dhe kercyres. Per shume kohe kane bashkejetuar te dy emrat per qytetin Dyrrakion/Durrakhium dhe Epidamnus. Emri epidamnus degjohej me fort tek Autoret Grek, kurse romake perdoret me shume Durrkhium. Disa historiane te lashte shkruajne qe durrakhium eshte emri qe i dhane rromaket, pasi epidamnus ne latinisht do te thoshte Dëm dhe preferonin te mos e quanin me keshtu.
Nje shpjegim i pranueshem dhe jo fort i kritikueshem, mbas gjithe ketyre fakteve, eshte ai i dy qendrave prane njera tjetres.
Legjenda per te cilen folem me siper e permend edhe Stefan Bizantini Shek i VI.
Ai thote:"Epidamn qytet Ilir, u quajt keshtu nga Epidamni. Vajza e te cilit, Melisa, lindi me poseidonin djalin Durrakhium."
Mendimin qe shkruajta me siper mbi burimin grek dhe ilir te dy termave jane shkruar nga Krahe dhe Mayer dy nga historianet kryesor qe kane mbrojtur vazhdimesine ilire tek shqiptaret.
Por ka edhe historine dhe gjuhetare qe mendojne te kunderten si Mihaescu(1978) qe thote qe emri i vjeter ilir eshte dyrrakhion dhe me vone u quajt nga greket epidamnos.

Nga Lucani

Nature's hand has raised
Her adamantine rocks and hedged her in
With bulwarks girded by the foamy main:
And but for one short bridge of narrow earth
30 Dyrrhachium were an island. Steep and fierce,
Dreaded of sailors, are the cliffs that bear
Her walls; and tempests, howling from the west,
Toss up the raging main upon the roofs;
And homes and temples tremble at the shock.

Dyrrhachium (or Epidamnus) was a Corcyraean colony, but its
founder was of Corinth, the metropolis of Corcyra. It stood
some sixty miles north of the Ceraunian promontory (Book V.,
747).

Per car rripi te holle toke flet ky Lucani mo qe na dilka Dyrrachioni ishullor ? Sikur Skanderbega jone ka dashur te arrinte dicka te tille me ane te kanaleve kam degjuar ?
Sipas Lucanit gjithashtu Korinthi eshte nje gje dhe Corcyra del dicka tjeter, jo sic i paraqite ti njeri pe erresire.

[Brari]

shekulli
--

E vërteta për “gjendjen e luftës” me Greqinë


prof. dr. Paskal Haxhi

Politikanë të ndryshëm të Shqipërisë vazhdojnë si në Parlament edhe në shtypin periodik të dikutojnë ende se Greqia nuk ka hequr gjendjen e luftës me Shqipërinë. Ky është një spekulim politik e juridik që nuk i përgjigjet të vërtetës historike, politike dhe juridike. Ja si qëndron e vërteta bazuar në aktet zyrtare.
E vërteta historike
Italia më 7 prill 1939 i shpalli luftë Shqipërisë dhe më në fund e pushtoi atë ushtarakisht. Qëndresa ushtrisë shiptare ndaj makinës ushtarake italiane ishte e pamundur. Mbreti i Shqipërisë, Ahmed Zogu dhe qeveria e tij legjitime u larguan nëpërmjet Greqisë dhe u vendosën në vendet aleate të koalicionit, ashtu sic bëri dhe mbreti i Greqisë me qeverinë e tij, pasi u pushtua nga okupatorët gjermane dhe italianë. Italia fashiste vendosi në Shqipëri regjimin e saj të pushtimit, duke e shpallur Shqipërinë si pjesë të mbretërisë së saj me mbret Viktor Emanuelin. Në të njëjtën kohë krijoi organizmat shtetërore kuislinge të drejtuara nga mëkëmbësi i mbretërisë italiane Jakomoni. Në këto kushte, lufta ishte midis boshtit italo-gjerman dhe Greqisë dhe jo me Shqipërinë e pushtuar, ku shteti shqiptar nuk kishte asnje autoritet legjitim të merrte vendime sovrane për të shpallur luftë. Qeveria legjitime e Shqipërisë u largua nga Shqipëria dhe u vendos në vendet aleate që ishin në luftë me Italinë dhe Gjermaninë. Për nga sa rezulton situata e gjendjes së luftës me Greqinë ishte një paradoks historik që është shfrytëzuar nga shovinizmi grek për qëllime të tjera politike.
Më 28 tetor 1940, Italia i shalli luftë Greqisë dhe e sulmoi atë ushtarakisht. Qeveria greke me në krye Metaksanë, nuk e pranoi ultimatumin dhe bëri një rezistencë, ku populli dhe ushtria greke bëri që ushtarët italianë jo vetëm të mos pinin kafen në Athinë brenda 24 orëve, siç pretendonin, por të pësonin disfatë të rëndë dhe do të ishin hedhur në det po të mos i ndihmonte ushtria gjermane që e sulmoi nga veriu Greqinë, dhe e pushtoi ushtarakisht, duke vendosur edhe ne Greqi regjimin e pushtimit italo-gjerman.
E vërteta juridike
Më 10 nëntor 1940, Greqia shpalli ligjin 2 663 ”Mbi veprimet juridike armiqësore dhe sekuestrimin konservativ te pasurive armike”. Ndërsa, po më datën 10 nëntor 1940, shpalli dekretin mbretëror që përcaktoi shtete armike, sipas kuptimit të ligjit të lartpërmendur: ”Italinë me zotërimet e saj, territoret perandorake, kolonitë e saj si dhe Shqipërinë.” Përfshirja e Shqipërisë në këtë dekret mbretëror si shtet i pavarur, ishte i padrejtë, pasi Shqipëria ishte një shtet i pushtuar nga Italia, ku vepronin rregullat e pushtimit me qeverinë përkatëse kuislinge, ashtu si edhe në Greqi.
Në ligjin 2 636 të vitit 1940 u përcaktuan se: a) e drejta që me Dekretin Mbretëror dhe me propozim të kryetarit të qeverisë, Ministrisë së Jashtme dhe të Ekonomisë, të caktohen shtetet armike; b) u ndaluan marrëdhëniet tregtare dhe në përgjithësi çdo marrëdhënie midis personave që banonin në Greqi, pavarësisht nga kombësia e tyre dhe e armiqve, si dhe çdo veprim i administratës ose veprim i njëanshëm i personave që banonin në Greqi; c) u vunë në sekuestrim nga shteti pasuritë e armiqve dhe u ndalua disponimi i tyre nga armiqtë.
Pas Luftës II Botërore, në vitin 1949 u shpall ligji nr. 1 138, që ndryshoi ligjin e mëparshëm dhe përcaktoi se zgjidhja e zbatimit të dispozitave të këtij ligji mund të bëhet me vendim të përbashkët të kryeministrit, ministrit të Jashtëm, të Financës dhe të Drejtësisë, ndërkohë që ligji i mëparshëm për këto çështje kërkonte Dekret Mbretëror. Pra, sipas legjislacionit në fuqi që përmendëm, mund të rregulloheshin dy probleme: a) heqja e sekuestrimit të pasurive të shtetasve shqiptarë dhe; b) heqja e gjendjes së luftës.
Pikërisht në zbatim të dispozitave të mësipërme, më 28 gusht 1987, Këshilli i Ministrave të Greqisë me në krye Andrea Papandreun, vendosi heqjen e gjendjes së luftës me Shqipërinë. Vlen të theksohet se ministri i Jashtëm i asaj kohe ishte z. Karolos Papulias, sot president i Republikës së Greqisë, i cili ka kontribuar direkt për heqjen e gjendjes së luftës.
Përpara se të merrej vendimi i heqjes së gjendjes së luftës me Shqipërinë, u diskutua gjerësisht nga juristë dhe konstitucionalistë të shquar grekë, me në krye profesor Jorgo Kasimatin, që në atë kohë ishte edhe këshilltar juridik i qeverisë së ”Papandreut”. Diskutimi u shtrua për të përcaktuar se cili ishte organi kompetent, sipas Kushtetutës greke, për të vendosur heqjen e ligjit të luftës, ku u arrit në konkluzionin se juridikisht, heqja e gjendjes së luftës bëhet me vendim të Këshillit të Ministrave të Greqisë.
Në librin e tij ”Regjimi sipas Kushtetutës”, prof. Kasimati, në faqen 241-242, duke trajtuar këtë problem në bazë të Kushtetutës greke, përcaktohen kompetencat, në interpretimin të nenit 36 të saj. Ai shprehet se ”heqja e gjendjes së luftës ndaj Shqipërisë, të miratuar me Dekret Mbretëror të paraluftës, mund të bëhej me vendim të Këshillit të Ministrave, dhe në këtë mënyrë u veprua drejt. Ky veprim nuk mund të konsiderohet contra legem, por si një interpretim që bazohet në ndryshimet historike të kuptimit të dispozitave të Kushtetutës, pas kalimit nga regjimi mbretëror në republikë parlamentare.”
Në këtë mënyrë, heqja e gjendjes së luftës u shpall publikisht më 28 gusht 1987, me anë të komunikatës së qeverisë greke, ku thuhej: ”Qeveria deklaron se karakterizimi i Shqipërisë si shtet armik ka pushuar së ekzistuari. Tashmë, organet kompetente greke po studiojnë me kujdes mënyrën më frytdhënëse për rregullimin ligjor të çështjeve të mbetura pezull. Përfundimi i gjendjes së mëprashme (të luftës), do të kontribuojë në forcimin e mëtejshëm të marrëdhënieve midis dy vendeve dhe në zgjerimin e bashkëpunimit midis tyre.”
Në të njëjtën kohë ministri i Jashtëm i qeverisë, Papulias, që hoqi gjendjen e luftës, deklaroi në Parlamentin grek më 3 dhjetor 1987 se: ”Vendimi i qeverisë greke për avancimin e heqjes së Ligjit të Luftës me Shqipërinë përbën një akt të lartë politik. Ai u bë me një ndjenjë të lartë përgjegjësie politike dhe u përgjigjet plotësisht ndjenjave paqedashëse të shumicës dërmuese të pupullit grek”. Heqja e gjendjes së luftës me Shqipërinë u prit nga qarqet ekstremiste nacioanliste si tradhti kombëtare e qeverisë së Papandreut. Edhe Partia Demokracia e Re e kryesuar nga z. Micotaqi, jo vetëm që nuk e anuloi vendimin e qeverisë, kur erdhi në pushtet, por me veprimet e saj e quajti të mirëqenë vendimin e datës 28 gusht 1987. Kryeministri Micotaqi vetëm zgjeroi më tej marrëdhëniet me Shqipërinë, madje si kryeministri i qeverisë greke, bëri edhe vizitën e parë miqësore, pas heqjes së gjendjes së luftës me Shqipërinë.
E vërteta politike
Ekzistenca e gjendjes së luftës me Greqinë dhe vazhdimësia e saj deri ne vitin 1987 ishte një gjendje antihistorike, antipolitike dhe anakronike e mbajtur në këmbë nga ndikimi i qarqeve shoviniste greke. Populli shqiptar e vazhdoi qendresën e tij kundër Italisë dhe Gjermanisë me një luftë të gjatë e të armatosur dhe cliroi vendin e vet, sigurisht dhe me ndihmën e aleatëve. Ishte pikërisht kjo luftë e popullit shqiptar që radhiti Shqipërinë aleate përkrah shteteve që ishin kundër boshtit fashist. Duhet theksuar gjithashtu se me ligjin nr. 61. të 17 majit 1945 të Këshillit Antifashist Nacionalclirimatar, i cili në atë kohë ishte në Shqipëri organi më i lartë i pushtetit, u shfuqizuan dhe u shpallën si të paqena të gjitha normat juridike të nxjerra gjatë kohës së pushtimit italian e gjerman. Shpallja e tyre si të paqena donte të thoshte se anullimi i tyre kishte fuqi absolute dhe kishte efekte ex tunc, d.m.th. jo që nga hyrja në fuqi e ligjit të lartëpërmendur, por që nga e nesërmja e 7 prillit 1939. Ky përfundim nga pikëpamja juridike ndërkombëtare ripohohet edhe në nenin 31 të Traktatit të Paqes më Italinë, të nënshkruar si rezultat i Konferencës së Parisit të vitit 1947, i cili shprehet se ”Italia njëh se të gjitha marrëveshjet ose traktatet e përfunduara ndërmjet Italisë dhe autoriteteve që ajo kishte ngritur në Shqipëri që prej 7 prillit 1939... janë nul e të paqena”.
Në tetor të vitit 1947, në bazë të Traktatit të Parisit nr. 480, dt. 9.10.1947 të Kuvendit Popullor, Shqipëria aderoi në këtë traktat, së sipas nenit 38/1 i saj u konsiderua fuqiplotë. Nulitetit i të gjitha akteve me karakter të brendshëm ose nderkombëtar të shpallura nga autoritetet kuislinge shqiptare, përfshi ndër të tjera edhe ”vendimin” e qeverisë së Italisë fashiste kundër popullit grek.
Heqja e gjendjes së luftës u shoqërua edhe me verpime të tjera në marrëdhëniet politike greko-shqiptare të përfshira në të drejtën ndërkomëtare. Vendosja e marrëdhënieve diplomatike dhe vendosja e përfaqësive në rangje ambasadash, shpreh si de jure ashtu edhe de facto mosekzistencën e gjendjes së luftës. Përveç kësaj, pranimi i Shqipërisë në Organizatën e Kombeve të Bashkuara, anëtare të së cilës ishte dhe Greqia; dhënia e riparacioneve të luftës nga Italia dhe Gjermania, Shqipërisë si vend aleate kundër boshtit hitlerian; nënshkrimi nga Shqipëria i Kartës së Helsinkit; lidhja e një sërë marrëdhëniesh midis Shqipërisë dhe Greqisë; dhe së fundi nënshkrimi i traktatit të miqësisë midis Shqipërisë dhe Greqisë, vërtetojnë plotësisht heqjen e gjendej se luftës me Greqinë.
Nga sa u parashtrua më lart, gjendja e luftës me Greqinë ishte një akt formal i padrejtë për kohën e vet, cka e vërtetoi plotësisht historia e vërtet e marrëdhënieve shqiptaro-greke.
Konkluzionet
Në këtë mënyrë, detyra e qeverisë dhe e gjithë klasës politike nuk është të diskutojë për një gjendje që nuk ekziston, por të kërkojë në rrugë institucionale nga qeveria greke të zbatojë duke zgjidhur ligjërisht dhe praktikisht, detyrat që burojnë nga heqja e gjendjes së luftës. Konkretisht anulimi de jure e gjendjes së luftës pas sjell pasojë edhe anulimin e sekuestrimit konservativ të vendosur ndaj pasurive të shtetasve shqiptarë që banonin në Greqi. Ka politikanë dhe analistë të ndryshëm që duke mos patur të qartë gjendjen e luftës dhe pasojat e saj, e ngatërrojnë edhe pretendimet e të drejtave të çamëve të dëbuar mizorisht nga shteti i tyre legjitim, me ligjin e gjendjes së luftës. Ato janë dy probleme të ndryshme që zgjidhin në mënyrë të ndryshme. Çamët si ish-shtetas grekë, duhet të ndihmohen nga qeveria dhe nga klasa politike e Shqipërisë, veçanërisht që problemin i pronësisë të zgjidhet jo më ligjin e luftës që s’ka asnjë lidhje, por me të drejtat e tyre legjitime, si pronarë në pajtim me konventat ndërkombëtare për mbrojtjen e së drejtës së pronës.




13/11/2005
KATEGORIA: Analiza

[Tannhauser]

Per Darkman: prapashtesat emerore dhe toponimike -it (si Arjanit, Gjirokastrit) dhe -iot (si Kastriot, Himarjot etj) jane greke. Per prapashtesen -iot shih biografin e madh te lashtesise Diodor Sikeliotin, per -it shih c'fare thote Cabej tek emri Arjanit (eshte huazim prej greqishtes se re qe ka kaluar tek shqipja.

Per Arkas: C'nuk kupton nga ajo qe thash. Hap librin e Aristotelit (Meteorolojika A 352 a) dhe do ta gjesh fjaline qe them. Per 'vaterland' nuk e them une por Cabej. Naimi beri shqiptarizim nga ferngjishtja me pare per Memedhe. Mund te te fotokopjoj po deshe faqen. Per 'at' eshte fjale i.e. nuk thash kure se eshte greke.

Per Benito: E Them edhe njehere, ketu nuk shpreh mendimet e mia por them teorite qe jane te pranuara nga te gjithe shkencetaret (shqiptare dhe te huaj, albanologe ose jo). As kam ofenduar ndonje shkrimtar apo shkencetar dhe as kam dashjien ta bej. Une ushtroj profesionin tim pa pasione ne kerkim te vertetes historike. Nuk zbulova sot albanologjine dhe as lexova nje liber mbi temat qe thua. Gjithe jeten e kam kaluar mbi libra dhe beja (dhe bej) si femi kur zbuloj nje liber qe flet per shqiperine. Sa per bibliotekat, une ne Greqi kam vetem 13 vjet. Gjithe jeten tjeter e kalova ne shqiperi. Shkollen fillore, e mesme, universitetin e bera ne shqiperi. Tani, per ceshtje te lashtesise sigurisht qe do mar per burime autoret e lashtesise. Une me shume mundime kam mbledhur te gjithe letersine e lashte greke (ato libra qe jane botuar) dhe i lexoi ne gjuhen e orighinalit. Nuk bazohem ne hipoteza ose ne c'do teori qe mund te nxjeri kushdo. Shkenca e historise nuk ka te beje me besimet e individit, por me prova. Ne ke te me tregosh bibliografi shkencetare dhe kerkime bejme bisede te dobishme. Perndryshe mund te flasim ore te tera per peralla. Une, ditet qe do kalojne do ju dergoj artikuj nga shkencetare shqiptare mbi temen dhe jo ide qe i kalojne c'donjerit qe mer nje laps dhe derdh boje! Lexo pak Buden, Xhuvanin, Kostallarin, Cabej, Demiraj, Ceka. keta mos ishin valle te shitur tek grekerit apo nuk ishin patriote qe thoshin se shqiptaret nuk jane autoktone. mos ishin shebetore te grekeve apo ishin shkencetare te epokes komuniste dhe nuk i marim serjozisht. Shkence, vellezer, keshtu do vemi perpara...

[tani_26]

Per Darkman: prapashtesat emerore dhe toponimike -it (si Arjanit, Gjirokastrit) dhe -iot (si Kastriot, Himarjot etj) jane greke. Per prapashtesen -iot shih biografin e madh te lashtesise Diodor Sikeliotin, per -it shih c'fare thote Cabej tek emri Arjanit (eshte huazim prej greqishtes se re qe ka kaluar tek shqipja.

Nuk e di me saktesi per punen e prapashtesave -iot dhe -it por mendoj se kjo me teper eshte krahinore dhe nuk perfaqson ne pergjithesi nje vend...

psh. Shqiperi kemi prapashtesa te ndryshme per qytete apo krahina te ndryshme...

Kuksian, Lezhian, Shkodran, Lacian, Kujtan, Mirditor,Matian, Burrels,Tiranas, Beratas,Tepelenas, Durrsak,Fierak, Korcar, Lushnjar, Pogradecar,Kolonjar, Permetar,Mallakastriot, Sarandiot, Himariot,Delvinjot, Gjirokastrit, Hormovit,.....

Pra sic e shohim kemi nje shumellojshmeri prapashtesash.....

Greqi....
Irakliotis (Irakliot), Haniotis, Rrethiminiotis, Lasithiotis... (KRETA) Kritikos...

Janiotis (Janiniot), Artinos (Arte), Epiriotis (EPIR)

Patrinos( Patra), Kalamatianos (Kalamata).... Peleponisios


Thesalonikis (Selanik), Floriniotis (Florina), Lariseos (Larisa), etj... Makedonas,

Pra sic shohim edhe ne Greqi kemi prapashtesa te ndryshme per qytete, krahina dhe fshatra te ndryshme....

[Tannhauser]

Per -it dhe -iot ne shqipe kane kaluar me shume ne krahinat e jugut ne shqiperi (qe flitet toskerisht) dhe qe kishin me shume lidhje me greket. Sigurisht qe nuk kane te njejtat prapashtesa te gjithe krahinat, eshte nje fenomen qe ndeshet edhe ne gjuhe te tjera. Ajo qe doja te tregoja eshte se keto te fundit (-it dhe -iot) kaluan nga greqishtja.

[GL_Branch]

Tannhauser te Greqia jote ka me qindra fshatra me emra 100% shqiptare, jane studiu edhe arvanitet ne ato fshatra qe jetojne, libri ka dal nga nje historian shqiptar i Kosoves.

prapashtresa greke jane is , sijenis, mirenis , mis, kis e jo it, gjithe i beret greke kur ato jane shqipe, gjuha hyjnore gjuha me e vjeter ne BOTE.

[Tannhauser]

Une dhash burimet e mia dhe bibliografi nga shkencetare shqiptare. Hapi librat dhe lexo. skam c'them tjeter. Shkruaj c'fare do po mos merr nga popupjt e tjere historine dhe motologjine e tyre. Po edhe kur ti huazosh thuaj nga i morre.

[Tannhauser]

Be nje pyetje vetes dhe i thuaj: Arvanitet jane te ardhur ne Greqi apo autoktone?

[Baptist]

Arvanitet eshte term grek, dhe si i tille definicioni ndryshon 24/7. Pra ke quani ju arvanite?

Shqiptaret jane autoktone ne shtetin territorial te quajtur Greqi. Sikurse ne cdo shtet, kane leviz perqark per kushte me te mira jetese. Greket jane te ardhur, ose hibride me shtresen pellazgjike. Sidoqofte, fakti qe keta kane ardhur mijera vjet me pare i kthen ne residente autoktone te mevonshm ne vendet ku banojne. Si puna anglezeve protestante ne Irlande. Me sakte, si puna origjines tende ne Gjirokaster.