Dermatologu Pėrnaska: Konviktoret, mė shumė tė prekura nga zgjebja. Femrat mė shumė tė prekura se sa meshkujt
Qyteti Studenti, raste me zgjebe te konviktorėt
Erjon Ajazi
Rreth 35 vizita nė ditė bėhen nėpėr poliklinikat e Tiranės pėr sėmundjen e zgjebjes. Me kthimin e studentėve, muaji i fundit ka sjellė rritjen e tė prekurve. Nė Tiranė sėmundja e zgjebjes shfaqet mė shumė te vajzat sesa te meshkujt. Kryesisht tė prekura nga zgjebja janė konviktoret, tė cilat e transmetojnė infeksionin me anė tė ndėrrimit tė veshjeve tė njėra-tjetrės. Kėshtu ka konfirmuar pėr gazetėn Shekulli doktori i shkencave mjekėsore tė repartit tė dermatologjisė nė Poliklinikėn nr. 3 tė Tiranės, Bujar Pėrnaska. Ai shprehet se vajzat duhet tė jenė mė tė kujdesshme, pasi rastet mė tė shpeshta tė zgjebjes konstatohen tek ato. Sipas dermatologut Pėrnaska, edhe pse janė shfaqur raste tė zgjebjes, nėpėr poliklinika nuk ekzistojnė pėrmasat alarmuese qė Tirana tė ndodhet pėrpara njė rreziku tė epidemisė sė zgjebjes. Gjithsej, nė tė gjitha repartet e dermatologjisė bėhen 35 vizita nė ditė, ku pjesa mė e madhe e tė vizituarve pėrkojnė me moshėn 21 vjeē.
Zgjebja ėshtė sėmundje e stinėve tė ftohta. Nė Shqipėri shfaqet mė tepėr nė vendet e mbipopulluara me kontroll pothuajse zero si ēerdhe, kopshte, konvikte dhe shkolla. Mjekimi bėhet nė shkallė familjare dhe kolektive. Pra, mjekohen persona qė kanė qenė dhe janė nė kontakt me tė sėmurin, pavarėsisht nėse kanė apo jo shenja sėmundjeje. Zgjebja ėshtė njė sėmundje e pėrhapur sot dhe njihet me emra tė ndryshėm si zhuga, kroma, skabie etj. Kjo sėmundje shkaktohet nga njė morr shumė i vogėl, i quajtur akarius skabiei, i cili lėviz mė tepėr natėn, nė temperaturė tė ngrohtė, kur trupi bie nė qetėsi.
Shenjat e para tė zgjebes
Njė ndėr shenjat e para tė infeksionit janė kruajtjet gjatė natės, pasi natėn trupi bie nė qetėsi dhe temperatura e tij ėshtė e lartė. Kruajtjet shfaqen afėrsisht njė muaj pas infektimit. Vendi mė i shpeshtė i kruajtjes dhe paraqitja e puērave tė kuqe ėshtė nėpėrmjet gishtėrinjve, pastaj nė sipėrfaqen e brendshme tė kthesave tė duarve, nė bėrryla, nėn gji, nė sqetulla. Shkencėrisht te femrat kėto puēra shfaqen nė bark, nė organet gjenitale, ndėrsa te meshkujt nė gjunj dhe nė gishtat e kėmbės. Njė tjetėr shenjė ėshtė shfaqja e puērave ēifte, tė cilat lenė shenja nė lėkurė kur akarius skabiei futet dhe del prej saj. Kėto puēra te njerėzit janė tė ndryshme nga format e puērave qė konstatohen te qeni, macja dhe nganjėherė edhe te kali. Infeksioni bėhet nė kontaktin direkt me tė sėmurin dhe nė mėnyrė indirekte nėpėrmjet veshjeve, rrobave, sendeve tė pėrdorimit nga i sėmuri me zgjebe.
Janė tė shumta rrugėt qė tė ēojnė te zgjebja. Disa prej tyre janė: shkaku i ndotjes sė mjedisit, tė mungesės sė pastėrtisė, moskryerjes sė vaksinave dhe veshjeve tė pjesėtarėve tė tjerė tė familjes ose shoqėrisė. Papastėrtia dhe moslarja e trupit nuk kanė ndikim tė rėndėsishėm nė pėrhapjen e zhugės. Nė pėrhapjen e saj luajnė rol tė rėndėsishėm kushtet shoqėrore- ekonomike dhe higjiena sanitare.
Si kurohet zgjebja
Pasi shenjat e sėmundjes shfaqen njė muaj pas infektimit, atėherė duhet tė bėhet mjekimi i menjėhershėm jo vetėm i tė sėmurėve, por edhe tė gjithė anėtarėve tė tjerė tė familjes, duke mos marrė parasysh mungesėn e shenjave tek ata. Sot mjekėsia posedon medikamentet efikase pėr ta mjekuar me sukses kėtė sėmundje. Sulfuri ėshtė bari mė i vjetėr kundėr zhugės, i lirė dhe i sigurt. Pėrdoret nė trajtė pomade 15 % te tė rriturit dhe 10 % te fėmijėt. Rėndėsi tė veēantė ka profilaksia, mjekimi i tė sėmurėve me tė kontaktuarit, dezenfektimi i sendeve pėrdoruese, zierrja, larja e ndėrresave me ujė tė vakėt e sapun dhe hekurosja mjaftojnė pėr tė asgjėsuar parazitėt. Kur sėmundja nuk mjekohet qysh nė fillimet e saj, atėherė ajo kronicizohet ose vjetėrsohet dhe mund tė infektohet dhe tė ekzematizohet. Rėndėsi tė veēantė ka edhe prerja e thonjve.
30/10/2005
Krijoni Kontakt