Letër ambasadorëve të vendeve të Grupit të Kontaktit
Të nderuar ambasadorë,
Në kohën e përgatitjes dhe të marrjes së vendimeve të mëdha mbi fatet e popujve që kanë jetuar nën ish Jugosllavinë, shqiptarët me të drejtë presin që qendrat ndërkombëtare të vendimmarrjes të kërkojnë dhe të gjejnë zgjidhje të pranueshme të statusit të tyre.
Me shpërbërjen e ish Jugosllavisë dhe me ndryshimin e hartës politike dhe gjeografike të saj, hapen shtigje për zgjidhjen e çështjes së Kosovës dhe të shqiptarëve në trojet e veta etnike në hapësirën e ish Jugosllavisë. Eshtë fakt juridik relevant se Jugosllavia nuk ekziston më, prandaj shqiptarër nuk kanë asnjë arsye më shumë se vetë popujt e trungut sllav (sllovenët, kroatët, maqedonasit) që të ngelin brendapërbrenda një krijese artificiale shtetërore, të përbërë nga Serbia dhe Mali i Zi.
Nga pikëpamja konstitucionale Ju tërheqim vërejtjen për dy determinante të mëvetësisë së Kosovës.
E para, sikurse Serbia, ashtu dhe Kosova, kishin një pozitë kushtetuese pothuajse të njëjtë dhe të pavaruar njëra nga tjetra në funksionimin e shtetit federativ. Kosova ishte pjesë përbërëse e Federatës së ish Jugosllavisë dhe kishte territorin dhe kufirin e vet të cilët nuk mund të ndryshoheshin pa pëlqimin e saj. Kosova merrte pjesë në realizimin e bashkëpunimit me organet dhe organizatat e shteteve të tjera dhe me organizatat ndërkombëtare dhe, më në fund, Kosova kishte pozitë të barabartë me ish republikat në çështjet e ndryshimit të Kushtetutës së ish Jugosllavisë.
E dyta, Kushtetuta e ish Jugosllavisë ishte kriter bazë për krijimin dhe përbërjen e saj. Logjikisht dhe në pikëpamje juridike, ajo do të duhej të ishte edhe kriter bazë is hpërbërjes së ish Jugosllavisë, me të drejtë për vetëvendosje dhe suksesion. Nga elaborimi konstitucional i këtyre dy determinanteve të mëvetësisë së Kosovës, nxirret përfundimi qendror se Kosova ishte, prandaj dhe do të duhej të pranohej sin jë nga tetë subjektet e shpërbërjes së ish Jugosllavisë, me të drejtë për vetëvendosje dhe suksesion.
Shqiptarët asnjëherë deri më sot nuk kanë vendosur për veten. Për ta kanë vendosur të tjerët: pra, shqiptarëve u është imponuar vullneti që të pranojnë nënshtrime dhe pushtime tokash nga të huajt. Vetëvendosjen politike e kombëtare shqiptarët e konsiderojnë si të vetmen zgjidhje të drejtë e të plotë të çështjes shqiptare. Ajo paraqet të drejtën e tyre legjitime historike e etnike për sovranitet e pavarësi kombëtare. Synimi për realizimin e sovranitetit dhe pavarësisë së Kosovës mbështetet në dokumentet burimore të vetëpërcaktimit politik të Kosovës dhe të popullit shumicë të saj.
Vetëpërcaktimi është e drejtë e shqiptarëve dhe nëpërmjet tij ata, në fakt, bëhen faktorë dhe subjektë të vërtetë politik, jo vetëm në raport ndaj vetes, por edhe në raport ndaj të tjerëve. Rëndësia e përcaktimit politik të popullit shumicë të Kosovës për shtet sovran dhe të pavarur nënkupton realizimin e të drejtës legjitime të tij që të jetojë me ligjet e veta në territoret e veta. Me kë të rast theksojmë se populli shqiptar në Kosovë ka një vend të vetin, një territor të vetin të vërtetë politik, kështu që nevojat e popullatës së tij parashikon t'i përmbushë brendapërbrenda një krijese të re shtetërore, sovrane dhe të pavarur.
Zgjidhja e statusit të Kosovës dhe njohja e tij varet nga të vërtetat e njëmendta dhe nga argumentet e vërteta. Nuk ka zgjidhje të problemit të Kosovës dhe të statusit të saj pa vullnetin e popullit. Çdo zgjidhje tjetër është vetëm dhunë e cila mund ta mbajë vetëm gjendjen tensionuese dhe të konfliktit.
Mbi bazë të këtyre fakteve, ju lutem që të procedoni me fazën e fundit të vendosjes së statusit të Kosovës, e jo me ndonjë fazë kaluese e cila, edhe më tej, do ta mbante Kosovën në "rreth të mbyllur".
Prishtinë, 28 tetor 2005 Akademik Esat Stavileci
Instituti për Studime Bashkëkohore
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt