Sa e embel sa e........

[kocollari]

The poet and mythologist Robert Graves, in his works on Greek mythology, asserts that certain elements of that mythology originate with the native Pelasgian people — namely the parts related to his concept of the White Goddess, an archetypical Earth Goddess — drawing additional support for his conclusion from his interpretations of other ancient literature: Irish, Welsh, Greek, Biblical, Gnostic, and medieval writings. Mainstream scholarship considers Graves' thesis at best controversial, although certain literary circles and many neo-pagan groups have accepted it.


The French author Zacharie Mayani (1899 – ) put forth a thesis that the Etruscan language had links to the Albanian language. This thesis places the Albanian language outside the Indo-European group of languages sharing one branch with Etruscans as well as ancient Greek. Nermin Vlora Falaschi (Ismail Qemal Vlora) published a translation of the Lemnos stele on this basis, with the help of Arvanite Albanian. The references below by Falaschi, Catapano, Marchiano, Faverial, D'Angely, Kolias, and Cabej support this point of view

The Hellenes did not exterminate the aborigines, but constituted a military aristocracy. Aristotle was quoted to show that their original seat was near Dodona, in Epirus, and that they first appeared in Thessaly about 1384 B.C. It was believed that the Hellenic conquerors laid the foundation of Greek civilization."

http://www.mirchigold.com/index.php?title=Pelasgians

[kocollari]

This table already shed light on a curious, often repeated phrase involving the appellation, ATIIERI, ATIIERIE, ATIIERIV,etc. The appellation appeared to be, "Ati gerius" and I translated it as being the ancestoral patriarch Attis/Atys of Lydia, and the devotees in the script being the sons/daughters of Atys. Applying the Albanian word for father, Ate, and Albania njeri, beginning,, leaves also the translation, "father of the beginning," i.e., god. Atys, the consort of the mother-goddess Cybele, was a vegetation god of Asia Minor (Phrygia) who symbolized rebirth and the renewal of the seasons. The diety became popular in Rome in the 2nd century AD. Atys, a king of Lydia, is also the name of the father of Tyrhsenus, who led half of the Lydians in their realm to Italy, as a result of a drought following the Trojan war. The Greeks called the Etruscans by the name of Tyrrhenians or Tyrsenians, after the name of the Etruscan leader, Tyrsenus.

[helene]

Je ne forumin GJUHA SHQIPE babuç!

[kocollari]

Je ne forumin GJUHA SHQIPE.......!

Thashe ndoshta se mos i sherbejne dikujt per momentin, por kur te kem kohe edhe mund t'i perktheje ose se ndonjeri ka kohe go ahead and do it.
Thjesht vertetohet qe gjuha jone eshte nje gjuhe e vjeter pellazge, etruscane ne nje dege me greqishten e vjeter.
Por qe gjeja me e rendesishme ne kete shkrim eshte qe fjala e vjeter etruske attieri, mbreti i Lidias, ku at ose zot+njeri, ne shqipen e vjeter eshte zot i fillimit, pra i fillimit te njerezimit etj etj. Dhe

[Qerim]

E Diele, 08 Janar 2006

GJUHA ASHT FORT E RANDESISHME PER T'UA LANE VEC GJUHETAREVE

Reagim ndaj nje debati dhe disa pikepamje qe lidhen me rendesine e rishikimit te gjuhes standarte

Blendi Kraja

Maksima e vume ketu nalt si titull i ketij shkrimi, m'u ba objekt hulumtimesh disaditeshe neper internet. Ajo u shfaq mbrenda nji debati qe kish plase te gazeta "Shekulli" mes Migjen Kelmendit, botues i gazetes "Java" ne Prishtine, dhe Shefkije Islamajt, gjuhetare me profesion. Mbasi debati kish marre njifare hovi, Shefkije Islamaj e shfrytezonte maksimen ne fjale tue na thane se qenka nder thaniet "e njohura, te cituara e te shfrytezuara shume" te filozofit gjerman Martin Heidegger. Lexuesi i njohun me qendrimet e zotit Kelmendi, do te pyese pse i duhet nji gjuhetareje me ia sherbye nji maksime si kjo atij ne pjate? Ne pergjegjen e dyte qe Kelmendi ia bante Islamajt, e ftonte me ia dhane adresen e njikesaj maksime. Ku e ka lexue, nga e ka shkepute? Por, pyetja ma interesante asht: A asht ajo e vetedijshme se cka po i sherben ne pjate zotit Kelmendi? Intuita me bindi fill se ajo nuk do t'i jepte pergjegje ndojhere kerkesave te zotit Kelmendi, prandej i hyna gjurmimeve vete: pse, kur, tek e qysh paska thane keshtu Heidegger-i? Gjetjet ishin njaq interesante sa caren s'e kam pa i shpalue botnisht.

Por, ta rrefej, fillimisht, edhe nji fije histori, sa me e ndrite pakez ma mire kontekstin per ata qe polemiken nuk e kane ndjeke. Ne repliken qe ia bante Migjen Kelmendit, Shefkije Islamaj kambengulte se nuk pranon polemizime me te, tue e cilesue si "jokompetent ne ceshtje gjuhe", e fill mandej, tue dashte me e intelektualizue kete refuzim, i lypte ndihme kesaj maksime, qe po e sjell njiketu tue e citue prej saj: "gjuha eshte ceshtje aq serioze sa nuk mund t'ia "lexo: t'ua) leme vetem gjuhetareve". Por, nuk asht gabimi i evidentuem gramatikor i zojes Islamaj ai qe do ta marrim ne shqyrtim ketu; nuk asht as vetem maksima e citueme, porse edhe pjesa tjeter e fjalise se zojes Islamaj qe vijon fill mbas kesaj maksime, e te cilen lexuesit do t'ia shpaloj pakez ma poshte, sapo t'ia kemi sqarue gjetjet e hulumtimeve.

Kurrkund ne e-hapesinen kibernetike, lyp sa te duesh n'anglishten nderkombtare a ne gjermanishten amtare te Heidegger-it, nuk do ta gjesh kete maksime kaq "te cituar e te shfrytezuar shume" te ketij filozofi gjerman. Krejt c'jepet prej thanieve te tij per gjuhen asht kjo: "Njeriu hiqet si t'ish formesuesi e zotnuesi i gjuhes, nderkohe qe asht ne fakt gjuha ajo qe mbetet zotnuesja e ij". Kaq gjen prej maksimave te tij per gjuhen. T'ishte aq "e cituar", dhe "e shfrytezuar shume", a s'kish me u gjete menjihere e me lehtesine ma te madhe? Se mbrami, i zdrituem prej mendimit se zoja Islamaj nuk ka gjase te lexoje as anglisht, as gjermanisht, e ngushtova fushen e kerkimit: me duhet me i pa vec e sall faqet ne shqip te e-hapsines. Dhe se mbrami: Bingo! E gjeta burimin! Ajo maksimen e merr nga nji burim fort i dyshimte. Nji studim cilesish te mangeta, i publikuem n'adresen http://tirana-linguistic.com/botime_bidollari.php e jep maksimen ne krye si citat prej Heidegger-it. Pra, zoja Islamaj nuk asht se e ka lexue filozofin gjerman; ajo citatet i nxjerr po prej citateve "me copy-paste), madje prej citateve te burimeve te dyshimta, sa per te tingellue si kompetente e informueme.

Mirepo, pa e tjerre gjate, thelbi i maksimes, kushdo qofte autori i vertete i saj, asht bash ai qe fare lehte e zberthen intelekti i shendoshe: shumdimensionaliteti i cashtjeve gjuhesore asht i tille qe gjuha te mos mundet me qene lande studimi e trajtimi vec e pos e gjuhetarit. Edhe filozofi, psikiatri, etnografi, antropologu, muzikologu, etnomuzikologu, shkrimtari, avokati, hoxha e prifti, politikani, e doren ne zemer, gazetari, "per mos me e zgjate listen pafundesisht) kane c'me thane e c'me dhane per cashtje e aspekte te ndryshme gjuhesore. Wittgenstein-i e Derrida, e Descartes-i para tyne, nder shum te tjere, nepermjet gjuhes kridhen ne filozofi. Antropologu, si fjala vjen Levi-Strauss, tue ia shqyrtue perrallat, mitet e legjendat gojore e te shkrueme aksh fisi "pra, tue ia shqyrtue gjuhen), synon me depertue ne shpirtin e tij. Gazetari " per t'u kthye ma shpejt aty ku e lame " permes gjuhes jo vec na e kumton lajmin, por, ta zame, edhe e interviston politikanin, tue i shtrue ndonjihere edhe pyetje te zhdervjellta e te sikletshme, e ky i mbrami, po permjet gjuhes, te njejtave kqyr me u ba bisht e lak. Te tane keta njerez, ne te tana keto profesione, japin e marrin me gjuhen. Te tane keta, fjala vjen, krijojne fjale e shprehje te reja qe u hyjne ne pune fushave e profesioneve te tyne perkatese; nuk presin as nuk mendojne se ato duhet t'ua krijoje gjuhetari.

Heidegger-i, tue pase qene filozof, e jo gjuhetar, nuk do ta kishte shqiptue me kurrfare domethanieje tjeter nji mendim te tille. Por, ne repliken qe ban me zotin Kelmendi, Shefkije Islamaj, mbasi e citon maksimen, tue na deftue se "gjuha eshte ceshtje aq serioze sa nuk mund t'ia "lexo: t'ua) leme vetem gjuhetareve" fill mbas kesaj shton " mbahuni tash fort per mos me u trondite " "aq me pak gazetareve". Ha-ha-ha, do te jesh tue qeshe, ti lexues i dashtun. Nuk u trondite pra. Qeshe. Qesha edhe une. Dje. E pata kryefjale dite me tane intelektualet e Shkodres qe i takova, rastesisht ose per kafen e rendomte. Ua spjegoja, tane qef, perplasjet e kundershtimet logjike te tri postulateve te shprehuna mbrenda jo ma shum se dy fjalive. Postulati i pare: "per gjuhe nuk kuvendohet me njerez jokompetente". I dyti, kundershtim i te parit: "gjuha asht shum e randesishme per t'ua lane ne dore vec gjuhetareve". I treti, kundershtim i te dytit: "aq ma pak gazetareve". Ne te vertete, e pame keshtu, ne tanesi, cfare kuptimi ka nji fjali e ketij tipi: "X nuk mund t'i lihet vetem A-se, aq ma pak B-se". Nese X nuk mund t'i lihet vetem A-se, a nuk i bjen kjo vetvetiu se nji hise e X-it duhet me iu lane edhe B-se? Ka gjase, me thane te drejten, qe te postulati i trete, zoja Islamaj te kete metue me thane "aq ma pak vetem gazetareve". Por, mbasinuk e thote, e gjuhetare asht, na mbetet me besue se nuk don me thane keshtu. Nuk pelqejme me spekulue e me thane se edhe sintaksa po i rreshqet prej duersh.

Njiketo ua spjegoja, sic thashe, tane qef, miqve, tue ua ba ne fund pyetjen: a thue cili mundet me qene dedukcioni i dale prej ketyne tri postulateve te tfillueme me kaq dliresi? Qeshnin edhe ata. Por une, sot, nuk po mundem ma me qeshe. Sot po me vjen me qa: nji gjuhetare thote se refuzon me debatue per gjuhen me nji jogjuhetar, per t'ia hape pernjihere gropen vetes, me nji peshjtellim te mynxyrshem te nji maksime aq transparente. Nese gjuhen nuk mundemi me ua lane "vetem gjuhetareve", dhe nese ate "aq ma pak duhet me ua lane gazetareve", e dashun zoje, dedukcioni i vetem logjik i ngelun asht se me gjuhen nuk mundet me u marre as gjuhetari e as gazetari, madje kush tjeter jo vec Zotit, atij i qofshim fale. Sot me vjen me qa e dashun zoje, sepse nji te menduem kaq llahtarisht alogjik nuk kisha kujtue se kisha per ta deshmue ndojhere as prej nji intelektuali te rendit te shtate.

Po, e dashuna zoja Islamaj, gjuha asht pernjimend fort-fort e randesishme per t'ua lane ne dore vetem gjuhetareve, e posacerisht gjuhetareve si ti e si cifti yt, qe nuk dine me ia ba nji zberthim te thjeshte semantik nji maksime aq t'ashiqarshme e aq te drejtperdrejte si kjo ne fjale. Nese Heidegger-i asht vertet shqiptuesi i kesaj maksime, dhe nese sot do t'ish gjalle, e ta kish lexue kund kete zezone tanden, me ta kuptuem se qenke edhe gjuhetare, kish me brite plot krenari: "Qe o njerezi, a po e shihni se sa te drejte kam pase? Mos ua lini gjuhen vec gjuhetareve, se e bajne bernut".

Madje, jane bash guhetaret si ti qe na kane pru ne kete derexhe e qe, gegnishten e perzane prej letrave shqipe, gegnishten e pushkatueme prej komunizmit shqiptar, sot, kur ajo po ringjallet, po e perjetojne si ndoj lugat te kultures shqipe, i cili mbase do te zbythet e do te bahet fire po ia vune perpara kryqin dogmatik. Jane gjuhetaret si ti qe, tue i shtrue pyetjet ne rrafshe te ngushta e miope si ai kryetitulli yt "A i duhet Kosoves nji gjuhe e re letrare?", nxjerrin tevona perfundime vetekenaqesie qe nuk duen me e pa tanesine e vertete te cashtjeve te shqipes. Thirrja per rikqyrje te standardit, qe ta dish ti e dashun zoje, po shqiptohet pajada edhe kendej ne Shqipni qyshkurse ne Tirane ra shtatorja gjigante e Dulles, per mos me thane e "Vellait te Madh" qe po i mbikqyrte mvartesit, te cileve ua kishte imponue neoshqipen. Por gjuhetaret e nahijeve kulturore, si cifti yt, nuk shohin pertej hundes dhe nuk dine e as munden me i kuptue fenomenet ne tanesine e tyne. Ti na thue se standardi i paska fitue te tana betejat, bash ne kohen kur, si gjuhetare, do te duheshe me i kerkue spjegimet e plota ne pyetjet e tilla si: Pse pakenaqesia me kete norme gjuhesore po vjen tue u shtue? Pse nji numer gjithnji ne rritje intelektualesh te rij, ne Shqipni e ne Kosove, po e braktisin kete standard per me e vazhdue e me e lavrue ma tej traditen shekullore te gegnishtes letrare? Cka na thote kjo per "sukseset e standardit ne te tana betejat"? Dhe fundja, pse kjo pakenaqesi po shqiptohet gjithnji e ma zashem nder gege dhe jo nder toske? T'ishte se standardi i ka fitue te tana betejat, sic na thue ti, a s'kish me qene i njejti standard tashma i mishnuem ne lande organike edhe te intelektualit gege, kudo qofte ai? Ngado ne boten e qytetnueme, intelektuali, cilido dialekti i tij vetjak, parapelqen me e braktise ne favor te nji gjuhe ma prestigjoze. Pse kaq shum intelektuale nu po e shohin gegnishten thjesht si "dialekt", e po i kthehen asaj, megjitheqe te shkolluem fund e krye simbas standardit aktual? Keto jane pyetje qe duen pergjegje, zoja Islamaj, por, ba me i lype prej atij/asaj qe as edhe nji maksime te thjeshte nuk arrin me e zberthye e e keqinterpreton per faqe te zeze, asht cok si me lype sy prej qorrit.

Ti, e te tjeret si ti, i shtroni pyetjet mbrenda nahijeve tueja, sepse ashtu mundeni me i pasqyrue njerezit qe mendojne ndryshe lehtesisht si rebele lokale, tue i erresue kesisoj permasat e verteta te cashtjes. E njoh mirefilli realitetin kosovar, zoje, dhe e di fort mire se gjuhetaret qe shtrojne pyetje te tipit "A i duhet Kosoves nji gjuhe e re letrare?" pergjegjen e parapelqyeme ne kete lloj te pyetjeve e kane bash njate qe ua nderron renditjen gjymtyreve te fjalise. Ata "gjuhes letrare" do t'ia deshironin nji "Kosove te re". Nji Kosove qe nuk frymon gegnisht me secilen pore te saj. Nji Kosove te spastrueme gjuhe e historie gjuhesore te saj. Nji Kosove utopiste qe, njikeshtu e spastrueme, ma ne fund do te "integrohej" "simbas jush) ne hapesinen mbareshqiptare. Sepse "gjuha i ka fitue tashma krejt betejat". I kane mbete pos do gege te rebeluem, porse nji beteje e lehte kjo e mbrama: hajde t'i anatemojme dreqnit, sterpiki me ujte e bekuem te vitit 72, le t'u djege korp e shpirt.

Por jo zoje. Pergjegjja ne te cilen duhet me mberrite gjuhesia shqiptare asht shum larg prej asaj qe e shqipton ti. Shqiptareve, e jo vec Kosoves, u duhet nji standard i ri. Ma i hapun, ma i laberguem, ma gjithperfshis. Me gegnishten te kthyeme ne lande organike te tij, sepse standardi caktohet per tane bashkesine folese te ciles synon me i sherbye, jo vec per nji krahine te saj. Elemente te perbashketa, zoje, gegnishtja shfaq prej Mitrovice e ne Elbasan, prej Ulqini e ne Kumanove, tue e mberthye kesodore pjesen derrmuese te shqiptareve. Standardi keto elemente nuk i pasqyron kund. "Nuk perkojne me "bazen dialektore' te tij", rreken te na spjegojne gjuhetaret si puna jote. Epo, t'ia zgjanojme pra bazen dialektore. Standardin t'ia nenshtrojme shqiptareve, jo shqiptaret standardit. Nuk ka shkue ndojhere mali te Muhamedi, zoje, asht Muhamedi ai qe, perhere e gjithmone, ka shkue te mali.

Por, jam fort i bindun se keto kotnasikoti po ia them dikujt qe nuk arrin me ia nxjerre kuptimin e synuem qofte edhe nji maksime te thjeshte e aq transparente dhe qe, permbrenda nji fjalie, me cdo fraze te re, e kundershton te maparshmen. Meqe u ktheva te maksima " e pandehun " e Heidegger-it, me duhet me shtue: si shum njerez te letrave ne Kosove, e njoh mire edhe zotin Kelmendi. E di edhe se asht mjaft zevzek e ngucakeq nga natyra. E di mire se ka me hulumtue ma tej per ta pa nese kjo maksime asht vertet prej thanieve te Heidegger-it, sepse nepermjet saj ia ke servire ne pjate nji burim te forte batutash e shpotitjesh n'adrese tanden. Qysh tash po i shoh, tue u nenqeshe, do kryetituj thumbues te "Java". E di se Migjen Kelmendi ka edhe miq te shumte nderkombetare ne Prishtine e ngjeti. E di se ka me e perdore shembullin tand si batuten e preferueme te tefericeve e te koktejeve me ta. Ndodh qe ndonjani prej tyne ta publikoje, tue i dhane te plota referencat e koordinatat, kete lamsh te ngaterruem tandin ne ndonji gjuhe botnore. Dhe nese thania asht vertet e Heidegger-it, do te bahesh e njohun, mbasandej, botnisht, si gjuhetarja e cila, me shembullin personal, e deshmoi vertetesine e thanies se tij. Nuk asht fort me randesi pse e qysh, me randesi asht se ti, Shefkie Islamaj, do te bahesh e njohun nderkombetarisht.

Ne fund, due me ta thane edhe nji gja. Nuk kam kurrgja kunder teje zoje. Asht e vertete se nuk kam mujte e nuk do te mundem me krijue respekt per ty si profesioniste, por me duhet me e perserite, tue e nenvizue, se nuk kam gja kunder teje si njeri. Kete apostrofim jam i detyruem me e ba, sepse, nji "gjuhetare" qe nuk arrin me e kuptue drejt nji maksime aq te thjeshte, aq transparente e madje krejt te neperdukshme, qe e kundershton cdo mendim te maparshem te vetin me mendimin pasues, kushedi se sa e sa mundet me keqkuptue prej nji artikulli te tane. Per mue, zoje, ky asht kallauzi qe me tregon se ti nuk je dhe nuk mund te jesh gjuhetare. Paradoksalisht, tue iu kthye maksimes e cila, qe a s'qe e Heidegger-it, asht shum e goditun, del se ke te drejte me u marre me gjuhen edhe ti, por jo ndryshe nga une. Jo ma shum se une. Jo ma shum se zoti Kelmendi. Jo ma shum sesa cilido jogjuhetar. Zoti Kelmendi ne fund te replikes, te ftonte ne debat televiziv. Ti do te vazhdosh me e refuzue. Kurse mue me bahet se asht ai qe do te duhej me e refuzue cfaredo debati me nji gjuhetare te formimit tand.