Simon

[eris]

SIMON

Asnjë nuk e di ç’po bëhet me Simonin. Ka ditë i mbyllur brenda dhomës së tij, në konviktin “De Amicis”, duke studiuar. Zgjohet në rrezet e para të ditës, përgatit një kafe pa sheqer,e rufit ngadalë, në tavolinën e punës, që shikon përballë godinës së vajzave.
- Të gjithë po flenë! -mendon dhe kjo e kënaq.Ka kohë më shumë se të tjerët, i futet librave dhe lexon dy orë pa i shkëputur sytë nga teksti.
Në 8 e 30 bëhet ndërrimi i turnit në portineri, nisin lëvizjet e para. Simoni luan vendit, zgjat kokën të shohë kush hyn e kush del nga « Shtëpia e Studentëve ». Një orë më vonë është në të njejtin pozicion, shtrin i lodhur krahët përpara, bën një tjetër kafe, akoma më të fortë dhe ndjehet i freskët, i çlodhur, i gatshëm për punë.
I kalon në mendje të gjithë rreshtat e lexuar, qesh me vete, ndez një cigare, por pas 30 minutash, në orën 10 fiks, ndjehet i zbrazët, i këputur, fuqitë nuk i dalin dhe shtrihet në një gjumë që e mban pa punë deri në 3 pasdite.
Kur zgjohet, grila e dritare së Evitës është e ngritur, në dhomën e saj është një i panjohur që buzëqesh dhe sheh i kënaqur përtej xhamave.Simoni psherëtin, shtrëngon grushtat e nuk pohon,as i mohon gjë vetes. I rikthehet leximit, kur trokasin në derë, përpiqet të mos bëjë zhurmë, nuk do ta shqetësojnë, pastaj pendohet dhe flet me zë të lartë: “Urdhëroni!”
Fton brenda Markon, që i kërkon me këmbëngulje ta ndjekë në një protestë studentore përpara fakultetit të Filozofisë.Mes tyre lind një debat i ndezur, por kur i duket sikur iu mbarua gjithë koha e ditës në dispozicion, i kërkon tjetrit të largohet.
Mbetet vetëm dhe kontrollon rrahjet e pulsit, kujtohet të futë diçka në gojë dhe përgatit mëngjesin dhe drekën në një tabaka që ia servir vetes i ulur në shtrat. E shijon në heshtje ushqimin, në fund pi një gotë të madhe me verë të kuqe, që i bën mirë zemrës së Simonit dhe rigjeneron lëkurën. I pëlqeu aq shumë sa merr edhe 2 gota të tjera njera pas tjetrës, qesh me zë, ndjehet guximtar, kërkon të dalë nga dhoma e tij e t’iu thotë të gjithëve të shkojnë në djall, rreh gjoksin me grusht e thotë me mendje që vetëm fati e ka shpëtuar ndonjërin pa rënë pre e inatit të tij.
Si qetësohet disi, i kthehet punës, tani e ka të vështirë të përqëndrohet, pesëmbëdhjetë minuta më pas ka lëvizur sërish nga vendi, po rregullon modelin e flokëve, pastron dhëmbët dhe buzëqesh kur ndjen freskinë që i gudulis fytin, hedh sytë nga dritarja e Evitës, për një çast skuqet, bëhet serioz, i menduar.
Ato momente bie zilja e telefonit. Nuk përgjigjet, me mendje e var receptorin imagjinar në ajër, zhvishet dhe ec lakuriq në dhomë, mbështillet në robdëshambër dhe bën një dush që i zbraz shpirtin nga një helm i padukshëm, ngjitës, i gjelbër.
Ka ardhur mbrëmja. Shumë shpejt do t’iu vijë rradha provimeve dhe Simonit i duhet shumë punë t’ia dalë mbanë e t’i japë të gjitha. I mendon dhe i vjen toka rrotull, sytë i perëndojnë por nuk i duket me vend të bëjë një tjetër kafe. Shuan dritën e dhomës, mbulohet nga errësira e bie në gjumë. Fle. Nesër do të zgjohet më shpejt nga të tjerët, e ka gjithë ditën para e do të lexojë pa pushim. Deri natën vonë!

* * *

Kanë kaluar dy muaj e kur i zbret shkallët, Simonit i merren mendtë, mbahet tek parmaku gjarpërues e ndjen rrënqethje në të gjithë trupin. I fryn përsipër një erë shprese dhe lirie, paraqitet në apelin e Antropologjisë, pret rradhën të futet në provim e deri atëhere vuan, përplas nervoz në dysheme këmbën e majtë, rënkon, vetëm në dukje të profesorëve tenton të vetëpërmbahet dhe i jep pamjes tone tragjikë.
Kur e thërrasin, i duket sikur diçka nuk shkon prej vërteti këtë ditë, është faji i emrit të tij. „Simon“ i duket shumë pak për të përshkruar një njeri të punës që zgjohet në errësirë dhe nis studimin seriozisht.
-Të më falni, të më falni!-i thotë profesore Cecilias, që provon t’i buzëqeshë, e sheh të tronditur dhe e fton të ulet, e pyet për emrin dhe ky s’përgjigjet.Ka një emër idiot, një emër që ia kanë zgjedhur të tjerët.
-Emri im, të më falni, unë nuk e dija,...përtyp njera pas tjetrës fjalët, buzët nuk i binden, nxjerr një zhurmë të mbytur, një hungërimë, kollitet, kërkon falje nga e para, nuk dëgjon më asgjë. Nuk mendon dot asgjë. Duhet t’i shpëtojë gjithë asaj gjëme, kërkon t’ia mbathë, me sy kontrollon daljen, çohet më këmbë, por aq i ngathët sa nuk lëviz dot as edhe një hap.
Heshtje. Profesore Cecilia bëhet nervoze, përplas stilolapsin në tryezë, e i gjori Simon ka një ide fluturimthi, ia rrëmben penën nga duart dhe shkruan emër e mbiemër, ia ve përpara i gatshëm sikur të thotë „mund të më pyesni çfarë të doni tani!“, e kur ajo formulon një tezë të gjatë, të vështirë, ai tund kokën, pohon, e në fund gjen guximin t’i thotë:
-Mund ta përsërisni, ju lutem?!
Është një pyetje qytetërimesh, Simoni e ndërpret, i buzëqesh sikur kërkon ta sfidojë dhe i tregon:
-Oh, origjina e popullit tim është antike! Ju lutem, mos i vini veshin emrit që kam, nuk është i vjetër, i mirëfilltë, unë i njoh mirë qytetërimet. Ka mënyra e mënyra për të folur për to.
Cecilia është e duruar, e inkurajon, e kur e sheh që ai nuk flet më, i thotë:
-Indianët Galati i vajtonin të vdekurit, i vendosnin mbi një tavolinë ku shtrohej një mbulesë e bardhë, vazhdonin ankimet dhe vajet, pastaj ushqeheshin me trupin e të vdekurit për të futur brenda vetes forcën dhe shpirtin e tij! Ky zakon i tmerronte grekërit e lashtë…
Ndërpritet nga një e qeshur histerike e Simonit:
-Oh, po kjo më ngjall horror edhe mua!
-Kjo i tmerronte grekërit, që nga ana e tyre ndërtonin një vig drunjsh, ku vinin sipër të vdekurin, që digjej i gjithi, ndërsa zhvilloheshin lojëra rreth zjarrit për të nderuar shpirtin e tij, siç bëri Akili për Patroklin. Kjo traditë mund t’i kallte datën çdo indiani që e mësonte si zhvillohej përcjellja e të vdekurit nga grekërit.
-Oh, indianët Galati, indianët Galati, dreqi i mori këta indianë, -dhe nuk arriti dot të mbajë të qeshurën histerike edhe kur doli i përjashtuar nga salla e pyetjeve. Përballë profesores i kishte harruar të gjitha, nuk dinte gjë. Nuk mbante mend gjë, e kishin mbetur në antropologji dhe i duhej t’i futej punës, për provimin tjetër.
Nuk e lanë të kalonte në asnjë nga pesë provimet e tjera të sezonit. I zbriti shkallët e fakultetit i nxirë në fytyrë. Studentët rrotull tij nxitonin, e shtynin, i kërkonin të hapte rrugë, qeshnin, përsërisnin me zë të lartë fjalë e fraza miqësore.
Nisi të qajë në heshtje, i zbriti të gjitha shkallët, ndjeu t’i priteshin gjunjët dhe ra pa ndjenja në daljen e fakultetit.
E ndihmuan të çohej, dëgjonte që po pyesnin mos e njihte kush, i kërkuan emrin dhe ai psherëtiu me një zë që dridhej: “Simon”, pastaj u largua pa marrë mundimin të hiqte pluhurin nga vetja. Nuk e mori vesh si e bëri rrugën deri në dhomë. U mbyll brenda, e me sa fuqi kishte, goditi kokën pas murit.
Pastaj qeshi, e sikur të shihej në pasqyrë ato çaste, do ta kuptonte vërtet sa ishte shëmtuar shpirti i tij.
Nuk dinte të bënte gjë tjetër, veç të mësonte mbi libra, prandaj zgjohej mëngjezeve dhe i linte punët natën vonë.
Kishte dështuar ! Kështu që nuk e bëri të gjatë, por nxorri rripin e pantallonave, hapi një vend mes teshave, bëri një lak dhe provoi të varej.
Duart i ishin bërë dy copa akulli, tundi kokën si për të thënë që « nuk bëhet në këtë mënyrë », e vendosi të provonte ndryshe.
Nuk kishte energji të dilte jashtë, të shkonte në farmaci e të blinte një helm të shpejtë e të fuqishëm, vendosi të presë, i mbyllur në dhomën e tij, sa t’i vinin forca e të bënte atë pak rrugë drejt fundit që ishte i pritshëm, i paevitueshëm. Gjatë asaj kohe, në mendje i vinte rrëfimi i Cecilias, antropologjia dhe indianët Galati, i tha me mendje ato që kishte dëgjuar dhe e ndjeu të pamundur të fuste gjë në gojë deri në mbrëmje.
Dy ditë më vonë ishte i tronditur dhe akoma i gatshëm t’i jepte fund jetës. Kishte parë për herë të fundit, natën e provimit, Evitën, që shihte me kujdes, me frikë, përjashta, pastaj i ulte grillat dhe shuante dritën. Janë bërë tre ditë që ajo s’ka dalë nga dhoma e saj. Grillat qëndrojnë të ulura, asnjë pipëtimë, asnjë shenjë jete.Simoni duhet t’i japë fund të tijës dhe e di mirë këtë gjë. Por i duket interesante të bëjë një akt heroik, të fundit. Të lajë turpin me një gjest që do të kujtohej prej të gjithëve, pas vdekjes së vet.
Mendja e tronditur dhe ato pak ndjenja të trazuara ndaj Evitës, e shtynë të besonte që kjo, nga një fatkeqësi e padukshme, kishte kërkuar të vriste veten, e tani që kishte hedhur këtë hap, gjendej në një agoni mjeruese, në një pellg gjaku, me venat e prera, brenda dhomës së saj.
Qeshi kur i fluturoi ky mesazh në mendje.
Siç dukej, shihte gjak dhe vetvrasje gjithandej, vetëm për të mos i kujtuar këtë mision hiç fisnik trurit, që i punonte i sfazuar nga pjesët e tjera të trupit.
U gjallërua nga kjo histori e jo vetëm që harroi disfatën shkollore, por u bind që fati kishte dashur ta vinte në provë, të shpëtonte vajzën e gjorë e t’i premtonte dashuri pa kushte, për aq sa do të ishte e mundur.
-Ajo është alamet femre!-tha kur po dilte nga dhoma, e mbylli derën dhe i bëri shkallët dy e nga tre me shpresën mos kishte mbetur akoma gjallë.
U fut në godinën e vajzave, u ngjit në kat të tretë, por i humbi të gjitha forcat, u vesh në djersë, kur u gjend përballë derës së Evitës. Ata nuk ishin takuar ndonjëherë. Ç’të drejtë kishte ai t’i shpëtonte jetën?
U mat të kthehej mbrapsht, por jo, ai do t’i jepte fund jetës së tij e në djall, të gjitha...
Bëri dy trokitje të lehta në derë, muskujt e qafës iu kontraktuan, për pak ia dha arratisë, vuri veshin në përgjim. Asgjë.
Mos duhej të shpërthente derën?!
Trokiti edhe dy herë të tjera, akoma më lehtë, më me turp, sikur kërkonte ndjesë, pastaj u ul në shkallët që çonin një kat më sipër, po priste.
Koka i lëshonte tym nga të gjitha anët, sikur ajo të ndodhej e përgjakur, s’duhej të humbte asnjë çast, përndryshe do mbetej në dhomë me një të vdekur, do ta hipte mbi një tryezë dhe...Qeshi i fantaksur, pamja e urryer e Evitës që jepte shpirt i doli prapë përpara, kështu që trokiti edhe dy herë.
Pas një ore, ndjeu zhurmë, dëgjoi zëra brenda dhomës, u rrënqeth dhe mori një pamje difensive, eci afër derës, vuri veshin, ishte zëri i saj...
Edhe një zë mashkulli.
Po rënkonin.
Po bënin dashuri! Simoni u mbajt mos i binte prapë të fikët, ndjeu të shkumëzonte tërbimi, urrejtja, për veten e tij, për emrin e tij, për teshat që vishte çdo mëngjes, për mëngjesin dhe drekën që hante çdo ditë tek koka e shtratit, qëlloi me grusht derën e çiftit dhe u largua me vrap, poshtë, jashtë, s’kishte më lotë të qante. Shkoi drejt e në farmaci, s’kishte më kohë të humbte dhe sinqerisht i erdhi keq kur e pa mbyllur, por s’bëri rezistencë, nuk mendoi të presë kur të hapej një orë më vonë, u kthye nga kishte ardhur dhe në rrugë e sipër, bleu për të pirë.
I lëpiu plagët e fatit, i dehur, për disa ditë rresht.
Iu deshën shumë ditë të tjera që të qetësonte mëlçinë e trazuar. Kishte shkulur telefonin, nuk i përgjigjej kujt, sikur të gjithë ta dinin sa i mjerë dhe i turpshëm ishte emri i tij.
Kjo nuk vazhdoi gjatë, sepse kur çeli dritaren, të freskohej, një mëngjes, pa që rrezet që u futën brenda dhomës ia përkëdhelën fyyrën. Eci drejt pasqyrës, u pa dhe i erdhi keq për veten. I kishte floket e shprishura, kishte vjellur disa herë mbi veten, binte erë dhe dukej sikur ajo dhomë ishte shndërruar në një wc publike.
Nisi një jetë të re.
Zgjohej njëlloj si në jetën e vjetër, veçse çdo ditë shpresonte mos mbante mend asgjë, ndërkohë tentonte të lexonte, të kapte fillin e këputur e të rimerrte kurajo për t’u paraqitur i mësuar në apelin tjetër të provimeve.
Nuk kundronte më përtej dritares, kur e shihte të arsyeshme dilte bënte shëtitje te gjata, i vetmuar, pa asnjë mendim që t’i shqetësonte ndërgjegjien, me një ndjenjë ankthi të papërsëritshëm kur kapërcente pragjet e ndonjë farmacie.
Kur nisën t’i shkojnë të gjitha për mbarë, mori guxim të përshëndesë njerëzit. Kafen e porosiste jashtë, në baret e lagjies, po krijonte miqësi të reja, linte bakshishe të majme dhe i vinte për zemër kur kamarierët e falenderonin sinqerisht.
Një pasdite, si u kthye nga shëtitjet e shndërruara rutinë, gjeti një zarf poshtë derës.
E grisi dhe ndjeu sërish t’i përshpejtoheshin rrahjet e zemrës, sytë iu veshën me një avull të bardhë, që s’e la të shihte gjë, vetëm turbull arriti të lexojë tre rreshta të thatë, që i lajmëronin vrasjen e të atit, në një tentativë grabitjeje nga dy keqbërës ordinerë.
-Babai im vdiq!-klithi, e zëri i tij jehoi në korridorin e zbrazët, pa shpresë, pa jetë. –Vdiq!-e nuk mundi të bëjë dot asgjë.
E kishin vrarë me një plumb që i kishte kapërcyer fytin, për t’i vjedhur portofolin që kishte veçse disa qindarka brenda.
Grabitjen e kishin bërë në rrugë, në darkë, kur i ati kthehej i dehur dhe kishte lënë gjithë paratë e ditës në gota të mëdha alkoli.
Kur i erdhi në mendje fytyra e tij, iu duk sikur i ra përsipër tavani, ishte një peshë e rëndë, që i mori frymën, iu mbyllën sytë me zor dhe për pak dha shpirt nga ajo dhimbje e paemërt.
Kur u bë i ndërgjegjshëm, sërish, nisi të qajë, truri i kishte pësuar një goditje serioze, kontrolloi orën, i flaku të gjitha librat nga tavolina e punës, shtroi një mbulesë të bardhë dhe ndjeu krupë nga vetja.
Atë moment ra zilja e derës. E hapi si i fantaksur, përpara po i qëndronte një zotëri i veshur me kostum, që nuk luajti një muskul nga pamja e frikshme e Simonit.Ai i komunikoi që kursimet në Bankën Popullore të Napolit ishin zhdukur, banka kishte falimentuar, e vetmja gjë e mbetur ishte dretyrimi i punonjësve të bankës, për të lajmëruar personalisht të gjithë klientët që kishin humbur paratë e depozituara në vite.
Foli me një zë pa ngjyrë,kërkoi ndjesë për momentin e papërshtatshëm dhe u zhduk në errësirë.
Vetëm kur i ra mendjes, ç’po i ndodhte rresht njera pas tjetrës, Simoni nuk u përmbajt.
-Ky është kulmi!-përsëriste, veshi këpucët dhe nxitoi në kërkim të funksionarit të bankës. Ta mbyste me duart e tij, të hakmerrej mbi të, mbi botën, mbi fatin që po tallej kaq egërsisht.
Nata e bëri të kthjellët, nuk kishte frikë, por jepte e merrte që të shtynte sa më shumë të ishte e mundur kujtimin e babait nga vetja.
Forcat e lanë shpejt, mundimi iu kacavir mbi kurriz, si një lule e egër dhe gjembat e jetës i depërtuan në mish, sa ulëriu gjithë urrejtje emrin „Simon!“
Kjo ishte jeta e tij. Ai mbetej i parealizuar, fatkeq, të vdiste.


* * *

E vendosi t’i dilte përpara një makine, nxitoi me vrap, të arrinte në asfalt, e kur po matej të kapërcente trotuarin, dëgjoi një frenim të gjatë, një klithmë, një zhurmë mbytëse, pastaj frena që xhironin me shpejtësi dhe zhurma gjithnjë e më e largët e një makine.
Pikërisht atë çast, sapo kishin shtypur dikë tjetër.
Një i huaj, që ishte bërë rastësisht sakrificë, në vend të tij? Fati e kishte kursyer, pas gjithë gjëmavë që i kishte hedhur sipër pa e kursyer dorën, as edhe një çast?!
U rrënqeth, kontrolloi në errësirë dhe gjeti një djalosh gati në një moshë me të, e mund të vinte bast që edhe i ngjante, ashtu duhej të ishte, për dreq.
Makina që e kishte vënë poshtë, ishte zhdukur tashmë. Duhej të lajmëronte ndihmë? Djaloshi kishte vdekur. U përkul mbi të, e kontrolloi.Pellgu i gjakut po mpiksej,ndërsa ai nuk merrte më frymë.
-Simon?!– I foli kufomës, e u bë serioz, pastaj qeshi, klithi me gëzim atë emër, i shkoi afër kufomës dhe tha prapë: Simon?!
Kishte vdekur?! E quajti kufomën me emrin e tij, e përtokë, i vdekur në vend nga një aksident automobilistik, gjendej një djalosh me emrin Simon, që s’kishte qullosur gjë me punët e shkollës dhe të ndjenjave, i kishin vrarë të atin në një grabitje fatkeqe dhe kishte humbur kursimet e fundit në një faliment bankar. Ç’mund t’i kishte ndodhur tjetër? !
-Ti nuk di asgjë për indianët Galati,sigurisht që jo?-i tha të vdekurit, i la emrin e tij e iu duk sikur kishte shtruar në tryezën e ngrënies të panjohurin me emrin Simon, vetveten, fatkeqësitë, e po ushqehej, po zhdukte provat e fundit të asaj ekzistence të mjerë, të deriatëhershme. E la aty ku ishte dhe mori rrugën me hapa të ngathët, i paemërt dhe i lehtë në shpirt, nëpër qoshet e natës,veç aty ku tek e tuk mbeteshin në vend të hapave, ca hije të rënda, tragjike!

[Brari]

e ke lexuar de amicis-in?

Zemer..psh..

[eris]

. jo.

[Brari]

meqe je talent.. dhe serioz ne kete detyre qe i ke ven vehtes.. ta keshilloj ta lexosh de amicis..

ne shpijat e fisme eshte libri i de amicis..ne bibliotek..
sorrollopi nuk e ka sepse..ska ci duhet..
por ti mund te behesh shkrimtar e te duhet..se njerzilleku eshte kryesorja..
dhe de amicis te meson ceshte njerzilleku..
kadare psh..nuk ta meson.. sepse as atij sja mesoj kush..
nejse..

vazhdo.. keshtu shkruaj bukur..

[Leila]

... ose, me shkurt, kur te behesh gati ne mengjes, shiko nje serial vizatimor Italian psh "Belle e Sebastian" apo "Heidi" per te patur nje ide rreth ZEMRES se Edmondo de Amicit. Aj... jo per t'i ulur rendesine librit sepse gati sa s'qava kur e lexova, por me kujton pakez librin e klases se 2-te me ate gjyshen e lagur qe rrinte nen strehe ndersa shiu binte me gjyma, dhe nje djale i panjohur ose i dhuron cadren, ose e shoqeron ne shtepi me cadren e vet... e gjitha kjo teresisht nga miresia e zemres se tij (s'e mbaj mend cilin version na serviren e s'besoj se te ka rene ne dore se ke qene ne klase te 5-te kur doli libri).