Prejardhja e fjales Albania?

[malli]

edhe une se dija se ne shqiptaret i themi SHQIPERIA
dhe jo ALBANIA

[Toro]

Per sa i perket emertimit Albania, sic eshte e njohur neper bote, Shqiperia, ekzistojne teori nga me te ndryshmet.
Pa gjykuar asnje nga teorite e postuara nga bashkebiseduesit e mesiperm do te doja shtoja edhe nje tjeter:

Fjala ALBANIA eshte emertimi Latin i fjales ARBERIA ose ARBNIA( gegerisht).Me kete emer u cilesua zona ne te cilet banonin fiset ilire ose pasardhesit e tyre.
Si fjale ARBERIA eshte e perbere nga AR+ BANA , ku AR supozohet se tregon :
a) Perendine e lashte greke te luftes Arin ( te cilin greket e vjeter e huan nga legjendat pellazge, e respektonin si perendi , por asnje qytet- shtet nuk kishte statuje te Arit).Iliret gjithashtu e njihnin Arin si perendi lufte por pervec tij sipas "Historise se Shqiperise" te Pollo-Puto njihnin edhe Mentorin gjithashtu si perendi lufte.Dihet gjithashtu se fisi i Albaneve (ose i arbaneve njihet si nje nga fiset me luftarake nder fiset e tjera ilire dhe ka mundesi te gjitha fiset qe flisnin te njejten gjuhe me vone u emertuan sipas ketij fisi nga te huajt.(*)
b) Tregon arin si mineral, si materie te paster dhe te cmueshme.

Fjala BAN(a) eshte fjale e perdorur edhe sot e kesaj dite prej arbereshve te Italise ne kuptimin e baneses, te shtepise.

Pra AR-BANA eshte banesa e Arit , perendise se luftes.Por me qe te huajt dhe kryesisht Latinet qe ishin dominues ne ate kohe ne pamundesi shqiptimi te rrokjes ARB e shqiptonin ate ALB, duke ndryshuar emrin ne Albania(**).Kurse greket ne pamundesi te shqiptimi te germes B ( e cila ekzistonte ne greqishten homerike, por me vone u be e paperdorshme) shqiptonin V.Keshtu pra Shqiperine ata e quanin ARVANIA ndersa shqiptaret arvanitas.Turqit me vone e deformuan akoma me teper fjalen Arvanitas duke e shqiptuar Arnavut dhe me vone Arnaut dhe Shqiperine Arnavutistan ose Arnautistan.

Shenim:
(*) Emertimi i nje kombi me shume fise me emrin e njerit prej fiseve ( ate me te shquarit ose me te zotit) nuk eshte gje e re .E njejta gje ndodhi edhe me greket te cilet Homeri i pershkruan si Akenj te "Iliada", por u emertuan me vone greke per nder te shteti me te vogel -Greqise, mbret i se ciles ishte Akili , me i shquari i gjithe akenjve.Tani si eshte e mundur qe te emertohen te gjithe Akenjte me emrin e shtetit me te vogel qe nuk shquhesh per gje tjeter vecse per grate e bukura, kjo eshte nje mister ne histori.
(**) Emri Albania sipas A.Kolias nuk eshte i vetmi qe u deformua nga Latinet. Ne studimet e tij ai aludon se edhe emri i Garibaldit ka qene shqiptar, d.m.th. Guribardhi, edhe u deformua per te njejten arsye ashtu sikurse edhe emri Albania.Kishte besimin se me nje kerkim dhe studim te rrenjeve arbereshe te Baribaldit ia vlente te merreshe, por fatkeqesisht vdekja e nderpreu punen e tij.

Bibliografia:
"SHQIPJA DHE SANSKRITISHTJA" e Petro Zhejit, 1992
"ARVANITASIT" i A.Kolias, 1982( ribotim i 1997)
"BRAHMANET E INDISE DHE VRAGHIDET E MILITOS" -studim i paperfunduar i A.Kolias, marre nga revista "Trito Mati".

Me respekt Toro.

[Bel ami]

Toro sipas Cabejt Albania meret si trajte e perpunuar _Arvus_ qe ne latinisht do te thote _toke e punuar_.Megjithate keto jane hipoteza dhe pothuajse cdo njeri qe ka hedhur nje hipoteze te tille ka te drejte,kjo varet vetem nga deshira per te pranuar ate qe do ti,sepse forca bindesi ne cdo hipoteze pothuajse eshte e njellojte.

[Puhiza]

Etimologjikisht, Albania do te thote Vendi i te Bardheve, ndoshta per te na dalluar nga greket qe erdhen nga Mesopotamia .

Mua me cudit dhe nje fakt tjeter se pse ne shqiptaret e quajme Shqiperi dhe te huajt vazhdojne te na quajne 'Albania'?
Me duket e cuditshme fare ky dyzim emrash...

[Nuh Musa]

Mrdt!

"Mua me cudit dhe nje fakt tjeter se pse ne shqiptaret e quajme Shqiperi dhe te huajt vazhdojne te na quajne 'Albania'?"

Si ja vendojm nje vendi emrin me te cilin njoftohemi se pari here?, ashtu si e ka emertuar nje vend qe e ka zbuluar para neve. Ne vec e huazojm ate emer.

Ne tere boten kemi emra nacional dhe internacional, ne shumicen e rasteve ndryshojn krejtesisht keta emertime, ose nuk kane aspak nje ethymologji te perbashket.

Keta shembuj mund ti marrim edhe per te zgjidhur problemin tone, dhe une perzonalisht mendoj se emri ALBANIA nuk eshte emertim qe rrjedh nga gjuha shqipe. Prandaj kam pyetur shume here kur eshte perdorur ky emertim se pari here per MBARE trojet shqiptare (qyteti albanoi nuk mund te qendroj ketu si shembull pershkak te dendesise se madhe ne ato kohera te popullit shqiptare ne viset balkanike)!!!, edhe neper harta te lashta trojet tona nuk shenohen me emrin albania (psh. kemi emrat e vecant dardania, makedonia, trakia, etj. por askund nuk shenohet ALBANIA), qe do te thote se ki emertim eshte relativ i RI!!!

Thash edhe me larte se krejt shenjat tregojn kah nje emertim i ri, e jo si DESHIROJM ne, nje emertim i lashte, qe bile po mundohena ta shpjegojm nepermjet te gjuhes shqipe.

Flm

[Puhiza]

Po, ke te drejte Nuh,

Albania rrjedh nga latinishtja ku Alba- eshte agimi i dites ose bardhesia.
Ndoshta ne te huajt na njohin me emrin Albania per shkak se eshte e veshtire te shqiptohet fjala "Shqiperi", po gjithsesi me duket serish e cuditshme...

[ZANOR]

Nuk e kuptoj pse duhet te duket e cuditeshme ekzitenca e emrave te ndryshem. Ne nuk jemi i vetmi vend ku ndryshe na therrasin te tjeret dhe ndryshe therrasim veten. Enjejta gje ndodh edhe me greket, francezet, irlandezet etj.
Mendoj se qe emri Albania ka rrjedhur nga latinishtja kjo bind shume veta. Edhe ne se ky emer eshte marre nga fisi i albaneve qe jetonin ne shqiperine e mesme prape justifikohet me pranine akoma edhe sot t fshatit Arbane prane Tiranes(diku aty rrotull banonin albanet) dhe eshte qujtur ashtu (thuhet) nga "shkemb i bardhe" Alb- Arg- arb-azg do te thone e bardhe.
Mundet qe te jete edhe trashegim i drejtperdrejte i emrit pellazg qe prape do te thote "lind i bardhe". Pra Alban- Arban- pellazg tegjith duan te thone lind i bardhe ose vendi nga rrjedhin te bardhet ose dicka e tille e perafert.

[illiriani]

lexo: Ethymologjia e emrit - Albania (edhe këtu në forum e ke)

[brooklyn2007]

DR. E SHKENCAVE ANILA OMARI
16-01-2008


SHËNIM I REDAKTORIT: Materiali i mëposhtëm është një përgjigje e zgjeruar nga DR. E SHKENCAVE ANILA OMARI, (Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë) lidhur me pyetjen e një lexuesi që na ka kërkuar prejardhjen e fjalës "Shqiptar" dhe kuptimin e Etimologjisë. Redaksia falënderon Dr.Omarin për gatishmërinë dhe ndihmesën.

Emri etnik shqiptar, vjen nga ndajfolja shqip që emërton gjuhën. Në zanafillë kuptimi i kësaj fjale duhet të ketë qenë "qartë, kuptueshëm", siç ka mbetur në gjuhën e komunikimit të përditshëm në shprehjet "a ha shqip?", "a merr vesh, a kupton?", "shqip po ta them", "po ta them qartë, kuptueshëm". Për prejardhjen e fjalës shqip është shprehur, së pari, Gustav Meyeri në Fjalorin e tij Etimologjik të vitit 1891. Ai e lidh me foljen shqipoj të cilën e jep me vështrimin "kuptoj", siç ruhet ende në të folmen e shqiptarëve të Ukrainës në fjalën shqiptoj (p.sh., ti shqypton si ne?, "a kupton si ne?", nok shqiptoj, "nuk kuptoj", khs.Selim Islami, BSSH, nr.2, 1955; Sefer Musliu dhe Daut Dauti "Shqiptarët e Ukrainës. Udhëpërshkrime dhe punime shkencore", Shkup, 1996).

Në shqipen popullore kemi edhe shqipëlloj "shpjegoj diçka qartë e kuptueshëm, ia them shqip" (FGjSSh 1980). Vetë foljen shqipoj Meyeri e nxjerr nga latinishtja excipio "kuptoj, dëgjoj", pra sipas tij shqiptar është në thelb "ai që kupton". Kjo etimologji e Meyerit nuk është pranuar përgjithësisht nga gjuhëtarët, me argumentin që fjala latine nuk do të thotë "kuptoj", por "marr, vë mënjanë, përjashtoj, pranoj" (Çabej), dhe se folja shqip-oj nuk është parësore, por një rrjedhojë e shqip, dhe më e re se kjo, meqenëse nuk përdoret në të gjitha krahinat e Shqipërisë (Demiraj). Nga një kërkim që kemi bërë në Fjalorin latinisht-italisht të Calonghit, rezulton se, ndër kuptimet e shumta të foljes excipio të latinishtes, gjenden edhe vështrimet "kap me shqisa, me veshë", "mësoj, dëgjoj", "pranoj në gjykim", "interpretoj" e disa të tjera që u afrohen kuptimeve që jep Meyeri. Kështu, në mbështetje edhe të fjalës shqiptoj "kuptoj" të së folmes së shqiptarëve të Ukrainës, teza e Meyerit mund të rivlerësohet, ndërkohë që mbetet kritika për karakterin e prejardhur dhe përhapjen e kufizuar të foljes shqipoj, shqiptoj, shqipëlloj.

Një hipotezë tjetër shumë e përhapur e prejardhjes së emrit shqiptar është ajo që e lidh atë me emrin e shpendit shqipe si emër totemi (M. Lambertz) qysh prej kohës së Skënderbeut. Këtë mendim në fillim e pati pranuar me njëfarë rezerve edhe Çabej, por më pas e kritikoi me arsyetimin se tek autorët e vjetër këto dy trajta dallohen qartë: shqip shkruhet me i, ndërsa emri i shpendit shkruhet rregullisht me y, shqype, çka tregon se janë dy fjalë të ndryshme. Në autorë veriorë të mëvonshëm ndeshet edhe trajta me y për gjuhën, emrin e banorit dhe vendin: shqyp, shqyptar, Shqypni, por këto mund të jenë asociacione me emrin e shpendit, duke i lidhur të parët me "etimologji popullore" me të dytin.

Janë shprehur edhe mendime të tjera për burimin e këtij emri, të cilat nuk kanë gjetur miratim të gjerë. Është një gjë e njohur se emrat e popujve përgjithësisht mbeten të errët për nga kuptimi e burimi etimologjik. Dihet se për herë të parë emri shqiptar del në vendimet e Kuvendit të Arbënit të vitit 1703, botuar në vitin 1706, në fjalinë "… a dīnë mir giuhën e shqipëtarëvet". Më parë dhe krahas tij është përdorur emri arbën/arbër. Kohët e fundit është zbuluar Fjalori italisht-shqip i Da Leçes, 1702, nga studiuesi arbëresh Matteo Mandalà, ku del gjithashtu emri shqiptar, që e hershon (anticipon) kështu në kohë shfaqjen e emrit. Në parathënien e Fjalorit, Da Leçe shkruan: "Këte Dikcionār, oh Shqipëtār i dashun, e shkrova jo për zotinī tande, qi di mā fort se unaj vete për vetëhe, qi jam për së largu e giuhënë e shqipëtarëvet e kam posi nji kafshë së huoje".

ÇFARË ËSHTË ETIMOLOGJIA?

Etimologjia është një degë e Gjuhësisë që studion prejardhjen e fjalëve, historinë e tyre, kohën kur kanë hyrë në një gjuhë, nga cili burim dhe se si kanë ndryshuar në kohë, format dhe kuptimet e tyre. Kjo është Etimologjia Shkencore. Ajo rindërton gjenealogjinë e fjalës, duke u nisur nga gjendja e sotme e saj dhe duke u ngjitur në gjendjen më të hershme që mund arrihet. Ndërsa me Etimologji Popullore kuptohen ato etimologji që e përcaktojnë në mënyrë të gabuar prejardhjen e fjalëve, duke u mbështetur zakonisht te ngjashmëritë thjesht tingullore me fjalë të tjera të njohura, pa marrë parasysh ligjet e zhvillimit historik të gjuhëve. Etimologjia Popullore është një mënyrë arsyetimi, me të cilën ai që flet lidh në mënyrë të vetvetishme, por gabimisht, një fjalë me një tjetër.


http://www.shekulli.com.al/news/52/A...008-01-16.html

[angmokio]

Me shuani nje kuriozitet se nuk e di nga vjen prejardhja e fjales Albania. Ilirine dhe Shqiperine e di pse ju vune shtetit tone por Albania se di.

Ne arabisht Alban do te thote Bylmet.
Nderkohe qe Albani i thone personit qe merret me pregatitjen e produkteve te bulmetit.
Nuk e di sa e mundshme mund te jete propabiliteti qe emrin Albania ta kemi marre prej arabishtes por dicka qe kam lexuar nga Cabej rreth emrin Albania ishte ajo qe Cabej e lidhte emrin Albania me dicka te bardhe dhe pergjithsisht produktet bulmetore jane te bardha.
Edhe nje fakt tjeter qe eshte realitet eshte se shqiptaret kane tradita te lashta ne prodhimin e kosit , djathit, dhalles apo produkteve te tjera bulmetore.