Close
Faqja 4 prej 16 FillimFillim ... 2345614 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 61 deri 80 prej 310

Tema: Adem Demaēi

  1. #61
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    INTERVISTĖ ME ADEM DEMAĒIN

    ADEM DEMAĒI



    "Kosova Sot": Si i vlerėsoni njohjet qė i janė bėrė Kosovės?



    ADEM DEMAĒI: Njohjet kanė tejkaluar parashikimet e mia. Ēdo njohje duhet tė ketė mbrapa njė interes. Kosova, njėherė pėr njėherė, Fuqive tė Mėdha u ka ofruar interesin dhe mundėsinė qė, duke e frenuar hegjemonizmin serb, ta frenojnė edhe hegjemonizmin rus. Sepse hegjemonizmi dhe pretendimet pėr tė krijuar njė Rusi cariste tash kanė dalė edhe publikisht. Ndryshe, ne tė tjerėve nuk u ofrojmė kurrfarė interesi. Duhet ta kuptojmė se shtetet qė na kanė pranuar, shumica janė nėn ndikimin e SHBA-sė dhe fuqive tė tjera qė na mbėshtesin. Ka kualitet nė njohje. P.sh. shtatė vendet mė tė zhvilluara tė botės na kanė pranuar. Kjo ėshtė tejet e rėndėsishme. Kėto shtete kanė deklaruar se na kanė pranuar dhe na pėrkrahin ekonomikisht dhe edhe nė fushat e tjera. Kėto shtete kanė ushtritė e veta...Ky ėshtė njė realitet, i cili mund tė hapė rrugė. Po e them, projektin e Ahtisarit, me kalimin e kohės, do ta hedhė poshtė realiteti.


    "Kosova Sot": Duke e pasur parasysh se ne nuk mund tė bėjmė shumė pėr ēėshtjen e njohjeve, pse po i jepet kaq rėndėsi lobimit. A ka Kosova nevojė pėr tė lobuar?


    ADEM DEMAĒI: Kosova nuk ka edhe mundėsi qė tė lobojė. Qė tė tė pranojė dikush duhet t`i ofrosh diēka. Nė kėtė rast, ēdo shtet qė do tė normalizonte marrėdhėniet me Kosovėn do tė prishte marrėdhėniet me Serbinė dhe Rusinė. Andaj, nuk mund tė presėsh qė shtetet qė kanė interesa nga Rusia e Serbia tė na njohin. Duhet ta pranojmė se shtetet qė nuk po na njohin shumica e tyre nė njė mėnyrė apo tjetėr janė tė varura nga Rusia dhe ekonomia e saj..

    Kina, ta marrin shembull, bėn shumė tregti me Serbinė. Kina ka edhe arsye tė veta tė brendshme, pėr tė cilat nuk dėshiron tė na njohė. Kina nuk guxon as moralisht tė obligohet qė njė popull qė dėshiron tė ndahet t`i lejohet. Ka Tibetin dhe rajonet e tjera tė brendshme, me tė cilat ka probleme. Nėse e shohim mirė, 60 pėr qind e territorit kinez u takon pakicave. Ndonėse krejt kjo ėshtė naive, sepse nuk ėshtė qėndrimi kinez ndaj Kosovės ai qė e ruan unitetin e atij territori, nuk ėshtė as ndonjė rregull ndėrkombėtare, por ėshtė fuqia e Kinės. Edhe vetė Rusia i ka mbi 50 popuj me disa tė drejta tė pėrgjysmuara... Edhe ata popuj po i mban tė robėruar fuqia ruse e jo qėndrimi i Rusisė ndaj ēėshtjes sė Kosovės... Problemi ėshtė se disa nga kėto vende ende nuk shohin se do tė fitonin diēka nė rast se na njohin, andaj nuk e bėjnė kėtė.


    ARABĖT U KORITĖN


    "Kosova Sot": Si e komentoni mosnjohjen nga shtetet arabe?


    ADEM DEMAĒI: Shtetet arabe u koritėn. Unė nuk besoj kurrė qė Serbia do tė guxonte tė ndėrpriste marrėdhėniet me kėto shtete nė rast se kėto do ta njihnin Kosovėn. Serbia na kėrcėnoi edhe ne se do tė ndėrpriste tė gjitha marrėdhėniet ekonomike, por nė fund nuk e bėri, sepse nuk kishte interes qė tė vepronte asisoj. Me fjalė tė tjera, shtetet arabe treguan nivel shumė tė ulėt tė aftėsisė sė tyre politike. Tekefundit, ata treguan nivel tė ulėt edhe nė qėndrimin ndaj Izraelit. As atėherė e as sot nuk mund tė lavdėrohet aftėsia politike e atyre qė janė nė krye tė atyre shteteve.


    "Kosova Sot": A mendoni se nuk na njohėn pėr shkak tė proamerikanizmit tonė?


    ADEM DEMAĒI: Jo, nė asnjė mėnyrė. Kėto vende janė vetė proamerikane. Egjipti ėshtė vetė proamerikan. Shtetet e tjera janė tė lidhura me Amerikėn. Nuk ėshtė kjo arsyeja. Nė fakt, problemi ėshtė se ata kanė lidhje me Rusinė dhe Serbinė, tė cilat nuk kanė dėshirė t`i turbullojnė. Problemi ėshtė se ata nuk kanė aftėsi politike qė t`i thonė Serbisė qė, nėse doni t'i prishim marrėdhėniet, i prishim. Ju keni shkatėrruar njė popull dhe ne nuk mund ta pranojnė njė gjė tė tillė. Me kaq do tė merrte fund kjo punė. Por, ata janė aq tė mjerė, saqė nuk janė nė gjendje t`i bėjnė kėto analiza.


    "Kosova Sot": E pse po i jepet kaq shumė hapėsirė debatit pėr lobim, nė rast se nuk mund tė bėhet mė shumė?


    ADEM DEMAĒI: Kėto gazetat tona nuk po kanė se ēfarė tė bėjnė. Me pėrjashtime tė vogla, kėto mediat tona e kanė humbur udhėn nė oborr dhe po merren me disa gjėra qė nuk janė tė rėndėsisė sė parė. Nuk po them se kemi diplomaci tė mirė, por kėshtu ka ndodhur. Ka qenė dashur tė ekzistonte njė marrėveshje qė strukturat qė prekin shtetin tė mos jenė partiake. Kosova nuk ėshtė vend qė nuk mund t`i gjejė 20 ministra tė kompletuar, ose tė gjejė 100 njerėz tė tjerė qė mund tė hyjnė nė kėto pozita diplomatike. Paramendoni ende diskutohet kush ta udhėheqė Drejtorinė e Sigurisė sė Shtetit. Kjo po ndodh, sepse partitė po shtyhen mes vete. Po mundohen qė ta shtyjnė njeriun e vet. Si pasojė e kėsaj nė kėto pozita po ofrohen disa njerėz minorė qė kanė kryer disa shkollime nėpėr vende tė ndryshme nėpėrmjet organizatave joqeveritare. Kur i shtojmė kėtu edhe nevojėn pėr tė qenė i dėgjueshėm ndaj kėtyre miqve tanė qė kanė ardhur kėtu, del qė jemi nė gjendje tė keqe. Thėnė tė drejtėn, dėgjueshmėrinė kėta miqtė ndėrkombėtarė po e sigurojnė duke i futur kėta tanėt nė disa gjėra jo tė mira. Kėta po e hanė bakllavėn e pastaj bakllava po i zė, si po thotė Albini...



    QEVERISJA E RE


    "Kosova Sot": Z. Demaēi, si po qeveris Hashim Thaēi?


    ADEM DEMAĒI: Hashim Thaēi e ka trashėguar kėtė gjendje. Nė krahasim me qeveritė e kaluara, Hashim Thaēi po qeveris nė mėnyrė mė serioze. Hashim Thaēi nuk mund tė bėjė mrekulli, sepse ka trashėguar 95 pėr qind import dhe vetėm 5 pėr qind eksport!... Ka trashėguar edhe kėtė gjendje nė energjetikė pėr shembull. Ka trashėguar mungesėn e ujit dhe shumė gjėra qė nuk mund tė rregullohen pėr njė kohė tė shkurtėr. Tash na mbetet me pa se si do t`i ndryshojė kėto probleme. Nuk ėshtė pa gabime, sepse edhe ky ėshtė i lidhur me optikėn e partisė. Edhe ky po mundohet qė njerėzit e partisė me i shti nė punė. Nuk ėshtė kjo pėr shkak tė kontrollit, por ēdokush mundohet ta zgjerojė ndikimin e vet. Ky e di se nesėr mbahen zgjedhjet dhe duhet t'i fitojė prapė. Si fitohen zgjedhjet duke u gjetur njerėzve punė. Andaj, edhe ky nuk mund tė bėjė pėrjashtim nė kėtė rast. Nė pushtet do tė duhej tė vinin njerėz qė do t`i shėrbenin atdheut dhe do t`i harronin interesat partiake. Kėso njerėzish ka nė Kosovė, janė pak, por ka. Mirėpo, kėta njerėz nuk shtyhen. Nėse do tė ndodhte kjo qė po e them, nuk do tė na ndodhnin kėto korrupsione dhe tė zeza tė tjera. Tash duhet me ardhė EULEX-i qė tė na i zgjidhė problemet me dosje, mbi tė cilat ka fjetur UNMIK-u. UNMIK-u e ka ditur mirė kush ēka po bėn kėtu, mirėpo nuk ka dashtė me ēel varrė, sepse ka tentuar ta mbajė njėfarė stabiliteti tė rrejshėm kėtu.


    "Kosova Sot": A besoni se EULEX-i do tė jetė mė efikas?


    ADEM DEMAĒI: Patjetėr. EULEX-i ėshtė i obliguar qė tė jetė mė efikas, sepse Kosova do tė hyjė nė Evropė dhe duhet pėrgatitur. Nė Evropė nuk mund tė hyhet pa u pėrgatitur. Nė mes tė mollėve tė shėndosha, tė them kushtimisht, nuk mund tė hyjė njė e kalbur, sepse e kalbura i kalb edhe tė tjerat. EULEX-i ėshtė i detyruar ta pėrgatisė Kosovėn pėr Evropė. E pėr Evropė pėrgatitesh, fillimisht, duke e ndalur korrupsionin dhe kėto hajni. Mirėpo duhet pasur parasysh se kėto ndodhin nė radhė tė parė pėr shkak tė varfėrisė. Kur njerėzit nuk kanė ēfarė tė hanė, edhe korruptohen. Nuk mund tė presim qė tė gjithė tė jenė Sokrata dhe tė vuajnė pėr vendin.


    "Kosova Sot": Ēfarė duhet bėrė ndryshe?


    ADEM DEMAĒI: Kėtu po bėhen shumė punė, tė cilat nuk kanė lidhje me gjendjen dramatike nė Kosovė. Nuk besoj qė ka vend nė botė, i cili eksporton 5 pėr qind dhe importon 95 pėr qind. Me kėto pėrqindje tė eksportit dhe importit nuk ka shtet qė mund tė ekzistojė. Nuk ka shtet qė e mbledh buxhetin e vet vetėm prej taksave doganore. Kėtu importon maca e kuca, sepse e ke valutėn mė tė fortė qė ėshtė euro. Nė kėtė mėnyrė nuk mund tė ekzistojė shteti. Duhen marrė masa konkrete. Duhet t`i jepet rėndėsi edukimit. Ėshtė vendim i mirė i Qeverisė ndalja e kėtyre universiteteve private, ku nė tė vėrtetė mėsohej pak e fitoheshin shumė para, gjė qė nuk na nevojitet fare.


    HARROJENI GJYKATĖN NDĖRKOMBĖTARE!


    "Kosova Sot": Dalim pak te zhvillimet fqinjėsore. Pse Kosova ėshtė ende prezente nė fjalorin e politikanėve serbė? A ėshtė Kosova peng i kėsaj politike, apo politika serbe ėshtė peng i Kosovės?


    ADEM DEMAĒI: Serbėt, mė sė pari, e kanė parė ditėn kur e humbėn Kosovėn, mirėpo me qėndrimin qė pati Evropa nė radhė tė parė, e pastaj Amerika, ua ēeli rrugėn qė tė mendonin se ndoshta mund tė rikthejnė diēka nga Kosova. D.m.th bashkėsia ndėrkombėtare i dha shpresa Serbisė pėr Kosovėn. U ofroi shumė mundėsi bashkėpunimi me qėllim tė integrimit tė Serbisė. Nėse ju kujtohet momenti kur ra Slloba, pėr njė kohė rekord tė shkurtėr bashkėsia ndėrkombėtare e rehabilitoi Serbinė, duke ia falur gjysmėn e borxheve dhe duke e rianėtarėsuar nė shumė mekanizma ndėrkombėtarė. Qėllimi ka qenė ta hiqnin Serbinė nga ai binar i gabuar dhe ta vendosnin nė njė binar, i cili ėshtė edhe nė interes tė popullit serb. Mirėpo, me pas kėqyr interesin e popullit serb, ata qė janė atje nė pushtet nuk do ta kishin nisur fare luftėn nė Kosovė. Nuk do ta bėnin asnjė luftė. Shikoni, disa fuqi tė mėdha, si Anglia, bie fjala, me disa ish-koloni tė tyre, diku-diku i kanė zgjidhur problemet me referendum...


    "Kosova Sot": Ēfarė mund tė vendosė Gjykata Ndėrkombėtare e Hagės pėr Kosovėn?


    ADEM DEMAĒI: Puna e kėsaj gjykate dėshmon se Serbia po kapet pėr shkumė. As kjo nuk ėshtė temė qė do tė duhej qė shtypi tė merrej me tė kaq shumė. Mirėpo, kush ka nge, shtin rruaza nė pe, thotė populli. Ėshtė shumė lehtė me u marrė me kėto tema, me i mbushė faqet dhe nė fakt mos me zgjidh kurrgjė. Nė rastin mė tė keq, gjyqi ndėrkombėtar mundet me thanė: "Po valla, Kosova edhe kėta qė e kanė njohur i kanė shkelė normat ndėrkombėtare". Ēfarė fiton Serbia me kėtė? Kurrgjė. Tekefundit, edhe Rezoluta 1244 e ka ndaluar pavarėsinė. Ajo e sheh Kosovėn si pjesė integrale tė Serbisė. Kjo rezolutė ėshtė nė fuqi, dhe ne, duke e shpallur pavarėsinė, e kemi shkelur. Por, nuk e shkelėm vetėm ne, e shkeli edhe SHBA-ja, Anglia, Franca, e shkelėn 47 shtete, prej tyre 40 serioze dhe shumė tė fuqishme. Ata e shkelėn me vetėdije. Na pranuan sepse e panė se pėrpjekja pėr t`i bėrė lėshime Rusisė dhe Serbisė ėshtė e kotė. Tash, kėta miqtė ndėrkombėtarė, e qė unė i dua fort, e kanė parė qė Rambujea ka qenė gabim, por nuk mund ta pranojnė. Mungesa e datės sė referendumit nė marrėveshjen e Rambujesė ka qenė gabim fatal. Nuk i bėhen lėshime njė regjimi kriminal, dhe fatkeqėsisht nė Serbi ende kemi regjim kriminal. Tadiqi po mundohet tė jetė demokratik, mirėpo pėr tė kuptuar se sa demokratik ėshtė njė politikan nė serbi, duhet ta pyesėsh pėr Kosovėn. Pėrgjigjja e tij tė tregon sa ėshtė demokratik. Nė pozitėn ēfarė ėshtė Kosova, ēdo e drejtė demokratike ia mundėson pavarėsinė, dhe tash nuk mund t`i thuhet demokrat njė politikani i cili nuk e pranon pavarėsinė e Kosovės. Ēfarė tė drejte ndėrkombėtare kėrkon Serbia. Kėtė tė drejtė ata e kanė dhunuar duke na pushtuar e duke na mbajtur tė pushtuar me dhunė. E kanė la nė gjak Kosovėn e tash kėrkojnė tė drejtė ndėrkombėtare...



    “Kosova Sot”: Pse iu bėn kompromise Serbisė?


    ADEM DEMAĒI: Bashkėsia ndėrkombėtare shpesh bėn kėso gabimesh. Me kriminelėt qė janė nė pushtet nuk bėn tė sillesh si tė ishin demokratė. Kėshtu ndodhi me Sadam Hysenin, me Slobodan Milosheviqin, me talebanėt. Ndėrkombėtarėt nuk ndėrmorėn masa tė menjėhershme, duke u munduar tė bėnin marrėveshje me ta. Krejt vonė u detyruan tė merrnin masa kundėr Slobodanit, kundėr Sadamit, kundėr talebanėve...Nė momentin e fundit, kur ia kanė vėnė lakun Sadam Hysenit pėr me e varė, unė e kam pa atė emision, ai i ka bėrė tė fala Sheshelit, i cili pret tė dėnohet nė Hagė pėr krimet mė monstruoze qė ka bėrė nė Kroaci, nė Bosnjė e Kosovė. Kush e bėri tė mundur qė tė funksiononte ky rrjet kriminelėsh? Mosreagimi me kohė i amerikanėve dhe i shteteve tė tjera demokratike. Fatkeqėsia ėshtė se pėr vonesat dhe gabimet qė i bėjnė kėta vuajnė njerėz tė pafajshėm. Edhe SHBA-ja ka gabime, mirėpo ne si njerėz qė e duam Amerikėn nuk i shohim kėto gabime. Edhe unė e dua Amerikėn, por nuk do tė thotė kjo se duhet t`ua fal gabimet ose tė shti kokėn nė zall pėr mos me i pa gabimet e tyre. SHBA-ja e di se po punon pėr demokratizimin e botės, por jo gjithmonė po ia qėllon. Ndonjėherė ėshtė mirė me na vetė edhe neve tė vegjėlve nga diēka-diēka...


    “Kosova Sot”: A mund tė shtrihet autoriteti kosovar nė veri?


    ADEM DEMAĒI: Veriu do tė jetė problem, pėrderisa ekziston kjo politikė ndėrkombėtare. Krejt problemi i veriut ėshtė problem politik qė nuk bėhet nga populli, por nga politika. Po tė pyeten pa u rrezikuar qytetarėt serbė nė Serbi, jam i bindur se janė tė lodhur nga Kosova. Mirėpo, politikanėt i fshehin kėto sende. E keqja ėshtė se edhe kėtė faturė do ta paguajnė qytetarėt. Amerika dhe perėndimorėt ia kanė mundėsuar Serbisė tė prodhojė e tė eksportojė prapė armė. Nuk mund t`i lejohet njė gjė e tillė njė shteti gjenocidial. Kėtė ia mundėsuan miqtė tanė amerikanė. Atyre u mundėsojnė tė krijojnė armė, pėrderisa ne mundohen tė na ēarmatosin deri nė fund. Nė vend se tė ēarmatoset agresori, u ēarmatosėm ne.


    TENTATIVA PĖR DEFAKTORIZIMIN E SHQIPTARĖVE


    “Kosova Sot”: Z. Demaēi, a ka identitet kosovar?


    ADEM DEMAĒI: Edhe kėtu bashkėsia ndėrkombėtare, pėr shkak tė interesave tė veta, pėr hatėr tė grekėve, tė maqedonasve dhe tė kombeve tė tjera ballkanike, po tenton qė ta defaktorizojė elementin shqiptar. Faktikisht, nėse do tė duhej njė drejtėsi demokratike, shqiptarėve do t`u duhej tė bashkoheshin, edhe pse jemi vonuar tash qė ta krijojmė shtetin e pėrbashkėt. Nė rregull, nuk bėhet ajo punė. Pse po mundohen tash qė njė popull i cili ėshtė kristalizuar nė identitetin e vet ta ndryshojnė. Vonė ėshtė tė na bėjnė kosovarė. Vonė ėshtė qė dikush tė na bėjė ta duam atė flamur me yje qė na e kanė bėrė. Nuk e ke asnjė shqiptar, tė cilit, kur e sheh atė flamur, i bėn zemra vėrr. S`ka kurrgjė shqiptare ai flamur. Nėse do tė bėhej ndonjė flamur qė ka diēka kombėtare, njerėzit ndoshta do ta pranonin, por kėta me ka krejt e kanė ndryshuar. E kanė bėrė me qėllim qė ta krijojnė njė identitet tė rrejshėm. Ka njerėz, tė cilėt janė tė gatshėm qė pėr interesa tė ngushta e tė pėrkohshme tė hyjnė nė kėto pazare, por jo populli. Ne kemi pėrjetuar me dhjetėra okupime, kemi kaluar me qindra e mijėra vjet nėn okupime dhe nuk kemi ndryshuar identitetin tonė. Sot, kur teknologjia ėshtė zhvilluar kaq shumė, tė mundohesh ta bėsh budallė njė popull, duke u munduar qė t`i tregosh se nuk je shqiptar, por kosovar, ėshtė maja e budallakisė. Ky popull i ka rrėnjėt kėtu dhe nuk mund tė shkulen. Edhe kjo ėshtė humbje kohe, dhe me kohė do tė dėshtojė. Edhe pėr kėtė do tė paguajmė ne. Do tė na dalin keqkuptime me miqtė tanė, tė cilėt na duan, por nuk po mund tė na kuptojnė...


    PUSHTETIN ENDE E KANĖ NDĖRKOMBĖTARĖT


    “Kosova Sot”: A ka Kosova opozitė?


    ADEM DEMAĒI: Nė Kosovė nuk janė kristalizuar strukturat politike, sepse pushtetin nuk e ka politika kosovare, por ndėrkombėtarėt. Edhe pse na thonė se janė vetėm kėshilltarė, kėta miqtė tanė, kur vjen puna pėr vendime, i marrin shpesh vetė. Vetėm kur ta marrim vetė pushtetin, mund tė themi se kemi pozitė dhe opozitė. Nė kėtė kohė, kur nuk e kemi pushtetin, ne vetėm luajmė pėr poste. Pėr kėto poste edhe e luajmė rolin e pozitės dhe opozitės. Derisa ka struktura tė Serbisė nė Kosovė, derisa numrat tanė tė telefonit mund tė na pėrgjohen nga Serbia, pėrderisa kemi armatėn e huaj kėtu, gjyqtarėt e huaj, edhe pushtetin nuk e kemi tonin. Kėto mekanizma e bėjnė pushtetin. Kėto janė faza kalimtare kur ne po luajmė. Ėshtė sikur kur fėmijėt luajnė nuse. E marrin njė vajzė tė vogėl ia vendosin njė lloj si duvaku, vijnė tė tjerėt e marrin. Mandej u del diēka tjetėr edhe e prishin dasmėn, harrojnė se ishin duke luajtur.


    “Kosova Sot”: Ta relaksojmė pak bisedėn. I dimė raportet me Albin Kurtin dhe vlerėsimin tuaj pėr tė. Po mundohem tė nxjerr diēka tjetėr. A e keni kritikuar ndonjėherė Albin Kurtin, ose a keni kėrkuar nga ai qė tė hyjė nė politikė?


    ADEM DEMAĒI: Nuk ka kėrkuar qė ai tė hyjė nė politikė, sepse ai di mjaft dhe i di pozicionet e tij. Nuk i kemi raportet qė Albin Kurti tė vijė dhe tė mė pyesė. Po tė vijė tė mė pyet, unė e di ēka i them. Ai e ka njė ide, e cila ėshtė e vėrtetė. Pa vetėvendosje tė popullit, nuk mund tė zgjidhet problemi i Kosovės. Vetėm kur ky popull tė vendosė pėr fatin e vet, vetėm atėherė do tė zgjidhet problemi. Ajo ditė do tė vijė. Unė nuk mund ta kritikoj Albinin, derisa shumė pika qė ne i diskutuam janė nė pėrputhje me qėndrimet e Albinit. Ai kritikon me argumente pakon e Ahtisarit.


    “Kosova Sot”: Megjithatė, bacė, u solidarizove pak me pakon dhe me politikėn aktuale, gjė qė Albini s’e bėn?


    ADEM DEMAĒI: Unė ta shpjegova se pse jam solidarizuar me kėta politikanė dhe me kėtė politikė. Unė nuk kam guxuar qė as formalisht tė mbes kundėrshtar i kėsaj kthese, kur alamet shtete, si SHBA-ja e tė tjera, e shkelėn Rezolutėn 1244. E shkelėn projektin pėr pajtimin me Serbinė dhe Rusinė dhe e hapėn njė rrugė tjetėrfare. Unė nuk kam mundur qė tė mbes vetėm duke kritikuar. Me gjithė tė kėqijat qė i kritikuam, gjėrat po ecin. Ėshtė ligj i natyrės qė proceset tė ecin, por Serbia dhe disa tė tjerė po mundohen ta ndalin kėtė ligj. Ėshtė e pamundur ta pengosh vetėvendosjen e njė populli. Mund tė vonohet, por jo tė pengohet. Populli shqiptar ėshtė vonuar shumė, por sot kemi pozitė mė tė mirė sesa e kemi pasur. Ligji i jetės ėshtė mė i fortė sesa ligjet e njerėzve. Po tė mos ekzistonte ligji i jetės, i cili i lėviz proceset, shoqėritė do tė mbeteshin skllavopronare. Ėshtė ky ligj, andaj jeta shkon vetėm pėrpara e jeta e njerėzve pėrmirėsohet...


    tetor 2008

    Intervistoi: A. AHMETI
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  2. #62
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Baci bėrthamor

    Nėse situata e tashme vlerėsohet si duhet dhe nėse populli i Kosovės ėshtė duke i pėrcjellė qėllimet djallėzore, tė cilat Rusia me trysninė dhe shantazhet e veta po ia bėn Evropės, atėherė tė gjithė duhet tė dalin nė demonstratėn e sė mėrkurės. Gjashtė pikat e Sekretarit tė Pėrgjithshėm tė OKB-sė, Ban Ki-Moon, janė pėrpjekje pėr ta kthyer edhe njė herė Kosovėn nėn dominimin e Serbisė.

    Pėr Express Flet Adem Demaēi.

    Nga Jeton Musliu

    Pret qė nė demonstratėn e sė mėrkurės tė dalin mė shumė se gjashtė pėr qind e shqiptarėve tė Kosovės, sa kanė luftuar me armė nė dorė. Ai tregon se pėrmes kėtyre gjashtė pikave, janė dy arsye pėrse Evropa do t’i bėjė koncesione Serbisė. Ēfarė propozon qė liderėt e vendit t’i thonė Daniel Friedit dhe amerikanėve dhe si i vlerėson spekulimet pėr mundėsi dorėheqjeje tė kryeministrit Hashim Thaēi, nėse duhet patjetėr tė nėnshkruhen kėto gjashtė pika. Adem Demaēi flet pėr Express.

    Express: Si i shpjegoni ju kėto gjashtė pika. Ēfarė janė?

    Adem Demaēi: Kėto gjashtė pika janė pėrpjekje pėr ta kthyer edhe njė herė Kosovėn nėn dominimin e Serbisė, pėr t’ia bėrė qejfin Serbisė me shpresė se do tė mund t’i bindin tė ndahen nga Rusia e t’i bashkohen NATO-s dhe BE-sė. Krejt kėto ryshfete korruptive qė po mundohet Evropa t’ia bėjė Serbisė, duhet qė faturėn t’ia paguajnė shqiptarėt. Sikur mė 1878, sikur mė 1939 apo 1945, pėrsėritet historia qė gjithmonė ne duhet t’ia paguajmė faturat Evropės, e cila po bėn tregti me fatin e njerėzve.

    Express: Pse po na pėrsėritet historia?

    Adem Demaēi: Po na pėrsėritet sepse jemi mė tė dobėtit dhe vrima e fundit e kavallit nė Evropė. Ata qė janė nė pushtet nė shtete evropiane, pavarėsisht se ne jemi evropianė dhe e duam Evropėn e popujt e tyre i kemi miq, ata qė udhėheqin qeveritė janė milionerė e miliarderė. Ata janė mėsuar tė bėjnė tregti dhe mania e tyre pėr tregti, ka kaluar qė kėtė ta bėjnė edhe me fatin e popujve. Pėrndryshe, ėshtė e pakuptueshme qė njė Serbi, e cila i bėri katėr lufta, e cila sulmoi Slloveninė, njėqind tė zeza nė Kroaci, bėri tragjedi tė paparė pas Luftės sė Dytė Botėrore nė Bosnje e Hercegovinė, e cila bėri gjithė kėto gjakderdhje e mizori nė Kosovė, nga ajo tė krijohet partner. Gjithė kėtyre gjakderdhjeve t’iu thuhet nė njė moment “Peace maker” (paqebėrės), tė organizohet konferenca e Daytonit, tė merret parasysh kėrkesa e Milosevicit qė ēėshtja e shqiptarėve tė mos jetė nė ato bisedime, kjo do tė thotė se Evropa me sjelljet e veta politike tė gabuara, faktikisht e krijoi njė kriminel, sikurse ishte Milosevici. Pastaj u desh tė pėrdorė forcėn e vet qė ta shtypė atė (Milosevicin).

    Express: Thatė se jemi tė dobėt, por a mos jemi edhe pak tė padijshėm?

    Adem Demaēi: Tė padijshėm po se po, sepse nuk jemi ne rastėsisht mė tė dobėtit. Krejt qendra ėshtė te dija. Sikur ta kishim ne vetėdijen kombėtare si duhet, ne do ta kishim situatėn tonė mė ndryshe. Por nuk e patėm as dijen e as vetėdijen, e nuk e patėm as organizimin si duhet, ne e pėsuam. Pas Luftės sė Dytė Botėrore mbetėm tė ndarė nė dy e mė shumė pjesė, pėr shkak tė mosdijes sonė. Enveri (Enver Hoxha) me kompani e vlerėsoi gabimisht situatėn politike, e bėri luftėn antifashiste, por u mashtrua nga komunistėt serbė dhe praktikisht e humbi Kosovėn.

    Express: Gjashtė pikat tash janė nė tavolinė. Ēfarė duhet bėrė?

    Adem Demaēi: Liderėt e Kosovės gjithashtu e bėnė njė vlerėsim tė gabuar kur shkuan nė konferencėn e Rambujesė, sepse atje ėshtė gabimi i tė gjitha kėtyre rrjedhave tė mėvonshme qė dolėn. Pastaj bėnė lėshime nė bisedimet me Ahtisarin, lėshime qė nuk i njeh praktika ndėrkombėtare, tė cilat praktikisht ia bėnė Serbisė. Edhe Serbia e Evropa filluan tė mendojnė nė mėnyrė jo tė drejtė pėr Kosovėn, se a janė kėta njerėz debilė apo idiotė, ēfarė janė kėta. Edhe ky hap i fundit qė ėshtė ndėrmarrė prej tyre, ėshtė thikė nė asht, prandaj edhe po kėrcejnė liderėt tanė dhe populli ynė. Prandaj, nuk ka mundėsi tė bėsh ndonjė mrekulli tė madhe, sepse ne i dorėzuam armėt. Ushtria jonė ēlirimtare e heroike, e cila luftoi me njė fuqi qė as bota nuk ka besuar tė jetė e tillė, i dorėzoi armėt, sepse prapė vlerėsoi se miqtė tanė do tė na shpėtojnė dhe s’do tė ketė nevojė tė qėndrojmė e tė kėrkojmė tė drejtat tona. Kurse Serbia dhe ēetnikėt nuk dinė asnjė forcė tjetėr, pėrveē forcės sė armėve. Sa u takon miqve tanė evropianė e amerikanė, tė cilėt na rekomandonin tė rrinim urtė se do ta rregullojnė kėtė punė, sikur ne tė mos ēoheshim nė kryengritje, do tė ishim sot me Serbinė. E si do ta rregullonin kėtė punė me njė autonomi substanciale. Ne e kuptuam atė dhe u ngrit populli nė kėmbė, por u ngrit njė pėrqindje e vogėl, nja pesė apo gjashtė pėr qind. Por tash ata duhet ta kuptojnė se kėtė liri ashtu siē ėshtė, e kontrolluar dhe e penguar, ky popull e kėrkoi. Nuk do tė jetė mė pesė apo gjashtė pėr qind, por njėzet apo tridhjetė pėr qind. Sepse ky popull megjithatė, nuk do ta japė lirinė e vet.

    Express: Ju mendoni se nė demonstratėn e sė mėrkurės do tė dalin mė shumė se gjashtė pėr qind?

    Adem Demaēi: Unė besoj se po. Nėse e vlerėsojnė situatėn si duhet dhe nėse populli ynė ėshtė duke pėrcjellė qėllimet djallėzore, tė cilat Rusia me trysninė dhe shantazhet e veta qė po ia bėn Evropės. Serbia thotė se pa Kosovėn nuk do tė hyjė as nė NATO, as nė BE. E, meqė nuk duan tė hyjnė, atėherė Evropa, e cila ka pėr qėllim qė gjithsesi ta fusė Serbinė nė NATO dhe BE, ėshtė e gatshme t’i shesė interesat e shqiptarėve ashtu siē po e bėn nė mėnyrėn mė flagrante, mė tė turpshme, e jodemokratike.

    Express: Si do tė pėrfundojė gjashtėpikshi?

    Adem Demaēi: Nuk ėshtė shumė e mundur tė vlerėsohet kjo situatė. Kam shpresė tė madhe qė i kemi dy gjėra qė deri mė tash nuk i patėm. E kemi unitetin e tė gjithė spektrit politik, pavarėsisht se shtyhen ndėrmjet veti, ata e kanė kuptuar se ēfarė po i pėrgatitet Kosovės. Tė gjithė janė unikė dhe janė kundėr kėtyre 6 pikave, e tė gjithė janė kundėr qė Kosova tė shndėrrohet nė njė Bosnjė, qė Kosovės t’i bėhet njė Republika Srpska, qė serbėt t’i hyjnė Kosovės pėrbrenda. Ata nuk do tė ndalen me kaq. Ata do tė kėrkojnė ta bėjnė kėtė edhe nė Ēagllavicė, apo enklavat e tjera, tė cilat i bėnė me lėshimet e shqiptarėve, e kjo do tė bėhet njė ferr i vėrtetė pėr shqiptarė. Shpresoj qė ky unitet nuk do tė shpartallohet pėr interesa tė ngushta, edhe pse po i dėgjoj disa qė po thonė se jo ėshtė vonė, si shoqi i Vetonit (Veton Surroit). E ai (Veton Surroi) ėshtė njė prej atyre qė ka luftuar mė sė shumti qė tė nėnshkruhet Marrėveshja e Rambujesė, e cila na futi nė fund tė pusit, apo disa qė thonė se, duhet tė bėhen zgjedhje tė reja, nė kėtė kohė kur atdheu, kombi ėshtė nė rrezik. Interesat personale ēfarėdo qofshin, lihen mėnjanė. Interesi kombėtar dhe i atdheut ėshtė mbi tė gjitha dhe para tė gjithave. Ata qė e duan tė kundėrtėn, besoj se janė pakėsuar shumė. E dyta ėshtė qė faktori i njohjes nga ana e 52 shteteve qė nuk ėshtė pak dhe nga shtete mė tė rėndėsishme qė i ka bota, tė cilat janė mė tė zhvilluarat, afėr nesh, e dinė ēfarė do tė thotė rėndėsia e Kosovės nė kėtė hapėsirė dhe kėtė kohė, ėshtė faktori tjetėr i rėndėsishėm. Kam shpresė tė madhe se do ta detyrojnė Evropėn ta rishikojė pozicionin e vet, qė tė ndėrpresė tash e tutje lėshimet pa parim e tė turpshme qė ėshtė duka ia bėrė Serbisė.

    Express: Daniel Fried ėshtė nė Kosovė. Do tė zgjidhet kjo situatė?

    Adem Demaēi: Amerikanėt janė nė mes tė dy zjarreve. Ata kritikohen nga Evropa se janė arsyeja pėrse shqiptarėt nuk po e pranojnė kėtė marrėveshje, ēka nuk ėshtė e vėrtetė. Amerikanėve duhet t’iu thuhet se ne ju kemi miq; sikurse edhe Evropėn qė e kemi, pasi popujt e Evropės janė me ne, por jo disa nga ato shtete qė i shikojnė hesapet me para e me profit, pasi gati 12-13 miliardė euro Serbia ua ka borxh shteteve mė tė rėndėsishme evropiane. Ata janė tė interesuar qė ato borxhe t’iu kthehen dhe prandaj nuk duan tė bėjnė presion tė madh mbi Serbinė nga frika se mos nuk do tė mund t’ua kthejė borxhin. Ky ėshtė shkaku qė Italia, Franca apo ato tė tjerat, mundohen ta shpėtojnė Serbinė nga njė agresor i paparė qė u shfaq.

    Express: Pra, ardhja e Daniel Friedit ...?

    Adem Demaēi: Ėshtė mirė dhe t’i thuhet, zotėri ne pėr lirinė e Amerikės jemi tė gatshėm tė vdesim, edhe nėse ju rrezikoheni, jemi tė gatshėm tė vdesim pėr ju, por lirinė tonė e duam mė shumė se ēdo gjė tjetėr. Pa liri jeta s’ka kuptim. Ju si amerikanė qė e doni aq shumė lirinė, mund tė na kuptoni ne se kemi tė drejtė legjitime t’i mbrojmė interesat tona, sepse edhe ata tė tjerėt po i mbrojnė interesat e veta. Vetėm ne deri mė tash nė histori hoqėm pėr interesat e dikujt tjetėr. Ka ardhur koha qė t’i japim fund se nuk jemi mė ai popull kalama qė mashtroheshim me disa thėrrime apo ēokollata.

    Express: Ka spekulime se kryeministri ka paralajmėruar dorėheqjen, nė qoftė se patjetėr i kėrkohet nėnshkrimi i kėtyre gjashtė pikave. Ju si mendoni?

    Adem Demaēi: Nuk do tė ishte hap i mirė nga ne qė t’ia kėrkojmė dorėheqjen, e nuk ėshtė hap i mirė edhe propozimi i disave pėr zgjedhje tė reja. Por ėshtė hap shumė i mirė qė ai iu ka thėnė miqve tanė se ‘nėse mendoni se pėr karrige e pėr post e karrierė i shes interesat e popullit tim, mashtroheni. Jam i gatshėm tė jap dorėheqje’. Ky ishte njė qėndrim i tij shumė burrnor dhe i mirė, qė thėnė tė drejtėn mua mė ka habitur. Sepse kėta zotėrinjtė mė sė shumti bėjnė presion qė ‘shikoni, nėse nuk dėgjoni ne mund t’ju shkarkojmė’, sepse i kanė disa autorizime atje, por nėse ti ju thua nė fillim se, ‘e llogaris shkarkimin, mirėpo mos prit se unė do t’i shes interesat’, kjo ėshtė edhe njė hap shumė i rėndėsishėm qė populli ynė tė vetėdijesohet edhe mė shumė dhe qė miqtė tanė ta kuptojnė se nuk ėshtė e moralshme e demokratike tė tallen me fatin e njė populli tė vogėl, si shqiptarėt, tė cilėt gjithmonė u flijuan pėr interesa tė Evropės, qė nga koha e Skėnderbeut e kėtej. Por Evropa asnjėherė nuk na dha kundėrvlerėn qė e kemi merituar. Sot ėshtė koha qė deri diku ajo t’i pėrmirėsojė gabimet e veta.

    Express: Ju, a do tė merrni pjesė nė demonstratėn e sė mėrkurės?

    Adem Demaēi: Patjetėr, patjetėr qė do tė jem aty.

    18/11/2008

  3. #63
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Romani “Gjarpinjtė…” e Demaēit mbushin 50 vjetPublikuar mė datė 2008-11-21 01:33:18
    Shkruan: Minire Berisha

    Lidhja e Shkrimtarėve e Kosovės kremtoi 50 vjetorin e botimit tė romanit “Gjarpinjtė e gjakut” tė shkrimtarit, intelektualit dhe patriotit Adem Demaēi. “Letėrsia ime ka qenė dhe ka mbete thellėsisht politike, por jo e shkruar nė mėnyrė politike, por nė mėnyrė artistike”, ka thėnė shkrimtari dhe veprimtari Adem Demaēi, me rastin e shėnimit tė 50 vjetorit tė botimit tė romanit tė tij “Gjarpinjtė e gjakut”. Ky manifestim ėshtė mbajt tė mėrkurėn nė mbrėmje nė hotel Victory, nė organizim tė Lidhjes sė Shkrimtarėve dhe kėto fjalė Demaēi i tha pas disa polemikave ndėrmjet disa tė pranishmėve qė thoshin se romani i Bacit ka qenė politik, e tė tjerėt qė thoshin se ai ka qenė artistik. “Politika ka qenė ajo qė me ka shtyrė qė tė merrem me letėrsi, sepse ishte e pamundur qė idetė e mia politike t’i plasoj ndryshe nė turmat shqiptare pėrveē nėse duke ia mbėshtjellė me njėfarė sheqeri”, ėshtė shprehur Demaēi, i cili para njė kohė ka qenė edhe kryetar i Lidhjes sė Shkrimtarėve. Ai shtoi se idetė e tij politike i ka shndėrruar nė ndjenja dhe kėtu, sipas tij, qėndron arti. “Ata qė e kanė lexuar Hegelin e dinė kėtė.



    Detyra e artit ėshtė tė shndėrrohet nė ndjenja”, ka thėnė Demaēi, ku kohė pas kohe, tė pranishmit duartrokisnin. Pėr romanin “Gjarprinjėt e gjakut” tė Demaēit referuan Kadrush Radogoshi, kryetar i LSHK-sė, Abdullah Konushevci dhe Sabile Basha. Kryetari i LSHK-sė, Kadrush Radogoshi, foli pėr biografinė e Adem Demaēit, ku ndėr tė tjera ka thėnė se u lind mė 26 shkurt 1936 nė Prishtinė. “Adem Demaēi ishte veprimtar pėr kauzėn kombėtare nė kohėn e Jugosllavisė dhe luftonte pėr barazinė e Kosovės me Republikat e tjera tė Jugosllavisė. Pėr angazhimin e tij politik, Adem Demaēi vuajti 28 vjet me radhė nė burgjet e Jugosllavisė. Adem Demaēi udhėhoqi Kėshillin pėr tė Drejtat dhe Liritė e Njeriut (KMDLNJ) nga 1990 deri 1995”, ka thėnė ai, duke shtuar se nė vitin 1991 u nderua nga Parlamenti Evropian me Ēmimin Saharov. Gjatė periudhės 1998/1999, kur mbaheshin takimet nė Rambouillet pėr tė ardhmen e Kosovės, ai ishte zėdhėnės politik i UĒK-sė. Pėr disa vite ishte kryetar i Lidhjes sė Shkrimtarėve tė Kosovės.Nė vazhdim pjesėmarrėsit tjerė diskutuan pėr vlerat e veēanta dhe receptimin e kėsaj vepre letrare, e cila u persekutua po edhe u adhurua sė bashku me autorin. Ndėrkaq, disa fragmente nga romani u interpretuan nga aktori Nimon Muqaj. Nė kėtė pėrvjetor morėn pjesė shumė shkrimtarė, kritikė e studiues tė letėrsisė, intelektualė e artistė tė profileve tjera.Sponsor i kėtij manifestimi ishte pronari i Hotelit “Victory”, prof. dr. Bedri Selmani.

    Boks: Adem Demēi ka botuar kėto veprat letrare:
    “Gjarpinjtė e gjakut” (roman), Jeta e Re, 1958.
    “Gjarpinjtė e gjakut dhe novela tė tjera” (zgjedhje), Nju-Jork, 1983.
    “Gjarpinjtė e gjakut” (ribotim), “Zėri i Kosovės”, Zvicėr, 1984.
    “Gjarpinjtė e gjakut” (ribotim), “Lumi”, Lubjanė, 1984.
    “Gjarpinjtė e gjakut” (ribotim i kthyer nė gjuhėn letrare), “Buzuku”, Prishtinė, 1990.
    “Kur Zoti harron” (vėllim me tregime), Zėri i Rinisė, Prishtinė, 1990.
    “Libėr pėr Vet Mohimin” (roman), botoi autori, Prishtinė, 1994.
    “Libėr pėr Vet Mohimin” (ribotim), Rotanor Boksproduksjon AS, Skien Norėay, 1994.
    “La metamorfosi di Vet Mohim” (pėrkthyer nga Nermin Vlora Falaski), Romė, 1995.
    “Tung, vargu im”, “Rilindaj”, Prishtinė, 2002.
    “Heli dhe Mimoza”, botoi autori, Prishtinė, 2006.
    “Dashuria kuantike e Filanit”, “Infopress” & “Buzuku”, Prishtinė, 2007.
    “Alb Prometeu”, QNK “Arbnori”, Tiranė, 2008.
    Librat me intervista
    “Kosova flet vetė” (intervistoi M. Emėrllahu), “Zėri i Rinisė”, Prishtinė, 1990.
    “Njėzet e tetė vjet - as i gjallė, as i vdekur” (intevistoi M. Hanzhek), “Lumi”, Lubjanė, 1990.
    “Republika e Kosovės ėshtė shpallur nė zemrėn e popullit tim” (vėllim me intervista), “Zėri i Kosovės”, Zvicėr, 1990.
    “Dhjetė mijė ditė robėri” (intervistoi F. Radonēiq), Danas, Zagreb, 1990.
    “Kosova nė udhėkryq”, “Albanian Esperanto-Institut”, Tiranė, 2005
    VushtrriaPRESS
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  4. #64
    i/e regjistruar Maska e Preng Sherri
    Anėtarėsuar
    19-02-2007
    Postime
    1,274
    Llap mirė se erdhe nė forum serish sepse pa Ty ishte ēdo gjė e varfėr. Ata qė tė kishin larguar kanė bė mėkat t'madh por qė nuk janė tė vetėdijshėm!
    Mos u luhat por pėrpara!

  5. #65
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Citim Postuar mė parė nga Preng Sherri Lexo Postimin
    Llap mirė se erdhe nė forum serish sepse pa Ty ishte ēdo gjė e varfėr. Ata qė tė kishin larguar kanė bė mėkat t'madh por qė nuk janė tė vetėdijshėm!
    Mos u luhat por pėrpara!
    Preng te pershendes dhe te falenderoi per keto qe i thue.
    une meu luhat as me ju perkul kurr e per jet askujt perpos babait tim dhe zotit qe me kan siell ne ket bot
    sepse nuk jam i lindur as nuk e kam ne gjak as trashigimi
    nga te paret e mi ket
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  6. #66
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979



    Hapni dosjet, porosit Demaēi

    Nga Nebih Maxhuni & Artan Behrami mė 11.01.2009 nė ora 9:13

    Le tė hapen tė gjitha dosjet, menjėherė. Atyre qė sot janė nė pozita vendimmarrėse, sikur tė ishin patriotė tė vėrtetė, ndėrsa dihet qė kanė bashkėpunuar me okupatorin, nuk duhet t`iu lihet vend sot ku merren vendime. Jugosllavia ishte njė prej regjimeve mė shtypėse dhe mė tė egra qė kanė pėrjetuar shqiptarėt. Adem Demaēi i bashkohet debatit pėr komunizmin, nė Express.

    Ky ėshtė qėndrimi i njeriut qė ka vuajtur mė sė shumti dėnim me burg nė kohėn e ish-Jugosllavisė dhe Serbisė, Adem Demaēit. Aktivisti 73- vjeēar, pas debatit qė ka hapur gazeta Express pėr procesin e lustracionit tė periudhės sė komunizmit, thotė se mijėra shqiptarė janė vrarė, persekutuar, burgosur e dėbuar nga trojet e tyre me nėnshkrimin e Ali Shukriut, Fadil Hoxhės, Kolė Shirokės, Sinan Hasanit dhe pjesės sė nomenklaturės udhėheqėse tė komunistėve jugosllavė nga Kosova.

    Pėr mendimin e Demaēit, Jugosllavia qė nga vitet 1945 e deri mė 1990, pėr shqiptarėt ka qenė njėra ndėr regjimet shtypėse dhe mė tė egra.

    Gjithė ata qė kishin punuar dhe kontribuuar nė mbajtjen e atij regjimi, ai pa ndonjė hezitim i quan kolaboracionistė. Ata persona qė kanė qenė tė pėrfshirė nė atė regjim, e qė sot punojnė nė institucionet e Kosovės, thotė se duhet larguar menjėherė nga kėto pozita.

    Intervistėn e plotė me Adem Demaēin mund ta lexoni nė numrin e sotshėm.
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  7. #67
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Citim Postuar mė parė nga Llapi Lexo Postimin



    Hapni dosjet, porosit Demaēi

    Nga Nebih Maxhuni & Artan Behrami mė 11.01.2009 nė ora 9:13

    Le tė hapen tė gjitha dosjet, menjėherė. Atyre qė sot janė nė pozita vendimmarrėse, sikur tė ishin patriotė tė vėrtetė, ndėrsa dihet qė kanė bashkėpunuar me okupatorin, nuk duhet t`iu lihet vend sot ku merren vendime. Jugosllavia ishte njė prej regjimeve mė shtypėse dhe mė tė egra qė kanė pėrjetuar shqiptarėt. Adem Demaēi i bashkohet debatit pėr komunizmin, nė Express.

    Ky ėshtė qėndrimi i njeriut qė ka vuajtur mė sė shumti dėnim me burg nė kohėn e ish-Jugosllavisė dhe Serbisė, Adem Demaēit. Aktivisti 73- vjeēar, pas debatit qė ka hapur gazeta Express pėr procesin e lustracionit tė periudhės sė komunizmit, thotė se mijėra shqiptarė janė vrarė, persekutuar, burgosur e dėbuar nga trojet e tyre me nėnshkrimin e Ali Shukriut, Fadil Hoxhės, Kolė Shirokės, Sinan Hasanit dhe pjesės sė nomenklaturės udhėheqėse tė komunistėve jugosllavė nga Kosova.

    Pėr mendimin e Demaēit, Jugosllavia qė nga vitet 1945 e deri mė 1990, pėr shqiptarėt ka qenė njėra ndėr regjimet shtypėse dhe mė tė egra.

    Gjithė ata qė kishin punuar dhe kontribuuar nė mbajtjen e atij regjimi, ai pa ndonjė hezitim i quan kolaboracionistė. Ata persona qė kanė qenė tė pėrfshirė nė atė regjim, e qė sot punojnė nė institucionet e Kosovės, thotė se duhet larguar menjėherė nga kėto pozita.

    Intervistėn e plotė me Adem Demaēin mund ta lexoni nė numrin e sotshėm.

    Hapni dosjet, porosit Demaēi


    Nga Nebih Maxhuni & Artan Behrami mė 11.01.2009 nė ora 9:13

    Dosjet duhet tė hapen qysh sot. Ky ėshtė qėndrimi i njeriut qė ka vuajtur mė sė shumti dėnim me burg nė kohėn e ish-Jugosllavisė dhe Serbisė, Adem Demaēit. Aktivisti 73- vjeēar, pas debatit qė ka hapur gazeta Express pėr procesin e lustracionit tė periudhės sė komunizmit, thotė se mijėra shqiptarė janė vrarė, persekutuar, burgosur e dėbuar nga trojet e tyre me nėnshkrimin e Ali Shukriut, Fadil Hoxhės, Kolė Shirokės, Sinan Hasanit dhe pjesės sė nomenklaturės udhėheqėse tė komunistėve jugosllavė nga Kosova. Pėr mendimin e Demaēit, Jugosllavia qė nga vitet 1945 e deri mė 1990, pėr shqiptarėt ka qenė njėra ndėr regjimet shtypėse dhe mė tė egra. Gjithė ata qė kishin punuar dhe kontribuuar nė mbajtjen e atij regjimi, ai pa ndonjė hezitim i quan kolaboracionistė. Ata persona qė kanė qenė tė pėrfshirė nė atė regjim, e qė sot punojnė nė institucionet e Kosovės, thotė se duhet larguar menjėherė nga kėto pozita. Adem Demaēi flet nė Express pėr dosjet, pėr zyrtarė tė lartė nė ish-Jugosllavi qė tashmė i ka marrė vdekja, por edhe pėr disa qė ende janė gjallė.


    Express: A duhet tė hapen dosjet e komunizmit?

    Adem Demaēi: Sė pari njė gjė duhet ta dini qė dosjet janė nė Beograd, rastėsisht mund tė qėllojnė nė Kroaci dhe nė Slloveni, ndoshta edhe nė Maqedoni. Tashti, meqė Kroacia dhe Sllovenia kanė ndryshuar shumė, mund tė ndodhė qė tė na japin dosjet. Unė jam qė tė hapen tė gjitha dosjet.

    Express: Kur duhet tė ndodhė kjo?

    Adem Demaēi: Menjėherė, sepse nuk ka kohė pėr t`i lėnė. Ata njerėz ndoshta edhe kanė ndėrruar mendim, mirėpo ata njerėz njė dėnim duhet ta marrin pėr atė vasalitet dhe bashkėpunim me okupatorin, e ky do tė ishte dėnimi mė i madh i mundshėm. Dėnimet e tjera tė natyrave tė tjera penale pėr kėto gjėra nuk i shoh tė arsyeshme, sepse do tė krijohej njė situatė e pamundur! Ku tė gjenden sot dėshmitarėt, njerėzit etj. Kurse, kėta qė kanė mbetur gjallė, e qė sot janė nė pozita vendimmarrėse dhe ende pėrzihen nė politikė, e nė gjyqėsi, sikur tė ishin patriotė tė vėrtetė, ndėrsa dihet qė kanė bashkėpunuar me okupatorin, kėtyre njerėzve nuk duhet t`iu lihet vend ku merren vendime, sidomos aty ku ėshtė pushteti dhe ku luhet me fatin e kėtij populli.

    Express: Jugosllavia ka qenė e dėmshme apo e dobishme pėr shqiptarėt? A ishte okupatore e Kosovės?

    Adem Demaēi: Jugosllavia ka qenė njė prej regjimeve mė shtypėsve dhe mė tė egra qė kanė pėrjetuar shqiptarėt.

    Express: Si e shpjegoni qė sot nė Kosovė ka individė tė asaj kohe qė edhe sot janė nė krye tė institucioneve tė rėndėsishme?

    Adem Demaēi: (Qeshet). Unė e mbaj mend edhe kohėn e Jugosllavisė sė kralit, i kam 73 vjet e katėr muaj dhe e di ēfarė tė drejtash kanė pasur serbėt. E di sa kanė vuajtur shqiptarėt e shkretė, 90 pėr qind prej tyre. Kėshtu, prej asaj kohe ata njerėz janė bartur, disa kanė parė pak mė larg, disa janė mashtruar nga komunistėt, kanė hyrė nė regjimin e komunizmit. Shkoi komunizmi, ata iu pėrshtatėn situatės menjėherė. Komunistėt e kanė formuar Lidhjen Demokratike tė Kosovės – prej komunistėve ėshtė krijuar – urdhri ka ardhur nga Rrahman Morina. 25 a 30 ish-komunistė tė Jugosllavisė, qė kanė qenė tė Lidhjes Komuniste tė Kosovės, e kanė formuar LDK-nė, veē ia kanė hequr njė germė, e nuk ėshtė rastėsisht qė ėshtė bėrė Lidhje se edhe ajo ka qenė Lidhje, veē ia kanė hequr njė germė, K-nė e bėnė D. Prandaj, edhe na shkoi puna mbrapsht neve. Se, krejt kėta njerėz qė kanė qenė me Rugovėn, kanė qenė anėtarė me nga dhjetėra vjet, dikush i Komitetit, dikush i paraparė tė bėhet kryetar i Komitetit, dikush nė sigurime... Kėshtu qė kėtė e bėri tė mundur Serbia, meqenėse u dashke bėrė sistemi shumėpartiak. Nuk kishte tjetėr mundėsi. Kėta kanė qenė prokurorė, gjykatės - tė tillėt e kanė formuar LDK-nė, pėr kėtė patėm probleme. Sot kjo jargė qė po na zgjatet neve hala, ajo jargė po mundohet ta mbajė gjallė rugovizmin, manifestime pėr Tahir Zemėn, njė njeri qė ėshtė marrė me drogė, njeri qė ka qenė nė KOS-in e Serbisė, njė njeri qė i ka bėrė 100 tė zeza, pra, tė njėjtit mblidhen dhe mbajnė mbledhje nė Teatrin Kombėtar. Duan ta mbajnė vetveten, atyre s`iu kėrcet as pėr Rugovėn, as pėr Tahirin, po pėr veten e tyre.

    Express: Shumė nga ata njerėz, sot janė pjesė e Kuvendit, Prokurorisė, Policisė, gjykatave...?!

    Adem Demaēi: Unė them se ata qė kanė marrė pjesė nė krime konkrete, si p.sh. Hilmi Zhitia, pėr ta duhet tė hapen hetimet. Vetėm njė rast t’ua tregoj, pėr Zhitinė. Ai ka marrė pjesė nė pėrgatitjen e procesit kundėr vėllezėrve Lahaj nga Podujeva, vetėm qė ta komprometojė atė familje patriotike. Mė pas edhe e kanė vrarė Bajram Lahun, ndėrsa mė vonė e kanė montuar njė proces se gjoja dhe kanė akuzuar familjen se e kanė vrarė Bajramin. Kanė burgosur me gra e me fėmijė tė asaj familjeje dhe me kėtė rast kanė bėrė njė poshtėrsi qė nuk mbahet mend nė Kosovė. Pėr njerėz tė tillė, duhet tė hapen hetimet, sa ėshtė gjallė njėri nga ata vėllezėrit Lahaj, dhe ata njerėz tė marrin njė dėnim tė merituar dhe tė tregojnė se kush i ka organizuar, qysh janė organizuar, si ka ndodhur kjo punė, si ka qenė e mundur tė bėhet akuza monstruoze se gjoja baba vrau djalin e tyre, njė akuzė komprometuese. Falė dėshmitarėve tė vėrtete, falė qėndresės sė dajės Ramė, ai ka kėrkuar ekshumimin e kufomės qė tė konstatohet se si ėshtė vrarė. Kjo punė ka marrė njė pėrfundim tjetėr dhe ata janė liruar nga akuza, por kanė hequr shumė dhe njerėz tė tillė kanė bėrė njė frikėsim tė madh tė popullatės sė Llapit. Kėso rastesh mund tė ketė edhe nė rajone tė tjera. Ata kanė marrė pjesė nė gjykime, nė Prokurori dhe nganjėherė kam pėrshtypje se nuk ka pasur mundėsi qė tė na dėnojnė kėsisoj gjyqtarėt tanė, nuk e kanė pasur fjalėn e fundit, sepse mbi ta kanė qenė serbėt, tė cilėt prej zyrave i kanė dirigjuar kėto punė! Prandaj, sot duhet tė pastrohen tė gjitha institucionet e Kosovės nga kėta njerėz, definitivisht prej tė gjitha institucioneve qė kanė rėndėsi, ata duhet tė largohen.

    Express: Si duhet t’i trajtojmė kėta njerėz, si kolaboracionistė apo si?

    Adem Demaēi: Po njėsoj, sikur ata qė kanė bashkėpunuar me Italinė e me Gjermaninė, njėsoj duhet trajtuar edhe kėta. Dallimi ėshtė se kėtyre u ka zgjatur 50 vjet, me Turqinė 500 vjet, krejt kolaboracionistė kanė qenė, s`ki ēka ju thua tjetėr, s`di si ti quaj ndryshe. Vjen okupatori e tė hyn nė shtėpi, ta merr pushtetin e t`i bėhesh me ta, e e burgos popullin tėnd, vėllezėrit e tu, gra, fėmijė, s`ka kėtu kurrfarė diskutimesh. Edhe pse krejt kėto duhet tė kuptohen nė kontekstin e historisė. A ka qenė e domosdoshme qė dikush nga shqiptarėt tė pėrzihet nė ato punė, mendoj se ka qenė e domosdoshme, sepse ėshtė krijuar falė atyre viktimave antifashiste qė i kanė dhėnė shqiptarėt. Nuk ėshtė e vėrtetė se ne kemi qenė kolaboracionistė me italianė dhe gjermanė, jo, ne e kemi kuptuar me ardhjen e Italisė qė ishte njė okupim, por ishte okupim shumė mė i lehtė se okupimi serb qė shqiptarėve nuk u lejonte asnjė tė drejtė shkollimi, e as asgjė. Okupim mė i lehtė, ngase njė pjesė e popullit u mashtrua, nga ajo situatė e vėshtirė, erdhėn nė njė situatė pak mė tė mirė, menduam qė u bė pavarėsia, liria etj, etj. Krejt kėta qė kanė punuar me kėto regjime, kanė qenė kolaboracionistė, prandaj edhe Enveri, me kėta qė kanė punuar me Rusinė, me Serbinė, me Jugosllavinė, kanė qenė kolaboracionistė. Kėtu s`ka kurrfarė dyshimi se ēka ishin ata, mirėpo po them nė kontekstin historik.

    Express: A duhet tė dėnohen ata qė kanė bashkėpunuar me regjimin e Jugosllavisė?

    Adem Demaēi
    : Nuk jam pėr kurrfarė hakmarrjesh, meqė biologjikisht fajtorėt kryesorė kanė vdekur, si Ali Shukriu, Kolė Shiroka, disa tė tjerė si Sinan Hasani qė mė shumė ka qenė njė qyqan pa vlerė, sesa qė ka pasur ndonjė ndikim, edhe pse ishte nė poste tė larta. Ata qė ėshtė dashur tė marrin masa drastike kundėr tyre, qė tė mund tė kėnaqen, sepse atyre u kanė humbur baba, nėna, vėllau e tė tjerė, me nėnshkrimin e atyre qė kanė vdekur (Ali Shukriu, Fadil Hoxha, Kolė Shiroka, Sinan Hasani, etj), pėr ta ajo kohė mė nuk kthehet, ata njerėz mė nuk ringjallen. Tash problemi qėndron kėtu, ēfarė ka qenė ky bashkėpunim, natyra e bashkėpunimit, tjetėr ėshtė bashkėpunimi p.sh. qė kanė marrė pjesė nė luftė, ndėrsa edhe pas lufte kanė pasur pushtet tė bėjnė zi e terr, tė tėrėn duhet ta shikojmė nga prizmi i mbikėqyrjes strikte qė ka ekzistuar nga ana e Jugosllavisė dhe Serbisė. Krejt ato komitete, organizma qė janė marrė me ēėshtje delikate tė Sigurisė, tė Mbrojtjes, gjėrave tė tjera shoqėrore dhe politike lidhur me Kosovėn, janė kryesuar prej Serbisė, janė kontrolluar prej Serbisė. Kėta njerėz kanė qenė tė regjimit, kanė qenė mė shumė njerėz vasalė, por qė nuk kanė qenė njerėz qė nuk kanė formuar politikėn. Kanė hyrė nė kėtė politikė tė parėt, njė pjesė e tyre kanė besuar nė propagandėn e komunistėve. Kur tė inkuadrohesh, ėshtė problem tė dalėsh.

    Express: Megjithėkėtė, njė pjesė e kosovarėve kanė besuar nė atė ideologji?

    Adem Demaēi
    : Janė njė pjesė qė kanė besuar. Pjesa qė ka marrė pjesė nė aksionet e luftės antifashiste, u ka besuar se pas luftės do t`i zgjedhim problemet. Po nisem prej asaj qė ėshtė normale qė tė besohet. Nė vitet 1941-1943, kur ėshtė sajuar Jugosllavia politikisht, kur janė ndarė republikat, Kosova nuk ėshtė marrė parasysh askund. E kanė kuptuar qė krejt ato tregime, pėrralla, paskan qenė dallavere. Kėshtu, shqiptarėt kanė filluar tė vetėdijesohen dhe si reagim ndaj asaj mungese tė pjesėmarrjes sė Kosovės nė krijimin e Jugosllavisė si njė entitet nė vete, siē bėnė tė tjerat, si Mali i Zi , Bosnja, Maqedonia e tė tjera, e kemi njė konferencė antifashiste, tė Bujanit 1943 – 1944. Aty ėshtė nxjerrė njė rezolutė qė e kemi pasur si bazė, ku thuhet se shqiptarėt nė Kosovė janė pėrpjekur tė bashkohen me Shqipėrinė dhe se kanė tė drejtė nė vetėvendosje. Njė rezolutė qė ka paralajmėruar se pas mbarimit tė luftės shqiptarėt do ta kenė tė drejtėn e vetėvendosjes, atė qė sot po e kėrkon Lėvizja Vetėvendosja.

    Express: Pse atė kohė shqiptarėt nuk e realizuan tė drejtėn e vetėvendosjes. Ajo ishte e garantuar me Rezolutėn e Bujanit?

    Adem Demaēi : Pasi qė u thye Hitleri mė 1943 nė Stalingrad, komunistėt nuhatėn se janė duke fituar luftėn dhe do tė marrin pushtet. Me kėtė ata ndryshuan qėndrimet. Angazhuan Millovan Gjillasin, ndjesė mos pastė, se ėshtė treguar shumė i poshtėr ndaj shqiptarėve dhe disa tė tjerė, ishin urdhėruar qė tė merren me problemin e Kosovės. Ata i shkruan njė letėr Komitetit tė Kosovės, duke e shpallur tė pavlefshme Konferencėn e Bujanit, me arsyetimin se ishte mbajtur nė territorin e Shqipėrisė.
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  8. #68
    i/e regjistruar Maska e Arb
    Anėtarėsuar
    06-12-2002
    Vendndodhja
    Little Albania, NY
    Postime
    1,723
    Bashke me dosjet e atyre qe shfrytezuan sistemin cetnik kunder Shqiptareve, duhet hapur dosjet edhe per zagaret Enveriste, te cilet per disa dekada perdoren ideologjine e flliqte staliniste per te vrare Shqiptare.
    Talent wins games, but teamwork wins championships.
    Micheal Jordan

  9. #69
    Pasioni pėr shkencėn Maska e KILI MERTURI
    Anėtarėsuar
    23-01-2008
    Vendndodhja
    evropė
    Postime
    1,838
    Hapja e dosjeve ėshtė e domosdoshme.

    Me rėndėsi ėshtė qė tė hapen sa mė parė, derisa jetojnė njė numėr i atyre qė e kan pėrjetuar komunizmin nė kurrizin e tyre sidomos me burgje e malltretime nga mė tė ndryshmet.

    Gjithashtudosjet e atyre qė nė komunizem , ngirtnin zėrat kundėr atdhetarėve , e pastaj krijuan lėvizje "demokratike".

    Kili

    SHQIPĖRIA ETNIKE ĖSHTĖ GJAKU IM QĖ NUK FALET!
    Nė dreq tė mallkuar tė gjithė antishqiptarėt dhe tradhtarėt e kombit!

  10. #70
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979


    F I L O Z O F I A E J E T Ė S



    Shkruan: Adem Demaēi





    FILOZOFIA



    Tė shohim, kalimthi, Ēfarė kuptimi ka vetė fjala filozofi? “Filo“ nė greqishte ka kuptimin anues, dashamirė. Te ne edhe sot dėgjohen shprehjet grekofil, rusofil, anglofil. Kjo shprehje u mėveshet atyre qė i duan grekėt, rusėt, anglezėt, etj. Fjala prapė greke “solos“, ose Sofia, si i themi ne, ka kuptimin e dijes. Nė kombinim, del dashamirės i dijes. Pra, fjala filozofi, si e pėrdorim ne e shumė popuj tė tjerė tė botės, ka kuptimin e dashamirit tė dijes. Fjalė shumė e bukur dhe pėr t’u admiruar. Pra, ne jemi dashamirės tė dijes pėr jetėn. Disa mund tė pyesin: ē’i duhet filozofia gazetarit? Ky qėndrim e ky dyshim ėshtė kryekėput i pavend. Gazetaria ėshtė zanat intelektual dhe ka tė bėjė me jetėn, me botėn dhe me njerėzit si faktorėt mė tė rėndėsishėm tė planetit tonė. Pikėrisht pėr kėtė, pėr gazetarėt, njohja e filozofisė, njohja e njohjes, njohja e jetės, njohja e botės, njohja e zhvillimit tė shoqėrisė njerėzore, kanė rėndėsi thelbėsore. Nuk mjafton vetėm tė dish tė shkruash sipas rregullave tė thata tė gazetarisė. Shumė mė e rėndėsishme ėshtė se ēfarė veprimi ka shkrimi ynė, ēfarė porosie ka shkrimi ynė dhe si e sa mund t’u ndihmojė njerėzve shkrimi ynė. Ėshtė me rėndėsi thelbėsore qė shkrimet tona ta pėrparojnė, ta pėrsosin, ta hijeshojnė dhe ta bėjnė tė gėzueshme jetėn e njerėzimit.


    Ē’ĖSHTĖ JETA?


    Pėr jetėn ka shumė e shumė definicione. Por, pėr kėtė moment dhe nė bazė tė dijes qė kam tash, mė duket me vend ta them se, jeta ėshtė gjithēka qė shfaqet duke lindur, lulėzuar, zhvilluar, zgjeruar dhe zhdukur nė gjithėsinė tonė. Kjo qė thashė “gjithēka“ pėrbėhet prej faktorėve qė janė tė pandryshueshėm dhe prej faktorėve tė ndryshueshėm. Faktorė tė pandryshueshėm tė jetės nė gjithėsi janė KUNATET. Faktorė tė ndryshueshėm tė jetės nė gjithėsi janė tė gjitha gjėsendet, gjallesat e krijesat e panumėrta, me cilėsi e forma tė panumėrta, qė pėrbėhen nga atomet dhe molekulat. Pjesė pėrcjellėse e jetės janė edhe tė gjithė PROCESET e panumėrt qė pėrcjellin lėvizjen, zhvillimin, tej trajtimin e pėrsosjen e FAKTORĖVE tė ndryshueshėm tė jetės nė gjithėsi.


    Ē’JANĖ KUANTET?


    Kuantet janė grimca-valėt mė tė holla, mė tė vogla, mė tė imta dhe tė pandashme tė energji-informatave. Kur gjeniu njeri arriti tė zbėrthente atomin dhe tė lirohej nga robėria e materies qė mund tė konstatohet vetėm me anėn e pesė shqisave tė veta, atėherė ky njeri gjeni u gjet nė pjesėn e antimateries tė gjithėsisė. Kjo antimaterie pėrbėhet nga kuantet. Ekzistenca e kuanteve nuk mund tė provohet me anėn e pesė shqisave tė njeriut dhe as nuk mund tė maten e ndalohen me kurrfarė mjetesh a instrumentesh. Kuanti ėshtė FAKTOR i pandryshueshėm i gjithėsisė dhe i jetės.


    Ē’ĖSHTĖ FAKTORI?


    Ēfarėdo qė ekziston nė botėn materiale dhe jo materiale, nė botėn pėrmbajtėsore dhe jo pėrmbajtėsore e qė ėshtė nė gjendje tė luaj ēfarėdo roli, ėshtė faktor. Ka faktorė thelbėsorė dhe jothelbėsorė. Ka faktorė pozitivė e faktorė negativė. Ka faktorė tė pėrhershėm dhe faktorė tė pėrkohshėm, tė rėndėsishėm dhe mė pak tė rėndėsishėm. Pėr shembull kuantet janė faktorė tė pėrhershėm, tė pandryshueshėm dhe thelbėsorė. Gjithashtu lėvizja ose qarkullimi i kuanteve dhe i atomeve ėshtė e pėrhershme dhe me rėndėsi thelbėsore pėr jetėn dhe ekzistencėn nė gjithėsi. Zeroja, bie fjala ėshtė faktor jashtėzakonisht i rėndėsishėm nė matematikė. Zeroja qė simbolizon asgjė kur vihet pas numrit njė, kėtė njėsh e zmadhon pėr dhjetė herė. Kur e njėjta zero vihet pėrpara numrit njė, ajo e zvogėlon njėshin pėr dhjetė herė.


    Ē’ĖSHTĖ PROCESI?


    Proces ėshtė ndėrveprimi midis dy ose mė shumė faktorėve. Pėr shembull, kur nxehtėsia dhe ftohtėsia veprojnė mbi gurin ai ēahet. Si rrjedhim i kėtij procesi tė gjatė sot kemi shkretėtirat e mėdha nė Afrikė, nė Azi, nė Australi e gjetkė. Ftohtėsia e netėve ka bėrė qė shkrepat e shkėmbinjtė e maleve tė zhveshura, gjatė natės tė tkurren, kurse nxehtėsia pėrvėluese e ditės ka bėrė qė shkrepat e shkėmbinjtė tė bymehen. Nėn kėtė proces, dalėngadalė ka ardhur, nė fillim, deri te plasaritja, pastaj deri te ēarja, copėtimi e nė fund deri te grimcimi i plotė i shkėmbinjve dhe shndėrrimi i tyre nė zallė. Ose nxehja e hekurit nga thėngjilli i ndezur i cytur nga rrėsheku bėn qė ai tė skuqet dhe tė zbutet, ndėrsa goditjet e ēekanit tė farkėtarit pėrfundojnė procesin duke i dhėnė formėn e dėshiruar copės sė caktuar tė hekurit.

    Nė procesin e shndėrrimi tė hekurit tė butė nė ēelikun e fortė merr pjesė farkėtari ose metalurgu me dijen e vet, flaka, ose temperatura e larėt dhe karboni, ose siliciumi qė i shtohen hekurit tė butė. Procesi i shkrimit tė njė artikulli ose tė njė lajmi ėshtė shumė mė i ndėrlikuar dhe mė i rėndė. Kėtu janė nė ndėrveprim tė pėrbashkėt dija pėr tė shkruar lajme, si faktor i rėndėsishėm, lapsi dhe letra; ose dija pėr tė shkruar lajmė, makina e shkrimit dhe dija pėr ta pėrdorur makinėn e shkrimit dhe letra; ose dija pėr tė shkruar lajmė dhe kompjuteri e dija pėr tė punuar me kompjuter e etj. Kur pėrzihen kripa, ose sheqeri me ujin kemi tė bėjmė me procesin e shkrirjes. Kur akullin e fusim nė njė vend me temperaturė mė tė lartė se zeroja, ai fillon tė shkrihet dhe, atėherė kemi tė bėjmė me procesin shkrirjes. Kur ujin e vėmė nė njė temperaturė nėn zero, atėherė uji fillon e ngrihet dhe kėsaj here kemi tė bėjmė me procesin e ngrirjes. Vetė trupi i njeriut ėshtė njė tėrėsi procesesh. Pėr tė pasur njė proces duhen, mė sė paku, dy faktorė qė janė nė ndėrveprim me njėri-tjetrin.

    Pra, pėr tė pasur ne sot mėsim kėtu duhen minimum, dy faktorė: ju qė dėgjoni pėr tė mėsuar se si tė bėheni gazetarė sa mė tė mirė dhe unė qė po e luaj rolin e mėsuesit, me qėllim qė ju tė bėheni gazetarė sa mė tė mirė. Mirėpo, a mjafton qė ju vetėm tė dėgjoni dhe unė tė flas qė ju tė bėheni gazetarė tė dorės sė parė? Jo, nuk mjafton. Pėr tė arritur qėllimin tonė, ne, edhe mua edhe juve, na duhet edhe njė faktor jashtėzakonisht i rėndėsishėm. Na duhet, qė me tėrė forcėn, tė pėrqėndrojmė vėmendjen tonė nė procesin tonė tė mėsimit. Unė, nga ana ime, duhet t’i kushtoj vėmendje ligjėratės sime qė ajo tė jetė sa mė e kuptueshme, sa mė e thjeshtė, sa mė e drejtpėrdrejtė, por edhe sa mė pėrmbajtėsore. Kurse ju, nga ana juaj, duhet sa mė shumė tė pėrqėndroni vėmendjen dhe nė procesin e mėsimit tė jeni sa mė aktivė, nė mėnyrė qė sa mė shpejt ta pėrvetėsoni dijen time tė vogėl dhe pėrvojėn time tė vogėl. Nga tė gjitha mjetet me tė cilat ne shėrbehemi nė jetėn tonė mė e rėndėsishmja ėshtė MENDJA, ose si i thonė shpesh edhe intelekti.



    Ē’ĖSHTĖ MENDJA?


    Prapė me anėn e mendjes dinamike kemi zbuluar se mendja, ose intelekti, ėshtė njė rrjet i posaēėm energjetik e informatik ose kuantik me tė cilin ėshtė i pajisur vetėm njeriu. Me anėn e mendjes njeriu pėrjeton, nė mėnyrė subjektive, gjithėsinė e cila, gjithashtu, ėshtė njė tėrėsi e pafund energjetike e informatike ose kuantike. Njeriu, falė mendjes ose intelektit tė vet, pėrjeton gjithėsinė duke shfaqur mendimet, ndjenjat, dėshirat e synimet e veta.
    Mendimet, ndjenjat, dėshirat e synimet tona, pra, pėrjetimet tona subjektive tė gjithėsisė, as nuk shihen, as nuk preken, as nuk dėgjohen, as nuk shijohen, as nuk nuhaten. Pra, pesė shqisat tona janė tė pafuqishme qė tė depėrtojnė nė sferėn e mendimeve, ndjenjave, tė dėshirave tona, synimeve tona. Mendimet, ndjenjat e dėshirat tona as nuk mund tė kapen, as nuk mund tė maten, as nuk mund tė pėrcaktohen me kurrfarė mjetesh a instrumentesh as sot, as kurrė. Nga kjo del fare e qartė se mendimet, ndjenjat, dėshirat e synimet tona, janė jomateriale sepse edhe mendja jonė ėshtė jomateriale. Mirėpo, ėshtė shumė e qartė, gjithashtu, se edhe mendja jonė edhe mendimet, ndjenjat, dėshirat e synimet tona - ekzistojnė. Ekzistojnė, sepse veprimi i tyre pėrjetohet prore nė jetėn tonė tė pėrditshme. Mirėpo, zbulimet e reja shkencore provojnė se nuk mendon vetėm mendja, por mendon edhe ēdo qelizė e trupit tonė.


    VĖMENDJA


    Fjala “Vėmendje“ ėshtė njė fjalė e mrekullueshme e gjuhės sonė. Kjo, nėse e analizojmė mė hollėsisht, do tė thotė ta vėmė mendjen, ta vendosim mendjen, ta pėrqendrojmė mendjen tonė mbi njė gjė apo send, mbi njė problem, ose mbi njė ēėshtje. Kjo do tė thotė ta vėmė ose ta pėrqendrojmė mendjen tonė mbi ēfarėdo fenomeni, qoftė real, material pėrmbajtjesor, ose qoftė ai joreal, jo material dhe jo pėrmbajtjesor. Mė pak fjalė, vėmendje do tė thotė pėrqendrim i mendjes sonė nė ēfarėdo procesi nė tė cilin marrim pjesė, qoftė si pjesė aktive ose pasive e atij procesi. Nga tė gjitha qė njohim deri tash, vetėm mėndja e njeriut mund tė vihet ose tė pėrqendrohet mbi tė gjitha. Vetėm pėr njė moment, mendja e njeriut mund tė pėrshkojė gjithėsinė anė e pėrtej. Vetėm mendja e njeriut mund tė pėrshkojė edhe asgjėsinė anė e tej dhe, pėrsėri pa vėshtirėsi e pa u vonuar, t’i kthehet vetvetes. Ja tash, ne pasi menduam pėr tė gjitha, kthehemi dhe, me anė tė mendjes sonė, mendojmė pėr mendjen tonė. Vetėm mendja e njeriut mund tė mendojė pėr vetveten. Vetėm njeriu, nga tė gjitha krijesat e gjithėsisė e ka kėtė privilegj.

    Prandaj, le tė vėmė mendjen, le tė pėrqendrojmė mendjen fort nėse duam qė tė zbulojmė kush jemi, ēka jemi dhe pėrse jemi nė kėtė gjithėsi. Duke pasur kėtė parasysh, rėndėsia e vėmendjes, nė jetėn tonė, nė veprimet tona, nė mėsimet tona, ėshtė e jashtėzakonshme. Nė jetėn tonė tė pėrditshme, sa e sa herė na ka ndodhur qė edhe shqisat tona nuk na kanė ndihmuar nėse nuk e kemi pasur tė pėrqendruar mendjen tonė. Sa e sa herė na ka ndodhur qė nuk kemi vėrejtur njerėzit qė kanė kaluar krejt afėr nesh dhe mbi tė cilėt e kemi pasur tė drejtuar madje edhe shikimin. Kjo na ka ndodhur sepse mendjen e kemi pasur diku tjetėr. Po kėshtu na ka ndodhur edhe na ndodhė qė nuk kemi dėgjuar dhe nuk i dėgjojmė, as fjalėt qė na i kanė thėnė dhe qė na i thonė tė tjerėt, sepse mendjen e kemi pasur diku tjetėr. Kjo na ka ndodhur dhe na ndodhė edhe me fjalėt qė kemi lexuar e lexojmė nė jetėn tonė tė pėrditshme. Pėrse ? Pėr tė vetmen arsye se mendjen tonė e kemi pasur, ose e kemi diku tjetėr. Kjo, provon thėnien se njeriu, nė tė vėrtetė, ėshtė atje ku e ka mendjen.

    - Njeriu me vėmendje tė shpėrqėndruar edhe vetė ėshtė njeri i shpėrqėndruar.

    - Njeriu me vėmendje tė copėtuar edhe vetė ėshtė njeri i copėtuar.

    - Njeriu me vėmendje tė pėrciptė ėshtė edhe njeri i pėrciptė.

    - Njeriu me vėmendje tė plotė ėshtė edhe njeri i plotė.

    - Njeriu me vėmendje tė fortė ėshtė edhe njeri i fortė.

    Nė fund tė fundit, ēdo pėrjetim i njeriut ėshtė rezultat i cilėsisė sė vėmendjes sė vet. Nėse njeriu me tėrė vėmendjen e vet pėrjeton njė muzikė, ai edhe vetė shndėrrohet nė muzikė. Nėse njeriu me krejt vėmendjen e vet pėrjeton njė pamje tė bukur bregdetare ose malore, ai edhe vetė shndėrrohet nė bregdetin ose malin e bukur. Prandaj, le ta pėrqendrojmė mendjen tonė kėtu qė tė mund tė mėsojmė. Pėr rėndėsinė e jashtėzakonshme tė vėmendjes do tė bindeni gjatė mėsimeve tona, por edhe mė shumė do tė bindeni gjatė jetės e punės suaj gazetareske.


    Aq vėmendje sa do t’i kushtonin partnerit tuaj aq vėmendje do t’ju kushtojė ai juve. Sa mė shumė vėmendje qė do t’i kushtoni njė objekti, njė dukurie, ose ēfarėdo problemi qoftė, ai objekt, ajo dukuri, ose ai problem do tė vijė gjithnjė e mė tepėr duke u rritur, duke u zgjeruar dhe duke u thelluar para jush; ai do tė vijė duke shpalosur para jush pjesėt e veta pėrbėrėse deri te detalet e veta.Vėmendja e juaj e pėrqendruar rreth pikės sė interesimit tuaj do ta bėjė qė, rreth asaj pike, tė pėrqendrohet sasi gjithnjė e mė e madhe e energjisė suaj. Kjo do tė jetė energjia qė do tė ushqejė me forcė vullnetin tuaj dhe do tė shndėrrohet nė energji shtytėse, kurse kjo energji me anėn e synimit do tė transferohet nė forma tė shumta aksionesh tė cilat do tė ndihmojnė realizimin e dėshirave e qėllimeve tona. Nga pėrvoja juaj e deritashme, keni pasur mundėsi qė tė bindeni se kurdoherė qė keni pasur vėmendjen tuaj tė pėrqendruar nė punėn tuaj keni pasur dy pėrfitime tė mėdha. Nėse, me vėmendje keni lexuar njė libėr tė mirė, pėrmbajtja e tij ju ėshtė thadruar nė kujtesė dhe nė fund e keni ndier veten tė lumtur. Nėse, me vėmendje, keni dėgjuar ndonjė kėngė ose melodi tė bukur, ju e keni kapur menjėherė melodinė dhe e keni ndier veten tė gėzuar. Nėse, me vėmendje, keni dėgjuar ndonjė bisedė, fjalim ose intervistė interesante ju e keni ndier veten tė pasuruar, tė lehtėsuar dhe tė lumtur.

    Por, kur e kemi fjalėn pėr vėmendjen, rėndėsia e saj mė e madhe dhe pėrfitimi mė i madh prej saj ėshtė se me anėn e vėmendjes, jo vetėm qė thellohemi dhe njihemi mė sė miri me objektin mbi tė cilin jemi pėrqendruar, por me anėn e vėmendjes mbledhim edh energjinė e duhur pėr tė zgjidhur problemin. Sa mė e madhe qė tė jetė vėmendja e pėrqendruar aq me e madhe ka pėr tė qenė energjia e mbledhur. Sa mė e fortė qė tė jetė pėrqendruar vėmendja jonė, aq mė e fortė do tė jetė energjia e mbledhur. Sa mė e madhe dhe sa mė e fortė tė jetė vėmendja aq mė e madhe dhe aq mė e fortė do tė jetė energjia qė pėrmes synimit do tė transformohet nė aksione e procese qė do tė ndihmojnė sendėrtimin e dėshirave e tė qėllimeve tona. Tė marrim ndonjė shembull konkret. Nėse populli ynė do t’ia kushtonte vėmendjen e duhur diturisė do ta kishte diturinė; nėse do t’ia kushtonte vėmendjen e duhur lirisė, ai, qysh moti, do ta fitonte lirinė. Me kėtė shembull nuk mė shkon as mendja qė, pėr gjendjen qė jemi, ta fajėsoj popullin tonė. Jo, sepse ky, pėr kėtė nuk e ka as mė tė voglin faj. Dua vetėm tė them disa fjalė, pikėrisht, pėr tė sqaruar mė mirė arsyet pėrse populli ynė nuk i kushtoi vėmendjen e duhur diturisė e lirisė. Sepse i mungoi faktori i parė: d i j a .


    Ē’ĖSHTĖ DIJA?


    Edhe pėr dijen ka definicione tė panumėrt. Njė definicion, fort i pranuar, thotė se dija ėshtė aftėsia pėr tė parashikuar tė ardhmen. Por, nė bazė tė dijes qė disponoj nė kėtė moment mendoj se dija ėshtė njohja e thelbit ose esencės sė tė gjitha forcave, objekteve e fenomeneve qė na imponohen e qė na rrethojnė. Zgjerimi i njohurive varet nga prirjet e trashėguara pėrmes gjeneve dhe nga rrethi ku lindet, rritet e edukohet individi i caktuar. S’ka nevojė tė jemi shumė tė zgjuar pėr ta marrė me mend se me ēfarė njohurish e aftėsish mund tė pajiset njė fėmi i lindur me tė meta piko-fizike edhe nėse lindet nė njė rreth fort tė pėrparuar. Po ashtu, mund tė marrim me mend se, me ēfarė njohurish e aftėsish dhe me ēfarė dije mund tė pajiset edhe fėmiu mė i talentuar nėse lindet e rritet nė njė rreth tė prapambetur.
    Shumica dėrmuese e tė parėve tanė tė lashtė e mė pak tė lashtė, u lindėn dhe u rritėn nė rrethe tejet tė varfra e tė prapambetura. U lindėn e u rritėn nė rrethe tejet tė izoluara bjeshkatare, malore e fshatare. Izolimi i brendshėm ndėr ilirė e ndėr shqiptarė, ishte shumė i theksuar. Nga Historia dimė pėr fiset e shumta e pėr shtete e shumta ilire, tė shkapėrderdhura hapėsinore tė siujdhesės ilirike. Kėto ishin shtete tė vogla, tė prapambetura, tė varfra dhe, tė shumtėn e herės, pa marrėdhėnie tė ngushta me njėra-tjetrėn. Mund tė merret me mend se me ēfarė dije tė mangėt mund tė pajiseshin ilirėt qė lindeshin e rriteshin nė ato ambiente tė egra malore. Ne, nuk patėm asnjė qytet tė madh ilir, qoftė nė kontinent, qoftė nė Adriatik, ku do tė mblidheshin dijetarėt ilirė dhe ku do tė kultivonin dituritė ilire. Disa historianė kanė dėshirė qė tė mburren me disa qytete tė mėdha bregdetare tė dikurshme, nė trojet ilire. Mirėpo, e vėrteta ėshtė se ato qytete, nė kohėn e vet ishin nėn pushtetin grek, ose romak, kurse ilirėt ishin gjithsesi jashtė tyre. Nė ato qytete lulėzonin dituritė greke e romake, tė shumtėn, ilirėt mund tė ishin argatė, ose konsumatorė tė kėtyre diturive.

    Pėrndryshe, si tė shpjegohet e vėrteta se ne, nuk trashėguam kurrfarė shkrimesh, kurrfarė mbishkrimesh, kurrfarė shėnimesh pėr dituritė e lėvruara nga ana e tė pareve tanė tė lashtė? Ne dimė pėr tė parėt tanė nga shėnimet dhe shkrimet e tė tjerėve pėr ta. Pas pushtimit tė plotė tė Ilirisė e tė Arbėrisė, ne ruajtėm ekzistencėn tonė fizike, ne ruajtėm gjuhėn e mėvetėsinė tonė etnike e kombėtare, duke ikur e duke u vendosur bjeshkėve e maleve e duke zbritur, kur mundeshim, nė rrafshina. Gjatė krejt kohės sė robėrive tona, pushtuesit tanė, na rrėmbyen mbipunėn tonė, na e muarėn me dhunė mbiprodhimin tonė, na e pėrvetėsuan, me hile, mbivlerėn tonė. Por, mbi tė gjitha, na privuan nga dija. Sepse, dija ishte dhe ėshtė mė e rėndėsishmja nga tė gjitha.

    Mund tė merret me mend se me ēfarė dije e aftėsish mund tė pajiseshim ne, nė rrethanat e dominimit, diskriminimit e destruksionit tė huaj. Me kėtė dije shumė tė vogėl e me kėto aftėsi shumė tė kufizuara, ne, nuk qemė nė gjendje qė tė zbulonim esencėn e forcave, objekteve e dukurive qė na rrethonin e qė na imponoheshin. Prandaj edhe u pushtua Iliria, prandaj u pushtua Arbėria, prandaj edhe u copėtuan, nė gjashtė pjesė, tokat e mbetura shqiptare, sepse, pa dije s’ka vetėdije, pa vetėdije s’ka organizim, pa, organizim s’ka forcė as pėr t’u mbrojtur, as pėr t’u liruar as pėr tė ecur pėrpara. Dija ishte faktori i parė qė na mungonte qė tė mund tė mbroheshim nga pushtimet greke, romake, sllave, otomane e prapė sllave. Dija ėshtė faktori i parė qė po na mungon edhe sot, qė tė mund tė shndėrrohemi nė faktor tė respektueshėm nė hapėsirat e Evropės juglindore.

    Le tė sqarojmė edhe mė pėr sė afėrmi rolin e dijes. Dija e njeriut lind, rritet e zgjerohet duke mbledhur njohuri e informata gjithnjė e mė shumė pėr esencėn e tė gjitha forcave, objektive e dukurive qė na rrethojnė. Dija rritet e thellohet duke zbuluar sa mė shumė nga ato qė tashmė ekzistojnė nė rrethin tonė tė afėrt dhe tė largėt. Sa mė i varfėr dhe sa mė i prapambetur qė tė jetė rrethi ku lindet, rritet e edukohet njeriu, aq mė tė pakta janė forcat, objektet e dukuritė qė e rrethojnė. Dhe, sa mė tė pakta tė jenė forcat, objektet e dukuritė qė e rrethojnė, aq mė tė mangėta do tė jenė njohuritė e njeriut pėrkatės pėr jetėn. Dhe, sa mė tė pakta tė jenė njohuritė, aq mė e vogėl do tė jetė dija. Dhe sa mė e vogėl qė ėshtė dija, aq mė e vogėl ėshtė aftėsia ose zotėsia pėr tė zbuluar ose konsultuar esencėn e forcave, objekteve e tė dukurive qė na imponohen ose qė na rrethojnė. Dija e vogėl nuk mund tė thithė ose tė grumbullojė shumė informata e njohuri sepse nuk ka kapacitet pėr njė gjė tė tillė. Sikurse, bie fjala, njeriu qė di vetėm pesė germa tė alfabetit, ēfarė mund tė lexojė ai? Kur njeriu di vetėm njė gjuhė, gjuhėn e vet, ēfarė mund tė dijė ai pėr dijen qė akumulohet nė hapėsirat e gjuhėve tė tjera? Kur dija e vogėl vendnumėron, ajo, mė nė fund, stėrkeqet dhe prirjet pėr talentet e individėve shuhen. Dija e vogėl mjaftohet me sa mė pak informata e njohuri. I keni parė, injorantėt mė tė mėdhenj, mendojnė se janė mė tė menēurit e botės.

    Njeriu me dije tė vogėl, shqyrton objektet nė mėnyrė tė njėanshme sepse ai, nuk ka kapacitet pėr tė bėrė shqyrtimin e objekteve nė mėnyrė tė gjithanshme. Njeriu me dije tė vogėl, shqyrton dukuritė nė mėnyrė tė pėrciptė sepse ai, nuk ka kapacitet pėr t’i shqyrtuar ato nė mėnyrė tė thelluar. Njeriu me dije tė vogėl, shqyrton objektet e dukuritė nė mėnyrė formale sepse ai, nuk ka aftėsi pėr t’i shqyrtuar ato nė mėnyrė pėrmbajtėsore.
    Njeriu me dije tė vogėl, nuk ka zotėsi qė tė kridhet nė brendinė e forcave, objekteve e dukurive qė e rrethojnė dhe atje tė zbulojė kundėrthėniet e brendshme qė i vėnė nė lėvizje ato forca, objektet e dukuri. Nė kėtė mėnyrė njeriu me dije tė vogėl, vazhdimisht mashtrohet dhe humbet rrugėn nė kėrkim tė lirisė. Prandaj, njeriu me dije tė vogėl, prore mbetet objekt inferior i forcave qė e rrethojnė.

    Njeriu me dije tė vogėl, ėshtė porsi pėrēuesi i hollė i rrymės. Ai nuk e duron dot rrymėn e tensionit tė lartė. Nėse, megjithatė, do ta ngarkojmė me rrymė tė tensionit tė lartė, atėherė teli do tė digjet dhe procesi do tė dėshtojė. Prandaj, me punė tė pėrditshme, ngadalė, por nė mėnyrė kėmbėngulėse, le ta rrisim, le ta zgjerojmė dhe le ta thellojmė dijen tonė. Sot, populli ynė, me gjithė vėshtirėsitė e mėdha qė e rrethojnė, merr frymė lirisht dhe nuk ėshtė i vetmuar nė botė. Sot, falė dijes sė madhe, edhe bota ėshtė bėrė e vogėl. Sot, dija na afrohet nė ēdo hap. Duhet vetėm ta dimė rėndėsinė e dijes dhe duhet ta kemi plotėsisht tė qartė se dija e kufizuar ka si rrjedhim edhe vetėdijen e kufizuar.


    Ē’ĖSHTĖ VETĖDIJA?


    Vetėdija, ē’fjalė e mrekullueshme shqipe. Por kėtė fjalė nuk duhet ngatėrruar me atė fjalėn e thjeshtė tė pėrditshme kur kemi tė bėjmė me situatat kur njerėzit, pėr shkak se u bie tė fikėt, humbin vetėdijen. Ose, pasi qė kėndellen kthehet vetėdija. Nė pėrdorimin tonė kjo fjalė ka kuptimin e fjalės sė huaj koshiencė, ose edhe tė fjalės tjetėr shqipe ndėrgjegje. Vetėdija, pra ėshtė dija e pėrvetėsuar, dija e asimiluar, dija e metabolizuar. Nuk mjafton, pėr shembull, njeriu tė thotė se di qė shėndeti ėshtė themeli i lumturisė. Nėse njeriu, me mendjen e vet, me mėnyrėn e ushqimit tė vet dhe me sjelljet e vet e dėmton shėndetin e vet, ai, nė tė vėrtetė nuk e di se shėndeti ėshtė themeli i lumturisė. Nėse atė qė e thotė, nuk e zbaton nė jetė, atėherė kjo do tė thotė se ajo dije nuk ėshtė dije e pėrvetėsuar nga ai, por ėshtė dije jashtė vetes sė tij.

    Populli ynė e thotė bukur se po s’e pate shėndetin, ta kesh edhe krejt botėn nuk tė vlen asgjė. Mirėpo, po qe se kjo dije nuk pėrvetėsohet, por vetėm pėrfolėt e shkruhet, atėherė mbetet vetėm dijne e fjetur, pėr mė tepėr, mbetet dije e vdekur, e mbėshtjellur nė fjalė e nė letėr. Vetėm dija, tė cilėn njeriu e pėrdorė, vetėm dija tė cilėn njeriu e vė nė jetė,vetėm dija, tė cilėn njeriu e zbaton nė jetė, bėhet dije e tij, bėhet dije e gjallė. Nė shembullin tonė, vetėm ai qė nė tersi, i pėrmbahet dijes pėr ruajtjen, mbrojtjen e forcimin e shėndetit ėshtė shėndetėsisht i vetėdijshėm. Tė tjerėt qė pjesėrisht ose pėrgjysmė zbatojnė dijen pėr ruajtjen, mbrojtjen e forcimin e shėndetit, ata janė shėndetėsisht pjesėrisht ose pėrgjysmė tė vetėdijshėm.


    VETĖDIJA KOMBĖTARE


    Dija qė pėrvetėsohet e zbatohet nė frymėn e vėnies sė interesave kombėtare pėrpara e mbi interesat individuale, familjare, grupore, fisnore, krahinore, fetare, ideologjike a partiake, ėshtė vetėdija kombėtare.Kjo nėnkupton marrjen pėr sipėr dhe kryerjes sipas aftėsisė, tė ēdo detyre qė ėshtė bė funksion tė ruajtjes, mbrojtjes e forcimit kombit.Kombi ruhet mė sė miri duke frenuar dhe pamundėsuar lakmitė e ambiciet e padrejta tė kombeve tė kombeve tjera ndaj nesh, por njėkohėsisht edhe duke frenuar e pamundėsuar ambiciet e lakmitė tona tė padrejta ndaj kombeve tjera.

    Kombi mbrohet duke mbrojtur tė gjitha tė drejtat e ēdo bashkėkombėsi, por, pa dėmtuar tė drejtat e pjesėtarėve tė kombeve tjera. Kombi mbrohet duke qenė tė hapur pėr bashkėpunim me tė gjitha kombet liridashėse nė botė. Kombi mbrohet duke mbrojtur lirinė e kombeve tė kėrcėnuara e duke ndihmuar aktivisht lirimin e kombeve tė robėruara. Kombi forcohet duke rritur e zgjeruar dijen e duke ngritur vetėdijen shkencore, artistike e politike si forca tė domosdoshme organizuese. Kombi forcohet duke garantuar me kėmbėngulje lirinė e mendimit dinamik, lirinė e krijimit pėrparimtar dhe tė veprimit produktiv. Kombi forcohet duke identifikuar dhe neutralizuar mashtruesit, hilexhinjtė, manipulatorėt dhe kriminelėt e tė gjitha llojeve. Kombi forcohet duke e pėrsosur identitetin e veēoritė e vetė pozitive qė, duke ngritur cilėsinė e vet, tė pasurojė larushinė e tė forcojė bashkėpunimin dhe shkėmbimin ndėrkombėtar.


    VETĖDIJA DEMOKRATIKE


    Vetėdija demokratike ėshtė dija e pėrvetėsuar e cila pėrkrah ose i nėnshtrohet vullnetit tė shumicės sė qytetarėve pėr tė ushtruar pushtetin politik, ose pėr tė marrė vendime lidhur me interesin kolektiv. Pėrndryshe fjala DEMOKRACI vjen nga fjalėt greke “ demos “ qė do me thėnė popull dhe “ kation “ ose “kraci“ qė do tė thotė pushtet. Mėnyra mė efikase dhe mė e pėrhapur pėr shprehjen e vullnetit tė lirė tė qytetarėve janė zgjedhjet e lira. Si shembull pėr vetėdijen e lartė demokratike, ka mbetur e shkruar dhe pėrmendet shpesh sjellja me vetėdije tė plotė demokratike tė njė burrėshteti tė shtetit tė lashtė tė Athinės. Ky burrė ishte duke shkuar rrugės sė qytetit, papritmas i afrohet njė qytetar me rrasėn e votimit nė dorė dhe e lutė qė t’ia plotėsojė rrasėn e votimit sepse ai kishte pas qenė analfabet. Kur e pyet bujari se pėr kė pėrcaktohet qytetari i lirė, pa ditur se me kė kishte punė, qytetari i lirė i thotė qė tė shėnojė emrin e atij i cili pikėrisht, ishte kundėrshtari i bujarit qė plotėsonte rrasėn. Ai, buzėqeshi dhe ia plotėsoi rrasėn sipas dėshirės sė qytetarit analfabet. Ėshtė e ditur nga tė gjithė se historia e njerėzimit ėshtė plot periudha gjatė tė cilave, me anė e dhunės, pushtetin e tyre, shumicės sė popullit , ua kanė imponuar klasa, shtresa, grupe dhe individė tė ndryshėm. Kjo ka qenė dhe ėshtė e mundur pėr shkak tė kapacitetit tė vogėl tė dijes dhe pėr shkak tė shkallės sė ulėt tė vetėdijes sė qytetarėve. Mungesa e dijes dhe vetėdijes sė duhur ka si rrjedhim paaftėsinė organizuese tė qytetarėve pėr tė mbrojtur, ose pėr tė imponuar vullnetin e tyre politik.



    VETĖDIJA QYTETARE


    Pėr shkak se ishim pėr njė kohėt tepėr tė gjatė tė privuar nga dija e plotė dhe e vėrtetė edhe vetėdija jonė pėrparoi me ritme shumė tė ngadalėsuara. Prandaj, nė shumė drejtime, a i takon vetėdijes,jemi tė vonuar. Ende nuk e kemi arriture shkallėn e duhur tė vetėdijes kombėtare e ne na imponohet nevoja e krijimit tė vetėdijes qytetare. Populli ynė duke qenė kohė tė gjatė i shtypur, i ndjekur e nėn dyshim nga pushtues tė ndryshėm, e ka tė vėshtirė qė, sa ēel e mbyll sytė tė harrojė tė kaluarėn e vet tė hidhur dhe tė jetė i afėrt me pjesėtarė tė kombeve pushtuese qė na shtypėn me dhunė ose ndaj pjesėtarėve tė grupeve etnike qė nė disa raste tė vėshtira me veprimet e tyre muarėn anėn e pushtuesit.

    Nė Kosovė, bashkė me shumicėn dėrmuese shqiptare gjithmonė jetuan edhe pjesėtarė tė popujve pushtues si edhe pjesėtarė tė bashkėsive tjera etnike. Por, ajo bashkėjetesė, sidomos me popujt pushtues e shtypės, prore ishte e imponuar. Ende, aty kėtu, ka shqiptarė tė gjallė qė mbajnė mend zullumet otomane ndaj shqiptarėve. Edhe sot ka mbetur njė ftohtėsi ndaj pjesėtarėve tė bashkėsisė sė vigėl turke pėr shkak tė pėrvojės sė hidhur, me sjelljet e njė pjese tė vogėl tė tyre qė , nė tė kaluarėn e afėrt, pėr disa privilegje tė vogla, patėn marrė anėn e pushtuesve tanė.

    Sa i takon ftohtėsisė e dyshimit ndaj pakicės serbe ėshtė e tepėrt tė flitet. Regjimi serb me politikėn e vet kolonizuese njė numėr tė madh tė popullatės serbe e shndėrroi nė administratė tė drejtpėrdrejtė tė politikės sė vet. Shumė prej tyre ishin qytetarė tė privilegjuar dhe madje muarėn pjesė edhe nė krimet shfarosėse ndaj shqiptarėve ndaj shqiptarėve. Kjo ka bėrė sot bukur tė vėshtirė dallimin midis regjimit dhe popullatės sė thjeshtė serbe. Edhe disa grupe etnike mė tė vogla, pėr shkak tė dijes sė vogėl e tė vetėdijes sė ulėt, si njė numėr iu romėve pėr shembull, u njollosėn keq me qėndrimin e tyre tė turpshėm ndaj shqiptarėve nė situata tė vėshtira.

    Tė gjitha kėto janė pengesa serioze nė rrugėn e krijimit tė shpejtė tė vetėdijes qytetare. Mirėpo, edhe pse ngadalė, shqiptarėt po e kuptojnė se nga e kaluara mund tė jetohet dhe se nuk duhet tė lejojmė qė e kaluar tė na zėrė peng dhe tė na verbojė deri nė atė shkallė s atė mos shohim se e sotmja dhe e ardhmja, megjithatė janė fort mė tė rėndėsishme se e djeshmja e hidhur. Duhet ta pėrvetėsojmė dijen e vėrtetė se shpenzimi i energjisė duke u marrė me tė kaluarėn do tė thotė tė bjerrim energjinė tonė kot. Sepse, sado qė tė pėrpiqemi, ne nuk do tė mund ta ndryshojmė tė kaluarėn. Sepse energjia jonė ėshtė nė tė tashmen. Prandaj, duhet tė pėrqendrohemi nė tė tashmen dhe ta ndryshojmė nė kahe pozitive tė tashmen. Sepse, vetėm duke ndryshuar e ndėrtojmė tė tashmen, ne pėrgatisim tė ardhmen tonė mė tė mirė.

    Prandaj, porsa t’i hedhim themelet e shtetit tė Kosovės dhe porsa tė “ ngopemi “ me shqiptarizmin tonė , do ta kuptojmė se bashkėjetesa me tė gjithė pjesėtarėt e pakicave kombėtare dhe tė grupeve tjera etnike qė duan tė jetojnė me ne, nė barazi tė plotė qytetare, nuk ėshtė pengesė, por ėshtė pėrparėsi. Gjithnjė e mė tepėr, kriter pėr t;i vlerėsuar qytetarėt, nuk duhet tė jetė dhe nuk do tė jetė kush cilit komb, ose cilės bashkėsi etnike i takon, por kush, si e sa bėn pėr pėrparimin e gjithanshėm tė Kosovės.

    Vetėdija qytetarė ėshtė proces i gjatė, por i domosdoshėm nėse duam qė tyė lirohemi nga filozofia provincialiste e mbylljes ėn vetvete. Sepse, mbyllja nė vetvete ėshtė e keqja mė e madhe dhe gabimi mė i madh, si pėr individin si pėr kolektivet mė tė mėdha. Ajo ėshtė nė kundėrshtim tė plotė me tė vėrtetėn jetėsore. Shembulli i Serbisė, ėshtė shembulli m,ė i qartė dhe shembulli mė i madh pėr kėtė qė thamė.

    Baza mė e mirė pėr kulturėn e vetėdijes qytetare, ėshtė krijimi i rrethanave tė atilla tė bashkėjetesės ku tė gjithė qytetarėt, pavarėsisht nga origjina e pėrkatėsia e tyre, do tė kenė mundėsi tė barabarta tė punės, tė mėsimit, tė pėrparimit dhe tė gėzimit tė jetės dhe tė fryteve tė punės sė tyre. Vetėdija qytetarė ėshtė dija e pėrvetėsuar dhe e zbatuar pėr atė se interesi i ēdo qytetari, se interesat e pjesėrishme tė qetarėve janė tė pandashme dhe tė pamundshme pa kultivimin , ruajtjen dhe forcimin e tė gjitha interesave tė tė gjithė qytetareve, pa pėrjashtim.Vetėdija qytetare ėshtė hyrje nė njė vetėdije edhe mė tė lartė, nė vetėdijen njerėzore.


    VETĖDIJA NJERĖZORE


    Vetėdija njerėzore ėshtė dija e pėrvetėsuat pėr atė se si lumturia si fatkeqėsia e individit janė pjesė tė pandashme nga lumturia ose fatkeqėsia e gjithė njerėzimit. Nė fillim ishin njerėzit tė cilėt kishin vetėm njė qėllim: si tė mbijetonin nė natyrėn e egėr, tė ashpėr dhe tė pamėshirshme. Ata nė ato kohė, jo fort moti, nuk ishin tė ndarė, as nė kombe e kombėsi, as nė fe e besime, as nė klasa e kasta, as nė shtete e perandori. Nė rrugėn e vet tė gjatė e tė stėrmundimshme, njeriu kaloi nėpėr tėhuajsime tė shumta e tė llojllojshme derisa erdhi, mė nė fund koha qė ,, pėrsėri, t’i kthehet esencės sė vet njerėzore e shpirtėrore. Vetėdija njerėzore ėshtė hyrje nė shkallėn mė tė lartė tė vetėdijes, nė vetėdijen shpirtėrore, ose nė vetėdijen kuantike, nė vetėdijen qė na bashkon me Zotin.


    VETĖDIJA KUANTIKE


    Njeriu dijen nuk e krijon. Njeriu dijen vetėm e njeh. Njeriu dijen vetėm e zbulon duke u pėrleshur me problemet e jetės, ose duke bėrė hulumtime e gjurmime. Sepse dija vetvetiu ėshtė. Dija vetvetiu ekziston. Dija ėshtė e pranueshme pėr gjithmonė nė gjithėsinė tonė. Bie fjala, njeriu nuk e shpiku, por vetėm e zbuloi elektricitetin qė tashmė ishte qė ėshtė dhe do tė jetė pėrgjithmonė nė gjithėsinė tonė. Njeriu nuk e shpiku , por vetėm e zbuloi magnetizmin qė ishte, ėshtė dhe do tė jetė prore nė gjithėsinė tonė. Kėngėt, meloditė, ose kompozimet magjepsėse qė ne dėgjojmė me kėnaqėsi pėrditė, nuk janė trilluar e as nuk janė shpikur nga askush. Ato kėngė, melodi e kompozime vetėm janė zbuluar, ose vetėm zbulohen nga muziktarėt dhe kompozitorėt e talentuar. Ata me talentin e tyre tė falur nga natyra kanė qenė ose janė njerėz tė privilegjuar. Ata duke pėrqendruar vėmendjen e tyre dėgjojnė e pėrjetojnė ato kėngė, melodi e kompozime. Ato me anėn e zėrit ose tė instrumentit pėrkatės e pėrcjellin ato kėngė, melodi e kompozime deri te veshi ynė. Edhe ne, nga ana jonė marrim nga ato kėngė, melodi a kompozime aq sa kemi kapacitet pėr tė marrė. E njėjta gjė vlen edhe pėr poetėt, pėr poezinė e tyre dhe pėr ne si lexues e pėrjetues. E njėjta gjė vlen edhe pėr tė gjithė shkencėtarėt, pėr shkencat dhe pėr ne si konsumatorė tė shkencave pėrkatėse. E njėjta gjė vlen edhe pėr tė gjithė artistėt, pėr tė gjithė artet dhe pėr ne si pėrjetues tė tyre.

    Pra, ne vetėm zbulojmė, njohim e pėrjetojmė urtinė, dijen, inteligjencėn ose menēurinė e pafund tė gjithėsisė sonė. Mirėpo, sado qė tė pėrpiqemi dhe sado qė tė pėrparojmė, ne kurrė nuk do tė mund tė zbulojė e njohim krejt urtinė, dijen, inteligjencėn ose menēurinė e gjithėsisė sonė. Ne do ta zbulojmė e do ta njohim vetėm njė pjesė tė saj. Sepse ne jemi vetėm njė pjesė e parėndėsishme e gjithėsisė sonė tė pafund, sepse nė jemi vetėm njė embrion i Zotit. Vetėm Zoti ose absoluti i di tė gjitha.b Dhe t’i dish tė gjitha do tė thotė tė dish ēfarė ka ndodhur, ēfarė po ndodhė dhe ēfarė do tė ndodhė? Nė rrugėn e pėrparimit tė vet tė gjatė e tė mundimshme drejt vetėdijes shpirtėrore ose kuantike, njeriu ka ngjitur shumė shkallė tė vetėdijes. Varėsisht nga ajo se ēfarė sasie tė dijes ka akumuluar dhe ka pėrvetėsuar, atė shkallė tė vetėdijes edhe ka arritur.

    Nga tė gjitha qeniet e njohura tė gjithėsisė sonė, vetėm njeriu ėshtė i dashuri i Zotit, vetėm njeriu ėshtė mė i privilegjuari i absolutit. Njeriu ėshtė mrekullia e gjithėsisė, sepse vetėm ky ėshtė i vetėdijshėm pėr kualitetet, ose cilėsitė e veta gjeniale. Njeriu ėshtė i pajisur me njė sistem tė pėrsosur nervor qė ia bėn tė mundur tė funksionojė si njėsi e organizuar nė vete dhe njėkohėsisht si pjesė e pandashme e universit tė organizuar. Ky privilegj ia bėri tė mundur njeriut qė tė merret me njohjen, hulumtimin, gjurmimin dhe zbulimin e vetvetes dhe tė gjithėsisė njėkohėsisht. Historia e filozofisė njerėzore ėshtė pėrplot me filozofė e me vepra qė janė marrė e qė merren mė njohjen, hulumtimin, gjurmimin e zbulimin e njeriut e tė universit. Ne do tė ndalemi vetėm nė tri shkallė thelbėsore dhe themelore tė mendjes dinamike njerėzore e cila na solli deri te vetėdija kuantike.



    ĒFARĖ JANĖ KUANTET?


    Kuantet janė aq tė vogla e tė imta saqė ato as nuk mund tė shihen, as nuk mund tė preken, as nuk mund tė dėgjohen, as nuk mund tė shijohen, as nuk mund tė nuhaten. Ato as nuk mund tė kapen, as nuk mund tė maten, as nuk und tė pėrcaktohen, as nuk mund tė parashikohen, me asfare instrumentesh as sot as kurrė nė tė ardhmen. As nė aparatet e posaēėm qė i quajnė akceleratorė e ku zhvillohen shpejtėsi fantastike e me anėn e tė cilėve eksperimentohet me atomet, nuk kapen as kuantet. Aty mbeten vetėm gjurmėt e tyre tė cilat edhe mund tė fotografohen. Por veprat e kuanteve mund tė mund tė shihen nė ēdo hap. Pa vėnien nė jetė tė veprimit tė kuanteve nuk do tė kishim as transistorė, as televizorė, as fakse, as kompjuterė, as makinėn pėr larjen e rrobave, as makinėn pėr larjen e enėve, as aparatin me mikro-valėt dhe asnjė instrument elektronik. Pa vėnien nė jetė tė veprimit tė kuanteve nuk do ta kishim as luftėn e amerikaneve dhe tė NATO-s mbi qiellin e Kosovės e tė Serbisė.

    Kjo ėshtė vetėm pėrfitimi teknik nga zbulimi i kuanteve , por pėrfundimisht mė i madh ėshtė se me zbulimin e kuanteve pėrfundoi epoka e besėtytnisė materialiste tė njerėzimit dhe filloi epoka e vetėdijes kuantike tė njerėzimit, tė gjithė fizikantėt e botės pajtohen se realiteti fizik, materialist , pėrmbajtjesor, nė esencėn e vet, nė thelbin e vet ėshtė joreal, jofizik, jomaterial dhe jopėrmbajtjesor. Shqisat tona pėr shkak se ato pėrbėhen nga atomet , molekulat, qelizat dhe indet nuk janė tė zojat ose tė afta qė tė shpėrthejnė realitetin materialist, prandaj dhe ne realitetin fizik e shohim dhe e pėrjetojmė kėshtu si e shohim. Vetėm mendimi ynė qė ėshtė vetėm njė impuls kuantik, ėshtė i zoti ose i aftė qė tė tejkalojė nivelin e rremė fizik ose atomik dhe tė depėrtojė nė esencėn kuantike ose nė realitetin e vėrtetė tė ekzistencės kozmike. Bie fjala derisa drita udhėton me shpejtėsi fantastike pėrtej treqind mijė kilometrash nė sekondė, mendimi ynė, pėr mė pak se njė sekondė arrin pėrtej teheve tė gjithėsisė – nė asgjėsi! Derisa pėr dritėn ka barriera qė nuk mund tė kalohen ose tė tejkalohen, pėr mendimin tonė nuk ka barriera as materiale, as kohore e as hapėsinore.

    Vetėdija kuantike nėnkupton unitetin e shpirtit, tė mendjes dhe tė trupit si pjesė ose si vazhdim tė botės fizike. Kjo rrjedh nga fakti se nė fund tė fundit esenca e shpirtit, mendjes dhe e trupit tė njeriut janė njė, janė kuantet, janė energji e informatat. Shpirti i njeriut ėshtė pjesė e pandashme e shpirtit kozmik, ose embrion i shpirtit tė Zotit. Ndėrkaq, trupi i njeriut sipas asaj qė dihet deri mė sot, pėrbėhet nga njėzet e dy elemente tė ndryshėm qė ekzistojnė nė pjesėn fizike tė gjithėsisė. Pėr shembull, trupi i njeriut ėshtė i pėrbėrė 75 % nga uji dhe 25 % nga elementė tė tjerė si karboni, azoti, hekuri, bakri, plumbi, zinku, mangani, magneziumi, ari, argjendi, etj. Uji, e dini tė gjithė se pėrbėhet nga pikat, kurse pikat pėrbėhen nga molekulat, ndėrsa molekulat e ujit pėrbėhen nga dy atome hidrogjen dhe njė atom oksigjen. Ja ku arritėm te esenca e ēėshtjes. Nga zbulimet e deritanishme e pamė se atomet pėrbėhen nga protonet, neutronet ( pėrveē atomit tė hidrogjenit i cili nuk e ka neutronin ) e elektronet. Deri tash brenda atomit janė zbuluar edhe njėzet e dy grimca - valė. Nga tė gjitha kėto del e qartė se esenca e materies fizike ėshtė jomateria, se esenca e pėrmbajtjes sė botės fizike ėshtė jopėrmbajtja. Dhe kėto grimca-valė jomateriale e jopėrmbajtė- sore, por qė, megjithatė ekzistojnė dhe janė tė ngarkuara me energji e informata janė kuantet. Edhe mendimi i njeriut ėshtė njėsi kuantike.

    Fakti se ne me shqisat tona nuk mund tė konstatojmė ekzistimin e kuanteve nuk e mohon tė vėrtetėn pėr ekzistimin e kuanteve. Njeriu bie fjala, me veshėt e vet byk mund t’i dėgjojė disa zėra tė cilėt qeni me veshėt e vet i dėgjon. Njeriu me hundėn e vet nuk mund tė nuhasė ato ēka mundet qeni. Lakuriqi i natės orientohet nė hapėsirė falė sistemit tė ultrazėrit me tė cilin ėshtė i pajisur, kurse njeriu nuk e ka kėtė mundėsi. Ato qė sheh macja nė errėsirė njehur nuk i sheh dot, sepse syri i maces ėshtė i pajisur me fosfor, kurse syri i njeriut ėshtė pa tė. Gjarpėrinjtė qė sytė i kanė tė pajisur me rrezet ultra tė kuqe, shohin edhe natėn. Njeriu nuk i ka rrezet ultra tė kuqe dhe prandaj nuk mund tė shohė natėn. Askush nuk e ka pa gravitetin, mirėpo tė gjithė besojnė se grabiteti ekziston sepse ne tė gjithė e pėrjetojmė veprimin e grabiteti. Edhe veprimi i kuanteve shihet, dėgjohet e pėrjetohen nė ēdo moment nė jetėn tonė. Telefoni celular, transistori, faksi, kompjuteri, televizori e shumė e shumė pajime tjera elektronike punojnė vetėm falė kuanteve. Nėse kėtė dije dhe kėtė tė vėrtetė e kemi pėrvetėsuar, e kemi asimiluar dhe e kemi metabolizuar, atėherė jemi tė pėrshkuar nga vetėdija kuantike. Njeriu me vetėdije kuantike e shikon dhe e pėrjeton, nė rend tė para, vetveten, trupin e vet, jo nga niveli materialist i shqisave tė veta, por me mendjen e vet dinamike, e pėrjeton veten e vet nga niveli kuantik.

    Nga ky nivel, njeriu me vetėdije kuantike sheh vetveten dhe tė tjerėt, botėn bimore, shtazore e botėn fizike si njė tub tėrė, si njė fushė tė pafund, tė pėrbashkuar kuantesh. Njeriu me vetėdije stabile kuantike, qė njė herė e pėrgjithmonė tė lirohet nga burgu i vetmisė. Ai e kupton se vetėm nė dukje ėshtė i vetmuar dhe i ndryshėm nga tė tjerėt, por nė thelb ai ėshtė krejtėsisht si tė tjerėt. Ai e ka tė qartė se vetėm pėr shkak tė pamundėsisė sė shqisave tė veta e sheh veten si tė ndarė nga tė tjerėt, kurse nė thelb ai ėshtė krejtėsisht i bashkuar me tė tjerėt. Ai e ka plotėsisht tė artė se ekzistenca e tij, nė nivel atomik, molekular, qelizor, indor e organik ėshtė e pėrkohshme, kurse nė nivel kuantik, ekzistenca e tij ėshtė e amshueshme.

    Njeriu me vetėdije tė kristalizuar kuantike dallimet racore, kombėtare, fetare, kulturore midis njerėzve i pėrjeton si forma tė panumėrta zhvillimore e qarkulluese qė zbukurojnė dhe pasurojnė jetėn e ēdo individi. Kėto dallime midis njerėzve, njeriu me vetėdije kuantike nuk i pėrjeton si shkaqe pėr konflikte, por si arsye dhe mundėsi tė pakufishme pėr shkėmbim dhe bashkėpunim. Njeriu me vetėdije kuantike, duke pasur para sysh kėto qė thamė, lirohet njė herė e pėrgjithmonė nga barra e frikės prej vdekjes. Frika nga vdekja ėshtė barra mė e rėndė qė bartin njerėzit qė nuk arrijnė tė shpėrthejnė realitetin fizik, por mbeten robėr tė pesė shqisave tė veta.


    SI TĖ LIROHEMI NGA FRIKA E VDEKJES?


    Ata qė udhėhiqen nga mendja e kufizuar materialiste nuk mendojnė pėr veten e tyre se ēka janė, por se ēka kanė. Me mendjen e tyre tė kufizuar ata nuk mund tė depėrtojnė deri te qendra e tyre e brendshme referuese-shpirti, por mashtrohen pas objekteve, gjėsendeve dhe dukurive tė ndryshme jashtė tyre dhe rreth e rrotull vetes sė tyre. Ata nuk mund tė identifikohen me esencėn e tyre tė amshueshme – shpirtin, por identifikohen me dukjen e tyre tė jashtme dhe me rolet e tyre tė pėrkohshme qė luajnė midis objekteve e njerėzve nė natyrė e nė shoqėri. Mbisundimi nė mendjen e individėve, tė kėtyre roleve, maskave, perdeve, parzmoreve, lustrave ose nė pėrgjithėsi insistimi nė dukjen e vet tė jashtme, ua bėn tė pamundur qė tė arrijnė nė esencėn e unit tė tyre tė vėrtetė – shpirtin. Nė kėtė mėnyrė ata shkarin unin e tyre tė rremė, nė egon e pafat. Egot, duke qenė nė rolet e tyre me maskat e tyre dhe me perdet e lustrat e tyre tė ndarė nga tė tjerėt, bien nė mosbesim e nė frikė ndaj gjithė tė tjerėve. Ata veten e tyre e pėrjetojnė si pjesė e shfaqje tė pandashme fizike tė Zotit. Ata dashammirin e vet mė tė madh, por si njė forcė tė cilės duhet t’i ruhen, t’i bėjnė lajka dhe nėse munden edhe ta mashtrojnė.

    Ata frikohen se do tė mplaken edhe plaken. Ata frikohen se do tė sėmuren edhe sėmuren. Ata frikohen nga varfėria dhe mbeten tė varfėr me gjithė pasurinė e tyre eventuale. Ata, frike e vdekjes i pėrcjell kudo, prandaj ata dyshojnė nė tė gjithė. Prandaj, ata kėrkojnė prova lojaliteti dhe besnikėrie nga tė gjithė. Prandaj, ata pėrpiqen pėr tė imponuar, pėr tė forcuar e pėr tė zgjeruar pushtetin e vet mbi tė tjerėt. Prandaj, pėr ata jeta ėshtė barrė, jeta ėshtė dėnim, jeta ėshtė mėrzi, shqetėsim, dėshpėrim e zhgėnjim. Prandaj, ata jepen pas tė gjitha gjėrave tė frenuara qė praktikohen nė shoqėri, vetėm e vetėm pėr tė harrura brengėn pėrcjellėse tė frikės nga vdekja.

    Frika nga vdekja dhe tė gjitha ato mendime e ndjenja tė kėqija qė e pėrcjellin trupin e ngarkuar tė njeriut , shkaktojnė procese tė panumėrta, negative bio-kimike, tė cilat pėrfundojnė me sėmundje tė ndryshme. Frika nga vdekja dhe frika nga humbja e objekteve qė posedojmė, e posteve qė mbajnė, bėhet shkaktare pėr konflikte tė panevojshme dhe pėr luftėra tė pėrgjakshme. Shkurt frika nga vdekja ėshtė shkaktari mė i madh i tė gjitha fatkeqėsive tė njeriut.

    Frika ta shtang trupin, ta ngrinė gjakun, t’i ngatėrron mendimet dhe ta nxinė jetėn. Pėr njeriu n me vetėdije kuantike tė gjitha kėto frika e ankthe janė tė pakuptim, tė tepėrta dhe qesharake. Pėr njeriun me mendje dinamike ose me vetėdije kuantike vdekje nuk ka, Ka vetėm lėvizje, qarkullim, udhėtim, Ka vetėm ndėrrim dhe lartėsim tė formave tė zhvillimit, ka vetėm pėrsosje tė jetės. Mirėpo, pėrse gjithė kjo frikė te njerėzit e thjeshtė, nga diēka qė nuk ekziston ? Sepse te ata nuk ekziston dija e vėrtetė e duhur qė ta kuptojnė e tė jenė tė bindur se ata janė duke vdekur e duke lindur nė ēdo moment. Sepse, ata nuk e kanė dijen e vėrtetė e duhur qė ta flakin tej rolet e tyre tė pėrkohshme tė cilat i kanė vėnė nė konflikt me tė gjithė. Ata nuk kanė dije e vetėdije tė mjaftueshme qė tė lirohen nga maskat, nga parzmoret, nga perdet dhe lustrat e tyre, brenda tė cilave janė vetė burgosur. Ata nuk kanė dije e vetėdije yė mjaftueshme qė tė kridhen nė esencėn e tyre shpirtėrore e ta pėrjetojnė vetveten si pjesė tė amshueshme tė gjithėsisė sė amshueshme.

    Pėr tė kuptuar mė qartė se si mund tė duket gjendja e njeriut nė tejkohėsi, nė natyrshmėri tė plotė, pa rolet, maskat e parzmoret e egos, shkencėtarėt dhe filozofėt ofrojnė njė pėrjetim nga jeta jonė e pėrditshme. Megjithėse shumė e shkurtėr, gjithsej disa sekonda, nė gjendjen orgastike harron kohėn, flakė tek egon e vet dhe sillet nė mėnyre krejtėsisht tė natyrshme. Nga dija e vetėdija e njeriut varte qė jetėn e vet ta pėrjetojė nė kėtė mėnyrė jo vetėm pėr disa sekonda dhe jo vetėm gjatė aktit seksual. Francezėt thonė pėr orgazmėn se ai ėshtė njė vdekje e vogėl. Pra, njė vdekje e vogėl kur njeriu jeton jetėn e vėrtetė. Nėse, pra, njeriu pėrqafon vdekjen si domosdoshmėri e lindjes ose si njė kalim nė pavdekėsi, atėherė ai nuk ka arsye qė tė frikohet nga vdekja. Pėr njeriun me vetėdije kaustike, tė gjitha kėto frika e ankthe janė tė pakuptim dhe qesharake, sepse ai jeton nė bindje tė plotė se ka vetėm lėvizje, qarkullim, pėrsosje dhe ndėrrim formash tė ekzistencės. Njeriu me kėtė vetėdije tė shumtėn e herės, edhe kur ėshtė shlirė edhe kur ėshtė nė shtrėngesė, ėshtė i hareshėm.


    KĖNAQĖSIA


    Njeriu kėnaqet kur dėgjon njė muzikė tėrheqėse, kur shikon njė pamje tė bukur, kur gjendet nė njė shoqėri tė kėndshme, kur nuhat njė lule erė dehėse ose kur han njė ushqim tė shijshėm etj.


    GĖZIMI


    Njeriu gėzohet kur shėnon njė sukses nė jetė, kur arrin njė pėrparim nė profesion, kur nderohet me ndonjė mirėnjohje tė dėshiruar, kur takon ndonjė mik ose mikeshė tė dashur, kur fiton ndonjė pasuri tė madhe, kur dėgjon pėr ndonjė fitore tė dėshiruar e pėr shumė e shumė raste tė kėtilla.


    LUMTURIA


    Por, tė gjitha kėto qė thamė nuk mjaftojnė qė njeriu tė jetė i lumtur, sepse tė gjitha kėto janė pėrjetime tė kalueshme dhe tė shumtėn e herės mund tė jenė tė pamjaftueshme pėr tė.

    Lumturia ėshtė njė pėrjetim shumė mė i qėndrueshėm, mė i thellė dhe mė i gjerė. Lumturia ėshtė pajtimi dhe pranimi, nė mėnyrė tė qetė, pa detyrim, por vetėm mė mendjen tonė dinamike, i tė gjitha paradokseve tė jetės qė na rrethojnė.



    Ē’JANĖ PARADOKSET?


    Paradokset janė tė gjithė ata faktorė e ato dukuri qė rrinė dhe mund tė ekzistojnė vetėm bashkė, ndonėse mendja e kufizuar e njeriut as nuk e kupton , as nuk e pranon njė fakt tė tillė. Pėr shembull kėnaqėsia e pakėnaqėsia, gėzimi e dėshpėrimi, lumturia e fatkeqėsia, dija e padija, errėsira e drita, e mira dhe e keqja, kujtesa e harresa, frika e guximi, lindja e vdekja, etj. Tė gjitha kėto ekzistojnė e rrinė bashkė. Ose, shpesh herė edhe i ndėrrojnė vendet e tyre, por asnjėra syresh nuk mund tė eliminohet. Sepse, nėse eliminojmė njėrėn prej tyre kemi eliminuar edhe tjetrėn. Sepse, pa pakėnaqėsi s’ka kėnaqėsi, pa dėshpėrim s’ka gėzim, pa fatkeqėsi s’ka as fat, pa mėrzi s’ka as lumturi, pa padije s’ka as dije, pa errėsirė s’ka as dritė, pa tė keqen s’mund tė jetė as e mira, pa harresė s’ka as kutesh, pa frikė s’ka as guxim, pa shėmti s’ka as bukuri, pa qyqani s’ka as burrėri, pa vdekje s’ka as s’mund tė ketė lindje. Ai qė paradokset qė e rrethojnė i kupton, i pranon dhe pajtohet me ta, pa kundėrshtim dhe nė mėnyrė tė qetė, ai ėshtė njeri i lumtur.

    Kurse ai qė bėn tė kundėrtėn, ai tėrė jetėn e kalon nė mėrzi. Mirėpo, hareja ėshtė edhe mė shumė se kėnaqėsia, gėzimi e lumturia bashkė. Kur njeriu ėshtė edhe i kėnaqur edhe i gėzuar edhe i lumtur pėr tė vetmin fakt se ėshtė, se ekziston dhe se e kupton jetėn , me tė gjitha anėt e saj pozitive e negative, si njė dhuratė me vlerė tė paēmueshme, atėherė njeriu ėshtė i hareshėm. Njeriu i hareshėm, pėr egoistėt ose pėr njerėzit me mendje tė kufizuar nuk ėshtė aspak serioz dhe madje nuk ėshtė as “tamam“! Tė gjitha kanė dėgjuar pėr Nastradinin e anektodave. Kur bėnte mot i bukur ai gėzohej. Por, edhe kur bėnte mot i lig ai, prapė gėzohej. “Po tash, kur bėn mot i lig, pėrse gėzohesh, Nastradin?“ e pyetnin. “Tash gėzohem sepse pas motit tė lig prapė do tė vijė mot i bukur”. Njeriu i hareshėm i do tė gjitha. Njeriu i hareshėm u gėzohet tė gjithėve dhe tė gjithave qė ka jeta. Njeriu i hareshėm dashurinė dhe gėzimin e vet as nuk ua imponon as nuk ua mohon tė tjerėve. Njeriu i hareshėm vetėm rrezaton gėzim e dashuri, sikurse dielli qė rrezaton dritė e nxehtėsi. Ato i merr kush do, ato i refuzon kush nuk i do.


    KULMI I VETĖDIJES KUANTIKE


    Kur shikuesi me anėn e vetėdijes sė vet kaustike bashkėdyzohet me njė pamje tė bukur ai atėherė shndėrrohet nė pamjen e bukur. Kur dėgjuesi me vetėdijen e vet bashkėdyzohet me ndonjė muzike frymėzuese, ai atėherė shndėrrohet nė atė muzike. Kulmi ui vetėdijes kauntike arrihet kur njeriu bashkėdyzohet me gjithėsinė ose me Zotin.


    KUSH ĖSHTĖ ZOTI ?



    Zoti ėshtė i vetėkrijuari dhe krijuesi i gjithėsisė e i asgjėsisė. Zoti nuk ka formė as fillim, as mbarim. Zoti nuk ka pamje, as formė, as ngjyrė, as shije, as erė tė caktuar. Zoti ngėrthen nė vetvete tė gjitha pamjet, tė gjitha ngjyrat, tė gjitha shijet e tė gjitha erėrat e mundshme.

    Zoti ėshtė edhe pėrtej teheve tė gjithėsisė e cila edhe mė tutje zgjerohet. Zoti i tejkalon tė gjitha dimensionet hapėsinore e kohore nė kuptimin e mendjes sė kufizuar njerėzore e cila njeh vetėm kohė njėvijore qė mbėshtetet nė kujtesėn e vet tė vazhduar qė pėrdorė si pikė tė brendshme referuese egon e vet. Prandaj, mendja e kufizuar nė kohė e nė hapėsirė, duke u mbėshtetur nė pėrvojėn e vet, mendon se edhe Zoti edhe shpirti edhe energjia duhet ta kenė njė fillim tė vetin, duhet ta kenė tė kaluarėn edhe tė tashmen e vet.

    Nė tė vėrtetė, vetėm mendja dinamike e ka tė qartė se Zoti ėshtė i amshueshėm, sepse ai ėshtė vetėm nė tė tashmen, vetėm nė prezent. Sepse vetėm e tashmja ka tė kundėrtėn e vet. Nuk duhet ngatėrruar tė kaluarėn me tė tashmen, sepse e kundėrta e sė kaluarės ėshtė e ardhmja.

    Vetėm e tashmja ėshtė e amshueshme, e pazėvendėsueshme dhe e pakundėrshtueshme. Sepse, Vetėm Zoti, shpirti e energji - informatat janė tė pazėvendėsueshėm, tė pakundėrshtueshėm. Tė tjerat shkojnė e vijnė e ndryshojnė vazhdimisht.

    Zoti ėshtė i gjithėdijshėm dhe i plotfuqishėm, sepse Zoti ėshtė absolut me dije e me forcė. Zoti ėshtė gjithkund, sepse Zoti ėshtė i gjithėpranishėm. Tė gjitha shfaqjet ose manifestimet fizike, bimore e biologjike janė shfaqje, ose manifestime tė Zotit. Edhe ne njerėzit jemi pjesė e shpirtit tė pakufishėm tė Zotit, jemi pjesa e fundit dhe pėrfundimtare e menēurisė sė Zotit.Gjuha e Zotit ėshtė heshtja, por zėdhėnėsja e tij kryesore ėshtė Muzika.

    Forca e Zotit ėshtė dashuria, sepse burimi pėrfundimtar dhe zemra e tė gjitha krijimeve ėshtė dashuria. Sepse dashuria ėshtė ajo qė i mban bashkė protonet dhe elektronet, si edhe sa e sa grimca-valė brenda atomit. Dashuria ėshtė ajo qė mban atomet e bashkuar brenda molekulės. Dashuria ėshtė ajo qė mban nė harmoni sistemin tonė diellor, dashuria ėshtė ajo qė mban nė harmoni tėrė gjithėsinė. Dashuria ėshtė forca mbi tė gjitha forcat, dashuria ėshtė Zoti vetė.


    Ē’ĖSHTĖ FORCA?


    Forca ėshtė organizimi nė aksion, organizimi nė veprim, organizimi nė krijim ose nė shkatėrrim.


    Ē’ĖSHTĖ ORGANIZIMI?


    Ne, kėtu, nuk do tė merremi me organizimin ėn pėrgjithėsi, sepse kjo do tė ishte njė temė shumė e gjerė, por do tė merremi vetėm me organizimin qė ka tė bėjė me njeriun si krijesė tė vetėdijshme. Organizimi ėshtė njė rregullim i atillė nė tė cilin ėshtė i pėrcaktuar nė mėnyrė tė pėrpiktė roli i njeriut dhe rendi i saktė i veprimeve tė tij gjatė kėtij roli. Nėse nė organizim pėrfshihen dy a mė shumė njerėz, atėherė ky bashkim shndėrrohet nė organizatė.


    Ē’ĖSHTĖ ORGANIZATA?


    Organizata ėshtė njė bashkim brenda tė cilit ėshtė e pėrcaktuar qartė se kush ėshtė udhėheqės e kush i udhėhequr, kush jep urdhėra e kush i zbaton urdhrat, kush cakton detyra e kush i zbaton detyrat. Organizimi ėshtė forca e domosdoshme lėvizėse qė ndėrron realitetin shoqėror e fizik. Cilėsia e shkaka e organizimit varet drejtpėrdrejt nga cilėsia e shkalla e dijes dhe e vetėdijes sė atyre qė organizohen. Zakonisht, popujt ose bashkėsitė nė nivel tė ulėt tė organizimit, herėt ose vonė janė bėrė ose bėhen viktimė tė popujve me nivel mė tė lartė tė organizimit. Organizimi ėshtė i domosdoshėm nė tė gjitha fushat e jetės sė njeriut. Nė duhet t’ia fillojmė qė nga organizimi personal, pastaj t’ia fillojmė organizimit brenda familjes, ta vazhdojmė me organizimin e lagjes, tė fshatit, tė rajoneve e qyteteve, tė vetė qytetarėve e ta pėrfundojmė me organizimin e pėrgjithshėm tė gjithė qytetarėve. Organizimi qė tė frymėzohet nga vetė tė organizuarit ėshtė mė i suksesshme dhe ka cilėsinė mė tė lartė.


    ORGANIZIMI INDIVIDUAL


    Individi i caktuar nė rastin mė tė thjeshtė, ka qėllim pėr tė mbijetuar. Ai pėr tė kryer rolin e vet tė mbijetesės duhet tė merret me renditjen e veprimeve ose aksioneve tė veta pėr tė arritur qėllimin e vet. Nga sasia e dijes dhe nga shkalla e cilėsia e vetėdijes sė tij varet edhe renditja frytdhėnėse e veprimeve tė tij. Veprimet duhet tė jenė sa mė adekuate. Sa mė adekuatė tė jenė ato qė kėrkojnė sa mė pak mundim, sa mė pak kohė dhe qė japin rezultate mė cilėsore dhe mė ta larta. Veprimet e mundimshme shpenzojnė energjinė kot dhe shkaktojnė lodhje. Prandaj, renditja e veprimeve ka rol vendim,tar ėn kursimin e energjisė, evitimin e lodhjes, kursimin e kohės dhe arritje e rezultateve cilėsore e tė shumta. Individi i cili pėrveē mbijetimit ka edhe ndonjė qėllim tjetėr mė tė qartė nė jetėn e vet, ka nevojė edhe pėr evitimin e bjerrjes sė energjisė e kohės sė vet nė konfliktet midis mendjes, shpirtit e trupit tė vet si dhe nė konfliktet me individėt tjerė.


    ORGANIZIMI KOLEKTIV


    Sa i takon organizatės ku janė tė bashkuar dy a mė shumė individė gjėrat komplikohen shumė. Sa i takon kėsaj shkalle mė tė lartė tė organizimit deri ė sot shqiptarėt janė treguar fort tė dobėt. Pėr njė organizim nė shkallė organizate nevojitet njė sasi edhe mė e madhe e dijes, njė shkallė edhe mė e lartė e vetėdijes. Sepse, pėr t’u organizuar nė shkallė organizate duhet tė pėrcaktohen kriteret e organizimit. Varėsisht nga qėllimi qė duhet tė arrihet duhet tė pėrcaktohet edhe kriteri i organizimit. Meqė ne, shqiptarėt, nė kėto momente historike, kemi probleme ende tė pazgjidhura politike, ne na intereson, para se gjithash organizimi politik. Gjatė historisė sonė tė gjatė nė robėri e nėnshtrim kemi pėrjetuar tė gjitha organizimet politike, pėrveē organizimit demokratik.


    DIKTATURA


    Diktatura ėshtė njė rregullim i atillė i njė shoqėrie ose kolektivi ku imponimi me dhunė i pushtetit tė njė individi ose tė njė grupi njerėzish mbi kolektivin e caktuar, ėshtė karakteristikė kryesore. Diktatori vetėm dikton ose urdhėron. Ai ka vetėm tė drejta pa kurrfarė obligimesh. Ai nuk i pėrgjigjet askujt dhe vepron vetėm sipas interesit tė tij dhe tė grupit tė tij. Interesi i diktatorit ėshtė qė tė pėrfshijė nėn pushtetin e vet edhe anėtarin e fundit tė kolektivit tė caktuar. Mjeti kryesor i pushteti tė diktatorit ėshtė dhuna e pakufishme. Forma mė e keqe e diktaturės ėshtė totalitarizmi.


    TOTALITARIZMI


    Totalitarizmi ėshtė ai lloj i diktaturės kur pushtetin total d.m.th. pushtetin e plotė mbi njė shoqėri ose kolektivitet e mban diktatori. Diktatori nė kėtė organizim kontrollon jo v etėm mjetet e dhunės, ushtrinė e policinė, por ai e kontrollon e dikton edhe ekonominė, bankat, mjetet e informimit, arsimin, kulturėn, artet, shkencat, sportet. Diktatori madje mundohet tė ndėrhyjė dhe tė vendosė edhe se kush me kėnd duhet tė martohet. Diktatura komuniste e diktatura fashiste janė dy format mė ekstreme tė totalitarizmit. Njė formė pak mė e butė e diktaturės ėshtė autoritarizmi.


    AUTORITARIZMI


    Nė kėtė organizim diktatori paraqitet nė njė formė mė tė maskuar. Ai nuk e imponon pushtetin e vet mbi tė tjerėt vetėm me forcėn e dhunės, por edhe me forcėn e autoritetit tė vet. Ai arrin qė pushtetin e vet ta maskojė me do farė votimesh tė goditura. Ai me disa lėshime tė vogla e tė parėndėsishme qė ua bėn qytetarėve arrin qė ata t’i zbusė e t’i bėjė pėr vete. Pastaj, me disa privilegje e ryshfete tė ndryshme , diktatori arrin qė tė bėjė pėr vete njė pjesė tė inteligjencės e cila me shkrimet e me veprat e veta “artistike“ e “shkencore“ mundohet ta pajisė atė me veti tė atilla qė ky tė bėhet i dashur dhe i ēmuar nga qytetarėt e thjeshtė dhe tė fitojė autoritetin moral. Ky autoritet ia bėn tė mundur diktatorit qė ky em pak tė shėrbehet me mjetet e dhunės dhe me shumė me mjetet e demagogjisė. Prandaj, njerėzit e paditur e tė thjeshtė, shpesh herė, nga dashuria e marrė, diktatorit i thonė “plaku”, “shpėtimtari“, “daja“, “baba“, “pejgamberi“!


    DREJT DEMOKRACISĖ


    Tash jemi duke pėrjetuar njė lloj tė posaēėm tė demokracisė. Si ka treguar pėrvoja e gjithė botės dhe sipas pėrvojės sonė tė hidhur, organizim mė tė mirė dhe mė tė drejt politik se sa demokracia ende nuk ėshtė zbuluar. Pėr kėtė shumica dėrmuese e shqiptarėve nuk ka dilema. Mirėpo ne ende nuk po mund tė pajtohemi se bė bazė tė cilit kriter duhet tė rreshtohemi dhe bė bazė tė cilit kriter duhet ta formojmė konusin e udhėheqjes sonė politike. Nė bazė tė pėrvojės, dijes, guximit, vetėmohimit, aftėsisė profesioniste, forcės, pasurisė, ndershmėrisė ose bukurisė?! Nė bazė tė kritereve tė akraballėkut, tė krahinorizmit, nė bazė tė interesave tona afatshkurtra apo atyre afatgjata?

    A duhet tė pėrcaktohemi qė tė rreshtohemi pas udhėheqėsve qė kėrkojnė pėrgjegjėsi, disiplinė, angazhim, vetėmohim, punė kėmbėngulėse, korrektėsi e vizion gjithė njerėzor, apo do tė rreshtohemi pas atyre qė nuk e kėrkojnė as njėrėn as tjetrėn, por parapėlqejnė rehatinė, komoditetin, msheftėsinė, mospėrgje gjėsinė, provincializmin, improvizimet dhe murdarllėkun?

    Kriteret e vlerėsimit e tė pėrcaktimit lidhur me rreshtimin tonė politik janė fort tė rėndėsishme, sepse ėshtė tejet e rėndėsishme se kė do ta kemi pėr udhėheqės, se kė do ta kemi pėr dirigjent. Deri ėm tash, ne, kemi mbledhur njė pėrvojė tė hidhur, jo tė vogėl, pėr t’u bindur se sa i rėndėsishėm ėshtė roli i udhėheqėsit nė organizatat tona politike. Ėshtė bėrė modė qė tė thuhet se institucionet dhe ligjet i zgjidhin tė gjitha problemet. Mirėpo, harrohet se institucionet nuk funksionojnė pa njerėz kompetentė. Institucionet nuk funksionojnė si duhet me njerėz tė paaftė. Argumentet pėr kėtė nė hapėsirėn tonė shqiptarė, nė hapėsirėn ballkanike e botėrore kemi s atė duam. Prandaj, ēėshtja se kush do tė jetė ose do tė zgjidhet pėr udhėheqės tė cilitdo institucioni pėrkatės gjithkund nė botė, ka rėndėsi fort tė madhe. Kurse, pėr ne sot kush do tė na udhėheqė nė ēdo sektor ka rėndėsi thelbėsore dhe jetėsore. Mirėpo, kjo vetėdije kolektive politike ndėr shqiptarėt, edhe pse po ecėn me hapa tė shpejtė, ende nuk ka arritur masėn e vet kritike sa tė ketė forcė qė tė na nxjerrė nga amullia e ēorganizimit.

    Porsa tė arrihet shkalla e duhur e vetėdijes kolektive politike pėr tė zbatuar kriteret objektive e cilėsore nė organizimin dhe rreshtimin tonė politik, populli ynė do tė pushojė tė jetė objekt i politikės botėrore, sepse ai menjėherė do tė shndėrrohet nė subjekt aktiv nė arenėn politike ndėrkombėtare. Prandaj, pėr tė arritur kėtė duhet tė mėsojmė fort dhe me zell tė madh nga pėrvoja jonė e hidhur dhe nga pėrvoja pozitive e botės.


    DIJA,VETĖDIJA E ORGANIZIMI


    Dija e gjithanshme, esenciale deh dinamike; vetėdija e lartė kombėtare, qytetare dhe njerėzore; e vetorganizimi i pėrsosur-ja tri shkallėt e domosdoshme, ja tri mjetet e domosdoshme, ja tri kushtet e domosdoshmėrisė, ja tri forcat e domosdoshme drejt lirisė politike shumė partiake e parlamentare, drejt demokracisė sė vėrtetė e humane, drejt ekonomisė sė lirė tė tregut dhe drejt lumturisė njerėzore.


    TRI KUSHTET KRYESORE TĖ LUMTURISĖ


    Pėr lumturinė kemi thėnė mė lart se ėshtė vetėdija, urtia e aftėsia pėr t’u pajtuar ėn mėnyrė tė qetė dhe pa detyrim me tė gjitha paradokset e jetės qė na rrethojnė. Mirėpo, pėr tė arritur vetėdijen, urtinė e aftėsinė qė hapin rrugėn drejt lumturisė njerėzit duhet t’i gėzojnė tri kushtet mė tė mėdha jetėsore.



    LIRIA


    Kushti i parė mė i madh pėr tė arritur lumturinė e vėrtetė ėshtė liria. Pa liri jeta s’ka kuptim, sepse robėria ėshtė frenuese e ecjes pėrpara, frenuese e lėvizjes, qarkullimit, zhvillimit, pėrsosjes e pajisjes mė dije tė vėrtetė e tė gjithanshme.


    PASURIA OSE KAMJA


    Kushti i dytė mė i madh pėr tė arritur lumturinė ėshtė pasuria ose kamja. Jeta nė pasuri e kamje krijon e ofron mundėsi tė domosdoshme e tė mjaftueshme qė tė gjithė pa pėrjashtim, tė zbulojnė, tė zhvillojnė, tė lulėzojnė e tė realizojnė prirjet e talentet e tyre pėr tė mirėn e vetvetes, pėr tė mirėn e tė dashurve tė tyre e pėr tė mirėn e gjithė njerėzimit.


    VETĖDIJA KUANTIKE-BESIMI NĖ ZOTIN


    Kushti i tret mė i madh pėr tė arritur lumturinė ėshtė vetėdija kaustike ose besimi bė Zotin. Edhe pėr vetėdijen kuantike kemi folur mė lart. Kjo vetėdije na e bėn tė mundur qė tė udhėhiqemi nga mendja dinamike me anė e sė cilės i tejkalojmė tė gjitha pengesat, ndasitė, dallimet dhe barrierat midis njerėzve dhe midis botės shpirtėrore e fizike. Vetėdija kuantike na liron pėrfun- dimisht nga burgu e ferri i besėtytnisė materialiste. Vetėdija kuantike na liron njė herė e pėrgjithmonė nga barra e frikės nga vdekja, na bashkon me energjinė kozmike, na bashkon me mendjen kozmike dhe na kthen nė esencėn tonė shpirtėrore. Jo vetėdije na bėn qė tė kuptojmė se jemi pjesė e pandashme e shpirtit tė Zotit dhe se jemi shfaqje fizike e dashurisė sė Zotit. Pėr kėto tri kushte kryesore pėr tė arritur lumturinė e vėrtetė vlen tė flijohemi pa hezitim.
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  11. #71
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979

    Demaēi i gėzohet pavarėsisė

    Nga Express mė 17.02.2009 nė ora 15:05
    Nė njė intervistė pėr Radio Evropa e Lirė, Adem Demaēi ka thėnė se po Kosova po jeton nė realitetin objektiv tė mosqenies tė Serbisė kėtu. Dhe, realiteti tjetėr juridik, ku drejtėsia ndėrkombėtare, e cila ende po i bėn lėshime Serbisė.

    Radio Evropa e Lirė: Zoti Demaēi, si e pėrjetoni ju njėvjetorin e pavarėsisė sė Kosovės? Ēfarė pėrshtypjesh keni?

    Adem Demaēi: Pėrvjetori i parė, po mendoj figurativisht - bebja ka filluar tė ecė - po mendoj qė ka filluar tė ecė nga ajo zhargitje qė shkonte. Ėshtė mbėrrijtur maksimumi i mundshėm nė rrethana tė pamundshme, sepse Kosova ėshtė vend nė rrethana tė pamundshme, pa ushtri, pa polici, me kontroll mbi vete, me atė Nenin 143 tė Kushtetutės qė thotė se i dėrguari i Kombeve tė Bashkuara ose i Evropės ka tė drejtė tė shpėrndajė Parlamentin, tė shpėrndajė Qeverinė, tė shkarkojė kė tė dojė etj. Me fjalė tjera, dikush tjetėr ėshtė ai qė e ka fjalėn e fundit – nuk e kemi ne.

    Ajo pavarėsi, tė cilėn ne e shpallėm, ėshtė bukur me pengesa tė shumta. Dhe, po them se me ato mundėsi qė kishim, e kemi mbėrrijtur maksimumin. Mirėpo, na kanė mbetur edhe shumė gjėra – na dėshpėron ekonomia, e cila ka mbetur pėr shumė shkaqe, sepse kemi mbetur tė lidhur e tė kapur me Serbinė, me telefonata, me shumė lidhje tė ndryshme, shumė pengesa; nuk jemi ende anėtarė tė kėtyre burimeve tė mėdha financiare ndėrkombėtare, tė cilat ndihmojnė nė kėtė situatė njė vend siē ėshtė i yni.

    Serbia, me shumė shtete qė janė tė lidhura me Serbinė, Rusinė, Kinėn, po hezitojnė qė ta pranojnė Kosovėn, edhe pse Kosovėn e kanė njohur shtetet mė kryesore, mė tė rėndėsishme tė demokracive perėndimore qė i njohim ne dhe qė duam tė jemi pjesė e tyre. Megjithatė, kjo po na pengon qė ne tė bėhemi anėtarė tė plotfuqishėm tė Kombeve tė Bashkuara.

    Pastaj, kemi probleme tė tjera – droga, disa kriminalitete tė shumėllojshme, tė cilat kanė depėrtuar pėrmes rrugėve tė ndryshme, sepse Kosova faktikisht ka mbetur e pambrojtur, ka mbetur njė vend ku pėr shkak tė valutės sė fortė qė e ka – Euros, vjen ēdokush dhe sjellė mallra tė ndryshme, tė pakontrolluara, pa e ditur origjinėn.

    Shėndetėsia ka mbetur shumė keq, arsimi shumė keq, kultura shumė keq; gjyqet i kemi tė pėrziera... Me fjalė tė tjera, ka shumė sende qė kėtė pėrvjetor tė pavarėsisė sė shpallur pak a shumė na e bėjnė tė hidhur dhe nuk na e bėjnė qė tė na vijė fort ėmbėl. Megjithatė, beba ka filluar tė ecė dhe ky ėshtė njė pėrparim.

    Po jetojmė nė dy realitete. Po jetojmė nė kėtė realitetin objektiv tė mosqenies sė Serbisė kėtu, mospranisė sė Serbisė kėtu; njė qeveri e jona, e cila me pengesa tė ndryshme, por megjithatė po funkisonon; disa sende janė drejtuar si duhet, disa sende pritet tė drejtohen etj.

    Dhe, kemi realitetin tjetėr juridik – drejtėsinė ndėrkombėtare, e cila ka mbėshtetje tė madhe, forca tė mėdha prapa vetes, tė cilat ende po e pėrkrahin, ende po i bėjnė lėshime Serbisė, ende po mundohen ta tėrhqein dhe ta ndajnė Serbinė nga Rusia dhe nga disa ndikime destruktive, po mundohen qė ta fusin nė NATO dhe nė BE, pėr tė mirė edhe tė Evropės, edhe tė popullit serb, mirėpo me kėto lėshime qė po i bėhen Serbisė, faktikisht po vonohet dhe po pengohet ajo ēka Evropa do.

    Me fjalė tė tjera, Evropa ėshtė duke vazhduar tė bėjė gabime sikurse qė ka bėrė dikur. Detyra jonė ėshtė qė, duke dashur Evropėn, sepse jemi vetė evropianė dhe jemi flijuar pėr t'u bashkuar me Evropėn e Amerikėn, t'ia themi edhe vėrejtjet tona qė kemi, nė mėnyrė qė ata tė kuptojnė se nuk po shkon pikėrisht ashtu siē po planifikojnė ata, por ka edhe diēka tjetėr pėr ta njohur mirė Serbinė, pėr tė ditur se nė Serbi nuk ka ndryshime, ende nuk ka ndryshime esenciale.

    Ajo korja pėrmbi ka mbetur si trashėgimtare e politikės sė Millosheviqit dhe kėto janė ato pengesat e shumta qė edhe neve po na pengojnė, edhe Serbisė po i pengojnė, edhe Evropės, edhe Amerikės, edhe rrjedhės nė drejtim tė demokracisė.

    Radio Evropa e Lirė: Kur e keni menduar Kosovėn si tė pavarur – a e keni ėndrruar kėshtu siē ėshtė sot?

    Adem Demaēi: Jo. Unė kam ėndrruar qė Kosova e pavarur do tė ketė mundėsi tė veprojė lirisht, pa pėrzierje tė askujt. Nėse do qė tė bashkohet me Shqipėrinė – tė bashkohet me Shqipėrinė. Nėse do qė tė mbetet e pavarur – tė mbetet e pavarur.

    Tė mos ketė probleme me copėtimin dhe me ndarjen. Tė mos jetė viktimė e disa projekteve, tė cilat sigurisht zoti Ahtisaari i ka menduar mirė, por qė nuk kanė dalė mirė, sepse tė krijosh tashti 11 enklava si lloj komunash kėtu nė Kosovė – komunė me 3 mijė veta, komunė me 5 mijė veta – kjo nuk ėshtė askund hiē.

    Tė bėhen ndarje nė vija etnike... Derisa Evropa po i shkatrron kufijtė mes vete, ne po ndahemi nė vija etnike, vetėm pėr t'ia bėrė qejfin Serbisė. Domethėnė, kėto janė tė gjitha ato qė e prishin imazhin qė ne e kemi menduar se si do tė duhej tė dukej pavarėsia e Kosovės.

    Radio Evropa e Lirė: Sa ėshtė pėrmbushur vizioni juaj?

    Adem Demaēi: Vizioni im nuk ėshtė pėrmbushur si duhet. Vizioni im ėshtė pėrmbushur aq sa mbrapa nuk ka. E di se kemi mbėrrijtur atė kulmin e domosdoshėm, tė cilin e kemi arritur me sakrifica tė mėdha, me gjakderdhje tė mėdha, me pėrpjekje tė mėdha dhe tash jemi duke shkuar kah ai rrafshi, kah ajo fusha e lumturisė, tė cilėn e kemi dėshiruar ne.

    Mirėpo, para se tė arrijmė nė atė fushė, kemi plot pėrronj, plot prita tė ndryshme, plot vėshtirėsi qė duhet t'i kalojmė. Dhe, kėtė mund ta bėjmė vetėm duke qenė tė bashkuar dhe duke kuptuar se interesi kombėtar ėshtė mbi interesin e do farė luftrave pėr pushtet qė bėhen, sepse ende nuk e kemi shtetin ashtu si e dėshirojmė ne, tė kompletuar dhe tė definuar.

    Radio Evropa e Lirė: Ēka mendoni se ėshtė bėrė dhe ēka nuk ėshtė bėrė?

    Adem Demaēi: Ėshtė bėrė diēka qė projekti i Rezolutės 1244, meqenėse Kėshilli i Sigurimit nuk deshi ta ndėrronte, sepse ishte aty vetoja e Rusisė, e cila e mirėpriti kėtė mundėsi qė tė pengojė trendin dhe procesin e zgjerimit tė demokracisė nė Evropė, e zgjerimit tė sferės sė tė drejtave tė njeriut dhe humanizmit nė Evropė, edhe Rusia e cila kėto zgjerime, kėto pėrparime, i pėrjetonte si njėfarė ngulfatjeje tė vetvetes, si njėfarė goditjeje nė atė pėrpjekjen e vet qė pėrsėri t'i kthehet hegjemonizmit ruso-madh.

    Domethėnė, kjo ėshtė ajo ēka pengoi tė arrihej ajo qė tė mund tė krijohej, edhe kjo pjesė t'i bashkohej pa tronditje, pa gjakderdhje tė mėtutjeshme, sepse u bėnė gjakderdhje tė mėdha qė nga lufta e Sllovenisė, Kroacisė, tragjeditė e mėdha tė Bosnjė e Herecegovinės, mizoritė e mėdha qė u bėnė nė Kosovė etj.

    Me fjalė tė tjera, mbeten shumė gjėra tė paarritura pėr fajin e Rusisė dhe meqenėse bashkėsia ndėrkombėtare ka bėrė gabime, por ne nuk mund tė presim qė fuqitė e mėdha tė kėrkojnė falje prej nesh – ata e bėnė njė mėnyrė tė korrigjimit tė qėndrimit tė tyre, duke u pajtuar me shpalljen e pavarėsisė sonė, duke njohur pavarėsinė tonė, e cila ishte dhe ėshtė nė kundėrshtim me ato projektet, me atė Rezolutėn 1244, e cila pėrpiqej pėr njėfarė lloj autonomie qė ta pajtonte Serbinė, tė mos e frigonte Rusinė etj.

    Pra, kemi bėrė njė hap vendimtar dhe kjo ėshtė ajo qė po them – ai realiteti objektiv, i cili duhet tė mbrohet dhe duhet tė mbushet me verpimet tona, si njė popull, si grupacion i madh qytetarėsh prej 2 milionė e sa vetash. Kurse, nė anėn tjetėr, janė forca gjithashtu tė konsiderueshme qė mundohen ta mbajnė tė frenuar derisa tė mbėrrijnė qė nė Serbi tė fitojė vetėdija demokratike.

    Radio Evropa e Lirė: Cilat mendoni se do tė jenė sfidat mė tė mėdha pėr Kosovėn njė vit pas pavarėsisė?

    Adem Demaēi: Unė mendoj se do tė kemi probleme me Serbinė, e cila po e sheh se i ėshtė zvogėluar terreni i manovrimit. Dhe, sidomos kjo kriza e madhe globale, e cila ka goditur edhe Serbinė, ka goditur edhe Rusinė, do tė bėjė qė Serbia – eventualisht nėse nuk tregohet Evropa e vendosur, nėse nuk tregohet Amerika e vendosur, bėn vaki tė bėjė edhe ndonjėfarė sulmi pėr ta copėtuar Kosovėn, pėr t'ia hequr njė pjesė Kosovės.

    Ata kanė ndėrmend qė ta marrin pjesėn veriore tė Kosovės dhe kjo do tė ishte katastrofa mė e madhe, sepse atėherė do tė hapej Kutia e Pandorės dhe nuk dimė se ēfarė do tė bėhej.

    Nė Kosovė dhe nė kėto pjesėt tjera do tė hapej njė pėrpjekje, pra meqė ju na copėtoni neve, atėherė duhet tė luftojmė; edhe ne kemi pjesė tė ndryshme nėn pushtetin e Serbisė – Presheva etj., kėshtu qė do tė hyjmė nė njė rrezik jo tė vogėl qė do tė shkaktohej pėrsėri nga Serbia.

    Unė mendoj se kėtu Evropa duhet tė jetė e vendosur, ta sigurojė kufirin mirė, jo ta konsiderojė edhe mė tutje kufirin mes Kosovės e Serbisė si kufi administrativ, por ta konsiderojė si kufi shtetėror, tė fortė, tė ruajtur mirė, duke forcuar Kosovėn nė pikėpamje ushtarake.

    Me kėto mekanizma qė krijohen pėr tė fikur zjarre, pėr tė ndihmuar me rastin e tėrmeteve (FSK), nė kėtė mėnyrė Serbia nuk do tė disiplinohet.

    Serbia do ta kuptojė se e ka humbur davanė sa i pėrket Kosovės nė momentin kur bashkėsia ndėrkombėtare, miqtė tanė do ta kuptojnė se edhe Kosovės, kėshtu siē ėshtė, i duhet njė armatė respektabile, e cila do tė jetė nė gjendje ta ruajė vetveten dhe t'ia bėjė me dije Serbisė se mė nuk ka shanse me mjete tjera, me mjete tė dhunės, tė mundohet qė tė rikthejė pėrsėri hegjemonizmin e vet nė hapėsirat shqiptare.
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  12. #72
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  13. #73
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    16-05-2009
    Postime
    17
    O Adem, unė s'po ta shoh shumė pėr tė madhe qė i p'aske pėrzi radhitjen e drejtė tė sahonave para vetit, sepse nuk jan pak pėr dikend me nejt nė burg 30 vjet. Nė qoftėse simbas teje Rugova Rahmet shpirti i past nuk ka bėr asgjė pėr Kosovėn dhe Popullin Shqipėtar, atėherė qfar hajri na si Popull patėm prej teje qė nejte acė shum nė Burg. Vetėm njė ditė pune e Presidentit ton dhe krejt ato vite qė ti i ke kalu nė burgė, sigurisht se peshėn ma tė madhe do ta kishte njė ditė pune e Presidentit tonė he Allah-u i Madh nė Xhennet e v'noftė, Amin. E ti o Adem enveristi , ateisti e njeri pa fe shok m'at mir s'ke meritu si Rexhep Qosjen. Rrini ti dhe Rexhepi ende nėr hije tė pa feve se qe Besa as juve dyve s'ka me ju shku qaj kumlli mbi ujė larg, se juve dyeve veq Allah-u hakun mundėt me jau dhon tė merituar.

  14. #74
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Citim Postuar mė parė nga xxSamirxx Lexo Postimin
    O Adem, unė s'po ta shoh shumė pėr tė madhe qė i p'aske pėrzi radhitjen e drejtė tė sahonave para vetit, sepse nuk jan pak pėr dikend me nejt nė burg 30 vjet. Nė qoftėse simbas teje Rugova Rahmet shpirti i past nuk ka bėr asgjė pėr Kosovėn dhe Popullin Shqipėtar, atėherė qfar hajri na si Popull patėm prej teje qė nejte acė shum nė Burg. Vetėm njė ditė pune e Presidentit ton dhe krejt ato vite qė ti i ke kalu nė burgė, sigurisht se peshėn ma tė madhe do ta kishte njė ditė pune e Presidentit tonė he Allah-u i Madh nė Xhennet e v'noftė, Amin. E ti o Adem enveristi , ateisti e njeri pa fe shok m'at mir s'ke meritu si Rexhep Qosjen. Rrini ti dhe Rexhepi ende nėr hije tė pa feve se qe Besa as juve dyve s'ka me ju shku qaj kumlli mbi ujė larg, se juve dyeve veq Allah-u hakun mundėt me jau dhon tė merituar.
    eu Allahu tu te vraft qysh te paska vra
    po qysh po thue qka fituam prej baces Adem
    po a pak o i pa ftyr e fituam ket qe po e gezoim ne sot

    ndersa ty tu paskan perzie sahanat e legenat e grazhdi e tarquku
    krejt more ti i safit te par
    po qysh po thue se Baca eshte i pa fe
    Baca se ndrroi bile fen e babes e babgjyshit
    ndersa ai coftaku rugovna pyff era i ndrroi fet si gruaja e vet brekt
    kur i kcejshin jaranat e rugovnes kur u pike ai
    e mashallah se pak ka nejt i pit haaaaa
    nuk thon krejt rastesisht kah ne ruana zot prej safit te par
    si ti qisi do balosha shkoin ne gjami e mundohen edhe Allahun me e tradhtue haaa
    por kot shkoni ju ne gjami apo ne kish se zemren e kini plot urrejtje
    he talibana breeee
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  15. #75
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Citim Postuar mė parė nga xxSamirxx Lexo Postimin
    O Adem, unė s'po ta shoh shumė pėr tė madhe qė i p'aske pėrzi radhitjen e drejtė tė sahonave para vetit, sepse nuk jan pak pėr dikend me nejt nė burg 30 vjet. Nė qoftėse simbas teje Rugova Rahmet shpirti i past nuk ka bėr asgjė pėr Kosovėn dhe Popullin Shqipėtar, atėherė qfar hajri na si Popull patėm prej teje qė nejte acė shum nė Burg. Vetėm njė ditė pune e Presidentit ton dhe krejt ato vite qė ti i ke kalu nė burgė, sigurisht se peshėn ma tė madhe do ta kishte njė ditė pune e Presidentit tonė he Allah-u i Madh nė Xhennet e v'noftė, Amin. E ti o Adem enveristi , ateisti e njeri pa fe shok m'at mir s'ke meritu si Rexhep Qosjen. Rrini ti dhe Rexhepi ende nėr hije tė pa feve se qe Besa as juve dyve s'ka me ju shku qaj kumlli mbi ujė larg, se juve dyeve veq Allah-u hakun mundėt me jau dhon tė merituar.
    Thashethemet dikur dhe tani

    18 Maj 2009

    Valentina Gara

    Kur je fėmijė beson nė gjithēka. Ashtu besoja edhe unė dikur. Kjo ishte para lufte.
    Kur bėja njė hap pėrpara rrėnohej njė gur, ktheja kokėn, dhe pastaj mendoja me vete se duhej rrėnuar edhe ēatia sepse ishte rrėnuar njė gur por prapė vazhdoja me ambiciet e mia drejt njė tė ardhme tė imagjinuar.
    Njė hap bėra pas dhe mė dhuruan njė lule, mė dhuruan njė fjalė tė ėmbėl, njė miqėsi, e unė e padjallėzuar mendoja se kisha tė drejtė. Kjo ishte kur mungova disa ditė nė shkollė.
    Por pas lufte u zgjova nga ajo ėndėrr qė me shpinte nė botėn e ēudirave ashtu sikur Lizėn e vogėl dikur, duke besuar se njerėzit ishin si unė, u zgjova nga ajo buzėqeshje e zezė e atyre qė mė “donin shumė”.
    Ngritja dorėn lart tė thosha tė vėrtetėn por akoma pa bėrė zė ma mbyllnin gojėn dhe mė thoshin se nuk ėshtė drejt kėshtu, mė mbyllnin sytė dhe mė thoshin se asgjė nuk kisha parė, por dėshirėn pėr tė parė nuk mund tė ma merrnin. Unė orvatesha tė flas realitetin, por njerėzit ishin tė bindur nė atė qė ishte thėnė mė herėt, me gojė dhe sy tė mbyllur e jo nė atė qė e flisja pastaj.
    Ndoshta se e dėshironin atė, ndoshta se iu dukej e bukur dhe kėnaqeshin nė fatkeqėsinė e tjetrit qė ia ndėrronte tėrė drejtimin e jetės sė tij.
    Por pastaj fillova tė mos kthehesha pas mė, dhe nuk ndalesha dot ashtu siē nuk ndalej as ora qė mbaja nė mur, e njerėzit mė shikonin vėngėr, mė vrisnin me ato buzėqeshje tė zbehta.
    Vallė pse nuk mė bėn mė pėrshtypje tė kthej kokėn prapa dhe tė shoh se ēfarė po ndodh pas shpinės sime? Pse ēatia nuk po rrėnohet mė pėr njė gur?- Sepse..., tani e kam kuptuar se sukseset nuk rrėnojnė ēatitė, nuk mbyllin gojėt e kėqija qė ushqim kanė vetėm thashethemet.
    Tani njė kryelartėsi ėshtė mė e mirė se sa njė lutje, tani njė fjalė e hidhur e bėn dikė tė lumtur, tani njė ndjenjė e zhgėnjimit tė bėn tė humbasėsh nė udhėkryq, njė ndjenjė qė tė bėn tė mos besosh nė asgjė dhe askėnd...
    Mė vjen tė qaj dhe tė qesh nė tė njėjtėn kohė, tė qaj pėr atė qė kemi arritur apo tė qesh pėr atė qė e kemi hedhur pėrtej kufijve.

    Mbėshtillemi me njė rrjetė fjalėsh e pėshpėritjesh tė njerėzve tė dobėt, tė njerėzve qė shajnė atdheun e tyre, sepse derisa shan atė qė luftoi pėr lirinė, atė qė mban emrin hero ti shan edhe gjuhėn dhe zakonin e popullit tėnd.
    Por mė vjen tė qesh me heshtjen e njerėzve kur janė sy mė sy, tė qesh se sa tė paaftė janė tė thonė nė sy ato qė kishin thėnė apo dėgjuar mė herėt. Janė aq tė ligė sa tė gjejnė forcė tė ballafaqohen me tė vėrtetėn, por vetėm fshihen dhe ikin njė nga njė.
    Ka disa njerėz qė nė vend tė respektit pėr atė qė kanė bėrė pėr vendin e tyre, njollosen me gjėrat mė tė ulėta qė mund tė marr me mend njė mendje e shėndoshė.

    Sikur ēdokush tė mbante mend njė fjali tė njė libri, tė Kur’anit apo Biblės si i mbajnė mend fjalėt dhe njollosjet pėr tė tjerėt, me siguri se do tė ishim populli mė i shquar nė botė sa i pėrket diturisė.

    Andaj, le tė qeshim gjithmonė me ligėsinė e tė ligjve, me dobėsinė e tė dobėtėve dhe me dėshtimin e tyre.
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  16. #76
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    16-05-2009
    Postime
    17
    O ti Zotni(Se edhe emrin nuk po ta di)
    Unė e foli vetėm atė qka e kam lexu, edhe nuk fola asgjė atė se qka kam ni, si e para.E si e dyta kur Ademi yt thot hapturazi dhe shkruan hapturazi se LKD-ja ska luftu po ka nejt nė gjum, atėher morre zotni une u revoltova pėr arsyje se kur mė bjen ndėrmend lufta e Koshares dhe lufta qė e bėri Tahir Zemaj, do tė kisha dashur qė tė jem nė guhė teme ma i rept kundra Ademit tėnd , por edukata sma lejon kėt. E kush kujna i ka kcy nė familjėn e Rugovės unė nuk di dhe s'mė intereson, vetėm qka shkruve ti ktu pėr te dhe pėr familjėn e tij kėtu po shihet qartė se ti more Zotni s'paske troh kulture njerzore se le mo kultur kombėtare. Pėr mua familja jote ėshtė e shenjtė dhe me plot respekt , pėrse?, pėr arsye se qdo familje shqipėtare pėr mua ėshtė e shenjt e ti o Zotni pa e hjek prej teje Urejtjen, papjekurin dhe mosdijunin qė e ki, ti gjithmon ki me mbet ashtu siq je sod. Merre vehtėn met mir se nuk ėshtė mir ashtu more Burrė i dheut.

  17. #77
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    16-05-2009
    Postime
    17
    Zonja Gara
    E kuptova krejt atė se qka shkruat, dhe mė lejoni ju lutem t'ua shprehi respektin tim.Ju falemnderit.

  18. #78
    i/e regjistruar Maska e Llapi
    Anėtarėsuar
    08-08-2002
    Postime
    10,979
    Citim Postuar mė parė nga xxSamirxx Lexo Postimin
    O ti Zotni(Se edhe emrin nuk po ta di)
    Unė e foli vetėm atė qka e kam lexu, edhe nuk fola asgjė atė se qka kam ni, si e para.E si e dyta kur Ademi yt thot hapturazi dhe shkruan hapturazi se LKD-ja ska luftu po ka nejt nė gjum, atėher morre zotni une u revoltova pėr arsyje se kur mė bjen ndėrmend lufta e Koshares dhe lufta qė e bėri Tahir Zemaj, do tė kisha dashur qė tė jem nė guhė teme ma i rept kundra Ademit tėnd , por edukata sma lejon kėt. E kush kujna i ka kcy nė familjėn e Rugovės unė nuk di dhe s'mė intereson, vetėm qka shkruve ti ktu pėr te dhe pėr familjėn e tij kėtu po shihet qartė se ti more Zotni s'paske troh kulture njerzore se le mo kultur kombėtare. Pėr mua familja jote ėshtė e shenjtė dhe me plot respekt , pėrse?, pėr arsye se qdo familje shqipėtare pėr mua ėshtė e shenjt e ti o Zotni pa e hjek prej teje Urejtjen, papjekurin dhe mosdijunin qė e ki, ti gjithmon ki me mbet ashtu siq je sod. Merre vehtėn met mir se nuk ėshtė mir ashtu more Burrė i dheut.
    o ik nga kjo tem more tali
    po qysh bre po ta ze goja te thuash se tahir zeza ka luftue qysh bre qysh
    e Baca Adem mir tha shum se LDK-ja nuk ka luftue por ne vend qe ti mobilizoi
    popullin apo antaret e simpatizanete e vet qe ta veshin uniformen e UĒk-se
    ata i mobilizuan dhe i ushtruan si ti veshin dimijat e grave
    ku nga friga u dhie.n e u pshurren ne dimija te grave
    ku edhe sot u ndegjohet era sidomos neper forume keshtu si puna e jote
    Do t“i luftoj spiunet dhe tradhtaret e kombit deri ne vdekje.

  19. #79
    i/e regjistruar Maska e firaku
    Anėtarėsuar
    03-04-2008
    Vendndodhja
    Nen qiell
    Postime
    660
    [QUOTE]
    Citim Postuar mė parė nga xxSamirxx Lexo Postimin
    O Adem, unė s'po ta shoh shumė pėr tė madhe qė i p'aske pėrzi radhitjen e drejtė tė sahonave para vetit, sepse nuk jan pak pėr dikend me nejt nė burg 30 vjet.
    I nderuari Baca Adem ka qene, eshte ,dhe do mbetet nje simbole i qendreses kombetare edhe nese tipave si ti nuk ju pelqen kritika qe bene Baca Adem.
    Kurre nuk i ka ndrru sahanat bile,bile,ka qendruare si nje patriot i vertete para,gjate dhe pase Luftes ne Kosove,duke qendruare tere kohen ne Kosove si perfaqesues kryesore i UCK-se ne mese te Prishtines gjersa shume te tjere qe kan rrahur bukur shume gjoks per shqiptari as zeri nuk ju ka ndegjuare deri pase luftes.
    Mendoje qe te gjithe pa dallim perkatesie politike duhet ta nderojme dhe respektojme vepren e Adem Demaqit dhe njerezve te rrale si ai.

  20. #80
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    16-05-2009
    Postime
    17
    O Zotni , tu rrit mendja dhe veq vazhdo ashtu se mir punėt ke mi pas.Mu tut njeri ėshtė njė gjė normale , e ti qė s'po tutėsh prej asgjėje...e ki respektin tim...lumi ti pėr veti dhe pėr trimnin tėnde.

Faqja 4 prej 16 FillimFillim ... 2345614 ... FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Vetėvendosja proteston dhunshėm kundėr planit tė Ahtisarit
    Nga Alienated nė forumin Tema e shtypit tė ditės
    Pėrgjigje: 769
    Postimi i Fundit: 02-01-2008, 08:50
  2. Demaēi jep dorėheqjen nga bordi i RTK-sė
    Nga mani nė forumin Tema e shtypit tė ditės
    Pėrgjigje: 16
    Postimi i Fundit: 16-01-2004, 14:32

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •