Adem Demaçi

[Llapi]

Demaçi: Është nder nëse vritemi për lirinë e Kosovës

Shkruan:
Prof. Dr. Hakif Bajrami

Por me gjithë dënimin drakonik, »për ta shpëtuar Kosovën«, qarqeve të Beogradit nuk do të mund t’i ndihmojë më asgjë, as Libri i Kaltër (1976) as Projekti i Memorandumit (1979) për mbylljen e ca fakulteteve dhe shkollave normale në Kosovë, as autoriteti i Titos dhe i Jugosllavisë së tij të Mosinkuadrimit. Jugosllavinë do ta shtrojnë përdhe dhe do ta komprometojnë deri në humnerë, pikërisht nxënësit e Adem Demaçit dhe Metush Krasniqit, shkolla kombëtare demaçiane e ilegales dhe legales, për të shpërthyer me tërë vrullin revolucionar gjithëpopullor në demonstrata më 1981. Shkolla e Adem Demaçit me këto ngjarje kthese tanimë kishte fituar të drejtë qytetare. Më nuk kishte dilemë, demonstratat nuk patën të ndalur, e vënë çështjen e Kosovës në krye të çështjeve politike evropiane.

Një muaj për përgatitjen e demonstratave
Për ta luftuar Lëvizjen revolucionare për bashkimin e shqiptarëve, qarqet shtetërore serbe e kishin bërë një analizë të hollësishme lidhur me orientimet politike shqiptare gjatë viteve 1971-1981. Kjo analizë, në të gjitha kaptinat e saj, ka për qëllim diskreditimin e Lëvizjes revolucionare shqiptare në rend të parë, dhe ngritjen e një akuze të përgjithshme ndaj rinisë shkollore shqiptare. E vërteta, «studimi« i policisë sekrete të partisë komuniste çalonte në çdo kaptinë dhe në çdo lëmi që e kishte shtruar për analizë. Aty vërehet se trupin e Jugosllavisë e kishte përfshirë metastaza kanceroze vdekjeprurëse e kërkesës serbe për Serbi të madhe. Sipas të gjitha argumenteve arkivore, analiza e policisë partiake serbe kishte mbetur për »tri koka« prapa strategjisë kombëtare të Adem Demaçit. Djalëria kosovare më nuk kishte iluzione se çka duhet bërë. Ajo djalëri e kishte të qartë edhe faktin se çka nuk duhet bërë. Nuk kishte më forcë që do ta ndalte rininë shqiptare në lëmin e kundërshtimit qytetar modern siç ishin traktet dhe demonstratat. Rinisë shqiptare i duhej vetëm një muaj për t’i përgatitur demonstratat, ndërsa qarqeve në pushtet i duheshin vite për t’i kuptuar ato. Me fjalë të tjera, falë sakrificës dhe vendosmërisë, aksionet antijugosllave e kishin tejkaluar forcën brutale që po manifestohej dhe papagallimin se shqiptarët »i kanë të gjitha të drejtat«. Por aty kah viti 1985 ishte rinia shqiptare ajo që nuk donte të ndalej. Në Dardaninë e lashtë dhe në Kosovën e re moderne tani po binte vetëm një tupan. Ritmet e luftës për liri ishin në prag. Në këtë luftë do të lindin komandantët e ri: komandant Remi, komandant Buja, komandant Sandokani, komandant Sulltani, komandant Çeliku, komandant Haradinaj, komandant Emrushi, komandant Leka, e shumë trima si këta, të gjithë nxënës të shkollës së Adem Demaçit, profesor Ukshin Hotit.
Ku mbështetet një konstatim i tillë. Plejada e luftëtarëve patriotë, si Metush Krasniqi, Ukshin Hoti, Halil Alidemaj, Skender Kastrati, Xheladin Rekaliu, Ismajl Dumoshi, Hydajet Hyseni, Jusuf Gërvalla, Bajram Kosumi etj., do të shënojnë etapën e re të tajm-bajndingut revolucionar luftarak shqiptar, gjithnjë të bazuar në Programin politik kombëtar të Adem Demaçit. Edhe kjo plejadë veprimtarësh politikë, në asnjë levë të veprimit kur ishte fjala për kombin, nuk do ta zëvendësojnë ideologjinë me çështjen madhore të bashkimit dhe çlirimit, si do të ngjajë afro pesë dekada me luftën politike në Shqipëri. Për shkollën politike të Adem Demaçit, çështja kombëtare vlente për t’u përthekuar po me ato përkushtime dhe po me atë sinqeritet, sikurse kishin luftuar gjyshërit e kësaj plejade kundër robërisë - Perandorisë Osmane. Ashtu edhe gjenerata e Zahir Pajazitit dhe heroit legjendar, Adem JASHARIT, do të përqendrohet për ta luftuar me kritikën e armëve, ashtu si i kishte porositur BACË Adem DEMAÇI më 1958, me kryengritje të armatosur, me formimin e forcave drejtuese të luftës, që të bëhet pra luftë intelektuale-profesionale.
15. UÇK-ja zë shtat
Në nëntor të vitit 1998 Adem Demaçi do t’u drejtohet këshilltarëve politikë: është nder të vritemi për liri të këtij populli, i cili qe 2000 vjet nuk e ka shijuar lirinë. Është nder nëse vritemi për lirinë e Kosovës, ishin fjalët e para për këshilltarët e ngushtë të tij, në një atmosferë tejet krenarie që trimat e UÇK-ës po shënonin rezultat pas rezultati në fushën ushtarake. Ushtria Çlirimtare e Kosovës kishte nxënë shtat, UÇK-ja kishte krijuar, me gjithë pësimet e popullit, një përvojë të lakmueshme të luftës. Ushtria Çlirimtare e Kosovës kishte nevojë për afirmim të mëtejmë politik dhe diplomatik. Adem Demaçi do të bëhet ai që për çdo ditë edhe nga gjashtë ekipe të gazetarëve do t’i drejtojë nëpër viset e ndryshme të Kosovës.

[DriniM]

Demaci mund te ket qenur per dike gjithcka ,por se kush ka qenur e kush eshte adem demaci ne te vertete ( qofte si Shqiptar e qofte si Atdhetar ) e tregoi me platformen e tij politike BALLKANIA .

Gomari nganjehere edhe flori ( ari ) me dhjere ,gomar mbeten perseri .

[Llapi]

Demaci mund te ket qenur per dike gjithcka ,por se kush ka qenur e kush eshte adem demaci ne te vertete ( qofte si Shqiptar e qofte si Atdhetar ) e tregoi me platformen e tij politike BALLKANIA .

Gomari nganjehere edhe flori ( ari ) me dhjere ,gomar mbeten perseri .

ti e quan bacen gomar
a ma mire gomar gjithmon i padegjueshem per serrbin a si ti gomaric qe ja pate kthye b.ythen serrbis e le te bejn ata qfar deshiroin
e more faqe e galme po ske ti as kan e korit se me rraj ini te pergdhelur te shkaut

[shalja1]

Demaci mund te ket qenur per dike gjithcka ,por se kush ka qenur e kush eshte adem demaci ne te vertete ( qofte si Shqiptar e qofte si Atdhetar ) e tregoi me platformen e tij politike BALLKANIA .

Gomari nganjehere edhe flori ( ari ) me dhjere ,gomar mbeten perseri .

Po ju i keni lakmi ato luge nga ari qe enderroni te hani.

[Llapi]

Adem Demaçi, i gjalli më i merituar i kombit shqiptar

Në 50-vjetorin e shpalljes fajtor dhe dënimit të parë me burg të Adem Demaçit nga ish-regjimi okupatori jugosllav, për vepra penale kundër shtetit, profesor, doktor Hakif Bajrami ka publikuar një studim të gjatë ku, në mënyrë analitike, në sinkroni dhe diakroni ka zbërthyer esencën e angazhimit patriotik të Bacë Adem Demaçit, të gjallit më të merituar të kombit shqiptar, ideatorit dhe liribërësit të Kosovës, hapëruesit të pandalshëm të lirisë, njeriut shqiptar të këtyre trojeve, që tërë jetën, qysh prej moshës së rinisë së tij e vuri në shërbim të kombit e Atdheut. Profesor, Bajrami na përkujtoi se edhe datat si kjo, data e fillimit të ndeshjes, nëpër gjyqe e Demaçit, kundër regjimeve pushtuese, janë data shumë të rëndësishme të historisë sonë. Sepse kjo datë shënon kohën e riartikulimit të një kërkese të drejtë kombëtare, në kushte dhe rrethana të reja historike, është data që shënonte fillet e jetës së tij të gjatë e të mundimshme nëpër burgje, të një jete të pakthyeshme prapa dhe përjetësisht të lavdishme. >>>
Në këtë 50-vjetor të fillimit të ndeshjes së tij të ashpër kundër pushtetmbajtësve të kohës, nuk kemi si të mos e kujtojmë veprimtarinë e Bacë Ademit edhe në disa dimensione të tjera, sidomos në mungesën e trajtimit institucional të meritave të tij për Kosovën dhe mbarë kombin shqiptar.

A ka njeri më të merituar se Adem Demaçin kombi shqiptar në rrugën e vetëflijimit dhe në rrugën e tij të rezistencës për liri, barazi dhe çlirim nga robëria e huaj?
Nuk mohohet fakti se ka edhe shumë burra të ndershëm dhe meritorë, të gjallë, nga radhët e kombit tonë, por asnjëri prej tyre nuk ka një biografi të tillë çfarë e shkruar me 28 vjet jetë nëpër burgjet e Jugosllavisë, dhe shumë vjet të tjera para e pas burgjeve, me mund, sakrificë dhe me këmbëngulje, pa lëshuar as edhe për një çast, as edhe për një moment angazhimin dhe flijimin e tij për popull e Atme, pa devijuar as edhe njëherë nga rruga e lirisë, pa bërë as edhe kompromisin më të vogël me ata që na sunduan deri në qershor të vitit 1999, pa bërë as edhe një kompromis as me ata që erdhën, pas luftës, të ftuar e të paftuar, me qëllim për të na i drejtojnë punët, sipas kutit dhe shijes së tyre.
Nuk ka dyshim se Bacë Ademi i njeh më së miri shqiptarët, ndërkohë që nuk mund të thuhet se shqiptarët ia njohin si duhet e sa duhet meritat bacë Ademit. Kroatët i njohën si duhet dhe i çmuan lart liribërësit e tyre: Franjo Tuxhmanin dhe Sitpe Mesiqin, të cilët u angazhuan dhe luftuan për çlirimin e Kroacisë nga Jugosllavia. Sllovenët e njohën dhe e postuan në vendin e merituar, Janez Dernovshekun, boshnjakët Alia Izetbegoviqin, polakët, Leh Valencën dhe Afrika e Jugut, Nelson Mandelën. Asnjëri prej këtyre personaliteteve dhe burrave të njohur të këtyre kombeve, përveç Mandelës, nuk i ka meritat e rezistencës dhe të vetëflijimit për liri, demokraci dhe humanizëm, ashtu, sikur Bacë Adem Demaçi. Dhe të gjithë këta popuj, polakët, sllovenët, boshnjakët, afrikanët e Jugut, e të tjerë, jo vetëm i kanë respektuar simbolet e veta kombëtare, por edhe i kanë postuar në vendet e tyre të merituara, duke nderuar në radhë të parë veten e tyre dhe personalitetet e tyre tejet të çmuara të rezistencës dhe sakrificës për liri.

Cili politikan apo udhëheqës institucioni në Kosovë mund të matet me meritat dhe vetëflijimin për çlirimin e vendit me Bacë Ademin?
Realisht, askush.
Asnjëri prej tyre nuk arrin as te çereku i vlerave të këtij personaliteti emblematik të kombit tonë.
Dhe cili politikan apo udhëheqës institucionesh, në Kosovë ka guximin, dijen, kapitalin kombëtar e politik, mprehtësinë e gjykimit dhe përkushtimin e Bacë Ademit për të ruajtur interesat e Kosovës dhe të shqiptarëve në përgjithësi?
Bacë Adem Demaçi, si duket, gjithnjë ka ecur një hap para kohës, ose ne nuk e kemi zënë dot hapin e tij, ose ai me qëllim ka bërë hapa të mëdhenj përpara, hapat e sogjetarit të historisë, hapat e paralajmëruesit të fitores, hapat e Marathonomakut të lavdishëm, hapa, të cilët ne kurrsesi nuk po i arrijmë.
Mbase, kjo çështje mund të shtrohet edhe ndryshe.
Hapërimi i tij, rruga e tij jetësore është e mbushur me veprimtari atdhetare, me krijimtari të shkëlqyeshme artistike, me një humanizëm brilant dhe gatishmëri për të falur, (që nganjëherë na duket paksa edhe e tepruar), me një guxim të pashoq për t’i thënë të vërtetat troç, trimërisht e burrërisht, pa u bërë fare merak se të ka pëlqyer apo jo e vërteta, apo gjykimi i tij, i sertë por i drejtë. Ai kurdoherë është treguar dhe tregohet i kujdesshëm, për të mos e lënduar askënd, madje as ata që dëshmuan nëpër gjyqe kundër tij, as ata që e shanë, as ata që e lehin herë pas herë pas shpine, as ata që nuk e kanë kuptuar kurrë dhe nuk do ta kuptojnë ndonjëherë.
Dimensioni humanist dhe shumë njerëzor i Ademit Demaçit është për çdo lëvdatë dhe admirim dhe kjo na bën të kuptojmë sesa larg jemi ne, si komb, shoqëri e si shtet për të qenë të denjë për personalitete të tilla sikur është i vetmi, më i merituari ndër të gjallët e kombit, bacë Adem Demaçi.
r.kosova e lire

[Disa]

ADEM DEMACI eshte legjenda e gjall e shqiptaris ,i cili tere jeten ja kushtoje populli te vete,dhe ende edhe pse ne mosh te shyer vazhdone te punoje per Shqiptaret.
Lumet na qe e kemi nje njeri si ADEM DEMACI,por mjerisht nuk po ja dim vleren nuk po e shfrytezojm kete personalitet te madh te Kombit Shqiptar.
E gjith bota na kan zili qe e kemi nje njeri aq te madh nje,nje njeri aq te pastert,moralisht e kombtarisht.

[toni karlosi]

Hasha je msheli gojen me nje penzion dhe nje shofer.kaq lire u shite o Z.Demaqi.Kogja nifare burri u tregojshe kur e shajshe Presidentin e shqiptarve Z.Rugoven.

[Disa]

Hasha je msheli gojen me nje penzion dhe nje shofer.kaq lire u shite o Z.Demaqi.Kogja nifare burri u tregojshe kur e shajshe Presidentin e shqiptarve Z.Rugoven.

Jo zoteri Hasha nuk ja mbylli gojen,nuk e di a degjon lajme ti ajo,por para disa dite te kishe par ne RTK Adem Demacin se cfare flete atehere e kishe kuptuar se a u shit Baca ajo.
Normal Baca e mbron Hshimin kur e ka me ven dhe normale qe e kritikon apo me mir te them e sygjeron i tregon se ku e ke keq dhe ku e ka mire.
Nuk munet Baca ta kritikojn Hashimin vetem pse ju Rugovistat kini inta per te,pa e meritu ta kritikoj,por edhe e kunderta nuk mundet Baca ta lavderoj Hashimin vetem pse Hashimi i ka dhen ni penzione,Baca kur e kritikon apo e lavderon ndonje njeri kurr nuk e ben per ndonje interes por e ben se eshte e vertet.
Baci edhe pse e krition Hashimin,Hashimi prap ka respekt te madhe per Bac Adem Demacin,per arsye se e din Hashimi qe Baca veq per te mir i kritikon jo pse don ti nenvleresoj.
Baca kurr nuk u shit kur ka qen kohen me te re qe ka munde te perparoj me shum dhe ta behet President e po shitet tan.
Po ty dhe disa tipave si ty garant ju mungon truri i vogel dhe per kete arsye e kritikoni nje njeri te madhe nje legjende e gjall siq eshte Baca Adem Demaci.

[dielli1]

Ballkanija e damaqit,bashkerenditeje idesh drashkoviq,demaqi....Demaqi,ka qene,eshte e do mbetet gjithmone njeriu qe i ha fjalet e veta....Prandaj,me te drejt mund te quhet politikan i varfer ne mendime,dhe fjaleshumte e pune kurrfare.Prandaj,po te mendoheshe qe nje popull te kerkonte mbeshtetje ne nje politikane te tille,atehere humnera do te ishte e pashmangshme,ky pra ka qene politikani i juaj i preferuar,q'ka tregoni vet se jeni shkurtpames(mbeshtetesve demaqijan).

[Kosovelli]

Adem Demaçi nuk është njeri i rëndomtë, ai është njëshi i rezistencës shqiptare

Këto ditë lexova veprën e shkrimtarit tonë Ismail Kadare "Ra ky mort e u pamë", botuar para pak kohe , që u kushtohet ngjarjeve të fundit në Kosovë. Vepra përshkruan fundin e luftës, Konferencën e Rambujesë dhe eksodin e madh shqiptar. Nëpërmjet ditarit të vet, Kadareja në këtë vepër paraqet bisedat me politikanë, gazetarë, publicistë etj.; takimet në forume të ndryshme ndërkombëtare dhe letrat që u dërgon burrave të shteteve. E gjithë kjo veprimtari e dendur i ka dhënë mundësi atij t'i përcjellë e t'i njohë mirë ngjarjet dhe rrethanat që kanë ndikuar në zhvillimin e tyre. Megjithatë, në këtë vepër ai nuk paraqitet si një komentator i mirë i ngjarjeve. Premisat, nga të cilat niset Kadareja dhe konkludimet që sjell ai në saje të këtyre premisave, vërehet se lexuesit i servon paragjykimet e veta. Ajo që më shtyri të reagoj është pikërisht kritika dhe fyerja që i bëhet njeriut që vuajti më shumë për Kosovën. Në faqen 30, duke kritikuar Demaçin, ndër të tjera thotë edhe këtë: "Kjo urrejtje e tij kundër Perëndimit dhe NATO-s, kjo dëshirë për ta veçuar Kosovën nga bota, tregon se ky njeri ka mbetur një marksist- leninist me mendje të tharë dhe pa atdhe. Edhe burgjet më shumë se për Shqipëri i ka bërë, me sa duket, për marksizmin". Parimisht, këtu më duhet të komentoj dy çështje, që nuk i ka të qarta, apo me qëllim i ngatërron I. Kadareja. Së pari do ta kisha pyetur Kadarenë se a bie edhe ai në këtë kategori të proletariatit, që ka lënë atdheun për të "fituar bukën", apo ka dezertuar nga betejat dhe debatet politike që po bëhen në Shqipëri. Së dyti, Kadareja, nuk e ka të qartë apo nuk do ta kuptojë problemin e "marksistëve" të Kosovës dhe shpif kundër Demaçit se gjoja ai na paska qenë në burg më shumë për marksizmin se për Shqipërinë?! Në qoftë se do të ishte kështu, ky do të ishte zbulimi më i madh i Kadaresë. Por, qëndron e kundërta. Asnjë shqiptar i Kosovës nuk është burgosur për marksizëm. Shqiptarët janë burgosur dhe janë dënuar si nacionalistë shqiptarë. Adem Demaçi nuk është njeri i rëndomtë i Kosovës, siç mendoni ju. Ai është njëshi i rezistencës shqiptare, që ka kaluar 28 vjet nëpër qelitë e burgjeve jugosllave. Nga vepra e tij janë frymëzuar me qindra - mijëra të rinj. Adem Demaçi ishte idoli dhe frymëzuesi i demonstratave të mëdha antijugosllave të viteve 1968, 1981, 1988, 1989. "Rroftë Adem Demaçi" dhe "Lirojeni Adem Demaçin" brohorisnin studentët dhe i tërë populli rrugëve të Prishtinës dhe të mbarë Kosovës më 1981 në demonstratat që tronditën Jugosllavinë. Zotëri Kadare, talleni me Mendelën e Kosovës, siç e quani edhe ju, kur me ironi theksoni "se si ky farë heroi u ka bërë ballë serbëve, ndërsa të tjerët janë zemëruar" se si disa herë paskan ardhur serbët për ta mposhtur, por s’ia kanë dalë dot" (f. 101.) Ajo që këtu thuhet për Adem Demaçin, i kalon kufijtë e arsyes së shëndoshë. Akuzon dhe tall Demaçin pse nuk na paska ikur bashkë me të tjerët: "Tani i duket se është koha që ai të shpallet shpëtues i kombit. I vetmi që s'u përkul, i vetmi që rapsodët e katundit do t'i ngrenë këngë me çifteli. Ndërkaq mendja e tij e varfër nuk është në gjendje të kuptojë se me këtë rrugë Kosova do të kthehet së shpejti në varrezë" (f.30). Kur bandat e Sheshelit dhe të Arkanit hynin nëpër shtëpitë e shqiptarëve dhe i poshtëronin burrat para anëtarëve të familjes, Kadareja nga Parisi akuzonte Rugovën për ultrapacifizmin e tij. Sot kur Demaçi ka rrezikuar jetën, Kadareja e fajëson! Kadareja e fajëson dhe e tall atë për këtë akt heroik. Këtu duhet të bëhen vërejtje. Ai nuk është në gjendje të kuptojë se Demaçi i përket asaj kategorie njerëzish, te të cilët guximi për të vdekur për çlirimin e Kosovës ka qenë më i fuqishëm se dëshira për të jetuar në robëri. Së treti, duke favorizuar eksodin, Kadareja arsyeton politikën ultrapacifiste të klanit të Rugovës, që kritikohet me apati nga ai. Më skandalozja përkitazi me kritikën që i bëhet Demaçit, është diagnoza që Kadareja ia cakton Demaçit nga Parisi. Edhe në faqet 30 dhe 100, ai fyen Demaçin duke pohuar se "truri i tij është tharë prej marksizëm- leninizmit". Fyerja nuk është në natyrën e njerëzve të mëdhenj. Për të kritikuar ,mjaftojnë faktet dhe jo sharjet e etiketimet bajate, që përdor në një libër, që fatkeqësisht u shpall edhe libri i vitit. Nga ajo që vërehet në libër del se Ismail Kadareja ka pasur shumë kontakte me burra shteti, diplomatë, politikanë të rangjeve të ndryshme, gazetarë, publicistë etj. Megjithatë, akoma, si duket, nuk ka mundur t'i kuptojë disa gjëra. Në faqen 81 të këtij librit. Kadareja shpreh habinë pse grekët i përkrahin rusët dhe kinezët përkitazi me ngjarjet në Kosovë. Në faqen 52 nuk ka qëndrim të prerë rreth bombardimeve të NATO-s, duke thënë: "Kjo nuk më jep ndonjë gëzim. Nuk është mirë kur bombardohet ndonjë vend". Në faqen 89 hyjnizon popullin serb : "Dihet që ky popull nuk bie kurrë në gjunjë". Nuk duhet mençuri e madhe për t'u rikujtuar se grekët masakruan Papa Kristo Negovanin, bënë masakra në Çamëri dhe pastruan këtë krahinë shqiptare nga shqiptarët. Së dyti populli serb me referendum miratoi masakrat në Kosovë. Prandaj, për tragjedinë shqiptare në Kosovë është fajtor i tërë populli serb dhe sentimentalizmi i Kadaresë nuk është fare i arsyeshëm. Dhe së treti, Kadareja gabon edhe me vendosmërinë "natyrore" të serbëve. Serbët kanë qenë të përkdhelurit e Ballkanit. Dhe kur e humbën këtë beneficion, u gjunjëzuan edhe para sllovenëve, edhe para kroatëve, edhe para boshnjakëve dhe në fund edhe para rezistencës shqiptare.