Krijimi i Njeriut

Falėnderimi i takon Allahut, Zotit tė tė gjitha botėrave.
Paqja dhe shpėtimi qoftė mbi tė dėrguarin tonė, Muhammedin a.s., famlljen, shokėt dhe ata qė e ndjekin rrugėn e tij derisa tė jetė jeta


Kur'ani i shenjtė nuk ėshtė as libėr shkence dhe as traktat i evolucioni por nė tė ne gjejmė referenca pėr periudha tė ndryshme gjatė se cilės jeta kaloi nė kėtė botė. Kėto periudha mund tė rradhitėn si mė poshtė:

1. "All-llahu ju krijoi prej dheu." (35:11)
2. Dhe (pėrkujto) kur Zoti yt engjėjve u tha: "Unė po krijoi njeriun nga balta e tharė, e zezė e me erė. (15:28)
3. Pėr All-llahun, Ne krijuam njeriun prej njė ajke (lėngu), e njė balte. (23:12)
4. Dhe Ai nga uji (fara) krijoi njeriun. (25:54)
5. "Ai ėshtė qė ju krijoi (filloi) prej njė njeriu". (6:99)
6. "Ai ju krijoi juve prej njė njeriu, mandej prej tij e krijoi palėn (ēiftin) e tij." (39:6)
7. "Dhe Ne krijuam prej ēdo sendi dy lloje (mashkull e femėr) qė ju tė pėrkujtoni (madhėshtnė e Zotit)." (51:49)
8. "Dhe Ne u krijuam juve nė ēifte." (78:8)
9. "O ju njerėz, vėrtetė Ne ju krijuam ju prej njė mashkulli dhe njė femre." (49:13)
10. "Ai ėshtė krijues i qiejve e i tokės. Ai nga lloji juaj krijoi pėr ju bashkėshorte, edhe nga kafshėt krijoi ēifte, ashtu qė t'ju shumojė." (42:11)
11. "All-llahu krijoi pėr ju bashkėshorte nga vetė loji juaj, e prej bashkėshorteve tuaja - fėmijė e nipa dhe ju furnizoi me (ushqime) tė mira." (16:72)
12. "Ai krijoi nga vetė lloji juaj palėn (gratė), ashtu qė tė gjeni prehje te ato dhe nė mes jush krijoi dashuri dhe mėshirė." (30:21)
13. "Ne e krijuam atė prej njė pike uji (fare)." (36:77)
14. "Le tė shikojė njeriu se prej ēkahit ėshtė krijuar? Ai ėshtė krijuar prej njė uji qė hidhet fuqishėm." (86:5, 6)
15. "Pėr All-llahun, Ne krijuam njeriun prej njė ajke (lėngu), e njė balte. Pastaj atė (ajkė - baltė) e bėmė (e shėndrruam) pikė uji (farė) nė njė vend tė sigurtė. Mė pas, atė pikė uji e bėmė copė gjaku, e atė gjak tė ngurtė e bėmė copė mishi, e atė copė mishi e shndėrruam nė eshtra, dhe eshtrave ua veshėm mishin, pastaj atė e bėmė krijesė tjetėr (me shpirt). I lartė ėshtė All-llahu, mė i miri Krijues!" (23:12-14)
16. "All-llahu ju nxorri nga barqet e nėnave tuaja (si foshnje) qė nuk dinit asgjė. Ju pajisi me (shqisa pėr) tė dėgjuar, me tė parė dhe me zemėr, ashtu qė tė jeni falėnderues." (16:78)
17. "Dhe do t'i japė atij shpirtin qė ėshtė krijesa Imja." (15:29)
18. "Ai ėshtė qė krijoi vdekjen dhe jetėn, pėr t'ju sprovuar se cili prej jush ėshtė mė vepėrmirė." (67:2)
19. "Ai e filloi krijimin e pastaj e pėrsėrit atė pėr t'i shpėrblyer me tė drejtė ata qė besuan dhe bėnė vepra tė mira." (10:4)

“Prej asaj (Tokės) Ne u krijuam juve, nė tė do t'iu kthejmė pėrsėri dhe prej saj do t'ju nxjerrim edhe njė herė” (Ta-Ha, 55).
Vallė, a nuk mjaftojnė kėto fakte dhe argumente pėr zemėrngurtėt dhe pabesimtarėt?!
A nuk e shohin ata, se tėrė kjo ekzistencė kaq e pėrpikėt, me kėtė harmoni kaq tė plotė ndėrmjet veti e ka Krijuesin e vet?
Ēdo lėvizje nė kėtė Gjithėsi, ēdo pėllėmbė e saj tregon Urtėsinė e Krijuesit, sepse, Ai ēdo gjė e ka krijuar me masė tė pėrsosur:”
“... Ai krijoi ēdo gjė, duke e pėrsosur nė mėnyrė tė qartė e tė matur” (El-Furkan, 2) dhe:
“Kėta janė shembuj qė Ne ua sjellim njerėzve, por kėta nuk i kupton kush pos dijetarėve. Allahu krijoi qiejt dhe tokėn, me njė qėllim tė caktuar Nė to, me tė vėrtetė, ka fakte pėr besimtarėt” (El-Ankebutė, 43-44)
Pra nė shumė ajete, njerėzve u bėhet thirrje qė tė pėrqėndrojnė vėmendjen nė krijimin e tyre. Shumė shpesh atyre u kujtohet ardhja nė jetė e njeriut, fazat nė tė cilat ka kaluar krijimi i tij dhe se ēfarė ėshtė ai nė thelb:"Ne ju kemi krijuar juve; pėrse pra nuk e pranoni tė vėrtetėn?! A keni menduar ndonjėherė pėr farėn (spermėn) qė nxirrni? Mos vallė ju e krijoni atė, apo jemi Ne krijuesit e saj?" (El Uakia 57-59)Krijimi i njeriut, bashkė me mrekullitė e shumta qė pėrmban, ėshtė theksuar nė mjaft ajete tė tjera. Disa pjesė tė informacionit tė pėrmendur nė disa ajete kuranore janė kaq tė hollėsishme saqė ėshtė e pamundur qė njė njeri, i cili ka jetuar nė shekullin VII tė kishte njohuri pėr to.
Disa prej kėtyre pikave janė si mė poshtė:
1- Njeriu nuk ėshtė krijuar nga e tėrė fara, por nga njė pjesė mjaft e vogėl e saj.
2- Ėshtė mashkulli ai qė luan rol nė pėrcaktimin e gjinisė sė fėmijės dhe jo femra.
3- Embrioni njerėzor ngjitet nė mitrėn e nėnės si njė shushunjė.
4- Embrioni zhvillohet brenda tri errėsirave (shtresave) nė mitėr.Nė kohėn e shpalljes sė Kuranit, njerėzit e dinin me siguri qė faktori bazė nė lindjen e njeriut ishte fara e mashkullit. Po ashtu, fakti qė foshnja lind mbas njė periudhe prej nėntė muajsh kuptohej nga tė gjithė dhe s'kishte nevojė pėr vėzhgime tė mėtejshme. Ndėrsa informacioni i pėrmendur nė pikat qė cituam mė lart ishte i paarritshėm dhe i pakonceptueshėm nga niveli i njohurive qė zotėronin njerėzit e asaj kohe. Kėto tė dhėna u vėrtetuan nė mėnyrė shkencore vetėm nė shekullin XX.Tani le t'i studiojmė kėto pika njė nga njė. NJĖ PIKĖ E FARĖSGjatė marrėdhėnieve seksuale, nga organi seksual i mashkullit dalin njėherėsh rreth 250 milionė spermatozoidė, tė cilėt nisin njė udhėtim tė mundimshėm nė trupin e femrės, derisa arrijnė te veza.
Nga 250 milionė spermatozoidė vetėm njė mijė prej tyre ia dalin tė arrijnė nė destinacionin e duhur. Nė fund tė kėsaj "gare", veza lejon vetėm njė qelizė spermatozoide qė tė depėrtojė brenda saj. Ky ėshtė thelbi i njeriut, i cili nuk ėshtė krijuar nga e tėrė sperma, por nga njė pjesė shumė e vogėl e saj. Nė Kuran thuhet:"A mos mendon njeriu se do tė lihet pa u ngarkuar me pėrgjegjėsi. A nuk ka qenė ai dikur njė pikė e farės qė derdhet?" (El Kijame 36-37)Siē shihet, Kurani na informon se njeriu nuk ėshtė krijuar nga e gjithė sperma, por nga njė pjesė shumė e vogėl e saj. Ky fakt qė theksohet nė kėtė shpallje ėshtė zbuluar prej shkencės bashkėkohore dhe ėshtė njė dėshmi e qartė e origjinės hyjnore tė saj.
Informacioni mbi zhvillimin e foshnjės nė barkun e nėnės u bė i mundur vetėm pasi u bėnė vėzhgime me mjete dhe metoda bashkėkohore. Si shumė argumente tė tjera shkencore, disa pjesė tė kėtij informacioni janė shpallur nė ajetet e Kuranit. Pėrmendja e kėtij informacioni kaq tė detajuar dhe tė pėrpiktė, nė njė kohė kur njerėzit kishin njohuri tė pakta mbi ēėshtjet e mjekėsisė, ėshtė njė tregues i qartė se Kurani nuk ėshtė fjala e njė njeriu, por ėshtė fjala e Zotit.

Prof. Mur, nė librin e tij me titull "Shekujt e Mesjetės", veē tė tjerash shkruan: "Pėrparimi i shkencės nė Mesjetė, ishte shumė i ngadalshėm, dhe nė lidhje me shkencėn e embriologjisė pothuaj se nuk dihej asgjė.
Ndėrkaq nė Kur'anin famėlartė, librin e shenjtė tė myslimanėve, pėrmendet se njeriu krijohet nga pėrzierja e tajiteve tė mashkullit dhe femrės. Nė Kur'an ka shumė vargje, ku aludohet nė atė se njeriu krijohet nga njė pikė sperine dhe tregohet se ajo vendoset nė mitrėn e femrės si njė farė gjashtė ditėshe. Ėshtė i njohur fakti se veza e fekonduar, pasi ka filluar tė ndahet, fillon tė zhvillohet 6 ditė pas fekondimit.Kur'ani i shenjtė thotė gjithashtu se sperma zhvillohet dhe bėhet gjak i ngjizur, qė nė gjuhė arabe pėrshkruhet me fjalėn "alakah". Veza e fekonduar, pasi ka filluar tė ndahet, i, pėmgjan shushunjės dhe nė kėtė etapė mund tė shihet forma e embrionit.

Gjinia e foshnjes

Jo shumė kohė mė parė mendohej se gjinia e foshnjes pėrcaktohej prej qelizave tė nėnės. Ose mė saktė, besohej se gjinia ishte e pėrcaktuar nga qelizat e mashkullit dhe tė femrės sė bashku. Por nė Kuran na ėshtė dhėnė njė informacion i ndryshėm, sipas tė cilit tė dy gjinitė janė krijuar nga "pika e farės qė hidhet".


"Ai i krijoi tė dy gjinitė, mashkullin dhe femrėn, prej pikės sė farės qė hidhet." (En-Nexhm 46-47)


Pėrmendja e dy gjinive nuk ėshtė e rastėsishme. Nėse Zoti do tė kishte pėr qėllim thjesht krijimin e njeriut, atėherė nė ajet do tė thuhej "Ai e krijoi njeriun… prej pikės sė farės..". Mirėpo ajeti na informon se Zoti i krijoi tė dy gjinitė prej pikės sė farės…

Zhvillimi i gjenetikės dhe biologjisė molekulare ka vėrtetuar shkencėrisht saktėsinė e kėtij informacioni tė dhėnė nė Kuran. Tani ėshtė e qartė se gjinia pėrcaktohet nga qelizat spermatozoide tė mashkullit, ndėrsa femra nuk luan asnjė rol nė kėtė proces.

“Dėshira e All-llahut” nė Kur’an shpesh ėshtė interpretuar si “proces natyror i papenguar nga veprimi njerėzor”. Qė kėtu, nė Islam manipulimi njerėzor i gjeneve, qė mundėsohet nga intervenimi bioteknik nė fazat e hershme tė jetės, me qėllim tė pėrmirėsimit tė shėndetit tė fetusit, apo klonimi nė kuptimin e ndarjes sė embrionit me qėllim tė pėrmirėsimit sė mundėsive tė pjellorisė sė ēifteve bashkėshortėre, konsiderohet si akt i besimit nė vullnetin pėrfundimtar tė Zotit si Dhurues i jetės.
“Kjo ėshtė vepėr e All-llahut. Pa mė tregoni se ēka kanė krijuar tė tjerėt pėrveē Tij? Asgjė! Porse mizorėt janė nė humbje tė qartė.” (Llukman, 11)




"Shkrimtari i madh gjerman Johan Wolfgang Goethe na flet kėshtu pėr Zotin, pėr kėtė qenie tė panjohur: Tė kujtojnė Ty me njė mijė emra, o i Panjohur! Edhe sikur tė tė kujtoja Ty jo me njė mijė, por me mijra emra, prapė nuk do tė quhesha se do tė tė lartėsoja, sepse Ti qėndron pėrtej ēfarėdolloj pėrshkrimi!"

Pregaditi: Ardi, Prishtinė