A ta tolerojme shenjtin Orthodoks Shën Kozma Etoliani

[harmonies]

Formula e pagezimit te Pal Engjellit, jua kam sqaruar se, ka dale ne nje kohe (1462) kur popullata katolike ishte ne gjendje jo vetem pushtimi e rreziku pushtimi, por edhe e corganizuar per te kryer sakramentet. Keshtu qe Pal Engjelli ka perdorur ate qe quhet perjashtim nga rregulli, duke perkthyer ne gjuhen lokale sherbesen e pagezimit, ne menyre qe prinderit e femijeve te mund te kryenin pagezimin e femijeve te tyre aty ku nuk kishte me klerike katolike.

Kete une nuk e kuptoj. Si mundet qe tere Greqia dhe nje pjese e Epirit (sipas jush orthodoks), jo ne rrezik pushtimi, por te pushtuara, te mos kete qene ne te njejtat kushte corganizimi?

Duke qene se sherbesat lokale orthodokse ne zonat e populluara me shqiptare, si psh pagezimet e femijeve, nuk jane kryer asnjehere ne shqip, i bie te pranojme se kleriket orthodokse paskan qene kurdohere te pranishem, pushtim ose jo. Per rrjedhoje Kleriket orthodokse nuk jane konsideruar rrezik nga pushtuesi turk, por ata katolike po. Si mund te shpjegohet kjo?

Nqs krishterimi do te kishte qene ilirik-shqiptar qe nga fillimi, pse termat kryesore fetare do te jene me origjine latine ne fjalorin fetar te sotem? Pra, krishterimi nder iliret ka qene pjese e botes greko-latine, sic ishte edhe jeta politiko-kulturore e gjithe mesdheut.

Iliro-pellazget kane qene zemra dhe truri i kultures greko-latine. Ka mjaft per tu thene per origjinen...

Nqs forma me te cilen Shen Kozmai predikoi perkon me helenizmin, kjo nuk ishte as per shkak te tij, e as sepse ai donte te asimilonte njerezit ne helene, por sepse ai ishte pjese e nje mentaliteti te natyrshem qe i ka rrenjet SHUME para tij, edhe une jua kam spjeguar se si.

Arvanitasit edhe SOT nuk do te gjenin asnje kundershti nqs dikush do tu thosh se jane Helene edhe se krishterimi i tyre eshte helenik - edhe pse ata jane arvanitas.

Une nuk po them se kjo teze e te qenit pellazgo-heleno-shqiptar eshte FAKT i vertetuar historikisht, por se eshte nje realitet ne formen se si eshte menduar ne ato kohe deri sot. Duke qene keshtu, ai mentalitet ka qene i natyrshem me gjithe rezultatet e logjikave qe reduktohen prej tij.

Termi helene nuk eshte i njejte me termin Grek. Kush ishin helenet?! Asnje harte boterore nuk flet per Helenadhe por per Illyricum.

Pastaj, a nuk bie ndesh me nacionalzmin, qe te perpiqesh te asimilosh nje jo prej kombesise tende? Nqs ju shpallni me te madhe gjakun edhe shpirtin shqiptar, i.e greket ate grek, atehere askush nuk do te deshironte qe te shqiptarizonte, i.e greqizonte nje qe se ka kete veti te gjakut edhe shpirtit shqiptar, i.e helen, aq me teper qe greket nacionaliste i mbajne per inferior jo greket shqiptare edhe sllave.

Ne asnje vend une nuk shpreha se Kozmai kerkonte asimilimin e shqiptareve ne greke. Ai kerkonte qe ata te flisnin vetem greqisht dhe te rreshtoheshin NEN flamurin grek. Si puna e Janullatosit ne ditet tona. Sigurisht qe greket nacionaliste si rrace e paster hittite qe jane i mbajne per inferiore arvanitasit apo shqiptaret ne pergjithesi. Per sllavet nuk e di qe te jene inferiore karshi hittiteve ne asnje aspekt.

Rendesi ka te kuptohet se Shen Kozmai eshte Shenjt, jo sepse i pershtatet doktrines bacionale te grekeve, apo ndokujt tjeter, por sepse ne besojme se Zoti e beri ate shenjt ne baze te virtutit te tij kristian qe duket sheshit.

Ketu verej nje rendje te ju orthodokseve per tu barazuar me fete e tjera si ajo judaike, kristiane apo muslimane te cilat kane profetet e tyre. Shenjti shpallet nga kisha; Zoti ndoshta e pajisi Kozmane me virtytet e nje shenjti apo jo Seminarist? Sepse ne gjuhen tuaj verej nje Zoti=Kisha=Seminarist=Albo...

Po ta vereni mire, Shen Kozmai gjate predikimeve te veta nuk flet asnjehere ne menyre eksplicite kundra Muhamedit apo Islamizmit si doktrine, megjithese ai hedh poshte te gjitha fete. Kozmai shan vetem turqit, ne sensin e rrezikut asimilues qe ata kanosnin.

Ka pasazhe ku duket qarte se mentaliteti i Shen Kozmait nuk ishte te nenshtronte popujt jo greke ndaj asimilimit grek.

Atehere Kozmait nuk i behej vone per doktrinen muslimane qe po perhapej, bile as per edhe fete e tjera perfshi ate orthodokse. Keto qe thoni ju mesiper eshte mire t'i lexoje se pari permjetari i ketij forumi. Kozmai merakosej vetem qe shqiptaret te flisnin greqisht. Popullata duhet te lexonte e mendonte vetem greqisht qe t'i shpetonte asimilimit grek. E bukur kjo.

[Hyllien]

Idiotlliqe edhe vetem idiotlliqe...



Ne radhe te pare duhet te kerkosh falje, nqs ke respekt per veten tende, kur falsifikon theniet e te tjereve. Pra, doli qe une nuk kam thene se Ballkani, i gjithi, ka qene grek. PIKE muabeti..Pikerisht mbi kete lloj menyre se si diskuton ti, ti ngre aq shume nenceshtje te tjera, sa eshte budallallek te te ndjek kush nga pas, ne mos do te bjere ne poziten tende te kalamanit te zellshem negativ.


Pastaj, ti nuk di te besh pyetje. Nje tipar i perseritur i yti ky:


Nqs une them se: "Une do ta shaj Nolin, persa te jete anti-kristian, do ta lavderoj Kozmain persa ky eshte, vec kristian, human." - atehere pyetja jote nuk mund te jete "Ku qendron humanizmi i Nolit ?", se nuk ka logjike te me kerkosh mua dicka qe sipas teje une e mohokam, por duhet te jete se: ku nuk qendron humanizmi i Nolit...


E kupton qe ti sdi te besh as pyetje?!

Qe ke qef te shmangesh ky eshte nje tipar tipik i joti, mirepo kuptohet larg qe kjo nuk vjen nga mosnjohuria sepse nuk e besoj te jesh dhe kaq idiot. Pyetjen e ke te qarte me poshte kur fillon postimi tamam. Pjesa lart eshte ngaterruar se skam cti bej forumit qe nje here hapet e nje here nuk hapet. TI E KE THENE JO 1 HERE POR 10 HERE VETEM NE KET TEME ME CITIMET QE SOLLA UNE SE TE GJITHE NE BALLKAN ISHIN GREKE(PJESA ORTHODHOKSE). Car do me ti ?

Brenda kesaj rremuje tendes ti vazhdon me ca lidhje me poshte te palidhshme qe skane te bejne fare me njera tjetren. Megjithate une po vazhdoj me postin tim nr147



Une aty jam duke thene se subjektet kristiane nen Sulltanin ishin greke, pavaresisht nga etnia. Mirepo ky identifikim grek nuk u be i menjehershem si me suste, por ishte nje proces i natyrshem. Psh, identifikimi me te qenit grek qe me i forte nder ato subjekte ish bizantine qe kishin lidhje tradicionale te thella me greket, jo vetem ne fe, sic ishin shqiptaro jugoret. Ndersa nder subjektet sllave, aq me teper serbe, ishte me i dobet pikerisht sepse edhe lidhja e tyre me helenet kishte qene me e dobet pergjate periduhes se pushtetit bizantin. Aq me teper qe serbet diku nga viti 1556 fituan serish mevetesine kishtare brenda perandorise otomane, keshtu qe nga ky vit e deri ne 1766 ata quheshin ne cdo sens fetar e etnik, serbe ortodoks. Kjo i dha atyre nje krah te forte formimi edhe qendrushmerie ne identitet. Nga viti 1766 deri ne vitet e fillimit te shekullit te ardhshem 19, ky identitet ishte shume i forte per tu dobesuar nga renia e patrikanes se pejes, per disa arsye, pervec asaj qe thashe me siper.

Ate qe beri sulltani me shqiptaret, e ben greket moderne me arvanitasit. Ky eshte perfundimi direkt nga citimet e tua. Kshu qe mos na derdellis kot kundra muslimaneve se vete i sollet, dhe citimin se si i keni sjelle ta kam vene ne forum, tjeter gje qe mua postimet me bien, manipulohen etj cdo dite edhe pse shkruaj ndersa ty te rriten. Kjo eshte nje tjeter aresye qe nuk ja vlen te humbesh kohe me tipa si ty e Albo.

Varesia kishtare nga Roma, ne radhe te pare, ka filluar jo me pare se shekulli 4. Dmt jo qe nga shekulli 1, sepse ne tre shekujt e pare, Kisha nuk ka ditur se ku ka patur as koken, lere me te kishte nje sistem organizativ aq te persorur sa te ndante edhe tokat me tapi neper perandori se kujt i takon cfare...


Nga shekulli 4 deri ne shek.8, PO, Ballkani perendimor i ka takuar Romes kishtarisht. Mirepo, Kishtarisht VETEM, sepse kjo Varesi nga Roma nuk ishte e nderthurrur me varesi politike po ashtu, gje qe do te sillte nje identitet dyfish te ndervarur politiko-fetar, qe do te ishte ekuivalenti i asaj qe themi neve per te qenit grek i subjekteve bizantine.


Nga shekulli 8, popullatat e ballkanit, nga Mali i Zi e poshte (fillimisht edhe me lart), vareshin ne nje menyre politiko-fetare nga Konstantinopoli, jo vetem pra politike sic vareshin qe nga 330-ta. Kjo varesi, solli ne perfocimin e veteidentifikimit me te qenit grek, sidomos aty ku lidhja me kulturen greke kla qene me e forte, sic ka qene me shqiptaret e jugut.


Sa per Arbereshet, ata vete ne shkrimet e tyre, ankohen se jane persekutuar e diskriminuar fillimisht nga autoritetet latine. situata ndryshoi vetem ne mesjeten e vonet, me perphapjen e unitizmit ne lindje.

Nese kane qene kishtarisht ne Rome, kjo implikon dhe NGA ANA KULTURORE. Nuk do rri te gjej citimet kur sa e sa here ke vene barazime ndermjet kombit, kishes, kultures etj etj. Un po flisja per gjendjen e lashte dhe nga ty morra vecse konfirmimin e asaj qe thashe. Pra qe Ballkani ka qene LATIN.

postimi im 78.



Une nuk kam thene se nuk ka patur shtet ne kohe te Skenderbeut, POR kam thene se nuk ka patur SHTET as FE Institucionale SHQIPTARE, por se institucionalisht shteti NDER shqiptare ka qene i organizuar ne format e vjetra bizantino-sllavo-latine. Kjo shihet tek titujt e fisnikerise shqiptare qe nderroheshin sipas varesise nga knjaz-gospdar ne arhond, sevast e deri ne duke e princ.


Cfare shteti shqiptar mund te kishte, kur mbledhja qe presupozon krijimin e ketij shteti u mbajt ne toke Venedike...? Krijimet e shteteve ne mergim behen vetem kur toka meme eshte e pushtuar, ose qe ska takat mevetesie




Te pyesesh ne kete teme se nga vjen liturgjia serbe eshte pjese e arsenalit tend te paditurise qe sja vlen te pergjigjet njeri, sepse ti nuk di te pyeshesh ate qe do te vesh ne pikepyetje...Pergjigja ime ne lidhje me liturgjine serbe as qe ka te beje me kete teme, e as qe ndryshon asgje. Nqs ti mendon ndryshe, atehere sill konkretisht argumentin se cfare do te thuash, e pastaj, flasim. Une nuk i pergjigjem pyetjes sate thjesht sepse ti ben pyetje...

Normale qe pyetjes time nuk do ti pergjigjesh, edhe pa vetedije e thua dhe vete siper se ekujt i perkiste ballkani deri ne shekullin e 8 kishtarisht.

Cilat qenkan keto forma te vjetra sllavo-latine... argumento pak me teper. Shqiperia paska qene nen venedik? Po si ore njeri shmangesh kaq kollaj historise. Po a nuk ka qene vete Papa qe vdiq apo u helmua tjeter muhabet qe u nis nga Ancona per ta kurorezuar MBRET TE SHQIPTAREVE Skenderbeun ? Skenderbeu ka patur vula sekerete dhe leterkembime me bankat e atehershme, nuk ka qene bari malesh apo ndonje dhespot i cfaredo Serbogrek qe shiten ballkanin tek sulltani. Shqiperia fitoi pavarsine vetem ne saj te arritjeve te Skenderbeut kundra perandorise qe gjunjezoi kedo. Mbi luften e UCK-se dhe Adem Jasharit Kosova pretendon gjithashtu paveresi. Eshte nje nga pikat kyce qe e drejta per vetvendosje e mbrojtje te garanton nje status te vecante ne bashkesi nderkombetare, ose ne rast te kundert do kemi shfarosje, qe atehere edhe mund te kryeheshe, megjithate shqiptari e tregoi veten qe ishte dicka mbi Bizantin. Kete ta thote dhe vete Voltaire, i cili e DIFERENCON Skenderbeun nga plerat e tjera qe ishin ne krye te perandorise. Per nje njeri qe jane shkruar mbi 1000 libra,fashikuj etj etj per jeten e tij e per shqiperine dhe EPIRIN SHQIPTAR tregon vecse nje gje, karakterin e shqiptarit dhe shpirtin e tij, gje qe ti dhe as ai tjetri nuk e kuptoni dot se nuk jeni te tille.

[Qafir Arnaut]

Shqiptaret ortodokse ishin bizantino-greke nen bizantin edhe greke nen perandorine otomane - ashtu si vllehet jane shqiptare ne territorin shqiptar.!!

A ka mundesi te mos na krahasosh me nje entitet jo-historik!!

[Hyllien]

Per Seminaristin:
Ja si ngelet nje komb pa histori.

Voskopoje/ Grabiten shtatë ikona nga ikonostasi 300-vjeçar i kishës


Vidhet kisha e Shën Thanasit

Edhe një vit më parë u sulmua në të njëjtën datë

KORÇE/ Juli Kapurani

Vidhet për të dytën herë dhe në të njëjtën datë si një vit më parë, kisha e Shën Thanasit në Voskopojë. Dhe sërish autorët mbeten ende të paidentifikuar. Ka qenë ikonostasi i kësaj kishe që ka joshur grabitësit e ikonave me vlerë, të cilat ruhen në këtë objekt kulti.

Ato pak ikona që kishin mbetur ende të ekspozuara dhe të paprekura nga grabitjet e mëparshme, duket se tashmë do të kërkojnë një punë kolosale për gjetjen dhe rikthimin e tyre në vend. Nga paneli i ikonostasit të kishës 300-vjeçare janë marrë 7 ikona të vjetra. Grabitja e kishës ka ndodhur gjatë natës së të enjtes, pikërisht një vit më vonë pas ngjarjes së parë. Uniformat blu të komisariatit të policisë së Korçës kanë mundur të konstatojnë vjedhjen vetëm në sajë të njoftimit nga ana e besimtarëve të përhershëm të kishës. Dy prej tyre, fshatarë të zonës, kanë pikasur menjëherë mungesën e ikonave në panelin e ikonostasit, ndërsa hynin në kishë për të kryer ritet e tyre fetare. Menjëherë është ngritur një grup hetimor për të zbardhur çështjen, por ende asnjë gjurmë nuk është gjetur në vend.
Edhe një vit më parë vjedhja e kishave u bë problemi kryesor i Mitropolisë së Korçës, që apeloi për ndihmë tek instancat më të larta duke vënë dhe alarmin për rrezikun që u kanoset kishave të vjetra nga persona të papërgjegjshëm. Gjashtë ikonat e vjedhura në vitin 2004, kanë qenë të lyera me ar dhe mbartin kulturën ikono-grafike shqiptare. Këto ikona që tani i mungojnë kishës së vjetër të vitit që daton vitin 1724 dallohen nga stili kreto-venecian. I pyetur për këtë vjedhje, e cila përkon me atë të vitit të kaluar, drejtori i Monumenteve të Kulturës në Korçë, Kliti Kallamata, thotë se “ikonat janë prejardhja e autorëve anonimë të viteve 1700 dhe kanë vlera të papërsëritshme ikonografike dhe historike”. Sipas tij ikonat e vjetra janë të lyera me ar dhe kanë gdhendje të rrafshët. Më shumë se vlerë monetare ikonat e marra nga ikonostasi kanë vlera historike dhe mbartin pasurinë dhe historinë e kishave të hershme të Voskopojës. Burime të Policisë Lokale thonë se personat ende të paidentifikuar që kanë kryer vjedhjen janë nisur nga vlera e paçmueshme e tyre ne tregun e zi. Pjesa kryesore e ikonostasit të vjedhur në të njëjtën formë si një vit më parë ka hedhur dyshimet për persona të mirorganizuar në veprimet e tyre ndaj objektit të kultit që është bërë pre e grabitjes për të dytën herë.
Të shqetësuar për këtë ngjarje të rëndë dhe të paprecedente janë edhe fshatarët e zonës. Ata janë besimtarë të devotshëm dhe frekuentues të rregullt të kishave të Voskopojës. Ngjarje të tilla, jo vetëm që kanmë dëmtuar imazhin e tyre si fshat, por edhe kanë bërë një dëm kolosal në vlerat e tyre fetare.

[Seminarist]

Harmonies


po ka dallim, sepse ne 1462, situata edhe perspektiva e ortodokseve ishte krejt e ndryshme nga ajo e katolikeve ne Ballkan. Kryeqyteti ishte pushtuar qe 9 vjet me pare, ne 1453, edhe ne pah kishte dale partia ortodokse anti-latine, qe preferuan ti nenshtroheshin sulltanit me kusht qe ky tu lejonte te drejten e fese, ndersa katoliket (perfshi ketu edhe ortodokset e kesaj zone, te unitizuar), ishin te vetmit qe benin rezistence nepermjet Skenderbeut. Keshtu qe ata qe kanoseshin nga pushtimi i pashmangshem turk, ishin latinet, dmth katoliket. Keshtu qe kuptohet fare lehte se pse Pal Engjelli u shty te veproje ashtu.



Cyclotomic



Une kam thene se Ballkanasit ne Bizant ishin qytetare romake, per nga emertimi politik, edhe i perkisnin nje kulture greke, per nga sistemi organizativ shteteror e fetar. Kjo eshte panorama qe nga 395 (Vija e famshme e Teodosit) edhe vjen e behet me e fuqishme, kur ne 732, Ballkani ne pjesen me te madhe varet nga Lindja edhe kishtarisht.
Nga ky rregull perjashtohen vetem popujt e dyndur ne Ballkan, gjermanike e sllave, Hune e Avare. Sllavet arriten te beheshin pjese e ketij commonwealth-i vetem pas shek.10, e megjithate edhe ne kete kohe ata ishin te pavarur ne identitet, jo me kot Ungjilli ju dha atyre ne gjuhe te vet.
Pra, te prekurit nga identifikimi bizantin-grek, kane qene vetem arbanet edhe vllehet, qe kane qene me te shoqeruar me Bizantin pa ndonje shkeputje ne identifikim.


Nder shqiptaret u perjashtuan nga kjo situate vetem latinet edhe ndonje fis malor, qe kane qene gjithnje te paqeverisshem, qe u preken me vone nga misionet katolike.


Kjo ka qene situata nga shek.10 deri ne shek.14.


Tronditja e perandorise bizantine, qe vinte nga sulmet latine (me kryqezatat, normanet, angjevinet), sillte nxjerrjen ne pah te identiteteve lokale vendase, ye fshehura me pare nen mbulesen bizantine.
Gjate ketyre periudhave anarkie kemi edhe perpjekjet e para per organizim lokal, te krijimit te ndonje principate, sa te pavarur aq edhe vasale, qe fillojne me progonin, shek.12 e shkojme deri tek kastriotet, shek.14,15.


shek.12-15, ku u trondit perandoria bizantine, ishin shansi per daljen pra ne pah te identiteteve lokale, por keto s'ishin vecse organizime gjysem te pavarura, nominalisht vasale. Gjate kesaj periudhe une nuk shoh SHTET SHQIPTAR tek askush, ku te mbizoteronte unifikimi ne nje mbret shqiptar, me institucionet e veta te pavarura shqiptare, ne gjuhe e fe.


De-bizantinizimi me i fuqishem u be ne Veri, ndersa Jugu mbeti ne tipar bizantin edhe ne rastet kur fisnikerite lokale dolen ne pah. Te tille kane qene Aranitet edhe Muzakat deri tek Kastriotet.


Erdhen turqit, edhe cfare kishte qene me pare bizantine, ata i organizuan nen patriarkun, qe u be etnark po ashtu, nen po identitetin e te qenit fetarisht e kulturalisht grek. Etnia nuk perbente rendesi pasi unifikohej nga feja ne te qenit grek.

Pra, i bie qe ortodokset e jugut te ktheheshin prape ne te qenit bizantine, qe ne kohe te turkut kishte mare formen e te qenit greke, sipas gjuhes edhe fese.


Me sllavet serish situata nuk ishte e njejta si me shqiptaret, per arsyet qe i kam shpjeguar.


Ne kete ambient predikoi Shen Kozmai.



====



Persa i perket Romes, e te qenit nen te.


Se pari, nje Rome me fe te dallueshme latine, mund te behet fjale vetem pas shekullit 4. Roma nuk kishte pushtet politik mbi subjektet ballkanike.


Kur une kam thene ortodoks=grek kjo ka qene kur edhe politikisht subjektet bizantine=grek. Pra ortodokso-bizantinet=grek. Sikurse jo cdo musliman=turk, por muslimanet e perandorise otomane.



Ate qe beri sulltani me shqiptaret, e qe greket bene me arvanitasit, shqiptaret e bene me vllehet. Ne thelb te gjithe jane njesoj. Pse qenka entitet jo historik populli vllah? Meqe s'kane shtet? Po Rumania? Atehere ku qendron entiteti historik i arvanitasve ne krahasim me vllehet?




Sa per Skenderbeun, ne cfare konsistonte te qenit shqiptar insitucioni i tij shteteror?


Fakti qe papa donte ta bente mbret te shqiptareve nuk verteton se para se ta bente te tille ka pasur shtet shqiptar. As perdorimi i vulave nuk perben prove te te qenit shtet shqiptar. Shtet shqiptar behet kur ka mevetesi politike, integritet territorial te pavarur, gjuhe insiticionale shteterore e fetare shqipe, perderisa pjesa e konsiderueshme e popullates ka qene ortodokse.


Skenderbeu ishte ne krye jo te nje shteti, por te nje aleance zoterueshish lokale per nje qellim te perbashket e te perkohshem. Per me teper ai luftoi si vasal i aragonezve. Se cfare do te ndodhte pas ketij qellimi, nesa do ia kishin dale me suskes, neve nuk mund ta dime.

[Hyllien]

Ne librin e Papadhopulo-Vreto per Skenderbeun tregohet qarte se ngulmimet arbereshe ne Itali jane gati gati gjys per gjys ne mos kryesisht katolike qysh ne kohen kur ato erdhen(jo para 200 vitesh kur o shkrujt dhe libri). Ndersa ti sheh nje greqezim te gjithe shqiperise, un shoh nje qendrese te gjithe shqiptareve kundra ketij greqizimi, i cili po vazhdon edhe sot, edhe pse ka periudhat e tija negative e pozitive ne vartesi te ngjarjeve gjeopolitike. Rrjedhimisht ti e kap veshin mbrapsht sipas mendimit tim.

Sa per Skenderbeun ta thone sa e sa biografe te tij qe rridhte nga gjak mbreteror, bashke me Dukagjinasit. Skenderbeu e tregon vete se cfare eshte me letrat qe i dergonte princit te Tarantos. Gjithashtu nje pjese e mire e librave per te e quajne MBRET TE EPIRIT DHE ALBANISE, pra jo leng groshe... Un ta thashe cfare eshte perkufizimi i nje shteti, e drejta per vetvendosje dhe per tu organizuar ushtarakisht, gje qe Shqiperia e beri ne nje menyre shume te shpejte. Mbi te tilla baza sic thashe me siper Kosova pretendon pavaresi. Kjo nuk do te thote se nuk ka patur me perpara. Pastaj nga krahu tjeter Greqia asnjehere nuk ka qene e pavarur gjithashtu nen Bizant. Ishte Bizanti qe e shkaterroi kulturen greke, dhe e rindertoi ate sipas stilit monotheist. Fakti qe perandori Kostandin e Justianian e shume te tjere ishin Ilir nuk tregon se ka patur shtet Ilir me perpara, ashtu sic shkrimi dhe kendimi ne greqisht nuk tregon se ka patur shtet grek kudo qe kendoheshe e shkruheshe greqisht. E njejta gje vlen per Angline qe mbas renies se Hadrianit doli me vete, dhe deri shume shekuj me vone shkruajti ne gjuhe LATINE. Qe Shqiperia te kete dalur me vete kohe me pare kete nuk e dime, por qe te kete qene gjithmone greke kjo gjithashtu eshte dicka qe duhet te vertetohet.


Tek libri i Aristidh Koles e ke te qarte qe vllehet ishin te vetmet popullsi qe binin dakort me shqiptaret, dhe kane ruajtur nje DIALEKT LATIN te stermocem qe eshte dhe me i mocem se vete gjuha Rumune qe eshte nje korruptim dialektor latin. Per vllehet ka shume per tu thene akoma, dhe un jam i hapur per cdo intepretim qe i nxjerr nga Latine te vjeter, deri ne mbetje tyrrheno-etruske qe ne thelb jane pellazge.


Kush ja dha ungjillin Sllaveve ne gjuhe te vet ? Perendia ?

[Labeati]

Une kam thene se Ballkanasit ne Bizant ishin qytetare romake, per nga emertimi politik, edhe i perkisnin nje kulture greke, per nga sistemi organizativ shteteror e fetar. Kjo eshte panorama qe nga 395 (Vija e famshme e Teodosit) edhe vjen e behet me e fuqishme, kur ne 732, Ballkani ne pjesen me te madhe varet nga Lindja edhe kishtarisht.

Ndarja ne fillimshek e 5 (Teodosi) ishte administrative seminarist.

Perse spekullon sikur pikerisht ne kete date u krijua sistem organizativ shteteror e fetar grek (?).
Ky eshte budallallek sepse:

1) Organizimi shteteror ishte roman. (perandori=Cezar e gjithe hierarkia)
2) Gjuha zyrtare, ligjet etj, ishin Romake dhe jo greke.
3) provincat dhe sistemi ekonomik ishte roman.

Madje gjuha latine vazhdoi te perdorej si gjuhe zyrtare edhe per disa qindra vjet derisa me duket se Herakliti e zevendesoi me greqishten

Cfare do te thuash me kulture dhe sistem organizativ grek? Ku konsiston ky dhe ku ndryshon ky me ate roman ne fillimet e ndarjes?
Une nuk di qe greket te kene pasur ndonje sistem te vetin pervec qytet-shteteve, sepse kurre nuk krijuan ndonje Perandori te Bashkuar pervec Bizantit qe e trasheguan nga romaket dhe e uzurpuan mbas disa shekujsh duke e cuar ne rrenim.

Kjo provon se fillimisht nga shekujt 5-10 Bizanti kishte natyre latine, por qe ne mungese te lidhjeve organike dhe me rritjen e influences se popullsise dhe klerit grek, filloi te merrte tipare greke, por edhe me pas u shartua me armene, sllave, siriane etj, pra lindore.

Pikerisht kjo me duket se i solli edhe rrenimin nga fanatizmi dhe ngushtesia greke, qe ishin gati te rrenonin nje perandori per te mos humbur hegjemonine e vet qe fituan mbas disa shekujsh.

Nder shqiptaret u perjashtuan nga kjo situate vetem latinet edhe ndonje fis malor, qe kane qene gjithnje te paqeverisshem, qe u preken me vone nga misionet katolike.

"ndonje" fis malor i bie te jete gjithe Shqiperia gege perfshi Dardanine (Kosoven) e vendbanimet iliro-arbenore te Dalmacise.

Eshte interesant fakti se perkunder imponimit te sistemit politik e kishtar lindor ne cdomoment qe Perandoria dobesohet gjithe popullsia shqiptare ri-lidhet me Romen se ciles i perkiste zyrtarisht deri ne gjysmen e shek 8.

Ligje te ashpra u aplikuan ndaj tyre nga Bizanti apo sllavet serbe-bullgare por pa sukses.

Keshtu qe para pushtimit osman shumica e shqiptareve (geget) na dalin katolike mgjse nuk kishin qene asnjehere nen ndonje sundim te fuqive latine perjashto qytetet bregdetare te Venedikut.

Per me shume lexo edhe Historia e kishes shqiptare ne Dardani (Kosove) e imzot gasper Gjinit se i ke me data te gjithe peshkopet e panderprere katolike te Dardanise.

Persa i perket Romes, e te qenit nen te.

Kur une kam thene ortodoks=grek kjo ka qene kur edhe politikisht subjektet bizantine=grek. Pra ortodokso-bizantinet=grek. Sikurse jo cdo musliman=turk, por muslimanet e perandorise otomane.

Me duket se kjo nuk vlente per sllavet, armenet, por vec per shqiptaret. Se edhe serbet bullgaret armenet ishin subjekte bizantine apo jo?

Ate qe beri sulltani me shqiptaret, e qe greket bene me arvanitasit, shqiptaret e bene me vllehet.

Kjo eshte shpifje. Nuk kapase asnje politike te shtetit apo ndonje grupi fetar apo jo shqiptar qe tu kete ndaluar vlleheve gjuhen etj.
Nukmund te krahasohet politika e shtetit grek ndaj arvanitasve dhe as e kishes greke me gjendjen e vlleheve ne Shqiperi.

Ne Greqi kane qene mbi 3.000.000 vllehe e ne Shqiperi mund te jene nja 100.000 shume prej te cileve e flasin gjuhen e nuki pengon askush kane shoqate gazeta etj.

Pra krahasimi eshte krejt spekulativ.

Sa per Skenderbeun, ne cfare konsistonte te qenit shqiptar insitucioni i tij shteteror?

ne territorin, perberjen e popullsise, ambicjen politike (mbret i Shqiptareve), gjuhen, administraten vendase, marrdheniet me te tretet si subjekt i pavarur Zot i Arberise.

Cfare deshe me "zotnia juej", ndonje Perandori?

[Seminarist]

Mos i veshtiresoni kot gjerat. Une thashe se me ndarjen Teodosiane fillon nje antagonizem lindoro-perendimor ne per.romake.

Ti vete thua se me Herkliun u zyrtarizua greqishtja. Pra je ne perkim me ate qe thashe une se duke ardhur drejt shek.8 (viti731) thellohej helenizimi i lindjes.


Ndonje fis malor perben vetem ato zona ku ska pasur peshkopata, sic eshte verilindja e sotme e shqiperise. Po ato vise qe nuk u pershkuan dot nga otomanet (kosova u pershkua para shqiperise). Nuk eshte e rastit qe veriu i shqiperise varej ose nga shkodra, tivari (qytete te ultesires perendimore), qofte nga prizreni. Ceshtja ne malesite e kosoves eshte krejt ndryshe, e i kemi sterthene neper tema te ndryshme.

Sa per vllehet, ne ka ndonje politike anti-vllehe, le te flasin vete vllehet, qe ndjehen vllehe, se si ndjehen. Edhe per kete jane sjelle plot materiale.


Po, ambasadori i skenderbeut, peshkopi stefan, perdorte greqishten ne aragon per te nenshkruar kontratat e skenderbeut...Skenderbeu luftoi si vasal i aragonezve.

Ushtria, populli vendas, gjuha e pashkruar kane qene edhe gjate turqve. Kjo sdo te thote se sistemi turk ne shqiperi ka qene shtet shqiptar.

[Lioness]

Labeat

PS: dmth post scriptum te MP (latinisht kjo, te te bejme qejfin.)

Mos te te degjoj njeri te thuash qe gjuha zyrtare e perandorise Bizantine, ose perandorise se Lindjes ishte latinishtja. Biles ne Rome aristokracia mesonte greqishten.

Nqs latinishtja ishte gjuha zyrtare, perse u shkrua Dhjata e Re ne greqisht? Mbaj mend gjate komenteve te filmit te Mel Gibsonit, historianet po debatonin per faktet historike te filmit. Dhe nje nga verejtjet ishte se filmi eshte bere ne Arameik per bukuri artistike, por per te qene historikisht korrekt, duhet te kishte qene dhe ne greqisht, pasi ishte gjuha zyrtare.

Me respekt, Labeat!

[Labeati]

Labeat
Mos te te degjoj njeri te thuash qe gjuha zyrtare e perandorise Bizantine, ose perandorise se Lindjes ishte latinishtja. Biles ne Rome aristokracia mesonte greqishten.

Nqs latinishtja ishte gjuha zyrtare, perse u shkrua Dhjata e Re ne greqisht? Mbaj mend gjate komenteve te filmit te Mel Gibsonit, historianet po debatonin per faktet historike te filmit. Dhe nje nga verejtjet ishte se filmi eshte bere ne Arameik per bukuri artistike, por per te qene historikisht korrekt, duhet te kishte qene dhe ne greqisht, pasi ishte gjuha zyrtare.

Me respekt, Labeat!

Me duket se po keqkuptohemi Lioness.

Une po flas per perandorine Romake qe u nda me 395 ne 2 pjese per lehtesi administrimi, por perseri ishte e njejta perandori ku sundonin 2 perandore. (edhe me pare ne Rome kishte pase 2 konsuj - sundimtare bile edhe 3 triumvirati).
Ndarja nuk kishte te bente aspak me Greqine apo greket, as nuk u influencua prej tyre.

Tashti gjuha zyrtare shteterore e Perandorise si ne Lindje edhe ne Perendim perseri ishte latinisht.

Kjo ka vazhduar per nja 5-6 shekuj me rradhe me sa di une ishte perandori heraklit ai qe e zevendesoi per shkak se nderkohe kishte presion nga kleri grek dhe popullsia greke ne shumice ne rrethinat e Kostandinopojes.

Kjo nuk ka te beje me gjuhen kishtare por me ate shteterore.
Nga pikpamja kishtare te 2 gjuhet ishin (edhe jane) liturgjike nga kisha. Dhjata e vjeter ishte hebraisht me pas me pranimin e krishterimit bashke me dhjaten e Re u shkruan greqisht edhe latinisht.
Kjo ka ndodhe para se krishterimi te behej fe zyrtare, bile ne ate kohe te krishteret perndiqeshin nga shteti romak.

Greqishtja gjithashtu mesohej neper akademi dhe perdorej si gjuhe kulture apo kishe.

Po kjo nuk ka te beje me gjuhen zyrtare te shtetit romak. Cdo akt shteteror, edikt perandorak, ligj etj ishte ne latinisht, si ne Perendim edhe Lindje.

Bile marrdheniet Kostandinopoje-Rome u krisen shume kur papa njohu si perandor Sharlemanjin francez, mbasi ai i Kostandinopojes (ne ate kohe ishte grua bile) pretendonte se ai eshte i vetmi Perandor i Shejte Romak ashtu sikur Papa ishte i vetmi kre i kishes se krishtere, sepse ne fakt keshtu kishte funksionuar deri atehere, pushteti politik - perandorit ndersa ai fetar Papes.

ti mund te konsultosh historine po deshe....