A e ruajti feja islame popullin shqiptar nga asimilimi?

[Seminarist]

Labeati vazhdon te kepuse gafe pas gafe ne kete forum (ne lidhje me tema si kjo) edhe te kete si tipar te vetin kryesor spekulimin fanatik.


1. Kisi nuk ishte uniat. Vertet ai tentoi te unitizohej por asgje me rezultat.

2. Kisi nuk u pushkatua, por vdiq ortodoks nga vdekje natyrore ne 49.

3. Unitizimi nuk eshte nje tendence shqiptare, por ka qene nje program i mirefillte qe zakonisht ka ardhur nga Italia, dikur Venediku me shtetin papal, e me vone e programuar nga Italia fashiste - kete te fundit e thote dhe vete della Rocca, historian italian.

Enveri i vrau prifterinjte unite pikerisht sepse ata depertuan ne Shqiperi nen mbrojtje-sponzorizimin e pushtuesve italiane, keshu qe i pa si bashkepuntore te fashizmit, ashtu sic shihej ne pergjithesi kleri katolik i atyre viteve. Prape della Rocca e pohon nje gje te tille, madje thote se kleriket katolike ishin disi grindavece qe su bindeshin politikave edhe direktivave te Vatikanit per te mos u mare me politike.


Kjo gje ne fakt eshte e vertete deri sot, saqe nje problem i tille vijoi edhe me klerin katolik qe i mbijetoi burgjeve, qe ka cuar ne perplasje jo te pakta midis mentalitetit te klerit te ri te huaj edhe atij vendas, pasi keta te fundit kane mbetur ne mendesi te vjetra.


Ne fakt, kam pershtypjen se Enverizmi edhe nje here te kthehej, nqs do te korrigjonte shume gjera, vetem ne lidhje me klerin katolik do ta kishte te veshtire te bente dicka ndryshe nga ajo qe ka bere. Kjo, sepse vete kleri katolik kishin mare drejtime teper "negative" politike per mendesine komuniste.


Lazer Shantoja, i masakruar nga komunistat, psh i referohet thenieve te Hitlerit ne shkrimet e veta (e kam pare diku ne revistat e atyre viteve) - madje pati poste ne qeveri pushtuesish - si parrulla mesimdhenese. Tendenca te nje racizmi nazist e fashist kane qene te natyrshme nder klerike qe merreshin me politike.
Vete katoliket mburren me qendrimin politik anti-komunist te shpallur te katolikeve qe para 45-ses, ku behej propagande politike ne popull pergjate meshave. Megjithate nuk jam i sigurte se sa ashper u kane folur ata popullit kundra politikes se Hitlerit e Duces....


Ndoshta do te thote dikush gabim-krimi i komunistave ka qene torturimi cnjerezor bere klerit, kur fare mire mund ti eleminonin te pakten me njerezisht - nqs duheshin eleminuar. Megjithate nuk duhet haruar standarti kohor, jo vetem i komunizmit si sistem, por ne fakt i te gjithe frymes politike te viteve 20-30, madje duke filluar edhe me pare, rezultat i te cilit ishte vete sistemi komunist.



Vete historia e shtetit papal ka deshmuar per KRIME BARBARE ne emer te vijes politike deri vone, kur ajo humbi pushtetin qe kish ne mesjete (ndoshta po te mos e humbiste me force ate pushtet do te vazhdonte ate rruge). Ju ftoj te lexoni librin "The bad Popes" te historianit Charles Chamberlein.
Me interes do te ishte te lexonit edhe mbi papet qe kane permenden ne jeten e Skenderbeut, si kalisti III, qofte deri tek Aleksandri 6....






Sa per arbereshet. Ata te Italise se flasin me mire shqipen sot se sa arvanitasit, e as qe jane me shume te ndergjegjshem per origjinen e tyre.


Dukuria e shkollave shqipe nder arbereshe eshte nje hap i natyrshem i mare ne mesjeten e vonet, kur papet deshironin qe te perdornin shkolla lindore ne Itali per te perhapur katolicizmin ne lindje.
Vete ne literaturen katolike unite arbereshet deshmojne se pergjate historise se tyre ata kane vuajtur jo pak here nga presioni latinizues edhe diskriminues i peshkopeve katolike.



Vete fakti qe Labeati ka goje e flet per Skenderbeun pa asnje fakt, sado qe per kete pune ndershmerisht ne kete forum eshte hapur nje teme per te gjithe qe te mund te sjellin FAKTE, flet per fanatizem te verber.

[Seminarist]

Nje material shume interesant ne lidhje me rolin e Islamit karshi asimilimit serbo-grek e ka shkruar edhe Hasan Kaleshi, te cilin per fat te keq nuk kam kohe ta perkthej, pasi eshte goxha i gjate.


Kuptohet qe ai mbron disi mendimin e Gerit, por duke sjelle argumente te pranuara historikisht.

[Labeati]

Seminarist une te pruna fakte. Une e kuptoj ngazellimin tend per eliminimin e klerit katolik nga qeveria komuniste me bekimin sllav, por eshte turp qe te shpifesh kunder nje kleri martir, dhe ti akuzosh se kane qene fashiste.

Enveri i vrau prifterinjte unite pikerisht sepse ata depertuan ne Shqiperi nen mbrojtje-sponzorizimin e pushtuesve italiane, keshu qe i pa si bashkepuntore te fashizmit, ashtu sic shihej ne pergjithesi kleri katolik i atyre viteve.

Kleri katolik ne pergjithesi ka qene shume patriot dhe SHQIPTAR, ai nuk ak bere politiken e as nuk e ka sjelle Italine ne Shqiperi.
Ku i ke faktet dhe ku e bazon se si "shifej" kleri katolik ne ato vite?

Kleri katolik eshte marre me politike gjate Rilindjes kombetare per krijimin e ndergjegjes kombetare dhe ka botuar me qindra gazeta libra, e ka hapur shkolla e kolegje shqip.

me politike eshte marre edhe kleri ortodoks (peshkopet) bie fjala, kur kleri i atehershem ortodoks nen komanden e kishes greke e konsideronte shqipen "gjuhe qe nuk e kziston" dhe shqiptaret "greke".

Ti cfare mendimi ke a jane shqiptaret ortodokse "greke" dhe a ekziston "shqipja"? ne se po a i denon ish-peshkopet e Korces per veprimtarine e tyre politike antishqiptare?

Ne fakt, kam pershtypjen se Enverizmi edhe nje here te kthehej, nqs do te korrigjonte shume gjera, vetem ne lidhje me klerin katolik do ta kishte te veshtire te bente dicka ndryshe nga ajo qe ka bere. Kjo, sepse vete kleri katolik kishin mare drejtime teper "negative" politike per mendesine komuniste.

ne fakt kam pershtypjen qe po te pelqen shume shfarosja qe Enveri i beri klerit katolik vetem pse ishin me kulture dhe antikomuniste, qe per ty qenka mekat i madh.
Po natyrisht qe do te flitnin kunder komunizmit se ishte ateist, jo si disa prifterinj (raste te rralla ne fakt) ortodokse qe i nxoren neper konferenca partie per te bere propagande kunder fese.
Kleri katolik e dinte mire se cka do te sillte komunizmi se kishin njohuri te sakta dhe prandaj u perpoqen ta shmangnin nepermjet fjales dhe jo dhunes kete rrezik kombetar dhe fetar.

Lazer Shantoja, i masakruar nga komunistat, psh i referohet thenieve te Hitlerit ne shkrimet e veta (e kam pare diku ne revistat e atyre viteve) - madje pati poste ne qeveri pushtuesish - si parrulla mesimdhenese. Tendenca te nje racizmi nazist e fashist kane qene te natyrshme nder klerike qe merreshin me politike.

Une nuk e di se per cfare i qenka referuar poeti dhe eruditi,intelektual i klasit te pare ne Shqiper d.Lazer Shantoja Hitlerit. Ti na e sill ketu dhe flasim pastaj, por mos bej tym kot.
Gjithashtu sqaro se cfare posti politik paska pase d.Lazer Shantoja ne qeveri?
Dhe ku e si qenka shfaqur racizmi nazist nder klerin katolik?

Vete katoliket mburren me qendrimin politik anti-komunist te shpallur te katolikeve qe para 45-ses, ku behej propagande politike ne popull pergjate meshave. Megjithate nuk jam i sigurte se sa ashper u kane folur ata popullit kundra politikes se Hitlerit e Duces....

Kleriket katolike kane qene kunder pushtimit italian dhe shume prej tyre kane pase pasoja mbasi u kerkonin nxenesve te mos pershendetnin ala-romana, si dhe per propagande kombetare.

Ndoshta do te thote dikush gabim-krimi i komunistave ka qene torturimi cnjerezor bere klerit, kur fare mire mund ti eleminonin te pakten me njerezisht - nqs duheshin eleminuar.

Kjo eshte shume e ulet seminarist. Ti duhet te dish se gjyqet komuniste ishin montime pa fakte.
Kleriket katolike u eliminuan fillimisht me urdher te jugosllaveve, dhe Enver Hoxha raportonte tek ata. Kur u vra P.A.Harapi, Enver Hoxha vrapoi ti jepte "sihariqin" emisarit jugosllav i cili ju pergjigj se "Mire po keni ende te gjalle pader Gjon Faustin"
Ti je pale me ata qe futen armet ne kishe dhe akuzuan kleriket.
Por i njejti modeleshte perdorene te gjitha shtetet e lindjes nen Rusine sllavo-komuniste, Poloni, Ceki, Hungari etj kunder kishes katolike.

Sepse ishte e vetmja potencial kulturor e intelektual kunder ideologjise komuniste me te cilen u rehatuian shume lehte nje pjese e klerit musliman apo ortodoks.

Vete historia e shtetit papal ka deshmuar per KRIME BARBARE ne emer te vijes politike deri vone, kur ajo humbi pushtetin qe kish ne mesjete (ndoshta po te mos e humbiste me force ate pushtet do te vazhdonte ate rruge). Ju ftoj te lexoni librin "The bad Popes" te historianit Charles Chamberlein.

Mos shko aq larg po le te kujtojme krimet e kishave greke ne Jug te Shqiperise (Hormove) etj, helmimet, mallkimet, genocidi cam, si dhe krimet ne Bosnje e Kosove nga kriminele qe u bekuan e fshihen ne kishat serbe.

ne shqiperi nuk kemi pare krime te kryera nga kisha katolike kunder askujt, bile as fuqite katolike qe kaluan kendej pari si Austria e Italia nuk kane bere masakra si ato te grekeve e serbeve, por kane sjellezhvillim ekonomike kulturor.

Keshtu more seminarist ti qe kerkon qime tek tjetri shif traret qe te kane zene syte (edhe fshire logjiken)

[Albo]

ne Veri te Shqiperise komuniteti katolik eshte po aq fetar sa ai ortodoks ne Jug.
Vrasjet apo gjakmarrja (e cila nuk duhet hiperbolizuar) eshte jo pasoje e katolicizmit po e kushteve historike e psikologjike te shqiptareve (jo vetem katolike).

Gjakmarrja nuk duhet hiperbolizuar vertet, pasi me keq se realiteti qe hasim nuk ka se ku te veje. Edhe ne vitin 2005 gjakmarrja nuk flaket tej as nga katoliket e Malesise ne viset shqiptare dhe as nga katoliket e Detroitit ne SHBA qe i lajne hesapet ne mes te Kishes, dhe as nga katoliket qe jetojne prej me shume se 1 dekade ne Perendim qe shkojne e te marrin hak ne Shqiperi. Gjakmarrja eshte nje nga problemet me akute dhe me te dhimbshme jo vetem te komunitetit katolik, por mbare kombit shqiptar, gje qe per ty nuk qenkerka keshtu, pasi une po e ekzagjerokam me shume se sa duhet.

Fenomene si gjakmarrja nuk deshmojne vetem nje tradite pagane mesjetare qe eshte ne vetvete prapambetje e thelle, por deshmon edhe mungesen e respektimit te jetes si te shenjte, qe eshte A-ja e virtyteve te krishtera si per katoliket edhe per orthodhokset e kedo.

Ti me lart i drejtohesh Gerit se kreu i muslimaneve u vra per nje fjale goje, por harron se brenda komunitetit katolik gjen me mijera raste te vrasjes dhe hyrjes ne hasmeri per nje fjale goje.

Nder shkaqet kryesore kane qene mos-nenshtrimi ndaj pushtuesit qofte bizantin apo turk duke preferuar vet-qeverisjen, ne baze te kanunit te brendshem.

Edhe njerezit parahistorike, kishin shpellen e tyre dhe benin lufte me njerezit e shpellave ngjitur. Por askush nuk mburet me njerezit parahistorike, por njerezit e sotem i shohin neper librat e historise dhe qeshin me ta. E di pse qeshin? Pasi qyteterimi ne te cilin jetojne sot eshte 1000 here me i perparuar se sa ai qyteterimi parahistorik.

Problemi me komunitetin katolik nuk eshte se jane te izoluar vetem nga relievi, atyre u ka mbetur ora ne mesjete pasi sic e thua edhe vete, kanunet jane mesjetare. Lexo jeten e Leke Dukagjinit dhe zere se ke mesuar gjendjen e komunitetit katolik sot, me ndryshimin e vetem se Leke Dukagjini jetoi ne shekullin e XV dhe sot jemi ne shekullin e XXI.

Por Kanuni i maleve eshte nje dokument KOMBETAR qe per dhjetra shekuj e mbrojti kombin shqiptar nga kodet e Stefan Dushanit dhe sheriati i sulltanit.
Kete e kane pranuar historianet e juristet. Por sot eshte jasht kohe, ndersa ishte shume i dobishem deri ne 1912 (koha qe po flitet ketu).

Kanuni i maleve eshte nje dokument MESJETAR qe e ka vendin ne MUZEUN KOMBETAR, jo ne mendjet e malesoreve shqiptare qe shuajne fise te tera ne emer te atij kanuni. Njerezit gjithmojne perqafojne vlerat e qyteterimeve me te avancuara dhe me te mira dhe i bejne per vete. Nuk mund te mbash ne nje dore Biblen dhe ne nje dore Kanunin, ose njerin, ose tjetrin. Nuk mund ti vesh veshin mesimeve te Leke Dukagjinit(qe Kisha Katolike e shkisheroi fare) dhe mesimeve te Kishes Katolike, pasi nuk jane e njejta gje. Kanuni mund te jete shume gjera, por ne syte e nje te krishteri ai eshte vetem nje kanun i mbrapshte pagan qe eshte 100% anti-krishtere.

Po ta perseris, si feja islame, si riti katolik jane te huaja per shqiptaret dhe mbare ballkanin dhe kane ardhur si pasoje e "aksidenteve historike". Edhe Haxhi Qamili ne Tirane, kur iu drejtohet "katolikocentrizmit" ka burrerine ta pranoje me plot goje, se nese ka nje komunitet fetar qe ka te pakten te drejten historike te kerkoje "kthim ne fene e te pareve", ai eshte komuniteti orthodhoks dhe jo ai katolik.

Tradita e krishtere orthodhokse ne Shqiperi eshte tradita me e lashte ne vend qe i paraprin perhapjes se katolicizmit dhe ardhjes se Islamit. Islami dhe katolicizmi nuk zune rrenje ne nje popull shqiptar pagan, por ne nje popull te krishtere orthodhoks, qe per arsye gjeografike, politike apo ekonomike, zgjodhi shkeljen e beses dhe perqafimin e besnikerise ndaj Romes apo Portes se Larte.

Por flamuri qe Ismail Qemali ngriti ne Vlore ishte flamuri bizantin i Gjergj Kastriotit, flamur i cili i vrau syte si sulltanit, edhe Papes se Romes. Prandaj me renien e komunizmit pasardhesit e Italise fashiste dhe Portes se Larte nxituan te turbullonin perseri ujrat shqiptare duke u perpjekur me te gjitha menyrat per te propoganduar "kundra-rrymes"; islamiket mundohen te nxisin pakenaqesi ndaj Perendimit ne cdo menyre te mundshme; katoliket mundohen ta shesin orientimin politik te Shqiperise drejt Perendimit per nje orientim fetar te tyre. Dhe e perbashketa e madhe midis katolikeve dhe muslimaneve shqiptare eshte se shansi i vetem qe ata kane per te munduar ti shesin shqiptaret si 100% muslimane apo 100% katolike eshte duke sulmuar komunitetin dhe traditen me te lashte fetare ne vend: orthodhoksine. Kete e bejne duke folur me zell te madh per "armiqte tane sllave dhe greke". Harrojne qe as Serbia dhe as Greqia nuk e kane pushtuar Shqiperine per 500 vjet sic bene Turqit apo italianet ne 1939.

Flamuri yne kombetar e gjen kuptimin e vete te plote vetem ne doren e nje besimtari orthodhoks pasi ai flamur nuk perfaqeson thjeshte nje shkabonje me dy koke apo nje cope atlas me ngjyra kuq e zi, ai perfaqeson identitetin e vertete kombetar shqiptar. Kombi nuk lindi ne 28 nentor 1912, lindi me Beslidhjen e Lezhes, prandaje dhe Ismail Qemali insistoi ne dy gjera: flamurin e Kastrioteve, te njejten dite qe flamuri u ngrit ne Kruje nga Gjergj Kastrioti. Identiteti i vertete shqiptar nuk ishte ai i Shqiperise se 1912 qe kishin krijuar 500 vjetet e pushtimit turk, por identiteti para ketij pushtimi qe Gjergj Kastrioti dhe prijesat shqiptare ngriten me beselidhjen e Lezhes dhe me luften e tyre per liri kunder turqve.

Albo

[Labeati]

Albo ti qe po na ben tym ketu ne forum te lutem pergjigju ketyre pyetjeve direkte:

1) A ishte e gjithe Iliria (Jug+Veri) pjese e Patriarkatit te Romes (Papes se Romes) deri ne shek e 8-9 apo jo?

2) Cili perandor (dhe jo kishe) e shkeputi nga Roma dhe ja bashkangjiti Patriarkut te Kostandinopojes, dhe per cfare arsye?

3) A vazhduan shqiptaret e Veriut (gege) te ruajne lidhjen me romen (se atehere ende nuk kishte skizme), dhe te lidhen me te sa here paten mundesi? (Kujto: Principatin e Arberit, periudhen normane, Balshajt qe u konvertuan ne katolike per shkak te fese se popullit qe zoteronin me 1359 etj).

4) A ishin te gjithe shqiptaret gege (mbi Shkumbin, Kosove e Maqedoni) katolike para se te konvertoheshin ne muslimane suni? (Referoju Bogdanit dghe raporteve te tij ne shek 17)?

5) nE VIJA TE PERGJITHSHME A E PRANON SE GEGET KATOLIKE U KONVERTUAN NE SUNI DHE ORTODOKSET TOSKE NE BEKTASHI?

6) Shqiptaret katolike a kane gjene gjithmone te tille qe me pagezimine tyre fillestar ne shek 1,2,3 a 4? Ne rast se paskan qene "ortodokse" kur u konvertuan ne katolike, perderisa fuqite katolike ne Iliri kane qendruar shume pak krahasuar me bizantinet, serbet, bullgaret dhe turqit?

7) Dhe perse keta katolike (qe ti pretendon se paskan qene ortodokse) nuk u rikthyen ne ortodoksi kur nen ortodoksi kishin te gjitha privilegjet ne dac nen bizantin, serbet, apo turqit por zgjodhen jeten e sakrificave dhe maleve per te mbrojte besimin e te pareve?

8) A e pranon ti se kisha greke ka vepruar ne dem te nacionalizmit shqiptar dhe nuk e ka njohur as gjuhen dhe as kombesine shqiptare te ortodokseve shqiptare?

9) A e pranon ti se nga komuniteti ortodoks shqiptar ne 500 vjet pushtim turk nuk ka pase asnje rast te vetem kryengritje kunder turqve (perjashto Suliotet qe luftuan per greqine)? Dhe se marreveshjet e kishes me sulltanin kane qene nje faktor?

10) A e pranon ti se kisha e shteti grek kane perdore dhune ne asimilimin e shqiptareve arvanitas mbas krijimit te shtetit grek?

Po pres pergjigjen...

PS> Sa per lidhjet e Papes me Skenderbeun, papet kane qene aleati me besnik i tij, e kane financuar, i kane dhene titullin "Athletas ChristI" dhe kane qene dakord ta kurorezojne mbret te Shqiperise.
Ti na trego se cfare i ka ofruar Perandori i Bizantit apo ndonje despot grek a serb.

[Labeati]

Edhe dicka per Albon;

Komuniteti katolik dhe kleri katolik kane qene deri me 1912 e vetmja lidhje dhe perfaqesim i Shqiperise ne Perendim (Itali, France, Austo-Hungari).

Komuniteti ortodoks per shkak te perkatesise se klerit ishte i lidhur me Lindjen (Greqine)

Komuniteti musliman gjithashtu me orientin (me Turqine)

Keto jane fakte.
Edhe pavarsia e shqiperise ishte veper e politikes se jashtme Austrohungareze, dhe I.Qemali e ngriti flamurin pikerisht mbas takimin ne Viene nen garancine austriake, i sjelle ne Durres me vapor austriak, perkunder armiqesise turke dhe ortodokse-greke.

perkthyesi i takimit te I.Qemalit me min.jashtem Bertold para se I.Qemali te nisej per Shqiperi e pershkryan keshtu takimin (meqe ra fjala ky perkthyes ishte student ne Austri per prift katolik):
Min.Bertold: Ju duhet te shkeputeni nga Turqia dhe te shpallni indipendencen.
I.Qemali: Flamurin e kam gati po nuk kam shtylle ku ta lidh.
Min.Bertold: Per shtylle keni bajoneten austriake.
Fill pas takimit, I.Qemali u percoll ne Durres me vapor austriak.
Ketu u ndesh me armiqesine turke dhe te peshkopit ortodoks, dhe si pasoje devijoi per ne Vlore.

Ngritja e flamurit ne vetvete nuk do te thoshte asgje po te mos njihej independenca nga fuqite e medha. Rusia, Franca, greqia e Serbia ishin kunder.
Ata kerkonin ndarjen mes Serbise e Greqise.

Austria ishte ajo qe vuri veton dhe e beri fakt te kryer njohjen e shtetit shqiptar.
Serbia as greqia nuk mund te hapnin konflikt me Austrine dhe kjo pune u mbyll deri ne luften e 1 Boterore.

Mgjate Greqia krijoi qeverine e Zografit Korce-Gjirokaster-Sarande, me 3 peshkope ortodokse anetare te saj ku qellimi ishte bashkimi me Greqine.

Une kam shume respekt per besimtaret ortodokse te cilet jane shqiptare si une, dhe qe jane prove se edhe si ortodokse mund te mos asimilohesh ne grek a serb, po kreu i kishes se tyre ka luajtur rol antishqiptar e antikombetar ne shek 19-20.

Fanatizmi fetar te mos na erresoje logjiken e fakteve.

[Alket123]

Nje material shume interesant ne lidhje me rolin e Islamit karshi asimilimit serbo-grek e ka shkruar edhe Hasan Kaleshi, te cilin per fat te keq nuk kam kohe ta perkthej, pasi eshte goxha i gjate.


Kuptohet qe ai mbron disi mendimin e Gerit, por duke sjelle argumente te pranuara historikisht.

Hasan Kaleshi do te shkruaje sepse do te justifikoje ne te gjitha menyrat marrezine dhe autogolin e atyre shqiptareve nga eshte vete te cilet u konvertuan ne fene Islame.

Sepse ne gjendjen qe gjendet sot Shqiperia eshte vetem faji i tyre. Apo eshte sepse ashtu eshte e thene nga Allahu. Po te mos konvertoheshin keta gjerat do ishin ndryshe. Do dilte nje Muje te luftonte Sllavet do dilte nje Gjergj Kastriot te luftonte greket jo keshtu te percare. Krishtere ne mes te Europes jo si pucer me qelb ne mes te Europes.

Po e perseris cfare shkrova me pare. Te me falin moderatoret.

Ne kohen e Turqise ne botuam vellime artistike me gojedhanat e Doruntines, Kostandinit, se si Muji beri aleance me balozet sllave. Sikur Muji vertet beri aleance me sllavet??

Kur erdhen sllavet ne Ballkan? megjithate Muji ishte kristian si sllavet por ne asnje menyre Muji te kete qene myslyman. Ne te vertete shqiptaret e harruan te kaluaren e tyre dhe 500 vjet ishte vetem nje erresire totale.

Nga Turqia nuk u asimiluam ne fene e krishtere si serbet apo malazezet. Sikur shqiptaret nuk ishin te krishtere si sllavet??

Cuditerisht keto idiotesira ngjajne si te verteta kuranore ne mendjet e myslymaneve shqiptare.



Megjithate boll me ironia. Si eshte e verteta?
Ne konferencat Europiane si sot gjithashtu popullsia e dashuruar mbas Turqise quhej turke. Mbase une personalisht por nuk kam hasur nje krutan te vetem te shaje turqine. Ndersa shqiptaret e krishtere ishin greke ne fjalimet e Greqise ne keto konferenca. Fjalet e grekeve benin me shume vend sesa fjalet e nje krutani qe adhuron Turqine si shpetimtare.

Mbani mend se nga Kruja Europa priste prijesa katolike shqiptare te cilet nuk ishin me ne Kruje!!! Po Greku ka te drejte atehere thoshte Europa!

Myslymanet mbahen tek keto, perpjekjet e Greqise per te emertuar te krishteret orthodokse shqiptare si Greke per te justifikuar se Islami i shpetoi ata.

Nuk kishte mundesi as Greku as Serbi te asimilonte shqiptarin sepse 1) shqiptari ishte kristian si ata 2) ne juridiksion ata nuk kishin pushtet por Turqia
Te tjerat i dini vete makinacionet e viteve 1900-1920 kur Turqia po mbaronte se ekzistuari. Secili donte pjesen e tij.

Muji nuk lind ne nje komb te gjymtuar ne disa fe por cuditerisht lindi atehere te luftonte baloze kur te tere ishin te nje feje. Lindi Gjergj Kastrioti i cili luftoi turqit njesoj si Muji luftoi balozet.

Tregojuni kete myslymaneve qe ta dine mire se ata jane percaresit jo te krishteret dhe Islami nuk i rruajti nga asimilimi por i futi vllavrasjen!

Cfare mbollet po korrni. Islami ka lene shqiptaret disa shekuj mbrapa. Turqia qe morri kush e di sa flori ne taksime me shekuj si perandori ku eshte sot? Rrofte Turqia se shqiptaret europiane bene nje autogol duke u konvertuar ne nje fe pak si e zymte per Europen!

[Albo]

1) A ishte e gjithe Iliria (Jug+Veri) pjese e Patriarkatit te Romes (Papes se Romes) deri ne shek e 8-9 apo jo?

. Lexo historine e Kishave ne trojet shqiptare.. Te them lexo, pasi nga pyetjet qe ben te le te kuptosh se je nje njohes i percipte i historise, dhe detyrimisht nuk e fut historine ne kontekstin e duhur te kohes se saj, por mundohesh te justifikosh gjendjen e sotme me cfaredo detajesh qe te mundesh te gjesh ne cdo epoke.

2) Cili perandor (dhe jo kishe) e shkeputi nga Roma dhe ja bashkangjiti Patriarkut te Kostandinopojes, dhe per cfare arsye?

Perseri pergjigjen e gjen ketu dhe keto nuk jane aspak gjera per diskutim. Ajo qe me ben pershtypje mua eshte se Konstandini i Madh qe Kisha Orthodhokse i drejtohet si Shen Konstandini i Barabarte me Apostujt, qe lindi ne Iliri (Nishin e sotem qe bie ne Serbi), themeluesi i Romes se Re ne Bizant, ishte vete ilir. Ashtu sic ishte edhe Justiniani. Dhe ajo qe ti anashkalon me dashje eshte fakti se kur Bizanti shkelqente nga shekulli i IV-XIV, Roma ishte duke perjetuar "epoken e erret" te saj.

4) A ishin te gjithe shqiptaret gege (mbi Shkumbin, Kosove e Maqedoni) katolike para se te konvertoheshin ne muslimane suni? (Referoju Bogdanit dghe raporteve te tij ne shek 17)?

Kishat e ritit katolik, jane ndertuar mbi kishat e vjetra te ritit orthodhoks, dhe mbi renojat e kishave katolike ne veri jane ngritur xhamite qe ngriten turqit. Trojet shqiptare nuk kaluan direkt nga duart e arberve ne duart e turqve, por kaluan nga duart e arberve, ne duart e venedikut dhe ne fund ky ia shiti Turqise per te blere paprekshmerine e Republikes Venedikase nga Porta e Larte. Venedikasit kane patur nen kontroll qytetet bregdetare shqiptare perfshi edhe Shkodren, prandaj edhe Cyclotomic me lart flet per "katoliket e Himares" qe ishin nje produkt asimilimi venedikas dhe jo nje prodhim vendas.

4) A ishin te gjithe shqiptaret gege (mbi Shkumbin, Kosove e Maqedoni) katolike para se te konvertoheshin ne muslimane suni? (Referoju Bogdanit dghe raporteve te tij ne shek 17)?

Kjo qe thua ti eshte "aprori" dhe aproria eshte dicka qe gelltitet si e vertete pa u pertypur me pare. Nese ajo qe thua ti me lart eshte e vertete, atehere i bie qe ne jug te vendit te mos gjejme muslimane suni, gje qe nuk eshte e vertete, dhe ne veri te vendit te mos gjejme te krishtere te tjere pervec katolikeve dhe muslimaneve, gje qe nuk eshte prape e vertete.

Po, eshte e vertete qe ne jug te vendit gjejme nje numer te madh bektashijsh, ashtu sic gjen edhe sunite edhe pse me te vogel ne numer. Bektashijte i gjejme ne jug te vendit, pasi keta kane qene te gjithe pa perjashtim te krishtere orthodhokse, dhe konvertimi i tyre ne Islam nuk u be me gjithe zemer por i diktuar nga situata, pasi vete bektashizmi te pakten ne ritin e adhurimit ka shume te perbashketa me Krishterimin orthodhoks. Cfare deshmon kjo? Deshmon ate qe te kam thene me lart, Orthodhoksia ka lene gjurme te pashuheshme ne zemren e shqiptarit. Dhe eshte interesant te shikosh se si shume nga keta bektashij sot po i kthehen me deshire Kishes Orthodhokse dhe tradites se te pareve. Mitropoliti i Korces Joan qe eshte edhe ne sinodin e KOASH eshte shembulli me i mire per kete.

Persa i perket historise se Kosoves, te duhet ti referohesh momentit me kyc ne histori, Luftes se Fushe Kosoves ku prijesit orthodhokse bizantine te Ballkanit u perballen me pushtuesin. Nese shqiptaret ishin te gjithe katolike, me jep shembullin e nje prijesi katolik shqiptar qe luftoi ne krah te gjithe prijesave orthodhokse te Ballkanit? Nuk ke per te gjetur, pasi sic te kam thene disa here deri me tani, katolicizmi dhe islami ne trojet shqiptare kane lene gjurme te perkohshme fale "aksidenteve historike".

6) Shqiptaret katolike a kane gjene gjithmone te tille qe me pagezimine tyre fillestar ne shek 1,2,3 a 4? Ne rast se paskan qene "ortodokse" kur u konvertuan ne katolike, perderisa fuqite katolike ne Iliri kane qendruar shume pak krahasuar me bizantinet, serbet, bullgaret dhe turqit?

Kisha Orthodhokse eshte Kishe KATOLIKE dhe APOSTOLIKE. Kisha e Romes eshte KISHA E PAPES SE ROMES, qe u veteshpall katolike vetem pas skizmes se madhe te 1054. Kisha e Lindjes zgjodhi tu qendroje besnik TRADITES APOSTOLIKE, kurse Kisha e Perendimit zgjodhi REFORMIMIN qe ne syte e Kishes Lindore ishte nje RENIE, nje shkeputje nga Trupi i Krishtit, nje prishje e Kungimit te Shenjte te Kishave.

Te gjitha Kishat e shumta te krishtera, qofshin katolike, qofshin protestante, origjinen e tyre e kane nga TRUNGU I ORTHODHOKSISE, dhe marrin emrin qe marrin vetem ne raport me Kishen Orthodhokse. Ashtu si Kisha e Romes u shkeput nga Kisha e Lindjes, ashtu edhe bijezat e Kishes Katolike qe sot jane me mijera u shkeputen nga Trupi i Kishes katolike me epoken e Reformimit. Pra Skizma nuk filloi edhe mbaroi ne 1054, jeton dhe vazhdon edhe sot e kesaj dite. Ne te njejten kohe, Kisha Orthodhokse vazhdon te mbroje me fanatizem dhe te pacenuar doktrinen dhe Traditen e Shenjte Apostolike. Prandaj une them qe Papa Gjon Pali II dhe Papa Benedikti i sapo hirotonisur jane "orthodhokse", pasi ata e kuptojne se sa i ka kushtuar Kishes se Krishtit largimi nga Besimi i Vertete i Krishtere, largimi nga Orthodhoksia. ORTHODHOKSIA eshte BESIMI DHE ADHURIMI I DREJTE!

7) Dhe perse keta katolike (qe ti pretendon se paskan qene ortodokse) nuk u rikthyen ne ortodoksi kur nen ortodoksi kishin te gjitha privilegjet ne dac nen bizantin, serbet, apo turqit por zgjodhen jeten e sakrificave dhe maleve per te mbrojte besimin e te pareve?

Mos bej pyetje budallacka. Malesoret shqiptare historia nuk i ka njohur per "katolike te mire", i ka njohur per njerez te maleve qe jetojne ende sipas kanuneve mesjetare ku jeta te kushton vetem nje fjale goje. Une te them une do te falenderoja Zotin sikur malesoret shqiptare te ishin me te vertete katolike te mire por ja qe nuk jane se po te ishin ato fenomente qe te zura ne goje nuk do te ekzistonin edhe sot e kesaj dite, kurse ti me thua "pse nuk u kthyen ne orthodhoksi".

Kryqezatori me i zellshem per cdo fe eshte i konvertuari, ashtu si besimtarin e vertete e mbulon qetesia shpirterore pasi eshte ne paqe me vetveten, ne paqe me Perendine, ne paqe me amanetin e te pareve. Nese katoliket shqiptare do te pushtonin orthodhoksine, atehere dallimet Gegeri Toskeri do te shuheshin dhe malesoret shqiptare nuk do te shiheshin me dyshim nga popujt ballkanike qe jane gati te gjithe orthodhokse. Eshte si puna e atij femijes mulat qe e pyet prindin se pse shoket e tij e tregojne me gisht.

8) A e pranon ti se kisha greke ka vepruar ne dem te nacionalizmit shqiptar dhe nuk e ka njohur as gjuhen dhe as kombesine shqiptare te ortodokseve shqiptare?

Abdy Frasheri, Naim Frasheri, Sami Frasheri, Ismail Qemali e deri tek Fan Noli ishin te gjithe Toske dhe jo Gege dhe te gjithe kishin mbarruar shkollen greke ne Janine, para se te vazhdonin studimet me tej ne Stamboll. Sa prej tyre u "asimiluan ne greke" nga fakti se mesuan te shkruajne dhe lexojne ne greqisht? Jo vetem qe nuk u asimiluan por u bene nder zerat kryesore te levizjes sone kombetare.

Nese shqiptaret do te asimiloheshin nga greket, atehere besoj se 25 shekuj bashkejetese me greke do te mjaftonin qe sot te gjithe shqiptaret ne Jug te vendit te ishin greke. Por ja qe ndodhi e kunderta. Rilindja Kombetare dhe vete Levizja per Pavaresi qendren e vete e kish ne Jug te vendit dhe jo ne veri.

Sa per Kishen Orthodhokse, ndryshe nga Kisha Katolike ne veri te vendit qe ishte nen protektoratin e Austro-Hungarise, Vatikanit, Italise, Kisha Orthodhokse greke, apo shqiptare nuk kishin asnje lloj mbeshtetje, pasi Patriku i Kosntandinopojes ishte nen tutelen e sulltanit. Te du popujt, si ai grek edhe ai shqiptar ishin nen sundimin turk. Ti them keto qe te kuptosh gjendjen e mjeruar te Kishes Orthodhokse ne Shqiperi apo ne Greqi gjate sundimit turk, pasi shume nga ju u pelqen te besoni se Patriku i Stambollit bente ligjin dhe greket e kishin nen kontroll Kishen Orthodhokse, gje qe nuk eshte aspak e vertete pasi si shqiptaret dhe greket jetonin se bashku si ne Ballkan, edhe ne Stamboll.

Asnje komunitet tjeter nuk e perjetoi me me shume dhimbje 500 vjetet e pushtimit turk se sa ai orthodhoks, pasi ketij komuniteti si ndihme e vetme i mbeti vetem ndihma e Perendise. Dhe sikur kjo gjendje e mjeruar te mos mjaftonte, ne fund te shekullit te XIX Orthodhoksia shqiptare iu desh te perballte edhe sulmet e "free-masoneve", qe u munduan te perhapnin idete reformiste protestante ne Shqiperi. Kjo coi ne nje reagim te forte te Kishes qe shume nga ju e keqinterpretoni si anti-kombetar, kur ne vetvete ai ishte pro-identitetit kombetar per nje arsye te thjeshte:

Nuk ka identitet te vertete shqiptar pa Orthodhoksine! Nese shqiptaret humben lirine ajo eshte gjysma e se keqes, pasi nje dite do ta fitojne prape ashtu edhe sic e fituan. Nese shqiptaret do te humbisnin traditen e te pareve, orthodhoksine, ne do te humbisnim gjithcka, do te humbisnim rrenjet e kombit shqiptar dhe bashke me ato rrenje do te humbiste gjithcka qe ne cmojme si te shenjte: flamurin tone kombetar, heronjte tane kombetare, trashegimine apostolike, etj.

9) A e pranon ti se nga komuniteti ortodoks shqiptar ne 500 vjet pushtim turk nuk ka pase asnje rast te vetem kryengritje kunder turqve (perjashto Suliotet qe luftuan per greqine)? Dhe se marreveshjet e kishes me sulltanin kane qene nje faktor?

Ti je ai qe thua qe katoliket e veriut ishin ata qe "veteqeveriseshin neper male", ti je ai qe thua qe katoliket e veriut mbanin kontakte me Austro-Hungarine dhe Italine qe i kishin marre nen protektorat, ti je ai qe thua qe turqit i kthyen shqiptaret toske ne jug te vendit ne argate duke i shtypur dhe shfrytezuar ne kulm, dhe ti je ai qe pastaj thua se perse nuk u ngriten te luftonin turqit.

I pari qe ka luftuar Turqit ka qene Gjergji i Madh, Gjergj Arianiti qe e nisi luften kunder turqve para se te Gjergj Kastrioti te kthehej ne Atdhe. Gjergj Arianiti ishte epirot me qender Beratin dhe nuk ishte Labeat nga Shkodra. Gjergj Kastrioti ishte epirot dhe ngriti flamurin e Gjergj Arianitit, vajzen e te cilit mori edhe per nuse, kurse Leke Dukagjini, figura me e "ndritur" e Malesise shqiptare hyri ne hasem me familjen e Zakariajve ne dasmen e Gjergj Kastriotit per nje femer qe Leke Dukagjini donte ta bente nuse me zorr. Hasmeri qe u kurorezua me vrasjen e princit te Zakariajve prapa kraheve ne nje kurth te ngritur nga Leke Dukagjini, duke mbyllur keshtu deren e nje prej familjeve fisnike shqiptare te kohes, pasi ky ishte djal i vetem.

Po luften nacional-clirimtare kush e beri kunder nazi-fashisteve? Mos e beri komuniteti katolik i Shkodres apo Kosoves qe i priti italianet e gjermanet me kenge e me valle? Nuk eshte rastesi qe Shkodra ishte qyteti i fundit qe u clirua nga nazi-fashistet ne Shqiperi! Po te mos ishin gritur ata bujqit e fshataret e jugut dhe Shqiperise se mesme ne lufte kunder italianeve dhe gjermaneve, sot shqiptaret nuk do te kishin goje te dilnin e flisnin se ishin ne krahun e aleateve gjate Luftes se II Boterore!

Luanet e historise se njerezimit kane lindur ne Epir ashtu si Epiri ka qene vatra e te dy qyteterimeve, atij grek dhe atij romak qe u ndertua mbi ate grek dhe nuk eshte rastesi qe Rilindja jone Kombetare qendren e vete e kish po ne Epir.

Prandaj mos i bjerr gjoksit kot pasi nuk je duke deshmuar superioritet por inferioritet.

Albo

[Albo]

Ceshtjen a mallkimit te gjuhes Shqipe nga kleri ortodoks dhe viktimat shqiptare te saj e trajton shume mire Isa Blumi PhD ne tezen e tij te titulluar "Indoktrinimi i Besnikerise ne Ballkanin e vone Osmanli: Reforma Arsimore ne Vilayetet e Manastirit dhe Janines: 1878-1912

Arsyeja perse kleri orthodhoks reagoi ashtu sic reagoi ne shekullin fund te shek XIX dhe fillim te XX kur filluan perpjekjet per shkrimin e gjuhes shqipe, nuk kish fare lidhje me "urrejtjen per gjuhen shqipe", pasi shume prej tyre edhe pse psallnin greqisht e dinin shqipen qe flitej nga mbare shqiptaret, por lidhej me perpjekjet e ungjilloreve per te goditur Kishen Orthodhokse. Precedenti i rrezikshem per kete u vendos me perkthimin e Ungjillit te pare te Kristoforidhit ne shqip, perkthim i cili u be me sponsorizimin e misionareve ungjillore me qender ne Londer, me qellimin e perdorimit te gjuhes shqipe dhe atij libri per te konvertuar te gjithe te krishteret shqiptare ne protestante.

Pasi Kristoforidhi e perktheu ungjillin ai u njoh me planet e ungjilloreve te Londres qe i kerkuan haptas qe ai vete dhe Ungjilli qe ai perktheu nga greqishtja te ktheheshin ne nje mjet propogandistik protestant. Gje qe Kristoforidhi nuk e pranoi dhe Kisha Orthodhokse e denoncoi me te gjithe forcen e saj me plot te drejte.

Ata prifterinj qe kane duart me gjak dhe ata qe e vune ne vend Vullnetin e Perendise, ngelet ti gjykoje Vete Perendia e jo une e ti.

Albo

[Albo]

Ti kthehem temes: "se a e ruajti feja islame popullin shqiptar nga asimilimi?" Mendoj qe ka nje paqartesi ne menyren se si eshte formuluar pyetja. Per cilin asimilim behet fjala? Asmilimi nga kush? Nuk mund te japesh nje pergjigje definitive ne menyren se si eshte parashtruar pyetja. Ne rast se flitet per rolin e fese islame ne mosasimilimin e shqiptareve mysliman nga fqinjet orthodoks, pergjigja eshte se feja islame luajti nje rol ‘pozitiv’ ne kete drejtim, dhe kjo per faktin se perqafimi i fese islame nga nje popull i vogel shqipfolesish, ne mes te nje deti orthodoksesh, i beri shqipfolesit mysliman te pa-asimilueshem(imun) nga fqinjet orthodoks.

Kush eshte me rendesishme, gjetja e identitetit te vertete shqiptar, apo krijimi i nje identiteti te ri hibrib nga nje perzierje besimesh dhe qyteterimesh? Arsyeja perse islamiket ne Shqiperi hedhin tezen e "fqinjeve armiq orthodhokse, dhe Islamit shpetimtar", apo propoganda perendimore e "integrimi politik i Shqiperise ne Evrope do te thote integrim shpirteror i saj ne Evrope", jane te dyja forca kundra-rrymes qe nuk bejne asgje tjeter pervecse turbullojne ujrat e lumit shqiptar. Kur lumi eshte i kthjellet, njerezit shohin me sy nga lart gurret ne fund te lumit, pavaresisht se sa thelle mund te jene. Kur lumi eshte i turbullt, ata nuk shohin asgje ne te shkuaren, por vetem sa levizin me rrjedhen atje ku i shpie. Cila eshte rryma qe kjo kunder-rryme mundohet te neutralizoje? Rryma eshte deshira e shqiptareve per te gjetur identitetin e tyre te vertete shqiptar, ate identitet qe e trashegojne nga te paret e tyre, ate identitet qe u pushtua me zemer dhe jo me dhune. Dhe kjo ndodh tani per arsyen e thjeshte se sot Shqiperia ka arritur me ne fund te fitoje LIRINE e saj dhe mevetesine territoriale, shteterore, fetare, kulturore.

Nga ana tjeter, pa-asimilueshmeria nga fqinjet orthodoks, nuk nenkupton edhe ruajtje te identitetit shqiptar, se ruajtje te identitetit kombetar, gjate sundimit turk, nuk pati. Komuniteti shqipfoles mysliman deri ne 1912, edhepse imun nga ndikimet asimiluese te fqinjeve, ishte ne turqizim e siper.

Perseri, gjithcka qe ti ke shkruajtur me siper ka vetem kuptim ne reference me ate qe une te shpreha me lart: Cili eshte identiteti i vertete shqiptar ne nje kontekst fetar? Po i dhe pergjigje kesaj pyetjeje nuk ke perse e perkufizon identitetin shqiptar ne raport me komunitete fetare te vecanta, ne epoka te vencanta te historise.

Megjithese te ‘turqizuar’ fetarisht, komuniteti mysliman shqipfoles, nuk u turqizua edhe kombetarisht (dmth: edhe plotesisht). Dy faktore e penguan asimilimin kombetar te shqipfolesve mysliman ne turq: karakteri fetar i perandorise Osmane dhe faktori gjeografik.
Perandoria Otomane ishte nje perandori (kalifat) islamike, qe megjithese inkurajonte konvertim fetar, nuk ndiqte nje politike te asimilimit kombetar, pra nuk perpiqej te shkombetarizoj popujt e roberuar (sic ndodh me shtetin grek apo ate turk). Faktori tjeter mjaft i rendesishem ne mos-turqizimin ‘kombetar’ te shqipatreve ishte ai gjeografik. Komuniteti shqipfoles mysliman ishte i ndare nga komuniteti turk i Thrakise lindore dhe Anadollit, nga nje territor i madh i banuar me popullsi orthodokse (grek & sllav). Kjo ndarje e shqiptarve musliman nga turqit musliman e bente absorbimin & asimilimin e shqipfolesve musliman te veshtire, per te mos thene te pamundur.

Ketu nuk ke perspektiven e duhur historike nen kendveshtrimin e Portes se Larte. Eshte gabim te mendosh se Porta e Larte nuk beri cdo perpjekje te mundshme per te shkulur cdo rrenje te identitetit shqiptar para-pushtimit, pasi asnje popull tjeter nuk e turperoi Porten e Larte sic e turperoi Gjergj Kastrioti dhe shqiptaret ne luften e tyre kunder turqise, qe edhe perse shume nga ju nuk u pelqen ta pranoni, ishte nje LUFTE E SHENJTE!

Fenomene si marrja e femijeve nizame qe ne moshe te vogel, levizja e shqiptareve neper cepat e perandorise sa me larg vendit te tyre te origjines, aplikimi me force direkte apo indirekte i konvertimit ne Islam, pengimi i mesimit te gjuhes shqipe kur te gjithe fqinjeve tane ia lejoi nje gje te tille, ndarjen e trojeve shqiptareve ne kater vilajete, te gjitha keto te marra se bashku deshmojne dy gjera: a) objektivin e hershem te Portes se Larte per te aplikuar "perca e sundo" ne Shqiperi me fort se ne cdo vend tjeter ballkanik. b) Porta e Larte i shikonte shqiptaret si turq, si popull musliman, prandaj komunitetin orthodhoks shqiptar e shiste si "grek", bile shpesh here edhe ne regjistrat e popullsise se Portes se Larte mundoheshin qe shqiptaret e ritit orthodhoks ti linin jashte listave te shqiptareve, duke dashur te krijojne nje homogjinitet te diktuar musliman ne Shqiperi.

Nje nga arsyet kryesore perse Porta e Larte ishte kategorikisht kunder cdo perpjekje shqiptare per pavaresi dhe levizje kombetare, ishte shembulli i keq qe nje populli musliman qe shkeputet nga Kalifati do te sillte ne mbare Perandorine Otomane qe e mbante te bashkuar pikerisht feja islame. Ne syte e Sulltanit, shqiptaret ishin turq dhe nese ai do te lejonte nje popull musliman te pavarur, ajo do te hapte kutine e Pandores per tere Perandorine Otomane!

Sa per hipotezen tjeter, se c'do te ngjante me shqipfolesit ne rast se mbisnin orthodoks? Nga ajo qe na meson historia dhe e kaluara, nuk ka dyshim se ne rast te nje skenari te tille, shqipfolesit orthodoks do te ishin subjekt i absorbimit dhe asimilimit nga greket dhe sllavet. Levizjet “nacionaliste” te popujve ballkanik kishin nje mezash te qarte pan-orthodoks: te krijojne shtete orthodokse ku popujt orthodoks do jetojne ne “vellazeri dhe harmoni.” Ky element pan-orthodoks padyshim do ta lehtesonte dhe pershpejtonte asimilimin e shqipfolesve nga greket dhe sllavet.

Nga shekulli i V para Krishtrit dhe deri ne shekullin e XIV, shqiptaret dhe greket kane bashkejetuar se bashku si popujt e vetem autoktone ne Ballkan, edhe pse ne shekujt Para Ardhjes se Krishtit ishin pagane ne besim. Nga Shekulli i I e deri ne shekullin e XV, perpara se te vershonin turqit ne Ballkan, shqiptaret dhe greket kane bashkejetuar ne paqe per 15 shekuj ose 1500 vjet, ose 3 here me shume ne kohe se sa pushtimi turk. A u asimiluan shqiptaret nga greket ne keto 15 shekuj bashkejetese? Sigurisht qe jo, pasi po te ishin asimiluar, une e ti sot nuk do te flisnim shqip, por greqisht. Atehere cfare te ben ty te mendosh se ai asimilim qe nuk ndodhi per 15 shekuj, do te ndodhi ne 2 shekujt e fundit?! Prandaj vendose historine ne kontekstin e duhur dhe mos e gjyko 25 shekuj bashkejetese me historine e dy shekujve te fundit.

Besimi i Krishtere Orthodhoks eshte esenca e perbashket e te gjithe popujve Ballkanike. Ishte ky besim qe u dha fund armiqesive ballkanike qe linden ne Ballkan ne shekullin e VI me vershimin e sllaveve qe u perplasen me vendasit autoktone. Ungjillizimi i sllaveve ne Orthodhoksi coi ne fundin e armiqesive dhe bashkimin e tyre ne qyteterimin bizantin, ku Konstandinopoja ishte qendra shpirterore e te gjithe te krishtereve orthodhokse ballkanike.

Nocioni "komb" per ballkanasit eshte shume i vonuar dhe asnjehere nuk arriti te piqet sic duhet, jo vetem per ne shqiptaret por edhe per vete popujt e tjere me fatlume se ne shqiptaret, si sllavet apo greket. Kjo per arsyen e thjeshte se kombesia greke apo kombesia serbe nuk eshte aq e rendesishme ne identitetin e tyre kombetar sa identiteti i tyre i krishtere orthodhoks qe i paraprin epokes se pavaresise e kombformimit. Prandaj manastiret e shenjta ne Malin e Shenjte ne veri te Greqise apo manastiret serbe ne Kosove kane nje domethenie shume here me te madhe shpirterore per keta popuj se sa vete heronjte e tyre kombetare.

Historikisht, orthodoksia shqiptare, nuk ka qene asnjehere ne gjendje ti beje konkurence orthodoksise greke dhe asaj sllave. Sa here qe ka ardhur ne perplasje mes tyre, shqipfolesit orthodoks, ne pozite me inferiore, kane qene ata qe i jane nenshtruar asimilimit. Kjo ka ndodhur per shume arsye: pamundesia e shqipfolesve te krishtere qe te krijojne qofte edhe nje shtet (perandori) te vetem te tyrin, qe do tu mundesonte edhe shkeputjen nga kthetrat bizantino- bullgaro-sllave; mospasja e nje kishe nacionale shqiptare; mosperdorimi i gjuhes shqipe ne meshat kishtare; si dhe hyzmeqarlleku qe i ka karakterizuar shqipfolesit orthodoks ne relacion me greket (bizantinet).

Padituria jote per Orthodhoksine te ben te shkruash gjera per te cilat nuk di. Misioni i Orthodhoksise nuk eshte te krijoje kombe te pavarura dhe as te futi ligjin e konkurrences midis kishave lokale per supremitet, eshte krejtesisht e kunderta. Misioni i Orthodhoksise eshte bashkimi i popujve, shkrirja e te gjitha identiteve lokale ne nje identitet te perjetshem hyjnor, ne identitetin e njeriut te rilindur ne emer te Jisu Krishtit. Dhe Orthodhoksia e ia arriti qellimit te saj per 10 shekuj me qyteterimin bizantin, duke mbajtur te bashkuar dhe ne paqe e prosperitet mbare popujt bizantine.

Po te njiheshe me historine e klerit orthodhoks me origjine shqiptare, do te vinte binte nje "atak ne zemer" nga pabesueshmeria qe do te mbuloje se si eshte e mundur qe nje prift apo shenjtor me origjine shqiptare te vihet ne krye te Patriarkanes se Stambollit, Peshkop i Athines apo te nderohet nga te gjithe popujt e tjere ballkanike. Dhe kjo nuk ka qene nje rastesi, perkundrazi, qyteterimi bizantin u themelua nga nje iliri, Konstandini i Madh.

Arsyeja perse ti dhe shume te tjere nuk i dini keto gjera, eshte si pasoje e propagandes perendimore jo vetem ne Shqiperi por ne mbare Perendimin qe mundohet me cdo mjet te anashkaloje me dashje 1000 vjetet me te lavdishem te historise se Evropes dhe vete Krishterimit! Prandaj Orthodhoksia nga shume te konvertuar protestante apo katolike ne SHBA shpesh here etiketohet si "sekreti i ruajtur me fort ne Perendim."

Orthodoksia shqiptare eshte e varur nga ajo greke deri ne ate mase, saqe “orthodoksi shqiptare” pa elementin grek nuk mund te egzistoje. Vete fakti qe "bibla", libri i shenjte i te krishtereve, nuk u shkrua ne shqip deri kah mesi i shekullit XIX, flet per gjendjen e mjere te krishterizmit shqiptar ne pergjithesi, dhe atij orthodoks ne vecanti (kjo perkunder teorise qe propagandohet nga disa qarqe te krishtera, te motivuara politikisht, qe perpiqen ti paraqesin shqiptaret si gjoja nje nder popujt e pare qe “vullnetarisht” e kane pranuar krishterimin. Po meqe shqiptaret paskan qene te krishteret e pare pse nuk u shkrua qofte edhe nje bibel ne gjuhen shqipe per me se 1,700 vjet ?!).

Gjuha greke dhe "identiteti kombetar grek" jane dy gjera te ndryshme. E para eshte e lashte sa koha vete, e dyta ka vetem 145 vjet ekzistence. Fakti qe besimtaret orthodhokse shqiptare ruajten te pacenuar traditen apostolike, tradite qe ka dy komponente, traditen gojore qe u kalua goje me goje nga brezi ne bre fale predikimeve te apostujve, dhe traditen e shkruar qe perbehet nga Shkrimi i Shenjte. Shkrimi i Shenjte ne origjinal eshte shkruajtur ne greqisht dhe insistimi ne perdorimin e gjuhes greke ne liturgjine kishtare nuk behet si pasoje e nje "asimilimi grek te komunitetit orthodhoks", por nga deshira per ti qendruar besnik deri me nje TRADITES SE SHENJTE APOSTOLIKE! Kjo ne vetvete perben edhe identitetin Orthodhoks, ruajtjen te pacenuar te besimit, tradites qe nga koha e hershme, deri ne diten e sotme e deri ne fund te kohes e ne perjetesi.

Tradita gojore kishtare ne Shqiperi eshte e hershme dhe ka qene plotesisht shqip dhe kjo dallohet shume kollaj nga emertimet lokale te Kishave, emrave te shenjtoreve, festave te kalendarit orthodhoks, qe jane te gjitha terma te shqiperuara dhe jo greke.

Arsyeja perse ungjilli nuk u shkrua me heret ne shqip lidhet me faktin se shqipja flitej por nuk shkruhej, pra nuk kish nje shqipe te shkruar dhe te gjitha perpjekjet e hershme te shkrimit te shqipes ishin vetem nje dokumentim i shqipes ne raport me gjuhet e tjera te kohes, greqisht, latinisht apo turqisht.

Por mungesa e shqipes se shkruar apo mbajtja e liturgjise ne gjuhen greke, nuk i ben shqiptaret te "asimiluar" apo me pak te prirur per te krijuar nje ndergjegje kombetare, perkundrazi, e anasjellta eshte e vertete. Shkollimi ne gjuhen greke ishte nje PLUS per gjithe kokat e rilindjes sone kombetare, qe nga vellezerit Frasheri, Ismail Qemali e per te ardhur te gjithe patriotet orthodhokse, te cilet te gjithe shkollimin e bene ne gjuhen greke. Atehere si ka mundesi qe ajo shkolla greke qe meson ate gjuhen greke qe ti pretendon se i ka penguar shqiptaret drejt krijimit te identitetit te tyre kombetar, te kete nxjerre njerez qe bene historine tone kombetare?!

Edhe Ismail Qemali ne kohen e tij eshte sulmuar nga patriotet e tjere shqiptare si "filo-grek", por ja qe nga te gjithe kokat e kohes, vetem ai arriti te beje histori duke kurorezuar pavaresine e Shqiperise nga Turqia ne 28 nentor 1912. E di pse Ismail Qemali ia arriti ketij suksesi? Sepse ndryshe nga te gjithe patriotet e tjere shqiptare te kohes qe nxitonin sa drejt Portes se Larte, sa drejt Austro-Hungarise, sa drejt Italise e Greqise, Ismail Qemali fluturoi drejt Italise per te takuar arbereshet e Shqiperise, pasardhesit e vertete te Gjergj Kastriotit, prej na mori edhe flamurin e Kastrioteve te cilin e ngriti ne Vlore.

Domethenia e nje plaku me floke te bardha qe vete ishte musliman dhe me ofiq ne Perandorine Otomane, qe mban ne dore nje flamur bizantin, eshte ikona e vertete e identitetit shqiptar.

Plus, komunitetit shqipfoles orthodoks, do ti duhej qe me arme ne dore te mbroje dhe luftoje kunder fqinjeve orthodoks dhe synimeve te tyre ekspansioniste. A do ishin ne gjendje shqipfolesit orthodoks, te luftojne kunder grekeve me te cilet jane te lidhur aq shpirterisht? Absolutisht qe jo; shqiptaret do te absorboheshin ne menyre paqesore ne kombin “helen”ne jug, (ashtu sic ka ndodhur me shqipfolesit tjere orthodoks te Camerise (Epirit te Jugut) & te arvanitasve), si dhe do te asimiloheshin nga sllavet ne veri & lindje (sic ka ndodhur me disa (ish)-shqipfolesa ne Mal te Zi dhe Maqedoni).

Kur ishte hera e fundit qe dy popuj orthodhokse i kthyen armet njeri-tjetrit ne Ballkan? A do ti kthenin armet greket apo serbet shqiptareve, nese keta do te ishin orthodhokse si ata? A nuk eshte hala me e madhe ne syte e fqinjeve fakti qe shumica e shqiptareve mbajne fene e pushtuesit turk, atij pushtuesi qe i mbajti edhe ata te pushtuar ashtu si ne per 4 shekuj? Eshte dobesi njerezore qe te shikosh qimen ne syrin e tjetrit dhe jo trarin ne syrin tend dhe per kete nuk ke faj.

Tashi mbeti te diskutohet edhe roli i katolicizmit ne ruajtjen e identitetit "shqiptar". Sikur shqiptaret te kishin qene te gjithe katolik (po sikur ama!), ne nje det orthodoksesh, nuk do te egzistonte ndonje rrezik i madh nga asimilimi (duke llogaritur ketu edhe ndihmen qe do te mund te ofronte Vatikani dhe Europa Perendimore). Problemi me katolicizmin eshte se nuk ka qene i perhapur ne te gjitha trojet shqiptare, ka qene i kufizuar ne nje rajon te Shqiperise se veriut dhe nje pjese te Kosoves, bile edhe ne kete territor relativisht te vogel, nuk i ka pasur rrenjet aq te thella..

A e ndali ndihma e Vatikanit, Austrise apo Italise luften midis kroateve dhe serbeve ne Bosnje-hercegovine ne 1992-1995? Kroatet dhe serbet jane nje rrace sllave, me dy fe te ndryshme. Nese Shqiperia dhe Bosnja jane delet e zeza te Ballkanit per faktin se kane nje shumice besimtaresh muslimane, Kroacia, Sllovenia dhe komuniteti i vogel katolik shqiptar jane delet e murmeta te nje ballkani orthodhoks.

Si perfundim, fete, qofte ajo e krishtere qofte ajo islame, nuk kane luajtur ndonje rol pozitiv ne ruajtjen e identitetit shqiptar. Kjo per faktin qe fete u jane imponuar shqiptareve nga pushtuesit e huaj, dhe si rrjedhoje te dyja fete, si krishterizmi ashtu dhe islami, jane identifikuar me fete e pushtuesit. Kombi shqiptar mbijetoi, duke ju faleminderuar lindjes se nacionalizmit shqiptar, qe mori hov pas krijimit te shtetit shqiptar (ketu nuk duhet te mohoet edhe kontributi i levizjes komuniste, nje levizje shekullare, qe nuk bente dallime fetare, por njihte aspektin etnik & linguistik te nje populli).

Ajo qe ke shkruajtur si perfundim, eshte tipike e shqiptareve te sotem qe nuk kerkojne te gjejne rrenjet e verteta te identitetit kombetar shqiptar, por mundohen te shesin ateizmin apo shekullarizmin e tyre si "identitet shqiptar". Eshte njesoj si ti te thuash qe shqiptar i vertete nuk ishte Gjergj Kastrioti por jam une sot, qe e krijoj identitetin shqiptar sic me do mua qejfi, sic ma do interesi.

A ka luajtur rol feja ne identitetin tone kombetar? A mjafton fakti qe shqiptaret dhe mbare ballkanasit ngrejne lart nje flamur me dy krena bizantin, qe eshte nje flamur fetar orthodhoks? A mjafton fakti se ne himnin tone kombetar citohet Zoti dhe Fjala e Tij? A mjafton fakti se ne Beselidhjen e Lezhes, ku u hodhen themelet e para te identitetit shqiptar, bashkimi erdhi sipas formules "I pari mes te barabarteve", formule qe e gjejme edhe sot e kesaj dite ne Kishen Orthodhokse? A mjafton fakti qe ne muzeun tone kombetar ruhen 100 kodike te lashte te shqiptareve nder shekuj, dhe nje prej 6 kodikeve me te vjeter ne bote, qe citohet sot nga studiues te ndryshem kishtare si nje prej fakteve historike qe vertetojne authencitetin e Dhiates se Re dhe vazhdimesine e pacenuar te besimit te Krishtere?! A mjafton fakti qe heroi yne kombetar beri nje LUFTE TE SHENJTE kunder pushtuesit turk? A mjafton fakti qe heroi yne kombetar ishte nje mik i VIRTYTIT dhe jo i fatit? A mjafton fakti se heroi yne kombetar dhe gjithe pjesetaret e familjes se tij u prehen ne Kisha dhe Manastire Orthodhokse?.... Por asnje nga keto fakte te vdekura nuk mund te krahasohet me faktin e gjalle, me faktin qe edhe pas 2000 vjetesh, edhe pas pushtimesh e persekutimesh nga me cnjerezoret, sot ne Shqiperi, Itali, Greqi, Argjentine e Amerike ka shqiptare qe ruajne fene e te pareve te pacenuar!

Prandaj mos shisni paditurine tuaj mbi historine shqiptare te pare ne nje kontekst fetar, per fakt te kryer.

Albo