"Euro" a do te kete sukses??? - Nga Enip!

[Dita]

Te bej pak shaka visitor!

Termat mesohen ne anglisht. Por duhet thene se edhe ne vende te tjera ekziston i njejti problem, per arsye se ekonomia tani ka ne baze gjuhen angleze dhe terminologjia duhet te mesohet patjeter ne kete gjuhe.


Visitor, te ftoj te lexosh ne faqen e pare te kesaj teme nje artikull te publikuar tek Spiegel (revista gjermane), te shkruar nga nje analist gjerman qe punon tek Goldman Sachs. E kam perkthyer ne shqip dhe i ka pikat te renditura mjaft qarte.

Je i ftuar te marresh pjese gjeresisht ne forumin e ekonomise!
Pershendetje!
Dita

[mateo]

nisuni nga fakti qe krijimi i EU eshte eshte nje hap politik dhe ekonomik njekohesisht, per te mposhtur njeshin ne bote usa.
nga ckam degjuar perpara 20 vjetesh edhe ne USA nuk ka eksistuar nje monedhe e vetme, por ka eksistuar nje gjuhe dhe nje kulture e vetme. Jam optimistik qe euro do te kete sukses por ka nevoje per kohe.
fakt nder 7 vendet me te zhilluara te botes 4 ndodhen ne Europe
dhe mos harroni ne nga USA marrim naften dhe biletat. Lind pyetja po sikur arabet ti kthehen Europes, ne import -export of oils
pse u be lufta e gjirit ne 92.

everytime we change money we loose money.

mos harroni advantazhet e EURO'S.

cool

[Estella]

Sa te mire qe jeni.
Jemi bere nje dore e mire tani ne kete teme.
Bie dakord me mateon se hapi qe vendet evropiane moren eshte nje hap politik dhe ekonomik por pikerisht kjo e ben te afert me dollarin.

Supozoni sikur te gjitha vendet evropiane te bashkoheshin dhe krijonin dicka te ngjashme nga ana ekonomike dhe politike me United States. United States of Europe.

Vizitor,
perderisa kemi ardhur te diskutojme ne kete teme pak a shume e kemi idene se c'fare e ben nje monedhe te forte. Per c'fare arsye eshte e nevojshme paraja dhe pse Ari nuk eshte me nje monedhe shkembimi.

Nejse mo, perkethime te sakta doja te shtoja.
Disa prej termave te perdorura ne anglisht nuk eshte e mundur qe te mos i perdorim skemi rrugezgjidhje tejter.

[Dita]

Sa mire e ke thene Estella!

Tani me duket se do te mund te diskutojme sic duhet!


Miq ekonomiste le ta gjallerojme forumin me te rejat e fundit nga ekonomia dhe mendimet tona.

Ju pershendes!
Dita

[visitor]

Dita:

Nga artikulli i analistit qe punon per Goldman Sachs:

2. Pariteti i perqindjeve te interesit

Supozimet qe behen jane:
Ne veshtrim afatgjate vlen pariteti i fuqise blerese
Ne veshtrim afatshkurter vlen pariteti i perqindjes se interesit.

C’do te thote kjo?

Kur perqindjet e interesave ne nje vend rriten kjo shoqerohet me nje rritje te kursit te sotshem te monedhes.


Kursi i kembimit qe pritet per te ardhmen mbetet i pandryshuar dhe perfitimi qe sigurohet nga rritja e perqindjes se interesit kompensohet nga nje zhvleresim deri ne nivelin e paritetit te fuqise blerese.
Pra perfitimi total mbetet zero.


Nuk mendoj se perfitimi total ngelet zero, perkundrazi rritet. Le te supozojme se kemi nje investor qe do te investoje ne nje vend ku rreziku eshte minimal, le te themi ne Amerike. Per te thjeshtuar ceshtjen po supozoj qe inflancioni dhe perqindjet e interesit jane 0% dhe do te qendrojne 0% gjate kohes se eksperimentit. Le te supozojme edhe qe 1 Euro= 1 dollar amerikan. Krejt papritmas nje dite te bukur zoti Greenspan (Shefi i Bankes Qendrore Amerikane, FED) ngrihet dhe thote: Une dua qe amerikane te kursejne me shume. Prandaj do ti ngre perqindjet e interesit me 10%. Automatikisht interesi qe paguhet ne bonot e thesarit amerikan (T-Bond, T-bill, T-note, etc.) ngrihet me 10% nga 0%. 100 dollare te investuar sot te japin 110 dollare pas nje viti. Cfare ndodh me nje person qe ka Euro ne keto momente? Ky person shikon qe ne vendin e vet ka interes prej 10% dhe ne Amerike ka 10% interes po te investoje ne bonot e thesarit amerikan, te cilat jane edhe te garantuara. Prandaj ky person deshiron te bleje dollare amerikane qe te bleje bono thesari. Cili eshte cmimi qe ky person do te paguaje per te blere dollare? Nqs supozojme qe inflacioni, dhe interesi qe merr ky person tani eshte 0% (discount rate/IRR per ata qe jane ne Amerike) atehere ai do te paguaje deri ne 1.1 Euro per cdo dollar amerikan. Per cdo cmim me pak se 1.1 Euro/dollar amerikan ai ka nje fitim, psh nqs e blen me 1.05 dhe merr 1.1 per cdo dollar qe investon, ai ka fituar 0.5 dollare, dmth 33.33% per cdo dollar qe ka blere. Keshtu qe ai do te vazhdoje te bleje dollare deri sa 1.1 Euro te jete e barabarte me 1 dollar. Ne ate pike Euro dhe Dollari arrin perseri paritetin, por nderkohe fitimi i tij eshte goxha. Pra perfitimi total nuk eshte zero, perkundrazi. Monedhat do te stabilizohen dikur, por deri sa te stabilizohen njerzit do te nxjerrin fitime.


3. Balancim i bilancit te pagesave

Supozimi qe behet ketu: Kursi real i shkembimit zhvillohet i tille qe ne nje afat te mesem krijohet nje pozicion i financueshem i bilancit te pagesave.
Vendet me rritje te larte te produktivitetit jane te prirura qe te shtojne prezencen e tyre ne tregun boteror, pra kane synim nxitjen e eksportit. Si rrjedhim bilanci i tyre i pagesave do te paraqise nje suficit.

Rritja e eksporteve ben te mundur qe te rritet kerkesa per monedhen e vendit eksportues. Dhe kjo rrjedhimisht ben te mundur ngjitjen e kursit te shkembimit.
Ne veshtrim afatgjate modeli jep shpjegime me vlere.

Por ne rastin e zhvillimit euro-dollar ndodh ndryshe. Ajo qe prisnin ekonomistet ishte nje tendence per ngjitjen perballe dollarit, ngjitje qe ne fakt nuk ndodhi.



Ajo qe modeli nuk ben eshte pasqyrimi i gjendjen ne USA tani e cila ka nje trade deficit sepse dollari eshte i forte dhe importet jane te lira per amerikanet. Dmth modeli e merr ngjarjen deri ne gjysem te rruges por e le aty.

Strateget monetare argumentojne se duke qene se shanset per rritje me ritme me te larta te ekonomise amerikane sesa asaj evropiane jane te ulta. Per kete arsye euro nuk mund te perbeje nje alternative per dollarin.


Cilet jane keta "stratege monetare" Dita? Pak njerez kam hasur qe mendojne qe Europa do te rritet me shpejt se Amerika dhe Europa e vertetoi kete kur nuk u kthye ne lokomotiven e botes gjate vitit te kaluar kur ekonomia amerikane ishte ne ulje. Kushtet politike e shoqerore ne Europe nuk jane ne gjendje te stimulojne nje rritje me te madhe se ne Amerike. Kjo pasi ne Amerike zbatohet nje sistem me i paster kapitalizmi sesa ne Europe e cila ka me shume prirje per rregulla, ligje, norma shoqerore. Ne Amerike kjo s'ndodh, kapitali leviz me shpejt, tregu eshte me i lirshem. Natyrisht kjo s'do te vazhdoje per gjithnje, teorikisht dikur edhe Europa duhet qe te arrije Ameriken sepse sipas ekonomisteve cdo vend duhet te zhvillohet nje dite por nqs Europa ka ndermend te harxhoje 200 vjet duke sistemuar e shpluhurosur ligjet e punes do ta kete te veshtire te matet me Ameriken.

Ne periudhe afatshkurter parashikimet e zhvillimit te monedhave jane me shume ceshtje fati, por ne shikim afatgjate ato i nenshtrohen ligjeve baze te ekonomise, te cilat sipas ekonomistit ne kohen e sotshme flasin kundra dollarit.


Kur e lexoj kete paragrafin e fundit me kujtohen ato artikujt qe shkruheshin para se te dilte Euro qe flisnin per shkaterrimin e dollarit, konvertimin e rezervave boterore nga dollare ne Euro, etj, etj, etj. Nje gje duhet te jete e qarte. Persa kohe qe Amerika ofron kombinacionin me te mire te nje rritjeje konstante dhe nje rreziku te ulet Euro s'ka per tja marre dot kurre.


Estella:

Nje vend thjesht specializohet ne nje produkt qe ata prodhojne me mire dhe me me efektivitet duke pare te gjitha aspektet e tregut. Kur nje shtet e ka me te lehte qe te importoje nje produkt sesa ta prodhoje, cila mendon ti se do te ndodhi, Importimi apo prodhimi? Sigurisht importimi, ja edhe nje arsye me teper pse Amerika does not have a balance of trade.


Ti e dashur Estela po zbaton teorine e freshman year tek Macroeconomics. Nuk e di se c'shkolle ke mbaruar e ku je tani por duhet ta dish qe gjerat nuk jane aq kallp. Psh, sipas llogjikes tende Amerika duhet ti kishte te hapura dyert tani per celikun, tekstilet, grurin, misrin, orizin, sheqerin, makinat, e mijera e mijera produkte te tjera. Kjo sepse ato prodhohet me te vertete shume me lire ne vende te tjera. Por nuk ndodh keshtu apo jo? Te gjitha produktet e mesiperme prodhohen ne Amerike apo jo? Atehere si eshte e mundur?



Mateo:

dhe mos harroni ne nga USA marrim naften dhe biletat

Me duket se i ke nje cike gabim te dhenat. Ja te te them ca gjera vetem per Gjermanine, si ekonomine kryesore te EU:

Analysts estimate that approximately 80 percent of software products sold in Germany are imported, mainly from the United States. Industry-specific and niche products will continue to find excellent sales opportunities in Germany.


A) Total market size 16,450
B) Total local production 6,580
C) Total exports 2,090
D) Total imports 11,960
E) Imports from the U.S. 8,050

Numrat jane ne milione dollare per 2001.
Per me shume informacion per sektore te tjere shko tek kjo adrese: http://www.usatrade.gov/website/ccg....CH-5:-002FD6BC

Ose ne pergjithsi tek http://www.usatrade.gov


Estella:

Vizitor,
perderisa kemi ardhur te diskutojme ne kete teme pak a shume e kemi idene se c'fare e ben nje monedhe te forte. Per c'fare arsye eshte e nevojshme paraja dhe pse Ari nuk eshte me nje monedhe shkembimi.

Nuk e kuptoj se cfare ke dashur te thuash me kete paragraf. Nqs me pyet pse ari s'perdoret si monedhe shkembimi atehere po dalim nga tema dhe po deshe hapim nje teme tjeter. Nga diskutimet e mesiperme s'mu duk se e dije cfare e ben nje monedhe te forte, shpresoj te te kem ndihmuar ndopak.


Mbetshi mire te dashur ekonomiste

[Estella]

Vizitor,

E si do te mudn ti kishte Amerika dyert e hapura kur ajo mund te shkoje ne Meksike per shemebull dhe ta bleje sheqerin me lire se sa ta prodhojne ne vend. Economies of Escale pikerisht, por duke marre parasysh se n.q.s i njejti profukt mund te importohet fare lehte me nje vlere shume me te ulet. teoria qe kisha permendur eshte e thjeshte dhe baza per Micro and macro Economics.
Ketu lind pyetja pse sa vjen dhe organizatat e ndryshme boterore po mundohen te minimizojne dhe eliminojne taksat dhe tarifat?

Po jap pak sqarime per ata persona qe nuk i dine ndryshimet midis (T-bonds, T-Notes, T-bills) qe jane permendur ne shembullin e mesiperm marre nga Vizitor. Po shpjegoj ndryshimin nepermjet ketyre 3 Bonove qe perdoren ne Amerike qe ta kani pak me te qarte shembullin e Vizitorit.

T-Bills jane investime te sigurta sepse gjithnje kane perkrahjen e shtetit. Ato Arrijne pjekurine ose Maturine ne me pak se 1 Vit. zakonisht 13, 26,52 Jave. N.q.s Shteti Amerikan shet T-bill ai nuk ka te drejte qe te mbledhi perseri keto "letra". Ato blihen ne Discount (ulje) dhe shiten ne Par value ose vleren Reale.

T-Notes jane edhe keto investime te sigurta dhe arrijne pjekurine 1-10 vjet.

T-Bonds arrijne pjekurine ne 10-30 vjet.

te dyja T-bonds and T-nots mund te mblidhen serish nga shteti. Gje qe ben shembullin e mesiperm te Vizitor disi te lekundur.

te gjitha keto te mesipermet jane marketable government Debt (negotiable).


per sa i perket Arit e kam permendur se kohe me pare gjithcka ishte backed up by gold. Do e sqaroj kete me mire neser.

[Dita]

Visitor

E nis pergjigjen time me nje argument krah shkruesit te nje artikulli.
Citimin e meposhtem e kam shkeputur nga fillimi i shkrimit tim qe permbante perkthimin e ketij artikulli.

Ekonomisti mundohej ne artikullin e vet qe te paraqiste sqarime per kete ecuri te euros. Per kete ai shfrytezonte modelet e ndertuara per zhvillimin e kursit te kembimit te monedhave.
Megjithate asnjeri prej ketyre modeleve ne vetvete nuk eshte i afte qe te jape nje shpjegim te plote per ecurine e kursit te kembimit te nje monedhe.

Pra ai ka argumentuar pri dhe kunder modeleve, nuk ka ecur qorrazi pas tyre.



Po mundohem tani te jap pak argumenta nga vetja ime

Ne trajtimin e pikes 2 ke marre nje shembull te thjeshte dhe e ke shpjeguar vertet mire, por perseri je kufizuar brenda tij ne nje model, duke marre si te mireqene qe nderkohe qe Federal Reserve do te vinte ne funksionim interesin 10% per bonot e thesarit Banka Evropiane do te qendronte ne vend. Kjo eshte dicka jorealiste, sepse Banka Qendrore Evropiane prej kohesh e ka lidhur veprimtarine e saj me ndodhite brenda strukturave monetare amerikane. Pra nese Fed Res do ta bente ate levizje kjo do te ndodhte ne nje mase te ngjashme edhe ne Evrope.
Dhe kjo nuk do ta lejonte parane qe te zhvendosej me aq lehtesi ne Amerike sa c'e paraqet ti.

Rritja e kerkeses per dollare amerikane do ta pershpejtonte ngritjen e cmimit brenda tregut valutor dhe mendoj se kjo dote ndodhte me nje shpejtesi shume me te madhe se ajo qe paraqet me 1,05 euro/dollar amerikan. Ne treg nuk do te vepronte vetem nje investor, por shume njekohesisht e te gjitheve do t'i binte ndermend e njejta gje. Ne kendveshtrim mikro secili prej tyre po te vepronte me vete do te perfitonte, por duke vepruar te gjithe se bashku mendoj se do ta benin tregun do te vepronte ne menyre spekulative per arsye se veprimi i Fed Res do te ishte i menjehershem dhe brenda ecurise se tregut do te trajtohej si nje ndikim ekzogen. E cmimi nuk besoj se do te mbetej mberthyer ne 1,05, une mendoj se do te ngrihej menjehere ne 1,1.
Sa ujqer finance e ndjekin tregun njekohesisht?



Me poshte ekonomisti permendte ne piken 4 nje tjeter levizje te rendesishme, ate te ekuilibrit te portofolit qe ti dashur padashur e ke futur brenda trajtimit te pikes 2, me maksimizimin e renditit.

Supozimi qe behet ne kete rast eshte:
Investuesit nisen nga nje nivel i caktuar i dhene rreziku dhe mundohen qe te maksimizojne (qe te otimojne) vleren e nje portofoli te diversifikuar ne arene nderkombetare. Per kete arsye ata do te investojne aty ku pritet qe renditi te jete me i larte. Ata largohen nga vendet ne te cilat renditet jane te ulta ose jane jane te kufizuara per shkak te rreziqeve.


Ne periudhen 1999-2000 u vune re si me poshte:

Ne periudhen 1999-2000 pati ne USA supriza pozitive ne rritjen ekonomike ne krahasim me situaten ne Evrope. Kjo u shoqerua me nje rritje te vleres se dollarit. Kur u arrit barazimi i ketyre surprizave mes Evropes dhe Amerikes, u vu re nje stabilizim i kursit te euros.

Gjithashtu nje rritje ne raportin mes perqindjeve te interesit ne Evrope dhe atyre ne Amerike u shoqerua me nje dobesim te Euros.
Pse?
Sepse investuesit ishin te shqetesuar nga fakti qe perqindje me te larta interesi ne Evrope do te mund te rrezikonte rritjen ekonomike (si rrjedhim dhe renditet e tyre te portofoleve)

Per piken tre je shprehur

Ajo qe modeli nuk ben eshte pasqyrimi i gjendjen ne USA tani e cila ka nje trade deficit sepse dollari eshte i forte dhe importet jane te lira per amerikanet. Dmth modeli e merr ngjarjen deri ne gjysem te rruges por e le aty.

Kur une e lexova artikullin visitor interpretimi qe i bera kesaj pike me mendjen time qe:

Amerika eshte nje vend importues. Ajo qe eshte pritur eshte qe eksportet nga Evropa te rriteshin ne ate mase, saqe te ndikonin ne rritjen e kursit te eurs karshi dollarit. Kerkesa per mallra nga zona e euros do ta ndikonte kete.

Kjo gje mendoj une nuk ka ndodhur ne masen e nevojshme dhe per kete arsye euro nuk mori hov sa c'duhet karshi dollarit.

Nese e shohim piken e trete te lidhur me te katerten, atehere ndoshta shpjegohet edhe levizja e kursit te dollarit gjate ketyre diteve ne lidhje me Yen dhe me Euro.


Sipas te dhenave nga CIA World Factbook shfaqet kjo strukture e eksport-importeve ne Amerike:

[b]Exports: $776 billion (f.o.b., 2000 est.)

Exports - commodities: capital goods, automobiles, industrial supplies and raw materials, consumer goods, agricultural products

Exports - partners: Canada 23%, Mexico 14%, Japan 8%, UK 5%, Germany 4%, France, Netherlands (2000)

Imports: $1.223 trillion (f.o.b., 2000 est.)

Imports - commodities: crude oil and refined petroleum products, machinery, automobiles, consumer goods, industrial raw materials, food and beverages

Imports - partners: Canada 19%, Japan 11%, Mexico 11%, China 8%, Germany 5%, UK, Taiwan (2000) [/quote]


Po nderhyj ketu edhe ne lidhje me ate qe i ke shkruar Esteles.

Psh, sipas llogjikes tende Amerika duhet ti kishte te hapura dyert tani per celikun, tekstilet, grurin, misrin, orizin, sheqerin, makinat, e mijera e mijera produkte te tjera. Kjo sepse ato prodhohet me te vertete shume me lire ne vende te tjera. Por nuk ndodh keshtu apo jo? Te gjitha produktet e mesiperme prodhohen ne Amerike apo jo? Atehere si eshte e mundur?

Nese ekonomia amerikane do te ishte vertet e hapur, atehere kjo do te bente qe ne te mos te prodhohej thuajse asgje, sepse cdo lloj prodhimi do te ishte me i shtrenjte sesa importimi nga vendet e botes se trete. Kjo do te bente qe te mbylleshin me qindra mijera firma dhe punonjesit amerikane te mbeteshin neper shtepi. E kujt i intereson kjo?
Shtetit amerikan jo! Sepse votat pikerisht do t'i marrin nga keta punonjes amerikane, dhe demokrate apo republikane qofshin nuk do te guxonin te benin shaka mbi kete.
E megjithate nuk kane mundur te ndalojne nje zhvillim tjeter, zhvendosjen e kapitalit investues te firmave jashte Amerikes ne vende ku marzhet e fitimit per firmat jane shume here me te larta se ne amerike. Amerika po e mban ne menyre artificiale nivelin e importeve. Realisht ai do te ishte sume here me i madh.



Per piken ne lidhje me strateget monetare qe bejne vleresimet, do te thoja se personave te cilet autori ia rtikullit iu referohet jane pikerisht teoriciene te startegjive monetare (te nivelit universtitar) dhe ata te praktike te strategjive monetare qe operojne ne firma gjigande si Goldman Sachs, qe per me teper eshte banke investimesh amerikane Visitor.

Eshte e vertete qe ai e shkruan artikullin nga pozita e nje evropiani dhe euforia perparimin e euros eshte dicka e kuptueshme per te, sic mund te jete per amerikanet ne lidhje me dollarin.


Persa i perket pikes se fundit te prekur prej teje, me vjen disi per te qeshur, sepse po keshtu do te mbyllej artikulli sikur ta kishte shkruar nje amerikan dhe te fliste per perparimin e dollarit. Keshtu qe nuk ka kaq shume per t'u habitur.


Fjalia e fundit qe ti shpreh

Persa kohe qe Amerika ofron kombinacionin me te mire te nje rritjeje konstante dhe nje rreziku te ulet Euro s'ka per tja marre dot kurre.

qendron, e mbeshtes, por eshte interesante te ndiqet ecuria e dollarit jo vetem karshi euros. Une mendoj se euro do te perfitoje nga fakti qe dollari si monedhe e vetme duhet te perballoje ngritjen edhe te ekonomive te tjera si ato aziatike. Euro do te qendroje ne hije dhe do te perfitoje nga kjo ecuri duke shmangur perballjet konkrete.

Visitor, per mendimin tim Euro eshte nje eksperiment ne fillim te ecurise se vet. Sesa do te arrije jane skeptike dhe evropianet vete, ata qe jane realiste domosdo, te tjeret optimistet e pakorrigjueshem besojne ne fuqizimin e saj.



Dhe dicka tjeter para se ta mbyll.

Je i ftuar te besh korrigjime dhe te ngresh nivelin e diskutimit me argumentat e tua, qe me bejne te mendoj per pergatitje te mire tenden ne fushen ekonomike.

Verejtja ime: Mos i be keto duke u nisur nga pozita ironike.
ketu jemi edhe per te mesuar, s'po bejme gare.

Une pres e para korrigjime

Me respekt!
Dita

[Abby]

Ne rradhe te pare dua tju pergezoj per keto diskutime se mendoj sa me te vertete ka disa arsyetime te mira dhe teper reale.
Tani persa i perket temes tju them te drejten nuk me duket shume mire e analizuar, dhe ketu nuk dua te ofendoj as edhe nje njeri, por me duket se shume nga ne shqiptaret shpesh here ngatarrojme ato qe kemi deshire te ndodhi me faktet reale qe kane per te ndodhur. Gjithsesi per mendiminin tim euro ka nje rruge shume te gjate per tu barazuar me dollarin, jo se them une por sepse vlera e euros influencohet nga shume faktor te cilat dolllari si ka. Nuk dua te bej nje liste te gjate tani te flas per faktet por vete fakti i thjesht qe euro perfaqeson shume shtete dhe sapo eshte krijuar do te thote qe ka me shume probleme ose faktor qe ndikojne ne te se sa dollari qe eshte krijuar qe ne fillim te shekullit 19 dhe ka bere gjithe kete rruge. Nje fakt teper i hidhur eshte qe kur doli euro nuk pati rezultate qe priteshin dhe kjo erdhi per shume arsye por ne te njejten kohe edhe sepse shume nga ekonomistet evropian prisnin rezultate qe ne te vertete nuk ishin aty, pra shume njerez ngatarrojne deshirat me rezultatet reale (mbase dhe une) dhe kjo nuk ben gje tjeter po vec e keqeson ekonomine ne kohe te shkurter. Tani persa i perket faktit qe euro po rritet apo dhe qe dollari ne kete momente po dobesohet per arsye te ndryshme(lufta, skanadalet ne amerike, konfidenca e bleresve) kjo s do te thote qe euro per dy vjet do te barazahohet me dollarin megjithse po ecen me hapa te mira. Por nqs shikojme ekonomine e vendeve si gjermani, france, italy (euro users) nuk duket aspak mire. Tani economia ne te gjithe boten po bie dhe gjermania apo fanca nga numrat te pakten qe shoh tek lajmet nuk me duket aspak se po perparon, per te mos u futur aspak per banken qendrore ne evrope se c fare po ben (per mendimin tim shume gabime dhe fed me mire). Gjithsesi nuk kam kohe te vazhdoj por ama duhet te bejme nje dallim nga deshirat qe duam dhe nga realiteti. Vetem nje fakt te fundit dua tju them qe kur filloi te binte ekonomia ketu ne amerike pas nje muaji apo dhe me shpejt filluan te bien dhe ekonomite e tjera neper bote c ka do te thote se sa e rendesishme dhe sa e forte qe eshte ne tregun boteror. Te mos harrojme qe monetha e nje vendi tregon dhe econominy e nje vendi. Fakti qe euro tani eshte ne pozicione te mira dhe mendoj se dhe per shume kohe ka per te qene por jo se ka per ta arritur dollarin ne dy vjet, eshte sepse banka qendrore ne gjermani nuk shqetesohet per tjeter gje por vec per inflancionin qe ne disa raste nuk eshte dhe aq mire.
Abby

[visitor]

Dita,

Po mundohem tani te jap pak argumenta nga vetja ime

Ne trajtimin e pikes 2 ke marre nje shembull te thjeshte dhe e ke shpjeguar vertet mire, por perseri je kufizuar brenda tij ne nje model, duke marre si te mireqene qe nderkohe qe Federal Reserve do te vinte ne funksionim interesin 10% per bonot e thesarit Banka Evropiane do te qendronte ne vend. Kjo eshte dicka jorealiste, sepse Banka Qendrore Evropiane prej kohesh e ka lidhur veprimtarine e saj me ndodhite brenda strukturave monetare amerikane. Pra nese Fed Res do ta bente ate levizje kjo do te ndodhte ne nje mase te ngjashme edhe ne Evrope.
Dhe kjo nuk do ta lejonte parane qe te zhvendosej me aq lehtesi ne Amerike sa c'e paraqet ti.

Disa gjera. E para e punes cdo model eshte i thjeshte dhe i kufizuar pasi po te futeshin qe ne fillim te gjitha mundesite atehere do te na duhej te shkruanim volume te tera e s'do te mbaronim kurre. Ekstrat diskutohen sy me sy, gje qe fatkeqsisht ne s'e bejme dot, packa se do te kisha deshire. Gjithsesi, ke thene qe levizja e interesave ne Europe nga ECB eshte e lidhur ngushte me levizjet e interesave nga FED ne Amerike. Po dhe jo. Po sipas llogjikes te thjeshte, jo kur shikon te kaluaren dhe qellimet e veprimit te te dyjave bankave. Duhet te kesh parasysh nje gje, nqs FED vepron ne pergjithsi duke pasur si synim kryesor rritjen ekonomike dhe pastaj dytesor ruajtjen e inflancionit ne nivele te pranueshme, ECB-ja ne te kundert vepron kryesisht qe te kontrolloje inflancionin (si rol kryesor) dhe pastaj te stimuloje rritjen ekonomike. Kjo ben edhe qe FED te jete shume me aktive sesa ECB ne ndryshimet e perqindjeve. Nje fakt i tille shikohet qarte po te veresh levizjet e bankave qendrore vitin e kaluar kur FED i uli interest rates 5 here (ose nje numer aty afer, 4-6 here) dhe ECB-ja akoma s'i kishte ulur asnje here. Per me shume informacion do te keshilloja kete adrese: http://www.the-privateer.com/chart/us-jpn98.html
dhe http://www.the-privateer.com/rates.html . Thjesht nje shembull, sipas dokumenteve te mesiperme ne 5 Tetor 2000 ECB e kishte interesin 4.5% ndersa FED 6.5%. Ne 6 Nentor 2001 FED i uli perqindjet me .50% ne 2.00% ndersa ECB dhe Bank of England i ulin me .50% ne 4.00%. E shikon se cfare ndryshimi qe ka pasur. Dmth ECB-ja dhe FED nuk veprojne gjithnje ne nje hap, vecanerisht ne ato raste kur ECB-ja do te duket sikur s'ka nevoje per keshilla nga FED. Nje artikull interesant per veprimet e ardhshme te ECB-se kete vit nga Credit Suisse eshte ne kete adrese: http://www.credit-suisse.ch/en/econo...ht_ezb_fed.pdf

Pastaj:


Rritja e kerkeses per dollare amerikane do ta pershpejtonte ngritjen e cmimit brenda tregut valutor dhe mendoj se kjo dote ndodhte me nje shpejtesi shume me te madhe se ajo qe paraqet me 1,05 euro/dollar amerikan. Ne treg nuk do te vepronte vetem nje investor, por shume njekohesisht e te gjitheve do t'i binte ndermend e njejta gje. Ne kendveshtrim mikro secili prej tyre po te vepronte me vete do te perfitonte, por duke vepruar te gjithe se bashku mendoj se do ta benin tregun do te vepronte ne menyre spekulative per arsye se veprimi i Fed Res do te ishte i menjehershem dhe brenda ecurise se tregut do te trajtohej si nje ndikim ekzogen. E cmimi nuk besoj se do te mbetej mberthyer ne 1,05, une mendoj se do te ngrihej menjehere ne 1,1.
Sa ujqer finance e ndjekin tregun njekohesisht?

Sado qe spot rate/cmimi aktual mund te ndryshoje shpejt duhet te kesh parasysh qe nje pjese shume e madhe e monedhave nuk tregtohen ne moment por me "futures", kontrata te cilat zbatohen ne te ardhmen. Psh ne nje kontrate te ketille ti bie dakort me nje person qe pas 2 muajsh te blesh dollare me cmimin 1.01 Euro per dollar. Nqs ndodh ai rasti qe permenda me siper ti sapo fitove 0.09 Euro per cdo dollar qe bleve. Nje instrument i ketille e eliminon disi aftesine niveluese te tregut sepse cmimet jane te vendosura qe me pare.

Me tej:

Po nderhyj ketu edhe ne lidhje me ate qe i ke shkruar Esteles.

Nese ekonomia amerikane do te ishte vertet e hapur, atehere kjo do te bente qe ne te mos te prodhohej thuajse asgje, sepse cdo lloj prodhimi do te ishte me i shtrenjte sesa importimi nga vendet e botes se trete. Kjo do te bente qe te mbylleshin me qindra mijera firma dhe punonjesit amerikane te mbeteshin neper shtepi. E kujt i intereson kjo?
Shtetit amerikan jo! Sepse votat pikerisht do t'i marrin nga keta punonjes amerikane, dhe demokrate apo republikane qofshin nuk do te guxonin te benin shaka mbi kete.
E megjithate nuk kane mundur te ndalojne nje zhvillim tjeter, zhvendosjen e kapitalit investues te firmave jashte Amerikes ne vende ku marzhet e fitimit per firmat jane shume here me te larta se ne amerike. Amerika po e mban ne menyre artificiale nivelin e importeve. Realisht ai do te ishte sume here me i madh.


Dita, ne ketu jemi ne nje mendje. Po ta shikosh ate qe kam shkruar do ta kuptosh qe eshte nje pyetje retorike, qe une nuk pres pergjigje nga Estella, dhe qe po them qe nuk eshte thjesht nje nga ligjet baze te ekonomise qe percakton import-eksportet. Persa i perket qe Amerika po e mban ne menyre artificiale nivelin e importeve te ulet, a mund te me thuash nje shtet (pervec ne te zgjuarve Shqiptareve) qe s'e kontrollon sasine e mallrave qe importohen me sa ka mundesi? Jo, sepse cdo shtet kontrollon, dhe minimizon importet me aq sa ka mundesi. Qofte edhe kur eshte kundra llogjikes ekonomike si ne rastin e celikut ne Amerike. Sa per levizjen e firmave jashte Amerikes drejt Azise Juglindore kjo nuk eshte nje dukuri qe i perket vetem Amerikes. Mbase vihet re me shume ne Amerike se Amerika ka numrin me te madh te firmave gjigande por jam e sigurte qe Philips prodhon shume pak gjera ne Hollande tani e po keshtu Honda ne Japoni. Kjo eshte nje dukuri e globalizimit, eshte dicka qe i leverdis te dyja paleve.


Me poshte shkruan:

Per piken ne lidhje me strateget monetare qe bejne vleresimet, do te thoja se personave te cilet autori ia rtikullit iu referohet jane pikerisht teoriciene te startegjive monetare (te nivelit universtitar) dhe ata te praktike te strategjive monetare qe operojne ne firma gjigande si Goldman Sachs, qe per me teper eshte banke investimesh amerikane Visitor.

Eshte e vertete qe ai e shkruan artikullin nga pozita e nje evropiani dhe euforia perparimin e euros eshte dicka e kuptueshme per te, sic mund te jete per amerikanet ne lidhje me dollarin.

Atehere si mund te jete neutral ai/ata nqs ka eufori per perparimin e Euros? Ndersa persa i perket analistit qe punonte per Goldman Sachs do te doja thjesht te te kujtoja qe shumica DERRMUESE e analisteve kane qene gabim ne parashikimet e tyre keto dy vitet e fundit. Ai analisti mund te kete qene edhe ndonje si tipi i Henry Blodget i Merrill Lynch i cili u quajt "Mbreti i internetit" per parashikimet e tij dhe qe pastaj u largua me turp nga puna kur sektori qe mbulonte ra (thjesht nje shembull per analistet)

Dhe ne fund e dashur Dita:

Visitor, per mendimin tim Euro eshte nje eksperiment ne fillim te ecurise se vet. Sesa do te arrije jane skeptike dhe evropianet vete, ata qe jane realiste domosdo, te tjeret optimistet e pakorrigjueshem besojne ne fuqizimin e saj.

Euro nuk eshte me nje eksperiment. Euro eshte nje realitet i cili jo vetem qe nuk mohohet dot, por perkundrazi do te jete me ne per shume e shume dekada ne te ardhmen, ne mos per gjithnje. Problemi eshte qe dollarit ju deshen 200 vjet, dhe dy luftera boterore per te arritur ketu ku eshte. Une per vete s'jam i zoti te parashikoj se c'do te ndodhi pas 200 vjeteve me Euron dhe Dollarin, keshtu qe e shikoj ne terma me te shkurter.

Per ta mbyllur

Dhe dicka tjeter para se ta mbyll.

Je i ftuar te besh korrigjime dhe te ngresh nivelin e diskutimit me argumentat e tua, qe me bejne te mendoj per pergatitje te mire tenden ne fushen ekonomike.

Verejtja ime: Mos i be keto duke u nisur nga pozita ironike.
ketu jemi edhe per te mesuar, s'po bejme gare.

Pikerisht, ketu jemi per te mesuar. Dhe duke te stimuluar, duke te kundershtuar me argumenta ti do te shkruash dhe tregosh argumentat e tua me te mira, gje qe do te jete ne te mire tenden dhe timen. Ekonomia eshte nje shkence argumentash, kush me mund me argumenta ka respektin tim maksimal, kush s'ja arrin dot e respektoj si qenie njerzore por jo si ekonomist/e.

Me respekt

Visitor

[Dita]

Visitor,

Falemnderit per pergjigjen!
Me ke kenaqur, do me nxisesh vertet qe te argumentoj sa me mire!

Keshtu qe duhet te diskutojme.

Sot e neser une nuk mund te diskutoj (e zene me provime) por qe prej pasneser perseri.
Do te vazhdojme me kete te Euros dhe do te hapim dhe te tjera, vetem nje lutje sa here te kesh kohe te lire dhe deshiren e mire, vizito forumin dhe argumento.

Pershendetje!
Dita